DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hit het JUulement
Qxu}eÜiksch Oveczicht
^Buitenland
De groote staking geëindigd.
Gespannen politieke toestand in België.
Vrijdag 20 Juli 1934
136e Jaargang
Strijd om den duur der regeerings-volmachten.
Toestand te San Francisco
weer normaal.
GQURA
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
No. 169 Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeur! C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Den Haag, 19 Juli 1934
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft hedenmorgen een
korte vergadering gehouden, waarover we
misschien hadden kunnen zwijgen, had zich
de bijzonderheid niet voorgedaan, dat tus-
schen enkele wat men noemt hamerstukken,
een wetsontwerp voorkwam, waartegen de
heer Fock (lib.) bezwaren opperde. Als de
heer Fock spreekt luistert de Kamer. Want
dan heeft hij inderdaad ook wat te zeggen.
Het gold hier een oogenschijnlijk niet al te
gewichtig onderwerp, een wijziging van de
begrooting van koloniën, waarbij o.a. een
post van 20.000 ten laste van Indië werd
gebracht. De heer Fock wees er op, dat de
uitgaven van het departement van koloniën,
op een enkele uitzondering na, door 's lands
schatkist moeten worden voldaan, als zijnde
geschied in het belang van Nederland. Hier
echter wil de regeering door Indië laten be
talen voor uitgaven in het belang van Ne
derland gedaan. Het betrof hier de betaling
aan een Indisch hoofdambtenaar, die hier ie
lande met verlof had vertoefd en door de re
geering belast geweest met werkzaamheden
in verband met het sluiten van tractaten Hij
had dus voor Nederland diensten verricht
en dat moet Nederland betalen. In Indië
wordt toch al beweerd, dat Nederland van
Indië haalt wat het er van kan halen en het
is niet goed aan deze overigens onjuiste op
vatting voedsel te geven.
Minister Colijn erkende, dat de zaak niet
heelemaal in den haak was en wilde met zijn
ambtgenoot van financiën overleggen, hoe
iets dergelijks is te voorkomen. De zaak zit
echter zoo: die hoofdambtenaar met verlof
heeft niet alleen zijn extra-vergoeding maar
ook zijn verlofstractement uit de staatskas
ontvangen. Dat leverde moeilijkheid op wat
de verrekening betreft en daarom is het ge
heele bedrag ten laste van Indië gebracht.
De minister erkende, dat men in Indië over
dergelijke kleinigheden gauw struikelt, maar
hij wilde er daartegenover op wijzen, dat
het moederland reeds heel wat heeft gedaan
om het budget van Indië te verlichten. In
verband hiermede deelde hij mede, dat de
regeering voornemens is bij de eerstvolgen
de rijksbegrooting een bedrag van ruim 10
millioen ten bate van Indië uit te trekken,
waardoor het profijt, dat de Indische schat
kist aan het moederland zal hebben te dan
ken tot ongeveer 40 millioen zal stijgen. Vj-
len zullen voorzeker met ons vol belangstel
ling uitzien naar die begrooting ten einde te
kunnen nagaan, waarvoor die 10 millioen
bestemd zullen zijn.
De Kamer heeft natuurlijk de betrekkelijk
kleine post, waarom het bij de opmerking
van mr. Fock ging, zonder stemming goedge
keurd Nadat ook de opheffing van de 20
extra-opcenten op den suiker-accijns met in
gang van 1 Juli a.s. zonder discussie was
aangenomen, is de Kamer tot een dag in de
volgende week uiteengegaan.
CRISISZIEKTEN,
Het zal onzen lezer bekend zijn,
dat de geboorte van het nieuwe Bel
gische kabinet-de Broqueville niet
met onverdeelde vreugde is begroet.
De reden van deze koele ontvangst
is uitsluiten te vinden fa de wijze,
waarop graaf de Broqueville ge
meend heeft te moeten handelen bij
de samenstelling van zijn regee
ring.
In plaats van de beste elementen die de li
berale en katholieke partij bezit, tot zich te
trekken, heeft hij toegegeven aan zekere po
litieke invloeden, waardoor eerste krachten,
zooals de bekende minister van buitenland-
sche zaken Paul Hijmans, aan den kant wer
den gezet, om vervangen te worden door
mannen, die eerst nog 't bewijs van hun bij
zondere kwaliteiten moeten leveren.
Men wist vooruit, dat de eerste regeerings
daad van het nieuwe kabinet zou bestaan in
het aanvragen van speciale volmachten om
de financieele en economische opbeuring des
lands krachtig ter hand te kunnen nemen
De toestand is zoo ernstig, dat snel hande
len geboden is, zoodat het gouvernement het
omslachtige en langzaam werkende consti-
tutioneele raderwerk daarbij niet gebruiken
kan. Een op stevige basis gevestigd kabinet
zou deze volmachten zonder veel moeite van
de wetgevende kamers verkregen hebben,
maar de oppositie die De Broqueville zoowel
van Christen-democratische als van liberale
zijde ondervindt, is zoo goed als uitsluitend
te wijten aan zijn wankele positie tegenover
linker- en rechterzijde. De premier heeft
speciale volmachten gevraagd voor den duur
van negen maanden. Dit gaat den liberalen
te ver. Bij monde van Max, die burgemeester
van Brussel en tevens voorzitter van de li
berale Kamerfractie is, hebben zij verklaard
de volmachten alleer tot einde November te
willen toestaan. Verder wenschen zij niet ge
raakt te zien aan de zelfstandigheid van ge
meenten en provinciën. Van hun kant staan
de Christen-democraten er op, dat er niet
verder getornd zal worden aan de so
ciale wetten, en zij eischen waarborgen in
dien zin, alvorens hun stem aan het ontwerp
te geven.
Een oogenblik werd de vrees geuit, dat De
Bropueville aan deze vérgaande eischen niet
zou toegeven en dat hij liever zou aftreden
en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Het
heeft er allen schijn van dat het niet zoover
zal komen Liberalen en Christen-democraten
krijgen hun zin en de wetgevende lichamen
zuilen ongetwijfeld aan het aldus gewijzigd
voorstel hun stem geven.
Velen vragen zich echter af, waarom een
op politieke basis gevestigd kabinet, dat af
hangt van den goeden wil van een of andere
partij, de juist zoo moeilijke taak van s
lands economische en financieele opneuring
op zich moet nemen. Het kan n
moeilijk zijn een dozijn mannen te vi
niets met politiek uitstaande hebben
bereid zijn al hun krachten te geven om de
tallooze vraagstukken naar beste wete p
te lossen. Niettegenstaande de uiterst zw
tijden die België doormaakt, heeft de Bro
queville aan zuiver politieke eischen moeten
toegeven bij het samenstellen van zijn nieuw
ministerie, terwijl hij nu weer het oor moet
leenen aan allerlei „opwerpingen" om de on
ontbeerlijke speciale volmachten gestemd te
krijgen door de wetgevende Kamers. Al deze
moeilijkheden zouden zich niet voordoen, in
dien een zakenkabinet aan het hoofd van het
land had gestaan.
Op het eerste gezicht schijnt deze gedach-
tengang niet van logisthen zin ontbloot. Bij
nader inzien echter is zij lang zoo aanlok
kelijk niet als velen wel meenen. Het is nu
eenmaal een feit, dat de Belgen een regee
ring hebben, die zich op parlementairen
grondslag beweegt. Dit is een staat van za
ken waaraan op het oogenblik weinig te ver
anderen valt, tenzij men overgaat tot ontbin
ding der Kamers en nieuwe verkiezingen uit
schrijft. De vraag is hoe de uitslag zou lui
den van een dergelijke volksraadpleging.
Niet te vergeten, dat België slechts drie par
tijen van beteekenis heeft, en dat geen der
drie eenige hoop koestert de volstrekte meer
derheid te behalen. Zoodat men na even-
tueele nieuwe verkiezingen, waarschijnlijk
precies denzelfder parlementairen toestand
zou hebben als thans.
Er is echter meer. Het is waar, dat het
kabinet-de Broqueville een parlementaire
regeering is maar men ziet te gemakkelijk
over het hoofd, dat twee leden van het gou
vernement extra-parlementaire personalitei
ten zijn. Een van hen, Van Zeebroeck, is
vice-gouverneur van de nationale bank, en
beiden zijn specialisten in economische aan
gelegenheden. Het is niet aan den minsten
twijfel onderhevig, dat zij in de komende
maanden een belangrijke rol zullen sjoelen
en dat zij grooten invloed zullen uitoefenen
op de vele belangrijxt maatregelen die de
regeering nemen zal.
Het parlementaire kabinet-De Broqueville
IV zal moeten bewijzen, wanneer het de ver
eischte volmachten verkregen heeft, dat het
tegen de uiterst zware taak die het wacht,
is opgewassen. Het verdient ongetwijfeld
steun en vertrouwen. Het heeft niet den ge-
makkelijksten maar wel den veiligsten weg
gekozen om het economische leven op te beu
ren: deflatie met instandhouding van de
tegenwoordige waarde van de .ranc. Wan
neer de regeering-de Broqueville in haar po
gingen slaagt, zal zij een belangrijken dienst
aan het parlementaire régime bewezen heb
ben!
De Broaueville en de weerhanen.
Het heeft er gisteren een oogenblik critiek
voor de regeering uitgezien. De Centraie
raad der Christelijke vakverenigingen ver-
gederde te Brussel, teneinde stelling te ne
men ten aanzien van de hierboven genoemde
volmachten.
Nadat verschillende sprekers, waaronder
minister Van Isacker en oud-minister
let het ontwerp hadden toegelicht en verde-
digd, en anderzijds uit den boezem der ver
gadering scherpe critiek was geoefend
waarbij o.a. ernstig wantrouwen ten opzicrr
te van de sociale politiek der regeering tot
uiting kwam, beslooi de centrale raad met
groote meerderheid van stemmen, den Chris
ten-democratischen afgevaardigden op te
dragen, tegen het ontwerp te stemmen. Dit
besluit verwekte in regeeringskringen groote
opschudding.
De liberale minister Devèze dreigde in een
gesprek met den minister-president onmid
dellijk z'n ontslag te zullen nemen, indien
De Broqueville ook diaar de minste concessie
aan de Christen-democraten deed. De mi
nister-president begaf zich onverwijld naar
de vergadering der Christelijke vakvereni
gingen en inderdaad slaagde de oude poli
ticus erin, de vijanefge stemming te zijnen
voordeele te doen ortislaan Hoe goed hem
dit gelukte, blijkt wel uit het feit, dat ten
slotte een motie met 231 tegen 110 semmen
werd aangenomen, waarin de Christen-de
mocratische afgevaardigden worden ver
zocht vóór h°t ontwerp der volmachten
te stemmen.
Nederlaag van extremisten
De extremisten in de stakingsleiding, die
geleid worden door den Australiër Harry
Bridges, hebben gister twee nederlagen te
verduren gehad.
In de eerste plaats is door de stakingslei
ding opnieuw gestemd over het voorstel om
het geschil aan arbitrage te onderwerpen.
Opnieuw is dit voorstel met meerderheid van
stemmen aangenomen.
In de tweede plaats is daarbij gebleken,
dat het niet waar is wat Bridges Woensdag
zeide, dat de eerste stemming bij verrassing
was gehouden en dat de meerderheid van
bezonnen elementen qangevuld was door per
sonen die geen stemrecht hadden. De oppo
sitie zal zich er dus bfj neer moeten leggen
dat ook het conflict over de arbeidsdistribu-
tiebureaux aan arbitrage wordt onderwor
pen, waartegen zij zich hadden verzet omdat
volgens hen de arbeiders de controle hier
over reeds hadden overgenomen van de
scheepvaartmaatschappijen.
De stemming verliep uiterst rumoerig in
een opgewonden vergadering.
De joolitie heeft in totaal 300 personen
gearresteerd bij haar actie tegen de ophit
sers. Het zijn meest communisten. De procu
reur van de rechtbank heeft voorgesteld alle
processen uit te stellen totdat de federale
autoriteiten een onderzoek zouden hebben
gedaan naar de nationaliteit van de gear
resteerden. De buitenlanders onder hen zul
len dan waarschijnlijk onmiddellijk worden
uitgewezen.
Commissie van enquête beschoten.
Een commissie van enquête, bestaande uit
een aantal federale autoriteiten met aan het
hoofd senator Wagner van New York, heeft
een rondgang gemaakt door het havenkwar
tier en is daarbij beschoten, waarschijnlijk
door wachters die aangesteld zijn door de
scheepvaartmaatschappijen. Drie personen
zijn gearresteerd. Van de commissieleden is
niemand gewond.
Het pleit beslecht.
Het comité voor de algemeene staking
heeft met 191 tegen 174 stemmen besloten
de algemeene staking te beëindigen.
Ontelbare vrachtauto's met levensmidde
len komen van alle kanten aan, de benzine
stations krijgen weer nieuwen voorraad.
De trams, die den dienst hebben hervat,
vervoerden binnen 24 uur een recordaantal
van 300.000 passagiers.
Tal van arbeiders gaan weer naar hun
werk en ook de taxi-chauffeurs overwegen
hervatting van den arbeid.
Overal is het kalm en vreedzaam, zeide
Vandeleur, de voorzitter van het comité voor
de algemeene staking.
De stad herkrijgt meer en meer haar nor
maal aanzien.
Talrijke winkels en restaurants zijn weet
geopend. De stoomvaartlijnen hebben hun
schepen op zee instructie gegeven San Fran
cisco weer aan te doen.
Havenarbeiders blijven staken.
Het besluit tot het doen eindigen van de
algemeene staking te San Francisco is door
het stakingscomité genomen met 191 tegen
174 stemmen. Het comité drong er bij de
vakvereenigingen. die een sympathiestaking
hadden afgekondigd, op aan, het werk on
middellijk te hervatten en heeft den haven
arbeiders, die in staking blijven, alleen finan-
cieelen en moreelen steun toegezegd.
Hier en daar toch weer stakingen.
Volgens een mededeeling van de „Ver-
eenigde textiel-arbeiders van Amerikazijn
thans ruim 22000 man in staking in tO
textielfabrieken in Noord-Alabama. Ver
scheidene daden van geweld zijn gepleegd
sinds de staking, die 3 dagen gel den is be
gonnen. De fabrikanten wijzen erop, dat
deze staking een protest vormt tegen de
N R. A.
DE POOLSCHE OVERSTROOMINGEN.
Gunstiger berichten.
De toestand in het overstroomingsgebied
te Warschau laat zich beter aanzien. De ri
vieren loopen weer in de beddingen terug.
Te Warschau gelooft men toch dat door
het daar aanhoudende hooge water gister
avond twee voorsteden, welke op den rech
teroever zijn gelegen onder water zullen
worden gezet.
Voedselschaarschte en water
gebrek.
Toen de overstroomde terreinen in Zuid-
Polen gisteren langzamerhand weer droog
liepen, bood het geheel een aanblik van
troostelooze verwoesting. Over groote ge-
bivden is alles tot een droe staat van ruïne
gebracht.
Tot dusverre zijn op de weer droog ge
worden landen 120 lijken gevonden, terwijl
naar verluidt nog 180 anderen vermist wor
den. Het blijkt thans wel zeer duidelijk, dat
deze overstrooming de meest vernielende is
■weest, die Polen ooit heeft meegemaakt.
liegtuigen en booten, die door drongen in
de getroffen streken, melden, dat er gebrek
aan voedsel heerscht, en een groot tekort
aan behoorlijk drinkwater, dat thans op
sommige plaatsen uit tanks in stations ver
deeld wordt.
ge-
Vli
MUSSOLINIDOLLFUSS BIJEEN.
Zeer binnenkort.
De correspondent van Havas te
Rome acht het waarschijnlijk, dat de
bijeenkomst MussoüniDollfuss
op 27, 28, en 29 Juli zal plaats
vinden.
Men verwacht evenwel niet dat
belangrijke besluiten zullen worden
genomen.
HUISZOEKING IN GEBOUW
DUITSCHE FRONT.
In het Saargebied.
In het gebouw van het Duitsche Front
heeft een huiszoeking plaats gevonden, waar
bij tal van documenten in beslag zijn geno
men. Voor het gebouw had een samenscho
ling plaats.
DE HIMALAYA-EXPEDITIE.
Drie leden omgekomen.
Het is thans zeker, dat Willi Merkl, dr.
Wieland en dr. Welzenbach van de Duitsche
Himalaya-expeditie tijdens een sneeuwstorm
op den berg Nanga-Parbat zijn omgekomen.
De beide officiëren van het Indische leger
kapitein Sangster en luitenant Frier, die het
toezicht hadden over dragers en koelies zijn
echter veilig.
LUTZE ZOU DE S.A. OPROEPEN.
Controle gewenscht.
De „New Chronicle" meldt uit Berlijn, dat
de chef van den S. A. staf Lutze een dezer
dagen een bevel zal uitvaardigen waarbij de
S. A., welke met 1 Juli voor een maand met
vacantie was gestuurd, onmiddellijk zal
worden opgeroepen.
De correspondent van dit blad meent dat
de autoriteiten het raadzamer achten om de
teleurgestelde S. A. lieden weer onder con
trole te hebben.
S.A.-LEDEN WACHTEN OP HUN
VONNIS.
„Daily Telegraph" verboden.
Meer dan 2000 S.A -mannen, leiders zoo
wel als ondergeschikten, die in verband met
de revolte van 30 Juni werden gear
resteerd, zijn nog in het concentratiekamp
van Dachau, in afwachting van een speciale
zitting van den krijgsraad, meldt de „Daily
Telegraph" uit München. Dit college be
staat uit twee S S.-mannen en een vertegen
woordiger van Hitier.
Verscheidene nazi-bureaux, welke op 30
Juni werden gesloten, zijn nog niet her
opend. Zoo b.v. het Münchener bureau van
de afdeeling Buitenlandsche zaken der N S
D.A.P., waarover dr. Rosenberg de leiding
heeft. De drie vertegenwoordigers werden
gearresteerd. Ook zijn verdwenen prof
Mayer, de leider van de academische afdee
ling van Rosenburgs departement en dr
Schubert, een bekende nat.-socialist.
Omtrent verschillende personen, van wie
nu eens gemeld werd, dat zij gedood waren,
en dan weer dat zij in arrest zaten, weet de
Berlijnsche correspondent van het blad het
volgende te melden:
Edgard Jung, die als de schrijver van
Von Papens Marburgsche rede wordt gehou
den, is dood. Sedert 27 Juni zat hij gevan
gen.
Baron von Gleichen, wiens dood was ge
meld, leeft en is in vrijheid. Ook zou dr.
Walter Lütgebrune nog in leven zijn.
De „Daily Telepragh" is door minister
Frick tot 27 Juli a s. in geheel Duitschland
verboden. De reden waarom is niet bekend.
Wal vandaag de
aandacht trekt.,
Gespannen politieke toestand in
België .(Dag. Overzicht.)
De stakingen te San Francisco
geëindigd. (Buitenland.)
De overetroomingen in Polen; het
water zakt. (Buitenland.)
Boeken van Upton Sinclair in
Pruisen geboycot (Buitenland.
Baldwin pleit voor ëterke Engel-
sche luchtmacht (Buitenland.)
De misdaden te Brighton. (Bui
tenland.)
Maurice Wilson verongelukt?
(Buitenland.)
De graanoogst gunstig. (Land- en
Tuinbouw.)
Predikanten en steun. (Kerk en
School.)
De „Tribune"-persen nog niet
vrijgegeven. (Binnenland.)
Nederlandsch-Engelsche handels
besprekingen te Londen geschorst
(Binnenland.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
WAT FRANKRIJK BOUWDE.
Vlootprogram gepubliceerd.
De wet inzake het vlootbouwprogramma
1934 is thans officieel in het „Journal" ge
publiceerd.
Volgens dit program zullen worden ge
bouw: een slapschip, een torpedojager en
twee onderzeeërs. Een pantserkruiser van de
Duinkerken-klasse, welke de naam „Strass-
bourg" zal dragen, zal binnenkort op een
Fransche particuliere werf te Saint-Nazaire
op stapel worden gezet.
BRAND IN POIITIEBUREAU.
Te Dyon in Frankrijk.
Op het politiebureau te Dijon is in den af-
geloopen nacht brand uitgebroken. Verschei
dene vertrekken brandden geheelt uit. Men
vreest dat bij de verbrande documenten ook
verschillende acten zijn, welke betrekking
hebben op de moordzaak Prince.
DE STAVISKY-AFFAIRE.
Na de verklaringen van Tardieu.
Hedenmiddag te 5 uur zal de ministerraad
bijeenkomen onder voorzitterschap van
Cheron.
Doumerque heeft er in een telefonisch ge
sprek zijn spijt over betuigd, dat hij niet
naar Parijs kan terugkeeren om aan deze
kabinetszitting deel te nemen. Hij zal echter
van het verloop der vergadering op de hoog
te worden gehouden.
De radicaal-socialistische ministers zullen
overwegen, of bij de huidige omstandigheden
de nationale eenheid kan worden gehand
haafd.
Indien de moeilijkheden, die na de verkla
ringen van Tardieu zijn ontstaan, niet spoe
dig uit den weg zulllen worden geruimd, is
het waarschijnlijk, dat Doumerque in het be
gin der volgende week van zijn buiten zal te
rugkeeren om een bemiddelingspoging te
doen.
In gezaghebbende kringen noemt men het
volkomen onjuist, dat Doumerque kennis zou
hebben gehad van den inhoud der verkla
ringen, die Tardieu voor de enquette-commis-
sie heeft afgelegd.
HET GEVAL—LANGER.
Als staatsgouverneur van Noord
Dakota.
De nieuw benoemde gouverneur van den
staat Noord Dakota, Olson, heeft zich Don
derdag naar het bureau van den afgezetten
staatsgouverneur Langer in het capitool van
Bismarck begeven en bezit genomen van dit
bureau, zonder dat hij verzet ontmoette
Langer bevond zich in een ander burau.
Tegelijkertijd kwamen de afgevaardigden
aan om deel te nemen aan een door Langer
bijeengeroepen bizondere zitting
Olson liet in de wandelgangene waar man
schappen van de nationale garde op post
stonden, een bekendmaking aanplakken,
waarin de bizonderen bijeenkomst werd afge
last. De deuren van de zittingszaal werden
verzegeld. Het is niet tot ordeverstoringen
gekomen.
GROOTE BRAND TE NEW YORK.
In de haven.
In de stad Jamestown (New York) is
brand uitgebroken in een lakfabriek. Het
vuur deelde zich met razende snelheid aan
een houtopslagplaats mede. De brandweer
stond machteloos. Eenige huizen zijn docr
het vuur aangetast. De schade is aanzienlij!'