DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Dxufdiiksch OjKedcht tBuitenland Een reis van oud-minister Wedgwood-Benn. Vrijdag 10 Augustus 1934 136e Jaargang Interviews met bekende personen. ENGELSCHE POLITIEK. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. Él PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060 TeleL 3, redactie 33. No. 187 Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeur: C KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. De Engelsche oud-minister Wedgwood- Benn heeft met zijn vrouw een reis gedaan naar de belangrijkste deelen der wereld Op die lange reis heeft hij met vele mannen kun nen praten, met vele menschen, die in de po litieke en economische geschiedenis een be langrijke plaats innemen. Zes maanden geleden, toen hij aan het be gin was van zijn wereldreis, had de oud-mi nister met dr. Dolifuss gesproken, die met vertrouwen had verteld van zijn levenstaak, die was: Oostenrijk economisch en politiek gezond te maken als een onafhankelijk land, levend in vriendschappelijke samenwerking met Duitschland. De links-gerichte politici van het land had den Benn toen verteld dat Dolifuss het niet uit zou houden en dat zachte, welwillende dictators een gevaarlijk leven leiden. Wedgwood-Benn was er tegenwoordig geweest in een zitting van den rijksdag toen Goering er een resolutie indiende en alle volksvertegenwoordigers in de houding 6tonden, als soldaten, de meesten in Nazi uniform. Zulk parlementair exerceeren had hem als absurd getroffen, onmogelijk in Engeland en naar hij meende onmoge lijk op den duur in Duitschland. Deze wereldreiziger en zijn vrouw zijn ook in de fabrieken van Henry Ford in Dear- born geweest, maar Henry Ford had niet ge sproken over productie en kapitaal, over de merites van massafabricage of de toekomst van de automobiel of over andere onderwer pen, welke hij zich in deze wereld heeft ge geven. Daarentegen had Ford wel een ernstig gesprek met Benn gevoerd over reïncarnatie en had daarin het geloof beleden, dat hij reeds verscheiden vroegere levens op den aardbol had gehad. Van Ford naar gene raal Araki, den vroegeren oorlogsheer van Japan, is een heele stap. Maar Wedgwood Benn heeft in die zes maanden vele groote stappen ondernomen. Araki had hem ver teld, dat er van eenigerlei vergelijk tusschen Japan en Rusland geen spraLe kan zijn on der de huidige omstandigheden. Oorlog en voorbereiding van oorlog waren de leuzen voor het Vere Oosten. Ook de nominale lei der van de Chineesche natie, Sjang Kai Sjek schoonzoon van wijlen Soen Yat Sen, heeft Benn gesproken Tsjang, hoofd van de Nan- king-regeering, die alle Chineezen wil ver eenigen onder haar leiding, heeft zijn hoofd kwartier in ee Christelijk zendingshuis. Uit zijn gespreken met Tsjang heeft Benn opge maakt, dat er weinig vooruitzicht op vrede is in China, dat het Nanking-bestuur zich we! stevig gevestigd heeft, maar dat het zich ge steld ziet tegenover haast onoplosbare vraagstukken, als gevolg van de diepe ar moede, waarin millioenen Chineesche boeren leven In Moskou had Litwinof er zijn vreugde over te kennen gegeven, dat de houding der mogendheden tegenover Rusland zoo vee! beter was geworden vergeleken met acht jaar geleden. Academisch depolitiseer. De Engelsche liberalen hebben elk jaar in dezen tijd hun z g. „zomerschool". Deze school of cursus wordt gehouden in het brandpunt van wetenschap Oxford. Uit de besprekingen is naar voren gekomen dat de liberalen hebben leeren inzien, dat een poli tieke partij met haar tijd mee moet gaan in dien zij zich wil handhaven. Zelfs de con servatieven, die meer voor behoud dan voor verandering zijn, hebben de laatste jaren in hun doen en laten betoogd, dat zij in staai zijn met hun tijd mee te gaan. Er zijn vor men van radicalisme in de conservatieve politiek, waarbij vergeleken het liberalisme in zijn geheel genomen, achterlijk wordt De liberale Zomerschool heeft nu doen besef fen, dat de liberale aard toepasselijk is voor de nieuwe ideeën en in staat tot de nieuwste oriënteering. De oude beginselen van de waarde van internationale vrijhandel en van het belang van concurrentie blijven voor de Engelsche liberalen onaantastbaar, maat zij zijn bereid deze beginselen in een veran derende wereld anders toe te passen en an ders te bevorderen dan zij tot heden hebben gegaan. De apostel voor het nieuwe inzicht was de bekende econoom sir Walter Layton, een van de machten achter de News Chronicle. Hij heeft zich verzoend met het feit, dat een zij- dige vrijhandel dat wil zeggen het hand haven van een vrije markt voor buitenlan ders, wier eigen landen protectionistisch zijn op het oogenblik praktisch onmogelijk is. Maar hij wil het beginsel erkend zien op de beste wijze, welke thans open is, n.1. door de vorming van landengroepen met lage ta rieven, waarin de afzonderlijke landen dank zij die lage tarieven hun handel onder elkaar kunnen stimuleeren. Deze methode kon logisch geen verzet ontmoeten, aange zien men althans in Engeland overtuigd is dat verder handelsherstel onmogelijk is zon der een belangrijke wederopleving van den internationalen handel. Maar Layton ver gat te bedenken dat sedert lang de woorden der gezaghebbende mannen niet in overeen stemming zijn met hun praktijk. Er is geen staatsman in de wereld die niet met klem heeft betoogd dat internatio nale handel, wil men welvaart ^n de wereld terug brengen, moet worden hersteld. Er is daar naast nauwelijks een staatsman in de wereld die niet zijn uiterste best heeft ge daan alle maatregelen te nemen om interna tionalen handel te vernietigen. Layton vond dat Runciman met zijn po gingen tweezijdige handelsverdragen te slui ten op den rechten weg was. Hij moest ech ter betreuren dat Runciman in zijn vermogen en bevoegdheid zeer beperkt werd door de landbouwpolitiek der regeering. En geen beter voorbeeld van de beperktheid en Run- ciman's invloed in dit opzicht kan men geven dan dat van het ongelukkig verloop van de onderhandelingen met Nederland, dat langer dan eenig ander land heeft be proefd de vlag van de schoone, doch voor- ioopig verloren vrijhandelszaak hoog te houden. Sir Walter Layton gelooft niet meer aan dat andere hoofdpunt van de liberale staats leer, de ongebreidelde concurrentie, samen gaande met een overheid die zich in bemoeie nis tot een minimum beperkt. Liberalen van de radicale soort hebben dit beginsel trou wens nooit aanvaard En het is alleen altijd onafscheidelijk geweest van de Manchestei school, die liberalisme predikte in zijn minst aannemelijken vorm. Op de liberale Zomer school is concurrentie echter niet afgeschaft of uitgeschakeld. De toekomstige industrieelf organisatie moet zoodanig zijn, dat wins< ondergeschikt wordt gemaakt aan het open baar belang. Gezonde concurrentie, in den geest als die tuschen gas- en electriciteitsondernemingen, moet blijven bestaan. Noodzakelijke produc tie mag slechts ten deele een particulier ka rakter dragen. De watervoorziening van Londen, de B.B.C., het Londensch havenbe drijf, het Londensch transportbedrijf zijn voorbeelden van moderne bedrijfsorganisatie die de liberalen van den tijd in het land ver menigvuldigd willen zien WIJZIGING IN DUITSCH KABINET? Torgler en Thalmann blijven gevangen. Naar verluidt zouden binnenkort verschillende wijzigingen in het Duitsche rijkskabinet kunnen wor den verwacht. Vermoedelijk zullen daaromtrent echter geen mededee- lingen worden gedaan, dan, nadat de volksstemming op 19 Augustus a.s. achter den rug is. In de afge kondigde amnestie ziet men een po ging van Hitier tot vergrooting vat. zijn populariteit, juist met het oog op de a.s. volksstemming. De am nestie is tengevolge van de er aan verbonden beperkingen echter van niet groote beteekenis. Naar schat ting zal het aantal gestraften dat hieronder valt, in geheel Duitsch land de 3000 niet overschrijden. De bij het rijksdagbrandproces vrijgespro ken, doch nog steeds in gevangenschap ver- keerende Torgler zal er buiten vallen, even als de communistische leider Ernst Thal mann, die vermoedelijk binnenkort voor een der volksrechtbanken terecht zal staan. OOSTENRIJKSCHE N. S. D. A. P ONTBONDEN. Naar uit München wordt gemeld, is de Oostenrijksche sectie der N.S.D.A.P., die voornamelijk in Beieren haar steunpunten had, ontbonden en zijn de leiders met onbe kende bestemming vertrokken. STAHLHELM ACHTER HITLER. Seldte wekt op tot „ja" stemmen De boodsleiders van den Duitschen na- tionaal-soaalistischen frondstrijdersboDd Siahlhelm. de rijksminister van arbeid Franz Seidte maakt voor 19 Augustus den volgen den oproep bekend; „Met groote smart hebben wij den Vader des Vaderlands ter ruste gelegd in Tannen- berg. Meer dan ooit gaat het er voor de ge heele natie om vereend te blijven en zoo te handelen naar den wil van den generaal- veldmaarschaïk. Den 19en Aug. doet de Führer en Rijkskanselier een beroep op het volk Voor ons. kameraden van den Stahlhelm staat vast hoe wij dan zullen stemmen. Maar verder dan den kring van den f ronds tri jders- bond wend ik mij als oud frontsoldaat tot alle Duitsche volksgenooten en wek hen op in den zin van generaal-veldmaarschalk Von Hindenburg: ..Seid einig!" Blijft bijeen! Stemt ja!" Duitschland kan in de wereld alleen bestaan wanneer het één is. Adolf Hitier Front Heil." get. Franz Seldte. VON PAPEN KOMT 14 AUGUSTUS. Von Papen zal 14 Aug. naar Weenen ver trekken. DE PORTEFEUILLE VAN DR. DOLLFUSS. Na zijn dood door de moordenaars geroofd. De bondscommissaris voor den Oosten- rij kschen He:matdienst, Adam. heeft gister voor de radio een rede gehouden, waarin hij o.a. verklaarde: „De gedachte, dat de zen ding van den heer von Papen niet alleen een aangelegenheid van de regeering is, doch in zeer booge mate ook een aangelegenheid van de openbare meening, is in het Duitsche rijk nog niet doordrongen. De houding van de Duitsche pers is nog steeds vijandig. Nog steeds word? gepoogd, Planetta, Holzweber en de andere nationaal-socialisten, die de bondskanselarij zijn binnengedrongen, tot Duitsche helden en voorvechters der Duit sche vrijheid te verheffen. Ik wil over den graad der c-imineele en moreele schuld van de terroristen niet spreken, maar ik kan een mededeeling doen, die, zoover ik weet, nog niet bekend geworden is. Den stervenden, of reeds gestorven bondskanselier, dr. Dolifuss, werd de portefeuille ^urt den zak gestolen. Men vond deze portefeuille later in den tuin van de bondskanselarij op de plaats, waar de visitatie aan den lijve van de gevangen ter roristen plaats vond." AGENTEN VOOR DEN KRIJGSRAAD. Vroegere Putschplannen. In het proces tegen negen politiemannen, die bij den „Putsch" van 25 Juli betrokken waren, begon de president van het militaire gerechtshof te Weenen Woensdag met vast te stellen, dat de plannen der nationaal-so cialisten een jaar oud waren. Onmiddellijk nadat de partij in Oostenrijk verboden was, zouden ongeveer 20.000 man Beiersche storm troepen de grens overtrekken en zich voegen bij opstandelingen in Karinthië. Deze opzet werd prijsgegeven toen men tot de overtui ging was gekomen, dat het leger achter de regeering stond. Alle verdachten op één na hebben ver klaard onschuldig te zijn. Zij zeiden in de meening te hebben verkeerd, dat de inval van 25 Juli tegen communisten gericht was; of wel bedoeld was een eind te maken aan ver deeldheid tusschen twee groepen in de Heim- wehr; dat president Miktas order had gege ven ie bevelen van dr Rintelen op te volgen. De openbare aanklager vroeg zich af, zoo bericht de correspondent van de Times" te Weenen, hoe het mogelijk was dat ervaren agenten van politie hebben kunnen aannemen, dat men voor een actie tegen demonstreeren de opstandelingen zou oprukken in particu liere vrachtauto's. De geheele wijze van voor bereiding had hun argwaan moeten opwek ken In stede daarvan hielden sommigen van hen de wacht bij de vrachtauto's, terwijl hun kameraden collega's en superieuren, die trachtten het hoofdbureau te waarschuwen, arresteerden. - Dobek, de eerste beschuldigde, zeide, dat hij na zijn diensturen was gaan rusten en om 10 uur 's ochtends werd wakker gemaakt door inspecteur Steiner, die hem order gaf om 12 uur precies in de oefenhai te zijn om deel te nemen aan de .bijzondere actie' door den president der republiek bevolen. Boven dien moest hij zich voor dien dag ziek mel den. De president: „Hebt u dit bevel niet vreemd gevonden Beklaagde: „lk ben politieagent en mijn eerste plicht is aan bevelen te gehoorzamen." Inspecteur Steiner. die ook door andere beklaagden is genoemd als de onmiddellijke opdrachtgever, is voortvluchtig. Het „Linzer Volksblatt", een betrouwbare p-ovinciale courant, weet omtrent de plannen van vorig jaar, die door den aanklager in herinnering werden gebracht, de volgende bijzonderheden te melden: Het Putschplan van Juli 1933 moest wor den opgegeven, daar den nationaal-sccialister. bleek, dat zij het percentage geestverwanten bij het leger hadden overschat. In October lanceerde Röhm een ander plan. Op 9 November zou men een opstand in Karinthië beginnen, om de regeerinAstroepeii daarheen af te leiden. Tegelijk zou het sein worden gegeven voor een algemeenen op stand. Dit voornemen kon niet worden uitge voerd, omdat men met voldoende wapens heeft kunnen binnensmokkelen. In Februari ten slotte, gedurende de onder drukking van de sociaal-democraten door de regeering. hebben de geheime S.A.- en SS.- afdeehngen voortdurend gereed gestaan voor de actie. De leider ervan heeft in die dagen gezegd in Weenen alleen reeds over 2600 man te beschikken. OUD-BURGEMEESTER SEITZ NAAR EEN SANATORIUM. Oud-burgemeester Seitz van Weenen is in een sanatorium opgenomen. Men verwacht, dat hij bij zijn ontslag uit dit sanatorium op vrije voeten zal worden gesteld. ZES POLEN GEARRESTEERD. Mijnwerkers van arbeid uitgesloten. Op last van den Franschen minister van binnenlandsche zaken zijn zes Poolsche mijnwerkers, die betrokken waren bij de on geregeldheden in de mijnen van Escarpelle, gearresteerd In Poolsche kringen heeft deze arrestatie beweging veroorzaakt. Aan een honderdtal Polen is aangezegd, dat zij over de grens zullen worden gezet. De arbeid is hervat, doch buitenlanders zijn van den ar beid verstoken. „HOLLANDSCH BARKEN". Doen Engelsche kustvaart con currentie aan. De „Times" bevat een artikel over de kleine motor-kustvaartuigen van het in En geland nog weinig voorkomend model, dat men aldaar aanduidt met den naam van Hollandsche barken. Volgens den schrijver vindt men deze schepen niet alleen in den geheelen Thamesmond tot Londonbridge toe, doch eveneens op de Medway en in verschil lende andere havens. De meestal witgeschil derde schepen zien er helder en goed uit en hebben een hoog achterschip, waar gewoon lijk de reddingboot is opgehangen. Niemand, aldus de „Times, heeft be zwaar tegen deze Nederlandsche schepen, zoolang zij diensten onderhouden tusschen Engeland en het continent, doch anders gaat men er in scheepvaartkringen over denken, wanneer zij lading vervoeren van de eene naar de andere Engelsche haven. Zij vervoe ren voornamelijk steenen, steenkool en an dere ladingen en zouden dit doen tegen een tarief dat ongeveer sixpence beneden de gel dende Engelsche vrachttarieven blijft. Zij kunnen dit voornamelijk doen door de lagere kosten, waarmee zij werken, en deze lagere kosten danken zij aan de efficiency, die aan boord heerscht. Het hooge achterschip wijst er al op, dat de verblijven voor de beman ning comfortabel zijn. De stuurman en de dekmatrozen weter. meestal iets van de ma chines en combineeren dit met eenige kennis van de navigatie. In het stuurhuis vindt men handles, waarmee de machines bediend kunnen worden, zoodat de man aan het stuur tevens de machines kan regelen. Een Britsch reeder kwam zoo onder den indruk van de efficiency van deze schepen, dat hij er ook een wilde laten bouwen, aoch het ministerie van Handel verklaarde, dat hij ^oowel twee machinisten als twee stuur lieden aan boord moest hebben Hierdoor was onmiddellijk de mogelijkheid om ouder gelijke omstandigheden met de Nederland sche schepen te concurreeren, verkeken De schrijver oefent critiek op de ingewikkelde voorschriften voor de Engelsche scheepvaart, waardoor den Engelschen reeders mogelijk heden worden ontnomen, die tengevolge hebben, dat zij machteloos staan tegenover de buitenlandsche concurrentie, die slechts succes heeft door de grootere vrijheid aan boord en door den practischen bouw der schepen. VLOOTBESPREKINGEN TE LONDEN. Amerikaansch verzet tegen Britsch voorstel. De marinemedewerker van de „Daily Tele- graph" meldt dat thans officieus wordt toe gegeven dat de onlangs te 'Londen gehouden voorbereidende vlootbesprekingen zich niet hebben bepaald tot de werkwijze op de conferentie van het volgende jaar, maar zich ook hebben uitgestrekt tot bepaalde techini- sche aangelegenheden. De belangrijkste hiervan betrof volgens den medewerker van het Engelsche blad de toekomstige afmetingen van oorlogsschepen. Al spoedig bleek dat het voorstel der Brit- sche regeering om groote schepen tot 25000 of 22000 ton te beperken en kruisers tot 7000 ton, geen steun vond bij de Vereenigde Sta ten, welker vertegenwoordigers de noodza kelijkheid betoogden van handhaving der be staande normen35000 ton voor groote sche pen en 10000 ton voor kruisers. Er schijnt te dezen aanzien weinig hoop op een compromis te zijn in weerwil van het feit dat het Britsche plan in beginsel door Japan en Frankrijk wordt goedgekeurd. De marine der V.S. wenscht volgens den medewerker van de D. T. twee verschillende Waf vandaag de aandacht trehi Een reis van oud-minister Wedg wood-Benn. (Dag. Overzicht.) Seldte wekt op om „ja" te stem men. (Buitenland.) Zes Polen in Frankrijk gear resteerd. (Buitenland.) Verandering in het Duitsch kabi net? (Buitenland.) Mr. A. Tak overleden. (Binnen land.) Ontploffing op Rotterdamsche politieboot. (Binnenland) Militairen stelen een auto en rij den ermee te water. (Binnenland Alkmaar's 30.000ste inwoner ge boren. (Stad en Omgeving). (Zie verder eventueel laatste berichten typen van groote schepen: het eerste is een slagschip van 35000 ton, betrekkelijk lang zaam, met 10 of meer kanonnen van 16 inch, het tweede een slagschip van eveneens 35000 ton en groote snelheid, gewapend met kanonnen van 14 inch. Beide types worden als noodzakelijk beschouwd door de behoeften van de strategie der V.S. in den Stillen Oceaan. Tijdens zijn bezoek heeft de Fransche minister van marine Piétri een gedetailleerde uiteenzetting gegeven van de Fransche poli tiek ten aanzien van de onderzeeërs en dui delijk gemaakt dat Frankrijk het zeer moei lijk zou vinden zijn sterkte wat dit wapen betreft te verminderen. Zonder een dergelijke vermindering zal het echter niet uitvoerbaar zijn de verhoudingen van het verdrag van Londen 1936 voort te zetten. Bij de besprekingen kwam aan het licht, dat Frankrijk niet de definitie van het ver drag aanvaardt ten aanzien van den kruiser als een schip, grooter dan 1850 ton en met kanonnen boven de 5.1 inch. Anderzijds hou den de Britsche marine-deskundigen staande, dat de 31 Fransche „flottilje-leiders", die een waterverplaatsing hebben van bijna 3000 ton en kanonnen van 5K inch, in werkelijk heid kruisers zijn in den zin van het ver drag. Kapitein Raineri Bicia, de Italiaansche marine-vertegenwoordiger, mo^J Italië's rede nen hebben uiteengezet voor het bestellen van twee slagschepen van 35.000 ton aan den vooravod van de conferentie. Hij maakte eveneens duidelijk dat Italië's programs in de toekomst voor den aanbouw van onderzeeërs en ander licht materiaal in hoofdzaak zullen bepaald worden door hetgeen Frankrijk doet. In goedingelichte kringen hebben, naar de marinemedewerker van de „Daily Tele- graph" ten slotte meldt de voorbereidende be sprekingen een ietwat pessimistischen indruk gemaakt, daar er uit bleek een zeer ver uit- eenloopen van de standpunten der verschil lende mogendheden ten aanzien van funda- menteele kwesties van vlootpolitiek. GEEN WIJZIGING IN ARBEIDS FRONT. Praag ontkent toenaderings pogingen. Naar aameiding van het sensationeele be richt van de „Manchester Guardain" van 7 Augustus, volgens hetwelk de Hitlerregee- ring contact zou zoeken met het bestuur van de Duitsche sociaal-democratische partij te Praag door bemiddeling van vakveieeni- gingsmenschen, ten einde onderhandelingen te openen over een vervanging van het Ar beidsfront door neutrale vakvereeniging heeft „Het Volk" zich met het illegale partij bestuur te Praag in verbinding gesteld. Dit bestuur heeft de volgende verklaring afgelegd „Er >s het Duitsche partijbestuur te Praag niets van bekend, dat de nationaal- socialisten in onderhandeling zouden zijn ge treden roet vakveieenigingsmenschen, hetzij in Duitschland. hetzij in het buitenland. On juist is, dat vakvereenigingskringen zich tot net Praagsche partijbestuur zouden hebben gewend, om in opdracht van de nazis te gaan onderhandelen. Het bestuur van de S. D.P. denkt er niet aam met Berliin naar een overeenkomst te streven. Het is zeer te be treuren, dat een blad van de standing van de „Manchester Guardain een dergelijk sensa tioneel bericht neeft gepubliceerd zonder van te voren ook maar de geringste poging te hebben gedaan om zich in verbinding te stel len met het partijbestuur te Praag. DOUMERGUE ONDERBREEKT ZIJN VACANTIE. Minister-president Doumergue heeft zijn vacantie onderbroken en is gister ochtend te Parijs aangekomen. Gistermiddag heeft hij een langdurige bespreking gehad met den minister van aLndbouw, die het departement van Binnenlandsche Zaken waarneemt

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1