DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DxiqcÜiksch Oveazicfit
Economische verwarring in Amerika.
^Buitenland
Industriëele zorgen door misoogst.
De schatkist overbelast.
Enorme ontploffing in
een Engelsche mijn.
Hauptmann ontkent.
i,
Mo. 224 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 22 September 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
150 Mijnwerkers afgesloten.
Waarschijnlijk allen om het
leven gekomen.
Waf vandaag de
aandacht trekt
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENlLENr
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
Terwijl eenerzijds de uitslag der verkiezin
gen in den staat Maine den indruk wekt,
aat de meerderheid nog steeds achter Roose-
velt staat, aangezien in genoemden staat de
democratische partij de overwinning be
haalde, blijkt aan den anderen kant, dat er
in zeer groote lagen der bevolking wantrou
wen heerscht tegen zijn medewerkers.
De mislukking der conversieleening toont
onomstootelijk, dat de geldwereld geen ver
trouwen meer heeft in de plannen en capa
citeiten van de Amerikaansche regeering.
Bovendien blijkt uit den scherpen aanval,
welken Gorman, de leider van het textielcon-
flict, op den N.ï.R.A., generaal Johnson,
heeft gedaan, dat ook bij hem en de zijnen
ontevredenheid heerscht over het regeerings-
beleid.
Gorman heeft verklaard, dat Johnson vol
komen ongeschikt is voor de taak, waarmede
de president hem heeft belast en dat het
dringend noodzakelijk is, dat hij aftreedt.
Johnson stelt daar zijn beschutdiging aan
het adres van Gorman c.s. tegenover, dat zij
de N.ï.R.A.-overeenkomsten niet nakomen en
saboteeren.
Het valt te betwijfelen of werkelijk gene
raal
Johnson de hoofdschuldige.
is van de vele mislukkingen en of de oorzaak
niet veeleer gezocht moet worden in het ge
heele systeem-Roosevelt, dat erop gericht is
de welvaart van het land te herstellen met
allerlei kunst- en vliegwerk.
De schrikbarende achteruitgang in het be
drijfsleven, de steeds toenemende onrust in
de industrieele wereld, het toenemend wan
trouwen in de financieele wereld, zijn tee
kenen, dat de goede bedoelingen van den
president grootendeels goede bedoelingen ge
bleven zijn en dat er in de practijk niet vee!
van is terechtgekomen.
En dit is van zeer groot belang, niet alleen
voor Amerika, maar bovendien voor de ove
rige wereld, want hoe chaotischer de toe
stand in Amerika wordt, des te heviger de
terugslag zal zijn buiten Amerika. Naarma
te de algemeene economische toestand van
de Ver. Staten slechter wordt, zullen de po
gingen om nog iets te redden onbesuisder en
tevens ingrijpender zijn.
De voornoemde mislukking der conversie
leening beteekent, dat de schatkist 15 Octo-
ber a.s. 720.000.000 dollar in contanten
moet betalen, waarop niet gerekend was,
want de regeering was overtuigd, dat de lee
ning zou slagen.
Maar deze mislukking beteekent nog meer,
n.1. dat het de regeering voortaan moeilijk
zal vallen op de binnenlandsche markt tegen
normale condities geld te leenen en dit is een
nog ernstiger feit, dan
de aderlating,
waarvoor zij binnen een maand geplaatst
wordt.
De schoone reglementeeringsplannen voor
den landbouw, waaraan de regeering bezig
was en welke beoogden de bebouwde opper
vlakte te verkleinen, zijn door de droogte
van den voorbijen zomer geheel en al omver
geworpen, zoo zelfs, dat in het komende
jaar waarschijnlijk de bebouwde oppervlak
te weer zal moeten worden vergroot.
Nadat de landbouwers gedurende den
oorlog steeds meer gronden voor graan
bouw in gebruik hadden genomen, bleek na
den oorlog dat deze uitbreiding niet in stand
te houden tv as, omdat allerlei landen, die
vroeger graan importeerden, plotseling gin
gen streven naar uitbreiding van de eigen
graanproductie, terwijl bovendien de natuur
ervoor zorgde, dat de eene oogst nog groo
ter was dan de andere, zoodat de Ameri
kaansche regeering zich genoodzaakt zag
enorme hoeveelheden graan van de boeren
op te koopen, teneinde een voortdurende uit-
''n£ van het aantal faillissementen in
'an°<>°uwkringen tegen te gaan en te ver
hoeden, dat een groot aantal boeren aan vol-
t??1 a.moe£te ten prooi vielen.
De crisis verergerde dezen toestand nog
mateloos, zoodat reizigers, die de landbouw
streken in Amerika bezochten, vertelden van
troosteloozen aanblik, welken de vele
verlaten hoeven opleverden, waarvan de
vroegere bewoners vertrokken waren met
achterlating van het grootste gedeelte van
hun have, n.1. voor zoover deze uit land
bouwwerktuigen bestond.
Toen president Roosevelt het bewind aan
vaardde, besloot hij vooral de boeren te hel
pen en ging ertoe over door een stelsel van
premies de boeren ertoe te bewegen de be
bouwde oppervlakte en tevens hun veestapel
te verkleinen. De verwoestende droogte van
dezen zomer evenwel heeft het beleid der re
geering volmaakt ia de war gestuurd, aan-
Roosevclt.
gezien de oogst thans klein is, terwijl de bo
dem zoozeer geleden heeft van de droogte
in sommige streken is de totaal verdroogde
bovengrond geheel weggewaaid dat ook
het volgend jaar de oogst kleiner zal zijn,
dan sinds lang het geval was. Voegt men
hierbij de
noodgedwongen afslachting
van honderdduizenden stuks vee, dan wordt
het duidelijk, dat de regeering voor uitgaven
van milliarden staat om te voorkomen, dat
de boerenstand vrijwël geheel ten onder
gaat.
Maar hoe groot de steunactie der regee
ring ook zijn moge, toch blijft het feit on
ontwijkbaar, dat de koopkracht der boeren
uitermate verzwakt is, waardoor veel bedrij
ven groote nadeelen ondervinden en zullen
ondervinden, waaronder niet in de laatste
plaats de spoorwegen, wien het ronduit
slecht gaat.
De onrust onder de werkloozen, de onbe
rekenbare schade, welke het katoenconflict
en de daarmede gepaard gaande stakingen
berokkenen, de zwakke positie van de schat
kist en de groote eischen, welke de boeren,
de ondersteunden en niet te vergeten de be
wapening aan Amerika stellen, dit alles is
oorzaak, dat president Roosevelt op nieuwe
middelen zint om aan de steeds toenemende
moeilijkheden het hoofd te bieden.
Naar verluidt wordt thans het plan over
wogen voor geheel Amerika uit nood de
dertig-urige arbeidsweek in te voeren met
behoud van de bestaande loonen, omdat de
schatkist niet in staat is de enorme lasten,
welke de circa tien millioen werkloozen haar
opleggen, nog langer te dragen.
Mocht Roosevelt dit voornemen werkelijk
uitvoeren, dan beteekent dit dus, dat hij de
lasten afwentelt van de schatkist op de in
dustrie.
De kleine industrie wordt dan het sterkst
getroffen; de invoering van genoemden
maatregel is een bevoordeeling van de veel
sterker bedrijven.
Maar aan den anderen kant zal de groote
industrie de daardoor
te lijden schade
moeten compenseeren door verdere rationa
lisatie, wat niet anders beteekent dan nieu
we uitbreiding van de werkeloosheid en
prijsverhooging. Gezien het verbod van in
voering van nieuwe machines, zal haar wel
geen ander middel over blijven.
Prijsverhooging echter beteekent voor de
kleine verbruikers en boeren een verdere
achteruitgang van hun levenspeil en zal dus
naar alle waarschijnlijkheid leiden tot nog
meer onrust en dus tot nog grooter nadee
len voor het Amerikaansche bedrijfsleven
Dit, zou dan weer grooter eischen stellen aan
de schatkist, welke echter reeds overbelast
is, enz. enz.
Derhalve beweegt Roosevelt zich in een vi
cieuze cirkel, waaruit niet te ontkomen valt.
Nog steeds tracht hij kool en geit te sparen.
Hij belast de industrie met de zorg voor de
werknemers, wier loonen hij (in schijn) ver
hoogt; door deze belasting der industrie
drijft hij de kosten van het levensonderhoud
omhoog, waardoor velen ontevreden wor
den, terwijl de misoogst deze kosten nog
meer doet toenemen.
Roosevelt zal moeten kiezen: óf hij tracht
de industrie en den landbouw er bovenop te
helpen, óf hij steunt op den anderen kant;
beide partijen gelijkelijk willen helpen en
ieders levensstandaard willen verhoogen in
een tijd, waarin het levenspeil van de ge
heele menschheid daalt, lijkt onder de gege
ven omstandigheden onmogelijk.
In den afgeloopen nacht heeft zich in een
steenkoolmijn in de nabijheid van Wrexham
in N, Wallis (Engeland) een vreeselijk ont
ploffing voorgedaan, waardoor groote ver
woestingen werden aangericht en ongev. 150
mijnwerkers werden ingesloten. In totaal be
vonden zich op dat moment ongeveer 400
arbeiders in de mijn, doch omstreeks 250
waren werkzaam in een gedeelte van de mijn,
waar de ontploffing haar uitwerking niet
deed gelden.
Tengevolge van het feit, dat de explosie
gevolgd werd door een laaienden brand,
konden de in allerijl georganiseerde red
dingswerkzaamheden slechts met groote
moeite voortgang vinden. De reddingsman
schappen betoonden waren heldenmoed bij
hun vertwijfelde pogingen, om door te drin
gen tot de plaatsen, waar hun kameraden
met den dood werden bedreigd. Met levens
gevaar weerstonden zij de vrijwel ondrage
lijke hitte, die op verschillende plaatsen
heerschte, maar desondanks duurde het toch
nog wel minstens 3 uur, alvorens de eerste
slachtoffers geheel verkoold en totaal onher
kenbaar aan de oppervlakte konden worden
gebracht. Aangevuurd door de wanhoops
kreten en het gedrag der in een paniekstem
ming samengestroomde bevolking, werden
de reddingspogingen telkens weer met
groote opoffering en een bewonderenswaar
dige hardnekkigheid voortgezet.
Tegen 10 uur in den ochtend had men
eindelijk een 10-tal slachtoffers geborgen
Men is er echter nog niet in geslaagd vast
te stellen, of zich nog levenden in de mijn
bevinden.
De pogingen om contact te krijgen zijn
tot dusverre nog niet geslaagd, doordat men
door de uitslaande vlammen nog niet ver
genoeg naar de plaats des onheils heeft kun-
nen doordringen. Welk een omvang de ramp
heeft aangenomen, heeft men nog niet dur
ven realiseeren.
Tal van autoriteiten hebben zich onmid
dellijk naar de mijn begeven. Alles zal in het
werk worden gesteld, om zoo spoedig moge
lijk zekerheid te krijgen omtrent het lot der
ingesloten arbeiders.
Beschuldigd van afpersing, maar
niet van kinderroof.
Ondanks een ondervraging van totaal 40
uur loochent Hauptmann categorisch elke
deelneming aan de ontvoering van den klei
nen Lindbergh. De rechter heeft hem thans
in staat van beschuldiging gesteld wegens
afpersing. Hoewel het bewezen lijkt dat
Hauptmann in het bezit was van het door
Lindbergh betaalde losgeld of een deel
daarvan, is dat geen bewijs ervoor dat hij
behoord zou hebben tot de bende die baby
Lindbergh heeft ontvoerd, of dat Haupt
mann medeplichtig zou zijn aan het ver
moorden van den baby.
Het meest waarschijnlijk lijkt het tot nog
toe dat eenige indivuen misbruik hebben ge
maakt van de wanhoop in de familie Lind
bergh en dat zij den kolonel geld hebben af
gezet, hoewel zij met de misdaad op zich
zelf niets te maken hadden.
Professor Condon heeft verklaard dat de
man wien hij het losgeld heeft overhan
digd, sprak met een Duitsch accent, dat
overeenkwam met het accent waarmede
Hauptmann spreekt. In tegenstelling met vo
rige andersluidende berichten heeft Condon
Hauptmann bij de confrontatie niet beslist
herkend als de man die het geld van hem in
ontvangst nam.
Hauptmanns vrouw weer op
vrije voeten.
De politie heeft, naar Reuter uit New
York meldt, de vrouw van Hauptmann weer
op vrije voeten gesteld, daar zij niet bij de
zaak betrokken zou zijn.
Aan berichten in de Engelsche bladen ont-
leenen wij nog, dat Hauptmann elf jaar ge
leden als verstekeling naar Amerika is ge
komen, waar hij tot dusver op illegale wijze
verblijf heeft gehouden. Uit plakbiljetten op
zijn koffers, die men in zijn woning heeft ge
vonden, hebben de detectives opgemaakt, dat
Hauptmann sedert de ontvoering van Lfnd-.
berghs baby veel in Europa heeft gereisd.
Toen hij geboeid naar het politiebureau
werd overgebracht, riepen de verslaggevers
hem toe: „Heb je Lindberghs baby ont
voerd?" waarop de gearresteerde het hoofd
schudde.
Lindbergh en zijn vrouw, die te Los An-
geles vertoeven, hebben zich nog niet uitge
laten naar aanleiding van de arrestatie.
Op grond van uit New York ontvangen
bericht verklaart het ministerie van justitie
te Washington, dat er aanleiding is om aan
te nemen, dat de opheldering van de ont
voering van Lindberghs kind verzekerd is.
Intusschen heeft men tot dusver nog slechts
de verzending van 90.000 dollar losgeld
kunnen nagaan, terwijl het niet duidelijk is,
waar de overige 31.000 dollar zijn geble
ven. Men gelooft echter, dat de gearresteer
de buitenlander de misdaad alleen heeft ge
pleegd en men hoopt binnen enkele weken
genoegzaam bewijsmateriaal tegen hem te
hebben verzameld. Op het oogenblik wordt
getracht een zoo volledig mogelijk verslag
van zijn levensloop samen te stellen zoowel
in als buiten de Vereenigde Staten.
Deze onverwachte wending in de affaire-
Lindbergh beteekent voor het Amerikaan
sche publiek een gebeurtenis van buitenge
wone beteekenis; de kranten brengen heele
pagina's vol berichten erover en geven over
zichten van deze onverwikkelijke ontvoe
ringszaak, waaraan enkele kranten nog
overzichten vastknoopen uit de crimineele
geschiedenis der Vereenigde Staten in het
algemeen.
Intusschen is bekend geworden, (zooals
reeds gemeld) dat het hier gaat om een elf
jaar geleden uit Duitschland gevluchten mis
dadiger, Bruno Richard Haptmann geheeten
die als verstekeling over den Atlantischen
Oceaan is gekomen. Hij werd Vrijdag, dit
maal in het hoofdbureau van politie te New
York, nogmaals onderworpen aan een
nauwkeurig verhoor.
Op de vraag hoe hij aan zooveel geld
was gekomen dat in zijn garage verborgen
was, antwoordde Hauptmann dat zijn vroe
gere zakenpartner en vriend Isidor Fischer
hem indertijd vóór zijn vertrek naar Europa
al'zijn geld en effecten in bewaring had ge
geven. Fiseher vertrok naar Duitschland,
maar keerde niet weder. Hij overleed ten
huize van zijn ouders.
Hauptmann ontdekte volgens zijn zeggen
eerste drie weken seleden dat het vermogen
van zijn vriend Fischer 14.000 dollar be
droeg. Hij had zich 150 dollar van het geld
toegeëigend en het uitgegeven.
In het verdere verloop van het verhoor
verklaarde Hauptmann dat hij sinds 1932
werkloos was geweest, ook niet meer had
gewerkt, waar van speculaties geleefd. Hij
ontkende ten stelligste ooit in Hopewell te
zijn geweest, waar zich de villa van de
Lindberghs bevond.
Hèt verhoor wordt Maandag voortgezet.
Nader wordt nog gemeld dat de politie dit
heeft gecontroleerd en dat uitgekomen is
dat een zekere Isidor Fischer inderdaad ver
leden jaar Decemer in Duitschland is over
leden.
Het verzoek om invrijheidstelling van
Hauptmann onder storting van een waar
borgsom is afgewezen.
Hauptmann levensloop.
Naar vernomen wordt is Hauptmann, die
thans te New York gevangen gehouden
wordt, verdacht van betrokken te zijn bij de
zaak van de ontvoering van babv Lindbergh
afkomstig uit Kamenz. Hij is de op 24-ja-
rigen leeftijd naar Amerika gevluchte mon
teur Richard Hauptmnn, wiens moeder in
Kamenz leefde van haar pensioen. Zijn va
der stierf in 1917. Twee broers van Richard
zijn in den wereldoorlog gevallen. Haupt
mann was in zijn ieugd reeds in slecht ge
zelschap geraakt. Hij werd veroordeeld tot
een voorwaardelijke gevangenisstraf. Toen
hij in 1923 weer gearresteerd werd in ver
band met een misdrijf, gelukte het hem te
ontvluchten op weg naar Bantzen, waar
hij voorgeleid moest worden. Sinsdien ver
nam men nooit meer iets van Richard
Hauptmann. Eerst later zou blijken dat hij
zich ontrokken had aan zijn straf door
vlucht naar Amerika.
VOLKENBONDSGEDELEGEERDE
BIJ AUTO-ONGELUK GEDOOD.
Een auto, waarin de zestigjarige Franche-
schi uit Italië gezeten was, is in botsing ge
komen met een andere auto. Francheschi's
auto viel om en vloog in brand. Francheschi
die lid was van de Fransche volkenbonds
delegatie werd od slag gedood. Zijn vrouw
en zijn zoon werden ernstig gewond.
DE STAKING IN DE
AMERIKAANSCHE TEXTIEL
INDUSTRIE.
Interventie van Roosevelt.
President Roosevelt heeft er bij de staken
de textielarbeiders op aandrongen onmiddel
lijk het werk te hervatten.
Voorts heeft Roosevelt de tetxielindustriee-
len verzocht de arbeiders, die gestaakt heb
ben, zonder onderscheid weer te werk te wil
len stellen.
Formeel heeft Roosevelt het rapport goed
gekeurd van de door den gouverneur vari
New Hampshire gepresideerde enquête-com
missie. De president rekent op de samen
Prov. congres Vereen, van vrijz.-
bervormden in Noordbolland. (Kerk
en School).
De economische verwarring in
Amerika. (Dag. Overzicht).
De tyfoon in Japan; bijna 1000
slachtoffers. (Buitenland).
Ontzettende mijnramp in Enge
land; 150 mijnwerkers verloren?
(Buitenland).
Directeur Hans Sarrasani. f (Bui
tenland).
Roosevelt vraagt den stakers het
werk te hervatten. (Buitenland).
De Lindbergh-affaire nadert haar
einde. (Buitenland).
Liefdesdrama te Koog a. d. Zaan;
meisje doodgestoken. (Binnenland).
De N. S. B. zal deelnemen aan de
Kamerverkiezingen. (Binnenland).
Opening Gamit. (Stad)
{Zie ▼erde* eventueel laatiite
berichten).
ZIJ, DIE ZICH MET 1 OCTOBER
A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN
OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONT
VANGEN DE TOT DIEN DATUM
VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN
CO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
werking en het rechtvaardigheidsgevoel der
beide partijen.
In het rapport wordt aanbevolen de ia-
stelling van een commissie, welke tot taak
zal hebben de aangelegenheden der textiel
arbeiders te bestudeeren ter bescherming van
de rechten der arbeiders en de instelling vau
een andere commissie, welke de belangen
der werkgevers onder oogen zal zien met het
doel het aantal tewerkgestelde arbeiders te
handhaven en niettemin de loonen te ver
hoogen.
PAPIERFABRIEK IN LETLAND
VERWOEST.
Groote schade. Brandstichting
oorzaak.
Vermoedelijk ten gevolge van brandstich
ting is brand ontstaan in een papierfabriek
bij Riga. De schade bedraagt ongeveer 6
millioen guldens.
ROOSEVELT EN DE STAKERS.
Hij wenscht, dat zij terstond den
arbeid znllen hervatten.
President Roosevelt heeft aan de stakers
in de tetxielindustrie verzocht onmiddellijk
weer aan den arbeid te gaan. Hij heeft een
algemeenen oproep gepubliceerd, waarin hij
de hoop uitdrukt, dat alle stauers aan zijn
verzoek gehoor zullen geven en dat de werk
gevers in de textielindustrie alle arbeiders
weer tot hun bedrijf zullen toelaten, zonder
daarbij eenig onderscheid te maken. Een
regeling der hangende kwesties, zoo zeide
hij, kan misschien worden verkregen, als de
beide partijen blijk geven van rechtvaardig
heidsgevoel en een geest van samenwerking.
Het bestuur van de United Textile Wor-
kers Association, den bond van textielarbei
ders, is bijeengekomen ter bestudeering van
het rapport van dej^middelingscommissie
Men is vol hoop, dat de staking morgen
zal eindigen.
ROODVONK TE MAAGDENBURG.
Wegens het sterk toenemen van het aantal
roodvonkgevallen zijn gister alle scholen te
Maagdenburg gesloten en de leerlingen
naar huis gestuurd.
Op grond van een politieverordening is
verder voor alle kinderen beneden 18 jaar
het bezoeken van openbare vermakelijkheden
en bijeenkomsten streng verboden.
TAIFOEN EISCHT 943 LEVENS.
Regeering detacheert vliegtui
gen- Redding in vollen gang.
Volgens de laatste gegevens, waarover
men Donderdag te Tokio beschikte, hebben.
943 menschen hun leven moeten laten bij den
taifoen, die in de dichtst bevolkte streken
van Japan verwoestingen heeft aangericht.
Er werden 3738 gewonden geteldomtrent het
lot van 503 anderen is men nog in het on
zekere.
In 18 steden van het departement Osaka
zijn in het geheel 767 menschen gedood, 488
gewond en worden er 3058 vermist. Volgens
h^t communiqué van den minister van bin
nenlandsche zaken zijn er in Kioto 104 doo-
den en 306 gewonden. Voor Tokio zijn deze
getallen 4 en 33. Naar de schatting van de
politie echter is het aantal slachtoffers veel
hooger en wel 207 dooden en 913 gewonden
in Kioto. en 450 dooden of gewonden in het
departement Hiogo (Kobe).
