DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De radio-rede van Doumergue. Wat de minister-president wenscht. Verschillende commentaren. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VER TEN HEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060 Telei. 3, redactie 33. No. 227 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 26 September 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 136e Jaargang TtaqeÜiksch Commentaren. Fransche persstemmen. LBuitenland TEXTIELSCHANDAAL IN POLEN BLIJFT HANGENDE. Uiting van anti-Fransche stemming. Directeur geeft een exposé. POLITIESCHANDAAL TE RIJSSEL, Waarom werd Mariane gehandhaafd. De eerste dreigbrief. DREIGEND MIÏNCONrLICT IN ENGELAND. Besprekingen zonder resultaat. DE MIJNRAMP IN WALES. Nog een explosie. NOGMAALS DE „MORRO CASTLE". Een heL-he machine aan boord? DE LINDBERGH-AFrAIRE. Verklaring van advocaat van Waf vandaag de aandacht trekt ZIJ, DIE ZICH MET 1 OCTOBER A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONT VANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN CO EN GRATIS. DE DIRECTIE. GAAT JOHNSON FILMEN? Als hij de N. R. A. verlaat DE 534" KIEST ZEE. Vandaag de tewaterlating. SLANG IN HAAR SLAAP VERRAST. DE TYPHOON IN JAPAN. De doodenlijst. Wij hebben gisteren in het kort reeds medegedeeld, dat de Fransche minister president Doumergue voor de microfoon een rede heeft gehouden voor het Fran sche volk, een rede, waarin hij liet uit komen, wat hij als premier wilde. Doumergue laakte scherp het optre den van zekere critici, die steeds op nieuw probeeren, hun politiek spelletje te spelen. Hij verklaarde, niet uit zucht naar macht aan het roer te blijven, doch slechts, om de eens aanvaarde taak tot een goed einde te brengen. Voorwaarde hiervoor was een wederzijdsch vertrou wen. Dengene, die de regeering verwijt niets goeds tot stand te hebben ge bracht, zal men de niettemin aanzien lijke resultaten voor oogen moeten houden. Doumergue herinnerde vervolgens aan het sluitend maken van de staatsbegroo- ting en het verschaffen van werk tot een bedrag van 10 milliard. Op het gebied der internationale poli tiek heeft de regeering Frankrijk weer het aanzien gegeven, dat het noodig heeft. Het kabinet kan in zekeren zin zijn oorspronkelijke taak als geëindigd beschouwen en zich uit het politieke leven terugtrekken. Doch het acht het zijn plicht in de moeilijke economische crisis te zoeken naar afdoende middelen ter leniging. Tijdens het reces van het parlement heeft men uit partij-politieke belangen de onbeduidendste po'itieke incidenten probeeren uit te buiten en een campagne ingeleid voor de devaluatie van den franc, indien deze campagne, welke door de socialistische en de communis tische partij werd gevoerd, gelukt zou zijn, zou zij voor geheel Frankrijk ver nietigend zijn geweest. De aaneensluiting der socialistische en communistische partij moet worden toe gejuicht, daar een uiterst gevaarlijke dubbelzinnigheid daardoor vervalt. Thans was het duidelijk: èn socialisme èn communisme waren hetzelfde! Indien het Marxistische eenheids front thans krachtiger voor de devalua tie van den franc ageerde, dan had het daarmee den algemeenen ondergang des lands op het oog, waarop, zij haar dictatuur hoopte te vestigen. Het was te betreuren, dat zelfs in de gelederen van den Franschen middenstand stemmen ten gunste van het socialisme werden gehoord. Deze lieden wisten stellig niet, dat zij de wegbereiders voor het commu nisme waren. Experimenten met de valuta zouden niet alleen de economische moeilijk heden vergrooten, maar ook Frankrijk, waar honderdduizenden spaarders woonden en dat op de spaarbanken in- leggelden tot een bedrag van 59 milliard had, benadeelen Doumergue schetste de ernstige ge volgen van een devaluta van den franc en vervolgens de hervormingen, welke hij noodzakelijk acht. Speciaal achtte hij een regeering noo dig, welke over autoriteit beschikt Hij vergeleek daarbij de positie van den Franschen met den Britschen mi nister-president. Z. i. moest het hoofd der regeering in Frankrijk, dat zonder eenige bijzondere autoriteit is, constitu tioneel dezelfde bevoegdheden bezitten als de premier in Engeland heeft. In geval van meeningsverschil tusschen de regeering en de meerderheid in het par lement moet de minister-president zich direct tot de natie kunnen wenden en wel met verwaarloozing der bestaa.nde formaliteiten. Een geringe grondwets wijziging zou dit mogelijk maken, indien men zou afzien van zeer bijzondere ge vallen, waarbij vooraf toestemming van den senaat noodig zou zijn. Men kan er, aldus Doumergue. zeker van zijn, dat regeeringscrises zeldzamer zouden worden, wanneer de vrees voor directe ontbinding van het parlement de eerzucht van ambitieuze elementen zou beteugelen. Voorts moest in de grond wet worden vastgelegd, dat de regeering alleen de maatregelen kon voorstellen en 'dat noch Kamer, noch Senaat daar toe bevoegd waren. Bovendien moest de regeering bij verordening de staatsbe- grooting voor een jaar van kracht kun nen verklaren, indien zij niet tijdig door het parlement werd afgehandeld. Ten slotte moeten de rechten en ver plichtingen der ambtenaren in een z.g. ambtenarenstatuut worden vastgelegd. Het ging niet aan, dat de ambtenaren alle vrijheden genoten zonder eenigerlei verplichting tegenover den staat, die hen voedt. Anderzijds hadden de ambte naren aanspraak op bescherming van hun speciale belangen door den staat. Doumergue wees er op, dat hij dit maal niet alle kwesties kon behandelen, maar de overige volgende week voor de radio zou hespreken. Hij zou dan de or ganisatie van het minister-president schap, den opbouw van een volgens de beroepen geconstitueerden economi- schen raad en van regionale economi sche raden behandelen. In de wandelgangen der Fransche Kamer werd gisteren veel critiek ge leverd op de radiorede van Doumergue en op de door hem aangekondigde grond wetswijziging. Algemeen was men van oordeel, dat de nationale vergadering niet voor Ja nuari of Februari zal kunnen bijeen komen wegens de noodzakelijkheid dat beide Kamers een gemeenschappelijke op'ossing opstellen en het eens worden over de juiste agenda. Verscheidene Kamerleden van rechts gaven hun levendige voldoening te ken nen over het plan tot herziening der grondwet. Chappedelaine van de cen- trumgroep der radicale linkerzijde was eveneens van meening, dat Doumergue over al het gewenschte gezag beschikt' om te slagen in het onmisbare werk, dat1 vo'gens hem deze herziening vormt. Het Kamerlid Zay, die de meening vertegenwoordigt van den uitersten lin ker vleugel der radicale partij, verklaar de niet vijandig te staan tegenover een uitbreiding van de prerogatieven van de uitvoerende macht, maar hij was van meening, dat dit meer een kwestie van personen was dan van wijziging van in stellingen. Het socialistische Kamerlid Graziani, behoorende tot de S F.I Omaakte slechts formeele reserves ten aanzien van den inhoud der rede van Dou mergue. Opgemerkt dient te worden dat de Kamerleden, die zich gistermiddag .in de wandelgangen bevonden, weinig tal rijk waren. Resumeerend schijnt het dat het ini tiatief van Doumergue warm zal worden gesteund door een groot deel van zijn meerderheid, met minder geestdrift zal worden gesteund door het meerendeel der radicaal-socialisten en bestreden zal worden door de extremisten. De rede van Doumergue wordt door de „Temps" onvoorwaardelijk goedge keurd. Doumergue, aldus het blad, speel de de laatste kaart uit waarover de op rechte democraten en patriotten be schikten om de republiek te redden. H_t is de laatste kaart, omdat Frankrijk daarmede een revolutie of een dictatuur of wellicht beide tegelijk vermijden en op de door he maangekondigde grond- zelen, meent het blad. „Paris Soir" legt er den nadruk op, dat de premier de door hem voorgestelde hervormingen langs grondwettigen weg wil verwezenlijken. Hij heeft echter niets gezegd over de bijeenroeping der constitueerende vergadering. Deze kwes tie kan tot een hartstochtelijke gedach- tenwisseling aanleiding geven. De „Ere Nouvelle" (rad. socialiste) schrijft: De publieke opinie vraagt geen verandering in de constitutie noch een verandering van regeering De „Popu laire", het orgaan van de socialisten, die in het bijzonder tot doelwit werden geko- zen in de radio-rede van Doumergue, schrijft: Indien ooit het beoogde Staats hervormingsplan in werking zou. worj den gesteld, zou er geen vertegenwoor digend stelsel meer zijn, zelfs geen repu bliek! Daarentegen juicht de conservatieve pers de rede toe. De plannen van Dou mergue, schrijft de „Figaro", missen noch staatsmoedigheid noch durf. Wij wenschen den minister-president .geluk met de kracht en den samenhang van dit eerste schema. „Le Jour" schrijft: Wat bovenal be houden moet worden van Doumergue's krachtigen en duideljjken oproep, is de noodzakelijkheid om de positie van den minister-president te verzekeren en aan de regeering de bevoegdheid te ver- leenen om het parlement te ontbinden. Het „Petit Journal" betoogt: het is geen overdrijving deze Boodschap te beschouwen als een politiek evenement, waarvan de uitwerking aanzienlijk kan zijn. Het is de eerste keer in de annalen van de republiek dat de president van den ministerraad zich richt tot het volk om een angstkreet te slaken dat hij zijn taak niet zou kunnen volbrengen. De redenen, die uiteengezet werden, laten niet na indruk te maken, het blijft slechts af te wachten of het kabinet op zich zelf in staat zal zijn al zijn denk beelden te doen zegevieren. Het textielschandaal van Zyrardow, dat zich allengs heeft ontwikkeld tot een ernstig symptoom van afkoeling in de Fransch-Poolsche betrekkingen, heeft naar de correspondent van de Times meedeelt, in de laatste dagen ge leid tot het terugtrekken uit het politie ke leven van een tweede prominente fi guur van het „regeeringsblok". (De eerste, Lednicki, een gezien advocaat, pleegde zelfmoord). Graaf Henrik Potockv, president van de directie en een van de leiders van den rechtervleugel in het regeeringsblok, is nog steeds in arrest, evenals twee Fran schen, Vermeerseh en Caen, die het be drijf mede geleid hebben; de poging van den Franschen ambassadeur om bemid delend op te treden, heeft tot niets ge leid. De Zyrardow textielfabrieken, waarbij 10.000 arbeiders werk vinden, zijn eenige maapden geleden onder regeeringstoe- zicht gesteld. Voor den oorlog behoorde het concern aan een Duitsche vennoot schap, en er wordt dikwijls gezegd, dat de verhouding tusschen de eigenaars en de Poolsche arbeiders in dien tijd aan zienlijk beter was dan thans, nu het grootste gedeelte der aandeelen in han den js van. Marcel Boussac, te Parijs. Op da ernstige verwijten van Poolsche zijde heeft Boussac in een brief aan Fi nancial News uitvoerig geantwoord. Het bedrijf is meer dan honderd jaar geleden opgericht door een Franschman, De Girard, en heeft zich ontwikkeld tot een van de grootste textielbedrijven van het oude Rusland. In 1919 kwam het in handen van de Poolsche regeering, en ondervond het herhaaldelijk stagnatie. In 1923 nam de huidige combinatie het bedrijf over, en, profiteerende van het nauwecontact met Fransche bedrijven, ontwikkelde het zich regelmatig, met, tegen behoorlijke loonen, ook naar ver houding veel meer Poolsche staatsbur gers in zijn dienst dan voorheen. Noch tans deden zich moeilijkheden voor, waarbij de Poolsche regeering elk voor stel tot arbitrage steeds heeft van de hand gewezen. In 1932 werd de hoofd directeur, Badin, vermoord. De moorde naar werd vrijgesproken, de Poolsche pérs koos zijn partij. In Maart 1934 vormdede Poolsche minderheid van aandeelhouders een syndicaat, dat bij de regeering aandrong op maatregelen te gen de Fransche aandeelhouders, die te groote uitkeeringen zouden genieten. Een arbitragecommissie, bestaande uit sluitend uit Polen, werd ten slotte met toestemming van de regeering benoemd. De pers.echter nam een zeer vijandige houding aan en kreet Lendickv. een van de organisatoren van deze arbitrage, uit voor landverrader. Deze pleegde daarop zelfmoord. De arbitrage is niet tot stand gekomen. De gearresteerde Franschen zijn nog niet verhoord. De Fransche bladen, die blijkbaar nog niet genoeg hebben gehad aan de zaak- S.tavisky, hebben zich nu weer met zichtbaar genoegen geworpen op het te Rijssel bij de pelitie ontdekte schan daal, dat ook al weer bedenkelijke pro porties schijnt aan te nemen. Ook hier wordt weer gefluisterd, dat er „vele in vloedrijke personen" bij betrokken zou den zijn. Hoe het mogelijk is dat een individu als Mariane inspecteur van de mobile brigade kon zijn, terwijl alom bekend was dat hij een zedeloos leven leidde, deel uitmaakte van een ongure bende en handel in bedwelmende mid delen dreef, is tot dusver nog niet duide lijk. De aanvallen in de bladen op de Süre- té Générale nemen intusschen in hevig heid toe. Er wordt op gewezen, dat Ma riane gedurende verscheidene jaren reeds zijn noodlottige praktijken heeft kunnen verrichten, ofschoon er reeds lang een verdenking op hem rustte. Er bestond een groot dossier over hem en niettegenstaande dit bezwarend voor hem was, werd hij niet alleen gehand haafd, maar den lsten Augustus j.1. be vorderd. Dit bracht met zich mede dat hij geheel op eigen initiatief kon optre den. Bij een arrestatie behoefde hij niet meer van een collega vergezeld te zijn; hij liet dan ook onschuldige personen arresteeren, verhoorde ze in niemands tegenwoordigheid en vroeg groote be dragen voor hun invrijheidstelling. Het onderzoek heeft aan het licht ge bracht, dat Mariane en zijn handlangers zich niet slechts schuldig maakten aan den verkoop van vervalschte belasting zegels, maar ook in cocaïne handelden en geld loskregen door de schandelijkste afpersing. Een jaar geleden ontving een vooraanstaand Rijsselsch zakenman een brief, waarin hij bedreigd werd met ontvoering en met moord op zijn kinde ren. Mariane „leidde" het onderzoek, dat natuurlijk niets opleverde. In 1932, toen er Fransche politietroepen naar Corsica werden gezonden om daar de laatste bandieten uit te roeien, werd Mariane, Corsikaan van geboorte, er ook heen ge stuurd. Het resultaat was dat hij met de bandieten samenwerkte! Pressard, chef der mobile brigade te Rijssel. heeft Maandag een brief uit Pa rijs ontvangen, waarin hij met den dood wordt bedreigd. Men vermoedt, dat dit schrijven afkomstig is van een der ben deleden van Mariane, die Pressard wil bewegen zijn onderzoek in deze corrup tie-affaire te staken. De gisteren gevoerde onderhandelingen tusschen de werkgevers en werknemers in het mijnbedrijf in Cardiff over het looncon- flict zijn zonder resultaat afgebroken. De toestand is zeer verscherpt en de mogelijk heid, dat de staking Maandag zal uitbreken, is geenszins uitgesloten, aldus het Hfold. De mijnwerkers in Zuid-Wale« bereiden zich reeds op een staking voor. Waarschijn lijk zal Donderdag een vergadering van de mijnwerkers worden gehouden, waarop men de verdere plannen bespreken zal. In Zuid- Wales vinden ongeveer 137 000 mijnwer kers werk; lid van de vakvereenigingen zijn slechts ongeveer 80.000 man. Hoewel de ongeluksmijn te Gresford giste ren afgesloten is, heeft zich gisteien een explosie voorgedaan, die door de afsluiting heenbrak. Een in de nabijheid staande mijn werker werd door vallend gesteente getroffen en gedood. De Amerikaansche commissie van onder zoek naar de oorzaken van de ramp van de Morro Castie heeft gisteren Arthur Pender gehoord, die in den nacht, dat het ongeluk heeft plaats gevonden, de wacht had. Pender is van meening, dat de brand is ontstaan ten gevoige van de ontploffing van een bom. Hij heef; een luiden penetranten knal gehoord, weike kwam uit de richting van de schrijfkamer of de gang van de kajuit. Toen hij zich derwaarts begaf, heeft hij een jongen man waargenomen die een don kergrijs costuum droeg. Dezen persoon had hij nog nimmer gezien. Hij behoorde ook tot de bemanning. Voorts heeft hij gezien, dat een lid der be manning een kast opende, waar de vlammen uitsloegen. Hauptmann. Te New Jersey zouden zich thans drie vrouwen bevinden die de verklaringen van den gedetineerde Paulin kunnen bevestigen, dat deze Hauptmann kent. Eenige getuigen verklaren, dat de voet sporen van Hauptmann overeenkomen met de sporen, welke in den nacht, dat de ontvoe ring plaats vond. zijn waargenomen bij het huis van Lindbergh. De advocaat van Hauptmann, Fawcett, heeft verklaard, dat Hauptmann hem heeft medegedeeld, dat hij 2000 dllai heeft geleend. Naar dt advocaat voorts mededeelde, zijn ge ruchten in omloop volgens welke de vrouw De Radio-rede van Doumergue. (Dag. Overzicht). Algemeene amnestie in Italië bij de geboorte van het prinsesje. (Bui tenland). Dreigende mijnstaking in Enge land. (Buitenland). De Lindbergh-affaire. (Buiten land). Van 1 Nov. a.6. wordt wegens het niet voldoen aan de voorschriften betreffende rijwielplaatjes geen waarschuwing meer gegeven, doch volgt onmiddellijke bekeuring. (Bin nenland). De brand te Hilversum; één der meisjes overleden. (Binnenland). Het schandaal te Medemblik voor de Alkmsarsche rechtbank. (Rechts zaken). B. en W. van Alkmaar schrijven de nieuwe spelling op de scholen voor. (Stad en Omgeving). Benoeming directeur van het post kantoor te Alkmaar. (Stad en Om geving). (Zta verder eventueel laatste berichten). van Hauptmann dreigbrieven zou hebben ontvangen. Deze geruchten komen evenwel in geen enkel opzicht met de feiten overeen. Voorts heeft Fawcett een verklaring voorge lezen van Hauptmann, waarin de beschuldig de de hoop uitspreekt, dat spoedig de ge heele waarheid in deze aangelegenheid aan het licht zal komen. Hauptmann hoopt, dat hij spoedig van de tegen hem ingebrachte be schuldigingen zal worden ontlast. In verband met de geruchten, dat de nationale hersteladministratie in de Vereenigde Staten in het vervolg door een beheersraad zal worden geleid, waarvan generaal Johnson geen deel zal uitmaken, zegt het „Jour nal of Commerce", dat hem een functie in het filmbedrijf is aangeboden. Mocht Johnson besluiten als administrateur van de N. R. A. af te treden, dan zou hij die functie, welke een salaris van 100.000 dollar per jaar oplevert, kunnen aan vaarden. Bernard Baruch heeft aan de „New York Times" medegedeeld, dat hij geen deel zal uitmaken van de N. R. A. en dat hem overigens geen enkel desbetreffend aanbod is gedaan. De weerberichten doen gunstige weers omstandigheden verwachten bij de tewater lating van de Cunard „534". Alle voorberei dingen zijn thans gereed en te Glasgow zijn reeds tal van bezoekers uit geheel Engeland aangekomen, die de plechtigheid willen bij wonen. De koningin zal het reuzenschip te water laten door op drie knoppen te drukken één knop om de flesch wijn tegen den boeg stuk te slaan voor den doop van het schip, één voor het loslaten van het apparaat, dat het schip vasthoudt en één voor het aan zetten der hydraulische stuwinstallatie. Een reuzenslang, die uit haar kooi te Len den was ontsnapt, en de bewoners van Has- .tings een week lang in angst en vreeze heeft doen verteeren. heeft men gisteren in haar slaap verrast en gevangen genomen. De slang is drie meter lang. en weegt 50 K.G. Volgens officiëele mededeelingen moet het aantal slachtoffers van de typhoon- ramp, die verleden week Japan heeft geteisterd, worden vastgesteld op 249 dooden, terwijl 8399 personen weerden sewond an 568 personen worden var- mist. Het aantal vernielde of ernstig beschadigde gebouwen bedraagt 36336, waaronder 289 schoolgebouwen. Vijf duizend spoorwegwagons werden ver nield en de kosten voor het herstel der spoorwegen worden geschat op 10 mil- lioen Yen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1