DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Europa aan alle kanten inge„pact"
fixtgdiiksch OjKczicht
^Buitenland
Zooveel pacten, dat men den vrede
niet meer ziet.
Regeeringscrisis in
Roemenië.
Ho. 223 Dit nummer bestaat uit drfe bladen. Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 2 October 1934
136e Jaargang
Rome bepaalt de politiek.
Reorganisatie der regeering.
Wal vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrok-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Sinds Rusland ook Volkenbondslid is,
hoort men vaker dan ooit spreken van het
gevaar van de „wolven in een schaaps
vacht", een beela, dat in zekeren zin van
toepassing is op de bestaande gemeenschap
der volken.
De politiek van vóór den wereldoorlog
trachtte zich tegen deze „wolven" te be
schermen door het sluiten van onderlinge
„ententes", „drie bonden", of hoe men deze
politieke bonden ook mocht betitelen.
Rustig, eendrachtig, vredelievend begeer
den de volken bijna te wonen tenminste, dat
zeiden ze hardop, iederen keer, als iemand
een redevoering hield. Bijna was men over
tuigd, dat het tijdperk van den eeuwigen
vrede was aangebroken.
Tot. ieder in Augustus 1914 onzacht uit
zoete droomen
werd wakker geschud, want toen gooide men
alle Europeesche ruiten tegelijk in!
Rijk aan ervaring door de gebeurtenissen
der jaren 19141918, stichtte men in 1919
den Volkenbond, die men ergens wilde vesti
fen, waar het goed was te vertoeven. Van
et drietal steden 's-Gravenhage, Brussel en
Genève is toen de keuze op de Zwitsersche
stad gevallen.
Nu was de eeuwige vrede voorgoed in een
rrooi kostbaar park gevangen!
Genève is het vruchtbaarste oord gewor
den om nieuwe „verbonden", „ententes'' en
„drie manschappen" te sluiten. Wie te
Genève zijn oogen en ooren den kost geeft,
kan aan het Lac Léman wellicht het aller
best de Europeesche constellaties overzien
en beoordeelen.
Het „pact" is thans de meest geliefkoosde
soort van vredesluiting en verdragsvorm,
waar men te Genève mee dweept. Men kan
zelfs van een „pact"-koorts spreken. Iedereen
wil zijn „pact"-pakje thuisgestuurd krijgen:
Frankrijk, Rusland, Polen, Duitschland.
Joego-Slavië, België, Roemenië, Tsjecho-
Slowakije. Allen „pakken" ze elkaar in vurige
vredesomhelzing!
Versailles was niet voldoende. Genève ook
nog niet genoeg, nu zal een serie „pacten"
uiteindelijk redding brengen voor jaren, tien
tallen van jaren.
Afgezien van de reeds langen tijd be
staande verbonden, zooals de „Kleine En
tente", registreere men de volgende
verschuivingen
in de Europeesche politiek.
De Balkan-volken, met uitzondering van
Turkije, sluiten onder elkaar het Balkanpact
De Baltische staten (Letland, Estland en
Litauen) sluiten samen het Baltische pact.
Er wordt nog steeds druk gepraat en
onderhandeld over het z.g. Noord—Oost
pact, hetgeen Frankrijk's pas gestorven lie
velingsdenkbeeld is geweest, waardooi
Duitschland. Sowjet-Rusland en Polen bijeen
gepact moeten worden.
Dan wenscht de Quai d'Orsay nog vor
ming van een Middellandsche Zee-pact
voorloopig nog een droombeeld, maar straks
tot werkelijkheid uitgegroeid.
In ieder geval zoekt Barthou toenadering
tot Italië, wat dan zal moeten leiden tot het
FranschItaliaansche-pact, waaromheen
zich vervolgens enkele Middellandsche Zee
pacten zullén kunnen cristalliseeren.
Te Genève onderhandelingen de Oosten
rijkers over een onafhankelijkheids-pact voor
Oostenrijk, terwijl Weenen zooiets wel kant
en klaar uit Rome toegestuurd zal krijgen
En laat men het Romeinscne pact (het
4-mogendhedenverdrag) vooral niet ver
geten, dat in het voorjaar te Rome is ge
sloten, ter verpakking van Italië, Oostenrijk
en Hongarije in hetzelfde mandje gesorteer
de zuidvruchten.
Netjes verpakt liggen straks alle landen
en alle volken.
op de Geneesche paktafel.
Of anders gezegd: De pact-bloem is het
schoonste product van Geneefsche cultuur!
Nu gaat Barthou naar Rome. Eénerzijds
tracht Frankrijk complicaties, die een even
tueel ingrijpen in Oostenrijk door Italië ten
gevolge kan hebben, waarbij de strategische
positie van Frankrijk met de Kleine Entente
ten zeerste in gevaar wordt gebracht, te ver
meiden door een garantiepact, dat de onaf
hankelijkheid van Oostenrijk waarborgt. An
derzijds tracht Italië van deze gelegenheid
gebru'k te maken door de sinds lange jaren
hangende kwesties tusschen de twee mogend
heden op het tapijt te brengen en Frankrijk
er toe te brengen Italië in veel verlangens
tegemoet te komen.
Eén der landen der Kleine Entente, Tsje-
cho-Slowakije toont neigingen zich aan te
sluiten bij het Romeinsche protocol, waar
door het land zich economisch van de Kleine
Entente zou verwijderen. De bedoeling van
Mussolini is blijkbaar van deze nieuwe con
junctuur profijt te trekken en achtereenvol
gens de landen van de Kleine Entente te
brengen tot een herziening van het Verdrag
van Trianon, met als tegen-voorstel de eco
nomische coöperatie van de Kleine Entente
met de landen van het Middellandsche Zee
bekken en van Centraal Europa.
Maar deze politiek schijnt vooral in Joe
goslavië
in slechte aarde
te vallen, want men tracht er de openbare
meening tegen Italië op te zetten. Het agita
tiemiddel blijft de eisch der Serven, dat Triëst
Fiume en Venetië-Julia weer Joegoslavisch
moeten worden. Men beweert, dat in dit ter
ritorium zoo ongev. 600.000 Joego-slavieërs
wonen en men voegt er in groote demonstra
ties aan toe, dat deze bevolking door het fas
cisme wordt verdrukt. Italië veroverde Triëst
en Venetië-Julia gedurende den oorlog en
werden door het Verdrag van Versailles Ita
lië definitief toegekend. Fiume werd door
Gabriele d'Annuzio bezet en hij forceerde de
mogendheden deze havenstad Italië toe te
kennen.
Deze voortdurende demonstraties worden
in Italië beantwoord met heftige persaanval-
len op Joegoslavië. Het is wel een feit van
beteekenis, dat de leiding van deze perscam
pagne is gegeven aan het Giornale d'Italia,
dat als een officieel regeeringsblad geldt.
Ofschoon herhaaldelijk de noodzake
lijkheid eener reorganisatie der regee-
ring-Tatarescoe gebleken was, kon de
minister-president tot dusverre nog niet
overgaan tot de noodige wijzigingen,
daar klaarblijkelijk tusschen hem en
Constantin Bratianoe geen eensgezind
heid bestond over de personen, die daar
bij in aanmerking zouden komen.
De tegenstellingen, die van oudsher
bestonden tusschen de oudere politici
van de liberale partij en den jongeren
groep oefenden ook hier hun invloed uit
Thans echter heeft de premier het af
treden van den minister van handel
Tatarescoe en het overlijden van on
derstaatssecretaris Mavrodi aanleiding
geacht tot het uitvoeren der reorganisa
tie en een ministerie te vormen, dat in
overeenstemming zou zijn met den
wenschen des konings en zijn eigen
voornemens. Hij heeft dan ook het aftre
den van het geheele kabinet aan den
koning aangeboden, die dit heeft aan
vaard.
Tatarescoe werd belast met het vor
men van een nieuwe regeering.
Naar in politieke kringen verluidt wil
Tatarescoe ook trachten buiten de libe
rale partij staande nercoonüikheden in
het nieuwe kabinet op te nemen.
Groote verrassing.
Naar aanleiding van het aftreden van
het kabinet Tatarescoe wordt bekend,
dat dit aftreden in alle politieke kringen
groote verrassing heeft gebaard. Twee
dagen geleden heeft Titulescoe uit
Geneve getelegrafeerd dat hij wenscht
af te treden als minister van buiten-
landsche zaken.
De Minister-president die met den
Koning op de jacht wa6 is Zondagmid
dag te Boekarest teruggekeerd. Het
wordt zeer waarschijnlijk geacht dat
Tatarescoe tijdens de jachtpartij met
den Koning heeft geconfereerd over de
positie der regeering. De ontslagaanvra
ge had plaats nadat behalve de Minister
van Buitenlandsche Zaken, Titulescoe,
ook de Minister van Handel, Tatares
coe zijn portefeuille had ter beschikking
gesteld. Zondagmiddag heeft Minister
president Tatarescoe zich naar Sinaja
begeven, waarheen hij door den Koning
was ontbonden. De audiëntie heeft tot
laat in den nacht voortgeduurd, en pas
gistermiddag is Tatarescoe te Boeka
rest teruggekeerd, waar hij, na te hebben
aangezeten aan een noenmaal, dat werd
aangeboden ter gelegenheid van het be
zoek van een Joegoslavische parlemen
taire delegatie, de Ministers die zich te
Boekarest bevonden, bijeen riep. Tata
rescoe deelde hen mede, dat hij den Ko
ning het ontslag van het Kabinet had
aangeboden, waarbij de Koning hem
had verzocht een nieuwe regeering te
willen vormen. Deze mededeeling was
voor de meeste ministers een groote
verrassing.
Het nieuws werd spoedig door extra
edities van de bladen bekend.
Tatarescoe heeft zich telegrafisch in
verbinding gesteld met Titulescoe en
dezen gevraagd, of hij voor zijn nieuwe
kabinet op diens medewerking zou kun
nen rekenen. Men staat evenwel scep
tisch tegenover het antwoord dat Titu
lescoe zal geven
Tatarescoe.
Indien Tatarescoe er in zal slagen
het kabinet te reconstrueeren, zal hij
Dinsdagmiddag opnieuw naar Sinaja
vertrekken om de Ministerüjst aan den
Koning voor te laggen, waarbij men dan
kan verwachten dat de Ministers direct
zullen worden beëedigd.
De regeeringscrisis heeft daarom zoo
veel opzien gewekt, omdat Tatarescoe
nog slechts enkele dagen geleden tijdens
een bespreking tegenover Roemeensche
journalisten had verklaard, dat de re
geering zich verheugt in het volledig
vertrouwen van den Koning en thans
krachtiger is dan ooit.
In het algemeen is men er in politieke
kringen van overtuigd, dat de regee
ringscrisis veel meer veroorzaakt is
door de ontslagaanvrage van Titulescoe,
die naar het schijnt het niet eens is met
zekere maatregelen welke zonder zijn
voorkennis door de regeering waren ge
nomen.
Titoelescoe niet weer minister
van buitenlandsche zaken?
Naar kort na het belasten van Titares-
coe met de formatie van een nieuwe
regeering bekend wordt uit kringen, die
in contact staan met den minister van
buitenlandsche zaken, Titoelescoe, zou
deze niet bereid zijn in het nieuwe kabi-
net-Tatarescoe het ministerie van bui
tenlandsche zaken op zich te nemen.
Regeeringscrisis wekt onrust
te Parijs.
In politieke kringen te Parijs is eenige
onrust gewekt door de regeeringscrisis
in Roemenië In welingelichte kringen
verluidt, dat Titulescoe zijn verzoek om
ontslag reeds drie dagen geleden heeft
ingediend. De premier heeft echter tot
het laatste pogenblik getracht Titules
coe van zijn besluit af te brengen. Men
vermoedt, dat Tatarescoe thans zelf de
portefeuille van buitenlandsche zaken
op zich zal nemen, hetgeen, naar men
vreest gepaard zal gaan met een wijzi
ging van buitenlandsch-nolitieken koers.
Vooral ongerust betoont men zich ten
opzichte van het bijeen blijven van de
Kleine Entente.
HET PROCES-INSULL BEGINT.
Een monsterproces.
Het reuzenproces tegen den 64-jarigen
electriciteits-koning Samuel Insuil en zes
tien medebeklaagden, zal morgen te Chica-
go beginnen.
Het voorzitterschap in dit proces zal be
kleed worden door den bondsrechter Wilker-
son.
In de aanklacht wordt Insuil ervan be
schuldigd, 143 millioen dollar aan aandee-
len op onrechtmatige wijze verkocht te heb-
',en en de beleggers van zijn ondernemingen,
op deze wijze benadeeld te hebben.
Waarschijnlijk zullen in het proces in to
taal 200 getuigen worden verhoord. Boven
dien moeten de balansen en de boeken van
34 zustermaatschappijen van de door Insuil
geleide trust onderzocht worden. Aangeno
men wordt, dat het proces drie maanden zal
duren.
Op de daden, waarvan Insuil beschuldigd
125
van
wordt, staat een maximumstraf van
jaar gevangenisstraf en een geldboete
2.500.000 dollar.
Medebeklaagden zijn zijn zoon en
aantal zijner mede-directeuren onder
Stanley Field.
Insuil heeft verklaard, dat hij thans Q
heel zonder middelen is daar hij zijn geheele
particuliere vermogen met inbegrip van de
juweelen van zijn vrouw besteed heeft, om
de in 1932 dreigende ineenstorting van zijn
trust te voorkomen.
een
wie
ge-
OPZIENBARENDE ARRESTATIE.
In Polen.
Op instructie van het O. M. is gister
in het hotel „Polonia" te Warschau ba
ron Nelken gearresteerd, welke in de
Warschausche society zeer bekend was.
Hij ging door voor een zeer rijk koop
man en schijnt een zoon te zijn van den
laatsten Russischen hoogsten politie-
magistraat in Warschau. Baron Nelken
werd gearresteerd onder beschuldiging
sedert een reeks jaren geleefd te hebben
van verduisteringen, welke, ten bedrage
van 10 millioen zloty, gepleegd zouden
zijn ten nadeele van graaf Potock, die
zijn geheele vermogen heeft nagelaten
voor een instituut ter bestrijding van
kanker en tuberculose.
HET ONDERZOEK TEGEN
HAUPTMANN.
Politie kondigt een verrassende
wending aan.
De New-Yorksche politie-autoriteiten heb
ben nog vijf bankbiljetten gevonden, welke
behoord hebben tot het door Lindbergh be
taalde losgeld. Men neemt aan, dat zij tot
de biljetten behooren, welke door Haupt-
mann in den loop van den tijd uitgegeven
zijn.
Van de zijde der politie wordt aangekon
digd, dat er een verrassende wending zal
komen in het onderzoek tegen Hauptmann.
De nog ontbrekende 30.000 dollar van het
door Lindbergh betaalde losgeld zullen
binnenkort gevonden worden. Hiertoe wor
den door detectives de muren van het woon
huis van Hauptmann grondig geklopt en
onderzocht. Men hoopt namelijk, dat men
hier, juist zooals in de garage van Haupt
mann, het nog ontbrekende bedrag van het
losgeld zal vinden.
Zamorra.
POPULAIRE TREINEN.
In de periode Juni-September hebben
de z.g. populaire treinente Rome 1046000
rezigers vervoerd hetgeen een vermeer
dering beteekent ten opzichte van de
zelfde periode van het vorige jaar van
175000.
SPAANSCHE REGEERING
TREEDT AF.
Altreden aanvaard.
De Spaansche
regeering heeft
gistermiddag be
sloten af te treden.
Na drie maan
den op reces te
zijn geweest is het
parlement onder
beschermings
maatregelen van
de politie bijeen
gekomen. Presi-
sident Samper
nam onmiddellijk
het woord om de
tot dusverre door de regeering gevoerde
politiek te rechtvaardigen. Na zijn rede
voering verklaarde de leider van de
Katholieke Volksactie, dat zijn partij de
regeering niet langer zou steunen. Daar
op trok het kabinet zich terug.
Na korten tijd deelde de minister van
landbouw mede, dat de regeering af
trad. Het desbetreffende besluit zou nog
gister den staatspresident worden voor
gelegd.
Nadat de minister-president Zamorra
in het parlement het aftreden der re-
geering had bekend gemaakt heeft hij
zich naa r den president der republiek
begeven, die, de collectieve ontslagaan
vrage der leden der regeering heeft aan
genomen.
Samper heeft den president der Repu
bliek geadviseerd het parlement niet te
ontbinden, doch een meerderheidsregee-
roing te vormen op de basis der radicale
partij met medewerking der agrariërs
en der afgevaardigden van de Katholie
ke Volksactie.
Het parlement is verdaagd tot de re
geeringscrisis zal zijn opgelost.
Dinsdag zal de president de beraadsla
gingen aanvangen met de partijleiders.
De door de politie getroffen veiligheids
maatregelen zijn verscherpt.
Europa aan alle kanten inge-
„pact". (Dag. Overzicht).
Gandhi 65 jaar. (Buitenland).
Spaansche regeering afgetreden.
(Buitenland).
Reconstructie Roemeensche regee
ring. (Buitenland).
Staat van beleg op Cuba. (Buiten
land).
Brandstoffentoeslag aan werkloo-
zen. (Binnenland).
De vorderingen van het Lutine-
werk. (Binnenland).
Helpt het N. C. C. (Binnenland).
Moordaanslag te Gouda. (Binnen
land.)
Vergiftigingsverschijnselen te
Amsteraam. (Binnenland.)
De regeeringsmaatregelen en de
invloed daarvan op de gemeente
Alkmaar. (Stad).
(Zie Terdcr eventueel laatste
berichten).
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Drie dooden, één levensgevaar
lijk gewonde.
Gistermorgen is op den overweg van
den weg Karlsbad-Schlackenwerth
(Dtl.) een auto door een trein gegrepen.
De baanwachter had op het laatste
oogenblik de spoorboomen nog geopend
om de auto door te laten. De auto bleef
echter op de rails steken en werd door
den trein 200 M. meegesleept. Van de
vier inzittenden waren twee op slag
dood, een derde overleed onderweg, naar
het ziekenhuis, de vierde ligt op ster
ven.
GANDHI 65 JAAR.
viert
Zijn levensloop.
Gandhi zijn 65sten
Vandaag
verjaardag.
Hieronder volgt een en ander over dit
merkwaardige leven.
Op 2 October
1869 werd hij als
zoon van een
koopman aan de
Indische West
kust geboren.
Hij bezocht eerst
eenige Indische
universiteiten
en studeerde
daarna in Lon
den, waar hij
meester in de
rechten werd.
Toen ging hij
naar zijn ge
boorteland terug en vestigde zich te
Bombay als advocaat. Uit dien tijd is
van hem bekend, dat hij steeds de groot
ste eerlijkheid betrachtte en een zaak
opgaf, wanneer de cliënt hem onjuiste
gegeven had verstrekt.
Daarop ging hi naar Zuid-Afrika. In
dien tijd was hij nog altijd een trouw
Engelsch onderdaan en hij stond op En-
gelschen zelfs bij in het onderdrukken
van negeropstanden. Maar voor de In li-
sche koelies in Afrika kwam hij op. In
dien tijd was van zijn methode van ge
weldloosheid nog geen sprake. Tus
schen 1893 en 1918 heeft zich zijn nieu
we ethiek ontwikkeld. Voordien was
hij de Engelsche regeering driemaal
va ndienst. In de Boerenoorlog van 1899
organiseerde hij vrijwillig een sanitaire
afdeeling. Ook in 1906 bij de strijd tegen
de Zoeloes wierp hij zich als ziekenver
pleger op. In 1914 vormde hij in Indië
een sanitaire afdee ing voor de Engel
sche troepen en in 1°18 deed hij zelfs
moeite om een Indisch legercorps voor
Engeland te werven, nadat Lord
Chelmsford op een conferentie de nood
zakelijkheid van nieuwe Engelsche
hulptroepen had betoogd.
Dat was Gandhis laatste poging om
door een loyale houding de Engelsche
regeering voor zich te winnen. Hij stel
de zich vrij onverwacht aan het hoofd
van de extreme nationalisten, en kreeg
een invloed, die de Engelschen de schrik
om het hart deed slaan. Van geweld
pleging wilde Gandhi niet hooren Hij
onderging zonder tegenspraak gevange
nisstraffen en gaf zijn streven naar een
heid en onafhankelijkheid een steeds
scherper omlijnde gedaante. Behalve de
gehoorzaamheidsweigering (non-coope-
ration of niet-samenwerking met de
Engelschen) predikte hij de bevordering
