Frankrijk rouwt. Peter tot koning uitgeroepen. Latere berichten. Rouwbeklag van onze regeering. Verschillende indrukken. Ministerraad te Belgrado. onttrokken de agenten hem aan dezen aan val en sleepten hem in een kleine politiekiosK, die zich juist tegenover de beurs bevmdt. Men constateerde toen, dat de dood reeds was ingetreden. Hier werd ook de identitei van den moordenaar vastgesteld, die van een behoorlijk Joegoslavisch paspoort voorzien WclS. De auto reed intusschen naar de prefec tuur, waar de inderhaast toegeschoten ge neesheeren slechts den dood van den koning konden constateeren. Minister Bartnou werd naar het hotel Dieu overgebracht, voor een operatie, die in weerwil van de toegepas te bloedtransfusie geen nut meer hebben zou Het lijk opgebaard, In het groote Kabinet van den prefect ligt koning Alexander opgebaard, gekleed in het groot tenue generaa'.s-uniform, met het bree- de roode lint van het Legioen van Eer schuin over de borst. De handen zijn op de borst ge vouwen: de trekken van het bleeke, geheel bloedelooze gelaat zijn kalm. Het lijk wordt door een eerewacht van officieren bewaakt. Weenend staat de kamerdienaar van den koning erbij. De koningin het gebeurde medegedeeld. Treurig is de mededeeling omtrent de wij ze, waarop de koningin het nieuws vernam Het bericht werd gemeld aan den prefect van het departement van Haute Salve de Brian?on, waar de trein, die koningin Maria vervoerde, om 18.30 zou aankomen. De pie- fect Beretti Bellarocca, schoonzoon van den minister van marine Piétri, die den koning te Marseille op een oorlogsschip was gaan begroeten, begaf zich naar het station, maar bemerkte, toen hij in den trein bij de konin gin kwam, tot zijn ontsteltenis, dat zij nog volstrekt van niets wist! Om haar het vreeselijke bericht met de noodige voorzichtigheid mede te deelen, bleef de prefect in den trein, die om 19.18 weer uit Briangon vertrok en hij bracht on derweg de koningin op de hoogte. Betuigingen van deelneming. Uit alle landen komen berichten van diepe getroffenheid en deelneming. Met name valt nog melding te maken van verklaringen van Benesj, die zeide, dat sinds den oorlog niets hem zoo sterk getroffen had als dit verscheiden van koning Alexan der en minister Barthou, beiden zulke goede vrienden van Tsjechoslowakije. Ook in Boekarest, waar Barthou nog zoo kort geleden geweest was, is de verslagen heid groot. Koning Carol heeft aan zijn zus ter Maria telegrafisch zijn deelneming be tuigd. Uit Berlijn zond Hitier telegrammen van deelneming aan koningin Maria en pre sident Lebrun Ook de Paus, die hevig ontroerd was en lang in gebed verzonken bleef, heeft telegra fisch zijn deelneming betuigd Hoe de afzetting geregeld was. Gemeld wordt, dat de afzetting te Mar seille ter gelegenheid van het bezoek van koning Alexander van Zuidslavië, was toe vertrouwd aan 1200 politie-beambten, 191 rechercheurs, 120 gendarmen, 48 leden van de mobiele garde, zoomede aan een aantal soldaten. Toen een politie-beambte bemerkte, dat een man wilde doordringen tot den wagen van den koning, wierp hij zich direct op dezen man. De moordenaar richtte evenwel direct zijn vuurwapen op den politie-agent, dien hij neerschoot. Op deze wijze kon de moordenaar den wagen van den koning, welke slechts een snelheid van 9 K.M. had, bereiken. De moordenaar maakte gebruik van een schietwapen, dat een soort machinepistool was. Het resultaat van het genees kundig onderzoek. Het geneeskundig onderzoek heeft uitge wezen, dat koning Alexander door twee ko gels is getroffen. Een der kogels was via de leverstreek de borst binnengedrongen. Deze kogel had een inwendige bloeding ten gevol ge, welke den dood heeft veroorzaakt. De koning is voorloopig in uniform, waar op het -grootkruis van het Legioen van Eer was gespeld, opgebaard in de ontvangsalon der prefectuur. De baar is met een vlag be dekt. Slechts een dader? In het Fransche ministerie van binnen- landsche zaken is men van meening, dat de schoten alleen zijn gelost door den gearres teerden Zuid-Slaaf Kalemen. Toevallig heeft een filmoperateur den ge- heelen aanslag opgenomen. De film wordt direct ontwikkeld en zal ter beschikking wor den gesteld van de autoriteiten. Had Kalemen medeplichtigen? Eenige personen, die ooggetuigen zijn ge weest van den aanslag op koning Alexander, verklaren, dat de moordenaar Kalemen drie medeplichtigen heeft gehad, die gevlucht zijn. Opstand in Croatie beraamd? In sommige kringen in Zuid-Slavië wordt gevreesd, dat de moord op koning Alexan der bedoeld was als signaal voor een opstand der Croaten De Croaten streven naar groo- ter mate van autonomie. De Fransche regeering heeft besloten, een nationalen rouw te land, ter zee en in de lucht af te kondigen voor den tijd van één maand. In dezen tijd zullen alle feesten en ceremo niën afgelast worden Een proclamatie van Doumergue. In verband met den aanslag te Marseille heeft de Fransche regee ring de volgende proclamatie uitge vaardigd: De Fransche regeering ziet zich met smart gedwongen de natie den dood mede te deelen van Z M. Ko ning Alexander van Z-Slavië, juist op het oogenblik, waarop Zijne Ma jesteit het gansche volk de bewijzen kwam brengen van de toegenegen heid van het Zuid-Slavische volk. De Fransche regeering geeft uiting aan haar groote smart tegenover Hare Majesteit, Koningin Maria van Zuid-Slavië, de regeering van Zuid-Slavië en de bevriende natie. Tevens vervult de regeering den droeven plicht, kennis te geven van het feit, dat tezamen met Koning Alexander, de minister van buiten- landsche zaken Barthou doodelijk getroffen is. In dit tragische uur, nu beide vol keren zoo smartelijk getroffen zijn, gevoelen zij zich meer dan ooit vereenigd in gedachten en gevoe-, lens. De indruk in Belgrado. Het telegraafagentschap Avala deelt me de, dat het bericht van het tragische overlij den van koning Alexander van Joego-Slavië algemeene verslagenheid en diepen rouw heeft teweeggebracht. Het geheele volk draagt waardig den slag, welke het heeft ge troffen. Alle winkels en openbare gelegenheden hebben na het bekend worden der verschrik kelijke mare gesloten. Over het algemeen kon men zijn ontroering niet bedwingen. De ministerraad kwam onder voorzitterschap van minister-president Oezoenowitsj bijeen ter bespreking van maatregelen, welke onder deze buitengewone omstandigheden in het belang van het land moeten worden getrof fen. Bij zijn vertrek had koning Alexander de koninklijke voorrechten overgedragen aan den ministerraad. Volgens art. 42 der grondwet wordt bij den dood van den vorst de kroonprins koning. De kwestie van het regentschap moet bij testament van den koning zijn geregeld. In dien geen testament aanwezig is, wordt het regentschap door de vertegenwoordiging van het land gekozen. Uit Joego-Slavische kringen te Weenen verluidt, dat koning Alexander in zijn testa ment heeft bepaald, dat hij wenscht, dat in geval van zijn dood een regentschapsraad van drie personen tot de meerderjarigheid van kroonprins Peter de regeering zal leiden. Deze regentschapsraad zal moeten be staan uit koningin Maria van Joego-Slavië, prins Paul en den president van het Opper ste gerechtshof van Belgrado. De indruk in Roemenië. Het verschrikkelijke nieuws van den moord op koning Alexander van Joego- Slavië en op den Franschen minister van Buitenlandsche Zaken, Barthou, is te Sinaja bekend geworden door bemid deling van Titulescoe, die door vrienden van het gebeurde in kennis was gesteld. Titulescoe deelde koning Carol, die in zijn paleis te Sinaja verblijf houdt, tele fonisch mede, wat zich te Marseille had afgespeeld, terwijl hij hem ook later voortdurend van de laatste berichten op de hoogte hield. Koning Carol, zooals men weet, de zwager van koning Alexander, was zeer ontdaan over den dood van den koning van Joego Slavië Koning Carol kon zijn emotie niet bedwingen en brak in snikken uit. Om half acht gisteravond is Minister president Tatarescoe met een specialen trein te Sinaja aangekomen. Op het sta tion werd hem mededeeling gedaan van de laatste uit Marseille ontvangen be richten. Tatarescoe begaf zich direct naar het paleis, waar hij door koning Carol werd ontvangen. Om negen uur werd Titulescoe even eens ontboden. De beide staatslieden hebben zich met hun vorst geruimen tijd onderhouden over den politieken toestand. Om kwart voor elf was de audiëntie afgeloopen en werd een com muniqué verstrekt aan de pers, waarin mededeeling werd gedaan, dat Titules coe zijn definitieve toestemming heeft gegeven, weer leiding te geven aan het Ministerie van Buitenlandsche Zaken. Om half één vannacht zijn Titulescoe en diens medewerker Radoelescoe door den koning ontvangen en beëedigd tot minister resp. onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Zaken. Tatarescoe die bij da eedsafle'i"v;n<T tegenwoordig was en Titulescoe hebben elkaar, toen de eed was afgelegd omhelsd. Betuigingen van deelneming. De Roemeensche minister-president heeft telegrafisch bewijzen van deelne ming gezonden mede namens de regee ring aan den Zuid-Slavischen Minister- President en den Franschen Minister president, terwijl Titulescoe telegram men van rouwbeklag heeft gezonden aan den Minister van Buitenlandsche Zaken van Zuid-Slavië, Jeftitsch. Va den te Boekarest met extra edi ties verschenen, welke van rouwranden waren voorzien. Te Boekarest was het zeer druk op 6traat. Men is algemeen van meening. dat de ernstige gebeurtenissen groote interna tionale gevolgen zullen kunnen hebben. Ministerpresident Tatarescoe heeft tegen heden een Ministerraad bijeen ge roepen. In den nacht op Woensdag heoft Tatarescoe zich naar Boekarest begeven. Het verluidt, dat den Ministerraad eenige belangrijke maatregelen ter goedkeuring zullen worden voorgelegd. Naar wij vernemen ligt het in het voor nemen van koning Carol, persoonlijk de begrafenis bij te wonen van koning Alexander van Joego-Slavië. Voor zijn vertrek uit Sinaja heeft Ta tarescoe een verklaring afgelegd, waarin hij zijn ontroering uitsprak over het verschrikkelijk overlijden van een der grootste koningen van onzen tijd en van een der grootste Franschen. Het verscheiden van koning Alexan der en van minister Barthou beteeke'H nationalen rouw voor Roemenië en rouw voor de geheele wereld De indruk in Boekarest. Het bericht van den aanslag op koning Alexander is in Boekarest met extra-edities bekend gemaakt en heeft groot opzien ge baard. De algemeene deelneming is te groo- ter daar de koningin van Zuid-Slavie ae zuster is van koning Carol van J^odnenie. Koning Carel is te Sinaja onmiddellijk van het gebeurde in kennis gesteld, riet is te verwachten, dat de aanslag ook op de Roemeensche binnenlandsche politieke crisis invloed zal uitoefener, daar de kwestie van het overnemen van het ministerie van buiten landsche zaken door Titoelescoe thans zeker een spoedige oplossing zal krijgen. De besprekingen tusschen Tatarescoe en Titoelescoe waren Dinsdag reeds zoo ver gevorderd, dat men sprak van een overeen stemming tusschen den premier en den mi nister van buitenlandsche zaken. Reeds gis termiddag verklaarde een bevoegde officieele persoonlijkheid, dat men er op kon rekenen, dat Titoelescoe Woensdag den eed ajs mi nister van buitenlandsche zaken zou afleg- gen. De terugslag te Solia. Het bericht van den moord op koning Alexander, dat laat in den avond bekend werd, heeft in Sofia, de Bulgaarsche hoofd stad, groote verslagenheid gewekt. De ko ninklijke familie is direct van het gebeurde te Marseille in kennis gesteld. Op bevel der regeering zijn direct alle tooneel- en bioscoopvoorstellingen, concer ten e.d. gestaakt. Alle openbare gebouwen vlaggen halfstok. De kwestie van het regentschap. De legatie van Zuid-Slavië te Weenen deelt mede, dat thans te Belgrado een ministerraad bijeen is, welke zich bezighoudt met de kwestie van het regentschap. Onge twijfeld, aldus wordt verklaard, zal volgens de geldende grondwet telijke bepalingen de oudste zoon van den vermoorden koning, Peter, tot koning worden uitgeroepen, terwijl een regentschap zal worden ingesteld. Het gezantschap verklaart voorts, dat alles rustig is in het land. De telefoonverbindingen met Belgrado zijn nog steeds gestoord. De ministerraad heeft den elf jarigen kroonprins uitgeroepen tot Koning, onder den naam Peter II. De regenten van den jongen ko ning zullen later worden benoemd. Het testament van Alexander. In tegenwoordigheid van prins Paul, mi nister-president Oesonowitsch, de stedelijke commandant van Belgrado en commandant van de Koninklijke garde, generaal Giw- kowtsj en den vleugeladjudant van wijlen koning Alexander, is gisteravond te Belgra do het testament van den Koning geopend In zijn testament heeft Koning Alexander voor de periode van minderjarigheid van Koning Peter tot regenten aangewezen, prins Paul Karageorgewitsj, den senator en oud-minister, dr. Zedcnko Stankowitsj en dr. Ivo Perowitsj; als opvolger van Prins Paul, den commandeerenden generaal en militai ren bevelhebber van Belgrado Tomitsj aan gewezen, als opvolger van senator Stanko witsj, senator Banjanin en voor Perowitsj, senator Tetz. Het agentschap Avala kondigt in een officieele verklaring aan, dat de oudste zoon van den te Marseille overleden Koning Alexander I als Pebr II op 11 'October a.s den troon van Zuid-Slavië zal bestijgen. Een proclamatie. In de proclamatie aan het volk wordt hieromtrent gezegd; Onze groote Koning Alexander I is als slachtoffer van een erbarme- lijken aanslag op 9 October te 4 uur in Marseille overleden. De martelaar-Koning heeft met zijn bloed zijn vredeswerk bezegeld, waarvoor hij zijn reis naar het bevriende Frankrijk heeft onderno men. Overeenkomstig artikel 36 van de grondwet bestijgt zijn eerst geboren zoon, Koning Peter II, den troon van het koninkrijk Zuid- Slavië. De Korr'nklijke regeering, het leger en de vloot hebben Koning Peter II den eed van trouw gezwo ren. De Koninklijke regeering neemt overeenkomstig art. 45 van de grondwet de egeering waar tot 11 October om de aflegging van den eed van trouw overeenkomstig art. 59 en 42 van de grondwet voor te bereiden. De laatste woorden die Koning Alexander met zijn laatste adem tocht heeft gesproken leggen getui genis af van zijn groote vader landsliefde. Hij zeide: „Waakt over Zuid-Slavië!" De Koninklijke regeering roept de geheele Zuid-Slavische natie op in trouwe waardm.neid over deze nalatenschap te waken". Peter II werd op 6 September 1923 te Belgrado geboren. De koningin zeer onder den indruk. De extra-trein, waarmee Koningin Maria van Zuid Slavië zich naar Parijs zou bege ven is in verband met den aanslag te Mar seille naar Marseille gedirigeerd. Nadat de E«n herinnering uit het leven van Koning Alexander van J°ejlo S^V^ |n, peter, met zijn Gemalin Maria en den toen nog kleinen, th.n. 11 larlgM w P die Dinsdag tot Koning Peter II van Joego Slavié Is geprocl.meera koningin het treurige nieuws van den moord op haar gemaal had vernomen, was zij ge- ruimen tijd bewusteloos, zoodat de trein te Lons le Saunier stopte, opdat doktoren de koningin medischen bijstand konden ver- leenen. De aankomst te Marseille zal waarschijn lijk met vertraging geschieden. De echtge- noote van minister Herriot heeft zich te Lyon ter beschikking van Koningin Maria gesteld en vergezelt haar naar Marseille. De dader had 100 kogels bij zich. Uit Marseille wordt gemeld, dat de poli tie den revolver heeft onderzocht, waarmee Kalemen den moord heeft gepleegd. Het is een automatische revolver van de nieuwste constructie, waarmee 20 schoten kunnen worden gelost. In een jaszak van den moordenaar vond men bovendien nog eenige patroonbanden, zoodat hij in totaal over 100 schoten be schikte. Het onderzoek op het lijk leidde tot een interessante ontdekking. Kalemen had op den linker beneden arm een tatoueering, die een kroon van 5 a 6 cM. doorsnede voorstelde, en. waaromheen een doodskop en twee gekruiste doodsbeenderen waren geta- toueerd, alsmede de letters C. C., het Ky- rillische letterteeken voor de S. en de initia len van de woorden „Vrijheid of Dood'". Volgens een Zuid-Slavische jounalist zou deze tatoueering 't teeken zijn van de Mace donische Komitadji. De Fransche politie tracht in de eerste plaats te ontdekken, of Kalemen handlangers heeft gehad. Uit 't feit, dat men in geen enkel hotel te Marseille zijn spoor heeft gevonden leidt men af, dat hij bij vrienden heeft gewoond. Het is na tuurlijk van groot belang, wanneer men de ze vrienden kan ontdekken. De aanslag heeft bij de bevolking zoo groote opwinding veroorzaakt, dat de wild ste geruchten de ronde doen. Zoo werd o.a. beweerd, dat de moordenaar omgeven was door 6 met dolken en revolvers bewapende mannen, toen een officier van het gevolg hem neersloeg. Zij zouden zich bereid heb ben verklaard een getuigenis af te leggen, doch tot nog toe heeft de politie geen hun ner gevonden. Uit Brussel wordt gemeld, dat de politie te Luik zich in den laatsten tijd bezig heeft gehouden met eenige aldaar gevestigde ver dachte Kroaten, onder anderen een cantine- houder Sakota, die per 1 Juli j.1. België zonder opgave van woonplaats heeft ver laten. In een andere Kroatische cantine te Luik heeft een mijnwerker, Petrus Kalmens- ki genaamd, vertoefd, die kortgeleden uit Luik is vertrokken. Gezien de overeenkomst tusschen de namen, vraagt men zich af, of of deze man wellicht identiek is met den moordenaar van Koning Alexander. Bij de politie te Zagreb is Kalemen niet bekend. Het is geen Serbo Kroatische naam; wel komt hij voor in de Hongaarsche grens streken. Het is gebleken, dat er op 30 Mei van dit jaar geen Fransch visum is verstrekt aan een Kalemen. Het paspoort van den moor denaar moet dus valsch zijn of van een ver- valscht visum voorzien. Het onderzoek van de op den dader ge vonden paspoort heeft uitgewzen, dat de pas is uitgereikt door het Tsjecho Slowaaksche consulaat te Zagreb. Op deze wijze wordt verklaard hoe het mogelijk is, dat de autori teiten te Belgrado de uitreiking van een paspoort op den naam Kalemen niet in hun dossiers konden vinden. De pas draagt een visum van Zuid-Slavische autoriteiten, gel dig voor alle buiten'andsche reizen uitge zonderd voor reizen in Rus'and. Generaal Georges leeft nog? Het aantal slachtoffers van den aanslag te Marseille bedraagt tot nog toe 3. n.1. koning Alexander, den minister van buitenlandsche zaken Barthou en de politie-beambte Galy. In het ziekenhuis bevinden zich 9 personen on der medische behandeling, o a. de Fransche generaal en lid van den oppersten oorlogs raad, Georges, die in den loop van den nacht is geopereerd en wiens toestand nog zeer ernstig is, voorts drie toeschouwers, waar onder een filmoperateur, vier vrouwen uit het publiek en een 14 iarige jongen. Bovendien zijn nog twee gewonden in hun woningen onder medische behandeling, en wel een in specteur van politie, die in het been is ge troffen en een weduwe, die eveneens onder de toeschouwers stond. Betoogingen in Parijs. De „Oevre" meldt, dat gisteravond te Pai'.jS betoog mg en tegen de Fransche politie zijn gehouden. Voor het hooidbureau van politie verzamelde zich een groot aantal per sonen, die vijandige leuzen riepen, doch door de politie werd verspreid. In het Quartier Latin kwam het eveneens tot betoogingen van rechtsche extremisten tegen den minister van binnenlandsche zaken Sarraud, waarbij het tot een vechtpartij kwam met socialis tische en communistische studenten, waarbij een student ernstig werd gewond Toen de politie arriveerde, werd de gewonde door zijn vrienden in veiligheid gebracht, zoodat niemand gearresteerd kon worden. Zes maanden rouw in Zuid-Slavië. De Zuid-Slavische ministerraad heeft be paald, dat de rouw voor het overlijden van koning Alexander 6 maanden zal duren. Hedenmorgen hebben van alle kerken de klok ken geluid en zijn in geheel Zuid-Slavië rouw diensten gehouden. Ter voorbereiding van de rouwplechtigheden zal een bijzondere commissie worden gevormd. Van alle huizen waaien de vlaggen halfstok en alle scholen blijven vandaag gesloten. De koningin bij het lijk van haar gemaal. De koningin-weduwe van Zuid-Slavië, Maria, is hedenmorgen vroeg met een extra- trein te Marseille aangekomen. Ter ontvangst waien aanwezig de Fransche minister van marine en tal van autoriteiten. De koningin, die aan de arm van madame Herriot den trein verliet, werd onmiddellijk naar de pre fectuur geleid, waar het lijk van den koning ligt opgebaard. Tijdens den treinreis van Lyon naar Marseille was de koningin ver scheidene malen bewusteloos. Zij zal waar schijnlijk nog heden uit Marseille vertrekken en over Parijs naar Belgrado terugkeren. De indrukken in Londen. De groote opwinding,'die te Londen ont stond, na de eerste berichten over den moordaanslag te Marseille, is eenigszins ge luwd. Het bericht, dat de moordenaar een Zuid-Slavisch onderdaan is en dat zijn be weegredenen klaarblijkelijk van binnenland- schen politieken aard waren, heeft een zekere ontspanning gebracht. Dit verklaart ook een uitlating van Lloyd George, die van een jour nalist bijzonderheden over den aanslag ver nam en ioen zeide: „Het is voor mij een groote geruststelling te hooren, dat de moor denaar een Kroaat is". Lloyd George zeide o.a. nog, dat hij naar aanleiding van de Fiumejkwestie besprekin gen met koning Alexander heeft gehad en een diepen indruk had gekregen van zijn verstand en moed. Ook Barthou heeft hij eoed gekend en hij was smartelijk getroffen door het be richt van zijn dood. Op internationaal gebied was hij het weliswaar nooit met hem eens geweest, doch de persoonlijke verstandhou ding was altijd zeer goed. Rouwbeklag uit Rusland. De voorzitter van den Russischen raad van volkscommissarissen Molotoff en de volks commissaris van buitenlandsche zaken Litwi- noff hebben minister-president Doumergue een telegram van deelneming gezonden in verband met het overlijden van minister Barthou. Verschillende te Den Haag geves tigde legaties en consulaten had den vanmorgen alle de vlag half stok hangen in verband met den moord op koning Alexander van Joego-Slaviè en het overlijden van den Franschen minister Barthou. Onze minister van buitenland sche zaken, jhr. mr. de Graeff, heeft een bezoek van rouwbeklag afge legd bij den Franschen gezant hier te lande, baron de Vitrolles, om hem 's lands deelneming te betui gen met het overlijden van minister Barthou. De regeering heeft voorts onzen gezant te Belgrado opdracht gege ven aan de Joego-Slavische regee ring onze welgemeende deelneming te betuigen. Een gelijkluidende op dracht heeft men aan onzen gezant te Parijs doen toekomen. Ook heeft onze regeering een tele gram van rouwbeklag gezonden aan den Joego-Slaafschen gezant te Londen, die tevens geacrediteerd is bij het Nederlandsche hof.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 2