DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ovevzickt
Fransche troepen voor het Saar-gebied
iBuitenland
No. 259 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 2 November 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Duitschland acht de militaire
maatregelen overbodig.
Duitschland vreest elk storend
incident.
Waf vandaag de
aandacht trekt..,
DE BESTE RENNERS VAN DE
WERELD
DE STERKSTE KOPPELS VAN
NEDERLAND
3en A'damschen Zesdaagsche
2-8 November R A, I.-Gebouw
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Straks krijgen wij de bekende volks
stemming in het Saargebied. Straks zal
de bevolking zelf kunnen beslissen, of ze
de Duitsche of wel een andere nationa
liteit zal aanhangen. Straks zal iedereen
zijn aandacht concentreeren op de Saar,
omdat de volksstemming zeer belangrijk'
is voor de naaste politiek.
Het was te verwachten, zegt de Ber-
lijneche Handelsbladcorrespondent, dat
de Duitsche pers van hooger hand aan
wijzing zou krijgen op de Fransche ge
ruchten over het gereed houden van
Fransche troepen, in geval van een
Duitschen Putsch in het Saargebied, on
middellijk van antwoord te dienen.
Een officieus antwoord is reeds ge
volgd in het communiqué van het Deut-
sches Nachrichten Büro.
Verschillende Berlijnsche avondbla
den hebben in den geest van dit com
muniqué gereageerd. Hier en daar ver
schillend van toon, maar wat de strek-
k'ng betreft natuurlijk in gelijken zin.
Wellicht zullen deze, in enkele zinsne
den wat heftig uitgevallen, persstemmen
in het buitenland den indruk maken of
hier in Duitschland vooral de verzeke
ring van de „Matin" dat de Fransche
generale staf op een in val van de natio-
naal-socialistische S A. onmiddellijk na
den 13den Januari voorbereid is, het
publiek in een zekere opgewondenheid
heeft gebracht en nu maar dadelijk voor
ernstige Europeesche conflicten doet
vreezen.
Dit is echter vooralsnog volstrekt niet
het geval.
In de eerste plaats gelooft hier geen
ernstig mensch aan zulke Duitsche
plannen Ja, men kan gerust constatee-
ren dat het.tegendeel het geval is Men
wil tot eiken prijs vermijden datïn het
bijzonder Frankrijk ook maar het ge
ringste voo-wendsel kan vinden om ip
een vrije stemming in het Saargebied
invloed uit te oefenen, laat staan door
een gewapend ingrijpen die stemming
illusoir te maken
Het is mogelijk dat in zekere kringen
van opgewonden standjes ook in dit ge-
val onzinnige en onverantwoordelijke
mogelijkheden besproken zijn en dat
daarvan door belanghebbende kringen
dankbaar gebruik gemaakt is. Dat neemt
niet weg dat het geheel bezijden de
waarheid ware de Duitsche regeering, de
leiding der partijtroepen, of andere wel
verantwoordelijke instantiec van plan
nen tot gewelddadig ingrijpen te ver
denken. En onder het Duitsche volk, dat
in andere opzichten zijn meening over
buitenlandsche politieke dingen heusch
niet onder stoelen of banken steekt, is
van eenige neiging voor een andere op
lossing in het Saargebied dan een abso
luut correcte stemming nimmer waar
te nemen geweest. Ook heden niet. Men
vreest hier, zoowel in het volk als bij de
regeering, voor ook maar de kleinste in
cidenten van heethoofden, die zooals
altijd in zulke situaties door een enkele
domheid gevolgen vc n onafzienbare be-
teekenis kunnen uitlokken. En men
vreest niet minder voor provocateurs
onder de socialisten in het Saargebied,
die, hoe nader de dag van de stemming
komt, met des te meer ijver in de kaart
van belanghèbbende kringen spelen om
incidenten uit te lokken, welke dan een
interventie van gewapende zijde zouden
moeten rechtvaardigen.
Zulk een provocatie ziet men hier nu
weer in de berichten uit Parijs en Lon
den over het voorbereid zijn van Frank
en een Duitschen Putsch
Men verklaart nog eens nadrukkelijk
dat men aan geen Putsch dénkt en die
ook onder geen omstandigheden
wenscht. En voorts verklaart men in
tegenstelling met de „Times", dat de
president van de Saar-regeering vol
strekt niet het recht heeft het ter be
schikking houden van troepen te ver
langen van een land dat, als Frankrijk
in dit geval, een der beide hoofdbelang
hebbenden bij e stemming is en dat ten
slotte ook de Volkenbond dit recht niet
bezit.
Vatten wij het Duitsche standpunt dus
samen. dan komen wij tot de volgende
conclusie:
Duitschland rekent op een overtuigen
de overwinning in het Saargebied en
heeft daarom het grootste belang bij een
rustige stemming die door niets ge
stoord wordt, ook niet in de weken die
aan den 13den Januari voorafgaan. En
waar men van deze overwinning nu een
maal overtuigd is, wordt aan Putsch
plannen, die op een nederlaag zouden
moeten volgen, daarom alleen reeds
geen seconde gedacht, nog geheel af
gezien van de vraag wat men van Duit
sche zijde van zulk ingrijpen zou ver
wachten. Duitschland vreest daarom
niet dien 13den Januari, maar de mo
gelijkheid dat provocateurs, dan wel
onbekookte heethoofden de rustige voor
bereiding storen en de overwinning in
gevaar brengen.
Zulk een provocatie ziet Duitschland
in de geruchten die den laatsten tijd
telkens weer de ronde doen, en die in
deze dagen een sensationeel karakter
dreigen aan te nemen.
Wij zouden hieraan nog kunnen toe
voegen dat naar onze indrukken en
ervaringen dit Duitsche standpunt eer
lijk gemeend is en niet de bedoeling
heeft de aandacht van het buitenland
van voorbereidingen tot verrassende
acties af te leiden. Verwikkelingen van
welken aard ook, die Duitschland bin
nen afzienbaren tijd in gewapende con
flicten zouden kunnen brengen, liggen
allerminst in de bedoeling van het hui
dige regime. Voorloopig zou Duitschland
daarbij niets te winnen en met groote
zekerheid alles te verliezen hebben. Deze
opvatting is hier in alle kringen over-
heerschend.
„Gereed voor eventueelen op
roep," verklaart Parijs
De berichten, in, het buitenland ver
schenen, die inhoiiden dat de Fransche
militaire autoriteiten maatregelen ge
nomen hebben met het oog* op het ge
hoor geven aan een eventueelen oproep
om hulpverleening door de regeerings-
ccmmissie van het Saargebied, eischen
een nauwkeurige uiteenzetting van den
stand van zaken.
Frankrijk, dat strikt gpbonden is aan
de loyale toepassing van de procedure
van het plebisciet zooals deze is voorge
schreven bij het verdrag van Versailles,
bedoelt onder geen enkelen vorm de
stemming in het Saargebied te beinflu-
enceeren; deze stemming moet geheel
vrij zijn. Maatregelen van toezicht, die
het gebruik van Fransche krachten noo-
dig zouden maken, kunnen slechts van
toepassing worden door de uitvoering
van internationale verplichtingen welke
voor Frankrijk voortspruiten uit de be
sluiten van den Volkenbondsraad, met
name die van 1925 en 1926 en verder als
gevolg van een formeelen oproep van de
regeeringscommissie, die de internatio
nale corporatie is welke onder de auto
riteit van den Volkenbond verantwoor
delijk is voor de handhaving van de
orde en „voor de bescherming van per
soon en goed in het Saargebied onder
alle omstandigheden."
DE TOESTAND N DUITSCHLAND.
De bijeenkomst der Rijksstad-
houders
In de Donderdagmiddag gehouden zitting
/erden de Rijksstadhouders in een gemeen-
ehappelijke zitting door den Führer en
rijkskanselier, Adolf Hitier, beeedigd.
De Rijksstadhouders hebben denzelfden
eed afgelegd als de Rijksminister van bin-
aenlandsche zaken.
Na de eedsaflegging sprak Hitier over de
politieke- en economische kwesties van den
Jag-
Onder leiding van den Rijksminister van
■innenlandsche zaken, Dr. Frick, vond een
i itvoerige gedaehtenwisseling plaats over
de landbouw- en voedingsmiddelenpolitiek.
Aan deze bespreking heeft ook de Pruisi
sche minister-president Goering deelgeno
men.
Pacifictiemaatregelen in de
Evangelische kerk.
Van kerkelijke officieele zijde wordt mede-
edeeld: De Rijksbisschop heeft bizondere
erordeningen uitgevaardigd. In het bizon-
,;er zullen de omstreden punten in de rechts-
rositie van de Duitsche Evangelische Kerk,
met inbegrip van die der discipline, direct
vvorden onderzocht. Er is verbinding tot
stand gebracht met toonaangevende rijksin-
rianties.
Doel van dezen maatregel is onder alle
omstandigheden een ondubbelzinnige rechts
positie in de Duitsche Evangelische kerk te
waarborgen.
Voorts zal de kwestie der belijdenis van
de Rijkskerk op ondubbelzinnige wijze gere
geld worden. Binnenkort kan men evenzeer
verwachten de uitvaadiging van een veror
dening voor de kerkelijke gemeenten met als
doel een pacificatie der kerk, welke dan van
de gemeenten zal uitgaan.
Het is de wil der regeering van de Rijks
kerk door de spoedige afwikkeling van deze
maatregelen een ontspanmng van den toe
toestand te verwezenlijken.
Einde van appel van S.A.-leiders.
Der Voelkische Beobachter meldt, dat het
appél der S.A. groepsleiders Donderdag
werd beëindigd. Er zijn belangrijke refera
ten gehouden, in het bizonder over de op
lossing van de opvoedingstaak.
Het S.A. leiderscorps zal zeer nauwkeu
rig worden „uitgelezen", om met het beroep
van den S.A. leider weer den zelfden strijd-
vaardigen geest te verbinden, welke de S.A.
groot heeft gemaakt.
In zijn slotrede wéés de chef van den staf
Lutze er op, dat ieder groepleider er verant
woordelijk voor is, dat de inwendige reor-
.ganisatie-arbeid, welke als gevolg van den
30 Juni moest worden verricht, op den ach
tergrond is getreden tegenover den posiie-
ven opbouwenden arbeid.
DE DUITSCHE KERK.
Toestand nog onzeker.
situatie in de Protestantsche Kerk is er
sinds het onderhoud van de drie opposi
tionele bisschoppen met Adolf Hitier niet
overzichtelijker op geworden. Men soreekt
van een overwinning der Duitsche Christe
nen dan wel van de Duitsche oppositie Men
ziet die overwinning in de totale uitschake
ling van dr. Jager en de ondermijning van
de positie van rijksbisschop dr. M BI Ier. In
werkelijkheid schijnt slechts ten deele van
een overwinning gesproken te kunnen wor
den en die moet dan gezocht worden in de
inderdaad niet onbelangrijke omstandigheid,
dat Adolf Hitier zijn beschermende hand
aan de tegenwoordige rijkskerkregeering van
dr. Müller en de zijnen onttrokken heeft.
Thans eerst wordt bekend, dat de uitnoodi-
ging voor de verrassende bespreking met de
drie bisschoppen van Adolf Hitier zelf uit
gegaan is, en dat de rijkskanselier de heeren
niet liet komen als leiders van de Belijdenis
synode of leden van den Pfarrernotbund.
maar als prominente mannen uit de Duitsche
Evangelische kerk. De leider der Bekentenis
synode, Koch, was daarom evenmin aan
wezig als de rijksbisschop. De uitnoodiging
geschiedde langs telegrafischen weg en df
bisschop van Wurtemberg moest terugseinen
dat hij niet komen kon, omdat hij nog altijd
huisarrest had, dat natuurlijk van Berlijn uit
onmiddellijk werd opgeheven. Men meent
hier te weten, dat niet alleen de drie bis
schoppen maar ook de geheele oppositie zich
van dit onderhoud zeer veel illusies gemaakt
hadden en reeds droomden van het einde van
het heerschend conflict door krachtig ingrij
pen van de regeering. Het bleek echter, dat
Hitier over het voortduren van het conflict
ten zeerste ontstemd, zijn bedreiging in zijn
rede van Januari j.1. waar gemaakt heeft en
de Protestantsche Kerk en niet alleen het
conflict in deze kerk aan haar lot wenscht
over te laten. Dat beteekent dus tevens, dat
de staat zijn steun aan de rijkskerkregeering
onttrekt. Deze oplossing nu beteekende voor
alle belanghebbenden een verrassing. De
rijkskanselier heeft blijkbaar aan de geheime
staatspolitie, aan de S. A. en aan andere in
stanties bevel gegeven, in het kerkelijk con
flict niet meer in te grijpen. De oorspron
kelijke verwachting, dat Hitier zelf schoon
verwezenlijkt, aldus de Berlijnsche cor
respondent van het Hbld.
Daarmee staat ook vast, dat de rijksbis
schop nu zonder ruggesteun van de rijks-
regeering zelf de orde zal moeten trachten te
herstellen en gezien zijn.groote onpopulari
teit en de wetenschap, dat hij bij Hitier in
ongenade gevallen is, zal hem dat stellig
niet gelukken, en spoedig tot afdanken nopen
Hoe de dingen zich nu ontwikkelen zullen, is
nog volkomen onzeker. Men heeft in de Duit
sche Evangelische kerk thans twee organisa
ties: de officieele kerk met den rijksbisschop
en de rijkskerkregeering aan het hoofd en
daartegenover de Belijdenissynode. Van deze
laatste organisatie is te verwachten dat zij,
nu de regeering niet meer ingrijpt, haar
leden bevelen zal de gehoorzaamheid aan
den rijksbisschop op te zeggen. Men hoopt
op deze wijze den rijksbisschop en de rijks
kerkregeering tot terugtreden te dwingen. De
drie met huisarrest gestrafte en tijdelijk ge
schorste Protestantsche bisschoppen, n.1. dr
Meiser van Beieren, dr. Wurm van Wurttem-
berg en dr. Marahrens van Hannover, heb
ben hun functies onmiddellijk weer opgeno
men. De bisschop van Wurttemberg heefi
reeds bevolen, dat zijn geestelijken met die
van de Duitsche Christenen niet mogen sa
menwerken. De Belijdenis-Synode wil nu
haar organisatie doorvoeren en streng om
lijnen. Woensdag, op den dag der Reformatie
hingen vanwege deze gemeenschap op last
van den president Koch, weer alle drie
vlaggen uit van de kerken en pastorieën, dus
ook die met het violette kruis op witten ach
tergrond, die langen tijd onzichtbaar ge
weest was. Vatten we de jongste gebeurte
nissen samen, dan komen we tot de conclusie,
dat niet alleen de officieele rijkskerkregee
ring, maar ook de regeering zelve haar on
vermogen heeft moeten bekennen onder de
Duitsche protestanten eenheid te bereiken
De regeering heeft ingezien, dat met be
velen en dreigementen op dit terrein geen
overwinning te behalen viel. Zij trekt zich
terug en «laat daarmede haar eigen rijksbis
schop onmiddellijk voor zijn beëediging val
len. De rijkskerkregeering met haar rijksbis
schop hangt daardoor als het waré in de
lucht. Want ook de groote meerderheid dei
Duitsche Christenen vloeit niet over van
sympathie voor dr. Müller en diens kleinen
aanhang. Voorloopig ziet het er dus in de
kerkbeweging nog somber en onzeker uit.
REDEVOERING VAN GOEBBELS.
Rijksminister dr. Goebbels heeft gisteren
een radioredevoering gehouden tot de Duit
sche jeugd. Hierin zette hij o.m. uiteen, dat
jongeren van ouderen ook nog wel eens iets
kunnen leeren en dat alle ouderen nog niet
uit hoofde van dien reactionnairen waren.
Dezen kunnen zoowel oud als jong zijn.
Voorts zette hij uiteen, dat kerkelijke en
confessioneele problemen geen zaken zijn,
die door de jeugd moeten worden opgelost.
Het is voldoende als de volwassenen het
daarover niet eens zijn. Wel behoort het tot
de taak van de jeugd te zorgen, dat de vele
jeugdigen, die kort geleden uit confessionee
le kringen in de nat. soc. rijen zijn gekomen,
daarin volledig opgaan. Kameraadschap is
steeds het wonderbare voor-recht van de
jeugd geweest. De jeugd moet er voor zor
gen, da de in moeilijke tijden geboren ge
meenschap niet vernield wordt. De jeugd
kan er van overtuigd zijn, dat het nationaal
socialisme steeds aan haar zijde zal staan.
DE TOESTAND IN HET SAAR
GEBIED.
De kwestie van de orde.
Daily Telegraph heeft zoowel uit Parijs
als uit Berlijn berichten ontvangen over den
toestand in het Saargebied en de suggestie,
dat Frankrijk het gebied zou bezetten. In
beide hoofdsteden wordt, volgens het blad,
gespeculeerd op de houding van Engeland.
Uit Parijs word verklaard, dat de getrof
fen voorzorgen beocgen wanordelijkheden te
voorkomen, terwijl Berlijn de door Frank
rijk aangenomen houding „spelen met
vuur" neemt, en een poging het plebisciet
te beinvloeden.
GEHEIME DOODVONNISSEN
IN DUITSCHLAND.
Wie zijn veroordeeld?
De Engelsche bladen weten eenige
bijzonderheden mede te deelen over de
doodvonnissen, welke dezer dagen door
het Volksgerechtshof zijn uitgesproken.
Het D. N. B. gaf daarover geen enkele
bijzonderheid, behalve, dat de namen
der ter dood veroordeelden niet bekend
zijn.
De „Times"-correspondent te Berlijn
meldt, dat onder hen zich waarschijnlijk
bevinden mevrouw Von Berg, de echtge-
noote van den directeur van een electro-
technische fabriek en de Poolsche offi
cier Von Sosnowski, beiden ervan be
schuldigd het geheim van een nieuw
type vliegtuig aan een vreemde mogend
heid te hebben verkocht.
Hoewel over hun arrestatie in diplo
matieke kringen veel werd gesproken,
werd officieel niets meegedeeld. Geruch
ten gaan, dat mevr. Von Berg ter dood
is gebracht en dat Von Sosnowski 20
jaar gevangenisstraf zou hebben gekre
gen.
De „Daily Telegraph" kan nog vertel
len, dat tegelijk met deze veroordeelden
gearresteerd zouden zijn twee vrouwe
lijke geëmployeerden bij het rijksweer-
ministerie, Von Matzner en Engel-
brecht, ook Wègens hoogverraad. Haar
luxueuze kleeding wekte achterdocht.
Haar gangen werden nagegaan en ont
dekt werd, dat zij met beide eerstge
noemde gearresteerden in contact ston
den.
Wat met haar is gebeurd, in het bij
zonder of zij nog in leven zijn, is niet
bekend.
Zooals men weet is het Volksgerecht
grootendeels samengesteld uit leeken-
rechters, die „een speciale ondervinding
hebben om revolutionnaire actie te
bestrijden".
DE GRONDWETSHERVORMING IN
FR'NKRIIK.
In welingelichte kringen in Parijs is men
van meening, dat inzake de Frans, he grond
wetshervorming het waarschijnlijk is, dat
Fransche troepen naar het Saar
gebied. (Dag. Overzicht).
De kerkstrijd in Duitschland.
(Buitenland).
Het proces-Insull. (Buitenland).
Fransche luchtvaart wordt wak
ker. (Luchtvaart).
P. Soer vertelt over den Pander
jager. (Luchtvaart).
Drama te Beugen, 7-jarig jongetje
x doodgeschoten. (Binnenland).
Utrecht in duister gehuld door een
electriciteitsstoring. (Binnenland).
(Zie Terder eventueel laatste
beriehten.)
TEGEN
BESPREEKT TIJDIG UW
PLAATSEN VOOR DEN
(Tel. 93217, 93317, 9341/, 90322, 90323
Giro 228466 t.n.v. Int. Sportondern.)
Alle plaatsen zijn genummerd.
De nachtkaarten zijn geldig van 20 u.
5.30 u. 's morgens. De middagkaar-
ten van 13-18 uur. Zondag 1317 u.
men elkaar reeds halfweegs tegemoet is ge
komen dan dat de onderhandelingen zouden
mislukken.
Voor zoover tot dusverre bekend is zou
reeds overeenstemming bestaan over de vol
gende motieven voor een voortijdige ontbin
ding van de kamer:
1. wanneer de regeering tijdens het eerste
jaar der wetgevende periode ten val ge
bracht mocht worden; 2. wanneer zij in
minder dan zes maanden ten val gebracht
mocht worden.
In beide gevallen echter zou de Senaat
dan nog een recht van procés behouden,
doch dit zou dan moeten worden aangeno
men met een nog opnieuw vast te stellen
meerderheid.
SLECHT WEER BOVEN ITALIË.
In Midden Itlaië is na een buitengewoon
warme Octobermaand de winter ingetre
den.
In de bergen van Toscane is veel sneeuw
gevallen. In de buurt van Arezzo is over een
afstand van eenige kilometers enorme scha
de aangericht aan de huizen. Op een andere
plaats is een aanlegsteiger meer dan 100
meter ver van het land ingespoeld Eveneens
zijn in Toscane de electrische kabels van de
tram vernield. Aan de daken van gebouwen
is groote schade aangericht.
FIET OLIE-MONOPOT IE IN
MANDSJOERI JE.
Het optreden van Japan in Mandsjoekwo
tegen Amerikaansche oliefirma's vormt hier
het onderwerp van ernstige beraadslagingen
tusschen het staatsdepartement en het Witte
Huis. Zooals men weet heeft Japan de pro
testen afgewezen met het motief, dat Mands
joekwo een soeverine staat is en dat Amerika
zich tot Mandsjoekwo moest wenden. De
Amerikaansche regeering wijst dit argu
ment echter van de hand en houdt Japan op
grond van net negenmogendhedenverdrag
verantwoordelijk vooi de gebeurtenissen in
Mandsjoerije. Thans neemt men een afwach
tende houding aan ten opzichte van de
eerstvolgende stappen.
INSULL VOOR DE RECHTBANK.
Samuel Insul! heeft gister voor den rechter
te Chicago zijn levensgeschiedenis verteld.
Hij vertelde o.m. van zijn jongensjaren te
Lon-den en de wijze waarop Thomas Alva
Edison hem had geholpen Zijn stem stokte
van ontroering, toen hij vertelde hoe Edison
hem had meegenomen naar de Vereenigde
Staten. Ook deed hij m*dedeel;ngen over zijn
werkzaamheden als secretaris van den uit
vinder. Het was opmerkelijk dai Insull zijn
levensgeschiedenis verhaald* Wat men te
weten kwam was niet het resultaat /an een
aanta' antwoorden.
ONTPLOFFING TE NEW YORK.
Bij Procter Gamble heet', een ontplof
fing plaats gehad, welke een schade var dui
zenden dolla's heeft aangericht Vier per
sonen. die gewond werden, verkeeren i
levensgevaar.