DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Zal Doumergue moeten verliezen? haqeliiksch ^Buitenland Een sprong naar het onbekende. No. 263 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 7 November 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 136e Jaargang Herriot's tegenkanting. De Senaatsverkiezingen in Amerika. Wat vandaag de aandacht trekt ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. De Fransche minister van handel, Lamoureux, die gister middag naar Moskou zou ver trekken, heeft zijn reis uitge steld wegens den binnenlandsch politieken toestand. Naar hij verklaarde, is de hui dige toestand te ernstig, dan dat hij aan zijn vertrek zou kunnen denken. Hoewel in de officieele mededeeling over den gistermorgen gehouden minis terraad geen woord over de binnenland- sche politieke moeilijkheden voorkomt, verluidt toch in goed op de hoogte zijn de politieke kringen, dat de minister raad grootendeels gewijd was aan de beraadslaging omtrent de houding der radicaal socialistische ministers tegen over het voorstel der drie provisorische begrootings-twaalfden. Men verzekert, dat staatsminister Her- riot zijn collega's duidelijk te verstaan heeft gegeven, dat zijn politieke vrienden weigeren, Doumergue op dezen weg te volgen. Doumergue moet daarop Herriot de ■vraag gesteld hebben, welk gevolg naar zijn meening de demissie van de 6 rad. soc. ministers zou hebben. Om hierover te beraadslagen hebben Herriot en zijn rad soc. collega's zijn ge durende den ministerraad in een bijzaal teruggetrokken en daar ruim een half uur lang geconfereerd. Tenslotte moet Herriot op aandringen van den rad. soc. minister van binnen- landsche zaken, Laval, zich bereid heb ben verklaard, zijn beslissing op te schorten tot den eerstvolgenden minis terraad, die Donderdag om 10 uur zal plaats vinden. In tegenstelling met de verwachtingen zou dus hedenmorgen nog geen oplos sing van het vraagstuk gevonden zijn Indien Herriot met zijn rad. soc mi nisters evenwel ontslag neemt, rekent men er op, dat ministerpresident Dou mergue onmiddellijk den president der republiek het ontslag van het geheele kabinet zal mededeelen. En de binnenlandsche politieke toe stand is er gistermiddag nog niet hel derder op geworden. De soc. republi- keinsche kamerfractie heeft een motie aangenomen, waarin zij zich tegen de verleening van de drie-twaalfde deelen der begrootings-credieten uitspreekt. Zij grondt haar afwijzende houding op het feit, dat het noodzakelijk is, de vol ledige begrooting voor het einde van het jaar af te sluiten. De 167 leden der senaatsfractie der de mocratische linksche partijen hebben met 96 tegen 2 stemmen 69 leden wa ren afwezig het besluit genomen, den minister-president te waarschuwen voor een grondwetsherziening, die de toe stemming van den senaat in geval van kamerontbinding, ter zijde zou schuiven. De toestand van heden. De politieke toestand is op het oogen- blik zeer hachelijk geworden voor het kabinet-Doumergue. Er zou bijna een mirakel moeten gebeuren, zoo de heer Doumergue a.s. Donderdag niet naar Tourennefeuille zal terugkeeren. Men kan thans reeds vaststellen, zoo meldt de Msbdat het ministerie aan stukken ligt. Want het is gebleken, dat de radicale ministers volkomen het standpunt hunner partij in het congres te Nantes vastgesteld, aanvaarden. Dat wil zeggen, dat zij niets weten willen van een ontbindingsmogelijkheid van de kamer, anders dan na advies van den senaat De heer Doumergue betaalt zeer zwaar de fout, de kamer niet te bebhen willen ontbinden, toen een ontbinding nuttig had kunnen zijn, nl. onmiddellijk na de Februari-gebeur te nissen Door de ont binding uit te stellen heeft hij de toen door de publieke opinie neergevelde krachten gelegenheid gegeven, zich te herstellen en weer den kop op te steken. Hij ontmoet daardoor op het oogenblik een oppositie, die zoo sterk is, dat het hem niet mogelijk is, zijn goed bedoelde plannen aan de orde te stellen. De gebeurtenissen hebben een zeer snel verloop gehad. De kamerleden zijn allen uit hun kiesdistricten terugge keerd met een ontzaglijke vrees voor Doumergue. de ontbinding. Zij zijn voor het meeren- deel er zeker van niet herkozen te zullen worden. Om nu aan die ontbinding te ontkomen hebben zij aan het partijbe lang de voorkeur gegeven boven het landsbelang. Van den gister gehouden minister raad werd door de radicale ministers ge bruik gemaakt om naar aanleiding van de behandeling van een onderdeel der voorstellen hun heengaan tegen Donder dag in het uitzicht te stellen. Ook niet-radicale ministers hebben gelegenheid gevonden een persoonlijke politiek te voeren en zijn ook den minis ter-president hard gevallen over den vorm van sommige zijner voorstellen. Den minister-president is het toen duidelijk geworden, dat hij in het ver volg niet veel steun voor zijn positie heeft te verwachten en ook van presi dent Lebrun valt aan te nemen, dat hij weinig zin heeft zijn positie in de waag schaal te stellen. Onder deze omstandigheden blijft er voor den heer Doumergue niet veel an ders over dan aan heengaan te denken. Hij heeft verklaard, den toestand niet moeilijk te willen maken en zich ver- eenigd met den wensch van den presi dent der republiek om de leidende figu ren gelegenheid te geven de nieuwe ka binetsformatie voor te bereiden, opdat de crisis van den korst mogelijken duur zou kunnen zijn. Men staat dus voor het onthutsende feit, dat de proef-Doumergue geëindigd is en dat Doumergue wordt afgedankt. Het is zelfs niet eens te verwachten, dat Doumergue zal insisteeren om een votum van de kamer te vragen, nog voor de radicalen het ministerie hebben ge torpedeerd, zonder in staat te zijn, zelf het bewind in handen te nemen. De radicalen hebben een motie aange nomen, welke niets anders is dan een poging om de schuld van de breuk op Doumergue te werpen, hoewel men zeer goed wist dat de heer Doumergue niet kon toegeven. Officieus verzekert men echter, dat er geen crisis is en het land wordt verzocht tot a.s. Donderdag te wachten Deze toe stand wijst er op, in welk een chaos men verkeert. De kamerterugkeer heeft niets anders opgeleverd dan een terugkeer van de enghartige partijpolitiek en intriges van personen en de kamer bevindt zich weer in precies denzelfden toestand als op 6 Februari met dat verschil, dat de om standigheden zooveel ernstiger zijn en de onrust in den lande zooveel grooter is. Zoo de parlementaire „buitenwacht" dan ook jubelde over de in het uitzicht gestelde verjaging van Doumergue, toch zag men na het bekend worden der ge beurtenissen op straat niets anders dan bedrukte gezichten. Het parlement heeft niet in het minst rekening gehouden met de publieke opi nie en de regeering valt niet op de uit spraak van een volksvertegenwoordi ging, maar op persoonlijke intriges, ge last door geheime machten. Het parlement zelf is op zij gezet door de geheime comité's, die de Rue de Va- lois en de revolutionnaire menners in handen hebben en het conflict zit veel dieper dan men wel wil gelooven Het is niet alleen het parlement, dat zijn on macht toont, maar het is ook de afhan kelijkheid van den staat van de geheim* machten, die in het oog springt en dit doet de overtuiging veld winnen, dat het conflict niet eenvoudig op te lossen is door een kabinetsformatie, maar dat het uitgevochten zal moeten worden Met groote bezorgdheid wordt de re actie tegemoet gezien van de publieke opinie. Het is maar al te zeer te vreezen, dat eenerzijds de ordelievende elementen in woede zullen ontsteken over de par lementaire intriges, terwijl van den an deren kant de revolutionnaire elemen ten niet zullen nalaten in het water, d")or de radicalen troebel gemaakt, te visschen. Er wordt nu wel gesproken van een combinatie Herriot-Laval-Flandin, met een van laatstgenoemden als minister president, maar men ziet niet in, waar een Herriot b.v. het gezag moet halen om het land van de gevaarlijke spanning te bevrijden. Zelfs wanneer de radicalen, die zelf te zeer gecompromitteerd zijn om het roer in handen te nemen, den heer Flandin laten begaan, dan nog weet nie mand hoe zulk een ministerie, dat niet de geringste homogeniteit kan bieden, het lang zal kunnen uithouden. De politieke ontwikkeling vertoont mitsdien geheel het karakter van een sprong in het onbekende. Alom opwinding. Een nader telegram meldt: In de Fransche bladen wordt bijna één stemmig gemeld, dat de radicaal-socia listische ministère gister aan Doumer gue hun ontslag hebben aangeboden en slechts op dringend verzoek van den president der republiek hun besluit tot Donderdag hebben aangehouden. In poli tieke en parlementaire kringen wordt wanneer geen wonder geschiedt de regeeringscrisis onvermijdelijk geacht. Over het verloop van de besprekingen der ministers meent de „Matin" te kun nen berichten, dat Herriot heeft ver klaard, „de loyaliteit gebiedt mij en mijn collega's U' mijnheer de minister-presi dent, ervan in kennis te stellen, dat wij onmogelijk kunnen medewerken aan de procedure inzake voorloopige 12den". „Onder deze omstandigheden", aldus luidde het antwoord van den minister president, kan ik U even duidelijk ant woorden, dat het Uw plicht is te gaan", waarop Herriot zou hebben uitgeroepen, „U jaagt ons dus weg?" De opwinding moet zeer groot zijn geweest. De presi dent is daarna bemiddelend opgetreden. Groote opkomst der kiezers. Ondanks den regen is zeer druk ge stemd. Voor zoover uit de eerste verkie zingsuitslagen is op te maken, winnen de Democraten in de meeste staten. Te Pittsburgh zijn twee mannen door schoten getroffen. Stemmingsbeeld der verkiezingen. De meening is wel algemeen, dat Mer- riam gekozen zal worden en niet Sin clair, die naar men verwacht wel met 350.000 minder stemmen uit de bus zal komen dan Merriam. Sedert twintig jaren heeft niet zoo een opwindende campagne plaats gehad. Natuurlijk wordt op den verkiezingsuitslag gewed. De noteering is 5 tegen een ten gunste van Merriam. Sinclair op zijn beurt heeft verklaard niet naar Californië te gaan wanneer hij mocht winnen, tenzij er geld genoeg zal zijn om de groote problemen aan te vatten. Sinclair heeft vooral den laatsten tijd veel van zijn aanhang ingeboet. Eenige uitslagen. De democraten hebben volgens tot nu toe binnengekomen uitslagen 88 afge vaardigden naar het Congres gekozen, in de meeste gevallen in de democra tische Zuidelijke staten en wel in Alahama zes, in Arkansas vijf, in Florida vijf, in Georgia tien, in Louisi- ana acht, in Mississippi zeven, in Texas 21, in Noord Carolina twee, in Zuid Carolina zes, in Virginia drie, in Ten- nessee zes, in Californië vier, in Massa- chussetts een, en in Pennsylvanië vier. De Republikeinen hebben eveneens „automatisch" vier zetels verworven in Californië, twee in Massachussetts en een in Tennessee. De president en zijn familie naar de stembus. De president der Vereenigde Staten, Roosevelt, heeft gisteren met zijn vrouw en zijn moeder gestemd in het oude stadhuis van Hyde Park. Per auto heeft de president zich met zijn familie in een stroomenden regen naar het stemlokaal begeven. Een zeer groote menigte was op de been om het hooge gezelschap te zien. Op de vraag van de ambtenaressen, Sara Baylis, „Uw naam als het U be lieft?", antwoordde de president: „Nog steeds Franklin". Roosevelt was zeer opgewekt. Incidenten. Zes dooden. Zes personen zijn om het leven ge komen en tientallen gewond, terwij! minstens een persoon ontvoerd is bij diverse verkiezingsrelletjes, welke gis teren hebben plaats gehad. Het ergste incident vond plaats te Kalayres, een stad in het mijngebied van Pennsylvanië. Ongewapende democrati sche aanhangers van de New Deal werden daar gisterenavond onder kruis vuur genomen uit een mitrailleuse en pistoolvuur. Meer dan tien Republi keinen zijn gearresteerd. Federale troe pen patrouilleeren door de stad, terwijl ambtenaren per vliegmachine uit Washington zijn overgekomen om vast te stellen, wie schuldig is in deze aangelegenheid. Drie personen werden op slag gedood, een is later overleden, terwijl een vijfde persoon stervende is. 25 andere perso nen, waaronder eenige vrouwen, zijn minder ernstig gewond. Te Holland is een man, die in een auto negers naar een stembureau bracht, doodgeschoten door inzittenden van een andere auto. Zijn zoon, die eveneens in de auto zat, werd gewond. Een groep personen heeft een farmer aangevallen, die eveneens negers naar 't stembureau had gebracht. In ernstigen toestand lieten zjj dezen man aan zijn lot over. Te Chicago is een neger, een arts, als het ware vlak voor de stembus opge nomen en ontvoerd. Zijn broer is candi- daat voor den senaat in Illinois. Een verkiezingsagent van de negers heeft op de vervolgers geschoten, doch hij miste. Deze verkiezingsagent is gearresteerd. De autoriteiten willen weten, waarom hij een vuurwapen bij zich had. Voorloopige verkiezingsuitslagen ten gunste van Roosevelt. De tot gisteravond half acht Amerik. Tijd binnengekomen verkiezingsuitsla gen wettigen de conclusie, dat de regeering van Roosevelt bij de verkie zingen voor het Congres en voor de gouverneursschappen met groote meer derheid wordt gesteund en dat de demo craten in het Congres met zetelwinst zullen terugkeeren. In Georgia, Mississippi en andere sta ten in het Zuiden hebben, zooals ge woonlijk, de democraten gewonnen. Om kwart voor acht (Amerik. tijd) werd bekend, dat de democratische gou verneur van New-York, Lehman, herko zen is. Hij behaalde 500.000 stemmen meer dan zijn tegencandidaat. Volgens Amerikaansche opvattingen is de verkiezing rustig verloopen. Meer democraten? Volgens de tot hedenmorgen vijf uur A. T. ingekomen berichten over het resul taat der verkiezingen in de Vereenigde Staten hebben de democraten een groote overwinning behaald. Tot dusverre zijn be kend de cijfers voor 150 zetels in het huis van afgevaardigden. Hiervan kregen de democraten 130 en de republikeinen 20 ze tels. De cijfers betreffende de overige 285 zetels van het huis van afgevaardigden zijn nog niet bekend. Bij de verkiezingen Voor den senaat hebben de democraten tot dusverre 6 zetels en de republikeinen 2 zetels gekre gen. In totaal moeten 35 senatoren worden gekozen. Volgens de cijfers, die hedenmor gen om 5 uur A. T. bekend waren, hadden in 16 staten de democratische candidaten voor den senaat de leiding. In 5 staten der republikeinsche idem. Volgens de eerste berichten uit Californië heeft de republikein Miriam bij de verkiezingen voor gouverneur de leiding tegenover zijn tegencandidaat Upton Sinclair. Voortdurend worden niéuwe resultaten bekend betreffende de gisteren gehouden verkiezingen. Tot nu toe werden voor het huis van afgevaardigden gekozen 183 demo craten. In den senaat zijn tot dusverre ge kozen 11 democraten en 4 republikeinen. In verband met de tot nu toe 'bekend geworden resultaten verwacht men, dat de meerder heid van de democraten zoowel in het huis van afgevaardigde als in den senaat groo ter zal zijn dan tot dusverre. INTERVIEW MET LEOPOLD III „Gelooft u dat er oorlog komt?" De bekende Fransche publicist Maurice Martin du Gard heeft in het koninklijk paleis te Brussel een onderhoud gehad met koning Leopold III, waarvan hij in het Parijsche „Journal" verslag doet. Hij werd door een salon naar het kabinet geleid, waar de koning zijn audiënties pleegt te verleenen. Een ruim vertrek; de koning zit er op dezelfde plaats als zijn vader, die er zich om negen uur 's ochtends installeerde na zijn langdurige ochtendwandeling en na de Europeesche pers te hebben gelezen. De jonge vorst ontvangt er eiken dag degenen, die in eenigerlei opzicht een rol spelen in het Zal Doumergue moeten verliezen? (Dag. Overzicht). Vergadering Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. (Stad). Parmentier morgen in Batavia voor de microfoon. (Luchtvaart). De „Uiver" te Soerabaja. (Lucht vaart). Spanje schijnt voor nieuwe uit barstingen te staan. (Buitenland). De Amerikaansche verkiezingen; democraten winnen. (Buitenland). Oss is onverbeterlijk. (Binnen land). De kerkstrijd in Mexico. (Buiten land). Duitsch vliegtuig verongelukt; 5 dooden. (Luchtvaart). Wals en Slaats staken den strijd op den Zesdaagsche. (Sport). Ernstig auto-ongeluk nabij de Koedijker vlotbrug. (Stad). (Zie verder eventueel laatste berichten.) nationale leven, handig in het verhelen zij ner geheime gevoelens en sterk in al zijn ge sprekken zonder er ooit de slaaf van te wor den. Van twee tot vier uur 's middags ontspant hij zich op zijn particulier golfterrein. Daar na arbeidt hij, alleen of met zijn onmiddel lijke medewerkers, aan de groote vraagstuk ken. Om tien uur 's avonds begeeft hij zich naar bed. Leopold III kent perfect Fransch, Vlaamsch, Engelsch en Duitsch. Hij is de eerste koning der Belgen, die zonder eenig accent Fransch spreekt; hij spreekt met een zekere traagheid, als iemand, die zich dwingt nooit te beslissen zonder te hebben nagedacht, zelfs niet als het kleine dingen betreft, en die de zorg voor het betrachten van objectiviteit tot het uiter ste drijft. „Gelooft u dat er oorlog komt", was de vraag, diede koning den interviewer in den loop van het gesprek stelde. En de inter viewer, die had willen vragen, voelde zich onthutst en antwoordde: „Niet onmiddellijk, sire", niet zoozeer om den koning gerust te sellen als wel om zichzelf uit een hachelijke positie te redden. Overigens beloofde het onderhoud, naar deze uitlating te oordeelen, meer dan het is geworden. Het liep eigenlijk in zijn geheel over de reizen des koning naar verre landen. Sprekende over zijn natuurreservaat in Afri ka, het Albert Park, zeide de souverein, op een opmerking van Martin du Gard, dat hij feitelijk een bioloog, een geoloog was: „Neen, een man van de wetenschap ben ik niet, maar ik hou van de wetenschap, net als mijn vader". Zijn reis naar Indo-China bracht hem er toe over Pasquier te praten, den bij een vlieg ongeluk omgekomen gouverneur-generaal van Indo-China. „Ik heb hem goed gekend, hij heeft mij in veel dingen ingewijd. Ik heb zijn vijf staten bezocht en mijn reis is er zóó door verlengd, dat ik, toen ik reeds zes maanden weg was, mij niet meer naar Madagaskar kon begeven, waar mijn vader graag had ge had, dat ik de bestuursmethoden zou hebben bestudeerd van den heer Cayla, dien hij in Parijs had ontmoet en dien hij een eminent man noemde". Dieper is het gesprek niet gegaan. GöRING HITLER'S PLAATS VERVANGER? „Duitschlands kroonprins". De rijkskanselier Hitier heeft, naar de Berlijnsche correspondent van „Berlingske Tidende" verneemt, thans eindelijk zijn keu ze bepaald ten aanzien van zijn plaatsver vanger. De keuze is volgens den correspon dent gevallen op Göring, wiens officieele benoeming binnenkort kan worden verwacht. Dr. Göbbels zou deze positie ook begeerd hebben maar hij kon, aldus de correspondent van het Deensche blad, niet gemist worden als reclamechef van de partij. Göring, wiens prestige na zijn reis naar Belgrado voortdurend stijgende is en dien de Duitschers onder elkaar schertsend „Duitsch lands kroonprins" noemen, zou in de eerste plaats in de plaats treden van den Führer en rijkskanselier bij representatieve plichten waarvan Hitier zich volkomen verre heeft ge houden. Bovendien zal hij gebezigd woraen voor speciale missies zooals de reis naar Bel grado er een was. Hij is thans bezig zich in verschillende ministeries in de zaken in te werken. Rudolf Hess blijft Hitiers plaatsvervanger als partijleider. Het gerucht van deze oplossing heeft vol gens den correspondent van „B T." alge- meene tevredenheid gewekt in Duitschland waar Göring zeer populair is.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1