ONZE IIVER REBUS.
l de d
dte
de
ALKMAARSCHE COURANT van MAANDAG 19 NOVEMBER 1934
DE MOORD OP KONING
ALEXANDER.
Protest van Joego-Slavië
Genève.
te
AARDBEVING IN DEN STILLEN
OCEAAN.
GROOTE OVERWINNING VAN
PARAGUAY IN DEN CHACO.
MISDADIGERSBENDE
GEARRESTEERD.
INCIDENT IN ABESSINIE.
Aanval op Italiaansche consulaat.
PROTEST BIJ REGEERING VAN
ABESSINIE.
BYRD MELDT BELANGRIJKE
ONTDEKKING.
HEVIGE TYFOON TEISTERT
PHILIPPIJNEN.
Tweehonderdvijftig menschen
gedood.
m
W1
-6 m r<bche coup
BLIKSEM VERSTOORT EEN FEEST.
Een en zestig inboorlingen in
Afrika gedood.
Possen
te
Pu® -1 pp 8 V2P5P
EgQK| I °pl°ssiné van bovenstaande rebus, ter verkrijging van een in 4 kleuren uitge-
voerd „Uiverspel", uitsluitend voor de kinderen van onze abonné's, is als volgt:
Naam van de abonné:.
Adres
Het spel kan tegen inlevering van dezen bon aan ons bureau worden afgehaald.
KARDINAAL GASPARRI f.
Een stuwende kracht.
JA?ANSCHE BEGROOTINGS-
MOEILIJKHEDEN.
MATUSCHKA NIET GEESTESZIEK.
DE KNOEIERIJEN MET WAPEN
LEVERANTIES.
VERGISSING MET DEN KEIZER.
Doodelijke gevolgen.
Belasti ngo ntd u i kers.
Ziedaar het verhaal waarin voorna
fBuitmland
Uit Belgrado word gemeld, dat de minis
ter van buitenlandsche zaken, Jeftitsj, naar
Genève is vertrokken, waar hij het protest be
treffende den moord op koning Alexander
zal indienen. Voor zijn vertrek heeft hij rap
port uitgebracht in den ministerraad.
De Prawda verklaart, dat Joego-Slavië
persisteert bij haar eisch om de verantwoor
delijkheid voor de aanslag vast te stellen en
de terroristische organisatie te vernietigen.
Alle bladen wijzen erop, dat zij op den
steun van Frankrijk rekenen.
Over den inhoud van het memorandum
van Joego-Slavië worden geen mededeelin-
gen gedaan.
Verwacht wordt, dat de protesten essen
tieel slechts gericht zijn tegen Hongarije.
Een aardbeving, waarvan het epicentrum
klaarblijkelijk in den Stillen Oceaan op on
geveer 50 mijl buiten de kust gelegen was.
heeft Zaterdag de kustplaatsen van Amerika
in de nabijheid opgeschrikt. Tot dusverre
zijn nog geen berichten ontvangen over aan
gerichte schade of ongelukken.
Medegedeeld wordt, dat twee verpletteren
de overwinningen, die Zaterdag door de
Paraguaysche troepen werden bevochten, n.1.
bij Ballivian en Guachalla in den Chaco.
voor Paraguay den weg hebben gebaand
voor een opmarsch langs de rivier Pii-
eomayo naar de stad Villa Montes, de voor
naamste voorzieningsbasis van Bolibie.
Verzekerd wordt, dat de Boliviaansche
nederlaag volledig is geweest, nadat de Pa
raguaysche troepen een fel offensief hadden
geopend. Een deel der vijandelijke troepen
heeft de wijk genomen naar Argentijnse!)
grondgebied, terwijl duizenden andere
vluchtelingen tevergeefs trachtten een veilig
heenkomen te vinden in de wilde jungles. De
Paraguaysche commandant, generaal Esti-
garribia, maakte gebruik van de verwarring
van den vijand, rukte in Noordelijke richting
op en slaagde er in door een snellen aanval
op de sterkte van Pilcomayo den Boliviaan-
schen rechtervleugel te vernietigen.
Een groote misdadigersbende, die in fan
tastische uniformen placht op te treden in
Oostenrijk en sedert maanden in Beneden
Oostenrijk opereerde, is thans opgespoord
25 personen zijn gearresteerd.
De Italiaansche pers behandelt een Ita-
liaansch-Abessinisch incident.
Het Italiaansche consulaat te Gondar in
Abessinie is dezer dagen door inboorlingen
overvallen. De wacht kon den overval wel is
waar afslaan, doch daarbij werd een Askari
fedood en twee gewond. Het consulaat van
talie te Gondar wordt in Italië zeer belang
rijk geacht.
De Italiaansche regeering heeft een krach
tig protest ingediend bij de regeering van
Abessinie in verband met den nachtelijken
overval op het Italiaansche consulaat te
Gondar.
Schout bij nacht Richard Byrd
heeft uit Klein-Amerika ge
seind, dat hij tijdens een ont-
dekkingsvlucht een „groote ont
dekking" had gedaan. Bijzonder
heden over den aard van deze
ontdekking in het Zuid-Poolge
bied zijn nog niet bekend.
De Philippijnen zijn Zater
dagavond opnieuw door een
hevige tyfoon geteisterd. Vol
gens de tot nog toe ontvangen
berichten zijn ongeveer 250 per
sonen om het leven gekomen.
Het ergst werd het eiland
Luzen getroffen. Op vele plaat
sen vonden overstroomingen
plaats en talrijke huizen wer
den vernield. Te Manilla zelf
werd slechts geringe schade
aangericht. De hulpmaatrege
len worden van de hoofdstad
uit geleid.
E)
i 2ZS,
Uit East London wordt gemeld, dat 61
inboorlingen door het inslaan van den
bliksem om het leven zijn gekomen. In
een hut te Clarkesbur (Zuid-Afrika) wa
ren 64 inboorlingen bijeen gekomen voor
een groot feest, toen de bliksem insloeg
en de hut in vlammen deed opgaan.
Slechts drie der feestvierders konden
zich redden, de overigen vonden den
dood.
JC 0
IbonN
w1
Kardinaal-staatssecretaris Gasparri is
Zondagavond tegen half elf ten gevolge
van longontsteking te Rome overleden.
Woensdag j.1. heeft de kardinaal n g
op het Internationale Congres der Ka
tholieke Juristen een referaat gehouden
over een der belangrijkste werken uit
zijn leven, n.1. de conficatie van het
Kanonnieke Recht voor de Latijnsche
Kerk. De 82-jarige kardinaal liep bij die
gelegenheid een bronchitis op.
Toen hij door kardinaal Pacelli als
staatssecretaris werd opgevolgd, werd
hij een der stuwende krachten voor de
verzoening van Vaticaan met Quirinaal.
Naar verluidt is de Japansche minis
ter van financiën, Foejii, vastbesloten
de nieuwe begrootingseischen der ver
schillende ministeries slechts goed te
keuren binnen een limiet van 50 milli-
oen en aldus de uitgave van schatkist
biljetten op algemeene rekening het
volgend jaar te beperken tot 700 mil-
lioen yen. Het grootste gedeelte van de
nieuw aangevraagde credieten wordt
gevormd door de eischen van leger en
vloot, die dit acht men zeker nooit
voldaan zullen zijn over een zoo geringe
concessie, zoodat men verwacht, dat op
dit punt een scherpe botsing zal ont
staan tusschen den minister van finan
ciën en de autoriteiten van leger en
vloot, hetgeen in ieder geval een ernsti
ge vertraging met zich mee zal brengen
ten opzichte van de beslissing van het
kabinet ten opzichte van de begrooting
voor het volgende jaar.
In een verklaring tegenover journalis
ten zeide minister Foejii, dat hij, toen hij
drastische bezuinigingen invoer de op
de begrooting, er op voorbereid was te
komen te staan tegenover krachtige
eischen betreffende grootere credieten
van elk ministerie, doch in het bijzon
der van de departementen van oorlog
en marine. Spr. was evenwel van mee
ning, dat hij bij de huidige financieele
omstandigheden niet verer kori gaan.
Daar bovendien beide departementen
gelijkelijk belang hebben bij het natio
naal welzijn, kan het niet moeilijk zijn
om tot overeenstemming te komen.
Voorts verklaarde de minister, dat of
schoon hij geen verdere groote credieten
kan toekennen, tenzij ieder ministerie
nieuwe bronnen van inkomsten aan
wijst, hij daarmede niet wil zeggen, dat
hij absoluut geen concessies wil doen
Hij heeft een eigen plan, dat reeds is toe
gezonden naar den directeur van het
rekeningen-bureau.
Over het resultaat van het onderzoek
der gerechtsdokters naar de toereke
ningsvatbaarheid van Matuschka wor
den reeds bijzonderheden bekend. De
dokters hefiben vastgesteld, dat Ma
tuschka een uitstekend verstand, veel
positief weten en een ongewone fantasie
heeft, die zich vaak uit in zijn waanzin
nig aandoende plannen. De dokters heb
ben vastgesteld, dat Matuschka noch in
zijn vroeger leven ,noch tijdens den aan
slag van Bia Torbagy aan een geestelij
ke stoornis leed. De beleefdheid en de
grootheidswaanzin, die hij toonde bij
het proces, zijn voorgewend. Echter zijn
de artsen er wel van overtuigd, dat zijn
geestesgesteldheid sterke excessen ver
toont. De motieven tot den aanslag wor
den door de gerechtsartsen aldus aange
geven, dat Matuscshka sedert 1913 het
plan had, door spoorwegaanslagen
enorm opzien te verwekken. De artsen
rekenen hem tot de groep ernstig gede
genereerden, doch niet bij de geestes
zieken.
De Roemeensche parlementscommissie
van onderzoek in de Skoda-affaire is gereed
gekomen met haar rapport. In het rapport
wordt geconcludeerd, dat de aan de Skoda-
fabrieken verstrekte opdrachten niet in over
eenstemming zijn geweest met de belangen
van den staat, omdat ten minste een derde
had moeten worden gegund aan de nationale
industrie.
De vroegere minister van oorlog, generaal
Cihoski, wordt verantwoordelijk genoemd.
Men verwacht een terugslag van dit rapport
op de binnenlandsche politiek.
Op een inspectiereis, die de Japansche
keizer tijdens de manoevres maakte
werd door een vergissing van een politie
instantie de auto van den keizer naar
een verkeerde plaats geleid. Deze ge
beurtenis, heeft althans naar Europee-
sche begrippen, zeer ingrijpende gevol
gen gehad.
De verantwoordelijke onderofficier
van politie trachtte een einde aan zijn
leven te maken en stiet zich met zijn
dienstsabel in den hals, waardoor hij
zoodanig werd gewond, dat men voor
zijn leven vreest. De regeering heeft een
commissie van onderzoek ingesteld, die
alle verantwoordelke personen onder
vragen zal. De gouverneur van de pro
vincie Guma, waar de vergissing plaats
vond, de chef der politie en de politie-
directeur van Guma, werden veroor
deeld tot een geldboete die 10 van hun
jaarsalaris bedraagt, terwijl het niet
uitgesloten is, dat ook eenige hooge
ambtenaren in de regeering tot aftreden
gedwongen zullen worden. Verder wordt
bekend, dat bij de jongste manoeuvres
een soldaat harakiri heeft gepleegd
aangezien hij zijn sabel had verloren,
die evenals alle wapenen der soldaten
wordt beschouwd als persoonlijk eigen
dom van den keizer.
H/uweel
In de Rustende Jager te Bergen is Za
terdagavond de eerste tooneeluitvoering
van den Berger Kunstkring gegeven.
Onder de artistieke leiding van Cor
Ruys en Louis de Bree heeft het Neder-
landsch-Indisch tooneel het blijspel in
drie bedrijven van Louis Verneuil Be
lastingontduikers (Ecole des Contribua-
bles) opgevoerd en een goed gevulde zaal
heeft van een alleraardigst stuk en een
buitengewoon goede vertolking genoten.
Er zijn menschen, die zoo nu en dan
eens behoefte aan een drama hebben om
eens flink te kunnen uithuilen, er zijn
er ook, die een tooneelstuk niet kunnen
appreciceren als het niet in het hokje
van de Kunst met een groote K kan
worden ingedeeld, maar er zijn er nog
veel meer, die, vooral in deze toch al
zoo donkere tijden, voor hun geld een
avond van beschaafde ontspanning zoe
ken en deze schouwburgbezoekers heb
ben zich over de eerste opvoering van
den Berger Kunstkring niet te beklagen.
Louis Verneuil is niet alleen een too-
neelschrijver wien de humor in het
bloed zit, bij is ook een menscbenken-
ner en hij begrijpt, dat belasting betalen
een onderwerp is, dat alle toeschouwers
moet interesseeren. In dezen tijd van
malaise en algemeenen achteruitgang
wordt iemand niet graag aan zijn aan
slagbiljet herinnerd, maar Verneuil
heeft het heelemaal in het teeken van
den humor gezet en waar hij bovendien
den Staat aan het kortste eind laat trek
ken en de wat al te begeerige inspec
teurs ja zelfs den minister van finan
ciën naar het kamp der ontduikers
doet overloopen, is zijn stuk tot een blij
spel geworden waarmee alle belasting
slachtoffers zich kostelijk geamuseerd
hebben.
Emile Fromentel is niet alleen belas
tinginspecteur, hij is bovendien een
ambtenaar, dien men den bijnaam „de
citroenpers" zou kunnen geven. Hij
knijpt zijn slachtoffers uit tot er geen
centime meer inzit en gaat dan nog na
of hij over de afgeloopen drie jaren ook
nog een navordering kan opleggen. Een
belastingbetaler, meneer Menu, die zich
bij hem komt beklagen omdat hij acht
tienduizend francs moet storten, wordt
even aan een ambtelijk verhoor onder
worpen, waarna hij vertrekt met de ze
kerheid, dat zijn aanslag door de strik
vragen van den inspecteur tot dertig
duizend francs verhoogd is. Evenwel, de
tijden zijn slecht en de bekoorlijke
dochter van Valtier Juliette heeft
niet alleen bijna tweehonderd, duizend
francs schulden bij diverse modistes en
banketbakkers, maar bovendien een
man, die vrijwillig werkloos is en niet
in staat is om deze tekorten te dekken.
Dank zij een millionnair, die aan zijn
derde jeugd bezig is en zich een beetje
te veel voor het jonge mevrouwtje inte
resseert, krijgt Gaston Valtier, de
schoonzoon van den inspecteur, een be
drag in handen, dat voldoende is om de
practijk over te nemen van een belas
tingadviseur, die van zijn rente gaat
leven. Hij associeert zich met Raymond
Giroux, den secretaris van den inspec
teur, die niet alleen het belastingnet
maar ook alle mazen daarvan kent en
de beide mannen richten een „School
voor belastingontduikers" op, die zoo'n
overweldigend succes heeft, dat er mil-
lioenen per jaar verdiend worden. Geen
cliënt wendt zich tot hen zondër de ze
kerheid, dat zijn aanslagbiljet minstens
met de helft wordt verminderd en even
vlug als de inspecteur alle mogelijke in
komsten te voorschijn toovert, laten zij
die weer verdwijnen.
Staat de cliënt hun niet aan er is
b.v. een dichter, dien Valtier van een
ongeoorloofde verhouding met zijn
vrouw verdenkt dan trekken zij zelf
het fiscale net om den bezoeker heen,
maar hun succes bij de meest geplukte
slachtoffers is zoo groot, dat de Staat
zich langzamerhand ongerust Begint te
maken en de minister van Financiën in
eigen persoon op bezoek komt om de di
rectie haar onmaatschappelijke hou
ding te verwijten. Tijdens dit gesprek
komt er telefonisch bericht, dat het mi
nisterie gevallen is en de minister, die
nu ambteloos burger is geworden en
zich over zijn eigen belastingaanslag be
klaagt, geeft maar al te gewillig gehoor
aan de nuttige wenken en practische
raadgevingen van den wel wat al te
amicalen Giroux. Hij zal diens raad op
volgen, zijn woning aan zijn huisknecht
verhuren en bij dezen in pension gaan,
waardoor hij duizenden franc minder
aan den fiscus moet betalen.
Als ten slotte zelfs de ijverige Inspec
teur in dienst van de School treedt, is
de directie in het zoeken naar wetsont
duikingen door niemand meer te over
treffen.
melijk de belastingambtenaren het moe
ten ontgelden, maar waartusschendoor
zich een liefdesromannetje afspeelt
waarin steeds dezelfde vrouw Juliette
Valtier maar drie of vier verschillen
de minnaars de hoofdrollen vervullen.
Het stuk werd vlot gespeeld, en dat de
schrijver een geboren humorist is blijkt
wG hieruit, dat alle belastingbetalende
toeschouwers zich kostelijk geamuseerd
hebben. Allereerst natuurlijk om het
spel van Louis de Bree als de hardvoch
tige inspecteur, die zijn slachtoffers tot
de laatste centime uitschudt, maar niet
minder om zijn secretaris Giroux, waar
van Cor Ruys een type gemaakt had dat
geen twee woorden kon spreken zonder
de toeschouwers te laten genieten. Hij
stapt h'ier en daar wel eens buiten zijn
rol, maar hij zegt het alles zóó komisch
en illustreert het zóó prachtig met een
enkele handbeweging, dat de toeschou
wers van zijn spel in alle opzichten heb
ben genoten. Jan Mulder heeft het in dit
stuk niet gemakkelijk maar speelde
energiek den schooldirecteur en naast
hem mag ongetwijfeld Lily Bouwmees
ter als Juliette genoemd worden, het
wufte, spilzieke vrouwtje, dat het roet
de echtelijke trouw niet zoo heel nauw
neemt en dat voor den meest biedende
te koop schijnt. Wim Kan was als Sé-
rigny nog een dichter van het Fliegende
Blater-soort, een ondefinieerbaar wezen,
die niet in een fauteuil gaat zitten maar
er in nederzijgt en na elke ontboezeming
zijn hoofd moet schudden om zijn wap
perende haren naar achteren te wernen.
Pierre Myin was een levenslustige Cha-
pelaude en de minister van financiën,
Louis Poolman, was ambtenaar van de
belastingen in de hoogste beteekenis
van het woord.
Van den souffleur hadden wij zoo nu
en dan wel eens iets minder willen hoo-
ren. De tooneelaankleeding was goed
verzorgd, in het bijzonder in het tweede
en derde bedrijf.
De voorzitter van den Kunstkring, de
heer D. A. Klomp, heeft na afloop van
het applaus aan het derde bedrijf aan
Lily Bouwmeester met een toepasselijk
woord een keurig bloemstuk overhan
digd en het gezelschap een „Tot weer
ziens" toegeroepen.
De zaal was met vele schilderijen van
Berger schilders versierd.
Tj.
JCutist en Wetenschap
DR. W. MENGELBERG TE AMSTERDAM
TERUGGEKEERD.
Verwelkoming aan het Weesper-
poortstation.
Na de jongste successen, die hij te Weenen
en Boedapest heeft mogen boeken, is dr. Wil
lem Mengelberg Zaterdagavond, vergezeld
van den heer S. Bottenheim, te 8 uur 54 aan
het Weesperpoortstation in de hoofdstad te
ruggekeerd.
Behalve zijn echtgenoote waren namens
het Concertgebouw ter verwelkoming aanwe
zig de heeren De Marez Oyens, Menso Bois-
sevain, Eduard van Beinum en dr. Rudolf
Mengelberg, bij welk gezelschap zich tevens
enkele vrienden en vereerders bevonden.
In het Amstelhotel gekomen, begaf de
meester zich, met het oog op de vermoeienis
sen, die hij achter den rug had, weldra naar
zijn vertrekken.
KINDERKOOR „DE KLEINE STEM".
Hans Drift.
In de met roode vlaggen versierde zaal
van het Gulden Vlies, herdacht Zaterdag
avond het kinderkoor „De kleine Stem", afd.
van de Gemengde arbeiderszangvereeniging
„De Stem des Volks", het vijfjarig bestaan,
met de opvoering van de operette „Hans
Drift". Eenige jaren geleden beleefde deze
operette alhier de eerste opvoering en het pu
bliek toonde toen groote belangstelling
voor het aardige libretto van Eli Prins en
voor de frissche melodieën die Jb. Prins op
den tekst componeerde.
Zaterdagavond bleek het, dat het werk
nog niets van die belangstelling had verlo
ren, ook nu een geheel gevulde zaal en veel
bijval voor het zangspel en de medewerken
den.
De opvoering liep vlot; dirigent Harpman
had blijkbaar hard gewerkt; de koren klon
ken goed, klein en groot deed z'n uiterste
best; aardige, fleurige tooneeltjes kreeg men
te,zien; vele der hoofdpersonen waren
zeer goed (Hans Drift, z'n vader en moeder,
de maarschalk, de prinses) aan de entou
rage had men zorg besteed, ook aan de cos-
tumes; voor de begeleiding was een strijk
orkest beschikbaar, de componist speelde de
pianopartij en dat alles ging onder de vaste
leiding van Harpman. Hij heeft hard ge
werkt maar daarvan Zaterdagavond ook het
resultaat gezien. De „Slaapdans", in het
eerste bedrijf had natuurlijk 'n zeer groot
succes, ook de Molenaarsdans die wij niet
meer gezien hebben en uitgevoerd werd door
adsp.-damesleden van de N.A.S.B. afd. Alk
maar, leider Jac. Schuijt zal dat succes
niet ontgaan zijn.
Een jubileumopvoering was het dus en 't
spreekt van zelf dat velen zich gedrongen
voelden koor en dirigent te complimenteeren.
Alvorens daartoe de gelegenheid te geven
sprak de voorzitter, v. d. Berg, den heer
Harpman toe, die 12K jaar dirigent van
verschillende koren is. Met groote dankbaar
heid gewaagde spr. van H.'s werkzaamheid
alhier en bood hem een Beethovenbuste op
standaard aan. Mevr. Harpman ontving
bloemen.
Getroffen door deze attentie dankte Harp
man.
De heer Cardozo sprak namens het hoofd
bestuur van den Bond van Arbeiders Zang-
vereenigingen eveneens een huidewoord tot
den dirigent, en, zich tot het publiek rich
tende, verklaarde hij het prettig te vinden, de
zaal zoo vol te zien, maar, zei sprvoor
hedenavond rijt ge uitgenoodigdde Kleine
Stem is er financieel niet te best aan toe; wan
neer het kooi niet flink gesteund wordt, zou
het niet onmogelijk zijn, dat het zou moeten
worden ontbonden. Ik reken er daarom op,
dat ge bij de tweede opvoering, 2 Dec., allen,