DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Omvzicht
ffixiitmiond
Nu de Belgische kabinetscrisis is opgelost.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooi uitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven fianco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 280 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 27 November 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Ein wat hieraan vooraf ging.
Is Theunis „the right man?"
Het werk der vorige regeering.
INTERVIEW JEAN GOY MET
HITLER.
DUITSCH S. A. P. STAAT TERECHT.
Voor het volksgerecht te Berlijn.
NIET DE STAAT BEVEELT ONS.
Maar wij bevelen den staat.
PROF. BARTH GESCHORST.
Eed van trouw op Hitier niet
afgelegd.
MIJNSCHACHT INGESTORT.
Twee arbeiders gedood.
TWEE JAAR EEN DOODE IN HUIS,
NIEUWE SCHATKISTBILJETTEN
In Italië.
VERDUISTERING BIJ
RUSSISCHE TEXTIELTRUST.
Talrijke arrestaties.
BOEDAPEST GEKALMEERD.
Toestand minder gespannen.
FRANKRIJK'S VLOOTUITBREIDING.
Ter bescherming van het kolo
niaal rijk.
HET HUWELIJK VAN PRINS
GEORGE.
Het eerste diner.
Wat vandaag de
aandacht trekt,,.
OPROERPROCES TE RIGA.
Voo.' den krijgsraad.
BRIGITTE HELM IN DE
GEVANGENIS.
Wegens een aanrijding.
PAWELITSJ EN KWATERNIX
WORDEN NIET UITGELEVERD.
BOMAANSLAG OP DEN KEIZER.
Daders gevat en opgehangen.
GEHEIMZINNIGE MOORDEN
Lugubere vondsten.
ALKMAARSCHE COURANT.
(Van onzen Brusselschen correspondent).
De Belgische regeeringscrisis is opgelost,
nadat zij heel wat verwarring in het land
gesticht had. Graaf de Broqueville heeft nl.
zijn kabinet laten verdwijnen, tengevolge
van onderling wantrouwen onder de minis
ters, en in de eerste plaats onder de Vlaam
sche ministers van Cauwelaert, die de leider
is van de Vlaamsche katholieke Kamergroep
en Sap, lid van deze groep. Eerstgenoemde
was minister van economische zaken en Sap
minister van financiën. Dit wantrouwen
uitte zich in voortdurende wrijving. Het in
cident met Deveze, die Sap niets wenschte
toe te geven toen deze versobering van de
defensie-uitgaven vorderde ten einde het be-
grootingsevenwicht te verzekeren, was ook
kenschetsend op dit gebied. Devèze moest
tenslotte toegeven, nadat Sap met ontslag
gedreigd had. Devèze was practisch reeds
als minister ontslagen en zou worden opge
volgd door den chef van den staf, generaal
Nuyten, die verklaard had de vereisehte be
zuinigingen en nog meer, tot stand te kun
nen brengen. Devèze liet zich echter bepra
ten en de geschiedenis eindigde met den
eisch van den minister van Landsverdedi
ging dat zijn chef van den staf aan den dijk
zou worden gezet, wat dan ook is gebeurd.
Dit geeft een denkbeeld van de wijze waarop
men zich in het kabinet-de Broqueville met
sommige dingen bezig hield. Het staat vast
dat Devèze hier niet de mooiste rol heeft
gespeeld. Hij kwam openlijk in verzet tegen
zijn collega's in de regeering, en zelfs in het
openbaar, door interviews toe te staan aan
twee bladen, interviews die hij nadien zelf,
door zijn handelingen moest logenstraffen
De bezuinigingen die onmogelijk te vinden
waren, kon hij nu eensklaps wèl ontdekken.
Een politiek drama.
Dit alles moest wantrouwen verwekken en
alhoewel de regeering kon wijzen op werk
dat eerbied afdwingt en haar doel begon te
naderen, was zij verplicht bij het eerste con
tact met het parlement, mede te deelen dat
zij ontslag nam, om reden van inwendige
conflicten de twee ministers zonder porte-
feulle hadden ontslag genomen en omdat
de Broquelle voelde dat hij den steun begon
fp missen van de openbare meening. Dit be
wijst, dat België nog een democratisch land
is, waar rekening dient te worden gehouden
met wat de openbare meening eischt. Het
was voor de politieke geschiedenis van
België een dramatische gebeurtenis: de re
geering die volmacht had gevraagd om de
ec®nomie van het land en zijn financiën te
redden was verplicht het op te geven. Wat
het publiek dadelijk treffen moest was de
viaag of het in werkelijkheid niet ging om
een koersverandering in de politiek van de
regeering en of de regeering het niet moest
opgeven tegen degenen die de deflatiepoli-
tiek wilden vervangen zien door een politiek
van devaluatie van den frank. Dit is op de
Beurs tot uiting gekomen en op dit oogenblik
nog is de speculatie op den frank, a la
baisse, aan het werk.
De koning heeft eerst Jaspar met de samen
stelling van 'n nieuwe regeering belast. Jaspar
hoopte te slagen en hij had reeds een af
spraak gemaakt met de journalisten om de
samenstelling van zijn regeering aan te
kondigen, die overigens officieus bekend
was. Maar deze samenstelbng had een alge
meen verzet onder het publiek te weeg ge
bracht, omdat Jaspar een te groote plaats
had ingeruimd aan lieden van de grootste
Belgische bankgroep. de Société Générale de
Belgique, met onder hen nog de man van de
wapenfabriek van Herstal. Toen hij van zijn
bezoek bij den koning terugkwam, moest
Jaspar mededeelen, dat er onverwachte
moeilijkheden waren en den anderen dag
moest hij melden dat hij de opdracht had
afgewezen. Niemand kon den indruk van
zich afzetten, dat Jaspar de goedkeuring
niet had kunnen bekomen van den koning
voor zijn regeering. Hij zelf heeft nadien
medegedeeld, dat zijn poging mislukte, om
dat Franqui, de gouverneur van de Société
Générale hem op het laatste oogenblik zijn
steun had onthouden na deze eerst te heb
ben toegezegd. Doch het zal wel waar zijn,
dat de koning zijn goedkeuring aan het ka
binet had geweigerd. De mislukking van
Jaspar werd met opluchting vernomen.
Theunis ;s geslaagd.
Onder deze omstandigheden heeft de ko
ning staatsminister Theunis bij zich ontbo
den en heeft hij hem de kabinetsvorming op
gedragen
Het kabir.et verschilt niet veel van dat van
Jaspar. Doch het geniet een zeker vertrou
wen ondanks het koel onthaal. Jaspar heeft
geweigerd in dit kabinet een portefeuille te
aanvaarden, wat op zich zelf is te betreuren,
want Jaspar geniet de reputatie van door
tastendheid, die in deze omstandigheden ge-
wenscht is. De heer Theunis heeft nu reeds
te kennen gegeven, dat zijn politiek een
krachtige verdediging van den frank als
basis zal hebben en dat hij gekant is tegen
devaluatie of inflatie. Hij weet trouwens,
dat een andere politiek tegen den volkswil
zou ingaan. Wij zouden niet willen instaan
voor de orde en de rust in België indien,
welke regeering ook, de huidige frankwaar-
de, die reeds slechts een zevende van zijn
vooroorlogsche goudwaarde bedraagt in
België slechts één politiek mogelijk, n.1. die
de regeering de Broqueville heeft gevolg tot
dusver, een politiek van deflatie, die door
minister Sap, in een rede te Roeselare, en
kele dagen voor het ontslag van de regee
ring, is uiteengezet. Maar Sap maakt geen
deel uit van de nieuwe regeering. Hij schijnt
een nogal moeilijk karakter te hebben, doch
het zijn vooral zijn eigen politieke mede
standers, inzonderheid Van Cauwelaert, die
teo-en hem zijn opgetreden. Van Cauwelaert
had te kennen gegeven in geen combinatie
te willen zetelen met Sap, alhoewel hij be
reid was een combinatie te steunen, waarin
wel Sap, maar niet hij zitting hebben zou.
Men moest toen kiezen en Sap werd opge
offerd.
Ware deze politieke crisis geen onrustwek
kend symptoom, dan zou men nochtans kun
nen zeggen dat de toestand van België gun
stig is. De'afgetreden regeering heeft goed
werk verricht, door credietverruiming, door
ontspanning te brengen in het economische
leven door maatregelen voor te schrijven die
meer soepelheid moeten brengen voor han
del en nijverheid. Deze maatregelen hier
ontleden of alle vernoemen ware onbegon
nen werk. Doch het is een feit, dat zij, in
hun algemeenheid, goed werden ontvangen.
Bovendien heeft de afgetreden regeering het
begrootingsevenwicht voor 1935 verzekerd,
gedeeltelijk door bezuinigingen 496 mil-
lioen en door loonsverlaging voor het
Staatspersoneel 200 millioen. Het komt
er dus voor de nieuwe regeering uitsluitend
op aan het noodige vertrouwen te winnen
om de tot dusver gevolgde politiek krachtig
voort te zetten.
Zoo is de atmosfeer op het oogenblik te
Brussel. Het ziet er dus niet zoo alarmee-
rend uit. Het komt er slechts op aan te re-
geeren zonder eenzijdige) behartiging van
de belangen van de haute finance. J uist om
deze reden is de combinatie-Jaspar onmoge
lijk gebleken. Het gaat om de bescherming
van de algemeene belangen van het volk.
Theunis is echter dé man geweest, die tot op
zekere hoogte door een onvoorzichtige poli
tiek verantwoordelijk was voor de gebeurte
nissen van 1926, toen de frank moest wor
den gedevaloriseerd. Hij is zeer zeker niet
de ideale man om aan het hoofd te 6taan
van een nieuwe combinatie, die buiten alle
particuliere belangen de nate dienen kan en
moet, en wij geven niet veel crediet voor de
duurzaamheid van deze regeering, die eer
der den indruk maakt op het laatste oogen
blik te zijn ineengezet om de crisis niet eind
loos te rekken. Zij is besmet met de nadeelen
van de combinatie-Jaspar, n.1. dat de haute
finance er te sterk in vertegenwoordigd is,
waarvan men vreest, dat zij de algemeene
belangen ondergeschikt maakt aan de hare.
Doch omringd van enkele medewerkers, die
zekere waarborgen opleveren en gewapend
met zijn ervaring, is Theunis wellicht in
staat het begonnen werk, voorloopig, voort
te zetten met goed resultaat.
In een zitting van de Fransche natio
nale unie van frontstrijders (U.N.C)
heeft Jean Goy rapport uitgebracht over
zijn ontmoeting met rijkskanselier
Hitier. De raad van beheer nam daarop
met twee stemmen tegen een resolutie
aan, waarin het bestuur gemachtigd
wordt eventueel eenige zijner leden op
dracht te, geven tot het aanknoopen van
nuttig contact met bevoegde vertegen
woordigers van de voormalige Duitsche
frontstrijders.
Voor het Berlijnsche volksgerecht is
het proces begonnen tegen 24 leidende
leden van de illegale Socialistische Ar
beiders-Partij. Onder hen bevindt, zich
een 16-jarige knaap, die tot aan zijn ar
restatie nog op een middelbare school
te Berlijn ging, en die diensten bewees
als koerier. Eind Februari 1933 maakten
Seydewitz en Rosenfeld weliswaar be
kend, dat de S. A. P. was ontbonden,
doch illegaal werd de partijactie voort
gezet, slechts met dit onderscheid, dat
de centrale leiding naar het buitenland
was verplaatst. 11 Maart 1933 had de
eerste illega'e vergadering van function-
narissen der partij in Dresden Plaats.
De organisatie heette toen: „De Nieuw
Communistische Partij Duitschland
Als leiders traden op de 37-jarige Max
Koehler, de 34-jarge Klaus Zwelling, de
4-jarige Hermann Reich en de 47-jarige
Karl Baier, benevens een 25-jarige Eddit
Baumann. Toen de crimineele politie
eind Augustus 1933 verder werken ver
hinderde weken de leiders naar het bui
tenland uit, terwijl hun werk werd
voortgezet door dr. Stephan Szende. De
uitwijkelingen begaven zich naar Parijs,
Praag en Amsterdam. Er bestond ook
contact tusschen deze partij en Trotzki.
De illegale leiding van de S.A.P., aldus
deze officieele mededeeling verder, heeft
vooral een actief opruiend werk gedaan,
waarbij uit het buitenland naar Berlijn
overgebrachte gruwelleugens weer de
ronde deden.
De 24 beklaagden zullen thans zich
moeten verantwoorden wegens voorbe
reiding tot hoogverraad.
Rijksminister dr. Frick te Berlijn heeft
in een principieele verklaring inzake de
verhouding van partij tot staat een toe
lichting gegeven van de woorden van
Hitier: „Niet de Haat beveelt ons, maar
wr bevelen den staat". Dit moet aldus
geïnterpreteerd worden, dat de staat
daar notionaal socialisten wordt gere
geerd. Een bevoegdheid, van welken
aard ook, van partijinstanties tot het
geven van bevelen aan staatsautoritei-
ten bestaat echter niet.
Professor Barth, de bekende protes-
tantsche godgeleerde in Bonn, is giste
ren door den rijksminister voor onder
wijs en «eredienst in zijn ambt ge
schorst, omdat bij heeft geweigerd den
voor ambtenaren voorgeschreven eed
van trouw op Hitier af te leggen. Tevens
zal een disciplinair onderzoek tegen hem
worden ingesteld.
selijke ontdekking gedaan. Men vond
het lijk van zijn 22-jarige dochter, die
reeds in Mei 1932 gestorven was. De
man had het sterfgeval niet aangege
ven, doch het lijk, luchtdicht afgesloten,
in een bed bewaard. Daar van de over
ledene alleen nog de beenderen over
waren, kon de doodsoorzaak niet worden
vastgesteld.
De mijnwerker, die zeer overspannen
was, is gearresteerd.
Tengevolge van het instorten van een
schacht in een ertsmijn te Angevilliers bij
Metz werden verscheidene arbeiders bedol
ven, waarbij twee werden gedood. De
slachtoffers zijn allen Italianen.
In de woning van een mijnwerker
werd Zondag te Gelsenkirchen een vree
De inschrijving op de nieuwe uitgifte
van 2 milliard schatkistbiljetten met
een looptijd van negen jaar, welke 21
November j.1. geopend werd en die 27
November zou worden gesloten, is reeds
24 November des middags gesloten, aan
gezien de inschrijvingen het totaal dei-
uitgifte reeds overtroffen. Volgens de
tot dusverre ontvangen gegevens, waar
bij rekening moet worden gehouden met
het feit, dat eenige verder gelegen cen
tra en de koloniën nog geen rapporten
hebben kunnen inzenden, is ingeschre
ven voor een waarde van 3.895.994 060
lire Het totaal der inschrijvers bedraagt
355.678, waaruit men concludeert, dat
ook onder de bevolking velen hebben
ingeschreven.
De Duce heeft besloten, dat de in
schrijvingen zullen worden toegekend
tot aan een maximum van de oorspron
kelijk uitgeschreven 2 milliard, waarbij
de lagere inschrijvingen in haar geheel
zullen worden aanvaard.
Naar officieel wordt medegedeeld, is het de
Sovjet-Russische politie gelukt bij de textiel-
trust te Charkow groote verduisteringen en
vervalschingen te ontdekken. Het betreft hier
een der grootste verduisteringsgevallen, die
tot dusverre in de Sovjet-Unie zijn voorge
vallen.
Voor zoover tot dusverre kon worden vast
gesteld, is de balans van de onderneming
over het jaar 1933 volkomen vervalscht. Van
de geboekte inkomsten en uitgaven is geen
enkel getal juist, ofschoon de balans door
twee commissies is onderzocht, welke weken
lang aan het onderzoek hebben gewerkt, zon
der de vervalschingen te kunnen ontdekken.
De directeur van het filiaal van de Russi
sche staatsbank te Charkow is op de hoogte
geweest van de verduisteringen en heeft deze
zelfs gefinancierd. De maatschappij heeft
van de staatsbank op grond van vervalschte
rekeningen credieten ten bedrage van 360.000
roebel gekregen. Bijzondere credieten ten be
drage van 900.000 roebel zijn de onderne
ming toegestaan.
Verder heeft de trust goederen beleend,
die niet aanwezig waren, en wel ten bedrage
van 400.000 roebel. De beschuldigde ambte
naren hebben zelfs, aldus de officieele des
betreffende mededeeling, de brutaliteit gehad
zich door den staat geldpremies te d'oen toe
kennen voor „bijzondere prestaties". De be-
lastingoverheid is benadeeld voor een bedrag
van 1.200.000 roebel. Verder heeft de onder
neming 400.000 roebel steekpenningen aan
vaard. De bende heeft bovendien goederen
ter waarde van millioen cadeau gegeven,
terwijl voorts, om de sympathie van de
Oekrainsche overheid voor zich te winnen,
door de bende talrijke geschenken in geld
zijn gegeven. Men heeft thans de namen van
de ontvangers dezer geschenken vastgesteld.
Voor zoo ver tot dusverre kon worden be
rekend is de staat benadeeld voor een bedrag
van ruim 6 millioen roebel. Talrijke personen
zijn in verband hiermede gearresteerd.
In toonaangevende kringen te Boedapest
wordt geconstateerd, dat de toestand eenigs-
zins minder gespannen is geworden. Voor
loopig verwacht men thans niet meer, gelijk
voor eenige dagen, ernstige internationale
verwikkelingen. Men legt er den nadruk
op, dat door het Zaterdag door den Hon-
gaarschen volkenbondsgedelegeerde inge
diende voorstel de internationale machinerie
van den Volkenbond in werking is gesteld.
De Zuid-Slavische regeering zal thans dé
ernstige aanklachten tegen Hongarije op alle
punten moeten bewijzen. De houding van
Italië wordt thans na het talmen van de
eerste dagen beoordeeld als ondubbel
zinnig gunstig voor Hongarije. De met de
regeering meegaande bladen brengen tot uit
drukking, dat de banden van 't pact van Ro
me en de principieel vriendschappelijke hou
ding van Italië aanduiden, dat de Italiaan-
sche regeering in de a.s. onderhandelingen
energiek zal optreden.
De openbare meening houdt zich voorts
druk bezig met het bezoek van Goemboes
aan Oostenrijk. Men heeft den indruk, dat dit
bezoek zal hebben bijgedragen tot ophelde
ring van de vraag welke houding de drie
mogendheden van het pact van Rome zullen
aannemen in geval van een verscherping van
den toestand. De belangstelling richt zich
thans dan ook verder op de aangekondigde
tweede nota der Zuid-Slavische regeering,
die de documenten zal moeten brengen welke
als bewijs mceten gelden voor de beschuldi
gingen.
In een nachtzitting heeft de Fransche Ka
mer besloten tot goedkeuring van de begroo-
ing voor het ministerie voor de koopvaardij,
waarna de debatten over de marinebegroo-
ting begonnen. De rapporteur Stern wees op
de bewapening ter zee van de Vereenigde
Staten, Japan, Engeland en Italië. De noor
delijke zeeën worden reeds weer bedreigd
door Duitschland Voor eigen veiligheid
diende Frankrijk een linieschip van 35000
ton te bouwen en in 1936 een tweede slag
schip van dien omvang. Frankrijk wenschte
geenszins de hegemonie ter zee, doch heeft
de plicht de scheepvaartwegen naar zijn
reusachtig koloniaal rijk te beschermen.
Gisteravond is het eerste der officieele
feestelijkheden in verband met het huwelijk
van prins George en prinses Marina in
Buckingham Palace gegeven, waar de koning
en koningin een diner gaven aan de talrijke
koninklijke gasten, die thans aan het Engel-
sche hof aanwezig zijn. De belangstelling
van het publiek is uitzonderlijk groot.
Nu de Belgische kabinetscrisis is
opgelost. (Dag. Overzicht).
Moordaanslag op den Japanschen
keizer mislukt. (Buitenland).
Frankrijk's vloot uitgebreid. (Bui
tenland).
Verplichte kindertoeslag in de be
drijven? (Binnenland).
Samenvoeging van verschillende
Zaangemeenten. (Binnenland).
Nieuwe bepaling omtrent de be
vestiging van het rijwielbelasting-
merk. (Binnenland).
De bemanning van de Panderjager
huiswaarts. (Luchtvaart).
Salarieering burgemeesters, secre
tarissen en ontvangers. (Stad en
Omgeving.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
Een putsch, die begin Mei j.1. ten uit
voer moest worden gelegd, is thans het
onderwerp van een proces, dat zich af
speelt voor het militaire gerechtshof te
Riga en dat vandaag zal aanvangen.
De beklaagden zijn de vroegere soc.-
dem. Sejmpresident Paul Kalninsch,
zijn zoon Bruno en de voormalige socia
listische afgevaardigden Colms en Ulpe.
Zij- worden beschuldigd van voorberei
ding van gewapenden opstand naar
Oostenrijksch voorbeeld en van de vor
ming van militaire strijdtroepen.
Toen de berichten over deze Putsch
voorbereidingen begin Mei steeds veel-
vuldiger werden is in den nacht op 16
Mei door de regeering de staat van be
leg afgekondigd.
Voor het proces zijn ongeveer 80 getui
gen gedagvaard.
In overeenstemming met den eisch
heeft de vijfde strafkamer van het Ber
lijnsche landsgerechtshof gister de
filmactrice Brigitte Helm wegens toe
brengen van lichamelijk letsel door on
achtzaamheid veroordeeld tot 2 maan
den gevangenisstraf en de kosten van
het geding. De beklaagde had 27 Au
gustus in den loop van den avond met
haar auto te Berlijn een vrouw overre
den. De voorzitter zei in de motivee
ring van het vonnis, dat een geldboete
hier niet kan worden toegekend, aange
zien de beklaagde reeds eenmaal om
gelijke redenen voor het gerecht is ver
schenen.
Naar officieel wordt bekend
gemaakt, heeft de aideeling
onderzoek van het hof van appel
te Turijn beslist, dat de uitleve
ring van Pawelitsj en Kwater-
nik aan Frankrijk niet kon wor
den toegestaan.
Volgens berichten in de Chineesche pers
hebben vijf Chineesche leden van de patriot
tische vereeniging tot nationale redding een
bomaanslag gepleegd op keizer Pu Yi, toen
deze de graven zijner voorouders bij Moek-
den betrad, om daar te offeren. Er werden
twee bommen geworpen, waardoor verschei
dene soldaten van de bewakingstroepen wer
den gewond, doch de keizer bleef ongedeerd.
De daders konden worden gearresteerd en
zullen worden opgehangen.
De vondst van drie lijken bij Carlisle in
Pensylvannia (Am.) waar men op een dicht
beboschte berghelling onder twee dekens de
lijken van drie meisjes van 8, 10 en 13 jaar
dicht bij elkaar heeft gevonden, is tot nog
toe niet opgeklaard. Gisteren werden echter
in een spoorwegloods bij het op eenige K.M
van Carlisle gelegen dorp Ducansville de
lijken van een man en vrouw, die waren
doodgeschoten, gevonden. Een omnibus
chauffeur herkende in de vrouw een passa
gier, die hij verleden week Woensdag in
gezelschap van drie meisjes met een auto
bus van New York naar Pensylvania heeft
gebracht. Tot nog toe kon ook niet worden
opgehelderd, of de vondst van deze nieuwe
lijken in verband met den moord op de meis
jes staat.