DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Omvzicht ffixiitmiond Nu de Belgische kabinetscrisis is opgelost. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooi uitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven fianco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 280 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 27 November 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 136e Jaargang Ein wat hieraan vooraf ging. Is Theunis „the right man?" Het werk der vorige regeering. INTERVIEW JEAN GOY MET HITLER. DUITSCH S. A. P. STAAT TERECHT. Voor het volksgerecht te Berlijn. NIET DE STAAT BEVEELT ONS. Maar wij bevelen den staat. PROF. BARTH GESCHORST. Eed van trouw op Hitier niet afgelegd. MIJNSCHACHT INGESTORT. Twee arbeiders gedood. TWEE JAAR EEN DOODE IN HUIS, NIEUWE SCHATKISTBILJETTEN In Italië. VERDUISTERING BIJ RUSSISCHE TEXTIELTRUST. Talrijke arrestaties. BOEDAPEST GEKALMEERD. Toestand minder gespannen. FRANKRIJK'S VLOOTUITBREIDING. Ter bescherming van het kolo niaal rijk. HET HUWELIJK VAN PRINS GEORGE. Het eerste diner. Wat vandaag de aandacht trekt,,. OPROERPROCES TE RIGA. Voo.' den krijgsraad. BRIGITTE HELM IN DE GEVANGENIS. Wegens een aanrijding. PAWELITSJ EN KWATERNIX WORDEN NIET UITGELEVERD. BOMAANSLAG OP DEN KEIZER. Daders gevat en opgehangen. GEHEIMZINNIGE MOORDEN Lugubere vondsten. ALKMAARSCHE COURANT. (Van onzen Brusselschen correspondent). De Belgische regeeringscrisis is opgelost, nadat zij heel wat verwarring in het land gesticht had. Graaf de Broqueville heeft nl. zijn kabinet laten verdwijnen, tengevolge van onderling wantrouwen onder de minis ters, en in de eerste plaats onder de Vlaam sche ministers van Cauwelaert, die de leider is van de Vlaamsche katholieke Kamergroep en Sap, lid van deze groep. Eerstgenoemde was minister van economische zaken en Sap minister van financiën. Dit wantrouwen uitte zich in voortdurende wrijving. Het in cident met Deveze, die Sap niets wenschte toe te geven toen deze versobering van de defensie-uitgaven vorderde ten einde het be- grootingsevenwicht te verzekeren, was ook kenschetsend op dit gebied. Devèze moest tenslotte toegeven, nadat Sap met ontslag gedreigd had. Devèze was practisch reeds als minister ontslagen en zou worden opge volgd door den chef van den staf, generaal Nuyten, die verklaard had de vereisehte be zuinigingen en nog meer, tot stand te kun nen brengen. Devèze liet zich echter bepra ten en de geschiedenis eindigde met den eisch van den minister van Landsverdedi ging dat zijn chef van den staf aan den dijk zou worden gezet, wat dan ook is gebeurd. Dit geeft een denkbeeld van de wijze waarop men zich in het kabinet-de Broqueville met sommige dingen bezig hield. Het staat vast dat Devèze hier niet de mooiste rol heeft gespeeld. Hij kwam openlijk in verzet tegen zijn collega's in de regeering, en zelfs in het openbaar, door interviews toe te staan aan twee bladen, interviews die hij nadien zelf, door zijn handelingen moest logenstraffen De bezuinigingen die onmogelijk te vinden waren, kon hij nu eensklaps wèl ontdekken. Een politiek drama. Dit alles moest wantrouwen verwekken en alhoewel de regeering kon wijzen op werk dat eerbied afdwingt en haar doel begon te naderen, was zij verplicht bij het eerste con tact met het parlement, mede te deelen dat zij ontslag nam, om reden van inwendige conflicten de twee ministers zonder porte- feulle hadden ontslag genomen en omdat de Broquelle voelde dat hij den steun begon fp missen van de openbare meening. Dit be wijst, dat België nog een democratisch land is, waar rekening dient te worden gehouden met wat de openbare meening eischt. Het was voor de politieke geschiedenis van België een dramatische gebeurtenis: de re geering die volmacht had gevraagd om de ec®nomie van het land en zijn financiën te redden was verplicht het op te geven. Wat het publiek dadelijk treffen moest was de viaag of het in werkelijkheid niet ging om een koersverandering in de politiek van de regeering en of de regeering het niet moest opgeven tegen degenen die de deflatiepoli- tiek wilden vervangen zien door een politiek van devaluatie van den frank. Dit is op de Beurs tot uiting gekomen en op dit oogenblik nog is de speculatie op den frank, a la baisse, aan het werk. De koning heeft eerst Jaspar met de samen stelling van 'n nieuwe regeering belast. Jaspar hoopte te slagen en hij had reeds een af spraak gemaakt met de journalisten om de samenstelling van zijn regeering aan te kondigen, die overigens officieus bekend was. Maar deze samenstelbng had een alge meen verzet onder het publiek te weeg ge bracht, omdat Jaspar een te groote plaats had ingeruimd aan lieden van de grootste Belgische bankgroep. de Société Générale de Belgique, met onder hen nog de man van de wapenfabriek van Herstal. Toen hij van zijn bezoek bij den koning terugkwam, moest Jaspar mededeelen, dat er onverwachte moeilijkheden waren en den anderen dag moest hij melden dat hij de opdracht had afgewezen. Niemand kon den indruk van zich afzetten, dat Jaspar de goedkeuring niet had kunnen bekomen van den koning voor zijn regeering. Hij zelf heeft nadien medegedeeld, dat zijn poging mislukte, om dat Franqui, de gouverneur van de Société Générale hem op het laatste oogenblik zijn steun had onthouden na deze eerst te heb ben toegezegd. Doch het zal wel waar zijn, dat de koning zijn goedkeuring aan het ka binet had geweigerd. De mislukking van Jaspar werd met opluchting vernomen. Theunis ;s geslaagd. Onder deze omstandigheden heeft de ko ning staatsminister Theunis bij zich ontbo den en heeft hij hem de kabinetsvorming op gedragen Het kabir.et verschilt niet veel van dat van Jaspar. Doch het geniet een zeker vertrou wen ondanks het koel onthaal. Jaspar heeft geweigerd in dit kabinet een portefeuille te aanvaarden, wat op zich zelf is te betreuren, want Jaspar geniet de reputatie van door tastendheid, die in deze omstandigheden ge- wenscht is. De heer Theunis heeft nu reeds te kennen gegeven, dat zijn politiek een krachtige verdediging van den frank als basis zal hebben en dat hij gekant is tegen devaluatie of inflatie. Hij weet trouwens, dat een andere politiek tegen den volkswil zou ingaan. Wij zouden niet willen instaan voor de orde en de rust in België indien, welke regeering ook, de huidige frankwaar- de, die reeds slechts een zevende van zijn vooroorlogsche goudwaarde bedraagt in België slechts één politiek mogelijk, n.1. die de regeering de Broqueville heeft gevolg tot dusver, een politiek van deflatie, die door minister Sap, in een rede te Roeselare, en kele dagen voor het ontslag van de regee ring, is uiteengezet. Maar Sap maakt geen deel uit van de nieuwe regeering. Hij schijnt een nogal moeilijk karakter te hebben, doch het zijn vooral zijn eigen politieke mede standers, inzonderheid Van Cauwelaert, die teo-en hem zijn opgetreden. Van Cauwelaert had te kennen gegeven in geen combinatie te willen zetelen met Sap, alhoewel hij be reid was een combinatie te steunen, waarin wel Sap, maar niet hij zitting hebben zou. Men moest toen kiezen en Sap werd opge offerd. Ware deze politieke crisis geen onrustwek kend symptoom, dan zou men nochtans kun nen zeggen dat de toestand van België gun stig is. De'afgetreden regeering heeft goed werk verricht, door credietverruiming, door ontspanning te brengen in het economische leven door maatregelen voor te schrijven die meer soepelheid moeten brengen voor han del en nijverheid. Deze maatregelen hier ontleden of alle vernoemen ware onbegon nen werk. Doch het is een feit, dat zij, in hun algemeenheid, goed werden ontvangen. Bovendien heeft de afgetreden regeering het begrootingsevenwicht voor 1935 verzekerd, gedeeltelijk door bezuinigingen 496 mil- lioen en door loonsverlaging voor het Staatspersoneel 200 millioen. Het komt er dus voor de nieuwe regeering uitsluitend op aan het noodige vertrouwen te winnen om de tot dusver gevolgde politiek krachtig voort te zetten. Zoo is de atmosfeer op het oogenblik te Brussel. Het ziet er dus niet zoo alarmee- rend uit. Het komt er slechts op aan te re- geeren zonder eenzijdige) behartiging van de belangen van de haute finance. J uist om deze reden is de combinatie-Jaspar onmoge lijk gebleken. Het gaat om de bescherming van de algemeene belangen van het volk. Theunis is echter dé man geweest, die tot op zekere hoogte door een onvoorzichtige poli tiek verantwoordelijk was voor de gebeurte nissen van 1926, toen de frank moest wor den gedevaloriseerd. Hij is zeer zeker niet de ideale man om aan het hoofd te 6taan van een nieuwe combinatie, die buiten alle particuliere belangen de nate dienen kan en moet, en wij geven niet veel crediet voor de duurzaamheid van deze regeering, die eer der den indruk maakt op het laatste oogen blik te zijn ineengezet om de crisis niet eind loos te rekken. Zij is besmet met de nadeelen van de combinatie-Jaspar, n.1. dat de haute finance er te sterk in vertegenwoordigd is, waarvan men vreest, dat zij de algemeene belangen ondergeschikt maakt aan de hare. Doch omringd van enkele medewerkers, die zekere waarborgen opleveren en gewapend met zijn ervaring, is Theunis wellicht in staat het begonnen werk, voorloopig, voort te zetten met goed resultaat. In een zitting van de Fransche natio nale unie van frontstrijders (U.N.C) heeft Jean Goy rapport uitgebracht over zijn ontmoeting met rijkskanselier Hitier. De raad van beheer nam daarop met twee stemmen tegen een resolutie aan, waarin het bestuur gemachtigd wordt eventueel eenige zijner leden op dracht te, geven tot het aanknoopen van nuttig contact met bevoegde vertegen woordigers van de voormalige Duitsche frontstrijders. Voor het Berlijnsche volksgerecht is het proces begonnen tegen 24 leidende leden van de illegale Socialistische Ar beiders-Partij. Onder hen bevindt, zich een 16-jarige knaap, die tot aan zijn ar restatie nog op een middelbare school te Berlijn ging, en die diensten bewees als koerier. Eind Februari 1933 maakten Seydewitz en Rosenfeld weliswaar be kend, dat de S. A. P. was ontbonden, doch illegaal werd de partijactie voort gezet, slechts met dit onderscheid, dat de centrale leiding naar het buitenland was verplaatst. 11 Maart 1933 had de eerste illega'e vergadering van function- narissen der partij in Dresden Plaats. De organisatie heette toen: „De Nieuw Communistische Partij Duitschland Als leiders traden op de 37-jarige Max Koehler, de 34-jarge Klaus Zwelling, de 4-jarige Hermann Reich en de 47-jarige Karl Baier, benevens een 25-jarige Eddit Baumann. Toen de crimineele politie eind Augustus 1933 verder werken ver hinderde weken de leiders naar het bui tenland uit, terwijl hun werk werd voortgezet door dr. Stephan Szende. De uitwijkelingen begaven zich naar Parijs, Praag en Amsterdam. Er bestond ook contact tusschen deze partij en Trotzki. De illegale leiding van de S.A.P., aldus deze officieele mededeeling verder, heeft vooral een actief opruiend werk gedaan, waarbij uit het buitenland naar Berlijn overgebrachte gruwelleugens weer de ronde deden. De 24 beklaagden zullen thans zich moeten verantwoorden wegens voorbe reiding tot hoogverraad. Rijksminister dr. Frick te Berlijn heeft in een principieele verklaring inzake de verhouding van partij tot staat een toe lichting gegeven van de woorden van Hitier: „Niet de Haat beveelt ons, maar wr bevelen den staat". Dit moet aldus geïnterpreteerd worden, dat de staat daar notionaal socialisten wordt gere geerd. Een bevoegdheid, van welken aard ook, van partijinstanties tot het geven van bevelen aan staatsautoritei- ten bestaat echter niet. Professor Barth, de bekende protes- tantsche godgeleerde in Bonn, is giste ren door den rijksminister voor onder wijs en «eredienst in zijn ambt ge schorst, omdat bij heeft geweigerd den voor ambtenaren voorgeschreven eed van trouw op Hitier af te leggen. Tevens zal een disciplinair onderzoek tegen hem worden ingesteld. selijke ontdekking gedaan. Men vond het lijk van zijn 22-jarige dochter, die reeds in Mei 1932 gestorven was. De man had het sterfgeval niet aangege ven, doch het lijk, luchtdicht afgesloten, in een bed bewaard. Daar van de over ledene alleen nog de beenderen over waren, kon de doodsoorzaak niet worden vastgesteld. De mijnwerker, die zeer overspannen was, is gearresteerd. Tengevolge van het instorten van een schacht in een ertsmijn te Angevilliers bij Metz werden verscheidene arbeiders bedol ven, waarbij twee werden gedood. De slachtoffers zijn allen Italianen. In de woning van een mijnwerker werd Zondag te Gelsenkirchen een vree De inschrijving op de nieuwe uitgifte van 2 milliard schatkistbiljetten met een looptijd van negen jaar, welke 21 November j.1. geopend werd en die 27 November zou worden gesloten, is reeds 24 November des middags gesloten, aan gezien de inschrijvingen het totaal dei- uitgifte reeds overtroffen. Volgens de tot dusverre ontvangen gegevens, waar bij rekening moet worden gehouden met het feit, dat eenige verder gelegen cen tra en de koloniën nog geen rapporten hebben kunnen inzenden, is ingeschre ven voor een waarde van 3.895.994 060 lire Het totaal der inschrijvers bedraagt 355.678, waaruit men concludeert, dat ook onder de bevolking velen hebben ingeschreven. De Duce heeft besloten, dat de in schrijvingen zullen worden toegekend tot aan een maximum van de oorspron kelijk uitgeschreven 2 milliard, waarbij de lagere inschrijvingen in haar geheel zullen worden aanvaard. Naar officieel wordt medegedeeld, is het de Sovjet-Russische politie gelukt bij de textiel- trust te Charkow groote verduisteringen en vervalschingen te ontdekken. Het betreft hier een der grootste verduisteringsgevallen, die tot dusverre in de Sovjet-Unie zijn voorge vallen. Voor zoover tot dusverre kon worden vast gesteld, is de balans van de onderneming over het jaar 1933 volkomen vervalscht. Van de geboekte inkomsten en uitgaven is geen enkel getal juist, ofschoon de balans door twee commissies is onderzocht, welke weken lang aan het onderzoek hebben gewerkt, zon der de vervalschingen te kunnen ontdekken. De directeur van het filiaal van de Russi sche staatsbank te Charkow is op de hoogte geweest van de verduisteringen en heeft deze zelfs gefinancierd. De maatschappij heeft van de staatsbank op grond van vervalschte rekeningen credieten ten bedrage van 360.000 roebel gekregen. Bijzondere credieten ten be drage van 900.000 roebel zijn de onderne ming toegestaan. Verder heeft de trust goederen beleend, die niet aanwezig waren, en wel ten bedrage van 400.000 roebel. De beschuldigde ambte naren hebben zelfs, aldus de officieele des betreffende mededeeling, de brutaliteit gehad zich door den staat geldpremies te d'oen toe kennen voor „bijzondere prestaties". De be- lastingoverheid is benadeeld voor een bedrag van 1.200.000 roebel. Verder heeft de onder neming 400.000 roebel steekpenningen aan vaard. De bende heeft bovendien goederen ter waarde van millioen cadeau gegeven, terwijl voorts, om de sympathie van de Oekrainsche overheid voor zich te winnen, door de bende talrijke geschenken in geld zijn gegeven. Men heeft thans de namen van de ontvangers dezer geschenken vastgesteld. Voor zoo ver tot dusverre kon worden be rekend is de staat benadeeld voor een bedrag van ruim 6 millioen roebel. Talrijke personen zijn in verband hiermede gearresteerd. In toonaangevende kringen te Boedapest wordt geconstateerd, dat de toestand eenigs- zins minder gespannen is geworden. Voor loopig verwacht men thans niet meer, gelijk voor eenige dagen, ernstige internationale verwikkelingen. Men legt er den nadruk op, dat door het Zaterdag door den Hon- gaarschen volkenbondsgedelegeerde inge diende voorstel de internationale machinerie van den Volkenbond in werking is gesteld. De Zuid-Slavische regeering zal thans dé ernstige aanklachten tegen Hongarije op alle punten moeten bewijzen. De houding van Italië wordt thans na het talmen van de eerste dagen beoordeeld als ondubbel zinnig gunstig voor Hongarije. De met de regeering meegaande bladen brengen tot uit drukking, dat de banden van 't pact van Ro me en de principieel vriendschappelijke hou ding van Italië aanduiden, dat de Italiaan- sche regeering in de a.s. onderhandelingen energiek zal optreden. De openbare meening houdt zich voorts druk bezig met het bezoek van Goemboes aan Oostenrijk. Men heeft den indruk, dat dit bezoek zal hebben bijgedragen tot ophelde ring van de vraag welke houding de drie mogendheden van het pact van Rome zullen aannemen in geval van een verscherping van den toestand. De belangstelling richt zich thans dan ook verder op de aangekondigde tweede nota der Zuid-Slavische regeering, die de documenten zal moeten brengen welke als bewijs mceten gelden voor de beschuldi gingen. In een nachtzitting heeft de Fransche Ka mer besloten tot goedkeuring van de begroo- ing voor het ministerie voor de koopvaardij, waarna de debatten over de marinebegroo- ting begonnen. De rapporteur Stern wees op de bewapening ter zee van de Vereenigde Staten, Japan, Engeland en Italië. De noor delijke zeeën worden reeds weer bedreigd door Duitschland Voor eigen veiligheid diende Frankrijk een linieschip van 35000 ton te bouwen en in 1936 een tweede slag schip van dien omvang. Frankrijk wenschte geenszins de hegemonie ter zee, doch heeft de plicht de scheepvaartwegen naar zijn reusachtig koloniaal rijk te beschermen. Gisteravond is het eerste der officieele feestelijkheden in verband met het huwelijk van prins George en prinses Marina in Buckingham Palace gegeven, waar de koning en koningin een diner gaven aan de talrijke koninklijke gasten, die thans aan het Engel- sche hof aanwezig zijn. De belangstelling van het publiek is uitzonderlijk groot. Nu de Belgische kabinetscrisis is opgelost. (Dag. Overzicht). Moordaanslag op den Japanschen keizer mislukt. (Buitenland). Frankrijk's vloot uitgebreid. (Bui tenland). Verplichte kindertoeslag in de be drijven? (Binnenland). Samenvoeging van verschillende Zaangemeenten. (Binnenland). Nieuwe bepaling omtrent de be vestiging van het rijwielbelasting- merk. (Binnenland). De bemanning van de Panderjager huiswaarts. (Luchtvaart). Salarieering burgemeesters, secre tarissen en ontvangers. (Stad en Omgeving.) (Zie verder eventueel laatste berichten.) Een putsch, die begin Mei j.1. ten uit voer moest worden gelegd, is thans het onderwerp van een proces, dat zich af speelt voor het militaire gerechtshof te Riga en dat vandaag zal aanvangen. De beklaagden zijn de vroegere soc.- dem. Sejmpresident Paul Kalninsch, zijn zoon Bruno en de voormalige socia listische afgevaardigden Colms en Ulpe. Zij- worden beschuldigd van voorberei ding van gewapenden opstand naar Oostenrijksch voorbeeld en van de vor ming van militaire strijdtroepen. Toen de berichten over deze Putsch voorbereidingen begin Mei steeds veel- vuldiger werden is in den nacht op 16 Mei door de regeering de staat van be leg afgekondigd. Voor het proces zijn ongeveer 80 getui gen gedagvaard. In overeenstemming met den eisch heeft de vijfde strafkamer van het Ber lijnsche landsgerechtshof gister de filmactrice Brigitte Helm wegens toe brengen van lichamelijk letsel door on achtzaamheid veroordeeld tot 2 maan den gevangenisstraf en de kosten van het geding. De beklaagde had 27 Au gustus in den loop van den avond met haar auto te Berlijn een vrouw overre den. De voorzitter zei in de motivee ring van het vonnis, dat een geldboete hier niet kan worden toegekend, aange zien de beklaagde reeds eenmaal om gelijke redenen voor het gerecht is ver schenen. Naar officieel wordt bekend gemaakt, heeft de aideeling onderzoek van het hof van appel te Turijn beslist, dat de uitleve ring van Pawelitsj en Kwater- nik aan Frankrijk niet kon wor den toegestaan. Volgens berichten in de Chineesche pers hebben vijf Chineesche leden van de patriot tische vereeniging tot nationale redding een bomaanslag gepleegd op keizer Pu Yi, toen deze de graven zijner voorouders bij Moek- den betrad, om daar te offeren. Er werden twee bommen geworpen, waardoor verschei dene soldaten van de bewakingstroepen wer den gewond, doch de keizer bleef ongedeerd. De daders konden worden gearresteerd en zullen worden opgehangen. De vondst van drie lijken bij Carlisle in Pensylvannia (Am.) waar men op een dicht beboschte berghelling onder twee dekens de lijken van drie meisjes van 8, 10 en 13 jaar dicht bij elkaar heeft gevonden, is tot nog toe niet opgeklaard. Gisteren werden echter in een spoorwegloods bij het op eenige K.M van Carlisle gelegen dorp Ducansville de lijken van een man en vrouw, die waren doodgeschoten, gevonden. Een omnibus chauffeur herkende in de vrouw een passa gier, die hij verleden week Woensdag in gezelschap van drie meisjes met een auto bus van New York naar Pensylvania heeft gebracht. Tot nog toe kon ook niet worden opgehelderd, of de vondst van deze nieuwe lijken in verband met den moord op de meis jes staat.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1