DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
9
Minister v. Schaik verdedigt zijn beleid.
Het nat. socialisme en de kunstenaar.
O.m. het bekende Larensche geval.
Göbbels bespreekt het geval Furtwangler.
o bi-
MET ELKANDER VOOR EEN ANDER!
Vrijdag 7 December 1934
136e Jaargang
Uit het Parlem ent
Sociale begrooting afgehandeld.
Kerstinzameling uitgaande van de vereeniging
„De Nederlandsche Dagbladpers".
Wat vandaag de
aandacht trekt...
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Mo. 289 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Den Haag, 7 Dec. 1934.
Begrooting van Justitie.
Bij dte afhandeling van de begrooting van
justitie heeft minister van Schalk een lange
redte gehouden, waarin hij naar aanleiding
van de critiek der sociaal-democraten op zijn
beleid betoogde, dat in dezen ernstigen tijd
krachtige maatregelen tot herstel dter open
bare orde noodig zijn. Evenzoo bestreed
Z.Exc. den aandrang der heeren Westerman
(n.h.) en Zandt (st.g.) naar nog krachtiger
maatregelen.
Dat de rechterlijke macht te zware vonnis
sen zou opleggen, ontkende Z.Exc. en hij ver
klaarde, dat de voorzitter van de vereenigde
vergadering der Kamers volgens de grond
wet recht had om de communisten wegens
hun meer dan ongepast optreden bij de ope
ning van de zitting uit de Ridderzaal te ver
wijderen.
Wij vernamen voorts, dat het ontwerp-
pacbtwet geheel gereed is en dat het van het
overleg in het kabinet afhangt, hoe spoedig
het bij de Kamer aanhangig kan worden ge
maakt. En het ontwerp nopens de nationali
teit der gehuwde vrouw is in vergevordter-
den staat van voorbereiding. De minister er
kende, dat Duitsche vereenigingen in Lim
burg wel eens ongewenschte acties voeren. In
dat geval volgt uitzetting over de grens
De bewindsman heeft deze maal het denk
beeld van sterilisatie en castratie van sexuee-
le psychopathen krachtig, bestreden. Voor
hem is niet de hoofdzaak dte vraag, of de mis
dadigheid zou verminderen, maar het feit,
dat de staat z.i. niet het recht heeft, één der
primaire levensfunctiën aan den mensch te
ontnemen.
Invoering van de doodstraf wees de minis
ter af en een wijziging van dte begrafeniswet
in verband met het vraagstuk dter liijfcveras-
sching is in onderzoek.
In verband met klachten over hooge tarie
ven van het bureau voor muziekauteursrecht
B.U.M.A. beloofde de bewindsman om, als
van buitensporige tarieven sprake is, maat
regelen te nemen. Z.Exc. merkte op, dat ds.
Lingbeek, die had geklaagd over bevoorrech
ting van katholieken bij benoemingen, geen
concrete gevallen had genoemd.
Het bekende Larensche geval, waarin jonge
Duitschers over de grens gezet en de Duit
sche justitie in handen gevallen zijn, betreur
de de minister. De burgemeester van Laren
heeft gemeend, dat het vestigingsverdrag
met Duitschland in dit geval moest worden
toegepast.
Daarom had hij de vreemdelingen over de
Duitsche grens laten zetten. Als zij er be
zwaar tegen hadden gemaakt, had het niet
mogen gebeuren. Dit verklaarde Z.Exc. zelf.
Maar of zij bezwaar hebben gemaakt, is iets,
waaromtrent hij geen zekerheid heeft gekre
gen. Dat zij onderweg protesteerden, hielp
niet, want zij werden toen door beambten
uitgeleid. Zij werden niet aan de Duitsche
politie overgegeven, aan wie ook geen gege
vens zijn verstrekt. De minister gaf toe, dat
het Larensche geval onbevredigend blijft en
zal herhaling zooveel mogelijk trachten te
voorkomen, door voortaan persoonlijk te be
handelen de gevallen van vreemdtelinigen, die
om politieke redenen uitgezet worden.
Op dteze wijze volgt Z.Exc. den raad op,
hem door den heer Vliegen gegeven.
Begrooting van Sociale Zaken
verder behandeld.
Bij de afhandeling van de afdeeling
beid" der begrooting van sociale zaken, heel,
minister Slotemaker de Bruine bij een beant-
wGording van den heer Kupers (s.d.) opge-
merkt, dat deze zich op het standpunt der
werknemers plaatste, maar dat hij, de minis
ter, verplicht was, boven werkgevers en weik-
neniers te gaan staan. Bij dte bespreking der
kwestie van die vervanging van vrouwelijke
door mannelijke arbeidskrachten verklaarde
Z.Exc., dat een man deze zaak anders beoor
deelt dan een vrouw, maar dat het hem toch
niet mogelijk was, op een standpunt te gaan
staan, waarop hij noch man, noch vrouw zou
zijn! Hij zal het vraagstuk door vier hoofd
ambtenaren laten bestudeeren. Op aandrang
van mevrouw De Vries—Bruins (s.d.) beloof
de Z.Exc., ervoor te zullen zorgen, dat diezen
geen eenzijdig rapport uitbrengen. Als wij
het goed begrijpen, zal hij één of twee vrou
wen onder die vier hoofdambtenaren aanwij
zen.
Op verzoek van zijn collega van economi
sche zaken gaat de bewindsman in verband
met de crisis niet over tot invoering van dte
nieuwe stucadoorswet en ook niet tot werk
tijdbeperking in den landbouw. Voorts ver
namen wij, dat de hooge raad van arbeid
weldra advies zal moeten geven over een al-
gemeenen maatregel van bestuur krachtens
de huisarbeidswet en dat dit college reeds
door een commissie een voorontwerp laat
behandelen van een bazenbesludt, bijzondtere
bepalingen betreffende den werktijd van „ba
zen" bevattende, ter zake waarvan thans
veel ontduiking plaats vindt. Invoering van
de veertig-urige werkweek zou een kostenver
hoging met zich brengen, welke het be
drijfsleven volgens Z.Exc. niet zou kunnen
dragen. Wel hebben twee organisaties aan
het departement adressen gericht, waarin zij
verklaren, een arbeidstijdbeperking in dien
geest mogelijk te achten in haar bedrijven.
Zij zullen in de gelegenheid worden gesteld,
haar stelling te bewijzen. Aan een arbekls-
tijdlbeperking voor chauffeurs werken eenige
departementen samen. Deze zaak schijnt niet
langs den weg der arbeidswet, maar op an
dere wijze te zullen worden opgelost. Over
instelling van een hoogen raad voor de bin
nenscheepvaart zal de minister met zijn
ambtgenoot van economische zaken overleg
plegen. Een arbeidstijdregeling voor het ho-
tel-café-restaurantbedrijf heeft de bewinds
man afgewezen, daar dit bedrijf reeds zwaar
onder de crisis lijdt. Aan gedeeltelijke rege
lingen van den werktijd van kantoorperso
neel schijnt door particuliere ondernemers
te worden gewerkt, maar als bezwaar tegen
een brengen van dit personeel ondter de ar
beidswet voerde Z.Exc. aan, dat hierdoor
verschil zou ontstaan tusschen groepen, wel
ke elkander verwant zijn. Heeft men dit dan
niet bedacht, toen men in de arbeidswet de
bepaling opnam, dat een werktijdenbesluit
voor kantoorpersoneel zou kunnen worden
gemaakt?
Wij noteerden nog, dat de commissie van
adVies, welke rechtens de bedrijf$radenwet
bestaat, spoedig aan den minister advies zal
uitbrengen over de instelling van een com
missie, welke zal moeten nagaan, of instel
ling van een bedrijfsraad voor den landbouw
gewenscht is.
Bij de afdeeling „arbeidersverzekering"
heeft de heer Kuiper (r.k.) den wensch verde
digd van het R.K. Werkliedenverbond betref
fende vervanging van oude door jonge arbei
ders, wien nu alle perspectief ontbreekt.
Maar op minister Slotemaker's simpele
vraag, hoe die oude, „afgevloeide" arbeiders
zouden moeten worden onderhouden, hebben
wij geen antwoord gehoord. Wel bepleitten
de heeren Kupers (s.d.) en Snoeck Henke-
mans (c.h.) maatregelen ten gunste van de
ouden van dagen, die op hun vijf-en-zestigste
jaar geen ouderdomspensioen kunnen krijgen,
omdat zij niet geregeld zegels hebben ge
plakt. Doch dte regeering gaf te kennen, dat
voor zulke maatregelen evenmin geld is.
Dr. Vos (lib.) drong aan op unificatie van
de sociale verzekering, maar die illusie had
de minister, zeide deze, reeds opgegeven, aan
gezien het een onbegonnen werk was. De be
windsman voelt meer voor partiëele voorzie
ningen. Dr. Vos beval een regeling aan, vol
gens welke ook bedrijfsvereenigingen dte on
gevallenwet zouden kunnen uitvoeren, maar
oe heeren Drop (s.d.), Smeenk (a.r.), Kuiper
en Snoeck Henkemans voorzagen van zuillk
een regeling weinig goeds, vreezendle o.m.
voor eenzelfde concurrentie ondter de be
drijfsvereenigingen, als zich nu bij dte uitvoe
ring van de ziektewet voordoet. Tegenover
zijn partijgenoot den heer Snoeck Henke
mans zette Z.Exc. uiteen, dat er bij de ziekte
wet zoovéél bedrijfsvereenigingen waren ge
komen, omdat hij juist op verlangen der
christelijk-historiatehe fractie in de wet de er
kenning van bepaaldte bestaandte ziekenfond
sen had opgenomen. Dit was nog al pikant!
Intussdien verklaarde de minister nog niet
positief, dat een wetsontwerp zou worden
ingediend om dte uitvoering van de ongeval
lenwet door bedrijfsvereenigingen mogelijk te
maken.
Dat ds. Kersten (sf.g.) principieele bezwa
ren aanvoerde tegen verplichte verzekering,
spreekt evenzeer vanzelf, als dat de heeren
Smeenk en Snoeck Henkemans met den minis
ter hem bestreden.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer heeft een korte vergade
ring gehouden, waarin zij een aantal wets
ontwerpen zondter dtebat en stemming heeft
goedgekeurd. Zij heeft ook het wetsontwerp
aangenomen, dat aan minister Deckers
40.000 crediet geeft voor uitkeeringen aan
oud-gepensionneerde militairen, die het erg
noodig hebben.
Mevrouw Pothuis—Smit (s.d) was teleur
gesteld, dat dte regeering niet veel verder
gaat, en dte heeren Smeenge (lib.), de Savor-
nin Lobman (c.h.) en van Embden (v.d.) de
den voor de militaire oud-gepensionineerdten
eveneens een goed1 woord, o.a. op gelijkstel
ling met dte gepensionneerden van jongeren
datum aandringendte, als dit mogelijk was,
maar minister Deckers verklaarde, dat hier
voor geen middelen beschikbaar waren, voor
al niet, omdat zulk een gelijkstelling ook
voor burgerlijke ambtenaren consekwenties
zou hebben.
De „Reichskulturkammer" heeft
gisteren te Berlijn in het Sport-
falast, een jaarlijksche betooging
gehouden, waarop dr. Goebbels,
de rijksminister van propaganda
een groote rede heeft uitgesproken,
waarin hij ook duidelijk toespel
lingen maakte op het geval Furt-
waengler.
Het doel van de stichting van deze Ka
mer was een einde te maken aan den jan
boel van vereenigingen en verbonden en aan
de meenings- en richtinggeschillen en een
duidelijk doel en vaste richting te geven
aan het kunstzinnige scheppen. De natio-
naal-socialistische wereldbeschouwing moet
ook soeverein worden in de vorming van
zijn nationalen, cultureelen wil. Een ideeën-
verandering vereischt een persoon-wijzi
ging.
En mocht dit
ook vaak door
gebrek aan ta
lenten niet uitge
voerd kunnen
worden, dan
moest toch, zoo al
niet enthousias
me en overgave,
ten minste be
grip en loyaliteit
voor de nieuwe
politieke vorming
van het rijk ge-
eischt worden.
Wij zijn bij deze
wijziging Van krachten niet kleinzielig
getreden, maar het kan en mag de natio-
naal-socialistische beweging en haar woord
voerders niet ontzegd worden ondubbelzin-
zig en zonder compromis stelling te nemen
van de Duitsche beschouwing. Het is niet in
overeenstemming met de loyaliteit, die de
scheppende kunstenaar den nieuwen staat
verschuldigd is, wanneer nationaal-socia-
listische eischen, die in den geest der strij
JC*.
Göbbels
op-
dende beweging hare rechtvaarding vinden
verdacht worden gemaakt en in discrediet
gebracht worden als komende uit zekere
kringen (men zal zich herinneren, dat deze
laatste woorden door Furtwaengler in zijn
bekende artikel over het geval-Hindemith
gebruikt waren). Want het nationaal-socia-
lisme is niet slechts het politieke en sociale,
maar ook het cultureele geweten der natie.
Het beteekent ook geen vrijbrief voor hem,
die als woordvoerder van een voorbij tijd
perk optrad, hij zich als vaderlijk bescherm
heer van onbetwiste kunstenaar laat gel
den en het zich daarbij laat ontbreken aan
het noodige politieke instinct, gelijk in dit
geval (d.w.z. het geval-Furtwaengler).
Men kan ontsporingen van den ergsten
aard op het gebied de wereldopvatting in
het verleden niet verontschuldigen door ze
af te doen als jeugdwerken. Daarvoor is
niet de geest des tijds, maar de kunstenaar
zelf verantwoordelijk, die met zijn persoon
en met zijn naam achter het werk staat.
Dat juist noemen wij conjunctuur: met de
wolven in het bosch huilen en den z.g. geest
des tijds offers brengen om er bovenop te
blijven.
Het is niet waar, dat Richard Wagner
om verlossingsdrama's te schrijven voor
waarden van personen en van zijn tijd noo
dig had; hij heeft zelf die voorwaarden ge
schapen. Voor hem gold zijn eigen leus: dat
Duitsch zijn beteekent een zaak te vol
brengen om derwille van die zaak zelf, niet
als faze of goedkoope gemeenplaats, maar
als levensbeginsel, dat hij in zijn jaren van
strijd en vorming honderd- en duizendvou
dig bereid was door persoonlijke offers te
bewijzen.
Mogelijk, dat volgende werken de zonden
der vroegere weer trachten goed te maken.
Wat ligt echter meer voor de hand dan dat
het nat. socialisme dan een termijn moet
bedingen waarin getoond moet worden of
de man van gisteren of van vandaag de ech
te en ware is. Technisch meesterschap is
geen verontschuldiging, doch legt verplich
tingen op. Het is makkelijk en goedkoop te
Lezer, weet U, wat stille armen zijn?
Dat zijn niet de menschen die klagen, die steeds maar weer vertellen,
dat ze geen geld hebben.
Dat zijn die menschen, die zwijgen over hun eigen kommer en gebrek.
Dat zijn die menschen, die thuis zitten bij een koude kachel, bij een leege
provisiekast. Dat zijn zij, die zeer sober leven, die een stukje vleesch als
eer? ongekende rijkdom beschouwen. Dat zijn zij, die des nachts onder o
zulke dunne dekentjes liggen en maar al te vaak rillen van de koude.
Die stille armen moeten geholpen worden. Voor één keer moeten wij
probeeren, om hun een kerstfeest te bezorgen.
Neen, 't zal geen grootsch feest worden! Dat kan helaas niet.
Maar als wij straks, over enkele weken, rondom een brandenden haard
zitten, als wij een vroolijk kerstfeest vieren temidden van ons gezin, als wij
voor die gelegenheid „lekker eten en drinken", dan moeten wij bij ons
zeiven kunnen zeggen:
Wij vieren kerstfeest en deze keer is het feest des te mooier, nu wij ons
aandeel hebben gegeven aan de stille armen.
Wij vieren kerstfeest met een groot gevoel van dankbaarheid, omdat
wij mede er aan geholpen hebben, dat onze arme stille armen ook een
vreugdevollen dag hebben,
Wij vieren kerstfeest met de onzen en met onze medemenschen, die
arm, meer dan arm zijn, en die door ons geholpen zijn.
Alkmaar heeft zijn stille armen.
Alkmaar heeft zijn stille armen, die nooit in het openbaar klagen, die
ondervoed zijn, die koude lijden.
En onze omliggende dorpen hebben evenzoo hun stille armen.
Lezers, wij moeten hen helpen. Wij moeten voor één keer een klein, een
heel klein offertje brengen, niet voor vreemdelingen, maar voor onze eigen
medeburgers.
Nog kan het! Nog enkele dagen wordt U de gelegenheid gegeven, om
te geven.
Stuurt daarom Uw giften, groot en klein, aan onze administratie, stuurt
uw postwissel of zendt uw girobiljet.
En bedenkt, dat Uw bijdrage ons in de gelegenheid stelt, om onze stille
ai men te helpen.
Met elkander voor een ander!
zeggen, dat men te doen heeft met vluchtig
geschreven gelegenheidswerken. Dat is het
juist, de gelegenheid maakt niet alleen den
dief, maar ook atonale musici, die om sen
satie te dienen naakte vrouwen op het too-
neel in de gemeenste scènes in 't bad laten
optreden en haar daarbij omgeven met de
dissonanten van een muzikale onmacht.
Onze oud-Duitsche meesters zouden er voor
bedanken in zoodanig verband genoemd te
worden. En wanneer de Duitsche muzikale
jeugd zich daarbij aansluit, dan is dat er
slechts een bewijs voor, hoe noodzakelijk
het is. onmeedoogend daartegen op te tre
den. Wij in ieder geval kunnen daarin noch
iets vooruitstrevends, noch iets kracht voor
de toekomst ontdekken; wij verzetten ons
met de meeste kracht er tegen, dit type kun
stenaar als Duitsche te zien aangesproken
en vatten het feit van zijn naar het bloed
zuiver-Germaanschen oorsprong op als een
drastisch bewijs hoe diep het Joodsch-intel-
lectualistische zich reeds in ons eigen volks
lichaam had vastgezet.
Dit vast te stellen heeft niets met politieke
aanbrenging te doen. Wij zijn verheven boven
de verdenking aan ware en echte kunst pla
gerige voorschriften te willen geven. Stellig
kunnen wij ons, bij de onnoemelijke armoe
over de geheele wereld aan waarachtig pro
ductieve kunstenaars, niet veroorloven af
stand te doen van een echten Duitschen kun
stenaar.
Maar dan moet het ook een werkelijke kun
stenaar zijn, geen atonale rumoermaker. Dat
moest gezegd worden om klaarheid te schep
pen in den strijd der meeningen en om recht
vaardig te zijn tegenover de ontelbare kunste
naars, die in de jaren van verval liever in
armoe en nood den tijd ten offer waren ge
vallen dan laffe en smerige compromissen met
den tijd aan te gaan.
Goebbels wendde zich vervolgens tot zijn
toehoorders, die hij de ware geestelijke baan
brekers van een nieuwe eeuw noemde, en
ging in de verdiensten van de organisatie
waarvoor hij het woord voerde, en van de
verschillende andere andere cultureele organi
saties van dien aard.
Hij wees daarbij o.a. op de stichting van de
„Bestendigen raad van internationale muziek-
auteurs", een internationaal succes van de
muziekkamer, aan het hoofd van welke in
ternationale organisatie Richard Strauss
staat.
Wat de beeldende kunstenaars betreft,
werkt het voorschrift om bij bouwwerken be
dragen voor beeldende kunst uit te trekken
mede om de scheppende kunstenaars belang
rijke opdrachten te geven, die het hun moge
lijk maken aan den beschavingsdrang van
den staat uiting t geven. Ook in het schouw
burgwezen zijn de noodige maatregelen ge-
Het nat. soc. en de Duitsche kun
stenaar. (Dag. Overzicht.)
De troepenmacht in het Saar-
gehied, (Buitenland.)
Verbod voor S.S. en S.A. om het
Saargebied te betreden. (Buiten
land.)
Sensationeele onthulling over
den dood van Kirof. (Buitenland.)
Ulm nog niet gevonden. (Lucht
vaart.)
Fokker en de K.L.M. (Lucht
vaart.)
De muiters van de „Zeven Pro
vinciën" krijgen geen amnestie.
(Binnenland.)
Zware brand te Gennep. (Binnen
land.)
Felle brand op de Oudegracht.
(Stad.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
troffen om aan de beschavingsdrang van rijk
en natie uiting te geven. De schouwburg-
leider is geen ondernemer meer, die op winst
belust is, maar een beschavingsfactor, die ,„de
taak van het besturen van zijn schouwburg
volgens zijn beste artistieke en zedelijke over
tuiging in het besef van zijn nationaal-socia-
listische verantwoordelijkheid te vervullen
heeft".
Ook de boekhandel en de leesbibliotheken
moeten gezuiverd worden, het boek moest
weer een zaak van het heele volk worden.
De journalist kreeg een nieuwe plaats. De
redacteur is niet meer louter een bediende
van den uitgever, maar de zelfstandige drager
van een opvoedende politieke zending voor
de natie. Daarom is zijn geestelijke onafhan
kelijkheid tegenover storende economische
invloeden verzekerd. De beroepslijst telt thans
15,000 journalisten, ongeschikte elementen
(1500) zijn verwijderd.
Wat de radio betreft zijn in een jaar tijds
een millioen „volksontvangtoestellen" ver
spreid.
Het bijna geheel verjooesehte filmbedrijf en
filmkunst moest op een nieuwen grondslag
worden geplaatst. De filmcredietbank heeft
8Vi millioen mark credieten verleend, waar
voor 62 speelfilms en 68 onderwijsfilms zon-