DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. 9 Minister v. Schaik verdedigt zijn beleid. Het nat. socialisme en de kunstenaar. O.m. het bekende Larensche geval. Göbbels bespreekt het geval Furtwangler. o bi- MET ELKANDER VOOR EEN ANDER! Vrijdag 7 December 1934 136e Jaargang Uit het Parlem ent Sociale begrooting afgehandeld. Kerstinzameling uitgaande van de vereeniging „De Nederlandsche Dagbladpers". Wat vandaag de aandacht trekt... ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Mo. 289 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Den Haag, 7 Dec. 1934. Begrooting van Justitie. Bij dte afhandeling van de begrooting van justitie heeft minister van Schalk een lange redte gehouden, waarin hij naar aanleiding van de critiek der sociaal-democraten op zijn beleid betoogde, dat in dezen ernstigen tijd krachtige maatregelen tot herstel dter open bare orde noodig zijn. Evenzoo bestreed Z.Exc. den aandrang der heeren Westerman (n.h.) en Zandt (st.g.) naar nog krachtiger maatregelen. Dat de rechterlijke macht te zware vonnis sen zou opleggen, ontkende Z.Exc. en hij ver klaarde, dat de voorzitter van de vereenigde vergadering der Kamers volgens de grond wet recht had om de communisten wegens hun meer dan ongepast optreden bij de ope ning van de zitting uit de Ridderzaal te ver wijderen. Wij vernamen voorts, dat het ontwerp- pacbtwet geheel gereed is en dat het van het overleg in het kabinet afhangt, hoe spoedig het bij de Kamer aanhangig kan worden ge maakt. En het ontwerp nopens de nationali teit der gehuwde vrouw is in vergevordter- den staat van voorbereiding. De minister er kende, dat Duitsche vereenigingen in Lim burg wel eens ongewenschte acties voeren. In dat geval volgt uitzetting over de grens De bewindsman heeft deze maal het denk beeld van sterilisatie en castratie van sexuee- le psychopathen krachtig, bestreden. Voor hem is niet de hoofdzaak dte vraag, of de mis dadigheid zou verminderen, maar het feit, dat de staat z.i. niet het recht heeft, één der primaire levensfunctiën aan den mensch te ontnemen. Invoering van de doodstraf wees de minis ter af en een wijziging van dte begrafeniswet in verband met het vraagstuk dter liijfcveras- sching is in onderzoek. In verband met klachten over hooge tarie ven van het bureau voor muziekauteursrecht B.U.M.A. beloofde de bewindsman om, als van buitensporige tarieven sprake is, maat regelen te nemen. Z.Exc. merkte op, dat ds. Lingbeek, die had geklaagd over bevoorrech ting van katholieken bij benoemingen, geen concrete gevallen had genoemd. Het bekende Larensche geval, waarin jonge Duitschers over de grens gezet en de Duit sche justitie in handen gevallen zijn, betreur de de minister. De burgemeester van Laren heeft gemeend, dat het vestigingsverdrag met Duitschland in dit geval moest worden toegepast. Daarom had hij de vreemdelingen over de Duitsche grens laten zetten. Als zij er be zwaar tegen hadden gemaakt, had het niet mogen gebeuren. Dit verklaarde Z.Exc. zelf. Maar of zij bezwaar hebben gemaakt, is iets, waaromtrent hij geen zekerheid heeft gekre gen. Dat zij onderweg protesteerden, hielp niet, want zij werden toen door beambten uitgeleid. Zij werden niet aan de Duitsche politie overgegeven, aan wie ook geen gege vens zijn verstrekt. De minister gaf toe, dat het Larensche geval onbevredigend blijft en zal herhaling zooveel mogelijk trachten te voorkomen, door voortaan persoonlijk te be handelen de gevallen van vreemdtelinigen, die om politieke redenen uitgezet worden. Op dteze wijze volgt Z.Exc. den raad op, hem door den heer Vliegen gegeven. Begrooting van Sociale Zaken verder behandeld. Bij de afhandeling van de afdeeling beid" der begrooting van sociale zaken, heel, minister Slotemaker de Bruine bij een beant- wGording van den heer Kupers (s.d.) opge- merkt, dat deze zich op het standpunt der werknemers plaatste, maar dat hij, de minis ter, verplicht was, boven werkgevers en weik- neniers te gaan staan. Bij dte bespreking der kwestie van die vervanging van vrouwelijke door mannelijke arbeidskrachten verklaarde Z.Exc., dat een man deze zaak anders beoor deelt dan een vrouw, maar dat het hem toch niet mogelijk was, op een standpunt te gaan staan, waarop hij noch man, noch vrouw zou zijn! Hij zal het vraagstuk door vier hoofd ambtenaren laten bestudeeren. Op aandrang van mevrouw De Vries—Bruins (s.d.) beloof de Z.Exc., ervoor te zullen zorgen, dat diezen geen eenzijdig rapport uitbrengen. Als wij het goed begrijpen, zal hij één of twee vrou wen onder die vier hoofdambtenaren aanwij zen. Op verzoek van zijn collega van economi sche zaken gaat de bewindsman in verband met de crisis niet over tot invoering van dte nieuwe stucadoorswet en ook niet tot werk tijdbeperking in den landbouw. Voorts ver namen wij, dat de hooge raad van arbeid weldra advies zal moeten geven over een al- gemeenen maatregel van bestuur krachtens de huisarbeidswet en dat dit college reeds door een commissie een voorontwerp laat behandelen van een bazenbesludt, bijzondtere bepalingen betreffende den werktijd van „ba zen" bevattende, ter zake waarvan thans veel ontduiking plaats vindt. Invoering van de veertig-urige werkweek zou een kostenver hoging met zich brengen, welke het be drijfsleven volgens Z.Exc. niet zou kunnen dragen. Wel hebben twee organisaties aan het departement adressen gericht, waarin zij verklaren, een arbeidstijdbeperking in dien geest mogelijk te achten in haar bedrijven. Zij zullen in de gelegenheid worden gesteld, haar stelling te bewijzen. Aan een arbekls- tijdlbeperking voor chauffeurs werken eenige departementen samen. Deze zaak schijnt niet langs den weg der arbeidswet, maar op an dere wijze te zullen worden opgelost. Over instelling van een hoogen raad voor de bin nenscheepvaart zal de minister met zijn ambtgenoot van economische zaken overleg plegen. Een arbeidstijdregeling voor het ho- tel-café-restaurantbedrijf heeft de bewinds man afgewezen, daar dit bedrijf reeds zwaar onder de crisis lijdt. Aan gedeeltelijke rege lingen van den werktijd van kantoorperso neel schijnt door particuliere ondernemers te worden gewerkt, maar als bezwaar tegen een brengen van dit personeel ondter de ar beidswet voerde Z.Exc. aan, dat hierdoor verschil zou ontstaan tusschen groepen, wel ke elkander verwant zijn. Heeft men dit dan niet bedacht, toen men in de arbeidswet de bepaling opnam, dat een werktijdenbesluit voor kantoorpersoneel zou kunnen worden gemaakt? Wij noteerden nog, dat de commissie van adVies, welke rechtens de bedrijf$radenwet bestaat, spoedig aan den minister advies zal uitbrengen over de instelling van een com missie, welke zal moeten nagaan, of instel ling van een bedrijfsraad voor den landbouw gewenscht is. Bij de afdeeling „arbeidersverzekering" heeft de heer Kuiper (r.k.) den wensch verde digd van het R.K. Werkliedenverbond betref fende vervanging van oude door jonge arbei ders, wien nu alle perspectief ontbreekt. Maar op minister Slotemaker's simpele vraag, hoe die oude, „afgevloeide" arbeiders zouden moeten worden onderhouden, hebben wij geen antwoord gehoord. Wel bepleitten de heeren Kupers (s.d.) en Snoeck Henke- mans (c.h.) maatregelen ten gunste van de ouden van dagen, die op hun vijf-en-zestigste jaar geen ouderdomspensioen kunnen krijgen, omdat zij niet geregeld zegels hebben ge plakt. Doch dte regeering gaf te kennen, dat voor zulke maatregelen evenmin geld is. Dr. Vos (lib.) drong aan op unificatie van de sociale verzekering, maar die illusie had de minister, zeide deze, reeds opgegeven, aan gezien het een onbegonnen werk was. De be windsman voelt meer voor partiëele voorzie ningen. Dr. Vos beval een regeling aan, vol gens welke ook bedrijfsvereenigingen dte on gevallenwet zouden kunnen uitvoeren, maar oe heeren Drop (s.d.), Smeenk (a.r.), Kuiper en Snoeck Henkemans voorzagen van zuillk een regeling weinig goeds, vreezendle o.m. voor eenzelfde concurrentie ondter de be drijfsvereenigingen, als zich nu bij dte uitvoe ring van de ziektewet voordoet. Tegenover zijn partijgenoot den heer Snoeck Henke mans zette Z.Exc. uiteen, dat er bij de ziekte wet zoovéél bedrijfsvereenigingen waren ge komen, omdat hij juist op verlangen der christelijk-historiatehe fractie in de wet de er kenning van bepaaldte bestaandte ziekenfond sen had opgenomen. Dit was nog al pikant! Intussdien verklaarde de minister nog niet positief, dat een wetsontwerp zou worden ingediend om dte uitvoering van de ongeval lenwet door bedrijfsvereenigingen mogelijk te maken. Dat ds. Kersten (sf.g.) principieele bezwa ren aanvoerde tegen verplichte verzekering, spreekt evenzeer vanzelf, als dat de heeren Smeenk en Snoeck Henkemans met den minis ter hem bestreden. EERSTE KAMER. De Eerste Kamer heeft een korte vergade ring gehouden, waarin zij een aantal wets ontwerpen zondter dtebat en stemming heeft goedgekeurd. Zij heeft ook het wetsontwerp aangenomen, dat aan minister Deckers 40.000 crediet geeft voor uitkeeringen aan oud-gepensionneerde militairen, die het erg noodig hebben. Mevrouw Pothuis—Smit (s.d) was teleur gesteld, dat dte regeering niet veel verder gaat, en dte heeren Smeenge (lib.), de Savor- nin Lobman (c.h.) en van Embden (v.d.) de den voor de militaire oud-gepensionineerdten eveneens een goed1 woord, o.a. op gelijkstel ling met dte gepensionneerden van jongeren datum aandringendte, als dit mogelijk was, maar minister Deckers verklaarde, dat hier voor geen middelen beschikbaar waren, voor al niet, omdat zulk een gelijkstelling ook voor burgerlijke ambtenaren consekwenties zou hebben. De „Reichskulturkammer" heeft gisteren te Berlijn in het Sport- falast, een jaarlijksche betooging gehouden, waarop dr. Goebbels, de rijksminister van propaganda een groote rede heeft uitgesproken, waarin hij ook duidelijk toespel lingen maakte op het geval Furt- waengler. Het doel van de stichting van deze Ka mer was een einde te maken aan den jan boel van vereenigingen en verbonden en aan de meenings- en richtinggeschillen en een duidelijk doel en vaste richting te geven aan het kunstzinnige scheppen. De natio- naal-socialistische wereldbeschouwing moet ook soeverein worden in de vorming van zijn nationalen, cultureelen wil. Een ideeën- verandering vereischt een persoon-wijzi ging. En mocht dit ook vaak door gebrek aan ta lenten niet uitge voerd kunnen worden, dan moest toch, zoo al niet enthousias me en overgave, ten minste be grip en loyaliteit voor de nieuwe politieke vorming van het rijk ge- eischt worden. Wij zijn bij deze wijziging Van krachten niet kleinzielig getreden, maar het kan en mag de natio- naal-socialistische beweging en haar woord voerders niet ontzegd worden ondubbelzin- zig en zonder compromis stelling te nemen van de Duitsche beschouwing. Het is niet in overeenstemming met de loyaliteit, die de scheppende kunstenaar den nieuwen staat verschuldigd is, wanneer nationaal-socia- listische eischen, die in den geest der strij JC*. Göbbels op- dende beweging hare rechtvaarding vinden verdacht worden gemaakt en in discrediet gebracht worden als komende uit zekere kringen (men zal zich herinneren, dat deze laatste woorden door Furtwaengler in zijn bekende artikel over het geval-Hindemith gebruikt waren). Want het nationaal-socia- lisme is niet slechts het politieke en sociale, maar ook het cultureele geweten der natie. Het beteekent ook geen vrijbrief voor hem, die als woordvoerder van een voorbij tijd perk optrad, hij zich als vaderlijk bescherm heer van onbetwiste kunstenaar laat gel den en het zich daarbij laat ontbreken aan het noodige politieke instinct, gelijk in dit geval (d.w.z. het geval-Furtwaengler). Men kan ontsporingen van den ergsten aard op het gebied de wereldopvatting in het verleden niet verontschuldigen door ze af te doen als jeugdwerken. Daarvoor is niet de geest des tijds, maar de kunstenaar zelf verantwoordelijk, die met zijn persoon en met zijn naam achter het werk staat. Dat juist noemen wij conjunctuur: met de wolven in het bosch huilen en den z.g. geest des tijds offers brengen om er bovenop te blijven. Het is niet waar, dat Richard Wagner om verlossingsdrama's te schrijven voor waarden van personen en van zijn tijd noo dig had; hij heeft zelf die voorwaarden ge schapen. Voor hem gold zijn eigen leus: dat Duitsch zijn beteekent een zaak te vol brengen om derwille van die zaak zelf, niet als faze of goedkoope gemeenplaats, maar als levensbeginsel, dat hij in zijn jaren van strijd en vorming honderd- en duizendvou dig bereid was door persoonlijke offers te bewijzen. Mogelijk, dat volgende werken de zonden der vroegere weer trachten goed te maken. Wat ligt echter meer voor de hand dan dat het nat. socialisme dan een termijn moet bedingen waarin getoond moet worden of de man van gisteren of van vandaag de ech te en ware is. Technisch meesterschap is geen verontschuldiging, doch legt verplich tingen op. Het is makkelijk en goedkoop te Lezer, weet U, wat stille armen zijn? Dat zijn niet de menschen die klagen, die steeds maar weer vertellen, dat ze geen geld hebben. Dat zijn die menschen, die zwijgen over hun eigen kommer en gebrek. Dat zijn die menschen, die thuis zitten bij een koude kachel, bij een leege provisiekast. Dat zijn zij, die zeer sober leven, die een stukje vleesch als eer? ongekende rijkdom beschouwen. Dat zijn zij, die des nachts onder o zulke dunne dekentjes liggen en maar al te vaak rillen van de koude. Die stille armen moeten geholpen worden. Voor één keer moeten wij probeeren, om hun een kerstfeest te bezorgen. Neen, 't zal geen grootsch feest worden! Dat kan helaas niet. Maar als wij straks, over enkele weken, rondom een brandenden haard zitten, als wij een vroolijk kerstfeest vieren temidden van ons gezin, als wij voor die gelegenheid „lekker eten en drinken", dan moeten wij bij ons zeiven kunnen zeggen: Wij vieren kerstfeest en deze keer is het feest des te mooier, nu wij ons aandeel hebben gegeven aan de stille armen. Wij vieren kerstfeest met een groot gevoel van dankbaarheid, omdat wij mede er aan geholpen hebben, dat onze arme stille armen ook een vreugdevollen dag hebben, Wij vieren kerstfeest met de onzen en met onze medemenschen, die arm, meer dan arm zijn, en die door ons geholpen zijn. Alkmaar heeft zijn stille armen. Alkmaar heeft zijn stille armen, die nooit in het openbaar klagen, die ondervoed zijn, die koude lijden. En onze omliggende dorpen hebben evenzoo hun stille armen. Lezers, wij moeten hen helpen. Wij moeten voor één keer een klein, een heel klein offertje brengen, niet voor vreemdelingen, maar voor onze eigen medeburgers. Nog kan het! Nog enkele dagen wordt U de gelegenheid gegeven, om te geven. Stuurt daarom Uw giften, groot en klein, aan onze administratie, stuurt uw postwissel of zendt uw girobiljet. En bedenkt, dat Uw bijdrage ons in de gelegenheid stelt, om onze stille ai men te helpen. Met elkander voor een ander! zeggen, dat men te doen heeft met vluchtig geschreven gelegenheidswerken. Dat is het juist, de gelegenheid maakt niet alleen den dief, maar ook atonale musici, die om sen satie te dienen naakte vrouwen op het too- neel in de gemeenste scènes in 't bad laten optreden en haar daarbij omgeven met de dissonanten van een muzikale onmacht. Onze oud-Duitsche meesters zouden er voor bedanken in zoodanig verband genoemd te worden. En wanneer de Duitsche muzikale jeugd zich daarbij aansluit, dan is dat er slechts een bewijs voor, hoe noodzakelijk het is. onmeedoogend daartegen op te tre den. Wij in ieder geval kunnen daarin noch iets vooruitstrevends, noch iets kracht voor de toekomst ontdekken; wij verzetten ons met de meeste kracht er tegen, dit type kun stenaar als Duitsche te zien aangesproken en vatten het feit van zijn naar het bloed zuiver-Germaanschen oorsprong op als een drastisch bewijs hoe diep het Joodsch-intel- lectualistische zich reeds in ons eigen volks lichaam had vastgezet. Dit vast te stellen heeft niets met politieke aanbrenging te doen. Wij zijn verheven boven de verdenking aan ware en echte kunst pla gerige voorschriften te willen geven. Stellig kunnen wij ons, bij de onnoemelijke armoe over de geheele wereld aan waarachtig pro ductieve kunstenaars, niet veroorloven af stand te doen van een echten Duitschen kun stenaar. Maar dan moet het ook een werkelijke kun stenaar zijn, geen atonale rumoermaker. Dat moest gezegd worden om klaarheid te schep pen in den strijd der meeningen en om recht vaardig te zijn tegenover de ontelbare kunste naars, die in de jaren van verval liever in armoe en nood den tijd ten offer waren ge vallen dan laffe en smerige compromissen met den tijd aan te gaan. Goebbels wendde zich vervolgens tot zijn toehoorders, die hij de ware geestelijke baan brekers van een nieuwe eeuw noemde, en ging in de verdiensten van de organisatie waarvoor hij het woord voerde, en van de verschillende andere andere cultureele organi saties van dien aard. Hij wees daarbij o.a. op de stichting van de „Bestendigen raad van internationale muziek- auteurs", een internationaal succes van de muziekkamer, aan het hoofd van welke in ternationale organisatie Richard Strauss staat. Wat de beeldende kunstenaars betreft, werkt het voorschrift om bij bouwwerken be dragen voor beeldende kunst uit te trekken mede om de scheppende kunstenaars belang rijke opdrachten te geven, die het hun moge lijk maken aan den beschavingsdrang van den staat uiting t geven. Ook in het schouw burgwezen zijn de noodige maatregelen ge- Het nat. soc. en de Duitsche kun stenaar. (Dag. Overzicht.) De troepenmacht in het Saar- gehied, (Buitenland.) Verbod voor S.S. en S.A. om het Saargebied te betreden. (Buiten land.) Sensationeele onthulling over den dood van Kirof. (Buitenland.) Ulm nog niet gevonden. (Lucht vaart.) Fokker en de K.L.M. (Lucht vaart.) De muiters van de „Zeven Pro vinciën" krijgen geen amnestie. (Binnenland.) Zware brand te Gennep. (Binnen land.) Felle brand op de Oudegracht. (Stad.) (Zie verder eventueel laatste berichten.) troffen om aan de beschavingsdrang van rijk en natie uiting te geven. De schouwburg- leider is geen ondernemer meer, die op winst belust is, maar een beschavingsfactor, die ,„de taak van het besturen van zijn schouwburg volgens zijn beste artistieke en zedelijke over tuiging in het besef van zijn nationaal-socia- listische verantwoordelijkheid te vervullen heeft". Ook de boekhandel en de leesbibliotheken moeten gezuiverd worden, het boek moest weer een zaak van het heele volk worden. De journalist kreeg een nieuwe plaats. De redacteur is niet meer louter een bediende van den uitgever, maar de zelfstandige drager van een opvoedende politieke zending voor de natie. Daarom is zijn geestelijke onafhan kelijkheid tegenover storende economische invloeden verzekerd. De beroepslijst telt thans 15,000 journalisten, ongeschikte elementen (1500) zijn verwijderd. Wat de radio betreft zijn in een jaar tijds een millioen „volksontvangtoestellen" ver spreid. Het bijna geheel verjooesehte filmbedrijf en filmkunst moest op een nieuwen grondslag worden geplaatst. De filmcredietbank heeft 8Vi millioen mark credieten verleend, waar voor 62 speelfilms en 68 onderwijsfilms zon-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1