DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nieuwjaarswenschen.
Minister Kalff aan de tand gevoeld.
De vernieuwing van hetïurksche Rijk.
'Buitenland.
Ho. 293 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 12 December 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Dit het Parlement
Aangedrongen op kanaalverbeteringen.
Sugdii&sch
Kemal Pasja wil slechts „burgeressen
en burgers".
Kemal Pasja voortaan
Kemal Ataturk.
Wat vandaag de
aandacht trekt...
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25. rfrocfe
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v'h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
's-Gravenhage, 11 December.
De afhandeling van „Sociale Zaken"
is naar een avondvergadering verlegd
en vanmiddag zijn wij aan wat nieuws
begonnen, de Waterstaatsbegrooting.
Overwegen, vaarten en kanalen, over
stroomen en langs dijken reizen wij door
het gansche koninkrijk. Duister en
zwaar hangen de luchten van Holland;
mist en nevel beletten schier het uit
zicht. En als dan de heer J. ter Laan
(s.d.), op de perstribune met beminne
lijke ironie „de feestredenaar" bijge
naamd, de noodzakelijkheid bespreekt
van een nieuw© oeververbinding te Rot
terdam, hooren wij een stemgeluid, ge
heel passend in de sfeer der donkere
dagen voor Kerstmis.
De heer Van Braambeek (s.d.) klaag
de, dat de minister nog niets heeft ge
daan voor de coördinatie der verkeers
middelen. Hij besloot zijn speech met
de verklaring, dat hij zijn rede uit de
Handelingen zou knippen om ze het vol
gende jaar opnieuw te houden! Maar
minister Kalff, óók snedig, merkte op,
dat de heer Van Braambeek deze rede
blijkbaar reeds uit de Handelingen hal
geknipt Immers, hij had bij begrooting
van het verkeersfonds evenzoo gespro
ken!
De heer Krijger (c.h.) uitte dezelfde
klacht als de heer Van Braambeek. Maar
Z. Exc. noemde ze onbillijk, omdat het
verkeersfonds met zijn centrale ver-
keerscommissie hem nog maar korten
tijd het apparaat geeft, dat voor de
coördinatie noodig is. Deze centrale
commissie is overigens nog niet inge
steld. Dit zal, naar de minister nu mee
deelde, over een paar dagen geschieden.
De bewindsman kon voorts niet belo
ven, wat ir. Van Dis (s.g.) zoo graag
wilde, n.1. dat bij de verplichte verzeke
ring, welke voor houders van motorrij
tuigen zal worden voorgesteld wegens
schade aan derden toegebracht, met ge
moedsbezwaren rekening zal worden ge
houden.
Dat een Waterstaatsdebat gelijkt op
een vorig debat, gaven wij reeds te ken
nen. Vele afgevaardigden bespreken
elk jaar hetzelfde onderwerp. Als voor
zitter Ruys de Beerenbrouck den naam
van een nieuwen spreker afroept, noe
men de oude rotten op de perstribune
prompt het punt, waarover hij het heb
ben zal. Dat faalt nooit.
Een telkenjare besproken onderwerp
is ook de noodzakelijkheid van verbete
ring der waterstaatstoestanden van
West-Noordbrabant, daarover spraken
nu de heeren Krijger en Bongaerts en
Kuiper (r.k.). Een ander dergelijk on
derwerp is, dat in bestekken voor de
uitvoering van Rijkswerken de naleving
van de collectieve arbeidsovereenkom
sten moet worden verplicht gesteld De
heeren Drop (s.d.), Smeenk (a.r.) en Kui
per voerden er nu het pleit voor.
Ir. Bongaerts brak een lans (om dien
term nog maar weer eens te bezigen)
voor een los- en laadhaven aan het Ju-
lianakanaal te Borgharen, ten dienste
van Maastricht, van Zuid-Limburg en
van een goede aansluiting van het bui-
tenlandsch verkeer.
De electriciteitsraad zal worden uitge
breid. Ir. Van der Waerden (s.d.) juicht
dit toe en wenscht een veelzijdige sa
menstelling, maar de heer Smeenk
waarschuwt, geen belangenvertegen
woordiging te maken van den raad
welks adviezen objectief moeten blijven.
Ir. Bongaerts en ir. Van der Waerden
betoogden, dat de minister de electrici-
teisbedrijven moet aanzetten tot samen
werking, opdat de electriciteitsvoorzie-
ning economischer worde.
De heeren Ebels (v.d.), Bierema (lib.)
en Duymaer van Twist (a.r.) kwamen op
voor verbetering" van de kanalen in het
noorden des lands. Volgens den laatste
laat het departement plannen, reeds ge-
ruimen tijd geleden ingezonden tot ver
betering van de Hoogeveensche vaart,
wat het vak MeppelHoogeveen betreft,
eenvoudig liggen. De heer Duymaer ver
langde ook, dat de regeering zal mee
werken aan het verkrijgen van een hoo-
ger peil der kanalen in Drente, dat mo
gelijk is, als men water oppompt. En hij
bepleitte wederom afschaffing van de
scheepvaartrechten, een kwestie, welke,
blijkens een mededeeling des ministers,
nog in onderzoek is bij de commissie-
Patijn.
Aan ir. Bongaerts antwoordde de be
windsman, dat, als er een haven voor
Maastricht moet komen, de behoefte
hieraan dan toch moet blijken. En dan
moeten provincie en gemeente beginnen
met te verklaren, dat zij er zeiven ton
nen gouds voor over hebben
Wat den waterstaatstoestand in West
Noordbrabant belangt, de provincie is
nu allereerst van plan, zelve een diep
gaand onderzoek in te stellen.
Z. Exc. zeide, niet over alle denkbare
middelen te beschikken om de electrici-
teitsvoorziening economischer te ma
ken. Hij kan ten hoogste trachten te
voorkomen, dat men nieuwe centrales
bouwt, als men door combinatie van be
staande centrales even ver komt. Maar
de electriciteitsraad zal ten deze een
taak hebben.
De frequentie en de tarieven der veer
diensten van Zeeuwsch-Vlaanderen zal
Z. Exc. onderzoeken, maar hij waar
schuwde aanstonds, dat, hoe groot het
belang van een gemakkelijke verbinding
met Zeeuwsch Vlaanderen zij, men op
de dubbeltjes moet letten.
Ten aanzien van het vraagstuk van
verplichte naleving van collectieve ar
beidscontracten in bestekken voor Rijks
werken handhaafde Z. Exc. zijn afwij
zende houding. Het komt, zeide hij vóór
alles aan op den laagsten inschrijver.
De heer Drop heeft toen een motie in
gediend om tot naleving van de collec
tieve arbeidscontracten te verplichten.
Hierover is nog niet gestemd.
Het twaalfde jaar van de Turksche Kemal
republiek is feestelijk begonnen met een cul
tureel offensief, waardoor de laatste over
blijfselen van het uit den tijd zijnde oriënta-
lisme zullen verdwijnen:
de Turksche muziek zal aan een herzie
ning worden onderworpen en de titels van
de geestelijkheid, de burgerij en de officieren
zullen verdwijnen. Er zal in de naaste toe
komst
geen bey, pasja of excellentie
neer zijn en ook geen hodsja, n°lla, imam,
hadsji, aga, effendi of hanoem! Slechts „bur
gers" en „burgeressen" van welken stand ol
afkomst ook. Als aanspreektitel zal voor den
man „bay", voor iedere vrouw ,>b,ayin g«J"
den en dit alles niet-verplichte beleefdheids
formule. In dit jaar heeft Moestafa Kemal
de hoogste eer gekregen, die zich maar den
ken laat. Voortaan heet (gelijk reeds ge
meld is) de bevrijder van de Turksche naue
de schepper van den tegenwoordigen lurk-
sdhen staat Kemal Ataturk, eenvoudig Bay
Kemal Ataturk, president van de Turksche
republiek.
„Moestafa" was zijn eerste naam, waar
onder hij als cadet de militaire academie van
Saloniki betrad. Daar kreeg hij, ter onder
scheiding van tallooze kameraden, met den
zelfden naam, den toenaam „Kemal". In den
wereldoorlog werd Moestafa Kemal gene
raal en daarmede pasja. De onafhankelijk
heidsoorlog tegen de Grieken in Klein-Azië
bracht hem in het geboorte-uur van het nieu
we Turkije den eeretitel „Gazi" (de overwin
naar). Dezen inderdaad grooten bijnaam
heeft Kemal nu afgelegd, reeds daarom, om
dat het woord „Gazi" van Arabischen oor
sprong is voortaan zal hij met den een-
voudigen, burgerlijken naam van „vader der
Turken" worden aangesproken.
Kemal Ataturk heeft meer dan één opstand
■onderdrukt.
Uit den soldaat
en staatsman is een figuur der wereld
geschiedenis voortgesproten, een figuur,
die door zijn werken ook voorgoed een
eind aan den hoofddoek der vrouwen, de
tsjartsjaf, en de wijde broek der mannen,
de sjalwar heeft gemaakt. De geestelijken
van alle godsdiensten, de hodsja's, de rab
bijnen, de pope's, de fraters en paters zullen
nog slechts de tulband, soutane, enz. in den
tempel, moskee of kerk mogen dragen. Niet
meer op straat
Ieder van deze maatregelen is op zichzelf
beschouwd, een omwenteling, het wet-worden
van langgekoesterde wenschen, de veranke
ring van ten deele reeds ingevoerde zeden of
verbodsbepalingen. Bijzonder ingrijpend is
de wet op de familienamen, volgens welke
ieder Turksch burger vóór 1 Januari 1935
een erfelijken naam moet hebben gekozen.
Wat in eeuwen niet bereikt kon worden, werd
nu in een paar weken doorgevoerd. Eindelijk
zullen de autoriteiten over overzichtelijke
naamlijsten kunnen beschikken. Vader en
zoon, man en vrouwen zullen afgezien
van de voornamen een en denzelfden, voor
immer geldenden naam dragen.
Ook de president van de Turksche repu
bliek heeft een familienaam gekregen. Hem
werd de naam verleend, bij een wet werd hem
den naam „Ataturk", vader der Turken
toegekend. En daarmede moet Gazi op een
zelfde lijn als een Willem van Oranje, Crom-
well en Napoleon gesteld worden.
In de jaren vlak
na den wereldoorlog
had ieder te veel in eigen huis te doen, om
veel aandacht te kunnen besteden aan de ge
beurtenissen, die zich aan den rand van
Europa en Klein-Azië afspeelden.
De sultans-regeering van Konstantinopel
sloot noodgedwongen den vrede van Sèvres.
De geallieerden bezetten de zeestraten; met
de verdeeling van het Aziatische Turkije
werd een aanvang gemaakt en de Grieken
maakten aanstalten met hun legers in Klein
Azië te vallen. Een eeuwenoud rijk scheen
aan den rand van den afgrond te staan. In
dezen tijd groeide uit den voormaligen chef
van den generalen staf en legeraanvoerder
Moestafa Kemal de opstandeling, die onder
het parool „de vrijheid of den dood" zijn
Anatolisch leger uit den grond stampte, om
daarmede een onafhankelijkheidsoorlog te
gaan voeren, die achtereenvolgens als vruch
ten opleverde: het verslaan van den vijand
en de organisatie van een zelfstandige, mo
derne republiek. Bij den vrede van Lausanne
werd de nieuwe Turksche staat als zoodanig
erkend. Op
29 October 1923
werd Gazi Moestafa Kemal president van de
Turksche republiek.
Het sultanaat had opgehouden te bestaan,
een weinig later viel het kalifaat, de schei
ding tusschen den nieuwen staat en den
ouden staatsgodsdienst van den Islam had
zich voltrokken. De soldaat Gazi Moestafa
Kemal werd een staatsman, president van de
republiek en leider van de alles omvattende
republikeinsche volkspartij. Omwentelings
gezind is hij gebleven naar binnen. Want
iedere nieuwe wet, die afgekondigd wordt,
beteekent een omwenteling binnenshuis
men denke slechts aan de invoering van het
monogame huwelijk, aan het fez-verbod, aan
de invoering van het Latijnsche schrift, het
scheppen van een eigen industrie, aan den
schooldwang, aan de invoering van het ka
lenderjaar. En dat de cultureele vernieuwing
nog verder gaat, blijkt uit de nieuwe wetten.
Als dank nu, voor alles wat de Gazi ge-
oresteerd heeft, schonk de nationale vergade
ring hem den zooveel zeggenden naam van
„vader aller Turken".
SAAR-KWESTIE TE GENEVE.
Eerstvolgende raadszitting 11
Januari.
De Volkenbondsraad heeft gistermid
dag zijn slotzitting gehouden. Na eenige
besluiten betreffende de internationale
troepen voor het Saargebied stelde
Benesj voor tot algemeene verrassing de
eerstvolgende zitting van den raad met
het oog op de op 13 Januari te houden
volksstemming in het Saargebied niet,
zooals eerst bepaald was op 21 Januari,
maar reeds op 11 Januari te doen plaats
vinden. Het voorstel werd met alge
meene stemmen aangenomen. De Vol
kenbondsraad heeft daarmede als zijn
meening doen kennen, dat het nood
zakelijk is den raad in zitting bijeen te
hebben tijdens het Saarplebisciet, ten
einde zoo noodig snelle besluiten te
kunnen nemen.
In het besluit, dat de raad aannam
inzake de internationale troepen voor
het Saargebied wordt dank uitgespro
ken aan de regeeringen van Engeland,
Italië, Nederland en Zweden voor
hun deelneming aan de samenstelling
dezer troepen. Den betrokken leden van
den Volkenbond wordt verzocht alle
vergemakkelijkingen voor het vervoer
der troepen en hun verzorging te ver-
leenen. De internationale troepen zullen
ter beschikking worden gesteld van de
Saarregeering, die de volledige verant
woordelijkheid behoudt voor het in
stand houden van de orde.
De regeeringscommissie wordt ver
zocht den internationalen troepen alle
faciliteiten betreffende onderkomen etc.
te verschaffen.
De transportkosten zullen voor zoo
ver zij niet gedekt worden door de af
zonderlijke staten uit het voor de ver
kiezing bestemde fonds worden betaald.
De Saarregeering is aansprakelijk voor
alle verliezen en schade, die de interna
tionale troepen zouden kunnen lijden.
De regeeringscommissie heeft het recht
de noodige wetgevende maatregelen te
nemen om de internationale troepen en
hun leden te bevrijden van iedere ver
antwoordelijkheid voor een handeling
die gedaan mocht worden in uitvoering
van gegeven opdrachten.
Voor aanvaarding van de resolutie
verzekerd Massigli, namens Frankrijk,
dat dit land den troepen vrij vervoer
door Frankrijk toestaan.
De gedelegeerden van Nederland
en Zweden, die aan den raadstafel had
den plaats genomen, verklaarden, dat
zij gaarne gevolg hadden gegeven aan
den oproep van den raad. Daarop werd
de resolutie met algemeene stemmen
aangenomen, waarmede de buitenge
wone raadszitting geëindigd was.
REDEVOERING VAN GOERING
VOOR DE DIPLOMATEN.
De brand in het Rijksdag-
gebouw.
Minister-president Goering heeft gister
avond te Berlijn het woofd gevoerd ter twee
de ontvangst van het diplomatieke corps door
de afdeeling buitenlandsche politiek van de
N.S.D.A.P. De bijeenkomst vond plaats in
hotel Adlon.
Goering sprak over „De overwinning van
het communisme in EHiitschland".
Alfred Rosenberg leidde den spreker in.
Goering verklaarde gaarne van de gele
genheid gebruik te maken samen te zijn met
de vertegenwoordigers der buitenlandsche
regeeringen en van de wereldpers.
Het is de taak, aldus Goering, der Duit-
sche regeering het communisme te bestrijden
in den vorm, zooals het in Duitschland voor
komt. Zij moet zich ook voorbehouden in
volledige vrijheid de middelen toe te passen,
welke zij juist acht en daarbij kan zij geen
rekening houden met buitenlandsche advie
zen. Vervolgens gaf Goering een overzicht
van de historische ontwikkeling van het mar
xisme en het communisme.
De Duitsche arbeider is even braaf, fat
soenlijk, flink en eerlijk als ieder ander
mensch. Het volk zal steeds de houding weer
spiegelen, welke zijn leiding uitstraalt.
Het communisme had nog slechts een en
kelen vijand: de nationaal-socialistische be
weging. Toen brak de 30ste Januari 1933
aan. Toen dien dag de nat.-soc. beweging
de macht overnam, had' voor het communis
me het beslissende uur geslagen en de Rijks
dagbrand moest het „fanaal" zijn voor een
bloedigen opstand in geheel Duitschland.
Het testament van Ernst.
Ik wil niet nogmaals, aldus Goe
ring den ongehoorden laster bestrij
den, welke naar aanleiding van de
ze gebeurtenis tegen de nationaal-
socialistische regeering en mij per
soonlijk is rondgestrooid. Daartoe
bestaat geen aanleiding nadat het
hoogste Duitsche gerechtshof de ge
beurtenissen, verband houdende met
den brand in den Rijksdag, nauw
keurig heeft onderzocht en zijn be
slissing heeft genomen.
Doch laat mij hier een ding zeg
gen: De even gemeene als plompe
vervalsching van het z.g. testament
van den vroegeren groepsleider
Ernst stelt alles, wat tot nu toe
heeft plaats gevonden, in de scha
duw. Dergelijke vuiligheid wil ik niet
behandelen.
Wij waren vast besloten nadat wij
de macht hadden overgenomen, het
communisme zóó te treffen, dat het
zich door onzen slag in Ehiitschland
nooit weer zou kunnen herstellen.
Dat was sedert jaren een der be
langrijkste programmapunten.
Nadat Goering nog gesproken had over de
instelling van concentratiekampen, gaf hij
als zijn meening te kennen, dat de dag niet
ver meer is, waarop het in Duitschland niet
meer noodig zal zijn de tegenstanders van
het nationaal-socialisme met politiemethoden
te bestrijden.
De nationaal-socialistische regeering heeft
evenwel, aldus besloot Goering, niet alleen
Duitschland het leven gered: wanneer
Duitschland het communisme in zijn uiterlijk
en innerlijk bestrijdt, verzekert het tegelijker
tijd het bestaan van de geheele geciviliseerde
wereld. Dit feit rechtvaardigt het feit, dat
Duitschland voortaan in de samenleving der
volken weer de plaats zal innemen, welke het
övereenkomstig zijn grootte en prestatie in
de wereld toekomt.
De hernieuwing van het Turksche
rijk. (Dag. Overzicht.)
In de Amerikaansche stad Lansing
is een hotel totaal in de asch gelegd.
Er zijn vele dooden te betreuren,
terwijl nog 100 personen vermist
worden. (Buitenland).
Japan dreigt met de bezetting van
Noord-China; groote opwinding in
Chineesche regeeringskringen. (Bui
tenland).
Redevoering van Goering; het
testament van Ernst. (Buitenland).
Tumult in de Weensche staats-
opera. (Buitenland).
Op het ijs bij Riga zijn eenige ar
beiders doodelijk verongelukt. (Bui
tenland).
Arnold Spoel f (Binnenland.)
Het Versche cadetje. (Binnen
land.)
Nederland in het Saargebied.
(Binnenland.)
Minister Marchant over het spel-
lingsvraagstuk. (Binnenland.)
Winkelweken en de loterijwet.
(Binnenland.)
De rechtbank te Haarlem heeft
tegen den verdachte in de moord
zaak te Hoofddorp 10 jaar gevange
nisstraf geëischt. (Rechtszaken.)
Het zedenschandaal-Brillesteeg
voor de Alkmaarsche rechtbank.
(Rechtzaken.)
Uitspraak faillissement van On
nes op 2 Jan. a.s. (Rechtszaken.)
Joop de Wolff, de bekende Am-
sterdamsche wielrenner, overleden.
(Sport).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
Evenals vorige jaren is ook dit jaar
weer gelegenheid voor het plaatsen van
NIEUWJAARSWENSCHEN in ons
nummer van MAANDAG 31 DECEM
BER. De prijs bedraagt 50 cent voor een
enkele advertentie van 5 regels a con
tant.
U zoudt onze administratie ten zeer
ste verplichten door nu reeds Uw
Nieuwjaarswensch aan ons bureau
VOORDAM 9 op te geven.
Ook kunt U ons Uwe advertentie
doen toekomen door tusschenkomst
van onze agenten en van H, H. Boek
handelaren.
GEEN KERSTPAKKETTEN VOOR
DUITSCHE GEVANGENEN
Officieel wordt medegedeeld, dat de
gedetineerden in de Duitsche strafge
vangenissen en andere strafinrichtingen
dit jaar geen Kerstpakketten zullen mo
gen ontvangen. Hun verwanten en
vrienden zijn gewaarschuwd, dat even
tueel toch verzonden Kerstpakketten
aan de afzenders geretourneerd zullen
worden.
TUMULT IN DE WEENSCHE
STAATSOPERA.
In de Weensche staatsopera is het Dins
dagavond tot stormachtige scenes gekomen,
welke zelfs het ontbieden van groote afdee-
lingen politie noodzakelijk maakte. Tal van
personen zijn gearresteerd.
Clemens Krauss dirigeerde de opera Fall-
staff van Verdi.
Toen hij de zaal binnenkwam werd hij,
in verband met zijn benoeming te Berlijn,
toegejuicht. Dit gejuich nam het karakter
aan van een demonstratie, waaraan tal van
Joden, die zich in de zaal bevonden, aan
stoot namen.
Na de pauze herhaalden de demonstraties
zich. Doch tegenover het „Hoch"-geroep
zette een fluitconcert in. Er ontstond een
vechtpartij, waarbij spoedig alle aanwezi
ge betrokken waren.
Politie moest er bij te pas komen. Met de
gummiknuppel werden de vechtenden uit
eengeslagen. Tal van personen werden ge
arresteerd.
In verband met deze gebeurtenissen kon
het tweede gedeelte van de voorstelling pas
ha een kwartier extra-peuze worden aange
vangen.