DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Snip vertrokken naar de West.
Duitsche weermacht en de partij één.
Minister Marchant aan den vroolijken kant.
Goebbels spreekt in „Sportpatast".
Duizenden brengen een laatsten groet.
Een vlotte start.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, éronte
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 296 D» nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 15 December 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e loaraang
l)ii hei Parlement
Afwisselend: ernst en humor.
Den Haag, 14 Dec. 1934.
Een staartje van de begrooting van Sociale
Zaken was de verwerping van twee moties-
Kupers (s.d.) In de eene werd gevraagd een
verhooging van de op 1 Juli 1934 verlaagde
steunnormen. In de andere een toeslag op de
werkloozenuitkeeringen gedurende de winter
maanden en een verstrekking van kleeding,
dekking en goedkoope voedings-artikelen aan
de ondersteunden op ruimere schaal.
Voor stemden alleen de sociaal-democraten
en communisten met de heeren Sneevliet (r.s.)
en van Houten (c.d.)
De Kamer heeft de begrooting van Sociale
Zaken met 51 tegen 26 stemmen goedgekeurd.
Behalve bovengenoemden stemden de staat
kundig-gereformeerden tegen.
Bij een aanvullende begrooting van defen
sie is geklaagd, dat principieele dienstwei
geraars, in plaats van den militairen dienst,
waarvan zij worden vrijgesteld, in staatsbe
trekkingen worden werkzaam gesteld, tegen
een salaris van 60 tot 65 gulden per maand.
Het waren de heeren Tilanus (c.h.), Duy-
maer van Twist (a.r.), Schaepman (r.k.) en
Van Dijk (a.r.), die dit een bevoorrechting
vonden van de dienstweigeraar boven veel
werkloozen, die minder aan steun ontvan
gen.
Ds. Faber (s.d.) en de heer Wijnkoop (op
namen het voor de principieele dienstwei
geraars op.
Minister Deckers zeide, dat de jongelui
van die 65 gulden wel een kosthuis moeten
betalen. De minister geloofde niet, dat veel
principieele dienstweigeraars huichelen om
een bevoorrechte positie te krijgen, maar zal
met de wet in de hand nagaan, hoe kan wor
den voorkomen, dat zij privileges zouden
krijgen.
Bij de onderwijsbegroting heeft minister
Marchant een rede van meer dan twee uur
gehouden. De Kamer heeft gedurende de eer
ste helft van ziin speech rijkelijk van zijn hu
mor genoten. De manier, waarop hij men
schen parodieert eenmaal dook hij achter
de regeeringstafel naar beneden om omhoog
te springen als een duvel uit een doosje
wekte vaak een storm van vrooliikheid. Stel
lig spreekt deze bewindsman niet met minis-
terieele deftigheid.
Er zijn er, die ook op de redevoeringen,
welke hij buiten de Kamer houdt, heel wat
aan te merken hebben. De minister onthulde,
dat. als hij een tentoonstelling moet openen
of iets dergelijks, „de betrokken ambtenaar"
hem een klaargemaakte rede zendt, met aar
digheden en al! „Als ik die rede zou hou
den", aldus de minister, „zou ieder mij een
keurig man vinden, maar ik zou niets zeg
gen'' En minister Marchant houdt ervan, om
wel wat te zeggen, en dan is er allicht een
ander, die het daar niet mee eens is.
De minister vertelde, dat hii bij de herden
king van de Afscheiding van 1834 te Utrecht
een tafelrede had gehouden waarin hij de Af
gescheidenen had opgewekt, vrijwillig tot
concentratie van de bijzondere scholen over
te gaan. En wat zijn rede bij de opening der
tentoonstelling van de abdij van Egmond be
treft, noemde de minister den oorlog tegen
Spahje Sonoy joeg de Benedictijnen der
abdij over de kling tegen het verbod van Wil
lem den Zwijger in een vrijheids- en geen
godsdienstoorlog.
Ds. Kersten (st.g.) en ds. Lingbeek (h.g.),
de eerste met krakende stem, de tweede leven
dig gesticuleerende, protesteerden hevig.
Ds. Lingbeek had gezegd, dat Sonoy wel
zekere daden had moeten doen, omdat de
Spaansche krijgers ook moordden.
Dat is zeker de christelijke opvatting vol
gens de school van Hoedemaker, snerpte mi
nister Marchant.
Hoedemaker is de man, die op ds. Ling-
beek's gedachten een grooten invloed heeft
geoefend en op wien deze zich vaak beroept.
Amusant was de persiflage door den minis
ter van een zeker soort geaffecteerde juris
ten, die soms geheel ten onrechte détourne-
ment de pouvoir meenen te zien. Hoe sier
lijker uitgesproken, hoe grooter onzin, aldus
de bewindsman!
Nu in ernst.
Dr. Mol Ier (r.k.) had gezegd, dat, als de
regeering de nieuwe spelling ook buiten het
onderwijs invoerde, de pers wel volgen zou.
Volgens den minister echter moet de pers
éérst verklaren, dat zij zal volgen.
Van de 52 inspecties is in acht de vereen
voudigde spelling ingevoerd op alle openbare
en bijzondere scholen, in ,33 op nagenoeg
alle scholen en in 11 op een vrij groot aantal
scholen van de 8315 lagere scholen in ons
land zijn er 600, waar de nieuwe spelling
nog niet is ingevoerd en in het grootste deel
daarvan wordt zij ingevoerd met ingang van
het nieuwe cursusjaar.
Toch nog even een grapje!
Dames zijn sterk, zei de minister, in
schimpscheuten op de vereenvoudigde spel
ling, maar blijken niet eens de 6 regels ervan
te kennen. En als ik dan zeg: Mevrouw, er
is toch zoo weinig intelligentie voor noodig
om ze te kennen, zijn zij npg luiaard op den
koop toe!
Nu weer bittere ernst!
Heden is eindelijk na acht maanden!
het advies van den Onderwijsraad over de
grondslagenwet ingekomen. Deze zal aan de
regeering volmacht geven om bij algemeenen
maatregel van bestuur allerlei dingen te re
gelen die nu bij wet geregeld zijn. Van de
baan is de wet niet, maar het is twijfelachtig
of de minister in den tijd, welke hem rest, er
in zal slagen, ze in het Staatsblad te bren
gen. Hij zal zijn best doen. Maar voordien
moeten in elk geval afzonderlijk allerlei be
zuinigingen tot stand komen.
Overwogen wordt om de concentratie van
scho'en te regelen in de algemeene bezuini-
gingswet, welke zal worden ingediend.
De minister herhaalde, dat, als het bijzon
der onderwijs vrijwillig concentreert, het
minder offers zal hebben te brengen, dan als
het ertoe gedwongen moet worden.
Geconcentreerd moet er in ieder geval
worden
De heer Zijlstra (a.r.) bestreed intusschen
opnieuw verplichte concentratie, als strijdig
met de pacificatie.
Minister Coliin heeft echter getoond, er
anders over te denken!
Qxiqdifksch
Rijksminister dr. Goebbels heeft
gisteravond in het Sportpalast het
woord gevoerd op de gouw-bijeen
komst van den gouw Groot-Berlijn.
Dr. Goebbels herinnerde aan de
harde tijden van strijd der bewe
ging, herdacht de dooden van den
grooten oorlog en den strijd om de
wederopstanding van Duitschland.
Goebbels verklaarde, dat „ons" ook dit
jaar geen teleurstelling van menschelijken of
zakelijken aard is bespaard gebleven. Dat de
beweging zich niettemin handhaafde en haar
weg voortzette, is het bewijs er voor, dat zij
ook in de toekomst vroegere of latere crises
«n bedreigingen zal overwinnen.
Binnenlandsch politiek bezien was het
onze plicht de revolutie als revolutie te be
ëindigen. Dat is menig ouden revolutionnair
en dat kan Goebbels ook begrijpen niet
goed voorgekomen. Doch ten slotte zijn revo
luties slechts middelen tot het doel. Met de
wolkomen machtsoverneming begon de evolu-
De Rijksminister gaf vervolgens een over
zicht van de ontwikkeling der Duitsche bui-
nlandsche politiek, welke, naar hij met na
druk verklaarde, moet worden geactiveerd
De binnenlandsch politieke crisis-stoffer,
moeten worden teruggedrongen en de vrijko
mende kracht moet worden besteed aan de
oplossing van buitenlandsch politieke proble
men. Spr. wees daarbij op de op onderschei
dene gebieden der binnenlandsche politiek
bereikte resultaten Wij staan evenwel niet
toe, dat men van het verleden alles ziet wat
goed was, om tegelijkertijd van den tegen-
woordigen fijd slechts dat te zien wat
slecht is.
Men zegt bijv. de nationaal socialistische
staat neemt hooge belastingen. Ja, aldus
Goebbels maar het komt er op aan, wat
de regeering met datgene wat zij ontvangt,
begint. Wij hebben het werkproces weer op
gang gebracht en de organisatie van den
arbeidsdienst opgebouwd.
Goebbels zeide niet geprobeerd te hebben
vast te stellen, dat de katholieke kerkvorsten
zich niet tegen het atheïsme hebben gekeerd,
doch slechts dat zij zich niet hebben gekeerd
tegen de partij, die dat atheïsme had veroor
zaakt. Spr. interesseert, wat zij die thans
verwijten maken over heidendom indertijd
hebben gedaan tegen sociaal-democratie en
centrum. De partij zorgt er niet slechts voor,
dat alle volksgenooten nationaal socialisten
zijn, doch ook, dat zij voor de toekomst natio
naal socialisten blijven. Wij zelf voelen ons
in de eerste plaats partijgenooten en dan
staatslieden. De partij geeft de menschen,
waarmede wij leiden en de staat geeft ons de
middelen, welke wij gebruiken voor de leiding
der menschen.
Buiten de partij mag geen tweede politieke
factor van den wil bestaan. Partij en weer
macht zijn de beide zuilen, waarop de staat
rust. Evenals de partij er voor waakt, dat
niemand naast haar politiek voert, evenzoo
moet de weermacht er op letten, dat niemand
buiten haar zelf wapens draagt.
Tusschen de politici en de soldaten van
het Derde Rijk bestaat niet alleen kameraad
schap, maar ook een innige en hartelijke
vriendschappelijke betrekking. Leger, staat,
partij en volk zijn thans een ondeelbaar ge
heel. Ten slotte wees Goebbels nog op de
Duitsche bereidheid den vrede te handhaven
en o pden Duitschen eisch in zake rechtsge
lijkheid met terzijdestelling van verschil tus
schen overwinnaars en overwonnenen. Hij
noemde het geen toeval, dat de frontsol
daten overal de kwestie der overeenstemming
tusschen de volken behartigen.
Goebbels besloot: Op 13 Januari zal aan
de Saar een Duitsche overwinning van
giandiozen omvang worden behaald:
Als één man zullen 800.000 mannen en
vrouwen hun wil uitspreken te worden inge
lijfd in den grooten staat, dien wij hebben
opgericht.
ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI
A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN
OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONT
VANGEN DE TOT DIEN DATUM
VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN
CO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
(Van onzen eigen verslaggever).
GOEDE REIS I
Precies om 12.20 uur vannacht
klonk het uit Hondong's mond:
„Contact'' en begon de middelste
motor te draaien Even later zoem
de de rechter motor zijn lied en na
eenige vergeefsche pogingen begon
ook de linker motor te draaien.
En toen, om 12.31 precies ver
hief zich de Snip na een vlotte start
van den grond en was de reis naar
West-Indië begonnen.
Het eene luchtvaartevenement in Neder
land volgt op het andere. Nauwelijks is de
Uiver terug van haar reis naar Melbourne,
nauwelijks zijn de feestelijkheden, waarvan
Parmentier en zijn mannen het middelpunt
waren, voorbij, of een ar.dere K.L.M.-vogel,
de Snip, staat klaar voor een tocht, die meer
dan gewone beteekenis heeft.
De Snip zal zijn reis beginnen naar de
West, de Snip zal over bergen en zeeën
vliegen, zal met groote moeilijkheden te kam
pen hebben en zal straks in onze West lan
den. En als dan de „groote sprong" ge
waagd is, zal de K.L.M. nieuwe lauweren
kunnen oogsten. Dan zal onze nationa'e
luchtvaart voor de zooveelste keer getoond
hebben, dat zij aan de spits staat van de
luchtvaart van alle landen!
Een regen-avond.
Door den donkeren nacht snelt de trouwe
Chevrolet langs de glinsterende wegen naar
en door Amsterdam en als wij de hoofdstad
doorkruist hebben, geraken wij al gauw in
een file.
Toch druk? vragen wij ons af, want
alles wees er tevoren op, dat de belangstel
ling voor het vertrek miniem zou zijn.
Toch druk! zoo bleek al ras, want toen
wij de smalle brug over de ringvaart van de
Haarlemmermeer gepasseerd waren en daar
in de laagte de wijde polder lag, zagen wij
overal, voor, achter, op zij, links en rechts
zich snel verplaatsende lichten.
Toch druk! dat bleek wel heel duidelijk,
toen wij den Spaarnwouderweg bereden en
telkens moesten afremmen, om een botsing te
voorkomen.
Toch druk! neen, heel druk! want
toen wij Schiphol naderden, geraakten wij al
gauw in een dicht-opgesloten file en ging
het vooruit in het tempo, dat een slak wel
licht nog langzaam had toegel eken.
Schiphol in den nacht
Een magnifiek, sprookjesachtig gezicht,
dat Schiphol in den nacht. Overal bundelen
de schijnwerpers, die laag bij den grond
rond het veld staan, hun lichtstralen over de
groen weide en geven een veelkleurig gezicht
aan 't geheel. En boven alles uit straalt daar
de „kaars", de lucht-vuurtoren van de Am-
sterdamsche luchthaven, die kilometers ver
te zien is.
En nog rijden wij oo den hoogen, maar te
smallen dijk, als de Snip zichtbaar wordt.
Eenige felle schijnwerpers zetten het vlieg
tuig zoo scherp in het zonnetje, dat wij nu
reeds kunnen zien, dat daar werkelijk de Snip
staat en geen andere vogel, want de witte
letters A.I.S. teekenen zich scherp af op den
blauwen achtergrond van de Fokker.
In de hall.
Wij komen op het terrein en nu pas mer
ken wij goed, hoe druk het is. Geen hand
je vol menschen, waarachtig niet! maar
eenige duizenden zijn hier verzameld achter
een lage schutting, die de massa belet, te
ver op te dringen. In dichten rijen staan
de Nederlanders uit alle provinciën. Zij
merken niet, dat het regent, dat de druilige
regen is overgegaan in een straf geplens
Zij voelen niet, dat ze nat worden, zij weten
niet, dat hun voeten kletsnat zijn, omdat de
zolen verre van waterdicht zijn!
Zij zijn enthousiast, zij leven mee met de
ze mooie nationale gebeurtenis. Zij toonen
weer eens, hoe een volk een kan zijn, on
danks alles
De hall van het Schiphol-station is inge
richt voor de ontvangst der gasten, die den
Kerstvliegers een goede reis en behouden
aankomst toe willen roepen. Vele K.L.M.
vliegers met hun familie, leden van Aero-
clubs, enkele militaire vliegers en een groot
aantal luchtvaart-enthousiasten zijn weer
op de Amsterdamsche luchthaven bijeen,
evenals een aantal oud-Westindische-gas-
ten. Op het groote bord in de hall, waar de
vertrektijden en aankomsten van de vlieg
tuigen staan aangegeven, is bovenaan, heel
nuchter weg, vermeld, dat de „Snip", de
IS, te nul uur twintig naar de West zal ver
trekken. Het woord Batavia anders wor
den hier de Indië-vluchten aangekondigd
is vervangen door „West-Indië
't Is een va-et-vient in de ruime hall en
als daar bekend wordt, dat het weer op de
eerste etappe slecht is geworden, begint men
plotseling over moeilijkheden te praten. Al
leen de vier mannen zelf praten er niet
over; zij zijn oogenschijnlijk tenminste
- rustig en zitten met hun familieleden aan
tafel, praten wat met hun collega's, die
achter blijven en wachten
In de cabine.
De start.
De Snip vertrok om 9.13 uur
A.T. van Marseille en nadert
thans Alicante, aan de Spaan
sche kust.
Van der Molen en zijn zenders.
Het is middernaht en de omroepers van de
beide Nederlandsche omroepverenigingen,
die op dit moment over de zenders beschik
ken, vertellen den luisteraars in Nederland
en West-Indië uitvoerig omtrent de voorberei
dingen voor den start van de Snip. Ons in
teresseeren alleen van der Molen en zijn bei
de zenders. Wij willen immers trachten de
Snip door den aether te volgen om belang
stellend Nederland zoo vlug mogelijk op de
hoogte te houden van de positie van het
vliegtuig.
Plotseling taxiet de „Snip" over het vlieg
veld, de beide ontvangers, één op de 900 M.
en één op U.K.G., worden bijgezet en even la
ter hooren wij reeds, dat Schiphol P.H.A.
wordt aangeroepen door de Snip AIS op 900
M. De seinen komen op dezen korten afstand
keihard door. Eenige minuten later hooren
wij van der Molen zijn kortegolfzender af
stemmen. Hij roept IJmuiden-radio op, die
prompt terugkomt en meedeelt, dat de ont
vangst goed is. De toon is stabiel en wij mo
gen dus de ontvangcondities voorbehou
den op een goede radioverbinding hopen.
Te 1.10 uur A.T passeert de Snip Gilzerijen.
Van der Molen meldt zijn positie. Er zijn
veel luchtstoringen, maar de signalen zijn
zeer goed te volgen. Van der Molen deelt
mede, dat hij nog een tijd heeft te luisteren
op de U.K.G. om verbinding te krijgen met
radio-amateurs.
Als de Snip zijn positie opgegeven krijgt
van Haren (bij Brussel), is deze 22 K.M. ten
Noord-Westen van Leuven. Het blijkt, dat
ALKMAARSGHE COURANT.
Intusschen staat de Snip in den regen
en trekt zich van alles, wat er rondom
haar gebeurt, niets aan. Over de drie
motoren liggen nog waterdichte zeilen
en voor het vliegtuig staat het nieuwe
voor-verwarmingsapparaat, dat er voor
zal zorgen, dat de motoren straks spoe
dig zullen aanslaan.
Wij krijgen nog even gelegenheid, om
de Snip van binnen te bewonderen. Ja,
inderdaad, de cabine ziet er wel heel
anders uit, dan wij gewend zijn. Vier
groote benzinetanks en een kleinere
olietank liggen daar, waar vroeger de
stoelen stonden en de inhoud van deze
tanks zullen er voor zorgen, dat de
„Snip" 1706 K M. meer kan afleggen dan
vroeger.
De machine is voorts uitgerust met
extra zware motoren, dit met het oog
op de start. Ook zijn verstelbare lucht-
schrceven aangebracht. De radio-instal
latie is naar achteren geplaatst. Vee!
ruimte en comfort blijven er voor de
vliegers niet over en van slapen zal wel
niet veel komen Op den flank van de
■machine, die niet meer in Holland terug
zal kmnen. lezen we „Holland—West-
ïndië
Tenslotte is het toestel gehee' iu de
nieuwe verf gestoken. Ge<m spatje is er
op te zien. Alles fonkelt en blinkt in het
schimsei der zoeklichten tn voo'a', ais
de talrijke fotografen en filmoperateurs
hun kiekjes gaan maken met blitz-licht,
staat de vogel dan kraakhelder voor ons
Dan nadert het groote oogenblik, dat
een historische gebeurtenis zal worden.
De spanning wordt merkbaar onder de
menigte, die nog maar steeds in den
regen staat. Wij zoeken een beschut
plaatsje onder den vleugel van den Fok
ker en juist als wij daar aangekomen
ziin, wordt er ruimte gemaakt.
De vliegers ontvangen haar laatste
instructie. De weerberichten, die binnen
komen, zijn verre van gunstig: een de
pressie van ernstigen aard is op komst
en zelfs fluistert men hier en daar al,
dat de start zal worden uitgesteld.
Maar neen, de voorbereidingen gaan
door: de zeilen worden van de motoren
getrokken, de verwarmingsmotor doet
zijn plicht en blaast warme lucht om de
motoren en dan komen onder daverend
gejuich van het tienduizendkoppige pu
bliek Hondong, v. Balkom, v. d. Molen
en Stolk, keurig in hun uniformen ge
stoken, naar het toestel. Zij wuiven har
telijk, klimmen in de machne en..,*,
komen even later weer te voorschijn, als
Plesman hen terug roept.
„Jullie zien, hoe wij allemaal
ihet jullie meeleven. Wij ver
trouwen op je, jongens en op je
machine. Ik wensch je goede
reis en behouden aankomst."
Dat zijn de eenige woorden, die ge
sproken worden. Dan draaien wij ons
even om, want de vliegers nemen een
laatste afscheid van hun vrouwen en
bloedverwanten. Ook dat duurt maar
kort. Nog korter, maar alleszeggend, is
het afscheid van hun collega's: een
stevige handdruk, een elkaar in de oogen
zien en meer niet.
Dan klimmen de vier dappere kerels
weer in de machine, Hondong en van
Balkom op den bok, v. d. Molen en Stoll
achterin bij de deur. En zij wuiven en
lachen en het publiek davert.
Voor vrij?Contact!roept Hon
dong. Meteen draait de middenmotor.
Even later /robeert men de linker-motor
maar deze weigert. Dan de rechtsche.
Goed! Nog eens weer de linker! En ook
die zoemt mee!
Dan laat Hondong ze om beurten even
op een hoog toerental komen en dan
Het raam van de cockpit gaat dicht,
op den starttoren schittert de letter K.
en dan gaan de blokken weg.
Langzaam valt de Snip naar de start
plaats, ver achteV op het veld, dan een
oorverdoovend lawaai, een aanloop en.
om 12.31 uur is de Snip los.
De groote rei6 is begonnen.
Vlak boven de menigte vliegt het toe
stel en lang nog blijft het zoeklicht van
het toestel zichtbaar.
De menigte wordt stil. Hier en daar
pinken groote kerels een traan weg, an
deren uiten een korte kernachtige
uitdrukking en heel langzaam komt de
menigte weer in haar gewone doen.
De regen valt nog steeds neer op het
platform. Doch dat merkt het publiek
nu pas!
De terugtocht kan worden aangevan
gen, onze terugtocht.
En boven in de lucht reizen vier man
nen, vier Hollanders naar de West; zij
zijn een pionierstocht begonnen.
Kerels goede reis en behouden aan
komst!