ftadiopcogtamma
SPAREN? SPAAR HET MOOISTE WAT U
BEZIT UW GEZONDHEID, EN ROOK
DAAROM UITSLUITEND
Financieel Overzicht.
Zondag 6 Januari.
HILVERSUM, 1875 M. (8.30
Maandag 7 Januari.
HILVERSUM, 1875 M. (VARA-
10.en 5.-8.— VARA, de VPRO
van 10—12 en de AVRO van
12.—5.en 8.—12.uur). 8 30
Gr.pl. 8.35 Tuinbouwpr. S. S. Lan-
tinga. 9— Voetbalnieuws. 9.05
Gr.pl. 9.15 Orgelspel Johan Jong.
9.45 A. Pleysier: Van Staat en
Maatschappij. 10.30 Kerkdienst uit
de Vereen, v. Vrijz. Herv. te Apel
doorn. Voorg.: Dr. C. J. Bleeker.
12— Klokkenspel en uurslag v. d
St. Nicolaas-kerk te Utrecht. 12 01
Filmpr. door L. J. Jordaan 12.30
Het Lyra drio. 1.30 Disco-nieuws
2. Boekbespr. dr. P. H. Ritter Jr!
2.30 Concertgebouw-orkest olv. E.
van Beinum, mmv. Mischa Elman,
viool. 4— Mannenkoor „Onder
Ons". 4.20 Gr.pl. 4.45 Vaz Dias.
5.„Collegium musicorum", olv.
G. Stam. 6.— Voetbalpr. 6.20
VARA-orkest olv. H.de Groot. 7.
Deel. F. Nienhuys. 7.15 De Fliere
fluiters olv. E. Walis. 7.30 H. Wig-
gelaar, viool en Johan Jong, piano.
7.45 XX-Ensemble olv. Cor Steyn.
8.Vaz Dias. 8.15 Omroeporkest
olv. N. Treep, mmv. Fr. Baumann,
tenor. 9.15 Radiojournaal. 9 30 Or
gelspel P. Palla. 9.50 Omroep
orkest olv. N. Treep, mmv. C. Rij-
neke, piano. 10.15 Tegenlicht-op-
name. 10.30 Omroeporkest olv. N.
Treep. 11.— Vaz Dias. 11.10—
12.Uit „La Caité, A'dam: Ray
Forest en zijn orkest.
HUIZEN, 301 M. (8.30—9.30,
12.15—5.— en 745—11.— KRO,
de NCRV van 9.3012.15 en 5.
7.45 uur). 8.30 Morgenwijding. 9.30
Gewijde muziek. 9.50 Kerkdienst uit
de Ned. Herv. kerk (Nieuwe Kerk)
te Utrecht. Voorg.: dr. jhr. J. L. A.
Martens van Sevenhoven. Orgel:
J. H. Verkerk. Hi:rna gewijde mu
ziek. 12.15 Orkestconcert en lezin
gen. 3.Concert en lezingen. 4.
Ziekenlof. 5.— Z:ekenlof. 5 Da
meskoor olv. F. Kloek. 5.15 Klok
gelui. 5.20 Orgelspel. 5.30 Kerk
dienst uit de Geref. kerk (Dorps
kerk) te Ermelo. Vo< g.: ds. J. van
Herksen. Orgel C. J. de Koning.
Hierna orgelspel door C. J. de Ko
ning. 7.45 Sportnieuws. 7.50 Le
zing. 8.10 Vaz Dias. 8.15 Orkest
concert en gr.pl. 9.15 Orkestconcert
mmv. orgel. 10.20 Gr.pl. 10.30
Vaz Dias. 10.35 Gr.pl. 10.40
11.Epiloog
DROITWICH, 1500 M. 12.50 Bel-
fast Omroeporkest olv. Brown. 1.50
Vioolrecital J. Salisbury. 2.20 Les-
lie Bridgewaterkwintet. 3.20 Gr.pl.
3.50 Gersom Parkington Kwintet.
5.50 Spencer-Dyke strijkkwartet m.
m. v. Betsy de la Porte, alt. 7.35 P.
Heming, bariton en E. Walker,
piano. 8.20 Kerkdienst. 8.35 Le
zing. 9.05 Liefdadigheidsoproep.
RADIO-PARIS, 1648 M. 7.20 en
8.20 Gr.pl. 11.50 Orgelconcert.
12.40 Gewijde muziek. 1.05 Gr.pl.
1.20 Pascal-orkest. 4.20 Radiotoo-
neel. 5.05 Asosc. des concert La-
moureux olv. Bigot. 8.20 Music
Hall programma olv. André. 10.50
Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 11.20
12.20 Omroeporkest olv Reesen
I 20—1.50 Gr.pl. 2.20—4.20 Om
roeporkest olv. Mahler. 7.20 Hoor
spel. 7.35 Harmonieconcert o.l.v.
Gröndahl. In de pauze voordracht,
gr.pl. en pianosoli. 10.20—11.50
Dansmuziek.
KEULEN, 456 M. 5.55 Haven-
concert. 10.20 Volksmuziek o. 1. v.
Kneip. 10.50 Bachcantate. 11.20
Orkestconcert. 12.35 Omroeporkest
en -koor olv. Frickhoeffer en Stei-
ner. 2.20 Concert. 4.20 Radiotoo-
neel. 4.50 Marschenconcert. 6.35
„Die Saarkantate", van H. Erdlen,
mmv. het Hamburgsch symphonie:
orkest olv. Erdlen. 7.20 Reportage.
9.35 Vroolijk programma. 11.20—
1.20 Omroeporkest en dansorkest.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M-:
10.20 Orkestconcert olv. Lunssens.
II 50 Salonorkest o. 1. v. Walpot.
12.50 J. Rutten's orkest. 1.30 Or
gelconcert. 2—2.20 Gr.platen. 5.20
Dansmuziek. 6.20 Gr.pl. 6.35 Sa
lonorkest olv. Walpot. 8.20 Symph.-
concert. 9.20 Salonorkest olv. Wal.
pot. 10.3012.20 Dansmuziek. 484
M.: 10.20 Gr.pl. 11.20 J. Ruttens
orkest. 12.20 Omroeporkest o.l.v.
André. 1.30—2.20 Symphoniecon-
cert. 2.20 Concert olv. Marsick en
gr.pl. 5.20 Omroeporkest o. 1. v.
André. 6.20 Gr.pl. 6.35 Kamermu
ziek. 8.20 Omroeporkest olv. André.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 7.20 Reportage uit het Ber-
lijnsche Sportpaleis. 9.20 Ber. 9.35
Vroolijk programma. 11.20 Om
roeporkest en radiodansorkest uit
Frankfort olv. Rosbaud.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Liin 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Lijn 3: Keulen 9.35—13.50,
Parijs Radio 13.5015.20, Brussei
(Fr.) 15.20—17.05, Parijs Radio
17.05—19.25, Weenen 19.25—21.40
Boedapest 21.4022.20, Parijs
Poste Pariss. 22.20—22.50.
Lijn 4: Parijs Radio S.30—8.50,
Brussel (VI.) 10.20—11-—. Parijs
Radio 11.-12.50, Droitwich 12.50
—16.50, Lond. Reg. 16.50—17.50,
Droitwich 17.50-19.20, Beromün-
ster 19.20—20.20, Droitwich 20.20
20.35, BeromiinsH' °0.3521.35
Droitwich 21.35—23.20 en Leipzig
23.20-24.—
uitz., Alg. progr.) 8 Gr.pl. 10
VPRO-morgenwijding. 10.15 Deel.
C. Rijken. 10.35 Orgelspel J. Jong.
11.Verv. deel. 11.20 Gr.pl. 12.
De Notenkrakers, olv. D. Wins.
12.30 E. Walis en zijn orkest. 1.15
Gr.pl. 1.30 Orgelspel Cor Steyn.
I.45 Zenderverz. 2.— Orvitropia,
olv. J. v. d. Horst. 2.30 De Zonne
kloppers, olv. C. Steyn. 3.De
Flierefluiters olv. E. Walis. 3.30
Voor de vrouw. 4.Zenderwiss.
4.15 Gr.pl. 4.30 Voor de kinderen.
5.— Schalmei, olv. P. Renes. 5.15
Gr.pl. 5.30 Strijkorkest olv. E. Wa
lis. 6.XX-Ensemble olv. C. Steyn.
6.30 Muzikale causerie P. Tiggers.
7.10 Dr. H. Engel: De wijsheid der
dieren. 7.30 Zang door H. v. Oss.
Aan den vleugel F. de Nobel 8.—
Herh. SOS-ber. 8.03 „Das Lied
von der Erde", Mahler, mmv. het
Residentie-orkest olv. dr. P. v. An-
rooy, Suze Luger, alt en L. van
Tulder, tenor. 9.30 Vaz Dias. 9.40
VARA-orkest olv. Hugo de Groot.
10.25 „Plict", hoorspel van F.
Nagl. Vert.: N. Bakker. 10.45 De
Flierefluiters olv. E. Walis. 11.15
12.Gramofoonplaten.
HUIZEN, 301 M. (NCRV-uitz.)
8— Schriftlezing en meditatie
8.15—9.30 Gr.pl. 10.30 Morgen
dienst olv. ds. N. P. E. G. v. Uche-
len. 11.Chr. Lectuur. 11.30 Gr.
pl. 12.30 Orgelconcert Jan Zwart.
2.Voor de scholen. 2.35 Cause
rie A. J. Herwig. 3.15—3.45 Knip-
les. 4.— Bijbellezing dr. C. Bouma,
mmv. zang en orgel. 5.J. v. d.
Rosière—van Emmerick, alt. F.
Zepparoni, viool en A. v. d. Rosière
piano. 6.30 Vragenuur. 7.Ned
Chr. Persbureau. 7.15 Gr.pl. 7.30
Vragenuur. 8.— Vaz Dias. 8.05
Ned. Evang. Vereen, ds. N. Lof
vers: De aard en vroomheid van
den Noord-Groninger. 8.50 NCRV-
kleinorkest olv. P. v. d. Hurk, mmv.
Rie Beute, piano. Om ca. 9.45 Vaz
Dias. 10.30—12.— Gr.pl.
DROITWICH, 1500 M. 10.35
10.50 Morgenwijding. 11.05 Lezin
gen. 11.40 Gr.pl. 12.20 Orgelspel
R H. Clifford Smith. 1.05 BBC-
Midland-orkest o. 1. v. L. Heward
2.20 Gr.pl. 2.50 Western Studio
orkest olv. F. Thomas. 3.35 Dans
muziek (gr.pl.) 4.05 H. Just, cello
en H. Bolton, piano. 4.35 Abera-
man Orig. Silver Band olv. R. S.
Howells. 5.35 BBC-dansorkest olv.
H. Hall. 6.20 Ber. 6.50 Lezingen.
7.25 Handel-concert. 7.50 Lezing
8 20 Gevar. progr. 9.20 Lezing.
9.40 Pianorecital C. Dixon. 9.50
Ber. 10.20 Het Engelsch Ensemble.
II.35—12.20 Dansmuziek o, 1. v.
Sydney Lipton.
RADIO-PARIS, 1648 M. 7.20 en
8.20 Gr.pl. 12.20 Pascal-orkest.
8.20 „La reine Fiammette", van
LerouxMendès, mmv. orkest olv.
Bigot. 10.50 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 11.20
1.20 Strijkorkest olv. Andersen
2.50—4.50 L. Preil's orkest. 7.20
Operamuziek olv. Mahler. 8.05 Ac
tueel halfuur. 8.35 Lehar-concert.
9.40 Zang en piano. 9.55 Kamer
concert olv. Mahler. 10.25—11.50
Dansmuziek.
KEULEN, 456 M. 5.20 Gr.pl.
6.35 Orkestconcert. 11.20 Werag-
kamerorkest. 3.20 Pilh. orkest
Mannheim olv. Schlawing. 7.50
Omroepkleinorkest olv. Eysoldt, vo
caal sextet en orgel. 9.50 Uit
Frankfort: Omroeporkest olv. Hess.
11.20 NS-Rijkssymphonie-orkest o.
1 v. Adam. 12.20—1.20 Concert.
ROME, 421 M. 8 05 Gr.pl 9.20
Variété-programma.
BRUSSEL, 322 en 484 M.322 M-:
12.20 Gr.pl. 12.35 Pianoduetten.
12.50 Salonorkest o. 1. v. Walpot.
I.50-2.20 Gr.pl. 5.20 Gr.pl. 6.50
Salonorkest olv. Walpot. /.35 Gr
pl. 8.20 Symphonieconcert. 10.30—
11.20 Gr.pl. 484 M.: 12.20 L
Langlois' orkest. 1.30—2.20 Dito
5.20 Russische muziek. 6.20 Zang.
6 50 Kamermuziek. 7.30 Zang. 8 20
Koorconcert en gr.pl. 9.05 Piano
recital. 9.35 Salonorkest olv. Wal
pot. 9.50 Liedjes. 1010 Salonorkest
olv. Walpot. 10.30—11.20 Dans
muziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 7.20 Kernspreuk en berichten.
7 35 Omroepkleinorkest o.l.v. K.
Knauer. 8.50 Voordr. 9.20 en 10.05
Ber. 10.20 Omroeporkest olv. Hess,
mmv. sopraan. 11.20—1.20 NS-
Rijkssymponie-orkest olv. Adam.
GEMEENTELIJKE RADIO-
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Lijn 3: Keulen 7.50—8.05,
Deutschls. 9.—9.20, Keulen 9.20—
12.20, Brussel (VI.) 12.20—13.50,
Lond. Reg. 13.50—15.20, Keulen
15.20-16.20, Lond. Reg. 16.20-
17.40, Leipzig 17.4018.20, Brus
sel Fr. 18.20—18.40, Weenen 18.40
—20.10, Keulen 20.10-21.—, Wee
nen 21 —22.05, Boedapest 22 05—
22.25, Weenen 22.25—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8 058-50,
Droitwich 10.3511.05, Lond. Reg
11.05—11.40, Droitwich 11.40
18.50, Lond. Reg. 18.50-19.35,
Beromünster 19.3519.55, Lond.
Reg. 19.55—20.20, Droitwich
20.20—21.50, Brussel Fr. 21.50—
22.20, Droitwich 22.20-24.—.
I
WHIP
Aanpassingsproces in de Neder-
landsche industrie. Toene
ming der bedrijvigheid in de
radio-industrie. Stagneerende
afzet van kunstzijde. De Indi
sche volkshuishouding op een
lagere basis. Vooruitzichten
voor rubber beter dan voor de
Java suikercultuur. Onbevre
digende toestand op de petro-
leummarkt.
Het koersniveau op de aandeelenmarkt
aan het eind van 1934 weerspiegelt duidelijk
de moeilijkheden, waarmede het economisch
leven in Nederland en Ned. Indië nog steeds
te kampen heeft. Opnieuw zijn een aantal
fondsen, in vergelijking met de noteeringen
van een jaar geleden, aanzienlijk in koers
teruggeloopen. Dat er echter ook hier en
daar lichtpunten zijn te ontdekken, kan af
geleid worden uit het feit, dat de verdere
koersdaling zich niet over de geheele linie
heeft uitgestrekt, maar dat in sommige af-
deelingen hetzij een algemeen, hetzij een
slechts in enkele noteeringen tot uiting ko
mend koersherslel is ingetreden. Zoo valt het
op, dat er in de industrieele afdeeling, naast
een overheerschend aantal fondsen, die een
verder koersverlies moesten boeken, toch ook
eenige zijn, die belangrijk in koers zijn op-
geloopen. Het betreft hierbij in de eerste
plaats de aandeelen van ondernemingen, die
in het afgeloopen jaar een bevredigend divi
dend betaald hebben, zooals Ned. Gist-
Spiritus, Ned. Kabelfabriek en vooral ook
Ned. Ford, die in een jaar tijds een kleine
100 in koers gestegen zijn. De goede
vraag naar deze fondsen vindt voor een
groot deel haar oorzaak in het feit, dat de rij
van dividendbetalende ondernemingen, wel
ker aandeelen op de Amsterdamsche beurs
worden verhandeld, sterk is ingekrompen.
Voor beleggers, die een deel van hun vermo
gen in aandeelen wenschen te investeeren,
welke eenig rendement opleveren, is de keus
dientengevolge zeer beperkt geworden, zoo
dat zij vaak overgaan tot het aankoopen van
de desbetreffende aandeelen op een hulp-
nivaeu, dat op basis van het laatstelijk uit
gekeerde dividend'slechts een betrekkelijk
gering rendement geeft. Men neemt hier
mede echter te eerder genoegen, nu de lage
rentestand het rendement op obligatiën
eveneens verder heeft doen inkrimpen.
Op zich'zelf geeft de bevredigende gang
van zaken bij bovengenoemde en bij nog
eenige andere industrieele ondernemingen,
die in het afgeloopen jaar dividend hebben
kunnen uitkeeren, aanleiding om de toekomst
iets hoopvoller tegemoet te zien. Immers
blijkt er uit, dat er, ondanks alle tegenwer
kende factoren, en zij het slechts op beperkte
schaal, toch een proces van aanpassing
bezig is zich te voltrekken. Trouwens uit de
jaarverslagen van die ondernemingen, die
in het afgeloopen jaar nog met verlies heb
ben gewerkt, kan eveneens duidelijk het stre
ven worden afgeleid, om, zich baseerend op
de tegenwoordige verhoudingen, door betere
outillage en organisatie het bedrijf nieuw op
te bouwen Het resultaat van dit streven zal
echter eerst zeer geleidelijk tot uiting kunnen
komen in de financieele resultaten. Slechts
een enkel maal zal men geholpen kunnen
worden door maatregelen van buiten af, zoo
b.v. de Twentsche textielindustrie door de
contingenteering van bepaalde producten in
Ned. Indië, terwijl ook het door de regeering
ingestelde „Werkfonds" iets zal kunnen doen
voor verbetering van den toestand in ver
schillende takken van industrie. In het alge
meen rust echter op de industrie de zware
taak, op eigen kracht de moeilijkheden te
boven te komen. Dat hiermede in het afge
loopen jaar reeds hier en daar eenig succes
is behaald, kan als een heuglijk verschijnsel
worden aangemerkt, al moet niet over het
hoofd worden gezien, dat op dit gebied het
leeuwendeel nog gedaan moet worden.
Een van de, voor ons land belangrijke in
dustrieën, die lijk heeft gegeven van een
krachtig weerstandsvermogen, is wel de
Philips' Gloeilampenfabriek. Vooral in de
tweede helft van dit jaar is de bedrijvig
heid bij de Philips' fabrieken, vooral wat de
radio-afdeeling betreft, gestadig toegeno
men. In de eerste elf maanden van het afge
loopen jaar werd voor een waarde van
39.64 millioen aan luidsprekers, radio-toe
stellen en onderdeden uit ons land geëxpor
teerd, tegen 34.06 millioen in de overeen
komstige periode van het voorafgaande jaai
Tegenover deze stijging van den export van
radio-artikelen met ca. 554 millioen staat
weliswaar een teruggang bij den uitvoer van
gloeilampen van ca. 1V2 millioen, die ver
moedelijk haar oorzaak vindt in een verdere
verplaatsing van de fabricage van gloei
lampen naar buitenlandsche landen gelden
de hooge invoerrechten te ontgaan. De
werkgelegenheid bij de Philips' fabrieken in
het binnenland is niettemin in het afgeloo
pen jaar aanzienlijk toegenomen. Eind Sep
tember j.1. was de personeelsterkte weer op
ruim 15000 gebracht, tegen ca. 122.500 een
jaar geleden en 10.600 eind September 1932.
Waar het Philips' bedrijf behoort tot de on
dernemingen, die in de goede jaren een voor
zichtige financieele politiek hebben gevolgd
en in de minder goede hierdoor in staat zijn
geweest, zonder al te zware financieele offers
het bedrijf aan de gewijzigde omstandig
heden aan te passen, mag bij een verdere uit
breiding der bedrijvigheid rekening worden
gehouden met een gestadige verbetering der
financieele resultaten.
Heel wat minder gunstig zijn de vooruit
zichten voor een andere belangrijke bedrijfs
tak, n.1. de kunstzijde-industrie. Hier hebben
juist de laatste maanden van dit jaar een
zeer teleurstellende ontwikkeling gebracht,
tot uiting komende in een scherpen terug
gang van den export van kunstzijde-garens
Blijkens het hieronder volgende staatje is de
gemiddelde prijs per K.G. uitgevoerde kunst
zijde, na een tijdelijke verbetering in de
zomermaanden, tegen het eind van het jaar
opnieuw ingezakt.
Uitvoer van kunstzijde
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Hoeveelheid
(in duiz. K.G.)
1934 1933
W aarde ra
duiz gulden
1934 1933
Gemiddelde prijs
per K.G.
1934 1933
662
605
1.313
1.189
1.98
1.97
760
643
1.505
1.268
1.98
1.97
801
803
1.590
1.571
1.98
1.95
684
661
1.390
1.345
2.03
2.03
682
699
1.444
1.386
2.11)4
1.99
696
660
1.472
1.313
2.1154
1.99
645
627
1.358
1.266
2.1054
2.02
692
763
1 440
1.557
2.08
2.04
712
688
1.391
1.334
1.95
1.93
664
674
1.339
1.326
2.01
1.96
484
814
977
1.580
2.02
1.94
7482
7638
15.219
15.135
2.03*
1.98
Totaal
gemiddelde prijs 11 mnd.
Tengevolge van de bemoeilijking van den
afzet was de directie tegen het eind van het
jaar gedwongen, haar productie sterk in te
krimpen, hetgeen gepaard is gegaan met ont
slag van personeel op groote schaal. Dc
beursnoteeringen der aandeelen, die tijdelijk
tot ruim 47 was verbeterd, is dientenge
volge weer teruggeloopen tot ca. 30 Naar
men weet, is de kapitalisatie van de Aku
reeds lang niet meer in overeenstemming
met den omvang van het bedrijf; de onver
mijdelijke. ingrijpende financieele reorgani
satie werd echter tot dusverre uitgesteld, om
dat de directie den toestand in het bedriji
nog niet voldoende gestabiliseerd achtte.
Wellicht echter dat in het komende jaar de
tijd toch rijp zal worden geacht om over te
gaan tot een kapitaalreductie, waardoor gel
den vrij zullen komen voor de noodzakelijke
afschrijving op de nog alijd veel te hoog te
boek staande activa. Om het bedrijf weer op
een eenigszins loonende basis te brengen, zal
het mes er echter diep ingezet dienen te wor
den Ook verschillende andere industrieele
ondernemingen zullen wel niet zonder een
meer of minder ingrijpende kapitaalreductie
uit de crisis te voorschijn kunnen komen. Wij
denken hierbij aan een onderneming als de
Kon. Papierfabrieken van Gelder, die welis
waar dank zij haar voorzichtig financieel be
leid in vroegere jaren een krachtig weer
standsvermogen aan den dag legt, welker
reserves echter door den langen duur der
crisis uitgeput moeten raken. Ook in finan
cieel opzicht zal het aanpassingsproces in
de industrie in het nieuwe jaar nog verderen
voortgang moeten maken.
Veel verder dan in de Nederlandsche is
het aanpassingsproces in de Indische volks
huishouding reeds voortgeschreden „Feno
menaal" noemde dr. Colijn dezer dagen in
een interview de wijze, waarop Indië zich
aan de nieuwe verhouding heeft aangepast.
Dit aanpassingsproces is stellig in de nand
gewerkt door den veel gesmaden invoer van
goedkoope Japansche artikelen, waardoor
verschillende eerste levensbehoeften aanzien
lijk in prijs zijn gedaald Tezamen met de
door regeering en bedrijfsleven doorgevoerde
bezuinigingsmaatregelen heeft dit de ge
heele volkshuishouding op een andere basis
gebracht. De regeering heeft het doel, dat zij
zich met haar bezuinigingsprogramma had
gesteld, thans bereikt. In enkele jaren tijds
zijn de uitgaven van 525 verminderd tot
300 millioen. De hoop, dat de inkomsten
op dit sterk verlaagde niveau gestabiliseerd
zouden kunnen worden, is intusschen niet
verwezenlijkt; de raming der inkomsten
moest n.1. verder verlaagd worden tot 250
millioen, zoodat er nog altijd een tekort van
rond 50 millioen blijft te overbruggen.
Een deel hiervan zal gedekt moeten worden
door nieuwe belastingmaatregelen; wellicht
echter zal een verdere verbetering in den toe
stand van enkele cultures in het nieuwe jaar
een onverwachte verhooging der inkomsten
voor de schatkist opleveren.
Met enkele Indische producten is het in
het afgeloopen jaar reeds beter gegaan dan
in het voorafgaande. Omgerekend in Neder
landsch courant heeft de gemiddelde prijs
voor rubber te Londen in 1934 ruim 21 1 '4
cent per V2 K.G. bedragen, tegen 12 1/4 cent
in 1933, en een dieptepunt van 9 cent in
1932. Ten opzichte van 1933 heeft de prijs
stijging van rubber dus niet minder dan cir.
ca 74 pCt. bedragen. Deze verbetering was
toe te schrijven aan de per 1 Juni j.1. van
kracht geworden internationale restrictie
overeenkomst, die haar schaduwen reeds
vooruit had geworpen. Met de beperking
van de productie is het afgeloopen jaar een
verblijdende vermeerdering van het wereld-
verbruik gepaard gegaan. Voor 1934 heeft dit
naar raming 900.000 ot 930.000 ton bedra
gen, tegenover een verbruik over 1933 van
circa 814.000 ton. Vergeleken met 1929 staat
tegenover een vermindering van het verbruik
in de Ver. Staten me 5 pCt. een stijging van
de consumptie in de overige landen met circa
40 pCt. In verband met de nieuwe plannen
der Amerikaansche regeering tot het stimu-
leeren van de bedrijvigheid, waarvan ook de
Amerikaansche automobielfabrieken zullen
profiteeren, wordt een toeneming van het
rubberverbruik der Ver. Staten in het nieuwe
jaar verwacht. Daarentegen zal echter reke
ning moeten worden gehouden met een ver
mindering van den afzet van ruwe rubber in
Duitschland, wegens de beperking, welke dit
land zich tengevolge van de deviezenmoeilijk-
heden bij zijn grondstoffeninvoer moet opleg
gen, een ontwikkeling, die leidt tot een toene
ming van het verbruik van z.g. „geregene
reerde" rubber.
Een krachtige verdere verbetering van den
rubberprijs in het nieuwe iaar zal vermoede
lijk worden tegengehouden door de voorzich
tige wijze, waarop de Ned.-Indische regee
ring de restrictie hanteert. Terecht hecht zij
in de eerste plaats waarde aan stabiele ver
houdingen op de rubbermarkt op basis van
een prijsniveau, dat eenerzijds voor de goed
geleide rubberondernemingen een matig ren
dement oplevert en aan den anderen kant
geen afbreuk doet aan het rubberverbruik,
terwijl tegelijkertijd rekening wordt gehou
den met de productie van inlandsche rubber,
die door heffing van uitvoerrechten binnen
de door de restrictie voorgeschreven grenzen
moet worden gehouden. Het tegenwoordige
prijsniveau heeft reeds een belangrijke verbe
tering gebracht in de financieele resultaten
der rubbermaatsch.toch zullen slechts
bij uitzondering de afschrijvingen in het af
geloopen iaar verdiend zijn en lang niet alle
rubberondernemingen, welker aandeelen op
de Amsterdamsche beurs genoteerd zijn, zui
len reeds tot hervatting van de diviaenduit-
keering kunnen overgaan. De verbetering
der vooruitzichten heeft echter geleid tot een
krachtige koersstijging; alleen het hoofd
fonds dezer afdeeling, Amsterdam-Rubber, is
in koers teruggeloopen.
Ongunstig blijven de vooruitzichten nog
altijd voor de Java-suikercultuur, nadat het
afgeloopen jaar reeds een verdere inzinking
te zien had gegeven. De Chadbourne-over-
eenkomst, die de regeling van productie en
afzet van suiker op de wereldmarkt ten doel
had, heeft het beoogde doel niet kunnen be
reiken. Dit is in de eerste plaats een gevolg
van een vermeerdering der suikerproductie in
de landen, welke niet bij de internationale
overeenkomst zijn aangesloten. In plaats
van, zooals tot dusverre suiker te importee
ren, zijn deze landen steeds verder voortge
gaan met de dekking hunner behoeften door
in het eigen land verbouwde suiker; in som
mige gevallen treden zij zelfs als exporteurs
van suiker op de wereldmarkt op.
De Java-suikerindustrie heeft speciaal te
lijden onder de toenemende zelfverzorging
der landen in het Verre Oosten, het natuur
lijke afzetgebied van Java-suiker. Teneinde
dit afzetgebied althans ten deele te behou
den, heeft het centrale verkoopbureau van Ja
va-suiker, de N.I.V.A.S., den prijs voor ver-
koopen naar deze gebieden herhaaldelijk
moeten verlagen. In December werden afdoe
ningen naar de Westkust van Britsch-Indië
gemeld voor den prijs van 3.05 (nadat
reeds tijdelijk genoegen moest worden geno
men met een prijs van 2 85), naar de Oost
kust voor 3.10 per 100 KG. tegen resp. 4
en 4.20 in het begin van dit jaar.
Voor de Java-suikerondernemingen zijn
zulke prijzen ruïneus en de hieruit voort
spruitende verliezen kunnen niet worden ge
compenseerd door de wat hoogere prijzen,
die nog in andere afzetgebieden, vooral op de
Indische binnenlandsche markt, kunnen wor
den gemaakt. De drastische voorzieningen,
die de Ned. Handel Mij. ter gelegenheid van
haar financieele reorganisatie voor dekking
van verliezen op haar suikerbelangen heeft
getroffen, geven een aanwijzing van den toe
stand, waarin deze eens zoo bloeiende tak
van cultuur is geraakt. De noteeringen van
suikeraandeelen op de Amsterdamsche
beurs zijn in den loop van 1934 dan ook nog
verder teruggeloopen.
Tabaksaandeelen verlaten 1934 daarente
gen op een hooger niveau dan een jaar gele
den, dank zij de bevredigende resultaten, die
de in 1934 ten verkoop gebrachte tabaks
oogst 1933 heeft opgeleverd, waarbij komt,
dat de uitwerking van de bezuinigingsmaat
regelen in den kostprijs van het product van
dezen oogst duidelijk tot uiting komt. Hoewel
de financieele positie der Sumatra-tab ks-
maatschappijen dientengevolge na de vele
voorafgegane verliesjaren thans aanmerkelijk
verbeterd is, zal in het komende jaar nog
slechts in enkele gevallen op dividend gere
kend mogen worden. De Arendsburg zal vrij
wel zeker een uitkeering aan aandeelhouders
kunnen doenwellicht ook de Deli Batavia
Mij. De Deli Mij. en de Senembah zullen ech
ter vermoedelijk ook ditmaal het dividend
moeten passeeren.
In de theecultuur kon de verbetering zich
