DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Lloyd George op het oorlogspad.
Qxujetiih&ch OitemcAt
^Buitenland
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke retfel meer 0 75. rfrnA*e
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 18
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 22 Januari 1935
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
„Engeland moet uit het moeras van de crisis
worden gered".
HERVORMINGEN BEPLEIT.
Lloyd George heeft zijn 72-sten
verjaardag gevierd door te bewijzen
dat zijn landgenooten en dat
andere naties meer belangstelling
hebben voor wat hij heeft te zeggen
dan voor hetgeen andere politici
te berde mochten willen brengen.
'Hij heeft een dezer dagen zijn kruistocht
voor een New Deal ingeleid met een rede
voering in een militaire oefenzaal te Bog-
nor, een plaatsje in zijn vaderland Wales.
Het ministerie van oorlog was hem te
hulp gekomen door kanonnen in de zaal weg
te ruimen, opdat zooveel mogelijk menschen
zouden kunnen gaan zitten aan zijn voeten,
ten einde te vernemen van de wijsheid, die de
oude staatsman van zijn lippen zou laten
vloeien. MacDonald heeft dienzelfden dag
ook gesproken te Seaham. Maar weinige
Britten zelfs wisten dat hij het zou doen.
Kind en grijsaard in alle hoeken van de
Britsche Eilanden wisten dat Lloyd
George zou spreken.
'De wereld in haar geheel wist het. Er
waren speciale dagblad-crrespondenten uit
Rio de Janeiro en uit Tokio, uit Philadelphia
en uit Stamboel.
Met Lloyd George bevonden zich op het
podium vooraanstaande personen uit de con
servatieve, de liberale en de labour-partij,
vertegenwoordigers van offitieele en non-
conformistische kerken, van handel, industrie
en geldwezen. Het podium was een staal
kaart van de belangrijkste politieke, maat
schappelijke, economische groepen van het
land. Lloyd George had zijn knoopsgat ge-
tooid met een wit bloeiend heide
takje.
Hij was indrukwekkender in uiterlijk dan
ooit.
Daar stond de man op wiens schouders
'het meest dramatische leiderschap, dat de
historie wellicht ooit heeft gekend, eens
heeft gerust, wiens bloed met blijkbaar oud-
testamentische-viriliteit bleef stroomen in de
aderen, wiens oogen levendig en bijna
schalksch waren gebleven, op wiens gezicht
onbekoelde strijdlust en eerwaarde vaderlijk
heid om voorrang bleven dingen, wiens
hoofd bekroond bleef door witte lokken, die
even tartend konden schudden als ze het
hadden gedaan toen ze nog donker waren,
als in Lime house, als ten tijde van Agadir.
Hij sprak zonder zichtbare inspanning ge
durende 1 uur en 35 minuten, beginnende
met de verzekering dat hij hier niet stond
als partijman, dat hij geen kruistocht was
begonnen voor een nieuwe Lloyd George-
partij eindigend met een gloeiende pero
ratie, die meteen een voorbeeld was van het
expressief vermogen van de Engelsche taal
goed gebruikt.
De rede maakte een voortref-
felijken indruk
en was een treffend begin van een campagne
van een oud-staatsman, die buiten het ge
rucht van den politieken strijd is geweest
en boven de partijen is komen te staan.
Hij had zich niet laten hypnotiseeren
door de voorstellingen, op pers en podium
met verbijsterende lichtzinnigheid gegeven,
van een Engeland dat bezig is omhoog te
rijzen uit de crisis Hij deed een ernstig be
roep op de natie alle krachten in te spannen
het land uit het moeras van de crisis te
redden. Hij was klaarblijkelijk van meening,
dat de bestaande regeering in dit opzicht
ernstig te kort schoot.
Een regeering, die haar plichten en haar
problemen, door de crisis gesteld, ontweek
mocht naar zijn oordeel geen nationale regee
ring worden genoemd.
De witte toovenaar van Wales (Bognor
bewees met zijn tede dat de bijnaam nog
moet gelden) stelde vast, dat het economisch
stelsel was vastgeloopen en dat het niet meer
kon worden gered. Men moest er een ander
voor in de plaats hebben. Onder de heer-
schende omstandigheden verviel de inter
nationale handel van kwaad te. erger. Ta
rieven en restricties vernietigden hem.
Er waren nog meer dan 2 millioen werk-
üoozen in weerwil van de wederopleving van
den handel. Men kon niet wachten, werke
loos wachten, op algemeen handelsherstel
onder zulke verontrustende omstandigheden.
Op internationaal gebied scheen de tijd
rijp voor een aigemeene beweging
voor pacificatie, voor regeling van
de ontwapeningskwestie, voer ,'Y'iIn
van het gevaar in het Verre Oosten. Ind
hij, Lloyd George, bet heft ia handen had,
zou hij met alle macht werken voor een ver
gelijk met de Vereenigde Staten, teneinde
gezamenlijk zoo noodig de wereld tot vrede
te bekeeren. Een hefboom als Groot-Bri-
tannië en Amerika samen te kunnen han
teer en, kan zijn uitwerking niet missen. Hoe
wel de spreker tevoren had verklaard dat ta
rieven den internationalen handel hadden
vernietigd, was hij, naar later bleek, toch
van meening dat Engeland, nu het eenmaal
tarieven had, er meedoogenloos gebruik van
moest maken om den kwaadaardigen cirkel
van het economisch nationalisme te breken.
Met deze opmerking leek hij te dingen naar
de hand van de protectionistische conserva
tieven.
Wat het binnenlandsche beleid betreft,
was zijn leuze „werk in plaats van de dole".
De dole is de werkloosheid-uitkeering. Zijn
middel de werkloozen aan den arbeid en dus
aan loon in plaats van dole te helpen was
in de eerste plaats de instelling van een
lichaam voor reconstructie, een
Raad voor Nationale Ontwikkeling.
Dat moest een volstrekt onafhankelijk col
lege zijn en bestaan uit de beste vertegen
woordigers van industrie, handel, geld
wezen en de economische wetenschap. Die
raad moest eerst een grondig overzicht
krijgen van de welvaartsbronnen van het
land, dan plannen indienen voor nationale
reconstructie, verder aandacht schenken
aan en rekening houden met de mogelijk
heden, die, het Britsche rijk bood voor
welvaartsontwikkeling (hier zocht hij een
aanrakingspunt met de economische impe
rialisten) en tenslotte een nationaal crediet
vragen voor het uitvoeren der ontworpen
plannen. Lloyd George twijfelde er niet aan
of de leeningen, die voor het doel zouden
worden uitgeschreven, zouden dubbel en
dwars worden overteekend.
Een ingrijpende verandering in de samen
stelling van het kabinet was een volgend
punt dat Lloyd George ontwikkelde. Het
voorbeeld van het oorlogskabinet moest
worden gevolgd. Het kabinet moest bestaan
uit de vijf bekwaamste ministers, die vrij
zouden moeten zijn van departementale be
slommeringen.
Lloyd George noemde enkele punten van
reconstructie. Belisha-bakens en snelheids-
grenzen zouden weinig kunnen verhelpen aan
de slachting der wegen. Het gansche wegen
net moest worden veranderd om veilig ver
keer te krijgen. Landbouw moest niet worden
ter hand genomen door luttele duizenden,
maar moest de dagtaak worden van minstens
twee millioen Britten. De critiek op de
Bank van Engeland bleef bewaard
voor het laatste deel van de rede. Deze Bank
was in haar beleid kwaadaardig en mislei
dend geweest. De financieele geschiedenis
der laatste jaren had het bewezen. De Bank
moest onafhankelijk zijn van de City, die zij
altijd bij voorkeur had gediend en moest
meer aanraking hebben met het levend
bedrijf der productie, met de industrie. Ten
slotte omvatte zijn plan de instelling van
twee begrootingen, een voor de normale
inkomsten en uitgaven, een voor kapitaal
besteding.
Dat dan is Lloyd George's plan in groote
lijnen. In volgende redevoeringen gedurende
zijn campagne gaat hij de bijzonderheden
uitwerken.
Lloyd George heeft Zaterdag z ij n
tweede rede gehouden in zijn cam
pagne voor de zoog. New Deal. Hij ver
klaarde zeer tevreden te zijn over de ont
vangst van zijn eerste rede.
Hij sprak in het bijzonder over de werk
loosheid, waarin men en dat was een
groot gevaar begon te berusten, omdat
zij al zoo lang had geduurd. Maar de oude
kwaal was bezig den levensernst en de mo
raal van een groot deel der bevolking en
daarmede de levenskracht van de natie te
ondermijnen. Hij betoogde, dat de kwaal
ernstiger werd en dat zijn voorstellen, die
genezing moesten brengen, de vruchten
waren van langdurige overpeinzingen en
vele raadplegingen met deskundigen.
Neville Cnamberlain had zijn redevoering
van Donderdag teleurstellend genoemd. Dat
vond Lloyd George een zoo tam verwijt uit
den mond van dezen staatsman, dat hij inder
daad was aangemoedigd. Lloyd George
meende, dat de oogen van Neville Chamber-
lain te zeer op de City van Londen waren
gericht en de spreker wilde wel, dat men hem
eens zou omdraaien, zoodat de kanselier van
de schatkist zou kunnen turen naar de ver
woesting der belangrijkste bedrij'.en: het
steenkool-, het katoen- en het scheepvaart
bedrijf.
„ANTI-ZELFMOORD DIENST".
In het Hitier-rijk.
In een stille straat, aan de achterzijde van
het Berlijnsche hoofdbureau van politie, kan
men op de deur van een klein huis een naam
bord vinden met het opschrift; „Anti-Zelf
moord Dienst".
Zij, die zich aan dit huis vervoegen, wor
den door een vriendelijken ouden man of
vrouw ontvangen. Zonder naar den naam
van hun bezoekers te vragen, geven zij dezen
gratis advies en trachten zij hen ervan te
overtuigen, dat het ieven waard is, om ge
leefd te worden. Zij vragen hiervoor geen
enkele tegenprestatie.
Tot hen, die advies komen vragen, behoo-
ren zoo juist ontslagen gevangenen, die niet
naar hun familie terug durven keeren; vrou
wen, die aan de trouw van haar echtgenoot
twijfelen; studenten, die voor een examen
gezakt zijn en natuurlijk een groot aantal
minnaars en minaressen.
De meesten hunner verlaten het huis met
nieuwe hoop.
AUTO-ONGELUK BIJ GENT.
Reeds twee dooden.
Gisteravond heeft nabij Gent een ernstig
auto-ongeluk plaats gehad, waarbij tot nu
toe reeds twee dooden te betreuren zijn.
Een personenauto, waarvan men nog niet
weet hoeveel personen er in zaten, reed tegen
een boom, waarbij 1 persoon op slag gedood
werd. Door den schok kantelde de wagen en
kwam deze in het langs den weg loopende
kanaal terecht, alle inzittenden in de diepte
met zich meesleurende.
Nadere bijzonderheden ontbreken nog.
47 FRANSCHEN VERMOORD.
Door inboorlingen.
Havas meld uil Dsjiboeti (Fransch
Somaliland), dat een Fransche
hooge ambtenaar, 18 militairen
en 28 bewoners van Somaliland bij
een strooptocht van stammen uit het
grensgebied van Abessynie, zijn
vermoord.
Nadere bijzonderheden ontbreken
nog.
EEN TRAGISCHE VERGISSING.
Vonnis wegens spionnage tegen
Fransch luitenant en zijn gezin
herzien.
E>e militaire rechtbank van Parijs heeft Za
terdag een gezin vrijgesproken, dat in den
oorlog wegens spionnage was veroordeeld.
Het gaat hier, zooals wij dezer dagen reeds
meldden, om een Franschen luitenant, diens
echtgenoote en twee kinderen, die in 1914
voor den krijgsraad wegens spionnage en het
onderhouden van betrekkingen met den vijand
waren veroordeeld.
De luitenant en diens beide zoons waren
ieder tot vijf jaar en de echtgenoote tot
twintig jaar dwangarbeid veroordeeld.
De ouders stierven reeds voor zij dè straf
geheel hadden ondergaan.
Na langdurige behandeling is thans de
onschuld van het gezin gebleken en de recht
bank heeft dit bij revisie van het proces na
drukkelijk verklaard.
Aan de nabestaanden is een schadevergoe
ding van 68.000 frs. toegekend.
VEETREIN ONTSPOORD.
Honderden dieren gedood.
In de nabijheid van Versailles is
in den afgeloopen nacht een goede
rentrein ontspoord, waarmede
slachtvee werd vervoerd. Vele hon
derden stuks vee werden gedood' of
zoo zwaar gewond, dat zij ter
plaatse moesten worden afgemaakt.
Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor. De 1"11 was tot in de
vroege ochtenduren versperd.
MAANSVERDUISTERING.
Waardevolle studie voor het
Parijsche observatorium.
WINTER IN ITALIË.
Felle koude.
Reeds 10 dagen heerscht in geheel Italië
echt winterweer. Het felste deed de koude
haar intrede in Bologna, waar volgens de
laatste weerberichten in den nacht op Maan
dag de temperatuur gedaald is tot 16 gra
den onder nul. De sterkste sneeuwval wordt
gemeld uit de provincies Perugia, Bari en
uit Sardinië, welks hoofdstad sinds men-
schenheugenis niet zoo'n zware vracht
sneeuw aanschouwd heeft. In Napels en
Rome is de temperatuur gedaald tot 7 gra
den vorst, terwijl ook tijdens het weekeind de
temperatuur voortdurend onder nul was. De
fonteinen van Rome en Napels zijn geheel
bevroren en met ijs overdekt.
SPIONNEN VEROORDEELD
IN ITALIË.
Een-en-twintig in zes maan -n
In den loop van het tweede halfjaar van
1934 heeft de speciale rechtbank te Rome
voor de verdediging van den staat 21 spion
nen veroordeeld, onder wie twee vrouwen en
een buitenlander, tot straffen, varieerend tus-
schen twee tot 25 jaar opsluiting.
Mijnongeluk in Servië.
11 dooden, 7 zwaar-, 5 lichtge
wonden.
MOORD AAN BOORD VAN
OORLOGSSCHIP.
GROOT COMMUNISTENPROCES.
Te Boedapesf.
Wal vandaag de
aandacht trekt
Lloyd George op het oorlogspad.
(Dag. Overzicht.)
Groote brand te Kobe in Japan.
(Buitenland.)
Mijnramp in Servië; verscheidene
mijnwerkers gedood. (Buitenland)
Vervolg Hauptmann-proces. (Bui
tenland.)
Matroos van torpedo gevallen en
verdronken. (Binnenland.)
Ontploffing aan boord van een
schip te Rotterdam, 4 gewonden.
(Binnenland.)
Regeeringsnota over „de gehuwde
ambtenares". (Binnenland.)
saris is geweest in den revolutionnairen
raad, welke instructies voor doodvonnissen
gaf. In het bijzonder wordt hij beschuldigd
van aanstichting tot 47 moorden, die inder
tijd ten uitvoer zijn gelegd door het juridi
sche lid van het volkscommissariaat Sza-
muelly. Vervolgens geeft de aanklacht een
opsomming van de ter dood veroordeelde
slachtoffers der revolutionnaire rechtbanken.
Een verder punt van de aanklacht betreft de
geldvervalsching, aangezien de raad van
volkscommissarissen 3.5 milliard kronen pa
pieren geld, het zoogenaamde „witte geld"
in de bankbiljettendrukkerij van de Oosten-
rijksch-Hongaarsche bank heeft laten ver
vaardigen.
Beklaagde Rakosi, die na de ineenstorting
van het communistische bewind naar Mos
kou was gevlucht en in 1925 naar Boeda
pest terugkeerde teneinde in Hongarije com
munistische cellen te bouwen, werd toenter
tijd reeds tot acht jaar tuchthuisstraf veroor
deeld, welke hij verleden jaar had uitgezeten.
Daarna was hij echter weer op instructie van
den procureur is voorloopige hechtenis geno
men.
Een voorstel van de verdediging om het
proces te verwijzen naar de gewone jury
rechtbank, werd door den voorzitter verwor
pen.
Daarop begon het getuigenverhoor. Ra
kosi bracht te zijner verdediging te berd?,
dat hij den tijd der communistische overheer-
sching doorgebracht had aan het front in
den strijd tegen de Tsjechen teneinde de door
Hongarije na de ineenstorting afgescheiden
gebied weer te heroveren. Hij zeide niet te
hebben deelgenomen aan de zittingen van de
volkscommissarissen en derhalve in onwe
tendheid te hebben verkeerd over de door de
revolutionnaire rechtbank uitgesproken
doodvonnissen.
DOODGEWAANDE KEERT NAAR
HUIS.
Max Holenstein, een Zwitser die in den
wereldoorlog in het Oostenrijksche leger had
meegevochten, werd reeds twintig jaar ver
mist en daarom voor dood gehouden.
Dezer dagen is hij teruggekeerd naar Ar-
bon in Zwitserland, waar zijn oude moeder
woont. In de eerste jaren van den oorlog
werd hij door de Russen gevangen genomen
en als gevangene naar Siberië gevoerd. Eeni
ge jaren geleden werd hij pas vrijgelaten. Hij
hoorde toen tot zijn groote verwondering,
dat de oorlog afgeloopen was! Na eenige ja
ren rondgezworven te hebben, heeft hij thans
zijn geboortedorp weer bereikt.
ONTPLOFFING IN AMERIKAANSCHE
MIJN.
Ruim 20 mijnwerkers bedolven.
In de zesde verdieping van den ongeveer
20 K.M. van Pottsville (Am.) gelegen steen
koolmijn Silberton is door nog niet bekende
oorzaak een ontploffing ontstaan.
Ruim 20 mijnwerkers werden bedolven.
Reddingsmanschappen zijn aan het werk om
de verongelukten te bergen. Het staat nog
niet vast of doodelijke ongevallen hebben
plaats gevonden.
HET PROCES TEGEN HAUPTMANN.
Nadert het einde?
In het verdere verloop van de behande
ling van het proces tegen Hauptmann tracht
te de verdediger Reilly het bewijs te leveren,
dat in de laatste 24 uur getracht is minstens
twee getuigen a décharge door dreigementen
te intimideeren.
In dit verband deelde de verdediger verder
mede, dat de 18-jarige Robert Grat uit
Hastings en Hudson, die hem, den verdedi
ger, den naam heeft medegedeeld van een be
langrijk getuige a décharge, aanspraak
maakt op bescherming door de politie. De
jonge man is, aldus neeft hij medegedeeld,
in New York door twee mannen ontvoerd,
die gedreigd hebben hem zoo lang gevangen
te houden tot Reilly afgezien zou hebben
van den door hem genoemden getuige a
décharge.
ALKMAARSCHE COURANT.
i 'i
Het observatorium te Parijs deelt mede, dat
300 waarnemers uit verschillende deelen van
de wereld hebben gemeld, dat zij met succes
fotografische opnamen hebben gemaakt van de
maansverduistering van Zaterdag j.l. Het Pa
rijs-observatorium zal deze opnamen verzame
len en daardoor een der meest volledige stu
dies krijgen, die tot nog toe van een maans
verduistering zijn gemaakt.
Bij Sa jet sj ar in Servië is gis
teren tengevolge van een gas-
explosie een zeer ernstig mijn
ongeluk ontstaan.
De „Prawda" meldt, dat op het
oogenblik der ontploffing ver
scheidene honderden mijnwer
kers onder den grond aan het
werk waren Volgens een mede-
deeling van den mijneigenaar
zijn echter slechts 24 mijnwer-
cere door het ongeluk getroffen,
.vaarvan tot dusverre zes als
lijken geborgen zijn.
De mijneigenaar, de voormalige mi
nister George Gentsjitsj, verklaarde
echter, dat deze mededeeling niet defi
nitief was aangezien hij 6lechts moeilijk
telefonisch contact kon krijgen met
Sajetsjar.
Elders publiceert de Prawda in dezelf
de editie een gerucht, volgens hetwelk
het aantal dooden tot dusverre 30 zou
bedragen. Het blad verklaart, dat het
onmogelijk is, nauwkeurige berichten te
krijgen, aangezien men in Sajetsjar zelf
niets bepaals weet omtrent den omvang
van den ramp.
Een later bericht van Gentsjitsj meldt,
dat volgens de laatste nog niet bevestig
de berichten het aantal dooden 11 be
draagt en dat 7 mijnwerkers zwaar en 5
licht gewond zijn. Een mijnwerker wordt
volgens deze mededeeling nog vermist.
De in den loop van den avond te Bel
grado ontvangen berichten over het
mijnongeluk in Sajetsjar bevestigen de
in de „Prawda" reeds geuite vrees, dat
eenige hon lerden mijnwerkers daardoor
zouden zijn getroffen.
Zoowel de offcieele als ook de parti
culiere berichten echter melden, dat het
aantal slachtoffers niet grooter is lan
24 Daarvan is de helft om het leven ge
komen, terwijl de anderen met min of
meer ernstige verwondingen geborgen
konden worden.
Uit Belgrado is een commissie van on
derzoek naar de plaats des onheils ver
trokken.
Tegen den marinier Leonhard Brigstock
van den Engelschen kruiser „Arethusa" is
gisteren een aanklacht ingediend wegens
moord op den officier Hubert Deggan.
Brigstock wordt er van beschuldigd Deggan
om tot dusverre onbekende motieven met een
scheermes de keel te hebben afgesneden. Het
slachtoffer was Zaterdag in de messroom
van de in Chatham liggende kanonneerboot
„Marshal Spuit" dood gevonden.
Het met groote spanning verwachte proces
tegen den voormaligen volkscommissaris der
communistische Hongaarsche regeering,
Rakosi, is gisteren onder groote belangstel
ling van het publiek begonnen.
Volgens de aanklacht wordt Rakosi er van
beschuldigd tijdens de vijf maanden van het
communistische regiem in Hongarije zich te
hebben schuldig gemaakt aan de misdaden:
oproer, hoogverraad, moord en goudverval-
sching. In de aanklacht wordt er op gewezen,
dat de voormalige volkscommissaris deelge
nomen heeft aan de zitting van den revolu-
t'onnairen raad van 19 Maart 1919. waar
in het besluit werd genomen Michael Karolyi
bijzondere bevoegdheden te verleenen Verder
wordt uiteengezet, dat Rakosi volkscommis-
(Zie rerder eventueel laatote
berichten).