DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Carl van Leeuwen Boomkamp.
fixigdiiksch
De groei van de Japansche pers.
S
^Buitenland
De oudste krant dateert van 1872.
fllkmaarsche Kamermuziek Vereenioina
Dinsdag 26 Februari 1935
137e Jaargang
GEEN PARTIJ-PERS.
Ontbinding Nazi-partijen
in Oostenrijk.
Opneming in het Vaderlandsche
Front?
Storm over Amerika.
Ook Europa geteisterd.
Aardbeving op Creta en
Malta.
Tal van huizen ingestort
Wat vandaag de
aandacht trekt,,.
SCHOUWBURG „HARMONIE".
Woensdag 27 Februari 1935
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke redel meer O rfrn«4e
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Mo. 48 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directenr: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Men slaat volkomen de plank mis
als men de Japansche pers be
schouwt als een willoos werktuig in
de handen der Japansche regee
ring. De pers groeit juist in critiek
op de regeering; een critiek, die wel
eens de perken te buiten gaat.
De Japansche pers is nog zeer jong.
Het oudste dagblad dateert van 1872. Zij
heeft het evenmin als elders gemakkelijk ge
had. Verdrukking van autocratische en bu
reaucratische regeeringen en felle vervolgin-
en waren de eerste tientallen van jaren aan
e orde van den dag en misschien voor een
groot deel daardoor is die pers uitgegroeid
tot het huidige, machtige orgaan met natio-
nalen en internationalen invloed.
Het militante karakter van de pers in Ja
pan is voor een deel toe te schrijven aan het
feit, dat, door de afschaffing van den feoda-
len staat, de klasse der „strijders" (samoe
rai) op het gebied der pers een nieuw werk
en tevens strijdtooneel vond.
Hoewel vooral in de laatste jaren de ver
houding tusschen regeering en pers veel ver
beterd is, heeft de oppositie der bladen tegen
die regeering niets aan kracht ingeboet. Het
misverstand, als zou zij aan den leiband der
regeering loopen, moet toegeschreven wor
den aan het feit. dat zij, wanneer het de bui
tenlandsche politiek betreft, gemeenlijk de
noodzaak van nationale discipline inziet.
De toepassing der persvoorschriften is in
Japan niet streng. De bladen kunnen zeer
ver gaan in hun persoonlijke aanvallen zelfs
op hooggeplaatste personen. Merkwaardig
is, dat men op dergelijken laster in Japan
anders reageert dan elders en rectificaties
dikwijls nalaat uit vrees, dat deze het ver
moeden zou vestigen, dat er toch wel iets van
aan is.
Zoo is het intusschen niet altijd geweest.
Tot in 1909 had de politie macht over de
pers. Zij kon wegens beleediging of zelfs be
lachelijk making van ambtesaren. journalis
ten of hoofdredacteuren met geldboeten en
hechtenis straffen zonder rechterlijk vonnis.
Thans zijn de bladen practisch vrij, zoo
scherp over regeering en regeeringspersonen
te schrijven als zij zelf willen, van welke vrij
heid zij ruim gebruik maken, waarbij men
bedenke, dat de pers tegenover een extra-par
lementair kabinet als dat van Saito anders
staat dan tegenover een partij-regeering. De
regeering bezit echter het recht op gebeurte
nissen van crimineelen of politieken aard een
publicatiever bod te stellen. Vanzelf sprekend
is majesteitschennis uitgesloten, evenals het
verspreiden van zgn. gevaarlijke gedachten"
(d.w.z. communisme).
Er bestaat in Japan geen partijpers. Juist
de aantrekkelijkheid der voortdurende oppi-
sitie bepaalt het verkoopcijfer en de populari
teit van een blad.
De twee grootste bladen en concurrenten
zijn de Osaka Asahi met het zusterblad de
Tokio Asahi en de Osaka Mainichi met het
zusterblad de Tokio Nichi-nichi.. Beiden
geven een groot aantal kopbladen uit voor
verschillende streken en provincies. De an
dere bladen zijn in den strijd om de provin
cies te veroveren ver achter gebleven, doch
gingen zich specialiseeren zooals de Jiji, op
industrieel gebied, de Crugai op handelster
rein (het Mitsui-concern zou in dit blad gel
delijk geïnteresseerd zijn). Studenten lezen
voornamelijk de Yorozu, vrouwen de
Yomiuri, geisha's, artisten en beurslieden de
Miyako. De Kokumin is zeer chauvinistisch
en in trek in militaire kringen De Hochi
steunt de Minseito-partij (als die tenminste
in de oppositie is), De Chuo is pro-Seiyoekai.
Groote provinciale bladen zijn de Shin-
Aichi, de Nagoya Shimbun, de Fukuoka
Nichi-nichi, de Hokkai Times, de Osaka Jiji,
de Kobe Shimbun.
Het totaal aantal krantenlezers wordt in
Japan op 19 millioen van de 65 millioen ge
schat. In verhouding tot dit groote aantal
lezers is de politieke invloed betrekkelijk ge
ring. De groote bladen zijn nationalistisch-
liberaal, doch den laatsten tijd valt het
accent meer op nationalistisch.
Door haar zucht in de oppositie te zijn en
de groote plaats voor aanvallende critiek is
de leidende functie bij het oplossen van bin-
nenlandsche politieke problemen nog niet be
reikt. Het eischen van „doeltreffende maai-
rgeelen" is regel zonder dat aangegeven
wordt wat doeltreffende maatregelen zijn.
Den laatsten tijd is het gehalte en de des
kundigheid der medewerkers echter zeer
vooruitgegaan.
Over het algemeen strijdt de pers voor
„den derden stand"; voor het parlementaire
stelsel, algemeen kiesrecht, onderwijsverbete
ring, positieverbetering der vrouw enz. Zij
keert zich heftig tegen bureaucratische uit
wassen, tegen de machten achter de scher
men; tegen de bevoorrechte positie van het
Hoogerhuis, tegen machtsusurpatie van den
Geheimen Raad, tegen de, clans" en de toe
nemende macht van militaire en marlr.ekrin-
gen. Deze laatste critiek draaide wel wat bij
door het gebeurde in Mandsjoekwo.
Ondanks het ontbreken van haar leidende
functie bij het oplossen van binnenlandsche
politieke problemen, wordt toch ernstig reke
ning gehouden met de pers. Zij bezit een
bijna uitzonderlijke groote vrijheid.
Daarbij komt dan nog een veel te gering
ontzag voor het recht van elke persoonlijk
heid op faire behandeling Als oorzaken
neemt men wel de zware eischen door hei
tempo van berichtgeving en het dynamische
karakter van de Japansche maatschappij
Somtijds kan zich plotseling in de Japan
sche pers een felle anti-vreemdelingenstem
ming ontwikkelen, waarbij alle redelijkheid
en bezonkenheid verre te zoeken is. Deze snel
oplaaiende vuren dooven echter meestal even
snel weer uit. De reactie is echter zonder
twijfel mwider diep en blijvend dan bij een
volk met minder emotioneelen aanleg het ge
val zou zijn.
De Oostenrijksche regeering
deelt officieel mede, dat de ille
gale nationaal-socialistische
partij in Opper-Oostenrijk der
regeering heeft aangeboden zich
te ontbinden.
De leiders van de organisatie hebben
zich op eerevvoord verplicht de onder
leiders te bevelen om zich ter beschik
king van de autoriteiten te 6tellen. Deze
ze.fontbinding omvat tezame.i 20.000
man, nl. 7000 S.A.-manen, 700 S.S.-man-
nen, 1500 man Hitler-jeugd en voor de
rest niet-militante partij-leden De lei
ders van de nationaal-socialisten in
Opper-Oostenrijk hebben tegelijkertijd
aan de plaatselijke autoriteiten een
groot aantal wapens, munitie en twee
geheime radio-zenders uitgeleverd.
De politie had reeds in December zeer
bezwarend materiaal tegen de Opper-
Oostenrijksche nazi's in handen. Er
werd een zeer streng onderzoek inge
steld, dat dezer dagen ten einde zou
worden gebracht. Men kan aannemen,
dat de nationaal-socialietische leiders
van dit onderzoek kennis hebben gekre
gen en zich gehaast hebben zich vóór de
afsluiting van het onderzoek aan te
melden.
Volgens een andere lezing hebben de
meest vooraanstaande nationaal-socia
listische leiders in Opper Oostenrijk in
gezien, dat de voortzetting van de ille
gale werkzaamheid uitgesloten 's, om
dat Oostenrijk in de laatste weken be
langrijke buiten'andsche waarborgen
tegen het nationaal-socialisme heeft ge
kregen. Zij hebben daarom hun werk
zaamheid opgegeven en getracht met de
Oostenrijksche regeering contact te
krijgen.
Kolonel Adam, de secretaris-generaal
van het Vaderlandsche Front en minis
ter van propaganda, heeft tegenover
journalisten verklaard, dat deze wen
ding niet als een verrassing is gekomen,
dat de regeering echter eenigen tijd zal
afwachten of de verklaring van loyali
teit werkelijk uit het hart komt en niet
slechts door overwegingen van oppor
tuniteit is ingegeven.
NOGMAALS HITLER'S REDE.
„Wat thans is, zal nimmer
vergaan".
Aan het verslag, dat het D. N. B. van
Hitiers rede te München geeft, ontleenen wij
ter aanvulling nog het volgende:
Na eerst een overzicht te hebben gegeven
van hetgeen de N.S.D A.P. <n de 15 jaren
van haar bestaan heeft tot stand gebracht,
zeide Hitier:
„Ik meen te mogen zeggen, dat wij het
geen wij hebben beloofd, zijr. nagekomen.
Wij hebben ten revolutie beloofd en er is een
revolutie over Duitschland gekomen. Wij
regeeren pas twee jaar. Men heelde zich niet
in, dat onze kracht thans reeds is uitgeput.
Integendeel: wii staan eerst aan het begin
der nieuwe on wikkeling. Dikwijls ben ik
een profeet geweest en heeft men mij niet
geloofd, maar met mij gespot en mij uitge
lachen. Thans wil ik nog eens uw profeet
zijn en verklaren: Nooit keeren de tijden van
vroeger terug. Hetgeen thans is, zal nooit
meer vergaan.
Het is niet genoeg om een nieuwe wereld
beschouwing in een programma neer te
leggen; men moet het volk zoo lang van de
nieuwe idee doordringen dat het zelf de
drager en verkondiger daarvan wordt.
Het volk is de drager van den staat. Wij
hebben millioenen en miilioenen menschen
voor de gronddenkbeelden van dezen staat
gewonnen, steeds is de overtuiging, dat niet
wetten den staat beschermen, maar het ge
loof en de moed van een volk.
Nooit zal ik of zal een regeering na mij,
die van den geest van onze beweging door
drongen is, een document onderteekenen, da.
een vrijwillig afstand doen inhoudt van onze
eer en rechtsgelijkheid. Maar wat wij een
maal onderteekend hebben, zullen wij trouw
nakomen.
Tot de Duitsche jeugd kan ik slechts dit
zeggen. Gij kunt geen beter lot kiezen dan
door u aan te sluiten bij de groote marsch-
colonne, die eens van hier op weg is ge
gaan. En zoo zal het blijven tot het einde
der dagen, zoolang er een Duitsch oog open
blijft, want de liefde tot ons volk zal niet
veranderen en geloof aan ons Duitschland is
onze wil.
Velen zijn ons reeds ontvallen. Zij blijven
ons herinneren aan wat ons eens tot daden
heeft gedreven en blijft drijven, aan ons hei
lige volk en rijk en vaderland en onze partij".
SIMON'S BEZOEK AAN BERLIJN.
Een verklarng in
sche Lagerhuis.
het Engel-
In het Lagerhuis heeft Sir John Simon
gisteren medegedeeld, dat hij binnen
komt naar Berlijn zou vertrekker..
Lansbury vroeg, of de minister deze
mededeeling niet wat kon uitbreiden,
waarop Sir John antwoordde „ja". Na
di ontvangst van het Duitsche antwoord
op de Londensche voorstellen hebben wij
te Berlijn aangevraagd of de bedoeling
was de gedacttenwi6seling een stap uit
te breiden, zoodat alle in de Fransch-
Lngelsche overeenkomst vervatte on
derwerpen nader besproken zouden wor
den. Toen de Duitsche regeering hierte
gen niet alleen geen bezwaar had, maar
gaarne haar medewerking wilde toezeg
gen, heeft Zijner Majesteits regeering dit
een nuttig werk geacht om verschillen
de hangende kwesties nader onder de
oogen te zien. Den datum van zijn ver
trek kon spr. nog niet meedeelen, maar
lang zou het in geen geval duren.
Lansbury vroeg of de minister na
Berlijn ook Moskou of andere Europee-
sche hoofdsteden zou bezoeken, waarop
f-.ir John antwoordde, dat deze zaak nog
een onderwerp van beraadslaging in den
kabinetsraad uitmaakte, waarop spr.
echter eveneens spoedig een definitief
antwoord zou geven.
Een vertegenwoordiger van het Duit
sche departement van buitenlandsche
zaken heeft, naar Reuter uit Berlijn
meldt, na de vaststelling van Sir jobn's
bezoek tot de wachtende journalisten
gezegd, dat de Engelsche staatsman ver
zekerd kon zijn van een warm en har
telijk welkom en dat Duitschland alles
'n het werk zou stelle/i om een volledige
oplossing van alle problemen te berei
ken.
HET GESCHIL ITALIË—ABESSYNIE.
De neutrale zone.
Volgens de Daily Express heeft de Itali-
aansche gezant gisteren in beginsel den
eisch van Abessinië, dat in de neutrale zöne
de nomadenstammen vrijen doortocht zul
len genieten aanvaard. Hij stelde voor dat
de neutrale zóne zich uit zou strekken over
zes K M. tusschen Afdoeb en Ado.
„De regeering te Addis Abeba heeft da
delijk dit voorstel aanvaard en afgezien
van haar eisch, dat Belgische- en Zweed-
sche officieren in Abessijnschen dienst aan
de afbaking dier zone zouden medewerken
Te Rome verklaarde men gisteravond, dat
de onderhandelingen over een neutrale zo
ne no<z niet tot een resultaat hadden geleid.
Het antwoord van Abessinië op Italië's ant
woord op de tegenvoorstellen van Addis
Abeba was nog niet ontvangen. Met name
van het afzien van den eisch der medewer
king van de Belgische- en Zweedsche offi
cieren was te Rome nog niets bekend.
Op een verwijt van Abessinië, dat te Ro
me verscheidene nota's onbeantwoord zou
hebben gelaten, antwoordt men van Itali-
aansche zijde, dat de eenige nota, die nog
niet beantwoord is, er een is van Zaterdag,
waarin Abessinië opnieuw aandringt op toe
passing van het artikel over een scheidsge
recht volgens h"t Afcessijnsch
vriendschap^er deze nota, die
wegens den korten tijd nog niet beantwoord
kon zijn, heeft intusschen de Italiaansche ge
zant te Addis Abeba al met de regeering
aldaar van gedachten gewisseld.
130 gewonden in het Mississipi-
gebied.
Boven het gebied tusschen de Mississipi
en de Rock-yMountains woeden hevige tor
nado's, tengevolge waarvan minstens vier
personen zijn gedood en 130 gewond.
De door de cyclonen aangerichte schade
wordt geschat op ruim een half millioen dol
lar.
Boven Frankrijk.
Het slechte weer in Frankrijk duurt op tal
van plaatsen nog steeds voort, o.a. in Yonne
waar alle verbindingen zijn verbroken, in
Charete waar verscheiden boomen zijn ont
worteld e ntelefoon- en telegraafdraden op
den weg liggen, en in Poitou waar al van
huizen zijn ingestort. Eenige personen heb
ben tijdens het oodweer verwondingen opge-
loopen.
Ook de storm aan de kust houdt nog aan.
Tal van schepen zijn ontredderd.
Onweer boven Brussel.
In den afloopen nacht heeft boven Brussel
een zwaar onweer gewoed, dat gepaard ging
met hevige rukwinden, donderd en bliksem.
De wind had op sommige oogenblikken een
snelheid van 80 Kilometer per uur.
Persoonlijke ongelukken worden niet ge
meld. Daarentegen werd nogal schade berok
kend aan het dak van de St. Gudule te Brus
sel, waar een aantal leien werd afgerukt.
Noodweer in de bergen.
Vooral in Savoye en in de Fransche Alpen
heeft het noodweer schade aangericht.
Te Blaye sloegen tengevolge van den
storm de kerkklokken uit den klokketoren.
Vier personen werden gedood, doordat zij in
aanraking kwamen met op den grond lig
gende bovengrondsche leidingen van het
hoogspanningsnet, welke door den storm wa
ren doorgebroken.
Te Papijs worden de laaggelegen wonin
gen aan.de Seinekade dor het water be
dreigd, aangezien de Seine snel wast. Giste
ren was de waterstand van deze rivier 1.80
meter boven normaal.
Schepen in nood.
Het radiostation te St. Nazaire heeft een
noodzijn van heet stoomschip Catherine
Madeleine opgevangen, waarin het schip
meldt, dat het zijn schroef verloren heeft en
stuurloos ronddrijft Ook een ander schip
verkeert in nood en hee,ft om assistentie ge
vraagd. {iet radiostation te Marseile ving
een radiotelegram van een Grieksch stoom
schip op, waarin dit meldde, dat het roer be
schadigd-is.
De storm, welke over een gedeelte van
Frankrijk en ook van Duitschland woedt had
ten gevolge, dat het vliegtuig van de lijn
Parijs—Berlijn, dat door een Franschen pi
loot werd bestuurd, een uur te vroeg te Keu
len is aangekomen. Het vliegtuig heeft een
snelheid van 320 K M. er uur bereikt.
Zware sneeuwval.
Het stormt nog steeds boven de Britsche
eilanden. In Zuid-Wales heeft het zwaar ge
sneeuwd evenals in andere deelen des lands.
In het Zuiden van Engeland ging de storm
gepaard met bliksem en hagel. Groote schade
werd aangericht. Huizenhooge golven sloe
gen over Chesil Beach, waardoor Portland
Hill werd geïsoleerd
Reeds acht dooden.
Te Candië werd gisteren een hevige aard
schok waargenomen, welke twee minuten
aanhield. De aardbeving werd gevolgd door
een groote duisternis en onderaardsch ge
rommel, dat den geheelen morgen voort
duurde.
Tal van huizen werden verwoest of ernstig
beschadigd. In Candië zelf. zijn geen slacht
offers te betreuren, maar in de omgeving
werden twee personen gedood en vijf andere
gewond.
Tijdens deze aardbeving zijn acht perso
nen onder het puin van hun huizen bedolven
Zij zijn als lijken geborgen.
Eenige groote gebouwen in Candië zijn
ernstig beschadigd. Vooral het Hartmuseum
is zeer getroffen. Tal van waardevolle an
tieke kunstvoorwerpen zijn vernield.
De omvang van de materieele schade en
van het aantal gewonden is op het oogenblik
nog niet vast te stellen, daar onder de be
volking nog steeds'een hevige opwinding
heerscht en het bergingswerk eerst in een
beginstadium verkeert.
Ook op het eiland Malta zijn gisteren twee
hevige aardschokken waargenomen, die
respectievelijk 10 en 55 seconden aanhielden.
De Grieksche bladen melden, dat de aard
beving in de provincie Candië den dood
van zeven personen heeft veroorzaakt, terwijl
50 menschen werden gewond.
De groei van de Japansche pers
(Dag. Overzicht.)
Ontbinding nazi-partijen in Oos
tenrijk. (Buitenland.)
Storm over Amerika, ook Europa
geteisterd. (Buitenland.)
Simon naar Berlijn (Buitenland
Geen accoord tusschen Italië en
Abessinië. (Buiten-and.)
De Ned. Spoorwegen verlagen de
prijzen der weekkaarten. (Binnen
land.)
Het dreigend conflict in de mijn
streek; loonsverlaging voorloopig
tot 1 April geschorst. (Binnenlan
Sabotage met de „Macon". (Lucht
vaart.) v
De begrooting van den Landbouw
crisisfonds. (Land- en Tuinbouw).
Dr. Horrëus de Haas vervolgt zijn
lezingen over „Geestelijke stroo
mingen". (Stad).
Wordt de Keuringsdienst voor
Waren opgeheven? (Stad).
(Zie verder ereataeei laaide
berichten).
speelt
De bekende solo-cellist.
In de provincie Retimo zijn 1 doode en 12
gewonden te betreuren.
Een storm, die de aardbeving vergezelde,
deed den schrik der bevolking nog toenemen.
De regeering nam de nooaige maatregelen
om de bevolking hulp te bieden
De instrumenten van het rijksinstituut te
Jena voor seismografie hebben gistermorgen
om 3.55 uur, 31 sec. een sterke aardbeving
op ongeveer 1900 kilometer afstand geno
teerd. De haard ligt in Zuidoostelijke rich
ting, vermoedelijk in Klein-Azië. De aard
schokken hielden ongeveer een half uur aan.
DE TROEPENMACHT IN HET
SAARGEBIED.
Huii indruk op de bevolking.
In een correspondentie uit het Saargebied
schrijft het „Hamburger Fremdenblatt"
over den indruk, die de buitenlandsche troe
pen van de internationale troepenmacht op
de Saarbcvolking hebben gemaakt. De cor
respondent schrijft dat de troepen alles
hebben gedaan om het onaangename van
hun taak tot een minimum te beperken en
vat zijn oordeel over de afzonderlijke con
tingenten aldus samen:
De Britten altijd vriendelijk en zeer
populair.
De Zweden sportief en beminnelijk
en hun band speelde uitstekende dansmu
ziek.
De Hollanders rustig, maar altijd
bereid om te helpen.
De Italianen niet zoo populair. Zij
kwamen weinig in aanraking met de bevol
king.
KETELONTPLOFFING IN TUNIS.
Acht dooden-
Aan boord van het in de haven
van Tunis liggend regeeringsschip
Goeverneur-generaal Jonnard is
gistermiddag in de machinekamer
een der groote ketels gesprongen.
8 Man werden onmiddelijk gedood.
Er zijn 20 min of meer zwaar ge
kwetsten. De oorzaak is nog onbe
kend. Een begin van brand kon ge-
bluscht worden.
VAN DEN RADIOTOREN
GESFRONGEN.
Gistermiddag omstreeks zes uur is
een jongmensch van den radiotoren op
het jaarbeursterrein te Witzleben bij
Berlijn gesprongen. Hij had zijn hoed en
jas in de garderobe afgegeven en was
met de lift naar het hoogste platform
gegaan. Drie andere bezoekers zagen op
eens, dat de jonge man, die zich aan den
anderen kant van het platform bevond,
over het anderhalve meter hooge hek
klom en naar heneden sprong. De hoog
te is ongeveer 120 M. De man was na-
tuurl ijk dood. Hij moet ongeveer 22 jaar
oud zijn,