I
i
U EISCHT 100%
KWALITEIT?
8
8
0
8
ftfli
UIT HET PARLEMENTAIRE LEVEN.
Financieel Overzicht.
#9®o®0® ffittdioprQQCtttftttid
IDENBURG.
ALKM AMKOV^n C. UUUKMIMI VCm LM I LMUHU a 1'IMMHI
Zondag 10 Maart.
HILVERSUM, 18/5 M. (855—
12.— en 5.—0.— VARA, de VPRO
van 6—8.— en de AVRO van
12.—5.— en 8 —12.— uur), 8.55
Gr.pl. 9.Voetbalnieuws. 9.05
Tuinbouwpr. 9.30 Gr.pl, 9.40 H.
van Laar: Van dieren en planten
(IV). 10— Orgelspel Johan Jong
10,30 Uitz. v. d. Centr Bond v.
Transportarb. 10.50 VARA-orkest
olv. H. de Groot. 11.15 A Pley
sier: Van Staat en Maatschappij
11.30 Verv. VARA-orkest. 12
Klokkenspel en uurslag v. d Ned.
Herv. kerk te Nijkerk. 12.01 De
Groningsche Orkestvereen. olv. C.
Kuiler. 12 40 C. Henke: Het schil-
derij van de maand 1.— Verv. con
cert. 2.— Boekbespr. dr. P. H. Rit-
ter Jr. 2.30 Concertgebouw-orkest
olv. prof. dr. W. Mengelberg. So
list R. üall, klarinet. 3.45 Pauze.
3.50 Gr.pl. en reportage door H.
Hollander v. d. voetbalwedstrijd
Feijenoord—Ajax. 4.45 V'az Dias
5 J. Lammen, bas en C. Steyn,
orgel. 5.30 Voetbatpraatje. 5 45
Gr.pl. 5.55 Sportnieuws, 6.Cau
serie mej. dr. Nic. A. Bruining.
6 30 Lezing ds. F. H. G. van Iter-
son. 6 45 Kerkdienst uit de Ver. v.
Vrijz. Herv. te Beverwijk. Voorg.:
Dr. W. Banning. 8.— Vaz Dias
8.15 Omroeporkest olv. N lreep,
mmv. J. Hendrik, tenor. 9.15 Radio
journaal. 9.30 Gr.pl. 9 40 Concert
gebouworkest o. 1. v. prof. dr W
Mengelberg, inmv. Vigo la Volpe,
piano. 10.20 Orgelconcert Pierre
Palla. 1045 Gr.pl. 11.Vaz Dias.
11.10—12.Omroeporkest olv. N.
Treep.
HUIZEN, 301 M. (8.30-9 30 en
5-7.43 NCRV, de KRO van 9.30
5.en 7.45—11.uurj. 8.30
Morgenwijding olv. ds C. J Hoe
kendijk. Mej. C. de lager, zang en
C. v. Drieënhuizen, orgel. 9.30 Gr.
pl. 10.15 Hoogmis. 11 45 Cause.ie.
12.Gr.pl. 12.15 Grk.stccncert en
lezingen. 3.— Militair concert en
gr.pl. 4.15 Zieken'of. 5.Gewijde
muziek (gr pl6.20 Kerkdienst
uit de Ned. Herv. kerk te üinneken,
olv. ds. B. ter Haar Romery. Koor
Looft den Heer", olv. J. Adriaanse,
mmv. P. Corstanje, orgel. 7.45
Sportnieuws. 7.50 Causerie. 8 10
Vaz Dias. 8.15 O'kestconcert mmv
pianosolist. 9.Gr.pl. 9 15 Orkest
concert. 10.Gr.pl. 10 30 Vaz
Dias en gr.pl. 10.40—11Epi
loog.
DROITWICH, 1500 M. 12 50 So
listenconcert, tenor en cello. 1.35
Leslie Bridgewater's kwintet m. m.
v V. Lambelet, zang. 2.35 Het Bel-
faster Omroeporkest olv. E
Brown. 3.35 Gr.pl. 4.05 Reg. King
en zijn orkest. 4.50 Kinder-kerk-
dienst. 5.20 en 5.35 Lezing 5.55
„The taming of the shrew", spel
van W. Shakespeare. 7.25 Concert
door R. Henderson, bariton en F.
Grinke, viool. 8.15 Kerkdienst. 9.05
Liefdadigheidsoproep. 9.10 Ber.
9.20 Sted. orkest Hastings olv. J.
Harrison, mmv. D. Smith, bariton
10.35 Pianorecital Jan Smeterlin.
11.05 Epiloog.
RADIO-PARIS 1648 M. 720 en
8.20 en 11.20 Gr.pl. 11.35 Orgel
concert M. Bracquemond. 12.25
Gr.pl. 12.35 Gevar. concert olv. Lo-
catelli. 2.35 Zang R Hérent. 3.20
Orkestconcert. 650 Zang Marie
Simon. 8.20 „Le roi aveugle", ope
rette van Février, mmv. solisten,
koor en orkest olv. Bigot. 10.50
Dansmuziek.
KALUNDBORG. 1261 M. 11 20
12.50 M. Hansen's orkest. 1.40—
2.15 Gr.pl. 2.45 Concert mmv. so
listen, koor en orkest olv. Gröndahl.
7 35 Gr.pl. 8.05 Omroeporkest olv.
Reesen. 9.40 Concert, 2 hobo's, fa-
ot en cembalo. 10.201150
ansmuziek.
KEULEN, 456 M. 5 55 Haven
concert. 9.20 Gevar. concert 10.05
Mannenkoor en piano. 11.20 We-
ragkamerorkest olv. Hagestedt en
solisten. 4.10 Gr.pl. 4.20 Lincke-
concert door het Düsseldorfsch
Symphonie-orkest. 6.20 Viool en
piano. 7.20 Uit Hamburg: Alcina,
opera van Handel, mmv. het Om
roepkoor en -symphonieorkest olv.
Swarowski. 10.10—12.20 Dansmu
ziek.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M
10.20 Gr.pl. 11.20 Het Constantin-
orkest. 12 20 Salonoikest mmv so
listen. 1.30 Orgelconcert. 22.20
Gr.pl. 5.20 Dansmuziek. 6.20 Gr
pl. 6.50 Kamermuziek. 8.20 Salon
orkest. 10.30 Gr.pl. 1050—12.20
Max Alexys'orkest. 484 M.: 10.20
Gr.pl. 11.20 Salonorkest. 12 20 Hei
Constantin-orkest. 1.302.20 Gr
pl. 3.20—4.50 Conce't olv. Marsick.
5.20 Symph.-concert. 6.20 Gr.pl
7 35 Zang. 8.20 Svmph.-concert
9 20 Hoorspel. 9.40 Verv. concert
mmv. zangsolist. 10.30 Gr pl. 10.50
—12.20 Max Alexvs' orkest.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 7.20 Zie Keulen. 9 20 Ber. 9 40
Reportage 10.05 Weerber. 10.20
11 50 Dansmuziek olv. H. Bund.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Lijn 3: Keulen 8.35—11.—,
Parijs Radio 11.11 20, Keulen
11.2013.50, Parijs Radio 13 50
18 50, Boedapest 18.5019 20,
Keulen 19.20—21 20, Paris P Pa
ris 21.20—21.40, Brussel (Fr.)
21.40—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8 30—8.50,
Brussel Fr. 10.20-12.05, Parijs R
12.05—12.50, Droitwich 12.50^
16.50, Keulen 16.5017.50, Lond
Reg. 17.5019 25, Droitwich 19.25
—21.05, Weenen 21.05—21 20,
Droitwich 21.20-23.15 en Leipzig
23.15—24.—.
Maandag 11 Maart.
HILVERSUM, 1875 M. (AVRO-
uitz., Alg. progr.) 8.— Gr pl. 9.—
Francis Keths ensemble 10
Morgenwijding. 10.15 Gr.pl. 10 30
Ensemble Francis Keth. 11.— Or
gelconcert Fr. Hasselaar, mmv R
Horna, zang. 12.— John v. Brück
en zijn orkest en gr.pl. 2.— Voordr.
door K. Kleyn. In de pauze viool
spel W. Kater. Aan den vleugel E.
Veen. 3—4Omroeporkest o.l.v.
A van Raalte. 4.15 Gr.pl. 4.30
Causerie M. Tak. 5.30 Lyro-Trio.
6.30 ür.pl. 6.45 Pianorecital mevr.
J Durand—Texte. 7.15 Causerie
door W. Graadt van Roggen. 7.30
Dr. M. Th. Hillen: Wat de leek van
Homerus weten moet. 8.— Vaz
Dias. 8.05 Gr.pl. 9.— Oliviei
Twist, naar de roman van Ch.
Dickens. Vert. G. Czopp. Leiding:
K. Kleyn. 9.40 Het versterkt Om
roeporkest olv. A. van R ralte, mmv.
A. Roodenburg, viool. 11— Vaz
Dias. 11.10—12.Uit Pschorr,
R'dam: Het Ensemble Albers en de
Marimba-band.
HUIZEN 301 M. (NCRV.-uitz.)
8 Schriftlezing en meditatie. 8.15
—9.30 Gr.pl. 10.30 Morgendienst
olv. ds. A. Luteyn. 11 Chr lec
tuur. ll.30Gr.pl. 12.30 A'damsch
Salonorkest olv. D. H. Ph. Kiekens.
2.Voor de scholen. 2.35 Gr.pl.
2 45 Wenken voor de keuken. 3.15
3 45 Kniples. 4.Bijbellezing ds.
J. Wymenga, mmv. sopraan en
orgel. 5 Gr.pl. 5.15 Orgelcon
cert F. Kloek. 6.15 Causerie J. D.
Brakel. 6 30 Vragenhalfuur. 7.—
Ned. Chr. Persbureau. 7.15 Gr.pl.
7.30 Vragenhalfur 8.Vaz
Dias. 8.05 NCRV-orkest olv. P. v
d Hurk. 9.— Belastingpr. 9.30
Verv. concert Om 10.Vaz Dias
10.3011 20 Gr.pl
DROITWICH, 1500 M. 10.35
10.50 Morgenwijding. 11.40 Gr.pl.
11.50 Voor de scholen. 12.05 Or
gelspel W. Swainson. 12.35 Gr.pl.
1 20 Western Studio orkest olv. F.
Thomas. 2.25 Voor de scholen. 3.10
Gr.pl. 3.55 Duitsche les 4 20 Con
cert, viool en piano. 4.50 Orkest-
concert olv. Dan Lloyd. 5.35
Troise en zijn Mandoline-orkest.
6.20 Ber. 6 50 en 7.05 Lezing. 7.25
Orgelconcert C. H. Trevor. 7.50
Tweegesprek. 8.20 Jack Barty's
Partij mmv. solisten en orkest. 9.20
Causerie. 940 Pianorecital E.
Lush. 9.50 Ber. 10.10 Causerie.
10.25 Schotsche muziek. 11.10
12.20 Het Casani Club Dansorkest
olv. Ch. Kunz.
RADIO-PARIS, 1648 M. 7 20 en
8.20 Gr.pl. 12.35 Orkestconcert o
1 v. Touche. 9.15 Kamermuziek,
zang en declamatie. 10.50 Dansmu
ziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 11.20
—1.20 Concert uit rest. Wivex. 2.20
Operetteliederen, zang en piano.
2.50 C. Rydahls orkest. 7.20 Hoor
spel. 7 35 Weensche muziek olv.
Mahler. 8.35 Zang en voordr. 9 40
Kamermuziek. 10.20—11.50 Dans
muziek.
KEULEN, 456 M. 5 20 Grpl.
6.35 Orkestconcert. 10 05 Zang,
viool en piano. 11.20 Orkestconcert.
12.35 Philh. orkest Mannheim
1 35 Pianoduetten 3.20 Omroep
kleinorkest olv. Eysoldt en zang.
5.20 Zang. 7.30 Uit Frankfort:
Omroepkoor- en -orkest en solisten
9.40 Gr.pl. 10.05 -11.20 Werag
kamerorkest olv. Hagestedt, koor en
solisten.
BRUSSEL. 322 en 484 W. 322 M
12.20 Gr.pl. 12.50 Salonorkes'
1.50-2.20 en 5.20 Gr.pl. 5 30
Pianorecital. 5.45, 6.50 en 7.35 Gr
pl. 8.20 Omroeporkest, gr.pl en
zangvoordracth. 10.30—11 20 Gr
pl. 484 M.: 12.20Gr.pl. 12.50 Om
roeporkest. 1 502.20 Gr.pl. 5.20
Dansmuziek. 6.20, 6,50 en 7.20
Salonorkest. 8.20 Symph.-concert.
10.30—11.20 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 7.35 Oude en moderne dans
muziek. 8 50 „Wir suchen und fin
den", radiotooneel. 9.20 en 10.05
Ber. 10.20—11.50 Handelconcer:
uit Londen (gr.pl.)
GEMEENTELIJKE RADIO-
(E R/
TIE.
DISTRIPU
Lijn 1: Hilversum.
Liin 2: Huizi
Lijn 3: Deutschl.s. 8.05—8 20,
Keulen 9 20—11.20, Kalundborg
11.20—12.20, Brisscl VI. 12.20—
15.05, Kalundborg 15.05—15.20,
Keulen 15.20—17-50, Leipzig
17.5018.50, Beromunster 18 50—
20.20, Boedapest 20.20—20.30, Be
romunster 20.30—21.t—, Weenen
21.—22 30, Leipzig 22 30—24
Lijn 4: Parijs Radio 8.058.50,
D.sender 10.05—10.35, Droitwich
10.35—11.05, Lond. Reg 11 05
17.35, Droitwich 17 35—18.20,
Brussel Fr. 18.20—18.50, Lond
Reg. 18.5020.20, Droitwich 20.20
—21.20, Lond. Reg 21.20—24—.
XXXIV.
Aan het Hof van Koning Kuyper was Iden-
burg vele jaren de eerste gunsteling.
Dus werd hij, als onderscheiding, vereerd
met het praedicaat „onze".
Koningen hebben altijd middelen gevon
den, om verdienstelijke menschen te onder
scheiden. Ridder-kruizen. Medailles. Het wa
penschild van hofleverancier. En niet alleen
vorsten deden zoo. Steden verleenden het
eere-burgerschap. Hoogescholen gaven het
eere-doctoraat. In dienzelfden zin werd de
anti-revolutionnaire voorman, die bijzonder
in tel was en in de gratie des opper-hoofd-
mans stond, door Kuyper begiftigd met den
eere-titel „onze".
Wij hebben, in de Kamer, „onzen" Brum-
melkamp gekend Hij was een zachtmoedig
strijder, die (en dien) Kuyper van harte lief
had. Een man van den ouden stempel. Even
goed als „onze" van der Borch van Verwol-
de, de Geldersche edelman-met-den-grijzen-
baard, die representant van een vèr-vergleden
tijdperk, vele jaren voor Ridderkerk zat, en
ook bij Kuyper bijzonder getapt was. Dan las
men af en toe in het orgaan der partij ook
zinnetjes als dit: „Wij weten allen, hoe lief
ons anti-revolutionnaire volk zijneij Brum-
melkamp heeft". (In déze taai-wending moest
„onze" vervoegd worden.) En zoo waren er
meer.
Niet alle voormannen echter hebben het
tot het eere-praedicaat kunnen brengen.
Hebt ge vroeger ooit van „onzen" Mid-
de'berg gehoord? Van „onzen" van der Mo
len? Neen Hoe ouder de groote leider werd.
hoe meer de „onzen" uitstierven. De jongeren
kwamen er heelemaal niet meer voor in aan
merking.
Idenburg echter is steeds een „onze"-eerste-
klas geweest Was professor Rutgers de
jeugdvriend van Kuyper, Idenburg is de
vriend van z*n ouderdom geworden, tot op
het laatste levens-ooger.blik.
Idenburg stond bij Kuypers doodsbed.
Kuyper was een menschen-leeftijd lang
iemand, die voor anderen een carrière maken
kon, die zijn leerlingen en trouwe volgers
tot eer en aanzien wist te biengen. Idenburg
behoort tot hen. die door Kuvper ontdekt zijn
en naar het poüReke en parlementaire front
werden gestuurd. Toen hij nog eenvoudig en
onbekend kapitein in Indië was, zag Kuyper
in hem een coming-man voor de partij en
voor het land. en hij heeft zich n:et vergist.
De man. die door den grooten leider uit het
leger werd gehaald en in de politiek overge
plant werd driemaal minister, gouverneur
van de West, gouverneur-generaal van de
Oost. lid van beide Kamers en later in den
senaat de leider van zijn fractie. Idenburg's
schitterende carrière heeft de keus van Kuy
per gerechtvaardigd, ten volle.
Er is veel overeenstemming tusschen die
twee Indische f'guren beide door Kuyper in
den tuin der vaderlandsche nolitiek overge
poot: Colijn en Idenburg. Twee militairen
Van kapitein geworden: afgevaardigde. En
vooraanstaanden in de partij Toen beiden:
minister. Gelijkelijk dee'end in Kuypers gunst
en genade. be:de ook door den tegenstander
erkend als knappe en we'sprekende mannen
Teen echter is Coüjn's loonbaan zich gaan
ombuigen. Hij had merkwaardm genoeg
precies kunnen worden wat ook Idenburg
geworden is: ndomaals minister, en gouver
neur-generaal. 0"k het minhter-president-
schao lag voor Colifn on^n. Maar hii sloeg
een ander w^etie :u Hij werd zakenman
Leider van de Kom'nklijke.
Ziehier nu onmiddellijk het verschil tus
schen den lateren Colijn en den lateren Iden
burg: de eerste werd zakenman, economische
figuur, de tweede bleef staatkundig leider, po
litiek figur En dit zal dan ook wel de reden
zijn. dat Idenburg, veel meer dan' Colijn, een
„onze"-eerste-klas werd, begiftigd dus met
het wapenschild van het Hof uit de Kanaal
straat. Colijn heeft meer het ontzag, Iden
burg meer de liefde van zijn partij. Al is er
later in de verhouding ook tot Colijn een
meer hartelijke toon gekomen.
Voor Colijn bleef het leiderschap, na Kuy-
per's dood, gereserveerd Begrijpelijk. Colijn
was politiek, physiek en psychisch, een veel
sterker figuur dan Idenburg.
Idenburg is zoo schreef ik eens een
gevoels-politicus, een gevoels-mensch. Een
zachtmoedige figuur, die geen vijanden heeft.
Iemand van zulk een gestalte is voor het lei
derschap eener groote partij ongeschikt, hoe
bekwaam hij ook moge wezen. In heel z'n
optreden, in z'n voorkomen, in z'n gedragin
gen, in z'n allures, in de wijze van z'n pole
miek en de intonaties van z'n stem, in alles
is Idenburg welwillend, zacht, bang om te
kwetsen, maar dan ook zelf uitermate gevoe
lig om gekwetst, verdacht of ruw behandeld
te worden. Dit alles pleit voor den mensch
Idenburg, maar in de sferen van onze cyni
sche politiek kan iemand met zulk een con
stitutie niet als leider staan. F partij-aan
voerder moet een vecht-majoor zijn, sterk als
staal, ongevoelig haast, met den moed en de
kunde om harde slagen uit te deeien en te
vens met de onverschilligheid om elk oogen-
blik dergelijke opstoppers zélf te incasseeren.
Wie bovenal gevoelsmensch is, moet eigenlijk
heelemaal uit de politiek blijven, maar zéker
is hij niet als leider geschikt. De felle en
hartstochtelijke en onbarmhartige Djambi-
oppositie is op het harnas van Coüjn's poli
tiek weerstandsvermogen afgestuit Zij zou
Idenburg hebben geknakt In den Senaat, met
z'n rustige atmosfeer en z'n geest van on
onderbroken welwil'endheid, is Idenburg
echter volkomen op z'n plaats en daar kan hij
zeer zeker de leider van een fractie zijn.
t
Ik heb mij dezen man, wiens bekwaamheid
en integriteit onverdacht zijn geweest van
Kol heeft meermalen op de meest spontane
wijze aan de figuur van Idenburg hulde ge
bracht eigenlijk nooit kunnen voorstellen
als leider van het groote eilandenrijk, dat
zich daar slingert enz. Het meet een straffe
en ijzeren hand zijn, die daar regeert, een
sterke verstandskerel, zooals von Heutsz, of
Fock. of Colijn. Maar die zachtaardige Iden
burg? Toch heeft hij het er goed afgebracht.
Ik weet dat er zijn die zeggen, dat hij als
landvoogd nu en dan van godsdienstig zelo-
tisme hedt blijk gegeven, en dat hij z'n amb
tenaren dwong-om-in-te gaan. Ik heb het
nooit kunnen gelooven, omdat dit zoo volko
men in strijd zou zijn geweest met zijn inner
lijke figuur. Eerder ge'oof ik dat er onder da
ambtenaren waren, die om hem te beha
gen, of liever: denkend hem te behagen
aan wat godsdienst „gingen doen". De opko
mende zon, de man-die-de-macht-heeft, vindt
altijd veel aanbidders. Maar als dit zoo is,
dan geloof ik niet dat ze bij Idenburg succes
hebben gehad. Want als ik hem goed beoor
deel. was hij een man stille en innige vroom
heid, die van schijn-godsdienst nieis moest
hebben
Een figuur van beteekenis uit het Kuyper-
tijdperk. en later, was Idenburg zeer zeker
En als hij wi'de. hij, de vertrouweling van
den grooten leider, zcu hij ons uit de herfst-
periode van Kuypers d;epbewogen leven on
getwijfeld zeer vele belangwekkende bijzon
derheden hebben kunnen m.ededeelen. Maar
dat is voorlcopig nog intieme historie. Hij ge-,
noot het resoect van iedereen, en als hii. mpt
z'n rust'ge, klare stem bet woord nam in on3
Hoogerbuis, verd'ende bij ten volle de aan
dacht. d:e hem gegeven werd.
En dan: a's ..onze" Idenburg was hij de
laatste der Mnh'kanen Het wapenscbi'd van
het Kuypef-hof, dat beven zijn deur hing, is
uiterst ze'dzaam
Toen Kuyper stierf str"d Idenburg bii ziin
doodsbed en toen hij gectorven was, bad hii
in de sterfkamer Nu grng hii z°lf heen. Dat
ve'en onder ziin geestverwanten nu voor hem
hebben gebeden. st*at vast. Hij was een
groot en edel mensch.
D HANS.
Onzekerheid over de koersontwik-
ling van het Pond Sterling. Een
nieuwe stimulans voor het Engel-
sche bedrijfsleven? Orakelach
tige uitingen van president Roose-
velt over den dollar. Duitsch-
land leeft boven zijn stand. De
rentedaling op de Nederlandsche
beleggingsmarkt. Voorzichtige
financieele politiek onzer hypo
theekbanken. Flauwe stemming
ter beurze.
In de laatste weken is wel weer duidelijk
gebleken, dat van een rustige ontwikkeling
van het economisch leven geen sprake kan
zijn. zoolang er kans blijft bestaan op plot
selinge scherpe koersbcwegingen in de voor
het wereldverkeer belangrijke valuta s, die
van hun goudanker zijn losgeslagen. Een
koersdaling van het Pond Sterling ten op
zichte van den gulden van meer dan 30 cent
in een paar weken tijds moet wel groote ver
liezen met zich brengen op in Ponden lui
dende vorderingen uit hoofde van goederen
leverantie enz. l^og meer dan deze directe
verliezen is het echter de onzekerheid over de
verdere ontwikkeling, d e den handel lam
slaat, vooral omdat het bij het Pond Ster
ling gaat om een valuta, waarin een reeks
van belangrijke producten op de wereld
markt worden genoteerd Een handelaar, die
producten of goederen koopt, welke eerst na
eenigen tijd geleverd ztlllen worden, kan zich
tegen het resico van een eventueele koersstij
ging dekken door het afsluiten van een ter
mijn-affaire op de valuta-markt; evenzoo kan
een verkooper, b.v. van Indische producten,
de door hem eerst later te ontvangen Ponden
op termijn verkoopen. Heel wat moeilijker
echter wordt het, het valuta-risico uit te
schakelen; wanneer in dm tijd, aie lussctien
het uitbrengen van een offerte en -et aan
vaarden daarvan verloopt, het Pond onder
hevig is aan fluctuaties, die de gecalculeerde
winst in een verlies dreigen te doen omslaan
Terwijl bij vroegere gelegenheden de in
Ponden genoteerde producten zich vaak aan
de depreciatie der valuta hadden aangepast,
door een dienovereenkomstige prijsstijging,
is dit dezen keer slechts voor een zeer gering
deel het geval geweest. De meeste Londeti-
sche noteeringen zijn slechts weinig geste
gen, hetgeen beteekent, dat de goudwaarde
der desbetreffende prijzen verder is vermin
derd. Ook met rubber is dit het geval ge
weest Mocht het Pond Sterling zich nie*
kunnen herstellen tot het niveau, dat in het
begin van dit jaar was bereikt, dan zou dit
beteekenen, dat de Ned. Indische rubberpro
ducten opnieuw ten achter raken'bij de rub
berplanters in Britsch-Indië en op Ceylon,
wier productie-kosten in Ponden worden be
taald.
In den internationalen goederenhandel
geeft de verdere depreciatie van het Pond,
wanneer zij tenminste gehandhaafd blijft,
den Engelschen uiteraard eveneens een nieu
wen voorsprong, voor zoover tenminste het
buitenland geen nieuwe maatregelen neemt,
om den invoer van goedkoope Engelsche ar
tikelen te stuiten. Reeds is gemeld, dat de
Fransche regeering overweegt, de valuta
compensatie rechten weder in te voeren, die
automatisch zouden drukken op den invoer
van goederen, afkomstig uit de landen, waar
het ruilmiddel een waardevermindering on
dergaat. Tijdelijk zal de Engelsche export
echter wel weer gestimuleerd worden door de
waardevermindering van het Pond en men
mag wel aannemen, dat deze verwachting
den Engelschen autorit.iten voornamelijk er
van heeft doen afzien, om door tijdige steun
verlening den in den aanvang van dit jaar
bereikten koers te handhaven. De economi
sche toestand in Groot-Britannië heeft reeds
sinds verscheidene maanden een inzinking 'e
zien gegeven; het aantal gesteunde werkloo-
zen bedraagt er nog altijd meer dan twee
millioen en verschillende bedrijfstakken, die
geprofiteerd hadden van de toeneming van
den export tengevolge van de waardevermin
dering van het Pond Sterling, klaagden
over een vermindering der buitenlandsche
orders. Het Engelsche bedrijfsleven kan dus
weer heel goed de stimulans gebruiken, die
de regeering in petto heeft gehouden, door
zich niet aan een bepaalde waarde voor het
Pond Sterling vast te leggen.
Volgens berichten van Fransche zijde zou
den het voornamelijk politieke overwegingen
zijn, die de Engelsche regeering tot dusverre
hebben doen afzien van een stabilisatie van
het Pond Sterling, welke ook de Fransche
minister-president bii zijn bezoek aan Lon
den in het begin van Februari ter sprake had
gebracht. Met het oog op de algemeene ver
kiezingen van het volgend jaar zou zij n.1
vreezen, dat de Arbeiderspartij hieruit een
wapen tegen haar zou smeden Zou deze
Fransche zienswijze juist zijn, dan zou dit
kunnen beteekenen, dat de Engelsche regee
ring in het aan de verkiezingen voorafgaan
de jaar er niet voor zal terugschrikken, door
een etappegewijze waardevermindering van
het Pond Sterling het bedrijfsleven telkens
opnieuw een stimulans te geven, teneinde
door een verbetering van den economischen
toestand het kiezerscorps gunstig te stem
men In dat geval zou men nauwelijks mo
gen hopen, dat het in de laatste week inge
treden herstel van het Pond Sterling van
bliivenden aard zal zijn.
Overigens is het toekomstige koersverloop
van het Pond van zoovele factoren afhanke
lijk, dat eenige voorspelling te dien aanzien
niet wel doenlijk is. Wij wezen reeds eerder
op den invloed van het terugtrekken van bui
tenlandsche voornamelijk Fransche gelden,
die tijdelijk in Londen waren uitgezet en op
de hieraan tegenovergestelde uitwerking van
de toevloeiing van Amerikaansch kapitaal
naar Londen, naarmate de onzekerheid op
politiek en monetair gebied in de Ver. Sta
ten toeneemt. Voorts heeft men rekening te
houden met de mogelijkheid van kapitaa'-
vlucht uit Engeland zelf, indien het vertrou
wen in het ruilmiddel daar te lande door de
voortdurende koersschommelingen een ern
stige schok mocht ondergaan. Tot dusverre
hadden de Engelsche beleggers zich slechts
weinig bekommerd om de vermindering der
goudwaarde van het Pond; in den jongsten
tijd zijn de zoo sterk in kcers gestegen En
gelsche staatsfondsen echter teruggeloopen,
al heeft deze beweging nog geen grooten om
vang aangenomen
Het is wel opmerkelijk, dat bij de jongste
bewegingen van den Pondenkoers de rol van
de speculatie slechts betrekkelijk gering is
geweest. Juist met het oog op de onzekerheid
'over de toekomstige ontwikkeling zt]n r/etnig
centramine-posities opgebouwd, al hebben
deze niet geheel ontbroken. Uit de dekking
van speculatieve contramine-posities kan het
Pond dus geen grooten steun krijgen. Hier
tegenover staat, dat een eventueele toene
ming van den Engelschen export als gevolg
van de koersdaling vraag naar Ponden met
zich moet brengen, die factoren van minder
gunstigen aard geheel of ten deele kan com
penseeren Is een sceotisch beoordeeling van
de vooruitzichten van het Pond. als gevolg
van het door de jongste koersdaling opnieuw
geschokte vertrouwen, dus alleszins gemoti
veerd. Men dient in het oog te houden, dat
er ook invloeden aan het werk zijn, die een
steun voor den Pondenkoers kunnen vormen.
Van de kracht hiervan zal het afhangen, of
het op sommige da?en in de afgeloopen
week ingetreden koersherstel, dat slechts als
een technische reactie op de voorafgegane
scherpe koersdaling was te beschouwen kan
worden geconsolideerd, resp. verdere vorde
ringen zal kunnen maken.
De fondsenmarkt heeft sterk onder den in
vloed verkeerd van de scherpe schommelin
gen van den Pondenkoers, waarbij, in de
tweede helft der weck, nog nieuwe onzeker
heid kwam over de koersontwikkeling van
den dollar, tengeovlge van de orakelachtige
verklaringen van president Roosevelt. Zijn
uiting tijdens de wekeüjksche persconferentie,
dat de waarde van den dallor nog niet in
een behoorlijke verhouding tot de schulden
was teruggebracht en dat een verdere aan
passing waarschijnlijk is, kan slechts de con
clusie toelaten, dat gestreefd wordt naar een
verdere devaluatie van den dollad Toch ver
klaarde Róosèvelt verder, dat „er geen teeke-
