8
HEI GEHEIMZINNIGE LANDHUIS
Stad en Omqemng.
J(etk School
o*©©®-»© Jladioproqcamma
feuilleton
„De krankzinnigenverzor
ging voorheen en thans."
Behoudt
de bekoring
van Uw
mond
LISTERINE
TANDPASTA
Lezing door dr. J. A. J. Barn-
hoorn, geneesheer-directeur der
St. Willebrordusstichting te
Heiloo.
Voor de lering, die dr. J. A, J, B a r n-
hoorn in de bovenzaal van het gebouw
„De Unie" alhier hield, bestond een groote
belangstelling. Onder de talrijke aanwezigen
merkten we o.a. op de heer en mevr. v. Kin-
ooijaH «ba eJoissaiuaSjnq »p 'joqDs
Schoorl, eenige Alkmaarsche raadsleden,
de officier van justitie, mr. v. d. Feen de
Lille, medische en geestelijke autoriteiten en
vele verpleegsters.
Dr. H. J. M. H o f s t e e leidde als voor
zitter van den Armenraad den spreker met
een enkel woord in.
Dr. Barnhoorn begon zijn voordracht
met erop te wijzen, dat, toen eeuwen geleden
reeds vele wetenschappen bestudeerd werden
en deze na verloop van tijd op een hoogen
trap van bloei waren gekomen, men van net
organisme van den mensch nog weinig of
niets afwist. En de tijd, dat men voor de ver
pleging van de krankzinnigenverzorging
niets afwist, is nog pas een 100 jaar geleden.
De kranken van zin, de geesteszieken hadden
in dien tijd een slechter leven dan de misda
digers en als men leest, hoe b.v. de bewaking
van de krankzinnigen was toevertrouwd aan
de ergste tuchthuisboeven, dan ziet men, dat
de krankzinnigen een onmenschwaardig be
staan hadden. Men behandelde hen niet ais
zieken, zooals dat thans gebeurt, doch als
door aen duivel bezeten en door Ood verlaten
mènschen.
Krankzinnigen zijn zieken, die eigenlijk
met de lichamelijke zieken één groot verschil
punt hebben, n.1. dat deze menschen niet
weten, dat zij ziek zijn en dat ze dus vaak
ook tegen hun wil verpleegd moeten worden
Maar door gelijkwaardigheid in de beide
verpleeginrichtingen te betrachten, kan men
al heel veel bereiken, omdat een geesteszieke
zeer bevattelijk is voor een gezellig milieu.
Hierna gaf spr. een historisch overzicht
van de krankzinnigenverpleging door alle
eeuwên heen. Dat er altijd krankzinnigheid
is geweest, wijst de Heilige Schrift reeds uit.
Maar in den beginne zag men in krankzin
nigen personen, die door den duivel bezeten
waren en insluiting in ijzeren kooien was het
gewone en gebruikelijke middel.
In de eerste eeuw zag men krankzinnigen
al» heksen, die op een brandstapel werden
gebracht of werden opgesloten in de stads
poorten, waar zij aan een totale vervuiling
werden prijsgegeven.
Eerst in de 15e eeuw werden gestichten op
gericht. Een der eersten voor waanzinnigen
was in 1409 te Valencia in Spanje en de eer
ste Nederlandsche inrichting was dit in 1442
te Den Bosch, n.1. de Reinier Arkel-stichting
„een huis voor zes zinnelooze lieden".
In 1461 kwam in Utrecht het „gasthuis
voor dolle lieden". Maar in die huizen ging
de behandeling nog gepaard met groote ruw-
hétd én de met illustraties verduidelijkte beel
den van de zoogen. „dolhuizen" gaven hier
van een juist beeld.
Na drie eeuwen van totaal verkeerd be
grip, hoe men met krankzinnigen moest om
gaan, kwam eindelijk in 1795 de actie tegen
deze dolhuizen, waarin de arme stumpers
aan weer en wind werden blootgesteld, ge
ketend aan „dolriemen" en in „dwangbui
zen" of „dwangkorven" werden opgesloten.
In een verslag van dr. Schr&der v. d. Kolk
in 1848 lezen we nog, dat de krankzinnigen
nog naakt en geketend aan de publieke ver-
makkelijkheid werden prijsgegeven. Het ge
neeskundig onderzoek was dan ook zeer pri
mitief en geschiedde door een gat in de ijze
ren celdeur. Toen bestond nog het wreede
vermaak om voor geld de dolhuizen te bezoe
ken, b.v. de vreeselijke „Narrenturm" te
Weenen.
Maar langzamerhand gingen bepaalde
artsen uit dien tijd zich voor dit uitermate be
langrijke vraagstuk interesseeren. Hun
methode tot genezing maakt echter in den
tegenwoordigen tijd een wel heel vreemden
indruk. Het draaibed van Horn b.v. en het
uitstorten van talrijke emmers water over het
hoofd van den „verpleegde" werpen toch wel
een schril licht op de geneeswijze van dien
tijd. Gebruikelijk was ook om iemand door
groote angst tot de werkelijkheid terug te
voeren.
Maar in de laatste 80 jaren is er een
groote verbetering gekomen. Allereerst be
steedde men meer aandacht aan den bouw,
de ligging en de inrichting van de gestiel: -
ten. Er kwamen meer artsen, die zich tot de
psychiatrie voélden aangetrokken en allengs
kwam men tot een beter inzicht van dit
vraagstuk.
Na dieper ingaande anatomische onder
zoekingen verdwenen alras de dwangmidde
len om plaats te maken voor een liefdevolle
verpleging.
Het blok-systeem bij den bouw van een
nieuwe inrichting maakte plaats voor het
paviljoen-systeem, terwijl men ook aan de
verpleging en aan den uitgroei van de
sociale psychiatrie bijzondere aandacht
schonk.
Als reactie op een te veel dwang pa9te men
het te weinig awang-systeem toe, dat echter
moest ontaarden in een totale bandeloosheid
Hierdoor zag men in, dat ledigheid ook niet
de juiste geneeswijze bracht en langzamer
hand kwam men tot de zoogen. „arbeids-
therapie". Na 1926 trad er een nieuw tijd
perk in. Het was vooral Hermann Siemon, die
met zijn actievere handelingsmethode de
eerste stap deed in de richting van de ar-
beids-therapie. Hierdoor werden de patiënten
rustiger en de neiging tot gewelddaden tra
den op den achtergrond. Om te komen tot
deze geneeswijze zijn drie dingen noodig, ten
eerste, het niet meer passief toezien, maar het
actief heropvoeden; ten tweede, een rustig
milieu en ten derde, het onderzoek, om uit te
vinden tot welken arbeid de krankzinnige
nog in staat is.
fn dit verband behandelde spr. nog de so
ciale psychiatrie, om tenslotte deze zeer in
teressante lezing te besluiten met erop te wij
zen, dat de verkeerde bezuinigingstactiek
van de regeering voor het krankzinnigenwe
zen ertoe leidt, dat men naar goedkoopere
verpleeginrichtingen in België gaat.
Dr. Hofstee bracht den spreker dank voor
zijn leerrijk betoog en sloot daarna de verga
dering.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS.
Telefoon 4395.
Voor werknemers uitsluitend geopend van
9—12 uur en op Maandagavond van 7—8
uur, voor vrouwelijk personeel bij voorkeur
van 2—5 uur n.m.
Bemiddeling voor werkgevers van 9—12
en van 2—5 uur.
De directeur van bovengenoemd bureau
deelt mede, dat heden staan ingeschreven:
groep bouwvakken: 3 opz. teekenaars, 3
bouwk. opzichters, 3 waterbouwkundigen, 1
glazenwasscher, 1 steenbikker, 1 steenhou
wer, 2 stratenmakers, 2 stratenm. opperlie
den, 1 stuc.-opperman, 1 tegelzetter, 9 be
tonwerkers, 1 betonemailleur, 39 opperlieden,
16 stucadoors, 47 metselaars, 85 timmerlie
den, 16 voegers, 48 schilders, 142 grondwer
kers;
groep metaalindustrie: 1 autog. lasscher,
15 bankwerkers, 1 blikslager, 3 carrosserie
bouwers, 11 electriciens, 1 electr.-technicus, 1
fitter, 1 fraiöer, 3 instrumentmakers, 2 kern
Verzorgt Uw tanden
vanaf heden met
Tweemaal per dag
Listerine gebruiken
is een gewaarborgde
verzorging
Groote tabe 50 cent»
Kleine tube 25 cent*
10.000.000
geettdriftige gebruiker»
over de geheele wereld
makers, 2 ketelmakers, 6 klinkers, 8 loodgie
ters, 2 lijnwerkers, 13 machinisten, 2 mach
teekenaars, 12 metaaldraaiers, 1 metaal vij-
Ier, 3 metaalslijpers, 20 monteurs, 1 orgel
maker, 2 plaatwerkers, 6 .rijwielherstellers,
3 scheepsbouwers, 1 scheepstimmerman, 8
smeden, 2 scheepswerktuigkundigen, 14
stokers, 1 tandtechniker,- -1 tegenhouder, 1
voorslaander, 3 vuurwerkers, 5 wagenmakers,
1 werktuigbouwkundige, 10 ijzerwerkers, 1
zandbereider, 3 zandvormers;
groep voedings- en genotmiddelen45 siga
renmakers, 1 sorteerder, 2 kistenplakkers, 1
stripper, 4 tabaksbewerkers, 6 slagers, 3
koks, 2 chocoladebewerkers, 1 suikerbakker,
18 bakkers, 2 bierbottelaars, 1 zuivelbereider;
groep verkeerswezen: 44 chauffeurs, 7
koetsiers, 27 pakhuisknechts, 16 magazijnbe
dienden, 9 kellners;
overige beroepen: 1 wasscher, 4 kleerma
kers, 2 rietwerkers, 6 schoenmakers, 1 zeil
maker, 2 port.-huisknechten, 1 verfbereider, 1
kalkbrander, 2 huldenzouters, 4 incasseer
ders, 4 zakkenstopjjers, 1 kapper, 2 ambte
naren ter secretarie, 1 electr. techn. inge
nieur, 1 klompenschilder, 10 kantoorbedien
den, 1 bedrijfsleider, 3 administrateurs, 1
controleur, 42 transport* en 275 los-arbei-
der9;
groep boek- en steendrukkerijen8 boekbin
ders, 5 letterzetters, 2 drukkers;
groep houtbewerking: 20 meubelmakers, 6
meubelstoffeerders, 8 mach, houtbewerkers, 3
kistenmakers, 1 borstelmaker, 1 beitser, 1
beeldhouwer, 1 biljartmaker, 1 kuiper:
groep landbouwbedrijven: 11 tuinlieden,
21 boerenarbeiders, 5 bloemisten;
groep handel: 16 vertegenwoordigers, 4
winkelbedienden
gedeeltelijk werkloos: metaalindustrie-41;
tabaksindustrie 15, overige beroepen 5;
jeugdige werkzoekenden in diverse beroe
pen beneden 18 jaar: 29;
vrouwelijk personeel: 3 steno-typisten, 10
kantoorbedienden, 6 winkeljuffrouwen, 1
dienstbode, 9 dagmeisjes, 9 werksters;
geplaatst: 18 werkzoekenden.
De directeur Voornoemd:
EP. VAN DEN HEUVEL.
DE OEESTEL1JKE EN STOFFELIJKE
NOOD IN OOST-EUROPA.
Causerie van pred. B. Oötze uit
Warschau.
De zaal van Waakt en Bidt was gister
avond behoorlijk bezet met belangstellenden
in hetgeen prea. B. Götze uit Warschau zou
mededeelen over den geestelijken en stoffe-
lijken nood in Rusland en Polen. De avond
was belegd op initiatief van de afd. Alkmaar
van de Nea. Drie-cents-vereeniging Polen
voor Christus.
Nadat gezamelijk gezongen, was, ging de
heer Tesscnelhof uit Driebëfgen voor in ge
bed, waarna hij een openingswoord sprak,
den nadruk erop leggende, dat het noodza
kelijk is voor ieaer christen Pm er zich reken
schap van te geven, dat in :Oo8t-Ëuropa veel
geleden wordt. Spr. wees er,nadrukkelijk °P>
dat Rusland is gewórden jyat het is doordat
het christendom niet had geföaan wat het had
moeten doen.
Na de inleiding kréég brcfeder Götze hét
woord, die begon met te zeggen,'dat hij reeds
in vele plaatsen in Nedemnd was opgetre
den om te vertellen van wat hij in Rusland
en Polen had gezien en meegemaakt. De stof
felijke nood is daar zeer hoog gestegen,
hoewel dit ook gezegd kan worden van de
overige landen. Hier echter is de toestand,
ondanks veel werkloosheid, Tang zoo erg niet
als daar: spr. had daar echte armoede en
honger gezien en opgemerkt hoe uit de vuil
nis stukjes aardappelen en ander voedsel
werd opgediept.
Echter zelfs daar zijn er nog zeer velen
voor wie het woord Gods een groote kracht
is, trots allen nood en alle vervolging.
Spr., die dertig jaar Russisch staatsburger
was, er werkte, drie jaar in de gevangenis
doorbracht en het begin der revolutie mee
maakte, gaf aan de hand van een gróote
kaart verschillende mededeelingen over de
grootte en het inwonertal van Rusland en de
Randstaten, die vóór den oorlog tot het
tsarenrijk behoorden. In die Randstaten ligt
het werkterrein van de Missionsbund,
waarvoor spr. in Polen werkzaam is.
Vóór den oorlog was de oud-Grieksche
kerk de overheerscnende in Rusland. Men be
kommerde zich echter wéinig om het chris
tendom en bepaalde zich tot uiterlijkheden,
maar dit, zei spr., is het grootste zelfbedrog:
als men zijn christendom niet in alles toont,
deugt het niet. Deze uiterlijkheids-godsdienst
is oorzaak, dat in Rusland een vijandschap
Woensdag 20 Maart.
HILVERSUM, 1875 M. (VARA-
uitz.) 8.— Orgelspel J. Jong. 8.30
Or.pl. 9.30 P. J. Kers: Onze keu.
ken. 10.— VPRO-morgenwijding.
lO.i5 Voor Arb. in de Continubedr.:
De Notenkrakers olv. D. Wins, E.
Walis en zijn orkest, VARA-tooneel
en C. Steyn, orgel. 12.— De Fliere
fluiters olv. E. Walis. 12 45 Jazz-
progr. (gr.pl.) 1.15 VARA-orkest
olv. H. de Oroot. 2.— Voor de
vrouw. 2.15 Kniples. 3.— Voor de
kinderen. 5.30 J. Huy, saxofoon en
R. Schoute, piano. 5.45 Jazzconcert,
6.-— Sportuitz. 6.20 Strijkorkest o.
I. v. P. Tiggers, mmv. solisten. 6.50
C Poustochkine: Het karakter der
Jazzmuziek. 7.20 Voor het platte
land. 8.Herh. SOS-ber. 8.03
Melle Weersma and hls Red, White
and Blue Aces mmv. Ann Royce,
zang. 8.30 Zang Elize de Haas, so
praan. 8.50 Uit Londen: Concert
(Zie Droitwich). 10.— Vaz Dias en
VARA-varia. 10.15 Rep. boks-
wedstr. A'dam—Luxemburg. 10.30
„Kunst als Massa-artikel", spel
van B. van Deilen, mmv. 't VARA-
tooneel. 11.10 Orvitropia olv. J. v.
d. Horst mmv. E. Philipse, zang.
II.55—12.— Or.pl.
HUIZEN, 301 M. (NCRV.-uitz.)
8 Schriftlezing en meditatie 8.15
—9.30 Or.pl. 10.30 Morgendienst
olv. ds. J. Snoey. 11.— Ensemble
van der Horst. 1.Or.pl. 1.15
Zang door C. Bijster, sopraan
Aan den vleugel E. van Eden. In
de pauze gr.pl. 2.— Gr.pl. 3.—
Chr. Lectuur. 3.303.45 Gr.pl.
4— Orgelspel S P. Visser. 5.
Kinderuur. 6.— Landbouwhalfuur.
6.30 Afgestaan. 7.— Ned. Chr.
Persbureau. 7.15 A. J. da Costa:
Kinderbescherming. 7.30 S. van
Otterloo: Warmte en techniek. 8.—
Vaz Dias. 8.05 Gr.pl. 8.20 Gronin
ger Orkestver. olv. K. Kuiler mmv.
Marcel Dupré, orgel. Om 8.55 Ar
cheologische cursus door dr. J.
Hoek. 10.05 Vaz Dias. 1010—
11.30 Gr.pl.
DROITWICH, 1500 M. 10.35
10.50 Morgenwijding. 11.20 Gr.pl.
11.50 Fransche les. '2.05 Orgelspel
Q MacLean. 12.50 Ch. Manning's
orkest. 1.50 Orgelconcert G. Thal-
ben—Ball. 2.25 Voor de scholen.
3.10 Causerie. 3.35 Sted. orkest
Bournemouth olv. R. Austin m.m.v.
H .Samuel, piano. 5.05 Het Mac-
Arthur-kwintet. 5.35 't BBC-dans-
orkest olv. H. Hall. 6.20 Ber. 6.50
en 7.05 Lezing. 7.25 Concert, so-
Ïraan, 2 violen en cembalo. 7.50
leginald King's orkest., 8.35 Con
cert-inleiding. 8.50 BBC-Symph
orkest olv. Adr. Boult, mmv. M.
Blyth, sopraan en J. Heifetz, viool.
9.55 Ber. 10.10 Verv, concert.
11— Dal. 11.20-12.20 Roy Fox
en zijn Band.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 cn
8.20 Gr.pl. 12.35 Symph.-concert
olv. Tuche. 8.20 Zang door M. Si-
mon. 8.50 Zie Droitwich. 1050
Dansmuziek.
KALUNDBORO, 1261 M. 1120
—1.20 Strijkorkest o.l.v. Andersen.
I.30—1,50 Zang en piano. 2.20
Concert uit rest. Wivex. 4.20—4.50
Gr.pl. 7.20 Mozartconcert o. 1. y.
Mahler. 8.40 FallLehar-concéTt.
9 35 Zang en piano. 9.50 Italiaan-
sche muziek olv. Mahler. 10.20—
II.50 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M. 5.20 Or.pl.
6.35 Blaasconcert. 11.20 Wfili
Wende en zijn orkest. 12.35 Om
roepkoor- en -orkest mmv. solisten
olv. Kühn. 3.20 Omroepkleinorkest
olv. Eysoldt. 5.10 Zang en piano.
6 20 Concert uit Hamburg. 8.05 Li-
terair-muzikaal progr. 8.50 Concert
uit Monte Ceneri. 10,05 Bach-
programma (gr.pl. en hoorspel).
ROME, 421 M. 8 20 Opera-ultz.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12.20 Or.pl. 1.30—2.20 Dansmu-
ziek. 5.20 Kwartetconcert. 6.50
Zang en piano. 7.35 Gr.pl. 8.20
Piano-duetten. 8.20 Pitsch-concert.
Hierna ber. en tot 11.20 Or.pl. 484
M.: 12.20 Dansmuziek. 1.30—2.20
Gr.pl. 5.20 Dansmuziek. 6.20 Or.
pl 6.50 Orgelconcert. 7.35 en 8.20
Gr.pl. 8.50 Hoorspel. 9.10 Or.pl.
9.90 Omroeporkest. 10,30—11.20
Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 7.35 Stunde der jungen Na-
tion: Sport en spel bij de Hitier-
jeugd. 8.05 Blaasconcert o. 1. v.
Krause. 9.20 Ber. 9.40 Lezing.
10.05 Weerber. 10.20-11.20 Ora-
mofoonmuziek.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Lijn 3: D.sender 8.059.20,
Keulen 9.20-11.20, Kalundborg
11.20-12.20, Brussel VI. 12.20-
14.20, Kalundborg 14.20—15.20,
Keulen 15.20—16.50, Lond. Reg.
16.50—17.35, Brussel Fr. 17 35
18.20, Leipzig 18.20—19.20, Bero-
munster 19.20—20.20, Dsender
20 20—20.50, Beromunster 20.50
—21.20, Weenen 21.20—22.20 en
Leipzig 22.20—24.
Lijn 4: Parijs Radio 8.05—8.50,
Droitwich 10.3511.05, Lond. Reg
11.05—12.05, Droitwich 12.05—
13.50, Lond. Reg. 13.5015.35,
Droitwich 15.3518.20, Hamburg
18.20—18.50, Lond. Reg. 18.50—
22 10, Droitwich 22.10-23.— en
Lond. Reg. 23.-24.—.
tegen het christendom kon ontstaan: de
priesters maakten er een goed zaakje van,
lieten zich voor kerkelijke bedieningen goed
betalen, enz., en zoo is het verklaarbaar dat
het bolsjewisme daar een eind aan poogde te
maken. Betreurenswaardig is het echter, dat
het mèt dit valsche christendom ook het echte
bestreed. En dat er ook wel ware godsdienst
bestond, blijkt wel uit het feit, dat honderden
nog daaraan vasthouden, ondanks alle ver
volging.
Spr. vertelde van zijn arbeid: de armen en
vervolgden, van wie velen eertijds rijk waren,
worden door spr. en zijn mede-arbeiders op
het zendingsterrein opgezocht. Hij deelde
een en ander mede van een bijeenkomst van
geloovigen, zooals hij eenige weken geleden
nog had meegemaakt in de woonkamer (ge
woonlijk de eenige kamer) van een boeren
huis in Polen nabij de Russische grens. Zulk
een bijeenkomst wordt gewoonlijk bijgewoond
door meer dan honderd menschen, die zich
allen met een staanplaats tevreden stellen,
omdat er dan veel meer menschen in het ver
trek kunnen samen zijn; te voet gaat men er
heen, vaak 50 en meer kilometers door
sneeuw en vorst en op dezelfde wijze gaat
men terug na afloop van de zendingssamen
komst, die gewoonlijk een drietal dagen
duurt.
De tehuizen van de zendelingen werden
door spr. voorts beschreven: kale kamers
(slechts een eigen gemaakte tafel en bank),
een stroozak, een kussen van vodden om te
slapen, onreine kamers. In Afrika en Indië
hebben de zendelingen het zeker niet zwaar
der in dit opzicht dan hun broeder» in Oost-
Europa. Daarom is het des te meer een ver
heuging, dat er nog tal van menschen wor
den gevonden, die zich al die ongemakken
willen getroosten.
De zendelingen ervaren grooten gods
dienstzin bij hun volgelingen; meermalen
moet op aandringen hunnerzijds de voorgan
ger na een godsdienstoefening van soms drie
uur af langer nogmaals eenige uren spreken.
Het is spr. zelfs gebeurd, dat na een lange
samenkomst op verlangen der hoorders nog
het Avondmaal werd gevierd, waardoor
samenkomst tot 's nachts 2 uur duurde.
Spr. constateerde, dat het woord Oods in
Oost-Europa nog altijd een groote kracht is
en vertelde in dit verband van den vlotten
verkoop van Russische uitgaven van het N.
Testament en het Evangelie van Johannes.
Hoe weinig er nog van die lectuur is, blijkt
wel, als men weet, dat in sommige plaatsen
met eenige honderden inwoners slechts één
bijbel is, gelijk een briefschrijver uit Estland
aan spr. had meegedeeld. Veel wordt er door
de zending gedaan om daaraan tegemoet te
komen, zooals spr. nader duidelijk maakte.
uit het Engelsch van Hugh Walpole
en J. B. Prietsley, door H. A. G S.
44)
Ja, zij kon dat begrijpen, en ik kon mer
ken, dat zij wel wat voelde voor dien kijk er
op. Scrupules, die ik mocht hebben gehad,
fladderden op den wind weg; ik wilde de
volmaakte advocaat zijn. „Bovendien",
voegde ik er zacht bij, „ik kan u vertellen,
mrs. Masham, dat, ofschoon hij niet 'n man
is, die makkelijk vrienden maakt, hij als
u mij wilde toestaan dat te zeggen gis
teren ontzettend veel belangstelling voor u
had, en zich tot uw persoonlijkheid voelde
aangetrokken. Ja, ik weet, wat u gaat zeg
gen. U gaat zeggen dat hij toch geen tee-
ken van belangstelling gaf?"
„Juist!" antwoordde Masham grimmig
voor zich heen.
„Weer trots!" schreeuwde ik. „Trots, ziet
u, en" en hier liet ik mijn stem zakken
een soort van verlegenheid bij hem. U moet
niet vergeten, dat hij en ik daarna samen
naar hier teruggingen en met elkaar praat
ten, natuurlijk. Meer dan dat zeg ik niet".
Ik deed 't desalniettemin. Ik zei een heele-
boel meer, maar ik zal er jou niet mee ver
velen. Ik begon met dien onzin over Rossett,
zooals ik aan het begin opmerkte, alleen om
mijzelf te beschermen tegen een gesprek over
Marjorie, of, bij gebrek aan dat, tegen het
een of andere verhaal over Zonne-Harmonie
of Maan-Verschil, of wat het ook mag zijn,
dat zij tracht in te balsemen in een nieuw
boekdeel. Maar al lang voor ik klaar was
had ik, inwendig, door en door pret.
Toen vloog Marjorie binnen en Masham,
met olifantentact vloog onmiddellijk weg,
op zoek naar de Tramps. Marjorie verspilde
geen tijd. „Ik heb met dat meisje gepraat,
Robert begon zij, „dat meisje van Mark.
Hij is verliefd op haar, nietwaar?"
„Erg. Daar bestaat geen twijfel over. Wij
weten, natuurlijk, niet, hoe lang
Zij viel mij in de rede met een van haar
bliksemsnelle gebaren. „Dat doet er niet
toe", zei ze. „Je kunt dat, Robert, bewaren
voor het oogenblik, dat wij onze zaken be
spreken. Ik spreek nu over die twee kinderen.
Zij is verliefd op hem. En het arme kind
zij is jong, zelfs voor haar leeftijd is in
wanhoop. Ik heb haar gezegd, dat zij gaan
moet".
„Wat!" Ik staarde haar aan.
„Ik heb haar gezegd, dat zij gaan moet,
dat zij weglooj>en moet, naar Mark, haar
vader aan zijn lot over laten die domme
oud egoïst en ophouden met tobben over
haar broer en gaan. Die twee verachtelijke
menschen want de broer is blijkbaar een
jonge deugniet zullen alle leven in haar
kapot maken, als zij het niet doet. En, als
zij niet gauw gaat, zal ze nooit gaan. Dat
weet ik. Zij praat over beloften aan haar
moeder! Geen beloften mogen haar in sla
vernij van deze twee mannen houden. Haar
moed is nu op hoog peil en dit is het oogen
blik Je weet, Robert, dat ik niet praat over
iets, dat ik niet begrijp. Jij weet, wat mijn
leven geweest is of kon geworden zijn als ik
de knoop niet had doorgehakt. Overreed
haar, help haar, en vertel Mark ineens, wat
ik zag. Als jij het meisje niet helpt, zal ik
nooit meer tegen je srpeken".
Alsof ik, jaren gelalen, geweigerd had
een vinger uit te steken, om het meisje te
helpen
En Marjorie had haar nog maar net voor
het eerst ontmoet! Vrouwen zijn wonderlijk.
„Dat is een zielig dreigement", merkte ik
op, „nu ik zie, dat je niet erg verlangend
schijnt om, hoe dan ook, weer met mij te
praten".
„O, neen Robert". Zij glimlachte tegen
mij. „Ik heb altijd bedoeld een vriend van
je te zijn".
„Dat is vriendelijk van je. Ik wist dat
niet".
„Misschien was je hier niet gekomen als
je het had geweten".
„Misschien niet", 't Was nu mijn beurt
om dien kleinen sipottenden glimlach voor
den dag te halen. Ik hoop, dat ik hem voor
den dag bracht en niet den een of anderen
afschuwelijk-walgelijken grijns. Ik vermoed,
dat alleen vrouwen en tooneelspelers zeker
heid kunnen hebben over wat hun gezichten
bij hen doen.
„Ik moet nu gaan". En daadwerkelijk
ging zij naar de deur. Ik volgde haar, heel
langzaam, besloten, dat ik ditmaal niet de
gene zou zijn, die een ontmoeting voorstel-
Eyenwel ik was diegene.
Maar ik zal je daar later van vertellen.
Jij zult zeggen, dat er te veel gekakel over
Masham in dezen brief is geweest, maar ik
ben er niet zeker van dat het alleen maar ge
kakel is. De geest van een gedachte begint
in mij te spoken, een gedachte, die jou van
enormen dienst zou kunnen zijn, mijn maan
zieke jongen. Maar daarover later meer.
Intusschen: kun je den jongen Rosset niet
bij zijn haren pakken, tot op den bodem van
deze aangelegenheden afdalen en dan öf
hier terugkeeren óf Jean bij je in de stad
krijgen? Vertel mij, wat je graag zoudt wil
len, dat ik doe.
Je ROBERT.
„De Bruine Stier".
Garrowdale.
Beste Mark,
Geen verder nieuws van jou tot nog toe
Doet er niet toe. Ik schrijf deze ('t is vroeg
in den avond), om te probeeren mijn slech
te humeur kwijt te raken. Ja, ik ben in een
door-en-door slecht humeur.
Ik vertelde je in mijn laatsten brief, dat
ik afgesproken had Marjorie te ontmoeten
Wij zouden elkaar ontmoeten bij het brug
getje, op den eersten mooien dag. Vandaag
was het prachtig een morgen vol helde
ren zonneschijn, een dag uit duizenden
en ik ging er op uit, opgewekt, naar 't brug
getje, dat, zooals je waarschijnlijk weet,
een paar uren stevig wandelen van hier is!
Ik genoot van elke minuut van de wandeling
en genoot Van mijn pijp, die ik bij de brug,
aan het einde van de wandeling, rookte Ik
wist niet beslist of Marjorie er zou zijn,
maar was vrijwel zeker dat zij verschijnen
zou.
Ik rookte een tweede pijpje en toen dat op
was begon ik, tamelijk bezorgd, den weg af
te loeren. Het was nu lunchtijd en zij was
nergens te zien. Ik was hongerig ook. Ein
delijk gaf ik haar op, ging op zij van de
brug zitten en haalde mijn sandwiches te
voorschijn.
„Hoe gulzig van je, Robert!" 't Was
Marjorie, die te voorschijn sprong, ik weet
niet waar vandaan. Zij liet mij die sand
wiches verspillen, die ik haar vlug aan
bood.
„Ik ben beter af dan jij", merkte zij op en
bracht een mand met eten te voorschijn en
een thermosflesch. 't Was een volledige
lunch.
„Ik zal nooit kunnen gelooven, dat je al
die dingen den heelen weg van Lambdale
Maar ik moet mij haasten met zijn ver
haal. Wij begonnen te eten en ruilden sand
wiches met ei voor sandwiches met tomaten
op de vriendelijkste manier. Wij zeiden in
het begin niet veel. Ik tenminste had het ge
voel, dat het niet noodig was. 't Was een
stralende dag en de heele omgeving vorm
de een wonderbaren achtergrond aan Mar
jorie, die er op haar best uitziet op zoo n
plek en op zoo n tijd als deze. Ik heb het op
gegeven te wenschen dat de dingen steeds
zoo doorgaan, maar het was toen zoo goed,
dat ik het bijna gedaan zou hebben.
Wordt vervolgd
1
_L
l
.uA
