Wardenier met zijn motor in Utrecht.
Oorlogsgassen en burgerbevolking.
Wedervaren van een uitvinder.
De motor niet in werking.
^Binnenland
HET CONFLICT IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
De uitsluiting uitgesteld tot 22 April-
BRANDENDE VERNIS.
Jongen ernstig gewond.
WAAR MOETEN WIJ KAMPEEREN?
Te Zandvoort o! te Heemskerk?
DIEF OP EEN KERKHOF
AANGEHOUDEN.
Na een dolle jacht door Amsterdam.
smokkelaar gedood.
Drama bij Goirle.
het conflict in de
meubelindustrie.
Kans op een schikking.
KOLENDAMPVERGIFTIGING.
Een tweede onderhoud met Prof Dr. G. Hondius
Boldingh. - De stofzuiger een nuttig apparaat
bij het principe van beveiliging door kunst
matige ventilatie.
DE RUSSISCHE SCHEEPS-
AANKOOPEN.
Behalve de zeven schepen van
den Ned. Lloyd, twee schepen
van de K.N.S-M. en een schip van
de Houtvaart gekocht.
BOEKENWEEK 1935.
DOOR VALLENDEN LAST GEDOOD.
(Van onzen reisredacteur.)
„Wardenier, de uitvinder van Wolvega, is
vandaag in Utrecht Hij houdt een lezing en
zijn motor zal gedemonstreerd worden". Zoo
ongeveer stond het gisteren op groote plak
katen te lezen op verschillende plaatsen in
de stad, op een reclamewagen, die werd
rondgereden, en in advertenties in de bladen.
Het oogenblik daartoe was niet slecht geko
zen. Op den laatsten dag van de Jaarbeurs,
wanneer de stad nog davert van het rumoer
van vreemdelingen, wanneer het zakenleven
zich nog hier concentreert en ook de diver
tissementen dagen van hoogconjunctuur be
leven, moest er ook wel voor een vertooning
als deze belangstelling bestaan.
Trouwens, Wardenier had indertijd be
loofd, dat de motor ter gelegenheid van de
voorjaarsbeurs te Utrecht zou draaien. En
inderdaad, op den laatsten dag van de Jaar
beurs is hij te Utrecht geweest, in een zaaltje
van een hotel aan het Vreeburg, dus wel heel
dicht bij de Jaarbeurs. Maar gedraaid heeft
de motor niet, zoodat we ons nog maar
steeds moeten tevreden stellen met de ver
klaringen van menschen, die het wonder in
werking hebben gezien.
Het was al een groote vooruitgang, dat
thans de motor openlijk den volke vertoond
werd. Dat daar nu tevoren zooveel geheim
zinnigheid mee was betracht, leek destemeer
onbegrijpelijk, omdat aan het ding met geen
mogelijkheid te zien was, wat er meer zou
gebeuren, als het in werking werd gesteld
Een langwerpig vierkant metalen voorwerp,
waarom een metalen cyünder was bevestigd
en waarboven een paar gebogen gasbuizen
uitstaken, ziedaar net uiterlijk van het toe
stel, dat een deel van Nederland een tijd
lang in spanning heeft gehouden en dat vol
gens den ontwerper nog steeds tot verbluf
fende verrichtingen in staat is. Het verwon
derlijkste was voor den leek wel, dat er ner
gens iets te zien was, dat draaien koner zat
geen wiel aan en geen as stak er uit, maar
misschien was dat juist een van de bijzon
derheden van dezen motor
Wardenier vertelt.
Nadat zijn „impressario" eenige woorden
ter inleiding had gesproken, kwam Warde
nier op het tooneel, naast zijn motor, om
zijn „lezing" te houden. Met zachte stem
vertelde hij van zijn wederwaardigheden,
zijn reeds vroegtijdige belangstelling voor
knutselarijtjes en zijn geringen lust tot leeren
op school. Er zijn meer mannen groot ge
worden, die op school niet tot de eersten be
hoorden. Maar waar het op aan kwam, was,
dat hij tenslotte een motor had uitgevonden
met bijzondere eigenschappen. Wardenier ver
telde, hoe hij kort nadat hij zijn uitvinding
had gedaan, in aanraking kwam met den
heer Muurling, wethouder van openbare
werken te Wolvega, het plaatsje waarvan
Wardeniers woning ongeveer 14 K.M. ver
wijderd staat.
Ik heb den wethouder toen verteld, dat
mijn uitvinding voordeeleit voor de gemeenri?
kon opleveren. Voorts heb ik ook met den
burgemeester van Wolvega gesproken, hem
alles uitgelegd en de teekeningen laten zien
De burgemeester geloofde mij en geloofde
ook vast, dat mijn uitvinding van groote be-
teekenis zou zijn. Er werd in overleg met den
burgemeester een persconferentie gehouden,
doch daarna kwamen de teleurstellingen de
een na de ander opdagen.
Uitvoerig vertelde de heer Wardenier van
zijn „ontvoering", zooals hij het noemde, en
zijn verpleging in het ziekenhuis te Gronin
gen, waar hij zeven dagen werd vastgehou
den. Toen zijn vader en broer hem eens kwa
men bezoeken, werden zij ook van des mor
gens tot des middags 4 uur tegen hun wil in
fc'l vertrek opgesloten. Vier k vijf familie
leden, die ook een bezoek kwamen brengen,
werden eveneens opgesloten. De dokter zei,
dat hij niet eerder vrij mocht, of hij moest
gezegd hebben waar de motor stond, hetgeen
hij steeds weigerde.
Aan alle kanten voelde Wardenier zich be
drogen. Op den burgemeester van de ge
meente Weststellingwerf, waarin Wolvega
de hoofdplaats is, bleek hij wel speciaal o-e-
beten. De burgemeester had hem 'in het zie
kenhuis laten stoppen, maar, zoo deelde
Wardenier met eenig pathos mede, vóór den
zomer zal de burgemeester door mijn toedoen
in het academisch ziekenhuis te Groningen
worden opgenomen.
De Motor.
Een technische uiteenzetting van de wer
king van den motor was volgens Wardenier
nog steeds niet mogelijk, omdat de vereisch-
te octrooien nog niet waren verkregen. Maar
iets wilde hij er toch wel van vertellen. De
lucht wordt door een compressor op een
zekere spanning in den cyünder gebracht.
Dan wordt er een soort waterstofgas aan toe
gevoegd en vervolgens wordt het mengsel
naar den motor overgebracht door eenige
cellen, waarin het verwarmd wordt om ver
volgens weer te worden afgekoeld. Door ee t
olie-tegendruk circuleert net mengsel en
komt zoodoende weer terug. Een zekeren tijd
blijft de lucht op de goede spanning, doch
deze spanning neemt allengs af en na eeni-
gen tijd moet de motor opnieuw worden bij
gevuld. Met een luchtdruk van 10 k 15
atmospheeren garandeert Wardenier even
wel, dat de motor 5 h 8 uur achter elkaar
kan werken.
Met die garantie moest het publiek voor-
loopig tevreden zijn. Er was echter na af
loop gelegenheid tot het stellen van vragen,
waarvan een ruim gebruik wérd gemaakt.
Wardenier gaf op alles zoo goed mogelijk
antwoord, maar hij raakte op het laatst in
zijn eigen cijfers verward. D electrische ener
gie voor den compressor en de verwarming
bedroeg nog niet 1 K.W.U., en een techni
sche interpellant rekende voor, dat hij met
zijn motor een rendement kreeg van over de
duizend procent Toch was dit percentage
volgens Wardenier maar tachtig, wat nog
veel is, als men in aanmerking neemt, dat een
Dieselmotor bijvoorbeeld 32 rendement
geeft. Een nieuwe garantie, naast die over
den tijdsduur, gaf Wardenier voor de omstan
digheid, dat de motor voor 25 a 30 een
heel jaar kan loopen. Hoeveel de kosten wa
ren per P.K., had hij evenwel nog niet be
rekend.
Op den duur ontstond er eenig rumoer on
der de aanwezigen, waarvan een steeds
groeiend aantal erom begon te vragen, dat
nij den motor eens zou laten loopen, opdat
men tenminste iets zien kon. Dat ging echter
niet, omdat er nog verschillende verbeterin
gen moesten worden aangebracht en men met
buitenlandsche fabrieken in bespreking was,
dus weer om een andêre reden dan eerst was,
medegedeeld. Er kwam wat afleiding in het
technische debat, toen Wardenier bleek goed
te vinden, dat het publiek op het tooneel den
motor kwam bezichtigen. Binnen korten tijd
stond het tooneel vol menschen, die den spre
ker met allerlei vragen bestormden. Kenne
lijk was het publiek in twee kampen verdeeld,
die ook elkaar heftig bestreden. Voor allen
bleef het echter een teleurstelling, dat de
motor niet op gang werd gebracht.
Dat zal nu volgens Wardenier over een
kleine veertien dagen kunnen geschieden. Om
dien tijd begint het bedenkelijk op een April
mop te lijken
Na langdurige besprekingen heeft de Rijks
bemiddelaar, prof. mr. Aalberse, voorge
steld, een besluit over de loonen der sigaren
makers aan te houden tot na de beslissing
van de regeering over de breideling van de
mechanisatie en te onderhandelen over een
loonsverlaging voor de overigen.
Dit voorstel werd door de werkgevers aan
vaard, door drie arbeiders-organisaties af
gewezen, terwijl de Ned. r. k. tabaksbewer-
kersbond bereid was het aan de betrokken
instanties voor te leggen. De opzegging,
die tegen 1 April geschied was, werd in ver
band hiermede uitgesteld tot 22 April.
Te Ederveen (Geld.) heeft Woensdagavond
de 15-jarige B. van Égdom bij het vernissen
van schotten, doordat bij het aansteken van
zijn pijp de vernis vlam vatte, ernstig brand
wonden opgeloopen. Op zijn gegil schoot
een in de nabijheid vertoevend persoon, A.
van Dijk, toe, die de vlammen trachtte te
dooven, hetgeen hem na korten tijd gelukte.
Evenwel liep hij ernstige brandwonden aan
handen en armen op. Van den 15-jarigen
jongen echter waren het gelaat en de keel
geheel verbrand. Hij is naar het ziekenhuis
vervoerd. Men vreest het ergste voor zijn
leven.
Naar aanleiding van de maatregelen om
het kampeeren op het strand te Zandvoort
te verhinderen hebben Haarlemsche kam
peerders en Amsterdamsche kampeerders
zich in vereeniging georganiseerd. Dezer
dagen heeft de Amsterdamsche kampeer-
dersvereeniging, naar gemeld is, in beginsel
besloten te Heemskerk te gaan kampeeren
Gisteravond vergaderde de Haarlemsche
kampeerdersvereeniging, die eveneens in be
ginsel besloot, naar Heemskerk te gaan en
Zandvoort dus t« mijden.
Gisteravond trachtten twee mannen een
motorfiets te stelen, die stond geparkeerd in
de Stapelstokstraat te Amsterdam. Eenige
omstanders, die deze poging waarnamen,
zetten de dieven onder luid geschreeuw na
De beide mannen lieten de motorfiets staan
en trachtten de vlucht te nemen. Een van
hen kon echter worden gearresteerd.
De tweede wist aanvankelijk echter te ont
komen, nagezeten door een agent van poli
tie en eenige burgers. Toen de man nabij 't
oude r.k. kerkhof De Liefde aan de Bilder-
dijkstraat was gekomen, sprong hij over een
hek en verschool zich op de in het duister
gehulde begraafplaats.
Assistentie werd ingeroepen van het bu
reau Raampoort, vanwaar eenige agenten
per overvalauto arriveerden. De begraaf
plaats werd afgezet en door middel van
lantaarns trachtte men den man op te spo
ren. Na eenigen tijd heeft men zijn schuil-
Elaats ontdekt en kon hij worden ingere-
end.
CONFLICT IN BOUWBEDRIJF
TE GRONINGEN.
De rijksbemiddelaar in het le district,
de heer H. P. J. Bloemer.heeft gister
middag ten stadhuize te Groningen een
bespreking gehad met de partijen, be
trokken bij de staking in het bouwbe
drijf te Wildervank en Stadskanaal.
De heer Bloemers heeft de patroons
ln overweging gegeven Dinsdagmiddag
een vergadering te beleggen van den
Provincialen Bond en te adviseeren zoo
lang een fusie tusschen den Lande'ijken
Patroonsbond en den Landelijken Aan-
nemersbond nog niet tot stand is geko
men, de door de R. K. en Christelijke
bonden gesloten contracten ook te doen
gelden voor de bouwvakpatroons in
Wildervank en Stadskanaal.
In overeenstemming hiermee gaf hij
de werknemers in overweging de sta
king op te heffen tegen Maandaginor-
gen.
Beide partijen hebben de voorstellen
aangenomen en zullen ze in hun orga
nisaties verdedigen.
Omstreeks twaalf uur is gistermorgen on
der de gemeente Goirle nabij Tiburg, het lijk
gevonden van den Tilburger S., wonende
aan de Oude Kerkstraat te Tilburg. Het
bleek, dat hij door een kogel in het hoofd
was getroffen. De man werd sinds Woens
dagnamiddag vermist, in verband waar
mede de familie een onderzoek instelde. Men
wist, dat hij met een partijtje smokkelwaar
over de grens zou komen, zoodat het spoor
spoedig was gevonden. In den afgeloopen
nacht hebben eenige kommiezen een negental
smokkelaars gesommeerd te blijven staan.
Toen zij daaraan geen gevolg gaven, heb
ben de kommiezen in de lucht geschoten.
Vermoedelijk is S. door een verdwaalden
kogel getroffen en op slag gedood. Het lijk
is voor lijkschouwing overgebracht naar
Goirle.
Gisteren heeft te 's-Gravenhage, onder lei
ding van den Rijksbemiddelaar, mr. de Vries,
opnieuw een bespreking plaats gehad tus
schen de partijen, betrokken bij het dreigende
conflict in de meubelindustrie in Nederland.
Teneinde te komen tot een nieuwe collectie
ve arbeidsovereenkomst waren stakingen aan
gekondigd bij de firma's Pander en Mutters
in den Haag en bij de Stoomhoutdraaierij en
meubelfabriek te Wageningen, ofschoon aan
deze fabrieken nog geen loonsverlaging was
ingevoerd.
Het is een vorige vergadering door den
rijksbemiddelaar gedane voorstel van 10 pCt.
loonsverlaging was destijds door de werkge
vers aanvaard, door de werknemers verwor
pen, Als antwoord op de bovengenoemde sta
kingen hadden nu de overige leden van den
Bond van Meubelfabrikanten tegen a.s.
Mandag een loonsverlaging van 10 pCt. aan
gekondigd, waarop de werknemersorganisa
ties ook aan die fabrieken een werkstaking
proclameerden. In deze omstandigheden vond
de rijksbemiddelaar aanleiding om de par
tijen nog eens samen te roepen.
Na langdurige beraadslagingen heeft hij
het voorstel gedaan tot een loonsverlaging
van 6 pCt. over de geheele lijn, waarvan bei
de partijen verklaard hebben, dat zij het in
haar organisaties zouden verdedigen.
Aangezien de besprekingen in deze organi
saties niet meer in deze week zouden kunnen
plaats vinden, heeft de rijksbemiddelaar par
tijen verzocht, om alle werkstakingen en alle
loonsverlagingen nog een week uit te stellen,
hetgeen partijen hebben toegezegd. Er schijnt
dus een redelijke kans te bestaan dat dreigen
de werkstakingen zullen worden voorkomen
en dat de oude collectieve arbeidsovereen
komst weer voor een jaar zal worden aange
gaan, doch met 6 pCt. lagere loonen.
Gistermorgen ontdekten buren, dat de hou
ten noodwoning, waar het landbouwersge
zin V. te Dreumel, wëlks boerderij onlangs is
afgebrand, is ondergebracht, gesloten bleef.
Toen men zich toegang verschafte werd men
een doordringender/ kstendamp gewaar,
waardoor alle huisgtnooten bedwelmd ble
ken te zijn. Een yan fle kinderen had nog ge
tracht de voordeur te openen, doch was neer
gevallen. Onmiddellijk werd een dokter ge
waarschuwd, die er tenslotte in slaagde de
levensgeesten bij de slachtoffers weer op te
wekken. Hun toestand is thans zonder ge
vaar. De kolendamp was ontstaan, nadat de
oudste dochter de kachel had aangemaakt,
waarbij zij ramen en deuren gesloten had
gehouden.
Naar wij vernemen, is de verkoop van de
geheele vloot van de N.V. Stoomvaart Maat
schappij Nederlandsche Lloyd te Rotterdam
aan Sowjet-Rusland thans tot stand ge
komen. De verkoop betreft de volgende zeven
schepen: Dijkwater Galgenwater, Leeghwa-
ter, Minnewater, Molenwater, Oudewater en
Zwartewater. De tonnemaat van deze sche
pen bedraagt bruto gemiddeld 3600 ton. Ze
zijn door Nederlandsche werven gebouwd
in de jaren 1919—1921. De zeven schepen
behoorden vroeger toe aan de reederij Sol-
leveld, v. d. Meer en van Hattum te Rotter
dam die, na in liquidatie te zijn gegaan,
haar vloot overdeed aan de N.V. Stoom
vaart Mij. Nederlandsche Lloyd.
Wij vernemen nog, dat Sowjet-Rusland
aangekocht heeft van de Koninklijke Neder
landsche Stoomboot Mij., te Amsterdam, de
stoomschepen Breda en Brielle, die onder
scheidenlijk sinds 28 Juli 1931 en 1 Maart
1934 in de Amsterdamsche haven opgelegd
waren. Deze schepen werden beide in 1921
door de werf De Nieuwe Waterweg te Schie
dam gebouwd; ze meten circa 6900 ton bruto
en 3900 ton netto.
Voorts is naar Rusland verkocht het stoom
schip Noord van de N.V. Maatschappij
Houtvaart (Vinke en Co.) te Rotterdam,
welk schip in 1908 door de N.V. Werf de
Noord te Alblasserdam gebouwd is. Dit
schip meet 2495 ton bruto en 1523 ton net
to. (De verkoop van de Noord geschiedde
door bemiddeling van de makelaars Jucq.
Pierot jr. en Zonen te Rotterdam).
In totaal zijn dit jaar voor Sowjet-Rus-
sische rekening reeds 17 stoomschepen en 2
sleepbooten in ons land aangekocht. Behal
ve de hierboven reeds genoemde schepen be
vonden zich daaronder drie schepen van Van
Nievelt Goudriaan en Co. te Rotterdam,
tw. de Procyon, Thu'bcin en Bellfltrix, twee
schepen van de Stoomv. Mij. Hillegersberg
te Amsterdam, tw. de Larenberg en Harden-
berg, alsmede het stoomschip Gaaster land
van den Koninklijken Hollandschen Lloyd
te Amsterdam en het stoomschip I ïagno van
Hudig en Veder te Rotterdam. De twee
sleepbooten betreffen de H.A.M. 408 en
H.A.M. 409 van de Hollandscbe Aanne-
mings-Maatschappij in Den Haag.
Al deze in ons land aangekochte schepen
komen te varen onder de vlag van de
Mortflot, welke gevestigd is te Moskou.
Het door prof. dr. G. Hondius Boldingh,
oud-hoogleeraar in de toegepaste scheikunde
aan de Amsterdamsche Universiteit, ontwik
kelde systeem van kunstmatige ventilatie ter
beveiliging van de burgerbevolking in de
huizen van steden tegen oorlogsgassen, blijkt
in breeden kring groote belangstelling te
hebben gewkt.
Prof. Boldingh, die te dier zake een onder
houd had toegestaan aan een verslaggever
van het Persbureau Vaz Dias, heeft dezen
verslaggever in een tweede onderhoud mede
gedeeld, dat hij uit alle deelen van het land
brieven heeft ontvangen, welke blijk geven
van groote instemming met zijn denkbeeld,
vooral ook omdat de toepassing eenvoudig
is en met weinig kosten gepaard gaat. In
enkele brieven wordt hem ook gevraagd of
hij zich bij de ontwikkeling van zijn idee wel
op den bodem der werkelijkheid heeft ge
plaatst. Bij een aanval van vliegtuigen op
steden zullen, zoo zeggen de schrijvers,
naast gasbommen ook brar.d- en explosie-
bommen worden uitgeworpen, waardoor zoo
wel huizen als groote gebouwen geheel of
gedeeltelijk zullen worden verwoest.
Prof. Boldingh nu geeft dit onmiddellijk
toe, doch wil er in dit verband met nadruk
de aandacht op vestigen, dat de bewoners
van de huizen, die aan de geheele of gedeel
telijke verwoesting ontsnapt zijn, gevaar
loopen, dat zij dan toch nog het slachtoffer
worden vap de uitwerking van zich versprei
dende gassen, zoodat de grootst mogelijke
beveiliging daartegen te allen tijde geboden
blijft. Het publiek dient goed te begrijpen,
dat bij aanvallen uit de lucht er immer ge
vaarsfactoren te over zijn; het gaat er
slechts om, geen enkelen maatregel te ver
zuimen, welke nog eenige kans op behoud
biedt.
Onder andere brieven, die prof. Boldingh
ontvangen heeft, zijn er enkele, waarin hem,
volledig in overeenstemming met zijn
systeem, een suggestie aan de hand wordt
gedaan, welke hij zelf verbluffend van een
voud acht. De aanzuiging van de lucht boven
het dak zoo schreef men behoeft niet be
paald door middel van een ventalator te ge
schieden. Goedkooper en nog gemakkelijker
kan men een stofzuiger gebruiken, waarvan
men de zuigslang aansluit op een tevoren in
den schoorsteen gemaakte opening of in het
schoorsteengat zelf. Aangezien een stofzui
ger zoowel zuigen als persen kan, laat men
ae aangezogen lucht, welke ingeval van een
gasaanval nog een geringe concentratie van
het schadelijke gas bevat, door actieve kool
filtreeren en vrij in het vertrek uitblazen.
Dat deze idee gemakkelijk en met weinig
kosten in elk huis te verwezenlijken is, heeft
prof. Boldingh den verslaggever op duide
lijke wijze gedemonstreerd. In een op de
tweede verdieping van zijn huis gelegen ver-
tre khad hij in den schoorsteen een gat doen
maken, dat uitkwam op een rookkanaal en
daarop de zuigslang yan een stofzuiger aan
gesloten. Deze slang zoog, toen de op een
laag kastje geplaatste stofzuiger werd inge
schakeld, ammoniak-dampen aan van een
hoeveelheid 27-percentige ammoniak, die in
een der benedenvertrekken voor het daar aan
wezige schoorsteengat was geplaatst. In een
oogwenk verspreidde zich de neus en oogen
prikkelende damp via de aan het andere ein
de van den stofzuiger bevestigde slang door
de kamer, waar de proef werd genomen.
Nadat de motor van den stofzuiger was
afgezet, vulde prof. Boldingh den stofzak met
een sterk absorbeerend koolpoeder, waarna
het apparaat weer werd ingeschakeld. On
middellijk kon worden geconstateerd, dat de
lucht, die in het vertrek werd uitgeblazen,
volkomen vrij was van ammoniak-dampen;
deze waren door het koolpoeder geabsor
beerd.
Prof Boldingh deed nog uitkomen, dat
aan den perskant van den stofzuiger een
tweede filter, bijv. in den vorm van een cy
ünder, kan worden aangebracht, welk filter
dan gevuld kan worden met andere absorbee-
rende stoffen, teneinde de aangezogen lucht
ook van eventueele restanten gas of vloeistof
druppels te zuiveren.
Prof. Boldingh liet aan het einde van het
onderhoud terwille van de volledigheid en
overzichtelijkheid de geheele methode der
kunstmatige ventilatie de revue passeeren.
Met de daarin verwerkte opmerkingen van
algemeenen aard, kwam hij tot de volgende
punten:
1. De schadelijke gassen moeten verdund
worden met lucht tot beneden de doodelijk-
heidsgrens en daarna zoo mogelijk tot bene
den de schadelijkheidsgrens.
2. De lucht moet worden aangezogen van
boven het dak, nadat deze een zoo laag mo
gelijk gehalte aan schadelijk gas heeft gekre
gen, hetzij doordat het zware gas bezonken
is, hetzij doordat voldoende tijd verloopen is
voor het uiteenwaaien.
3. De bewoners moeten verzameld worden
in een vertrek met zoo min mogelijk ramen,
opdat het binnendringen van de buitenlucht
niet schadelijk gas zoo langzaam mogelijk
plaats heeft, waardoor tijd gewonnen wordt
voor het verwaaien op het dak. Een speciaal
in het midden van het huis gelegen vertrek is
dit naar aanleiding van gemaakte opmer
kingen niet strikt noodzakelijk, hetgeen
uit het vorenstaande blijkt.
4. In dien tijd heeft men gelegenheid, den
stofzuiger met de zuigslang aan te sluiten
aan de vooraf gereed gemaakte opening in
den schoorsteen, die in de kamer aanwezig is
en waarvan het vuur moet worden gedoofd.
5. De stofzuiger moet worden ingescha
keld.
6. Het electriciteitsnet moet van meerdere
centrales stroom kunnen ontvangen, desnoods
met automatische inschakeling van andere
netten. Dit is noodig voor gevallen, waarin
het eigenlijke net stroomvrij wordt door ex
plosies in de plaatselijke centrale.
7. De stofzuiger geeft krachtens zijn be
stemming voldoende zuiging en een voldoen
de hoeveelheid luchtverplaatsing om voor dit
doel geschikt te zijn. Er ontstaat in de ka
mer een zekere overdruk, voldoende om het
binnendringen van de buitenlucht tegen te
gaan.
8. De filterzakken hebben voldoende door
laatbaarheid om zoowel bij zuiging als bij'
persing de absorbeerende kool te bevatten en
op haar plaats te houden.
9. Het absorbtie-vermogen van de kool is
groot genoeg om alle of een gedeelte van de
nog aanwezige schadelijke gassen terug te
houden. Voor zoover dit noodig mocht zijn,
kunnen andere absorbtie-middelen met de
kool worden vermengd.
10. In het algemeen zal men met het berei
ken van het laagst bereikbare gehalte aan
schadelijk gas tevreden moeten zijn, daar het
niet te voorspellen is, wejke gassen nog zul
len worden uitgevonden.
I 11. Té verwachten is, dat ook vloeistof
druppels, bijvoorbeeld van mosterdgas of van
bacteriëncultures zullen worden tegengehou
den. Zeker is dit niet.
J2. Er'zijn in elke plaats genoeg stofzui
gers. om te maken dat de geheele bevolking
vluchten kan op die plaatsen, waar zich de
inrichtingen yoor beveiliging tegen gasaan
vallen bevinden. Deze daarvoor ingerichte
pléatsen kunnen door roode bordjes met het
opschrift: „Bescherming tegen oorlogsgas
sen" worden aangeduid.
13. Bij een voldoend aantal van deze
plaatsen is het menschelijk mogelijke gedaan
om de geheele bevolking te vrijwaren tegen
verstikking door oorlogsgassen, zoodat al
leen gasmaskers noodig zijn voor personen,
die zich voor hulpverleening in de straten
moeten bevinden.
14. Bij voldoende beveiliging tegen de gas
sen zal de vijand die gassen in groote hoe
veelheden boven steden niet meer aanwen
den.
15. Noodzakelijkerwijze zal men dan zijn
toevlucht moeten nemen tot krachtiger aan
valsmiddelen, als brand- en explosiebommen.
16. Het kwaad wordt dus daardoor verer
gerd, omdat het van karakter verandert.
17. Er is geen reden om deswege de voor
gestelde methode van bescherming tegen oor
logsgassen niet algemeen in te voeren, omdat
men dan toch weer oorlogsgassen zou krij
gen.
18. Gasmaskers voor de geheele bevolking,
ook kinderen, oude menschen en zenuwachti
ge personen, die ze verkeerd voordoen, wor
den overbodig, terwijl deze methode met ge
bruikmaking van bestaande en algemeen aan
wezige stofzuigers maar zeer weinig kosten
gieebrengt. De stofzuiger wordt overigens ge
woon in het huishouden gebruikt.
19. Op nieuwheid van deze methode wordt
geen aanspraak gemaakt. Er is hier slechts
sprake van een practischen uitvoeringsvorm.
20. De inrichting kan ook versche of ge
filtreerde lucht aanvoeren voor patiënten
met allergische ziekten. Zij is daardoor ook
in normale tijden bruikbaar en dus bedrijfs
klaar.
In het geheele land zal, zooals reeds werd
gemeld, van 30 Maart—6 April de z.g. boe
kenweek worden gehouden.
Naar aanleiding hiervan heeft de betrok
ken commissie niet geaarzeld ook dit jaar
weer een boek-geschenk verkrijgbaar te stel
len, dat tijdens die week het publiek zal wor
den aangeboden bij aankoop van boeken.
Besloten werd tot een bundel bijdragen
van vooraanstaande figuren uit de Neder
landsche schrijverswereld. Mr. Roel Houwink
was bereid, de redactie op zich té nemen,
terwijl bijdragen werden geleverd door dr.
Langeveld, Anthonie Donker, Viruly van
Duinkerken, dr. Ritter, Antoon Coolen, prof
dr. Aalders, Jan Poortenaar, Jef Last e.a.
De tekst is gedrukt uit de fraaie Bodoni-
letter en verlucht met talrijke illustraties.
Op de scheepswerf van de firma Van der
Werff te Deest is gistermiddag een onge
luk gebeurd, dat aan een jongeman het leven
heeft gekost. De 15-jarige G. Arts, wonende
te Druten, was werkzaam bij het ophijschen
van een giek, toen de kabel brak met het ge
volg, dat Arts door het vallen gevaarte ge
troffen werd De jonge man was op slag
dood. Het lijk is naar de ouderlijke woning
overgebracht.
HET VERGIFTIGINGSGEVAL
TE NEDERWEERT.
Gerechtelijke sectie door dr.
Hulst.
Gistermiddag beeft dr. Hulst uit Lei
den in het St. Jans ziekenhuis ie Weert
de gerechtelijke sectie verricht óp de
lijken van de beide jongens van den heer
Laenen uit Nederweert bij welke knaap
je. zich zooals gemeld, Maandagavond
plotseling ernstige vergiftigingsver
schijnselen hebben voorgedaan, waaraan
deze overleden zijn.
Bij de sectie werd het reeds door de
plaatselijke doktoren uitgesproken ver
moeden bevestigd, dat de beide kinde
ren tengevolge van het innemen van
vergift om het leven zijn gekomen. Over
dtn aard van het vei gift tast men nog
in iet duister. Omtrent de herkomst er
van is eveneens nog niets bekend. Ver
moed wordt, dat de knaapjes het bij het
spelen hebben ingenomen.
„Al weer zoo'n strooibiljet I AI weer
zoo'n stuk papier!"
Het' zoontje spselt er mee! Dat 's 't nut,
o, winkelier!