DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Debat in verband met de drooglegging
der Zuiderzee.
Na de besprekingen in Berlijn.
De dreigende crisis
in Spanje.
No. 74 Dit nummei bestaat utt drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 28 Maart 1935
137e Jaargang
Tweede Kamer
De steunuitkeering van de visschers te
gering geacht.
Wijziging kieswet aangenomen.
T)jaqdiikfx!i
Het resultaat nog steeds niet bekend.
Wat de Daily Telegraph vertelt.
^Buitenland
Waf vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
's-Gravenhage, 27 Maart.
Met 69 tegen 10 stemmen heeft de Kamer
de wijziging van de kieswet en, hiermede
samenhangend, die van de provinciale en de
gemeentewet goedgekeurd. Tegen stemden
de communisten, de staatkundig-gerefor
meerden en de heeren Arts (r.k.v.p.), Sflee-
vliet (r.s.), Westerman (n.h.) en Lingbeek
(h.g.) Dr. Bierema (lib.) zeide in een stem-
motiveering, dat zijn fractie teleurgesteld
was, daar de minister de belangrijke verbete
ring, welke h. i. de uitsluiting van vakver-
eenigingsbestuurders van overheidspersoneel
van het lidmaatschap van Provinciale Staten
en gemeenteraden zou zijn geweest, had
teruggenomen, maar voor het wetsontwerp
zou stemmen, vertrouwende, dat Z.Exc. later
een regeling op dit punt zal voorstellen.
De begrooting van het Zuiderzeefonds
heeft de Kamer aangenomen, met aanteeke-
ning, dat de communisten en de heer Snee
vliet tegen waren.
Zonder hoofdelijke stemming heeft zij
goedgekeurd de motie-Van der Waerden
(s.d.), waarin zij uitsprak, dat geen verdere
vertraging in de uitvoering der werkzaam
heden ten behoeve van de inpoldering van
den Noord-Oostelijken polder behoort voor te
komen, en aan de regeering verzocht, de
voorbereiding van die werkzaamheden met
zoodanige voortvarendheid ter hand te
nemen, dat met de uitvoering van de werker,
alsnog in 1935 kan worden aangevangen.
Bij de voortzetting van het debat over de
afdeeling „Zuiderzeesteunwet" der begroo
ting hebben de heeren Van der Zaal (ar),
Drop (sd Snoeck Henkemans (c.h.), Wijn
koop (c.p.), Van Dis (s.g.), Ebels (v.d.) en
Sneevliet in allerlei toonaard geklaagd over
de uitvoering van deze wet. Zij betoogden,
dat de steun aan de menschen, die door de
afsluiting van de Zuiderzee hun broodwin
ning hebben verloren, geen armensteun mag
zijn, en verschillenden hunner verklaarden,
dat de gedachte van schadeloosstelling tot
uiitng moet komen. De heer Ebels vroeg
Z.Exc., wat de financieele consequentie zou
zijn van een schadevergoedingsstelsel, maar
minister Van Lidth de Jeude scheen niet over
desbetreffende gegevens te beschikken. Ook
heeft de heer Ebels erop aangedrongen, dat
er meer slachtoffers van de afsluiting in de
Wieringermeer te werk zouden worden ge
steld De heer Sneevliet wees op het gevaar
dat de ontevreden Zuiderzeebevolking in
handen valt van de nationaal-socialistem
„deze visschers in troebel water, die naar vis
schers visschen".
De heer Wijnkoop was zoo vriendelijk, te
verklaren,'dat de heer Drop goed had ge
sproken, en zich bij hem aan te sluiten, maar
dit kon den heer Drop niet bewegen, een
motie te. steunen, door den heer Wijnkoop in
gediend en waarin de Kamer zou hebben uit
gesproken, dat allen, die ten gevolge van de
droogmaking direct of indirect worden bena
deeld, schadeloos dienen te worden gesteld,
desnoods door een herziening ten spoedigste
van de bestaande wet. Wegens gebrek aan
steun kon deze motie niet in behandeling ko
men. Hetzelfde lot onderging een andere mo
tie-Wijnkoop, volgens welke de dertigjarigen
niet van steun mogen zijn verstoken. Als men
een motie-Wijnkoop ondersteunt, beteekent
dit niet altijd, dat men tegen de hierin uitge
sproken gedachte is. Het is ook mogelijk, da;
men ze in een bepaald stadium van het debat
niet wenschelijk acht, of dat mei. meent, u-.
de voorsteller zich op den voorgrond wil
plaatsen, en men hem hierbij niet wil helpen.
De nieuwe minister, die gisteren de stil
legging van de inpoldering had te verdedi
gen, moest het heden opnemen voor een uit
voering van de Zuiderzeesteunwet, die een
algemeene ontevredenheid opwekt. Een vroo-
lijke entree maakt de bewindsman niet. En
fin, een volgend debat zal allicht wat aange
namer zijn dan het tweedaagsche, dat hij nu
achter den rug heeft!
Hij zeide, dat de klachten over de wetstoe
passing betrekkelijk niet zoo talrijk waren,
en sprak van 498 bezwaren op 40.000 aan
vragen en van 176 bezwaren op 17.000 an
dere. Maar Z.Exc gaf toe, dat ook deze be
trekkelijk weinige klachten behooren te wor
den onderzocht. Intusschen was bij de toe
kenning van uitkeeringen in 99 der geval
len het advies der generale commissie ge
volgd. Aan de hand van besommingen,
vroeger en nu, en van steunbedragen be
toogde Z.Exc., dat de toestand nu niet slech
ter is, dan hij zou zijn geweest, wanneer de
Zuiderzee niet afgesloten ware. Men had er
op aandrongen, dat de menschen niet meet
jaarlijks een uitkeering zouden ontvangen,
maar een contant bedrag ineens, doch vol
gens Z.Exc. is de contante waarde moeilijk
te bepalen, omdat de uitkeeringen in den loop
der jaren veranderen Bovendien zou de
staat voor een uitkeering van de contante
waarde moeten leenen. En wat zou de regee
ring moeten doen, als het geld bij de men
schen over een paar jaar op zou zijn en zij
in nieuwe moeilijkheden zouden zijn geraak1?
Z.Exc. gaf intusschen toe, dat misschien
hier en daar nog verbeteringen in de toepas
sing van de steunwet aan te brengen zijn.
Hij deelde mede, dat over het algemeen de
vervorming slaagt van de bedrijven, welke
met hun oorspronkelijk karakter ten gevolge
van de afsluiting niet meer kunnen bestaan
Ook vernamen wij, dat de eerste vijftig gul
den van een spaarpot niet van den steun
wordt afgetrokken en dat een verhooging
van deze grens wordt overwogen.
Al is formeel en staatsrechtelijk minister
Van Lidth voor deze begrooting verantwoor
delijk, het ware wel een beetje hard om hem
een paar dagen na zijn optreden voor de on
bevredigende toepassing van de Zuiderzee
steunwet aansprakelijk te stellen. Z.Exc. zou
de vraagstukken nog eens onder het oog zien.
Hopen wij er het beste van. Als het noodig
blijkt, zal hij meer ge|d vragen.
De Kamer heeft haar agenda afgewerk;
en is tot 9 April met vacantie.
Hoewel sir John Simon tot gister-
worgen herhaaldelijk had gezegd,
dat de besprekingen te Berlijn
„exploratory" waren, kunnen zoo
zegt de Londensche Hbld.-cor-
respondent toch verscheidene
van de correspondenten van Engel-
sche bladen, die in grooten getale
naar Berlijn waren gereisd, hun
teleurstelling niet verkroppen over
den schamelen oogst van authen
tieke berichten, die zij van de twee
daagsche besprekingen hebben kun
nen vergaren.
Zoo zegt Cummings in de „News Chro-
mcle dat alles wat Simon en Eden te Ber-
hjn te weten zijn gekomen over de Duitsche
zienswijze omtrent de verschillende vraag
stukken reeds lang in de dossiers van het
foreign Office lag besloten, terwijl eveneens
Hitier volkomen op de hoogte was van het
Engelsche standpunt. Daarentegen meldt de
Berlijnsche correspondent van de „Times",
dat de bijeenkomst zeer zeker van groote
waarde is geweest, omdat de Duitschers nog
immer moeite hebben hun opvatting van vol
komen gelijkstelling duidelijk te maken aan
die buitenwereld, waarvan de houding jegens
Duitschland zestien jaar lang is beheerscht
geweest door de z g. „Versailles"-gewoonte.
E>e Duitschers hebben natuurlijk uiteengezet
dat hun opvatting van een vrij en gelijkwaar
dig Duitschland deze is, dat het evenzeer
recht als alle andere mogendheden bezit om
zich verontrust te toonen over de wijze waar
op mogendheden hier en ginder zich wape
nen en daartegen voorzorgen te nemen, even
zeer recht om met voorstellen aan te komen,
conferenties bijeen te roepen enz. Het zou
voor Duitschland naar zijn opvatting even
redelijk zijn den anderen mogendheden voor
te stellen den Volkenbond te verlaten ten
gunste van een ander en een beter geacht in
ternationaal stelsel, als het voor hen is om
Duitschland te verzoeken zich weder bij den
Volkenbond 4e voegen. De correspondent
haast zich er bij te voegen, dat hieruit niet
moet worden opgemaakt, dat zulk een voor
stel zou zijn gedaan. Hij gaat voort met te
zeggen, dat jegens een gelijkwaardig en
souverein Duitschland met de geheele
methode van „talking down" moet worden
gebroken.
Veel nieuws geven de correspondenten uit
Berlijn niet.
Ward Price zegt in de „Daily Mail" wel,
wat iedereen uit de berichten over de onder
handelingen moest hebben begrepen, dat de
Duitsche kanselier het respect van S>ir John
Simon heeft gewonnen als een formidabel
tegenstander in eenig debat.
De diplomatieke correspondent van de
„Daily Telegraph" geeft een omstandig en
gedétailleerd overzicht; waarop zijn weten
schap van dit alles is gegrond, valt niet na
te gaan. Hij zegt, dat er op fundamenteele
vraagstukken een groot verschil van meening
is geweest en dat het programma, aan de
Britsche delegatie ontvouwd, weinig blijk
geeft van verzoeningsgezindheid.
Wat de luchtmacht betreft, eischt Duitsch
land pariteit met Frankrijk en Groot-Britan-
nio, en verder moet rekening worden gehou
den met de luchtmacht van Sowjet-Rusland.
Met behulp van kaarten moet Hitier hebben
betoogd, dat verscheiden groote steden van
Duitschland, als Berlijn, Koningsbergen en
Maagdenburg, Leipzig, Dresden en Breslau,
vanuit de Russische luchtbasis bij de weste
lijke grens aan een intensief luchtbombarde
ment kunnen worden blootgesteld. Als tegen
weer kan Duitschland niet meer doen dan
bommen werpen op de Russische steppen.
In een betoog daarover zou gezegd zijn, dat
de voorbesprekingen tusschen de generale
staven van Frankrijk, Tsjechoslowakije en
Rusland de kans op bedreiging uit de lucht
hebben vergroot. Hij heeft verder vernomen,
dat de marine-afdeeling der Rijksweer een
vloot van 400.000 ton (mogelijk te vermin
deren tot 250.000) zal eischen met gelijke
tonnenmaat in vrachtschepen met Frankrijk.
Het grondbeginsel van Hitiers politiek zou
rusten op de sterke bewapening van Rusland.
Hitier zou met speciale stafkaarten van
Europa hebben aangetoond de hoegrootheid
en de strategische beteekenis van de weer
machten van Duitschlands naburen.
Een Russisch leger van 960.000 man en de
grootste luchtmacht in de wereld zijn een te
groote bedreiging dan dat Duitschland een
Oostelijk veiligheidspact zou kunnen goed
keuren. Zijn toetreding daartoe hangt af
van wapenvermindering door Rusland. Rus
land behoorde volgens Hitier zijn macht te
splitsen in niet meer dan 500.000 man in het
Westen en de rest in het Oosten. Verder zou
Hitier hereeniging met Oost-Pruisen door
opheffing van den Poolschen Korridor heb
ben geëischt, met een verklaring dat de hui
dige Oostgrens van Duitschland niet perma
nent is; verder verandering van de grens
lijn met Tsjechoslowakije, waardoor
3.500.000 Duitschers weder op Duitsch
grondgebied zouden komen en verder An
schluss met Oostenrijk in economischen zin.
Duitschland is bereid non-agressie-verdragen
te sluiten met elk van zijn naburen mits
vooraf de twistpunten zijn uit den weg ge
ruimd en dan zou daarna Duitschland be
reid zijn in den Volkenbond terug te keeren.
Alle correspondenten zijn meer of minder
van meening, dat Simon met leege handen
naar Londen terugkeert en Eden met belang
rijke inlichtingen naar Moskou is vertrokken
Italiaansche persstemmen.
In een commentaar op het resultaat van de
Berlijnsche besprekingen komt de „Tribuna"
tot de slotsom, dat de gedachtenwisselingen
niets hebben veranderd. Een opheldering zal
eerst in Stresa geschieden, waar Mussol'ni
aanwezig zal zijn. De basis voor de Euro-
peesche samenwerking ligt in de overeen
komsten van Rome en Londen, d.w.z. in het
gemeenschappelijk optreden van de regeerin
gen van Engeland, Italië en Frankrijk. Het
communiqué van Berlijn bevestigt het prin
cipe van het nut van directe besprekingen
en daaraan kan ook in het geheel niet ge
twijfeld worden. Zulke besprekingen, ook
wanneer het daarbij niet gaat om de ophelde
ring van tegenstrijdige opvattingen, zijn
in ieder geval te verkiezen boven een in
directe gedachtenwisseling.
Minder gereserveerd is het semi-officieele
„Giornale d'Italia". Ofschoon het blad toe
geeft, dat men nog geen zakelijke mededee-
lingen heeft over het resultaat van de Ber
lijnsche ontmoeting, zet het toch als zijn in
druk in een hoofdartikel uiteen, dat dit resul
taat zuiver negatief is.
Zweedsche persstemmen.
De Zweedsche bladen beperken zich met
slechts enkele uitzonderingen tot het weer
geven van den indruk, dien deDuitsch-Engel-
sche besprekingen in de verschillende hoofd-
steden hebben gewekt „Svenska Dagbladet
spreekt over een fiasco van de Berlijnsche
gedachtenwisselingen, doch plaatst hier een
vraagteeken achter.
„Stockholms Tidningen" schrijft, dat de
deelnemers aan de besprekingen tevreden
zijn. Het standpunt van de beide landen is
volkomen duidelijk gemaakt. Het verloop-der
onderhandelingen moet beschouwd worden
als een vooruitgang. Meer dan de goede ver
zekeringen, die men in Berlijn heeft gegeven
beteekent de geest, waarin zij zijn voorgedra
gen. De grootste moeilijkheid schijnt in het
Oosten te liggen. In dit verband is het von
nis in het Memelproces geen gelukkige voor
bode geweest.
„Dagens Nyheter" schrijft; „Berlijn heeft
geen overeenstemming gegeven, de onder
handelingen toonden slechts meeningsver-
schillen aan".
„Nya Dagligt Allehanda" verklaart, dat
de Duitsche voorstellen inzake regionale
nietaanvalsverdragen zonder moeite zouden
kunnen worden aangenomen, wanneer men
slechts het belang van den vrede voor oogen
houdt. Het blad gelooft overigens, dat Enge
land niet zoo heel veel gelegen is aan de ge
dachte van het Oostpact. Het heeft er zich
slechts toe beperkt het aan Duitschland aan
te bevelen.
WANTROUWEN IN BELGIE'S
NIEUWE REGEERING.
Voorlezing van de regeerings-
verklaring Vrijdag a.s.
De Msb. verneemt uit Brussel, dat de fe
deratie van katholieke vereenigingen van
België, na den politieken toestand besproken
te hebben, het grootste voorbehoud heeft
gemaakt ten aanzien van de samenstelling
der nieuwe regeering en aangedrongen op
het verdedigen van den franc.
De socialisten van hun kant beleggen een
groot partijcongres Zaterdag en Zondag,
eveneens om den toestand te bespreken.
De minister-president heeft medegedeeld,
dat hij besloten heeft Vrijdagochtend rond
tien uur in de kamer de regeeringsverkla-
ring voor te lezen en om twee uur in den se
naat. Onmiddellijk na de voorlezing van dit
document zal met de algemeene discussie
erover een aanvang worden gemaakt.
Fransche persagentschappen verspreiden
reeds thans de lezing, dat Frankrijk België
op groote schaal financieël zou willen steu
nen, als het zich zou willen verbinden, den
franc op de huidige pariteit te handhaven
De openbare opinie is echter van oordeel,
dat Frankrijk dit doen wil, om in België
prestige te redden, na het échec dat het de
Belgische onderhandelaars onlangs te Pa
rijs heeft laten loopen, hetgeen tot het plot
seling ontslag der regeering-Theunis aan
leiding heeft gegeven.
Gil Robles zegt propaganda-
vergaderingen af.
Gil Robles heeft volgens R. O. laten
mdedeelen, dat hij aan twee propaganda
vergaderingen, die den 30sten en 31sten
Maart in Madrid zouden plaats hebben,
niet kan deelnemen. Dientengevolge heeft hij
order gegeven, om beide bijeenkomsten uit
te stellen.
Men concludeert hieruit, dat de leider der
„Accion Popular" Madrid op het oogenblik
niet kan verlaten. Zijn houding schijnt erop
te wijzen, dat inderdaad een ministercrisis
dreigt.
Zooals in ons nummer van gisteren
reeds werd gemeld, schijnt een crisis onver
mijdelijk, indien Lerroux zou vasthouden
aan zijn meening, dat aan den leider van
den socialisten opstand in Asturia, Gonza-
lez Pena, die ter dood is veroordeeld, gratie
moet worden verleend.
Aangezien Gil Robles in de verschillende
propaganda-redevoeringen, welke hij de
laatste maanden f?ehouden heeft, steeds
il Robles
weer opnieuw met allen nadruk erop gewe
zen heeft, dat de deelnemers aan ae Okto
berrevolutie van 't vorig jaar met groote
strengheid moeten worden gestraft, lijkt het
onwaarschijnlijk, dat hij thans, nu het de
betraffing van den leider der insurgenten
zelf betreft, zijn eenmaal ingenomen stand
punt zal wijzigen.
Achteraf bezien sloegen de energieke woor
den, welke de leider der Volksactie de vorige
week in het Hippodroom van Granada,
heeft gesproken, wellicht voor een groot
Sir John Simon te Londen; wat
hij met Hitier besprak. (Dag. Over
zicht.)
Belgische kabinet 6taat zwak.
(Buitenland.)
Protestbetoogingen te Berlijn
tegen de te Kowno gevelde vonnis
sen. (Buitenland.)
Spaansche regeeringscrisis dreigt.
(Buitenland.)
De Comenius-herdenking te Naar-
den. (Binnenland.)
De heer Goedkoop Dzn. wederom
naar Rusland. (Binnenland.)
Landbouwer door trein vermor
zeld op onbevvaakten overweg te
Etten en Leur (N.-Br.) (Binnenland.)
Minister hoort de vertegenwoor
digers van de mijnwerkersgronden.
(Binnen lan-.)
Beperking van de melkproduc
tie. (Land- en Tuinbouw).
Onverwachte recordverbetering
van Willy den Ouden op de 500 M.
vrij slag. (Sport.)
De gemeenteraad van Alkmaar
bijeen. (Stad.)
De Landbouwhoogeschool krijgt
een Aula. (Van onzen reisredac-
teur.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
deel op Lerroux's weifelende houding in de
kwestie van de bestraffing der revolution
airen.
Mocht de tegenwoordige minister-presi
dent, „de hand die Spanje thans leidt", blij
ven weifelen, dan ligt het dus voor de hand,
dat Gil Robles thans niet langer meer zal
dralen om er de zijne voor in de plaats te
stellen.
JAPAN GEEN VOLKENBONDLID
MEER.
Avenol hoopt op de toekomst.
In verband met het definitief uittreden van
Japan uit den Volkenbond heeft de secr.-
generaal van den Volkenbond Avenol aan
een vertegenwoordiger van een Japansch
blad een verklaring gegeven, waarin o.a
wordt gezegd: „Japan heeft van dit oogen
blik af noch rechten, noch verplichtingen
tegenover den Volkenbond". Japans uittre
ding is betreurenswaardig voor den Volken
bond, die daardoor een lid verliest dat sinds
de oprichting van den Bond erbij aangeslo
ten was, maar „men moet het oog gericht
houden op de toekomst en niet gelooven dat
het nu gedaan is met de universaliteitsge-
dachte van den Volkenbond".
Tegenover deze verklaring legde de per
manente vertegenwoordiger van China bij
den Volkenbond een verklaring af, waarin
hij zeide, dat hij hoopt, dat de secretaris
generaal hiermede slechts de toekomstige
verplichtingen en niet de reeds aangenomen
verplichtingen bedoelt.
De Japansche consul-generaal te Genève
verklaarde aan een journalist, dat noch Ja
pan het bestaan van den Volkenbond als in
ternationaal orgaan en hoofdzakelijk als
centraal orgaan voor humanitaire zaken,
noch de Volkenbond het bestaan van Japan
onopgemerkt kan laten. Derhalve kunnen
ook niet alle betrekkingen tusschen Japan en
den Volkenbond ophouden. Japan heeft on
danks het uittreden uit den Volkenbond deel
genomen aan de Ontwapeningsconferentie,
aan het Internationaal Arbeidsbureau en
aan de technische werkzaamheden van den
Volkenbond. Deze houding zal principieel
ook na 27 Maart worden aangenomen. Bo
vendien zal Japan zijn medewerking aan het
Permanente Hof van Internationale Justitie
te den Haag op de tot nu toe gevolgde wijze
blijven geven.
GROOTE BRAND TE NEW YORK.
Verscheidene brandweerlieden zijn
g'jteren gewond ten gevolge van het
breken van brandbluschslangen. De
brandweer was geplaatst voor de zware
taak een brand te blusschen, welke was
uitgebroken in de Beekmanstreet. Twee
gebouwen van zes étages zijn verwoest.
De vlammen vonden gretig voedsel in
parfumerieën, kostbare oliën, welke in
de beide gebouwen waren opgeslagen.
De slangen knapten stuk voor stuk,
toen het vuur op zijn hevigst was Het
snel en krachtig uitstroomende water
wierp verscheidene brandwachts, poli
tiebeambten en journalisten tegen den
grond.
Een brandweerman verklaarde, dat te
groote zuinigheid bij de aanschaffing
van bluschmateriaal de oorzaak is van
de ongelukken en ook van het feit, dat
het vuur zich zoo spoedig verspreidde.
