Radio«Amaleurlsme. Hoofdagent schoot zijn chef dood. Hoe 't kwam, dat de gedegradeerde hoofdagent den commissaris van politie te Schiedam neerschoot. 20 jaar geëischt. WAT HET BEOOGT I Zooals we in ons nummer van gisteren reeds in 't kort meldden, heeft gisteren voor de Rechtbank te Rotterdam terecht gestaan de 46- jarige gedegradeerde hoofdagent van politie uit Schiedam, die op 1 December j.1. zijn commissaris, den heer F, Ellenberger, in zijn bureau heeft doodgeschoten. Moord, subsi diair doodslag wordt ten laste ge legd. Er was buitengewoon veel belangstelling voor deze zaak. Reeds vroeg stonden honderden menschen voor den ingang van de publieke tribune. De gereserveerde tribune, die 50 tot 60 plaatsen telt, was geheel bezet. Het aantal pers plaatsen was aanmerkelijk uitge breid. In de rechtszaal bevond zich 'n verkleind houten model van het interieur van het Schie- damsche politiebureau. Uitgestippeld was, hoe de verdachte naar het bureau van zijn chef was gewandeld, en waar de kogelgaten waren gekomen. De verdachte werd bijgestaan door twee verdedigers, mr. K. W. Zieleman en mr. A. de Wilde. Er waren 19 getuigen gedagvaard, onder wie de deskundigen dr. E. C. van Rijs- sel en dr. J. J. van Straaten, benevens de heer H. Stülemeyer, die tijdens den aanslag burge meester van Schiedam was. Alvorens de openbare behandeling van de zaak te begij nen, vertoefde de rechtbank geruimen tijd in raadkamer. Verdachte komt binnen. Toen om tien uur de verdachte onder toe zicht van drie rijksveldwachters werd binnen gebracht, trad een diepe stilte in. De president begon met een verhoor van den verdachte, die kalm en correct antwoord de. Wat hij zich herinnerde, zei hij vrijuit. Ik heb niet gericht, begon hij, ik heb in het wilde weg geschoten. President: Wat is er nu eigenlijk gebeurd? Verdachte: Ik ben ten onrechte gedegra deerd, wegens een politieschandaal te Schie dam. President: Ja, ja, maar de feiten. Verdachte: Toen ik binnenkwam, had ik mijn zenuwen niet meer in bedwang. Ik moet mij nog bij den inspecteur van dienst gemeld hebben, maar dat weet ik niet meer. Binnen moet ik van mijn revolver gebruik gemaakt hebben. President: Kunt u geen duidelijker be schrijving geven van het gebeurde? Verdachte deed vervolgens een relaas, van wat zich in de dagen vooraf afgespeeld had. Hij had zich de smadelijke behandeling van het verwijderen der distinctieven sterk aan getrokken. Hij was bier gaan drinken. Het ergste vond hij, dat hij als gedegradeerde dienst moest gaan doen aan het bureau Bin- nenhavenweg, een centrumdistrict. President: Hebt u die degradatie aan den commissaris geweten Verdachte: Ja, maar ik heb eeuwig spijt, van wat ik gedaan heb. Op verzoek van den president gordde ver dachte vervolgens zijn koppel om en trok hij de jas aan, zooals hij deze gedragen had ten tijde van het misdrijf. De verdachte demonstreerde, hoe hij de re volver getrokken had. PresidentU weet, ebt dit door de deskun digen niet waarschijnlijk wordt geacht. Verdachte: Ik ben niet met koel overleg en beraden te werk gegaan. Ik deed het in een opwelling. Dag en nacht heb ik steeds voor mijn chef gereed gestaan. Mr. van Lookeren Campagne, rechter: Wat was u van plan, toen u de kamer van den commissaris binnenstapte? Verdachte (schouderophalend): Och, dat kan ik niet zeggen. De strafmaat. De president las vervolgens de schriftelijke verklaring voor, die de verdachte bij aen rechter-commissaris heeft afgelegd. Het bleek een nauwkeurige opsomming te zijn van wat zich achtereenvolgens had afgespeeld. De op dracht om als gewoon agent dienst te doen op de Groenmarkt, een druk punt, voerde hij aan als een tentoonstelling aan de schand paal. Iedereen kende hem in Schiedam, hij deed al 24 jaar dienst in de stad. Dit vond hij een veel te zware straf. Daarna las de president een rapport voor van inspecteur E. N. N. Dasoul. Hierin wordt medegedeeld, dat verdachte gedurende het laatste half jaar herhaaldelijk misbruik had gemaakt van sterken drank. Ook was er een rapport van commissaris Ellenberger aan den burgemeester. Daarin werden laakbare handelingen tegenover superieuren geconsta teerd. De instructie om zich van sterken drank te onthouden, had hij in den wind ge slagen. De commissaris achtte straf noodza kelijk. Verdachte had blijk gegeven de hem eens verleende onderscheiding in den vorm van promotie tot hoofdagent niet meer waar dig te zijn. Een ander rapport maakte mel ding van het feit, dat verdachte zich voor het vervoer van krankzinnigen meer liet uitbeta^ len dan waar hij recht op had. Verdachte ont kende deze feiten niet. Wel zeide hij nooit dronken te zijn geweest, al dronk hij dan wel eens een borrel. Het getuigenverhoor. Nadat het verhoor van verdachte een uur in beslag had genomen, werd dr. E. C. van Rijssel als eerste getuige gehoord. Deze had de doodsoorzaak van den heer Ellenberger vastgesteld. Het hart en de kaak waren door een kogel getroffen. Het hartschot was doo- delijk, dit schot was van boven af gericht. De kogel had den rug op een lagere plaats verlaten dan hij de borst was binnengedron gen, vermoedelijk is dit doodelijk schot dus gelost, toen de commissaris nog in zijn bu reaustoel zat. Daarna moet het slachtoffer nog ongeveer tien minuten hebben geleefd. Ook het kaakschot moet gelost zijn, toen de commissaris nog in zijn stoel zat. Deze ver klaring is van belang, omdat verdachte is blijven ontkennen, dat hij gericht heeft op den commissaris. Hij zou alleen maar in het wilde weg geschoten hebben volgens eigen verklaring. Het is dus een bezwarende om standigheid, dat juist de eerste twee schoten het hart en het hoofd getroffen hebben. Dr. A. D. de Leeuw gaf soortgelijke ver klaringen. Hij had het slachtoffer in sterven den toestand leunend tegen den muur achter den bureaustoel aangetroffen. Dr. J. M. Kolff had het moordwapen onderzocht. Het func- tionneerde behoorlijk. Agent L. J. Vis, die tijdens den aanslag in de kamer van den commissaris was, gaf een relaas van het gebeurde. Hij achtte het niet geheel onmogelijk, dat verdachte zijn revol ver reeds gereed had onder zijn overjas, toen hij binnenkwam. Hij moet in dat geval wel heel snel gehandeld hebben. Er zijn drie schoten vlak achter elkaar gelost. Agent L. Hagestein bevestigde dit. Ver dachte was uiterst kalm, toen hij binnen kwam. Hij gebruikte niet zijn handen om de deur achter zich te sluiten. Hij duwde haar dicht met de linker elleboog. In de linker hand hield hij een papier. Inspecteur E. M. H. Katoel vertelde nog eens nauwkeurig, wat er gebeurd was. Get. verklaarde, dat de commissaris verdachte lang de hand boven het hoofd heeft gehou den. Strikt noodig was het niet geweest om hem in het centrum der stad te werk te stel len. Het was niet gebruikelijk, dat het lagere politiepersoneel met gewapende revolvers in geopende zak liepen. Er bestonden geen voorschriften daaromtrent. Verdachte was in dienst kort aangebonden, maar zeer correct en vriendelijk tegenover zijn superieuren en minderen. Zijn eergevoel was sterk ontwik keld. De weg naar het huis van be waring Rechercheur H. J. Lugtenburg legde ver klaringen in denzelfden geest af. Getuige had verdachte naar het huis van bewaring gebracht. Tijdens den rit had verdachte ge sproken over een eventueel behoud van zijn pensioen, en over de vraag, hoeveel straf hij zou krijgen. Getuige kreeg den indruk, dat verdachte zich weinig van het gebeurde heeft aangetrokken. Inspecteur J. A. Blomsma heeft kort voor den aanslag een normaal kalm gedrag bij den verdachte geconstateerd. De psychiater, dr. K. Penoen, deelde mede, dat de verdachte een ebo-centrisch karakter had. Hij is stil, en moet zijn moeilijkheden zelf verwerken. Hij was ten deele onverschil lig. Hij hield zich niet streng aan de normen. Hij was ietwat eigengerechtigd. De teleur stellingen stapelden zich op en tenslotte President: Moet hij hebben rondgeloopen stond hij er bijna onvoorbereid tegenover. met het plan zijn chef te dooden? E>e psychiater: Hij had geen behoefte zijn hart uit te storten, wat hij zeide, deed hij ter verdediging. De toestand was tegen Decem ber onhoudbaar voor hem geworden. Er moest iets gebeuren heeft hij aan spr. ver klaard. Ook heeft verdachte op den ochtend van den aanslag met zelfmoordplannen rond geloopen. Wraak? President: Was er sprake van wraak? Psychiater: Ja, het geheel is op te vatten als een daad van wraak. Mr. de Moor: Heeft de alcohol hem beïn vloed? Psychiater: Hij was geen alcoholist. Maar de alcohol heeft in het algemeen wel een ver- standverminderende werking. President: Was de aanslag een soort ex plosie of een doelbewuste handeling? Psychiater: Hij wist niet precies, wat hij deed. Zijn toestand was zeer critek. Vervolgens trad oud-burgemeester H. Stülemeyer naa,r voren, die mede ver telde, welke feiten hem in aanraking hadden gebracht met verd. De man kon niet zonder controle werken. De bij baantjes brachten hem buiten controle. Dat heeft hij niet kunnen verdragen. Maar ook andere oorzaken maakten den commissaris ontevreden over dezen man. Het requisitoir. In zijn requisitoir sprak de officier woorden van deelnemiqg jegens den heer Ellenberger, wiens uitnemende kwaliteiten als mensch en politiechef door spr. werden gereleveerd. Uitvoerig schetste spr., wat uit de ge- tuigenverhooren is komen vast te staan. Verdachte was trotsch op zijn streepen; hij had ze dan ook eerlijk verdiend. Hij was een correct en beleefd politie dienaar. Hij kreeg verschillende bij baantjes, die extra-vergoedingen ople verden. Hij genoot in dienstverband groote vrijheid en het volste vertrou wen van zijn chef. In 1934 is het misgeloopen. Hij ging zich slecht gedragen, en als hij ter ver antwoording werd geroepen ontkende hij de feiten of beloofde beterschap. Hij ging over tot een gedrag, dat van een politieman niet kan worden getolereerd. Op 23 November werd den verdachte medegedeeld, dat hij zou worden gede gradeerd. Op 1 December was dat dus geen nieuws voor hem. Het motief tot zijn daad kan dus niet de eenvoudige mededeeling zijn. Het verwijderen van de distinctieven door den politie-kleermaker heeft den verdachte zeer aangegrepen. Dit ge schiedde evenwel in het belang van de goede orde. Vooral het vooruitzicht dat hij op het drukke plein de Koemarkt dienst moest doen, heeft dezen man verbitterd. Dat was de zwaarste straf, die men hem kon aandoen. Wellicht heeft de commissaris daarmee willen te kennen geven, dat het uit moest zijn met alle weekhartigheid tegenover dezen agent. Zijn chef had hem ook kunnen ontslaan. Met voorbedachte raad? Heeft hij zijn daad gepleegd met voor bedachten rade?, ging spr. voort. De Hooge Raad neemt voorbedachten raad alleen aan, als de pleger van een nood lottige daad van te voren in kalm over leg zich rekenschap heeft gegeven van wat hij zou gaan doen. Dat ontkent nu de verdachte. Zijn gedrag gedurende den ochtend sluit kalm overleg niet uit. Uit zijn gesprekken met de menschen, die hij ontmoette, valt af te leiden, dat hij zich tot kort voor zijn misdaad geen duidelijk beeld had gevormd van wat hij zou gaan doen. Psychologisch moet de daad ver klaard worden uit de overweging van den verdachte, dat nu zijn laatste steun, de vriendschap met den commissaris, hem was weggevallen, hij radeloos was geworden. De voorstelling van zaken, zooals ver dachte die geeft, moet naar het rijk der fabelen worden verwezen. De revolver is niet uit het foudraal gegrepen. Die moet uit de rechterbuitenzak van 's mans overjas zijn gekomen. Voor hij de kamer binnentrad moet hij het plan hebben gehad den commissaris te dooden. De officier acht, na zorgvuldige afwe ging aller omstandigheden voorbedach ten raad bewezen. De verdediger, mr. K. W. Zieleman, schetste uitvoerig de vernedering van de degradatie, waarvan de invloed op ver dachte zich moeilijk laat indenken. Spr. riep de clementie van de rechtbank in. De verdachte merkte ten slotte nog op, dat hij groote sijpt had van zijn daad. Hij had den commissaris altijd als zijn eigen broer beschouwd. De uitspraak is bepaald op 16 April. Gezien de misdadige antecedenten, eischtte de officier tegen verdachte drie jaar gevan genisstraf. Mej. mr. J. P. Pool deed een beroep op de rechtbank om H., die 23 jaar oud is, clemen tie te straffen. £omU en JxiinBouw EXTRA-TEELTVERGUNNING VOOR GEKEURD POOTGOED OOGST 1935. Personen, wier totaal bedrijf in 1933 groo- ter was dan acht H.A., kunnen bij de afdee- ling Tuinbouw van de Landbouw-Crisis-Or- ganisatie te Alkmaar, een aanvullende teelt- vergunning aanvragen voor de teelt van pootgoed van vroege rassen. In totaal zullen zij echter niet meer vroege aardappelen mogen telen dan twee-derde van de oppervlakte, welke in 1933 met vroege aardappelen beteeld was. De aanvullende teeltvergunning wordt al leen verstrekt wanneer de telers zich verplich ten al hun vroege aardappelen voor de keu ring van den Nederl. Algemeene Keurings dienst aan te bieden. Verder mogen zij van al hun aardappelen, vóór 1 Augustus slechts in de consumptie brengen (onverschillig of de velden goed- of afgekeurd wordende maat boven 55 m.m. -oS proAV apqnt jaq J8njjjj uauiaqu; nt Sou vierd. £uchtvaact DE POSTVLUCHTEN OP INDIE. Do Oehoe is te Bandoeng geland. I. ZIJN MOEDER BESTOLEN. Meer dan zesduizend gulden in café's verbrast. De landarbeider B. H. uit Noordwijk, thans ged., stond voor de Haagsche recht bank terecht wegens drie feiten. Op de eerste plaats legde de dagvaarding hem diefstal van een konijn ten laste. Voorts heeft hij in December, nu wijlen notaris Wagenmaker uit Noordwijk opgelicht voor een bedrag van 75. H. kwam daartoe met een briefje, dat hij met den naam van zijn moeder onderteeken- de en waarin den notaris verzocht werd ge noemd bedrag als voorschot op rente te ver strekken. Verdachte kreeg daarop een schuld bekentenis mede, welke door zijn moeder moest worden onderteekend, doch welke hij zelf valschelijk teekende. In den namiddag kwam hij daarmee terug, waarop uitbetaling volgde. Ook heeft H. een rijwiel, dat hij in huur had, te eigen bate verkocht. H. bekende de hem ten laste gelegde feiten. Uit het verder verhoor bleek, dat verdachte zijn moeder reeds herhaaldelijk heeft besto len en o.m. ook belangrijke bedragen van haar spaarbankboekje ten onrechte heeft ge- ind. Het O.M., waargenomen door jhr. mr. van Asch van Wijck, zeide, dat aan H. slechts drie van de vele door hem bedreven misdrij ven ten laste zijn gelegd. Spr. betoogde, dat verdachte jarenlang op misdadige wijze zijn familie heeft opgelicht, zonder dat de justitie er in gemoeid werd. In totaal werd de familie voor 5300 bestolen. Uit 'n geldkistje van zijn moeder, die weduwe is, stal hij 600 Ook ontvreemde hij sieraden. In totaal is een bedrag van 630Ö zoek geraakt, welk geld in café's e.d. werd verbrast. Er waren tijden, dat H. in één week 100 a 150 gulden in een café uitgaf. I Zoo langzamerhand zijn er voorteekenen te zien, die erop wijzen, dat ook onze groote Nederlandsche radio-industrie zich eindelijk er aan gaat „wagen" radiotoestellen in den handel te gaan brengen, die be halve de gewone omroepgolven ook nog zullen zijn uitgerust met een speciaal kortegolf- bereik. De doorsnede omroepluister- aar zal zich afvragen wat hier van nu eigenlijk wel het voor deel is. Voor hem maakt het gebied der aethertrillingen bene den 200 M. niet veel meer uit dan een soort van onbeken 1, braak liggend gebied, zooiets als Amazone-gebied voor den ont dekkingsreiziger, waar wel een paar morse-zenders werken en waar o.a. de Phohi zijn uitzen ding pleegt te doen. Maar veel meer dan dat weet hij er ook niet van. Hoe kon het ook an ders! Op „zijn" toestel kon hij die korte golven niet ontvan gen; dus wat hij er over hoorde, waren niet meer dan vage ge ruchten, die meestal voor hem ook niet de minste interesse op leverden. Maar nu de tijd gaat komen, dat ieder die een radio toestel gaat koopen, dit voorzien zal vinden van een speciaal ul tra kortegolf bereik, wordt het eindelijk eens tijd dat ook de „omroepluisteraar" tenminste iets afweet van datgene wat zich daar onder die 200 M. afspeelt en zich eenigszins het „hoe en waarom" kan realiseeren. Wanneer die toestellen binnen afzien bare tijd zullen verschijnen (ook van Europeesche merken zijn er al geduren- den langen tijd zoodanige toestellen in den handel) moeten we niet gaan den ken dat hiermee door de Nederlandsche industrie iets geheel nieuws wordt ge presteerd. De maar al te veel gewraakte Amerikaansche radioindustrie maakte ongeveer 5 jaar geleden dergelijke toe stellen al kant en klaar voor den han del. Maar het ligt niet in onze bedoeling hier de vaak dl te chauvinistische arti- keien over onze Nederlandsche radio- in tustrie te gaan becritiseeren! Dat zoogenaamde Ultra-kortegolfge- bied houdt voor den leek meestal iets geheimzinnigs en ondefinieerbaars in. Voor hem is het de verpersoonlijking van raadselachtige toestellen, vaak met de meest vreemdsoortige spoelen, iets waarbij de grootste stilte in acht dient te worden genomen en de minste bewe ging voldoende is om het opgevangen signaal weer te doen verdwijnen. Neen luisteraar! Ddt „kinderschoen- tijdperk" is de industrie en het amateu risme reeds lang ontwassen. U zult on dervinden dat er heusch geen duivels kunstenarij voor noodig is om een of andere Amerikaansche ultrakortegolf- zender op te sporen. Het afstemmen. Wel zult u bemerken dat het „afstem men" van een ultrakortegolfzender iets meer moeilijkheden plevert dan dit het geval is met een langegolfzender. Laten we bijvoorbeeld eens aannemen dat het ui rakortegolf bereik verdeeld is in twee bereiken n.1. van 15 tot 60 en van 55- tot 200 M. Dit is een golfbereik, dat voor den oppervlakkigen beschouwer een aantal „meters' vertegenwoordigt van ca. 185. Wanneer we de zaak echter wat die- T>er technisch zouden gaan beschouwen, zou aan het licht komen dat we alle omroepzenders zouden kunnen opber gen in een golfbereik tusschen 17 en 20 M. en dan behoeven we ze bij lange na niet zoo dicht bij elkaar te stoppen als thans het geval is. Wanneer we dan ver- de overwegen, dat één golfbereik op he. ook voor TJ(tra) K(orte) G(olf) be reik geschikte radiotoestel al gauw strekt van bijv. 15 tot 30 M. dan is het begrijpelijk dat de afstemmingen in dat gebied heel wat critischer zullen zijn, dan het geval is in het 'ange golf-gebied. Wat er te hooren is. En nu: „Wat is er dan eigenlijk te hooren? Tn de eerste plaats wordt het ultra kortegolfgebied zeer intendef benut voor vele commercieele doeleinden, als financieele instellingen, persdiensten en regeeringsdiensten, als marine, tele graaf etc. Al deze instellingen maken vrijwel uitsluitend gebruik van de zoo genaamde telegrafie-zenders, welke naar wij veronderstellen den leek-luis- teraar geen interesse inboezeme Bo vendien zijn de omroeptoeste'.len meest al nooit voorzien van een inrichting om 'ce telegrafie-signaler goed te ontvan gen. Van deze categorie kortegolfzen- ders kunnen we dus gevoegelijk afstap pen. Dan komen we tot de tweede catego rie n.1. de telefonie-zenders. Hiervan is het aantal legio en de verscheidenheid is al zeer uitgebreid. Onmiddellijk kunnen we een groote lijn trekken en deze zenders in twee groote groepen verdoelen, n.1. de om roepzenders en ie amateurzenders. Wat de omroepzenders betreft, kun nen we ook al weer vrij kort zijn. Hier voor geldt meestal hetzelfde als het ge val is met de lange golfomroepzenders. Vaak ook worden deze zenders van re- gceringsvvege gebouwd, speciaal om de Europeesche luisteraars in de koloniën va- muziek en ontspanning te voorzien, Wo behoeven alleen maar te noemen de PHOHI en verschillende Engelsche en Duitsche U K G.-zenders. Deze zenders zijn vaak voorzien van zoogenaamde „gerichte" antenne-sy6temen, waarmee men een verhoogde straling in de rich ting van het bedoelde koloniale gebied beoogt. En zoo komen we dan eindelijk tot datgene, waarover wij hier eens een uit eenzetting wilden geven n.1. de amateur zenders in het bijzonder en het amateu risme in het algemeen. Het amateurisme. Tn de eerste plaats is de algemeene op vatting over de juiste beteekenis van het w jord „amateur" nogal uiteenloopend. Er is een categorie, die in een winkel een bouwschematje koopt, waarop punc tueel nauwkeurig alle aan te leggen ver bindingen en op te stellen onderdeelen voorkomen, aan de hand waarvan dan een „radiotoestel" wordt samengesteld, ongeveer in den trant als waarop een kind een „huisbouwt met behulp van zijn blokkendoos. Dit wordt ook vaak aarnteurisme genoemd, doch feitelijk mag het daarop niet den minsten aan spraak maken. Het komt steeds neer op een goedig nakauwen van klaargemaak te kost. Over deze soort amateurs willen w het dan hier ook niet hebben. Méér interesseert ons hier de andere catego rie, n.1. diegenen die in hun vrijen tijd gelegenheid vinden tot het zoeken en bestudeeren van nieuwe wegen in de radio-ontvang- en zendtechniek en dit, hetzij met ontvangers, hetzij met zen ders .aan de practijk toetsen. De juiste 'j van het bier bedoelde amateurisme blijkt wellicht nog duidelijker uit het feit, dat tot deze categorie niet alleen beliooren diegenen, die hun vrijen tijd voor deze liefhebberij benutten en dus overdag andere werkzaamheden hebben doch een groot gedeelte hier van is ook overdag in het radiovak werkzaam en vindt in zijn vrijen tijd nog genoeg bezigheid in zijn vak „als amateur". Uit den aard der zaak vinden we hieronder dan ook vele ingenieurs en technici. In een tweede artikeltje hopen we speciaal deze 'aatste groep en hun prestaties eens was uitvoeriger te he spreken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 12