DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit deri Alkmaarschen Raad. ^Buitenland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENi Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 102 Dit nummar bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag I Mei 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Wanneer een pessimist iemand is, die alleen de gaten en niet de kaas ziet, is het maar gelukkig, dat er twee kaashandelaren in den Raad zitten. Het Radio-bedrijf wordt een melkkoetje, dat met muziek gemolken kan worden. Als de Spoorstraatbewoners nog meer leven wenschen, kan de bus chauffeur daar wel zijn claxon laten werken. Wat vandaag de aandacht trekt.., (Zie verder eventueel laafde berichten.) DUITSCHE BOEKEN IN BESLAG GENOMEN. TWINTIG JAAR LANG EEN KOGEL IN ZIJN HART GEDRAGEN. ALKMAARSCHE COURANT. lil. De heer Keesom is de financieele specia list van de regeeringspartijen en hij is een man, die wel eens aardige woordspelingen keft. Weet de Raad, zoo vroeg hij, wat het ver schil is tusschen een optimist en een pessi mist? Als je een stuk Schweizer Kase hebt, dan ziet een optimist alleen de kaas en een pessimist alleen de gaten. De heer Keesom is, wat onze financiën be treft, de laatste jaren altijd een pessimist geweest en hij heeft de gaten in onze schat kist waaruit het gemeentegeld bij duizenden wegvloeide, steeds veel eerder ontdekt dan 4e wethouder van financiën Die heeft altijd meer naar de kaas dan naar de gaten ge keken, maar in de tijden, dat onze geldmidde len zoogenaamd nog kerngezond waren, heeft het raadslid Keesom al zijn hoofd ge schud en een waarschuwend geluid laten hoo- ren. De omstandigheden hebben hem in het ge lijk gesteld en het is bij deze laatste begroo- tingsbeschouwingen wel gebleken, dat deze edelachtbare van meening is, dat ons stads- scheepje nog altijd recht op de gevaarlijke klippen afzeilt. Weet men wel, riep hij waar schuwend uit, dat de inkomens in deze ge meente in een jaar tijds met vier millioen gulden gedaald zijn en de vermogens in drie jaar tijds met niet minder dan vijftien mil lioen en dat de stad in twee jaar tijds een schuldvermeerdering van 120 000 heeft gekregen. Dat zag er inderdaad leelijk uit. Minder inkomsten, minder vermogen en grootere schulden en het waarschuwend geluid van dezen senator naar wien in den regel met groote aandacht wordt geluisterd, liet dan ook niet na den noodigen indruk te maken. Het Rijk, zoo betoogde de heer Bakker, heeft ons aan handen en voeten gebonden en ons de zelfstandigheid ontnomen, zoodat wij bij de gemeentefondsbelasting ondanks de verhooging achteruit gegaan zijn. Armoede en vooral werkloosheid hebben ons steeds dieper in den put gebracht en de voorzitter der Soc. Dem. fractie wees er dan ook in een krachtige rede nog eens op, dat het onbillijk is de gemeenten met de zorg voor de werk- loozen te belasten. Werkloosheid is het ge volg van de algemeene inzinking en het aan tal werkloozen is zeer willekeurig over de Nederlandsche gemeenten verdeeld. Het is onbillijk, dat de eene gemeente daarvoor zoo- voel zwaardere lasten moet dragen dan de andere. Hier is een taak voor het Rijk wegge- 'ogd. Werkloozenzorg moet Rijkszorg zijn en zoolang dat in deze moeilijke tijden niet het geval is, zal onze stedelijke schatkist wel altijd den blanken bodem laten kijken. Laten we, zeide de wethouder van finan- cien, bij alles wat zwart en mistroostig om ons heen is, toch niet vergeten ook naar de h'or en daar opduikende lichtpuntjes te kij- k.en Alkmaar heeft tot dusver nog altijd zijn financieele zelfstandigheid weten te bewa- ren Laten wij bij al onze klachten ook eens naar andere gemeenten zien. Waar zwemt n^n tegenwoordig nog in het geld? Er is jnisschien een tija geweest, dat wij wel eens iets uitgaven, dat wij beter in onzen spaar pot hadden kunnen houden, maar die tijd is voorbij en er staat altijd een lid van het col lie op den uitkijk om te zien of er ook tegen- *a|lers in 't zicht zijn, die ons niet meer on- oorbereid kunnen overvallen. Ln als bewijs daarvoor deelde de wethou der mede, dat B. en W. er van overtuigd zijn, ra' b.v. de gelden voor de werkloozen dit jaar zeker niet voldoende zullen blijken. Er j 260.000 uitgetrokken en in de eerste drie maanden van dit jaar is daarvan al weer jf 120.000 opgebruikt, zoodat een suppletoire •^grooting niet zal kunnen uitblijven. Wil men nu, vroeg de wethouder, de bc- «■"ooting door een commissie laten onderzoe- Ken? Dat is tijdverlies, want de financieele «wnmissie heeft een soort sectie-onderzook oegepast en blijkt geen bezuinigingsmoge- "JKheden meer te kunnen ontdekken. Men wil onze uitgaven met duizenden guldens ver- agw, ik heb er geen bezwaar tegen, maar mij dan ook maar eens, waarop wij zou- •j01 moeten bezuinigen. Met enkele postjes jjoor schrapping van kleine subsidies of met v ^gzetten van de kistjes sigaren, die de :"eeren in de commissievergaderingen rooken unnen wij misschien in totaal een duizend gulden besparen, maar dat zijn ten slotte maar lapmiddelen. De wethouder van financiën is een eerlijk en doodnuchter man, die eenvoudig de voe ring van zijn zakken omkeert om te laten zien, dat er niets meer in zit. Hij geeft toe, dat het college misschien wel eens te royaal geweest is, maar dan heeft het college dat toch nooit zonder de toestemming van den Raad kunnen doen. Trouwens, het helpt niet veel om daar lang over na te praten. Wat weg is komt niet meer terug en het is nu al leen maar de groote vraag wat er met de restjes zal moeien gebeuren. Er viel voor de oppositie bij dezen wethou der niet veel te bereiken en ook de wethouder Bonsema, die sommigen gedacht hadden nu eens leelijk in een hoekje te kunnen drijven, was zoo glad als een aal en glipte zonder moeite door de handen van allen, die hem wilden grijpen. Wat heeft men eigenlijk over mijn bedrij ven te zeggen? zoo vroeg hij triomfantelijk. Indien iemand beweren wil, dat ze niet deu gen of op slechte financieele basis staan, dan zal ik dat eens eventjes anders vertellen. Wij hebben bij het electriciteitsbedrijf de laatste jaren vrijwillig meer afgeschreven dan an dere colleges bij hoogconjunctuur en dat de verhoogde winstuitkeering niet ten koste van het bedrijf gegaan is, blijkt zeker wel uit het feit, dat het bedrijf van een millioen gulden dit jaar geheel afgeschreven zal zijn. Moef u niet eens wat over het Radiobr- drijf zeggen? vroeg hij vriendelijk aan den heer Hoijtink. Maar de heer Hoijtink had blijkbaar al lont geroken en wilde wel over allerlei an dere dingen maar niet over de radio praten. Daar hebt U gelijk in, zei de wethouder, want van het radiobedrijf blijken thans de bouwkosten ongeveer een halve ton minder te zijn dan we geraamd hadden. Ondanks de jeugd van dit moderne bedrijfje, hebben wij van de benoodigde f 229.000 al 115.000, dus meer dan de helft afgeschreven en als er geen oorlogen, aardbevingen of andere on voorziene rampen komen, kan de Raad er op rekenen, dat wij in 1937, dus over twee jaar, met behoud van het abonnementsgeld het ge heele bedrijf hebben afgeboekt. Dan breekt de tijd aan, dat dit bedrijf een van onze melkkoetjes gaat worden, dan zal het geld in letterlijken zin uit de lucht ge grepen kunnen worden. Jawel, zei de heer Sietsma, die aan zijn politieke beginselen dacht, dat is allemaal heel mooi, maar de gemeente is er voor haar ingezetenen en niet om haar ingezetenen te plukken. Wij hebben onze bedrijven veel te lang als melkkoetjes beschouwd en net ge volg is geweest, dat de menschen, die zich bij deze monopolistische bedrijven moesten aan sluiten altijd te veel voor het geleverde pro duct betaald hebben. Als het koetje straks melk geeft, dan komt dat alleen omdat IJ ons altijd te veel aan voer en stalling hebt laten betalen en dan krijgen we dus eenvou dig terug, wat we vroeger te veèl betaald hebben. Het eenige wat U kunt doen om dat weer goed te maken is het verlagen van den prijs voor de geleverde producten, dat wil dus voor het radio-bedrijf zeggen, dat U er nu eindelijk eens over moet denken om den abonnementsprijs te gaan verminderen. Wij hebben dat, zoo betoogde de wethou der, nu reeds voor de werkloozen willen doen, maar de regeering ziet daarin een verkapte steunverhooging, zoodat wij daarbij weer op onze vingers getikt zijn. Als straks ons bedrijf evenwel geheel schuldvrij zal zijn, is er niet het minste be zwaar de kwestie eens voor alle ingezetenen te gaan bekijken en dan is er alle kans, dat B. en W. de gemeentenaren voortaan voor een prikje naar Kovacs Lajos of de K.R.0 laten luisteren om van de V.A R A. nog maar niet eens te spreken. Tot zoover wat het radio-bedrijf betreft, maar ook de andere bedrijven staan er niet slecht voor. Er is kans, dat er op 71 000 van het gasbedrijf gerekend kan worden en de omzetbelasting heeft bij de lichtbedrijven een enormen meevaller gegeven. De positie der bedrijven is sterk en het staat nu reeds vast, dat zoowel gas als electra ook dit jaar nog een overschot zullen geven. De burgemeester had bij den aanvang der begrootingsbeschouwingen reeds opgemerkt, dat er in de Memorie van Antwoord een tik fout voorkwam, zoodat de bijdrage uit het werkloosheidssubsidiefonds niet 219.000 maar 229.000 moest zijn. Wie zich de moeite geeft de op deze pagi na gegeven cijfers van elkaar af te trekken ziet uit de juiste uitkomst, dat hier inder daad slechts van een tikfout sprake geweest is en wethouder Bonsema laakte in krachtige bewoordingen het feit, dat een gratis ver spreid weekblaadje hier ter stede de feiten zoo verdraaid had, dat het leek alsof de wethouder in zijn becijferingen zich niet min der dan 10.000 vergist zou hebben. Dat is geen eerlijke en opbouwende critiek meer!, heeft de wethouder verontwaardigd uitgeroepen en tot groote vroolijikheid van den Raad bracht hij een nummer van dat weekblaadje van het laatst van de vorige maand ter tafel waarin niet meer of minder vermeld was dan dat het Grondbedrijf een verlies van 32 ton had, een verlies, dat, zoo het juist was geweest, onze gemeente in den diepsten afgrond zou hebben doen verdwij nen omdat het niet minder dan honderd keer te groot was en er niet van 32 ton maar van 32 mille had moeten worden gesproken. Dat is ook ongetwijfeld een drukfoutje ge weest en men zou er geen aandacht aan heb ben geschonken. Maar wie kaatst moet den bal verwachten en wie den wethouder ver wijt, dat „Tije er 10.000 bezije" is, moet oppassen, dat hij een paar weken tevoren geen financieele vergissing van 3.168.000 maakt. Verscheidene raadsleden hebben er be zwaar tegen gemaakt, dat onze mooie Ber gerhout langzamerhand een parkeerterrein van autobussen gaat worden. Er staan daar thans bussen van diverse ondernemingen en als die bussen er niet staan kan men toch precies zien waar ze wel gestaan hebben, omdat het geheele wegdek langzamerhand op een olieveld gaat gelijken. Het is een feit. dat onze Bergerhout daar door ontsierd wordt maar het is eveneens een feit en daar heeft de Raad niet over gesproken dat dit mooie parkje elk jaar duchtig vernield wordt als men daarop een centrale stierenkeuring gaat houden. De burgemeester jgevoelde \yel iets voor de argumenten het hatuurschobn hier .zoo veel mogelijk ongeschonden te laten en deel de mede, dat de N.A.C.O.-bussen geen toe stemming meer hebben hier te parkeeren, zoodat in den Bergerhout voortaan alleen weer de bussen voor Bergen en Schoorl zijn te vinden. De heer Woldendorp en anderen hebben er over geklaagd, dat een of meer parkeer terreinen voor autobussen hier vrijwel niet zijn te vinden. Een vreemdeling weet niet waar hij zoeken moet als hij de bus voor een bepaalde gemeente moet hebben en ook vele Alkmaarders vragen zich vaak tever geefs af waar zij hun voertuig zullen moe ten vinden. Deze edelachtbare had het zelf meegemaakt, dat een argelooze Haarlem mer, die bij den Nieuwlandersingel uit de bus gezet werd naar Akersloot moest, maar er was geen sterveling en zelfs de chauffeur niet, die hem de standplaats daarvan kon mededeelen. Dat vond de burgemeester nog niet zoo heel erg, en zijn betoog kwam eigenlijk hier op neer, dat een vreemdeling, die ergens af gezet wordt aan het zwerven raakt, dat hij op den duur honger en dorst begint te krij gen en dat de middenstand op deze wijze nog wel eens van hem kan profiteeren. Kunnen we alle bussen niet bij het station zetten?, vroeg de heer Woldendorp, dan heeft niemand voortaan meer te zoeken, maar daar voelde de burgemeester blijkbaar ook niet veel voor. Het bussenvraagstuk zal nog eens nader bekeken worden en het is te ho pen, dat er dan aan den chaos een eind zal gemaakt worden. Den Spoorstraatbewoners wacht in allen gevalle een aardige verrassing. Zij hebben er vroeger wel eens bezwaar tegen gemaakt, dat de stadsbus door hun betrekkelijk nau we straat reed, maar zij hebben daarna moeten aanzien, dat de groote route van het station naar de stad langs den Stationsweg verlegd is waardoor hun straat een stille en bijna doode straat is geworden. Zij hebben al meermalen om wat meer leven gesmeekt en er waren ook ditmaal raadsleden, die den burgemeester gevraagd hebben wat het col lege van plan was voor de Spoorstraatbe woners te doen. B. en W. hebben de handen nog eens over de harten gestreken en het eindresultaat van hun overpeinzingen is de toezegging ge weest, dat er voortaan weer leven in de straat zal komen, aangezien besloten is, dat lijn II van den stadsbusdienst binnenkort van route zal veranderen en door de Spoor straat zal rijden. Het is te begrijpen, dat de huizen in die straat binnenkort enorm in waarde zullen stijgen, maar wij hebben tot dusver tever geefs naar dte viaggen der bewoners uitge keken. Ook het kostbare onderwijs, een zorgen kindje van land en stad, is natuurlijk niet onoogemerkt gebleven. De heer Woldendorp en anderen vonden d« H~-.d»,cschoo1 veel te duur. niet alleen wat de algemeene kosten betreft, maar ook het bedrag van ruim 3000, dat aan het onderhoud ten koste gelegd werd. De burgemeester heeft terecht opgemerkt, dat wij alles in het werk moeten stellen om deze school voor onze gemeente te kunnen behouden. Alkmaar, dat eens geroemd werd als een centrum van onderwijs, heeft de laat ste jaren te veel van dergelijke inrichtingen zien verdwijnen en een stad, die haar scho len moet opheffen, is een stad, die in betee- kenis achteruit gaat. Kunnen we dan niet op de buitenleerlin gen bezuinigen? werd er gevraagd, maar de burgemeester deelde mede, dat deze niet >alleen het volle schoolgeld betalen, maar dat bovendien vele buitengemeenten vrijwil lig aan de instandhouding van deze ook voor onze omgeving zoo belangrijke inrich ting bijdragen. Men wil meer de richting van de practijk uit, maar zoolang het Rijk niet aan deze reorganisatie meebetaalt, be hoeft de gemeente er niet aan te denken. De fleer Bakker wilde Handelsschool en Gymnasium combineeren en er een Lyceum van maken en de burgemeester zal deze po litiek om de kool en de geit te sparen nog eens nader bekijken en gaf tevens den heer Sietsma, die daarover bijzonder ongerust bleek, de verzekering, dat het zuurstofappa raat in deze school de volle aandacht van B. en W. heeft. Of het daardoor minder ge vaarlijk is geworden is een tweede vraag en wij hopen maar met den heer Sietsma, dat het niet op den een of anderen dag tot ont ploffing zal komen aangezien de Handels school dan zoo definitief zal worden „opge heven", dat er van reorganisatie geen spra ke meer zal kunnen zijn. Van de Handelsschool naar het bewaar- schoolonderwijs, il n'y a q'un pas, niet om dat wij de Handelsscholieren als kleuters willen beschouwen maar omdat het in beide gevallen over onderwijs gaat, dat in onzen Raad aan de orde geweest is. De heer Grondsma vond het bewaar- schoolonderwijs veel te kostbaar althans in vergelijking met andere gemeenten en wet houder van Slingerland heeft verklapt, dat hij de kosten eigenlijk ook niet meer kon dragen maar toch besloten had dit nuttige onderwijs zoolang mogelijk ongemoeid te la ten. Erg lang zal dat helaas niet kunnen zijn, want reeds het volgende jaar vreesde de wethouder dat dit onderwijs een groote veer zal moeten laten. Het is alleen maar te hopen, dat het dan nog niet zoo kaal geplukt zal zijn, dat het zelfs niet meer op eigen wie ken zal kunnen drijven. En ten slotte om bij het onderwijs te blijven waren er dan de boventallige on derwijzers, die B. en W. gedeeltelijk door zoogenaamde kweekelingen met acte zouden willen vervangen. De heer Vogelaar vrees de, dat men zoodoende niet veel zou bezui nigen, dat men de kosten voor het bijzonder onderwijs zou verhoogen en dat men eigen lijk bezuinigde op kosten van het Rijk, dat tegen deze afwenteüngspolitiek in Arnhem al geprotesteerd zou hebben. De heer Keesom zou wel eens willen we ten of de besturen der bijzondere scholen ook kweekelingen met acten zullen aanstel len dan wel of zij het geld eenvoudig in den zak zullen steken, maar hij deed tegelijker tijd uitkomen, dat deze besturen niet zoo zwart zijn als zij wel eens worden afgeschil derd aangezien verschillende schoolbesturen lang niet nemen wat zij wettelijk krijgen Runnen en er dus wel een meevallertje voor de begrooting zal zijn, bij welke mededee- ling de wethouder van financiën natuurlijk de ooren spitste en de verklaring aflegde, dat hij alle meevallertjes met vreugde in de leege schatkist welkom zou heeten. De burgemeester heeft intusschen toege zegd, dat er spoedig een reorganisatieplan voor het onderwijs zal komen waarbij hij de vrije jacht op de boventalligen zou openen, maar intusschen heeft de regeering in haar jongste bezuinigingsplan ook de kwestie van boventalligen en kweekelingen onder de oogen gezien zoodat verwacht mag worden, dat de gemeente hierover binnenkort wel de noodige voorschriften in ontvangst zal heb ben te nemen. Wij hebben herhaaldelijk op een parkeer verbod in de Langestraat aangedrongen en het schijnt er nu eindelijk van te zullen ko men. Van alle zijden werd de opmerking gemaakt, dat het daar langzamerhand levensge vaarlijk begint te worden en dat het nu maar eens uit moest zijn. Zet de auto's op de Paar denmarkt of op het oude Ziekenhuis-terrein!, heeft de heer Van de Vall uitgeroepen en ook de heeren Keijsper en Vogelaar hebben er op aangedrongen den toestand zoo spoedig mogelijk te verbeteren. Nog nimmer, zeide de heer Vogelaar, heb ik een zoo slappe toezegging gezien als B. en W. in de Memorie van Antwoord hebben gegeven waarin zij mededeelen, dat zij al thans voor de Vrijdagen in de zomermaan den een parkeerverbod zouden kunnen over wegen. Wie de verschillende termen kent waarin B. en W. iets kunnen toezeggen, weet wel, dat er na een dergelijke belofte vooreerst geen sprake van verbetering zal 1 Mei in Oostenrijk. (Dag. Over zicht). Amnestie in Oostenrijk afgekon digd. (Buitenland). De Protocollen der Wijzen van Zion. (Buitenland). Vier dooden bij een granaatont ploffing. (Buitenland). Bloedige schietpartij te Serajewo. (Buitenland). MacDonald blijft premier, min stens tot aan de algemeene verkie zingen. (Buitenland.) Hitier niet ziek; Führer spreekt op de 1 Mei-feesten. (Buitenland.) Verschillende doodelijke verkeers ongevallen. (Binnenland). 8000 gestolen in een zuivelfa briek te Putten. (Binnenland.) Ernstig motor-ongeluk te Velsen; twee Alkmaarders zwaar gewond. (Stad). Gemeente-architect van Huizen voor het Hof. (Rechtszaken). zijn, maar de Raad was ditmaal niet in een stemming om zich met een kluitje in het riet te laten sturen. Men wenschte een absoluut parkeerverbod zoodat auto's en wagens al leen mogen stoppen voor het in- en uitlaten van passagiers en het vlug laden en lossen van goederen. Om de Langestraat liggen talrijke geschikte parkeerterreinen Paar denmarkt, oude Ziekenhuisterrein, Kerk plein, Mient. Hofplein en Waagplein en des noods nog de Breedstraat en het is onge twijfeld naast gemakzucht alleen de vrees, dat zij een kleinigheid zullen moeten beta len, die de meeste automobilisten er toe brengt hun wagens eenvoudig maar in de drukke hoofdstraat neer te zetten. De burgemeester zal met het oog op den middenstand de zaak nog eens bestudeeren, want hij vreesde, dat de middenstand tegen de voorgestelde regeling wel eenige bezwa ren zou hebben, zoodat het ten slotte de vraag zal worden of het belang van den middenstand dan wel het verkeersbelang hier den doorslag zal geven. Het is vanuit dezen gezichtshoek bezien trouwens de groote vraag of de middenstand met deze verkeersopstopping bijzonder ge baat is. Er zijn Langestraatwinkeliers, die des morgens een bakbeest van een auto voor hun ramen krijgen en het vehikel later weer zien verdwijnen zonder dat zij er een cent beter van geworden zijn. Komt men er ten slotte toe de auto's op de omliggende pleinen te parkeeren, dan zal het zeker toegejuicht worden als daar door de gemeente aangestelde wachters benoemd worden dan wel, dat een klein maar vast ta rief wordt ingesteld, zoodat de velen irritee- rende verschijning van een man, die alleen maar het portier opendoet en de taxatie van zijn belooning aan de beleefdheid van den automobilist overlaat, die dan in den re gel te veel betaalt tot het verleden komt te behooren. Er is geen enkele reden waarom een auto in de Langestraat zonder toezicht zou kun nen staan en op een der pleinen zoo nauw lettend bewaakt zou moeten worden. Nadat te Berlijn i.it Lodz en Kattowitz berichten ontvangen waren over in beslag neming van „Mein Kampf" van Hitier, zijn thans ook berichten ontvangen over huis zoekingen in Duitsche boekhandels in West- Polen. Daarbij werd in de eerste plaats alle litteratuur, die met Schlageter in verband staat, in beslag genomen. Antal Kacso, een 50-jarige boer uit Hod- mesovasarhely in Hongarije heeft twintig jaar lang met een kogel in zijn hart rond- gcloopen, zonder dat hij daar iets van wist. In den wereldoorlog werd hij in 1915 ge wond, doch hij bleef meevechten tot den wa penstilstand. Nu klaagde hij over pijn in zijn zijde en begaf zich naar het ziekenhuis Een X-foto onthulde de vreemde plaats van den kogel en een operatie was noodzakelijk. Hij beschouwt dit als een geluksteeken, te meer daar hij nu ook een staatspensioen krijgt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1