DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Anti-militairisme in Amerika.
De bezuinigingswet in de afdeelingen.
tBuitenland
Bxtqdii&scfi Qvwücht
No. 108 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 8 Mei 1935
Tweede Kamer
Wijziging reglement van orde.
DE PROTOCOLLEN VAN
DE WIJZEN VAN ZION.
137e Jaargang
Waf vandaag de
aandacht trekt
De jeugd weigert in een oorlog van
andere tanden te gaan
Betoogingen.
Amerika wil er buiten blijven.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENt
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Den Haag, 7 Mei.
Na liaar Paaschreces te hebben genoten,
is de Kamer vanmiddag weer bijeengekomen.
Op voorstel van de centrale afdeeling
heeft zij het wetsontwerp ter verlaging van
de openbare uitgaven, in omgangstaal de
aanpassings- of de bezuinigingswet ge
noemd, naar een commissie van voorberei
ding gezonden.
Zulk een commissie wordt alleen voor zeer
belangrijke wetsontwerpen ingesteld. Zij
kan mondeling overleg met de regeering
plegen.
Leden en plaatsvervangende leden van
deze commissie van voorbereiding zijn de
heeren Ketelaar (Schilthuis), v.d.; De Geer
(Tilanus), c.h.Albarda (Drees), s.d.; Schou
ten (Amelink), a.r.; Bierema (Van Rappard),
lib.Goseling (Van Poll), r.k. en Teulinks
(Suring), r.k.
Bij de regeling van werkzaamheden dien
de de heer Vliegen (s.d.) een motie in, waar
in de Kamer uitspreekt, dat de regeering
haar voorstellen tot vermindering van vaste
lasten zoo tijdig moet indienen, dat de Ka
mer ze tegelijk met de bezuinigingswet kan
behandelen. Laatstgenoemde wet, redeneerde
de heer Vliegen, is op loonsverlaging e.d. ge
richt en zal de werkloosheid bevorderen; wij
moeten nu tijdig weten, wat de regeering wi!
ten opzichte van een inkomstenvermindering
voor de bezittende klasse, waardoor de vaste
lasten kunnen worden verlicht en de werk
gelegenheid vergroot kan worden.
Prof. Aalberse (r.k.) scheen door deze
motie in 'n eenigszins lastig parket te komen.
Hij zeide, dat de Kamer, als zij 'n uitspraak
wenscht te doen, gelijk de motie bevat, deze
uitspraak beter bij het afdeelingsonderzoek
van de bezuinigingswet kan geven. Volgens
den heer Vliegen echter zou het dan te laat
zijn. Prof. Aalberse stelde intusschen voor,
de stemming over de motie uit te stellen. En
daar de heer Vliegen aan uitstel van stem
ming de voorkeur gaf boven een (waar
schijnlijke) verwerping van zijn motie, ver
zette hij zich tegen prof. Aalberse's voorstel
niet. De Kamer besloot toen tot uitstel van
stemming over de motie-Vliegen, maar keur
de tevens een voorstel der centrale afdeeling
goed om de bezuinigingswet op Donderdag
16 Mei in de afdeelingen te onderzoeken.
Zonder debat en zonder hoofdelijke stem
ming heeft zij een voorstel goedgekeurd
van de fractievoorzitters Aalberse (r.k.), Al
barda (s.d.a.p.), Bierema (lib.), de Geer
(c.h.), Joekes (v.d.) en Schouten (a.r.) tot
wijziging van het reglement van orde der
Kamer.
Men moet weten, dat thans de afdeelingen
der Kamer de rapporteurs over wetsontwer
pen benoemen Doordat de afdeelingen daar
bij geen overleg plegen, worden de commis
sies voor belangrijke wetsontwerpen soms
niet zoo samengesteld, als op zichzelf het
beste zou zijn.
Daarom zal het voortaan mogelijk zijn,
dat, in bepaalde gevallen, de rapporteurs, in
plaats van door de afdeelingen, door de Ka
mer worden benoemd. Deze kan de keuze ook
aan den voorzitter overlaten. Bij de benoe
ming kan b.v. met deskundigheid worden
rekening gehouden.
Er is nog een wijziging van het reglement
van orde, door het seniorenconvent voorge
steld, aangenomen.
Tot dusver kan een commissie van voor
bereiding het resultaat van haar werk eerst
publiceeren, wanneer zij heelemaal klaar is,
dus als zij een rapport heeft opgesteld van
het afdeelingsonderzoek, van het antwoord
der regeering hierop en van haar mondeling
overleg met de regeering. De openbare be
handeling van het wetsontwerp kan dan
binnen korten tijd volgen. Maar dat de pu
blicatie zoo lang moet wachten, is de laat
ste jaren meermalen als een bezwaar ge
voeld. Daarom zal het voortaan mogelijk
zijn, dat de commissie van voorbereiding
aanvankelijk een voorloopig verslag publi
ceert en de memorie van antwoord daarna
óf in het eindrapport openbaar maakt.
De commissie van voorbereiding be
treffende de Bezuinigingswet kan al da
delijk van deze nieuwe bevoegdheid ge
bruik maken. Zij kan b.v. een verslag
van het afdeelingsonderzoek publicee
ren. zoodra dit gereed is, zoodat het land
spoedig weet, hoe de Kamer over de wet
denkt.
De volgende week Dinsdag komt de
Kamer weer bijeen, ter behahdeling o.m.
van interpellaties van twee communis
ten, n.1. van den heer Wijnkoop over de
regeeringsmenging in het conflict in de
particuliere mijnen en van den heer
Schalker over den noodtoestand in het
Drentsche veengebied. Deze afgevaar
digden hebben heden verzocht, deze n-
terpeliaties te mogen houden, en de
Kamer heeft niet alleen hun verzoek toe
gestaan, maar hun interpellaties ook
meteen op de agenda geplaatst.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft gisteravond in
een vergaderingetje, dat een paar minuten
duurde, zonder debat en zonder hoofdelijke
stemming drie wetsontwerpen goedgekeurd,
namelijk de wijziging van de rijwielbelas
tingwet, de nieuwe bepalingen tot voorko
ming en bestrijding van ziekte van aardap
pelen en een kleine verandering der arbeids
wet in verband met kinderarbeid als gevolg
van een ontwerp-verdrag der Internationale
arbeidsconferentie.
Daarna is zij in de afdeelingen gegaan.
Maar ofschoon er hard aan gewerkt wordt,
is de wet nog geen feit geworden. Want in
die jaren 1914, 1915 en 1916, toen Amerika
nog neutraal was, rookten de schoorsteenen
van het staalcentrum. Bethlehem als nooit te
voren en het platteland heeft toen zijn groot
sten welstand beleefd. Daarom kan men mid
den in de malaise hier brave lieden hooren
beweren: „Wat wij noodig hebben is nog
eens een flinke oorlog!" niet hier, maar in
Europa wel te verstaan, want toen werd er
goud verdiend en maakte een arbeidster in
een granatenfabriek honderd dollar per week
met het vastschroeven van den top van een
kartets.
Alleen een verdedigingsoorlog.
In 1917 ging jong Amerika het leger in.
Niet heelemaal doordrongen van de nood
zakelijkheid, maar knappe propaganda, aan
moediging van den kansel en drijven van de
machtige vrouwenbonden en vereenigingen
lieten geen keus over. Dit was „a war to end
wars", een oorlog om voor altijd een eind
aan alle oorlogen te maken en vele duizen
den hebben dat oprecht geloofd, kwamen ver
minkt of heelhuids maar zwaar geschokt uit
de hel van trommelvuur terug in hun ge
boorteland en zien nu, dat het oude Europa
niets wijzer is geworden en opnieuw elkaar
naar de keel vliegt. Deze vele tien duizenden
want Amerika had millioenen onder de
wapenen tegen het sluiten van den- vrede
hebben zich sinds 1917 aangesloten tot het
American Legion en al dien tijd een enormen
politieken invloed in het binnenland uitge
oefend. En zoo hoort men dan overal de leus
om alleen de wapenen te willen opnemen ter
verdediging van het land, d.w.z. tegen den
inval van een vijand. Nu is Amerika niet
alleen door haar ligging daartegen volko
men beveiligd, maar de geschiedenis laat bo
vendien zien, dat Amerika meermalen zich
zelf heeft schuldig gemaakt aan „gewapende
tusschenkomsten" buiten de landsgrenzen. In
de laatste jaren echter constateert men dui
delijk de neiging, om met interventies op te
houden: onder Roosevelt is de zelfstandig
heid van de Philippijnen in de toekomst een
feit geworden, de mariniers zijn uit Haïti en
Nicaragua teruggeroepen en Washington
weigert hardnekkig voor groote broer in de
godsdienstige verwikkelingen van Mexico te
spelen, tot groote woede van Katholiek Ame
rika, dat eiken dag op interventie aandringt.
Er valt dus een grootere consequentie te con-
stateeren dan ooit tevoren, maar dat wil nog
niet zeggen, dat bij het uitbreken van een
nieuwen wereldbrand de U. S. A. zou kunnen
volharden in de houding, die ons land gedu
rende den wereldoorlog heeft kunnen volhou-
en door een correcte houding en veel héé'.
veel geluk. Het kan haast niet anders of
Amerika zal in geval van een Europeeschen
oorlog gedwongen worden partij te kiezen,
en niet na drie jaar! Maar veel eerder!
Demonstraties van Jong Amerika.
De alarmeerende berichten uit Europa van
eenige weken geleden hebben nu een merk
waardige uitwerking in Amerika gehad en
wel demonstraties van jong Amerika, dat
weinig voelt voor soldaatje spelen in alge-
meenen zin. Die demonstraties waren vol
strekt niet tegen Europa gericht, zooals men
die in den Senaat bij verwerping van het
voorstel tot deelname aan het Wereldhof kon
waarnemen, toen een Senator zich niet ont
zag om uit te roepen: „To heil with Europe!''
of „Europa kan naar den duivel loopen".
Jong Amerika protesteert en bloc tegen mili
tairisme, zelfs tegen verdedigingsoorlogen,
en dat vinden de oudere geslachten minder
plezierig!
De vorige week hadden er over het heele
Lnd indrukwekkende betoogingen plaats op
de plekken, waar het meeste kanonnenvoer te
vinden is. n.1. de universiteiten en hooge-
scholen. En ofschoon die betoogingen niet
heelemaal van pacifistischen aard waren en
een belangrijk percentage der studenten zich
bereid verklaarde de wapens op te nemen,
wanneer de regeering hen opriep, toch viel
te constateeren, dat de roem van de „frissche
fröhliche Krieg" in dit land erg getaand is.
De 12de April was vastgesteld als een dag
om in alle inrichtingen van middelbaar en
hooger onderwijs in Amerika de lessen en
colleges te staken en betoögingen te houden
tegen den oorlog in het algemeen. Jaren ge
leden zou zoo iets op een mislukking, hoog
stens op een communistische demonstratie
zijn uitgeloopen, maar in het jaar 1935 A.D.
werd het een datum, die van vérstrekkende
beteekenis was. In New York City staakten
niet minder dan tienduizend studenten en be-
o-aven zich naar samenkomsten om te protes-
tèeren tegen de mogelijkheid hun leven te
moeten geven voor dingen, die hen niet in
het minst interesseerden. De National
Student Committee schat dat op dien dag
125.000 studenten hebben gestaakt in heel
Amerika en daarmee blijk hebben gegeven
van hun onverzoenlijken tegenzin om een
uniform aan te trekken en ten oorlog te trek
ken. Het aantal moge mijn lezers overwel
digend voorkomen, maar ik haast mij er bij
te voegen, dat de New-Yorksche Columbia
Universiteit alleen al 35.000 studenten bezit
en die van Californië 20.000, die van Illinois
15.000 en die van New-York 20.000, om ver
der te zwijgen van de paar honderd over de
rest van het land. De betoogers vormden
dus hoogstens de traditioneele druppel aan
de dito emmer, maar toch is het feit opmer
kelijk, omdat het nooit eerder gebeurd is. En
wat het in aantal tekort schoot werd goed
gemaakt door het vuur en het enthousiasme
der betoogers. De borden met opschriften,
die de jongelui in New-York ronddroegen,
waren even pathetisch als rein-menschelijk
„Life is short enough" „Het leven is al
zoo kort" en „Scholarships no battleships"
„Studiebeurzen geen slagschepen" en
„Abolish the R.O.T.C." of „Schaf het reserve
kader af". Zoo hebben in alle universiteits
steden indrukwekkende betoogingen plaats
gehad.
Groeiende afkeer van militairisme.
Deze betoogingen zijn daarom zoo merk
waardig, omdat zooicts nog nooit eerder is
voorgekomen, althans niet op zulk een groote
schaal. Er zijn altijd dienstweigeraars ge
weest en overtuigde pacifisten, maar nim
mer te voren organiseerden zij zich of durf
den zij zoo en bloc voor hun opinie uit te
komen. En het merkwaardigste is, dat er
geen geroep van afkeuring onder het publiek
is opgegaan voor zulk een weinig vader
landslievende houding onder die spes patriae,
maar een soort van stilzwijgend toestem
men. Het Amerikaansche volk is hoe langer
hoe meer bezig terug te komen van al het
geen, dat nu in Duitschland en Italië zoo
aangekweekt en verheerlijkt wordt. De open
bare meening laat niet na zich tegen de
politiek van deze twee naties uit te spreken,
maar eigenaardig genoeg heeft het denk
beeld post gevat, dat eigenlijk heel Europa
hetzelfde ideaal is toegedaan hier komen
de vierduizend kilometer Oceaan tusschen-
beide! Vanzelfsprekend wordt er daarom op
een vloot „second to none" aangedrongen,
een vloot, die voor geen ander hoeft onder
te doen om een eventueele vijand van <ie
kust te houden. Maar zelfs neemt het aantal
toe van hen, die ook daar tegen zijn en het
„si vis pacem, para bellum" vinden thuis-
hooren in den tijd der Romeinen. Om het
hooge woord er maar uit te laten komenniet
alleen weigert de pacifistische jeugd zich te
laten exporteeren om elders te gaan vechten,
maar een niet onbelangrijk percentage heeft
verklaard er zelfs niets voor te voelen, wan
neer een vijand van buiten het land zou bin
nenvallen. Hetgeen doet denken aan twee
jaar geleden, toen de studenten van het En-
gelsche Oxford met 700 tegen 12 verklaarden
niet voor verst en vaderland te willen gaan
vechten. En wanneer de Engelsch sprekende
jongelui over de heele wereld dat standpunt
consequent op het kritieke moment zouden
volhouden, zou een herhaling van 1914
1918 voorkomen kunnen worden. Voor een
eventueele mobilisatie is Amerika, dat geen
noemenswaard staand leger noch dienstplicht
bezit, voor het officierenkader aangewezen
op de studentikoze wereld, die in 1917 de
heele geschiedenis als een leuke picnic be
schouwde, maar er later anders over dacht.
Voortzetting van het proces.
De door het gerechtshof te Bern boven de
partijen aangestelde deskundige, C. A. Loosli,
kreeg gisteren bij de behandeling van de
zaak betreffende de protocollen van de
Wijzen van Zion het woord, nadat de Duit-
sche deskundige Fleischhauer reeds 5 dagen
had gesproken.
Spr. ving aan met het afleggen van een
verklaring. In den „Voelkischen Beobachter"
is hij ernstig aangevallen en aangeduid o.m.
als vrijmetselaar. Loosli verklaarde in dit
"erband, dat hij weliswaar geen vrijmetse
laar was, maar dit met zijn zelfrespect en
zijn geweten essentieel vereenigbaarder zou
houden dan lid te zijn van de broederschap
van nationaal-socialistischen stempel die in
het Derde Rijk eenigen van zijn leden tot
ver-strekkende openbaren invloeo hooge
functies en waardigheden heeft bevorderd.
De opvattingen en overniigingen van den
heer Fleischhauer zijn niet alleen tegenover
die van spr.. maai tegenover de avondland-
sche ontwikkeling en gezindheid die afgeleid
wordt van Athene, Jeruzalem en Rome dia
metraal verschillend. De overtuigingen van
den heer Fleischhauer zijn de onweerspreke
lijke ontkenning van dat wat ik en wij
aldus spr. als ons ideaal beschouwen,
welks vernietiging ons aller bestaanswaarde
vernietigt. Van dit standpunt uitgaande, ge
biedt mij mijn plicht de overtuigingen, con
cepties en opvattingen van den heer Fleisch
hauer niet alleen te bestrijden, maar ze met
alle middelen onverbiddelijk te bestrijden.
Deskundige Loosli ging vervolgens over
tot bespreking van verschillende gebeurte
nissen in Zwitserland en zette o.m. het vol
gende uiteen: De bij het gerecht bekende
handelingen van de nationaal-socialisten in
Zwitserland, in het bijzonder de op^de open
straat geschiede roof van acten, gepleegd op
den vrijmetselaarsmeester van Stuhl, de in
den „Voelkischen Beobarhter" openlijk toege
geven actendiefstal uit het bureau van een
Bernsch advocaat en de recente menschen-
rocf in Bazel, waaraan de journalist lacob op
9 Maart j 1. ten offer is gevallen, doen zien,
De anti-militairistische jeugd in
Amerika. (Dag. Overzicht).
Vijfhonderd arrestaties te Manilla.
(Buitenland).
Het proces over de Protocollen
van de Wijzen van Zion. (Buiten
land).
Zware boschbrand bij Antwerpen.
(Buitenland).
Historisch kasteel bij Antwerpen
door brand vernield. (Buitenland).
De mazelen-epidemie te Uden
wijkt. (Binnenland).
Tentoonstelling Mooi-Nederland
geopend. (Binnenland).
Rotterdam klaagt steen en been.
(Binnenland).
Acht mijnwerkers wegens sta
king ontslagen. (Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
wat men in ieder geval van die zijoe te ver
wachten heeft. Ik heb mij nu sinds jaren met
het anti-semitisme bezig gehouden om ten
slotte tot het schrikwekkende inzicht te ko
men, tot de onwrikbare overtuiging, dat mij
die stellingen en postulaten ingeval ik ze
persoonlijk zou gaan aanhangen, noodzake
lijkerwijze naar het gekkenhuis of de gevan
genis zouden moeten leiden. Van onze
vroege jeugdjaren af aan klinkt het in onze
ooren: Pruisen in Duitschland, en Duitsch
land in de wereld vooraan. Wij kennen het
lied Deutschland, Deutschland über alles en
wel van kindsbeen af en weten, dat thans
een lied gezongen wordt, dat inhoudt, dat
de wereld moet genezen aan het wezen van
Duitschland en niet aan dat van Jezus. Wij
kennen sedert tientallen jaren en langer
demonstraties en door verlangens ingegeven
landkaarten, die het voornemen en den wil
toonen, het geheele Duitsche taalgebied met
name ook Zwitserland in het Duitsche Rijk in
te lijven. Wij hebben de laatste dagen van
den heer Fleischhauer gehoord, dat de Joden
zonder meer onze vernietigers zijn. Uitzon
deringen zijn er volgens den heer Fleisch
hauer niet. Iedere Jood is, omdat hij Jood
is, een misdadiger. Zoo leert het het anti
semitisme, zoo leert het het Noordsche ariër-
dom zoo beweert het zijn wetenschap. Wan
neer dat wetenschap heet, dan vraag ik als
hoogste mijn streven waardig schijnende
genade en eerbetoon een diploma van onge
neeslijke domheid. Maar dat is gelukkig niet
zoo. Ik zal het in mijn volgende uiteenzettin
gen bewijzen en wel niet alleen om mijnent
wille, maar om der wille van het Zwitser
schap, om der wille van de menschelijkheid,
van de menschheid en onze en hare uiteinde
lijke waarde.
Na deze woorden ving Loosli aan met zijn
verklaringen over de vraag der echtheid der
zionistische protocollen. Hij las verscheidene
brieven voor, waaronder een brief van den
redacteur buitenland van de „Times", Graves.
Al deze brieven logenstraffen den deskun
dige Fleischhauer. Loosli stelt tot zijn leed
wezen vast, dat het rapport van Fleisch
hauer wel anti-semitisch-pamflettistisch,maar
niet wetenschappelijk is. Doel van het rap
port is de propaganda voor de nationaal-
socialistische wereldopvatting, strijd tegen
Jodendom, vrijmetselaars, democratie, libe
ralisme. Het is niet waar, dat de zionis
tische protocollen op het eerste zionistencon
gres te Bazel zijn ontstaan. Ook de anti
semieten kunnen deze bewering niet meer in
stand houden en gaan sinds de eerste be
handelingen voor het gerecht van deze stel
ling afwijken en brengen een verklaring, die
iedere basis mist De protocollen zouden ont
staan zijn op een parallel gehouden congres
van de Bnei-Brith orde. Deze nieuwe, sedert
October 1934 ontstane beweging kan niet
anders gewaardeerd worden dan als een
manoeuvre om verwarring te wekken en ver
traging te doen ontstaan. Steeds weer wordt
door de anti-semieten de methode der citaten
en oorkondenvervalsching toegepast. De
tegenstanders der Joden verminkten texten,
vervalschen de beteekenis der texten. rukken
citaten uit hun verband of verduisteren den
volgenden, ophelderenden text. De ontstaans-
eschiedenis der protocollen geeft den echt-
eidsverdedigers veel hoofdbreken.
Aan de hand van documenten toont Loosli
dan aan, dat de protocollen der Wijzen van
Zion een vervalsching zijn. gep'eegd door de
Russische tsaristische geheime politie. De
protocollen, die eerst in 1897 ontstaan zijn,
zijn bijna woordelijk ontleend aan een bro
chure van den niet-Joodschen advocaat Mau-
rice Joly en dienen tot he*- aanwakkeren van
den haat tegen de Joden. In het boek „Mein
Kampf" refereert Hitier herhaaldelijk aan Je
protocollen, die hij als echt aanduidt, aange
zien de Frankfurter Zeitung, natuuhijk vóór
het Hitlersysteem ze valsch had genoemd.
Alfred Rosenberg, de Duitsche minister van
eeredienst, wordt door den expert Fleisch-
Niemand zal kunnen ontkennen, dat Ame
rika een heftigen aanval van oorlogsnacht
merrie beleefd heeft, van af den datum, dat
Hitier de hernieuwde bewapening van
Duitschland bekend maakte. De kranten be
vatten zoo goed als niets dan alarmeerende
berichten en foto's, waarop het voorgesteld
wordt alsof de gemiddelde Europeaan
vrouw en kinderen een gasmasker voorbindt
en de kelderdeur op een kier zet, voor het ge
val hjj de vijandelijke vliegtuigen hoort nade
ren. Zwitserland nam maatregelen. Frank
rijk stuurde troepen naar de forten aan de
oostgrens, Mussolini hield een lichting onder
de wapenen in plaats van haar naar huis te
sturen! En Duitschland zelf staat volgens de
berichten ongeveer op het punt den opmarsch
van 1914 in alle richtingen te herhalen! Vier
duizend kilometer Oceaan of lucht scheiden
de Oude en de Nieuwe werelden en die ver
tegenwoordigen een schier eindelooze ruimte
van wederzijds niet-begrijpen. Ook kunnen
telegrammen over en onder dat water op een
zonderlinge manier van beteekenis verande-
ren, niet met opzet, maar door den afstand,
die nu eenmaal alle zuivere afbeelding ver
vaagt.
En tegelijk met dit veronderstelde romme
len van tanks en caissons over de Europec-
sche wegen, kwam er een vlaag van intens
nationalisme over heel Amerilca, die zich
voornamelijk uitte in de plechtige belofte er
ditmaal ten koste van alles buiten te zullen
blijven. Een Congreslid ging zelfs zoover een
wet voor te stellen (in Amerika stelt niet de
regeering de wetten voor, maar ieder der 531
parlementsleden heeft daar het recht toe)
waarbij 't verboden werd buiten de grenzen
te reizen, indien ergens in de wereld een con
flict zou uitbreken, om op die manier geen
aanstoot te geven als destijds met het torpe-
deeren van de „Lusitania". Hoog en laag,
groote bladen en kleine tijdschriften verkon
digden luidkeels, dat Oom Sam ditmaal geen
man en geen cent over zou hebben voor een
nieuwe Europeesche kibbelpartij. Heel spora
disch klonk hier en daar een bescheiden ge
luid, dat Amerika natuurlijk tegen haar zin
in een nieuwen strijd betrokken zou kunnen
worden en of het niet verstandiger zijn zou
om nu wat gewicht in de schaal te werpen,
in plaats van daarmee tot het alleruiterste
te wachten zooals in 1917. Deze enkelingen
beweerden, dat de heele wereld tegenwoordig
zou nauw in elkaar greep, dat men niet rus
tig op 'n eiland, zelfs zoo groot als Amerika,
kan blijven zitten, terwijl alles rondom in
brand staat.
Het is juist in dezen tijd, dat het Congres
probeert een wet er door te krijgen, waarin,
practisch gesproken, alle aanmaak en export
van ammunitie, levensmiddelen, katoen, kort
om van alles waaraan de ge-allieerden zoo
dringend behoefte hadden in den wereldoor
log, onder controle van de regeering wordt
gebracht en het maken van winst uitgescha
keld. Een soort materieele mobilisatie dus!