DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Kolonel Lawrence overleden. BxufeUj&sch ÖMczicht ^Buitenland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 118 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 20 Mei 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. JVa bijna zes dagen bewusteloos te zijn geweest heeft „de ongekroonde koning" van Arabië de rust gevonden, die hij zoo zeer begeerde. Geheimzinnige figuur. KORT BEZOEK VAN LAVAL AAN BERLIJN. Te Berlijn. DICTATORS UIT HET SOCIALISME GEBOREN. Aldus ex-premier Doumergue. IVat vandaag de aandacht trekt.,. EEN EIGENAARDIG CRIMINEEL GEVAL. NA HET VONNIS VAN ZUSTER WERNERA. Wanordelijkheden te München. ALKMAARSCHE COURANT. Losse nummers 5 cents. 137e Jaargang Gisterochtend is kolonel Law rence of T. E. Shaw, zooals hij den laatsten tijd heette, die na een on geluk met zijn motor in het zieken huis te Wolldorset werd verpleegd, overleden. Hij heeft 142 uur buiten kennis gelegen, tevergeefs heeft men getracht hem met zuurstofap paraten in het leven te houden. Gis terochtend omstreeks acht uur is hij overleden. Zooals men weet, heeft Lawrence tijdens den oorlog on schatbare diensten geleverd aan de Geallieerden door het organiseeren van den opstand :n Arabië; hij was een der beste Arabië-kenners van Europa. De geheimzinnigheid, die er heerschte om trent 't ongeluk hem overkomen, is nu ook toch eenigszins opgeheven. De Engelsche couran ten publiceeren ten minste het verhaal van een jongen, den 14-jarigen Frank Fletcher, die bij het ongeluk tegenwoordig is geweest Frank vertelt, dat hij met zijn vriendje Albert Bargreaves langs den weg fietste, op weg naar een boschje waar zij naar vogelnestjes wilden gaan kijken. De jongen reden achter elkaar. Frank voorop. Plotseling hoorde ik achter ons een motor fiets, zegt Frank en voor ik wist wat er eigenlijk aan de hand was, hoorde ik een klap en vloog Albert's fiets tegen de mijne aan. Ik kwam te vallen, maar ik had mij niet bezeerd. Albert lag midden op den weg en de motorfiets, die blijkbaar geslipt was, lag aan den anderen kant van den weg. De berijder was over het stuur heengeslagen en lag geen vijf meter bij mij van daan. Ik ging het eerst naar Albert toe. Hij gaf mij zijn boodschap penboekje (het was de zoon van een slager), maar voor ik hem wat vragen kon, zakte hij weer neer en het was net of hij in slaap viel. Naar den motorrijder durfde ik eigenlijk niet goed toegaan, want zij gezicht zat heelemaa! onder het bloed en hij bewoog zich niet. Ge lukkig kwam er toen een man met een fiets langs. Die zei, dat ik hulp moest gaan halen. Net toen ik weg wou gaan, kwamen er ook nog een paar soldaten aan (het ongeluk ge beurde dichtbij een militair kamp). Zij heb ben toen verder voor de rest gezorgd. Albert en de motorrijder werden samen op draag baren in een auto vervoerd Uitdrukkelijk verklaarde deze ooggetuige nog, dat er geen ander voertuig in de nabij heid was, toen het ongeluk gebeurde en ook kan hij geen verklaring geven hoe het onge val eigenlijk ontstond. Op zoek naar rust. Zooals men weet, gaan er nogal fantasti sche verhalen over den levensloop van Law rence. Natuurlijk zijn deze verhalen sterk overdreven, al is zijn levensbeschrijving nog romantisch genoeg. Lawrence dan, was een man van betrekke lijke kleine gestalte. Hij had een zachte stem en maakte den indruk een beetje schuw te zijn. Hij heeft echter bewijzen geleverd een moedig man en een militair genie te zijn. Dit feit en zijn aangeboren schuwheid hebben aanleiding gegeven tot allerlei praatjes. Het was waarschijnlijk wel Lawrences eigen schuld, dat er zooveel over hem gepraat werd. Hij heeft zich n.1. altijd angstvallig aan allerlei publiciteit probeeren te onttrek ken. Daar hij echter op 30-j3figen leeftijd al een beroemd man was, ging dat niet zonder moeite gepaard en juist die geheimzinnig heid, die daardoor om zijn persoon werd ge weven, prikkelde de nieuwsgierigheid van het publiek. Lawrence's grootste wensch was met rust gelaten te worden. Na den oorlog nam hij eerst een anderen naam aan en_ging bij het Engelsche luchtwapen dienen. Toen ont dekt werd, wie hij eigenlijk was, werd ij overgeplaatst naar de afdeeling der ranss Later heeft hij officieel den naam van I Shaw aangenomen. Hij slaagde er toen dan foch in in dienst te komen bij de luchtmacht Verleden jaar is hij daar weer uitge re den en heeft hij zich teruggetrokken in een eenzaam huisje in Dorset. Hier hoopte hij tenminste rust te vinden. Het publiek zoen er wat anders achter en het duurde niet 'an»- of het gerucht deed de ronde, dat Lawren bezig was met het een of andere zeer bijzon dere werk voor de regeering. In Arabië. Lawrence heeft zijn bekendheid en roem te danken aan zijn werk in Arabië tijdens ae °orlog. Na zijn studies aan de universiteit te Oxford te hebben voltooid, ging Lawrence in 1907 naar Arabië op zoek naar avontuur en om er Arabisch te leeren. Het plan was, dat hij er eenige maanden zou vertoeven, maar hij bleef er zeven jaar. Gedurende dien tijd leefde hij als een Arabier en hij leerde er de taal van de verschillende stammen, waar mede hij in aanraking kwam. In 1912 had Lawrence iets vernomen en als gevolg daar van ging hij naar Ca'fro en waarschuwde Lord Kitchener voor de plannen, die Duitsch- land smeedde tegen de haven van Alex- andretta in Klein Azië. Het was die ontmoeting, die later verant woordelijk zou zijn voor het avontuurlijke en romantische werk, dat Lawrence gedurende den oorlog zou doen. Kitchener begreep n.!.. dat deze man, die zoo goed bekend was met de Arabieren en hun gewoonten, van onschat bare waarde kon zijn. Toen dan ook de oor log uitbrak en ook Turkije zich tegen de ge allieerden keerde, riep men Lawrence tot een gevaarlijke en moeilijke taak. Hoewel toen pas een man van 29 jaar kreeg hij opdracht de verschillende stammen van Arabië, die zonder verband en elkaar bestrijdend, door het land trokken, te vereenigen en te organi seeren tegen de Turken. Vermomd als een Turksch soldaat wist hij door de Turksche linies te komen. Weliswaar werd hij gegrepen, maar men dacht, dat hij een terug gekeerde deserteur was en zoo kwam hij er af met een flinke dracht stok slagen. Meer dood dan levend sleepte hij zich voort, maar hij bereikte zijn doel. Het bleek al spoedig, dat Lawrence de juiste man op de juiste plaats was. Zijn organisatorisch en militair talent maakten, dat de Arabieren een macht van beteekenis werden daar in het nabije Oosten. Het is aan het werk van Law rence te danken, dat er drie Arabische konin gen een troon beklommen, n.1. koning Husein van Hedsjas, koning Abdulla van Transjor- danie en koning Feisal van Irak. Zijn levenswerk. Lawrence zelf werd benoemd tot prins van Mekka. Het spreekt vanzelf, dat de Turken alle mogelijke moeite deden om den En- gelschman in hun macht te krijgen Zij loof den een zeer hoogen prijs uit voor hem, die hem levend of dood naar het Turksche hoofd kwartier kon brengen. Maar geen enkele Arabier heeft dien prijs verdiend. Het schijnt niet zeker te zijn, of dit kwam. omdat de Arabieren hem zoo zeer vereerden, of omdat zij hem niet kenden, daar hij zijn werk achter de schermen deed. Zoo is er ook verschil van meening over de inneming van Akaba, een van de bekendste wapenfeiten der opstandige Arabieren Volgens eene lezing was het Lawrence zelf, die de opstandelingen aanvoerde, volgens een andere lezing was het emir Feisal, die den aanval leidde. Ook hier dus weer veel geheimzinnigs. Wel is Lawrence dikwijls in moeilijke en gevaarlijke situaties geraakt, maar steeds is het hem gelukt aan de Turken te ontsnappen Het was zijn droom, dat het gevolg van zijn werk zou zijn, dat er een groot Arabisch rijk zou ontstaan, waarin alle Arabieren zich onder één hoofd zouden vereenigen. Zoo:als men weet, is van dien droom niets gekomen Toen de oorlog uit was, was Lawrences werk ook afgeloopen, maar de avonturen die hij beleefd had, waren natuurlijk van invloed geweest op zijn levensloop. Hooggeplaatste oersonen waren niet karig met hun lof voor het werk, dat hij had verricht en waar zij, die op de hoogte waren van de feiten, zoo spra ken, is het licht te begrijpen, dat de groote massa, die de ware toedracht niet wist, rondom Lawrence's persoon allerlei legenden ging weven. Hij werd een beroemdheid, iets wat hij heelemaal niet wenschte. Het was daarom, dat hij zijn naam veranderde, maar alle maatregelen, die hij nam, droegen er toe bij, de geheimzinnigheid nog te verhoo- gen. In 1926 heeft hij een boek uitgegeven, waarin zijn avonturen beschreven worden Er zijn echter maar een honderdtal exempla ren van gedrukt. Het boek is niet meer in den handel. De schrijver schonk de meeste exem plaren aan zijn vrienden. De oorspronkelijke prijs was 30 pond, maar thans biedt men al graag het tiendubbele als er eens een exem plaar aan de markt komt. De last der beroemdheid. Dat beroemdheid inderdaad vervelend kan zijn, blijkt wel zeer duidelijk uit het lot van Lawrence. Toen hij nog dienst deed bij de Britsche luchtmacht, werd hij met zijn eska der eens naar Karachi gestuurd. Nauwelijks werd dit bekend of de wildste geruchten deden de ronde Natuurlijk was er iets aan de hand, anders had men Lawrence niet ge stuurd. Die zou wel een belangrijke regee- ringsopdracht hebben, redeneerde men. Of men ook al mede deelde, dat Lawrence daar in de streek van de Afghaansche grens ge heel onbekend was, niet eens de taal van de daar wonende stammen kende, het hielp niet Men hield vol, dat hij daar spionneerde voor de Britsche regeering. Het duurde net zoolang totdat de regeering hem terug riep. Toen was het nog niet gedaan, want het ge rucht ging, dat hij bij aankomst te Plymouth met de mailboot „Rajputana", door een ma rineboot was afgehaald. Er was dus wel degelijk wat aan de hand, redeneerde men toen weer. In het parlement heeft de regee ring zelfs een categorische tegenspraak moe ten geven. Zelfs het feit, dat hij zich, na zijn ontslag bij de luchtmacht, terugtrok in een eenzaam huisje in Dorset, dicht bij het mili taire kamp, dat zich daar bevindt, lokte weer allerlei geruchten uit. Niet voor niets zat hij zoo dicht bij het kamp. Nu kon het huis streng bewaakt worden en Lawrence was na tuurlijk weer bezig met het een of andere ge heime, maar gewichtige werk voor de regee ring. En nu heeft de „ongekroonde koning van Arabië" dan eindelijk rust. Maar zelfs nu laten de geruchten hem niet los. Het was maar niet zoo maar een gewoon ongeluk, zegt de spraakmakende gemeente. Er zal best wat anders gebeurd zijn. Een broer van Lawrence, naar aanleiding van het ongeluk dadelijk uit Spanje overge komen, heeft een verklaring gepuDUceerd, waarin het heet, dat zijn broer in den laat sten tijd in geenerlei betrekking meer heeft gestaan tot den geheimen dienst van het Britsche rijk, noch tot dien van eenig ander rijk. Zijn huisje werd wel bewaakt, maar niet meer dan eenig ander huis en alleen omdat Lawrence nogal veel kostbare werken bezat, die misschien de hebgierigheid van duistere elementen zou kunnen opwekken. Het is ook niet met opzet gebeurd, dat hij zoo dicht bij het kamp is gaan wonen, maar alleen omdat het eenzame huisje hem aan stond. Het zal wel waarin, wat de heer A. W. Lawrence verklaart, maar of de groote mas sa het gelooven zal, is een open vraag. Vooral nu „kolonel Lawrence" op zoo'n tra gische wijze den dood vond, zullen de legen den wel blijven bestaan en nog groeien. Conferentie met Göring te Krakau. De Fransche minister van buiten- landsche zaken Laval en de Prui sische minister-president, die beiden ter gelegenheid van de uitvaart van maarschalk Pilsoedski in Krakau vertoefden, hebben een onderhoud gehad. Zij gebruikten daarna te zamen met den Poolschen minister van buitenlandsche zaken, Beek, het noenmaal. Men gelooft fte Krakau, dat hun bespre king gewichtige resultaten zal opleveren. In den nantfddag van Zaterdag hadden Laval en Göring van vier uur tot kwart over vijf een nieuw onderhoud in het appartement, dat maarschalk Pétain in een der hotels be woont. 's Avonds kwamen zij nogmaals teza men. In het geheel hebben hun besprekingen drie uren geduurd Het onderhoud in Pétains appartementen in het Hotel de France, dat een zeer open hartig karakter droeg, liep over aiie lusscnen Frankrijk en Duitschland hangende vraag stukken zonder dat men in bijzonderheden trad. Onmiddellijk na afloop van het onderhoud vertrok Göring in een extratrein naar War schau. Een compagnie spoorweg-genietroe pen bracht de eerbewijzen. Kort vóór zijn ver trek onderhield Göring zich in zijn salonwa gen met den garnizoenscommandant van Minister Laval verklaarde zijnerzijds tot de Fransche journalisten, dat hij een zeer in teressant gesprek met minister-presiaent Göring had gehad. Hij, Laval, is steeds vooi- stander van een onmiddellijk contact ge weest. Laval is gisteravond op de terugreis van Warschau naar Parijs te Berlijn aangekomen en na een oponthoud van ongeveer een uu-- weer vertrokken. Laval verliet het salonri tuig der Fransche delegatie niet, doch zijn dochter maakte per taxi een rondrit door de stad om de meest in- t ressante gebouwen en pleinen van Berlijn in oogenschouw te nemen. De minister zelve werd te Berlijn verwelkomd door dr. Rinte- len van het ministerie van Buitenlandsche Zaken. Officieele besprekingen hebben tijdens Lavai's oponthoud niet plaats gehad. Gevraagd naar zijn onderhoud met gene raal Göring, verklaarde Laval, dat hij de uiteenzettingen van den Pruisischen minister- Eresident met groote aandacht had aange- oord, doch dat er van een conferentie geen sprake was geweest. Laval had er zich toe bepaald, nota te nemen van hetgeen Göring hem mededeelde. De Fransche ambassadeur te Berlijn, Fran^ois-Ponnet, was Laval tot de Poolsche grens tegemoet gereisd om hem op de hoogte te stellen van de laatste ge beurtenissen te Berlijn. De trein, die de Fransche delegatie weer naar Parijs vervoerde, verliet het station op den vastgestelden tijd. Minister Laval wetd uitgeleide gedaan door verschillende leden van de Fransche ambassade en van het Fransche consulaat-generaal. WIE VOLGT PILSOEDSKI OP? Generaal Sosnkowski, „Wie zal in Polen de sterke man zijn, die in de toekomst belast zal worden met de dictatoriale macht, welke de nieuwe grond wet hem geeft?" Deze vraag wordt door de Parijsche „Petit Parisien" gesteld in een beschouwing over Polens binnenlandsche politiek. Het blad is van oordeel, dat het eerder een militair dan een burger, en eerder een generaal dan een kolonel zal zijn. De door Pilsoedski aangewezen inspecteur-ge neraal Rydz-Smigli heeft wel militaire ta lenten, maar is niet ambitieus. Volgens het blad zal de leiding van het ministerie van oorlog worden opgedragen aan generaal Sosnkowski, die dan tevens premier zou wor den. Na afloop van de presidents-verkiezing in den herfst zou hij met de hoogste macht worden bekleed, welke gelijk zou staan aan een dictatuur. De „Petit Parisien" bespreekt Polens buitenlandsche politiek en meent, dat de pro-Duitsche politiek haar tijd heeft gehad en dat Frankrijks geallieerde de reddings boei in den vorm van een herzien Oostelijk pact zal vastgrijpen. BELGISCH KONINGSPAAR IN STOCKHOLM. De feestelijke ontvangst van het Belgische koningspaar in de Zweedsche hoofdstad vormde den aanvang van de groote feeste lijkheden ter gelegenheid van het huwelijk van prinses Ingrid met den Deenschen kroonprins en van den 50üsten gedenkdag van den Zweedschen Rijksdag. Het hoogte punt van de feestelijkheden ter eere van het Belgische koningspaar vormde het diner, dat koning Gustav in het koninklijk paleis aanbood en waaraan 180 personen aanzaten. Het corps diplomatique was voltallig aan wezig. Het was een uur tevoren door koning Leopold ontvangen. De hooge gasten zullen echter zoowel de huwelijksplechtigheden als ook die ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van den rijksdag bijwonen. Geschenkenstroom voor prinses Ingrid houdt aan. De stroom van geschenken voor prinses Ingrid, die Vrijdag a.s. in het huwelijk treedt met prins Frederik van Denemarken, houdt nog steeds aan. Nadat het bruidspaar de godsdienstoefe ning in de kapel van het paleis had bijge woond, kwamen vele delegaties gelukwen- schen en geschenken aanbieden. De archi tect Malmsten overhandigde de teekening van een eetkamer-ameublement, dat thans in bewerking is in opdracht van de bevolking van Stockholm. Het Zweedsche volk schonk zilver eetgerei, tafellinnen, een groote col lectie boeken en geschenken, welke de prin ses nog moet uitkiezen. Van haar grootvader, den koning van Zweden, kreeg prinses Ingrid een kostbare broche. Deze is indertijd vervaardigd in op dracht van den vader van Frederik den Groote van Pruisen en door alle koningin nen van Pruisen gedragen. Als zij na het overlijden van koning Christiaan, koningin van Denemarken zal zijn geworden, zal zij de zevende vorstin zijn, die deze broche draagt. De afglijding naar links, die de jong ste gemeenteraadsverkiezingen in Frankrijk te zien hebben gegeven, is voor oud-premie- Doumergue geen ver rassing geweest. Heb ik niet in een van mijn radiorede voeringen aangekondigd aldus ver klaarde hij aan een vei tegen woord iger van de „Excelsior" dat op de commu nistische candidaten tal van socialisten zouden stemmen? Beiden gaan uit van soortgelijke doctrines, maar het com munisme heeft voor de mas6a een ver- lo del ijken klank. Inderdaad is historisch bewezen, dat in laatste 'nstantie de par tijen van uiterst links slechts aan haar rechtervleugel winst kunnen behalen Strategisch gesproken, is het mogelijk, dat het den „anti-collectivistischen" or ganisaties somtijds aan behendigheid h eft ontbroken. Wellicht hebben zij een overdreven heftigheid aan den dag ge legd, waardoor hun tegenstanders in Kolonel Lawrence overleden. (Dag. Overzicht). Laval 6lechts een uur te Berlijn. (Buitenland). De bekende Duitsche veldmaar schalk von Mackensen te Boedapest ernstig ziek geworden. (Buitenland). Groote legersterkte van Italië in Abessynië. (Buitenland). De sociaal-democraten tegen de regeeringsplannen. (Binnenland). Het geval van menschenroof aan de Duitsche grens; waarom weiger de Gutzeit naar Nederland terug te keeren? (Binnenland). De Vrouwen-vredesdag te Den Haag. (Binnenland). 's Werelds grootste vliegtuig neer gestort; de „Maxim Gorki" vernield; 48 dooden. (Luchtvaart). De luchtvloot-dag op Schiphol. (Luchtvaart). De groote titanenstrijd Hollan 1 Engeland. (SpoK en Wedstrijd). 18-jarige Alkmaarsche jongen op den Helderschen weg doodgereden. (Stad). (Zie verder eventueel laatste berichten.) staat werden gesteld hen voor fascisten uit te krijten en van op komst zijnde dictaturen te spreken. Een eenvoudig onderzoek der feiten bewijst evenwel, dat de dictators voortkomen uit het socialisme. Mussolini en Hitier zijn hier van voorbeelden. Wanneer er inderdaad ee'i Fransch fascisme zou zijn dan zou dit uit het socialisme voortspruiten. Een bijzonder eigenaardige crimineele zaak houdt op het oogenblik de Australische politie bezig. Uit Sydney wordt daarover het volgende geseind: Kortgeleden was een haai gevangen en in een aquarium onderge bracht, waar het dier een menschenarm uit spuwde. Een zekere James Smith herkende aan de tatoeëeringen en aan een om de pols zitten den armband den arm van zijn broer. De politie stelde daarop een onderzoek in en constateerde, dat de broer van James Smith veertien dagen te voren verdwenen was, in verband waarmede een arrestatie kon worden verricht. De politie vermoedt nu, dat het lijk van Smith in stukken is gesne den en vervolgens in zee gegooid. De haai was inmiddels overleden en werd geopend. In de ingewanden van het dier werden ech ter geen verdere sporen van een menschen- lijk meer gevonden. Vol spanning wacht het publiek thans de opheldering van dit zeker niet alledaagsche drama af. Zaterdag werd door de Deutsche Cha- ri las verband een goedgekeurde huis- en straatcollecte gehouden. De rijksminis ter van binnenlandsche zaken laat me- dedeelen, dat deze bond in geenerlei zakelijk contact staat met de Charitative Vereinigung G.m.b.H. die borg gesteld is vóór een bedrag tijdens het proces tegen zuster Dernera. In den loop van Zaterdagochtend echter is de straatcollecte begonnen van den Charitasbond. Naar de directie der politie te München mededeelt, is het in den loop van die collecte in verband met het uitgesproken vonnis tegen zuster Wernera tot ernstige verstoringen ge komen van de openbare orde en rust en veiligheid. Aangezien verdere verstorin gen van de orde te verwachten waren, moe6t de collecte verboden worden Ook de collecte aan huis was vorb.-üen. DE APPEL VAN PARIS. Wie is de schoonste van Frankrijk' Een oogenblik heeft het er op geleken, dat de verkiezing van Frankrijks schoonheids koningin zou leiden tot het uitbreken van een nieuwen Trojaanschen oorlog. De jury had namelijk beslist, dat de titel „Miss Fran ce" toekwam aan d. 22-jarige Elizabeth Pitz, een meisje uit Saarland. De teleurgestelde schoonen stelden zich terecht op het standpunt, dat deze jonge dame niet mede kon dingen naar het hoogste, dat voor een Fransch meisje te bereiken is, omdat Saarland Duitsch is geworden. Zij

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1