DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De regeering vraagt schorsing
der beraadslagingen.
Het kabinet-Colijn.
Bescherming van
den gulden.
De ministerraad bijeen.
Persstemmen.
No. 172 Dit nummer bestaat uit twee bladen- Directeur: C. KRAK.
Woensdag 24 Juli 1935
137e Jaargang
Tweede Kamer
De katholieken zeggen hun vertrouwen in
de regeering op, waarna de debatten ge
schorst worden.
Kamerontbinding of een regeeringscrisis?
De rede van prof. Aalberse.
Hel kabinet-Colijn
blijft op zijn post
Aftreden of kamerontbinding?
Handhaving van den gulden?
Wal vandaag de
aandacht trekt.*.
Disconto-verhooging
Nederlandsche Bank.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactwl <0.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
V
Na vele moeilijke jaren het schip van staat
door hooge en gevaarlijke golven te heb
ben gestuurd, heeft kapitein Colijn thans te
kennen gegeven, dat het mogelijk is, dat hij
het roer uit handen zal geven en het bevel
aan anderen zal overlaten.
De reeds langen tijd morrende beman-
ning het grootste deel daarvan althans
fe tot de conclusie gekomen, dat wij in een
verkeerden koers varen. Men wil een anderen
weg volgen, ongeacht de waarschuwing van
zoo vele ervaren schippers, dat die reis met
onbekende bestemming wel eens op een schip-
breuk zal kunnen uitloopen.
Er wordt samengespannen tegen het kabi
net Colijn. Katholieken en sociaal-democra
ten vinden elkaar in een onnatuurlijk verbond
en zij zullen de hulp van revolutionnaire
groepen moeten accepteeren om een regeering
te kunnen vormen, die een meerderheid in
deze Kamer kan vinden.
Dan gaan wij in sociaal en economisch
opzicht een geheel anderen kant uit, dan
verlaten wij de veilig geachte wegen om ons
op het pad van avontuur te begeven, dan is
ook onze gulden niet veilig meer en steunt de
gemeenschap op een politieke ketting, waarin
een revolutionnaire groep een zeer bedenke
lijke maar voor de regeering onmisbare scha
kel vertegenwoordigt.
Colijn, een onzer eminentste staatslieden,
een der zeer weinigen aan wie wij in deze
moeilijke jaren onze belangen wilden toever
trouwen, zal moeten verdwijnen om plaats te
maken voor een der kopstukken van de sa
menwerkende oppositioneele groepen.
Zal H.M. de Koningin dit ontslag aan
vaarden?
Terwijl wij dit schrijven, is dat nog niet
bekend. Er is de mogelijkheid van een Ka
merontbinding, die misschien groote politieke
verrassingen zal kunnen brengen, maar die
in woelige tijden als deze in het algemeen
ongewenscht is.
Er is ook de mogelijkheid, dat H.M. de
Koningin den heer Colijn de vorming van
een nationaal kabinet zal opdragen, waarin
hij veel van zijn vroegere medewerkers een
plaatsje zal kunnen geven.
Maar dan zal toch een andere koers ge
volgd moeten worden, wil men op den steun
van deze Kamer blijven rekenen.
Deze afbrekende actie van samenwerkende
politieke groepen heeft een gevoel van groote
onzekerheid doen ontstaan.
Wat zal de toekomst ons brengen? Zullen
land en volk met het inslaan van een anderen
koers gebaat zijn?
Of zullen wij nu van het eene avontuur in
tat andere vallen, zal de politiek weer hoogtij
v'eren en zal al die politieke actie ten slotte
zoo groote ontevredenheid uitlokken, dat
"kuw opkomende volksgroepen den vader-
landschen grond geschikt vinden om nu het
^ad te doen worstelschieten, dat tot dusver-
a's afkomstig van een uitheemsche plant, in
°nzen grond niet goed heeft willen gedijen?
Hoe het ook in de naatste toekomst gaan
Za'> dit Kamer-conflict blijft voor allen, die
rust en orde der laatste jaren waardeer-
c'en. diep te betreuren.
Toen minister Colijn zich gisteravond van-
u't de Kamer huiswaarts begaf, is hem door
duizenden, die zich op het Binnenhof verza-
Held hadden, een ovatie gebracht, die hem
diep moet hebben getroffen.
Het moet hem een bewijs geweest zijn, dat,
"Wat er thans ook gebeuren moge, de groote
massa van ons volk doordrongen is van het
tót, dat hij ons land in deze moeilijke jaren
zeer groote diensten heeft beweze»
Ben Haag, 23 Juli.
Een vergadering van historische be-
teekenis en w aarvan de gevolgen op het
oogenblik, dat wij dit schrijven, nog niet
zijn te overzien. Op het Binnenhof een
bijzondere drukte. De loges en tribunes
yoi. Mevrouw Colijn aanwezig. Spanning
in de atmosfeer. Alle ministerss achter
de regeeringstafel. Bleeke zorgelijke
gezichten.
De replieken brachten een langen tijd
van afwachten. Want verscheidene spre
kers gingen vooraf aan prof. Aaiberse
(i k.), den man, op wien het wachten
was. Onder dood6che stilte der Kamer
nam hij het woord. Hoe onvriendelijk
wis al aanstonds zijn toon! Hij beschul
digde het kabinet, niet tegen kritiek te
kunnen, en ook de rede.ijkste en billijk-
ste kritiek als ongeoorloofd te beschou
wen. Dit beloofde weinig goeds, al wilde
hij er zich wel bij neerleggen, dat de
stemming over het bezuinigingsontwerp
niet zou worden uitgesteld tot na de af
handeling van de vaste lasten-ontwer-
pen. Het geheele betoog, waarmee de
leider der katholieken zich tegen het
Kabinet richtte, verraadde een groote
geprikkeldheid. Concrete grieven bevat
te het weinig. De imponderabila speelden
blijkbaar een groote rol. De zes stellin
gen, waarin de rede culmineerde, eindig
den in de uitspraak, dat de katholieke
fractie niet het geloof en het vertrouwen
kan geven, als het kamnet van haar
vraagt. Men gevoelde: dit was een oor
logsverklaring van de grootste Kamer
fractie, waarvan partijgenooten in de
re^eering zitten. Minister Colijn zal dit
wel hebben verwacht. Al is zijn kabinet
extra-parlementair, met de vooraan
staande figuren van bevriende fracties
heeft het een levendig contact onder
houden. En de katholieken hebben niet
nagelaten de regeering hun ontevreden
heid te laten merken.
Maar men kon toch zien, dat bij len
kabinetsleider de klap aankwam. B'eek
en geschokt, zat hij ineengezakt. Aan
zijn wensch, precies het verschil te ver
nemen, dat de regeering van de katho
1'cken scheidt, is niet voldaan. Daartoe
zijn de zes stellingen niet concreet ge
noeg. Waarom /.ij betrekkelijk zoo vaag
zijn? De heer Aalberse heeft verklaard
dat zij „het eenstemmig antwoord var.
de katholieke Kamerfractie vormden.
Eenstemmigheid bij haar is slechts te
verkrijgen op een vage formule.
Een motie van wantrouwen lienden
de katholieken niet in, neen. Maar. zei
prof. Aalberse, als er een motie van ver
trouwen wordt ingediend, stemmen wij
daar niet voor. Zulk een motie wordt in
het Nederlandsche parlement niet inge
diend. Dit is geen gewoonte.
Maar vast staat, dat de regeering het
ve.rtrouwen der grootste partij, waarvan
zij leden in haar midden telt, heeft ver
loren. Wat nu?
Je heeren Dq Geer (c.h.), Schouten
(a.r.) en JoekenAv.d.) trachtten, te kram
men en te lijmen en de suggestie te wek
ken alsof de zaak niet hopeloos was.
Maar terwijl na prof. Aalberse andere
afgevaardigden het woord voerden,
werkte minister Colijn aan een regee-
rir.gsverklaring. Hij gaf ze minister
Oud ter inzage. In diepen ernst zaten
beiden over het stuk gebogen.
De sprekers vermochten slechts zel
den, belangstelling te wekken. Eerst
was het wachten op prof. Aalberse ge
weest. Nu was het wachten op den
minister-president. Be voorzitter gaf
hem eenige uren om zich voor te berei
den, en liet hem in den avond aan het
woord.
Op het Binnenhof bleef de menigte
wachten
In de avondvergadering van
heden heeft minister Colijn een
verklaring afgelegd, waarin hij her
innerde aan wat prol. Aalberse
(r.k.) 's middags had medege
deeld, nl. dat, wanneer over den
motie van vertrouwen in de regee-
Minister Colijn
ring zou moeten worden gestemd,
de geheele katholieke fractie haar
stem hieraan zou onthouden. Hoe
wel, aldus de minister-president,
zulk een motie niet is ingediend en
er dus niet over kan worden ge
stemd, houdt deze verklaring een
ondubbelzinnige veroordeeling in
van het algemeene regeeringsbe-
leid, met name op sociaal en econo
misch gebied. Z. Exc. wees er op,
dat namens de sociaaldemocrati
sche en communistische fracties
soortgelijke verklaringen waren
afgelegd en ook door eenige op
zichzelf staande leden der Kamer,
met welke uitdrukking hij blijkbaar
doelde op afgevaardigden als de
heeren Sneevliet (r.s.) en Van
Houten (c.d.) Daar dus de meerder
heid der Kamer geen vertrouwen
meer stelt in het regeeringsbeleid,
waarvan het bezuinigingsontwerp
een onderdeel is, was het kabinet
tot het besluit gekomen, dat het
thans gewenscht was, schorsing van
het debat over dit ontwerp te ver
zoeken, ten einde zich te beraden
over het advies, dat het aan de
Kroon zal moeten uitbrengen.
Natuurlijk is het debat hierna ge
schorst. Be volgende Kamervergaderin
gen gaan nu niet door.
Toen, nadat vanmiddag prof. Aalber
se had gesproken, nog andere afgevaar
digden het woord voerden, vroegen wij
ons reeds af, waarom het debat eigenlijk
nog moest worden voortgezet. Dat het
kabinet, nadat de katholieken te ver
staan hadden gegeven, het niet meer te
vertrouwen, niet rustigjes aan zou kun
nen blijven, was te verwachten. De mi
nister-president heeft in zijn verklaring
nog de moeite genomen, uit te rekenen,
dat de meerderheid dei' Kamer geen
vertrouwen in de regeering stelt. De
katholieken hadden niet verklaard, tegen
het bezuinigingsontwerp te zullen stem
men, maar nu zij het kabinet hun ver
trouwen hadden opgezegd, viel niet aan
te nemen, dat de regeering het wetsont
werp kalm met de Kamer zou afhande
len Was het laatste wel geschied, er
zou wel een zeer scheeve verhouding zijn
ontstaan.
Wat er nu gebeuren zal? Kameront
binding? Bij nieuwe verkiezingen zou
het volk geen uitspraak kunnen doen
over het vraagstuk der devaluatie, want
hierover heerscht in df partijen zeiven
geen eenstemmigheid en prof. Aalberse
zelf is tegenstander van devaluatie. Zal
het kabinet zijn ontslag aan H. M. de
Koningin aanbieden? Dit is zeker: tot
het laatst toe staat het op de bres voor
De Regeeringspersdienst deelt
het volgende mede:
Naar aanleiding van de ver
klaring door minister Colijn
gisteravond namen6 het kabinet
in de Tweede Kamer afgelegd,
wordt er ter voorkoming van
alle misverstand de aandacht op
gevestigd, dat het kabinet niet
als demissionnair beschouwd
mag worden.
Het kabinet kan pas demissi
onnair genoemd worden, wan
neer het beraad tot het houden
waarvan het op grond van de
politieke situatie aanleiding
vindt, er toe leidt dat het, kie
zende tusschen aftreden en Ka
merontbinding, aan de Koningin
zijn ontslag aanbiedt.
Het kabinet blijft in functie en
er verandert, zoolang het zijn
verantwoordelijkheid draagt,
niets aan het regeeringsbeleid.
Dit betreft ook het regeerings
beleid ten opzichte van onze
munt. Ook te dezen aanzien
blijft het kabinet-Colijn op zijn
post en met betrekking tot het
vraagstuk der devaluatie huldigt
het onveranderd het afwijzende
standpunt, door den voorzitter
van den ministerraad en den
minister van Financiën Vrijdag
j.1. uiteengezet. Hieruit kan te
vens worden afgeleid dat het
kabinet zoo noodig zonder ver
wijl de krachtigste maatregelen
zal nemen om den gulden tegen
directe of indirecte aanvallen in
welken vorm dan ook te be
schermen.
de pariteit van den gulden. Zulks blijkt
uit de hedenavond gepubliceerde ver
klaring, waarin de regeering meedeelt,
desnoods door de krachtigste maatrege
len aanvallen op den gulden af te zullen
slaan. Wij hebben reden aan te nemen,
dat, toen minister Steenberghe het be
sluit had genomen, af te treden, H. M. de
Koningin invloed heeft geoefend om hem
te bewegen, aan te blijven, totdat zijn
opvolger was benoemd, opdat niet de
minste twijfel aan de houding der re
geering inzake handhaving van den
gouden standaard zou ontstaan. Thans
echter is er een kabinet, waarin de meer
derheid der Kamer geen vertrouwen
stelt, terwijl op geen stukken na valt te
zeggen, hoe de nieuwe regeering eruit
za'. zien. Dit schept gevaren voor de po
sitie van den gulden, ter bezwering
waarvan bet kabinet stevig stelling
neemt ter bescherming van den gouden
standaard. Laat ons hopen, dat zijn
verklaring haar uitwerking niet zal
missen.
Van de avondvergadering heden kan
gezegd worden: kort maar hevig. Zij
duurde slechts tien minuten. In en bui
ten het Kamergebouw was de belang
stelling enorm. Er waren tweemaal zoo
veel journalisten als gewoonlijk en on
der hen vele buitenlanders. De schare
op het Binnenhof riep herinneringen op
aan den dag, dat de Eerste Kamer de
vlootwet verwierp. De kabinetsleider las
de verklaring met vaste stem voor, maar
was evenals de andere bewindslieden
merkbaar onder den indruk van het
oogenblik. De menigte op het Binnen
hof juichte mini6te Colijn, toen hij in
zijn auto stapte, toe.
Omtrent den hedenochtend ge
houden ministerraad vernemen wij,
dat deze gewijd was aan een be
spreking van de politieke situatie.
Voorts vernemen wij, dat de mi
nister-president een onderhoud met
H.M. de koningin heeft aange
vraagd voor hedenmiddag.
Een regeringsverklaring van mi
nister Colijn. (Kamer-overzicht).
Het conflict ItaliëAbessinië.
(Dag. Overzicht).
De rassenstrijd in Duitschland,
en interview met Streicher. (Bui
tenland).
Revolverdrama in den Braziliaan-
schen Senaat. (Buitenland).
Groote boschbrand in Zuid-
Frankrijk. (Buitenland).
De onlusten in Lahore; ongeveer
160 gewonden. (Buitenland.)
De ramp van de Gaai; de oorzaak
van het ongeluk (Luchtvaart).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
De Nederlandsche Bank ver
hoogt met ingang van 25 Juni
haar tarieven over de g e-
h e e 1 e linie met 2 Het
wisseldisconto zal derhalve
5 bedragen.
Nu het bezuinigingsontwerp voor het
oogenblik niet verder behandeld wordt en
een spoedige hervatting van de behandeling
daarvan ook niet waarschijnlijk is, zullen
de begrootingen moeten worden ingediend
zonder rekening te houden met het bezuini
gingsontwerp, hetgeen beteekent, dat de in
verband daarmede in die begrootingen reeds
verwerkte bezuinigingsmaatregelen zullen
worden teruggenomen.
Hedenochtend is de ministerraad in bui
tengewone zitting bijeengekomen om overeen
komstig de gisteravond door minister Colijn
in de Tweede Kamer afgelegde verklaring
zich te beraden over de politieke situatie.
Een definitieve beslissing over het aan de
Kroon uit te brengen advies wordt in een
morgenochtend te houden vergadering van
den ministerraad genomen.
Ten aanzien van de zitting van
hedenochtend kan alleen nog wor
den medegedeeld, dat daarin het ka
binet opnieuw zijn wil heeft beves
tigd om zoo noodig met de k r a c h-
tigste middelen op te treden
tot handhaving van den ga-
ven gulden.
DE DRUKTE OP HET
BINNENHOF.
Gistermiddag voor den aanvang der
vergadering van de Tweede Kamer had
zich op het Binnenhof een groote schare
belangstellenden verzameld. Voor den
ingang van het Tweede Kamergebouw
hadden velen zich opgesteld om de
Kamerleden te zien, waarvan men
elkaar de leidende figuren aanwees.
Voor de publieke tribune der Kamer
stond een lange en dichte file van men-
schen, die hoopten een plaats machtig
te worden. Be aankomst van de Minis
ters wekte uit den aard der zaak niet
geringe belangstelling. Om een plaatsje
op de publieke tribune te bemachtigen
stonden gistermorgen om 9 uur reeds
menschen te wachten.
Be belangstelling op het Binnenhof
was 's avonds nog grooter dan 's mid
dags, het geval was, waar men den af
loop der besprekingen volgde.
Toen de Ministerpresident, dr. Colijn,
na zijn afgelegde verklaring het Tweede
Kamergebouw verliet om in zijn auto
plaats te nemen, is hij door de menigte
luide toegejuicht. Het „Leve Colijn" was
niet van de lucht. Men verdrong zich om
de auto, zoodat deze zelfs hier en daar
niet verder kon rijden.
Be minister-president was daardoor
zichtbaar getroffen.
Onder den titel „Donkere wolken" schrijft
de N.R.Crt. (lib.) o.a.:
Wat in de laatste dagen menigeen moet
hebben gevreesd is een feit geworden. Door
de verklaring, die prof. Aalberse gistermid
dag namens zijn geheele fractie heeft afge
legd, is een conflict tusschen het kabinet-
Colijn en de meerderheid der Tweede Kamer
uitgebroken. Ondanks de ernstige waarschu
wing uit eigen kring, heeft de katholieke
groep het land in een moeilijke politieke
situatie gebracht, die in het verleden nauwe
lijks haar weerga vindt.
Hiermede is een gezwel opengebarsten,
waarvan het eerste symptoom zich reeds bij