DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het conflict Italië-Abessinië. fiaqeliiksch Overzicht DE KABINETSCRISIS. No 177 Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeur: C. KRAK. Dinsdag 30 Juli 1935 137e Jaargang Italië s deelneming te Genève nog steeds onzeker; evenals de houding van Engeland. De Italiaansche pers oefent critiek uit. PERSSTEMMEN. 1Vai vandaag de aandacht trekt,,. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Nog steeds is et onzeker of Italië verte gen woordigd zal zijn bij de zitting van den Volkenbond op Woensdag a s., zegt de cor respondent van het Hbid. te Rome. De re- veering heeft haar besluit dienaangaande, indien dit reeds genomen mocht zijn (wat wei waarschijnlijk is), nog niet bekend ge maakt en zal daarmede wel tot het laatste ogenblik wachten. Men is te Rome in welin gelichte kringen evenwel van meening, dat Italië zijn afgevaardigden naar Genève zal sturen, doch met bet voorbehoud, dat, zoo dra de besprekingen een breede. terrein gaan bestrijken dar. Italië gewenseht acht, deze vertegenwoordigers zich zullen terugtrekken De twee telegrammen, die de Italiaansche regeering dezer dagen aan het Volkenbonds secretariaat heeft verzonden, bewijzen dit duidelijk, en bovendien is alles wat de pers in dit verband meldt voor geen tweeërlei uit leg vatbaar. In Rome is het nog ste .ds onbekend of Engeland, of eventueel een ander land, het initiatief zal nemen om aan het verzoek yan Abessinië tegemoet te komen en de geheele verhouding usschen de beide landen tot on derwerp van de bespreking te maken. Zou dit gebeuren dan dreigt Italië Genève den rug toe te keeren. Of die bedreig ng ook ten uitvoer zal ko men, is echter nog een andere zaak! Daar nog steeds niet is bekend gemaakt welke houding de Engelsche afgevaardigden zullen aannemen, is men hier eenigszins on gerust. Men mag dar. al niet veel waarde hechten aan Genève, toch zou een veroordee ling, in welken voim dan ook, van het Ita liaansche optreden zeer pijnlijk gevonden worden. En juist ciaar men niet geheel zekei is, dat de besprekingcr werkelijk het beper kende karakter zulle j dragen dat men hier graag zou hebben, is de geheele pers een stemmig in haar beweringen, dat de zitting van 31 Juli stellig en zeker zich alleen zal bezighouden met d« pog-ng om een vijfden arbiter te benoemen, en dat de geheele zit ting slecht een dag zal duren. Uit die al te posit;eve verzekeringen ge voelt men de vrees zoo men zulk een sterk woord gebruiken mag, dat Engeland zou kunnen denken: Beter een Volkenbond zon der Itaijë, dan eer. Volkenbond, die ook het laatste restje van gezag zou inboeten Besprekingen, die alleen over Wal-Wal zouden handelen, zouden immers weinig te beteekenen hebben, daar Wal-Wal niets an ders is dan een klein onderdeel van de ge heele kwestie tusschen Abessinië en Italië. Van belang is een artikel in de „Corriere della Sera", waarin het 'aatste telegram van den Negus aan den Volkenbond wordt becri- tiseerd. De inhoud van dat telegram zou met de waarheid in strijd zijn, in zoover dat, aldus het blad, het niet de Italiaansche regeering zou geweest zijn, die eenige beperking had opgelegd aan de arbitragecommissie te Scheveningen, doch dat dit gebeurd is door den Volkenbond. De Italiaansche afgevaar digde te Scheveningen zou niet anders heb ben gedaan dan letterlijk het besluit 'nter- Preteeren, zooals dat door den Volkenbond 10 zijn zitting van 25 Mei genomen was. Dat Volkenbondsbesluit hield in, dat de arbitrage-commissie niet competent zou zijn te beoordeelen of Wal Wal al dan niet Italiaansch gebied is. Dit is inderdaad juist, doch men zal zich herinneren, dat de Volkenbond deze beper- *'ng der bevoegdheden van de arbitrage commissie eerst heeft gesanctioneerd, nadat de Italiaansche regeering duidelijk te ver baan had gegeven, dat dit voor de eenige voorwaarde was waarop zij bereid was tot arbitrage over te gaan. Verder merkt de „Corriere" op, dat in het te'egram van den Negus belangrijker dan datgene wat er staat, datgene is, wat er in verzwegen wordt. Dat telegram handelt namelijk uitsluitend °ver de arbitragecommissie, terwijl het toch Wel zeker is dat Abessinië niets zal nalaten om te maken, dat in Genevé de geheele ver houding tusschen Italië en Abessinië bespro ken wordt. Juist om daartoe te komen heelt Abessinië reeds verscheidene nota's aan Ge- gericht, waarin op art. 15 van het V ot- kenbondspact een beroep gedaan wordt. Men mag dus niet aannemen, dat thans Plotseling Addis Abeba van meening zou zijn veranderd en zonder meer er mede ac toord zou gaan dat de besprekingen zich zouden beperken tot het Wal-Wal incident. Wat de Italiaansche pers zegt. Een A.N P -telegram uit Rome meldt, dat aan den vooravond van de zitting van den Volkenbondsraad de Italiaansche bladen nog maals het probleem van het levensrecht en machtsrecht van ieder beschaafd volk stellen tegenover de beweerde rechten en het prestige van den Volkenbond. Teneinde de interventie van den Volken bond op te leggen en te legitimeeren, aldus de Giornale d'Italia, spreekt men over de ge lijkheid van rechten en plichten tusschen alle volkeren. Maar deze gelijkheid moet eerst tegenover de geschiedenis en de rechtvaar digheid bestaan. Het blad ontkent, dat men Italië en Abessinie op hetzelfde niveau kan stellen. Abessinie is een land der slavernij, dat gebieden doorrazzias ontvolkt en niet in staat is zich zelf te regeeren, terwijl het roof verkiest boven productief werk en geen vruchtbaarheid kan geven aan de toch zeer rijke gronden, noch de moreele waardigheid van zijn verschillende volken op peil weet te houden. Italië daarentegen is een oude natie met een roemrijke beschaving, die thans zijn moeraslanden weet te ontginnen en bevolken, die van den arbeid de moreele wetten en de basis van het politieke recht in haar staat heeft gemaakt. Italië is in staat geweest in zijn Oost-Afrikaansche koloniën vreedzame dorpen te stichten ten behoeve van de slaven, die uit Abessinie wisten te ontvluchten en wien men stukken land geschonken heeft. Zoolang beschaving en eer der volken waar de zullen hebben en zich onderscheiden van barbarij zal men nooit een zoodanige gelijk heid van rechten kunnen inroepen. Overi gens, wanneer er tusschen Italië en de tegen woordige groote imperia een pariteit de jure bestaat, dan toch nog niet de facto Zonder nog rekening te houden met de enorme aan winsten in koloniale gebieden, te Versailles verkregen door Engeland, België e.a. terwijl Italië bijna niets kreeg, is Engeland in zijn nationaal gebied met een bevolking, die slechts weinig meer is dan de Italiaansche, rijk aan kolen en ijzer, terwijl het ongeveer IV, millioen K M. 2 koloniën heeft met 62 millioen inwoners. Frankrijk eveneens rijk aan kolen, ijzer en potasch terwijl het een bevolking heeft, die geringer in aantal is dan de Italiaansche, maar toe een koloniaal gebied bezit van on geveer 12 millioen K.M-2. Italië bezit daar tegenover, arm aan grondstoffen zijnde en met een moeilijk bergachtig nationaal gebied, slechts 2.472.537 K M.2 koloniaal gebied, voor het grootste gedeelte woestijnachtig en met slechts 2V, millioen inwoners. Boven dien oefent Engeland door zijn dominions de controle uit over 't uitgestrektste deel van de wereld en sluit het zijn deuren voor immi gratie van vreemdelingen en voor den handel van andere landen. Het gaat er om, aldus het blad, of Engeland de beheersching wil over de geheele wereld en ook nog alle vrije ge bieden wil reserveeren door middel van in terventie van den Volkenbond. Geen enkel groot volk kan op het oogenblik de rechten van Italië verwerpen, zonder tegelijkertijd de moreele en onwettige basis van eigen macht te vernietigen en zonder zich te ont wapenen tegenover iedere eisch tot herzie ning. Er kunnen in de geschiedenis der vol keren niet twee verschillende tijden en twee verschillende rnoralen bestaan, gescheiden door hetniet-definitieve feit, geheeten Volken bond. De Volkenbond mag er geen aan spraak op maken de volkeren te kristalli- seeren, die op weg zijn hun posities te ver sterken. Wanneer dit zou geschieden, zou de Volkenbond een vijandig instrument wor den tegen de natuur en de historie. Dat is het waarachtige probleem van den Volkenbond en niet de toepassing van het een of andere artikel van het pact, dat werd aangeroepen door den negus. Niet zooveel dooden bij Walkait. Het bericht in de Engelsche bladen inzake de schermutseling tusschen Italianen en Abessiniërs te Walkait wordt niet ontkend. In bevoegde kringen gelooft men echter, dat het aantal dooden overdreven is. De bijzondere correspondent van de „Ti mes" in de Abessinische hoofdstad meldt d.d. 28 Juli, dat dien morgen plotseling ruim 7000 man troepen uit de districten Kullo en Wallamo, onder bevel van den gouverneur van het eerste district, die geze ten was op een ezel, welke een prachtig met goud en zilver versierd zadel droeg, de stad binnen trokken. Zij paradeerden voor den keizer. De soldaten waren bewapend met ge weren, de meeste echter van oud model. Slechts enkelen waren voorzien van meer moderne wapenen. De onder-commandanten droegen lansen en hadden mantels om van leeuwenhuiden. Het geheel was natuurlijk zeer decoratief. In de hoofdstad werden de meeste soldaten voorzien van khaki-unifor- men, een betere wapenrusting, en betere am munitie. Het einddoel van hun ijlmarschen, dat zij over 17 dagen denken te bereiken, is Dabat, in het noorden van het district Gon- dar. De spoed waarmede gemarcheerd wordt en het feit, dat de troepen van het zuiden naar het noorden worden gedirigeerd, ter wijl spoedig anderen zullen volgen, toont aan, waar de Ethiopische leiders het groot ste gevaar gelegen achten. In strijd met de Etiopische gewoonte was de bagagetrein een dagmarsch vooruit gezonden. De correspondent meldt verder tenslotte o.a. dat volgens de laatste Etiopische rap porten de Italianen troepen en materiaal per vrachtauto's naar het gebied van de Skebeli rivier dirigeeren. Fransche versterkingen te Djiboeti. Met het oog op het Italiaansch—Abessi- nisch conflict hebben de Fransche autoritei ten voorzorgsmaatregelen genomen te Dzji- boeti, de haven van Fransch-Somaliland, die door den eenigen spoorweg Addis Abeba, is verbonden. De inlandsche bevolking heeft reeds bij tal van gelegenheden uiting gege ven aan haar syntpathie met de door Italië bedreigde Abessiniërs, zoodat in geval van oorlog met Italië moeilijkheden worden ge vreesd. Fransche oorlogsschepen hebben vier lich te kanonnen, munitie en een hoeveelheid prikkeldraad aangevoerd Waarschijnlijk zal het kleine garnizoen in Somaliland worden verstrekt met Senegaleezen. DR. COLIJN IN CONFERENTIE. De formateur dr. Colijn heeft hedenochtend vóór den aanvang van den gewonen ministerraad die ditmaal om 11 uur een aanvang nam, een langdurig onderhoud ge had met mr. Goseling, voorzitter van de R.K. Staatspartij en onder voorzitter van de R.K. Tweede Ka merfractie. Ook hedenochtend was de publieke belangstelling op het plein weer zeer groot. Een groote menschenmenigte wachtte op ien af loop der besprekingen in de hoop iets naders te vernemen. ZULLEN DE MINISTERS DECKERS EN VAN SCHAIK HEENGAAN? Er schijnt een zeer redelijke kans te be staan, zegt de parlementaire redacteur van de Telg., dat dr. Colijn er in zal slagen, het gestrande regeeringsschip vlot te brengen, al zal men goed doen, zich niet te vroeg te verheugen over gunstig schijnende vooruit zichten. Maandagmiddag van half vier tot ruim haif zes heeft de minister-president met de andere bewindslieden geconfereerd en met hen be sproken de mogelijkheden, welke het onder houd, dat hij des morgens met prof. Aalber- se had gehad, kon openen. Maandagavond heeft dr. Colijn te zijnen huize met den minister van financiën, mr. P. J. Oud, een nadere, waarschijnlijk meer financieel-technische bespreking gehad. Dins dagochtend zal er bij de alsdan te houden gewonen ministerraad nog wel aanleiding zijn en gelegenheid om zoo noociig de ge- dachtenwisseling van hedenmiddag voort te zetten. In politieke kringen is men ten opzichte van de kans van slagen van de krachtige poging van dr. Colijn om land en volk, in dien maar even mogelijk, voor de kwade kansen van een monetair avontuur te bewa ren, thans optimistisch gestemd. Alleen vraagt men zich hier en daar af, of het feit, dat H.M. de koningin gistermorgen aan dr. Colijn niet verzocht heeft, op de ont slagaanvrage van het kabinet terug te ko men, doch hem opdracht heeft verleend tot vorming van een extra-parlementair kabinet van breede samenstelling, wellicht wijst op de mogelijkheid van een reconstructie van het kabinet. In dit verband denkt men dan aan een eventueel uittreden van met name de ministers Deckers en Van Schaik. Onze indruk is echter, dat het toch zeker voorbarig is zich hieromtrent reeds nu aan concrete bespiegelingen te wagen, nog daar gelaten dat voor het oogenblik niet kan worden' ingezien, op welke wijze dr. Colijn wanneer de band met de R.K. fractie niet verzwakt zal worden, in beider vervanging zou moeten voorzien. Hoofdzaak is en zoo heeft blijkbaar ook de beurs de situatie gister geïnterpre teerd dat dr. Colijn wellicht, gesteund door het vertrouwen van H.M. de koningin en van een zeer groot deel van het land èn van het buitenland de leiding van de regeering zal behouden. Om meer dan één reden ware het te wen schen, dat dr Colijn en prof. Aalberse, twee i^annen van meer dan gewoon formaat, in het algemeen belang, dat beiden bijzonder lijk ter harte g;aat, het eens kunnen worden over een zakelijke basis van samenwerking voor regeering en R.K. fractie. NU COLIJN KABINETS FORMATEUR IS. De Maasbode (r.k.) zegt: In dit stadium van de kabinetscrisis, is de opdracht verrassend. Uit deze opdracht blijkt, dat ons vermoeden, dat in eerste instantie de onmogelijkheid gebleken was van de vorming van een parlementair kabi net, welk-ook, juist is. Van de twee beperkingen, die de opdracht aan prof. Aalberse inhield: „parlementair" en „op de breedst mogelijke basis" is de eer ste vervallen, aan de tweede echter wordt vastgehouden. Dat wijst nu wel zoo uitdruk kelijk mogelijk in de richting van opneming van de sociaal-democraten in de combinatie. Ongetwijfeld is daartoe door dr. Colijn zelf eenigermate de weg gebaand door zijn tege moetkoming aan de niet-ongegronde bezwa ren, door den heer Albarda naar voren ge bracht in verband met het capitulantenstel- sel. De persoon vai den formateur zal ook de anti-revolutionnairen makkelijker doen heenstappen over hun bezwaren tegen sa mengaan met de S.D.A.P. Toch lijkt ons, gaat „De Maasbode" verder, de opdracht aan dr. Colijn zeer moei lijk. De persoon van den formateur stelt aan de katholieke fractie wel zeer zware eischen van zelfoverwinning. Alleen de zekerheid, dat een hervormd kabinet-Colijn niet in allen deele de politiek van het demissionnair kabi net zal voortzetter., zal het den katholieken mogelijk maken hun medewerking te verke nen. Een tegemoetkomende houding ten op zichte van de katholieke fractie èn bij het for- muleeren van het program èn bij de keuze van zijn medewerkers mag dan ook van dr. Colijn worden verwacht nu hij bereid bleek de opdracht in beraad te nemen. Anders ware dit beraad slechts noodelooze stagnatie Toch dringen de omstandigheden onver mijdelijk de klemmende vraag naar voren, of deze opdracht niet slagen moet. De sociaal-democratische Kamerfractie heeft, naar de Maasbode mededeelt, besloten zich hardnekkig tegen een terugkeer van minister Colijn te verzetten, daar zij in zulk een terugkeer slechts winst kan zien voor de communistische en fascistische groepen. Het Algemeen Handelsblad (lib.) schrijft: Logisch is het, dat, nu prof. Aalberse niet in staat is gebleken om de koninklijke op dracht te vervullen, opnieuw een opdracht is verstrekt aan den staatsman die in 1933 de grondslagen voor breede samenwerking w e 1 wist te leggen. Nu de katholieke poging om een regeering te vormen is mislukt, komt het ons volkomen gerechtvaardigd voor, dat aan den leider der andere partij uit het conflict, de demis- sionnaire regeering. opdracht wordt gegeven om een nieuwe poging te ondernemen. Het ware voor de Kroon ook mogelijk geweest daartoe eenvoudig de ontslag-aanvrage te weigeren. Maar de thans gekozen weg lijkt ons in ieder opzicht beter. De figuur wordt nu zuiverder, inderdaad is door het conflict en door de mislukking van prof. Aalberse's poging een nieuwe toestand geschapen voor de beide partijen. Een formeel nieuw ka binet-Colijn zou voor een Tweede Kamer kunnen treden waar de jongste ervaring aan allen iets kan hebben geleerd, en waar de aan te nemen houdingen daardoor in toena derenden zin zouden kunnen worden beïn vloed. Die toenadering zal noodzakelijk zijn om de regeeringsmachine weer behoorlijk op gang te helpen. Tenzij' er zou worden aange stuurd op Kamerontbinding, die echter naar onze overtuiging de verwarring slechts zou doen toenemen, en die een lange periode van onzekerheid zou beteekenen, welke ook voor de positie van onze munt uiterst nadeelig zou kunnen worden. Het blad zegt voorts, dat de katholieken dc nieuwe taak van dr. Colijn in ruime mate kunnen blokkeeren. Zullen zij de verantwoordelijkheid op zich durven laden, na al hetgeen vooraf gegaan is? Zullen zij zich willens en wetens ont trekken aan de breede nationale samenwer king, zooals die in de afgeloopen twee jaren zij het dan natuurlijk niet zonder ver klaarbare moeilijkheden, zooals die in elke vrije samenwerking van gelijkwaardige partners in crisis-omstandigheden zullen voorkomen mogelijk is gebleken? Zullen zij blijven mokken nu zij bewezen hebben, dat de tijd er nog niet rijp voor is om de leiding in eigen handen te nemen? Of zul len zij hun loyale medewerking (die natuur lijk ciitiek kan inhouden) willen verleenen aan een nieuwe regeering-Colijn, d.w.z. on der den leider van wien de katholieke „Maasbode" nog dezer dagen schreef: „Toch erkennen wij gaarne, dat de weten schap dat het roer rustte in de ongetwijfeld sterke, rustige en ervaren hand van dezen man, verre boven de gewone maat, van in zicht in de internationale economische ver houdingen van breede visie ondanks zijn Het conflict Italië-Abessinië. (Dag. Overzicht). Groote boerenbetooging in Dene marken; een delegatie bij den ko ning. (Buitenland). Ook anti-semitische betoogingen te Dantzig. (Buitenland). Treinbootsing in Spanje; zes ern stig, 100 licht gewonden. (Buiten land). Hollandsche krankzinnige in Bel gië vermoord? (Buitenland). Te Diemen auto met vijf personen te water; allen gered. (Binnenland)* Nieuwe arrestaties te Oss. (Bin nenland). Ernstige auto-ongelukken. (Bin nenland). Aanbesteding van 34 boerderijen in den Wieringermeerpolder. (Stad). (Zie verder eventueel laatste berichten.) vastzitten aan denkrichtingen en toestanden van een voorbij verleden van diep chris telijke overtuiging bovenal, ons een gevoel van gerustheid gaf, dat wij zeer noode mis sen". De katholieke fractie heeft in de afgeloo pen week getoond wat zij niet kan. Het staat aan haar thans om te tonen wat zij wel kan. Het gaat daarbij om veel meer dan „vóór of tegen een volwaardigen gulden". Er zijn, besluit het blad, veel diepere waar den bij betrokken: de zelf-dicipline van een vrij volk, dat zich in vrijheid moet kunnen regeeren, ook wanneer het den wind tegen heeft. Het Volk (S.D A P.) begrijpt, dat de soc. dem. ook in een regeeringscombinatie niet de wet kunnen stellen. Wanneer, zegt het blad, men ons nochtans bereid zou vinden, de schouders te zetten on der een kabinet van economische wederop bouw, dan is het, omdat wij er van door drongen zijn, dat de plicht op ons rust om ook aan de eerste pogingen in deze richting al gaan die dan niet zoo ver als wij zelf nuttig en wenschelijk achten onzen steun niet te onthouden. Wij hechten er aan, dit duidelijk te zeggen, verklaart het blad, omdat wij hier en daar reeds klanken beluisterden, als zoude het ons met onze principieele bereidheid om een nieuwen regeeringskoers, gericht op het voe ren van een constructieve welvaartspolitiek, te steunen, geen ernst zijn. De Nederlander (c. h.) is over de katholieken niet tevreden. Het gebeurde, zegt het blad, bij de po ging tot kabinetsformatie van prof. Aalber se heeft de verantwoordelijkheid, die de r.k. op zich namen, toen zij bij monde van prof. Aalberse verklaarden, niet voor een motie van vertrouwen te zullen stemmen, wel zeer geaccentueerd. Want dezen gang van zaken hadden zij kunnen voorzien. Dat zij niet bereid waren te zamen met de S. D. A. P. in zee te gaan wisten zij natuurlijk. En evenzeer konden zij van te voren weten, dat een poging tot vorming van een parlementair kabinet op de breedst mogelijke basis geen kans van sla gen zou bieden. In deze omstandigheden hadden de r.k. het niet tot een conflict mogen laten komen Men weet, dat naar onze meenig de schuld van het conflict niet uitsluitend bij de r.k. ligt. Maar al heeft het kabiniet verkeerd gehandeld door op de wijze waarop het dat thans gedaan heeft, de vertrouwenskwestie te stellen en niet een uitspraak van de Ka mer af te wachten, de r.k. hebben evenzeer verkeerd gedaan toen dit eenmaal geschied was, de zaak op de spits te drijven. Dit had den zij alleen mogen doen, wanneer zij in staat en bereid waren geweest de regeerings- verantwoordelijkheid over te nemen en het komt ons voor, dat de wijze waarop prof. Aalberse bij zijn poging tot kabinetsvorming te werk is gegaan, bewijst, dat te voren reeds vaststond, dat zij dit niet waren. Want meer dan de gelegenheid tot vorming van een parlementair kabinet mochten zij, dunkt ons, niet verwachten. Hoewel het zeker niet gewenseht is, dat bij elke kabinetscrisis weer geconstateerd moet worden, dat een palementair kabinet niet mogelijk is, is er, naar het ons voor komt, zegt „De Nederlander", toch geen reden om dit al te tragisch te nemen. De politieke verhoudingen zijn er nu een maal naar en ook zonder zuiver parlemen taire kabinetten is een niet al te onbevredi gende functionneering van het huidige re- geeringsstelsel mogelijk. De N. Rott. Crt. (lib.) is ditmaal heel kort. Het is, zegt het blad een zeer moeilijke, on dankbare taak welker mogelijkheid de denis-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1