DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Dr. Schacht in moeilijkheden. Centrum Hotel fixigdiikscfi Ovtezida ^Buitenland HET CONFLICT ITALIË—ABESSINIE. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en cestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per maan cn bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 199 DU nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 24 Augustus 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Js hel reeds Ie laat om de fundamenten te ondersteunen Een moeilijke positie. De minst benijdenswaardige functionaris in het Derde Rijk is dr. Hjalmar Schacht, president van de rijksbank en belast met de waarneming van het hooge ambt van rijksmi nister van economische zaken. Een merk waardig man, deze dr. Schacht. Een persoon lijkheid. Geen gemakkelijk mensch in den om gang. Vaak uiterst beminnelijk, maar dan weer uitvallend, nijdig en zijn hem niet nader Itennende omgeving tegen zich innemend. Ik herinner me uitingen over hem uit den mond van hooggeplaatste buitenlandsche gedele geerden, die in 1933 en '34 in Berlijn einde loos over transferkwesties en andere onver kwikkelijke dingen met hem te onderhande len hadden. Die uitingen waren zeer kras, getuigden van woede, van zich persoonlijk beleedigd voelen en van den indruk, dat men niet met iemand te doen had, die in finan- cieele dingen altijd de volle waarheid zegt. Merkwaardig, waar men dr. Schacht aan den anderen kant vaak al te groote openhar tigheid verwijt. Maar er zijn ook andere in drukken. Nog kort geleden sprak ik met een Nederlandsch specialist in financieel-econo- mische dingen, die nu al eenige jaren regel matig met den Duitschen minister en bank- president te doen heeft en die mij als zijn eer lijke overtuiging te kennen gaf, dat dr. 1 Schacht als leider van een circulatiebank een stuk boven de meesten onder zijn internatio nale collega's uitsteekt. Latere generaties zullen beter dan wij kun nen overzien, welke de ware beteekenis van dezen merkwaardiger) man die bovendien een hartstochtelijk heereboer is in dezen merkwaardigen tijd geweest i6. Wij tijdgenooten van hem ondervinden groote moeilijkheid bij onze poging om, hem als mensch, als staatsman en als vakspecialist te rubriceeren. Het i6 slechts een zwakke karak teristiek, als we aanteekenen, dat hij moeilijk te benaderen en toch weer beminnelijk is, dat hij vele menschen onmiddellijk afstoot en toch ook weer oprechte vrienden weet te ma ken, dat er kringen zijn, die op hem zweren, en anderen, die hem geen oogenblik geloof of vertrouwen zouden willen schenken Men kan hier hooren, dat hij een oprecht nationaal- 6ocialist is, wiens vereering voor Adolf Hitier eerlijk is en diep; en daar weer, dat hij een opportunist is van het zuiverste water, die in 2'jn hart conservatief is en al6 't zijn moet, straks weer democraat, Gver één ding echter i6 men het in zeer breede kringen eens: dat hij zijn vak ver staat als weinigen, en dat hij als vakman moedig en doortastend is. Daarnaast is van secundair belang, tot welke groep in de veel kleurige eenheid van het Duitsche fascisme hij nu eigenlijk behoort en wie zijn intiemste handlangers in die groep genoemd mogen worden. Daarover wordt, als over veel soort- &e'ijke vermoedens die oude leiders betreffen, Vee' gemompeld en veel geheimzinnig ge- ^aan' Een geheimzinnigheid, die door het nazi-regeeringssysteem nu eenmaal wordt uitgelokt. Maar wij doen niet mee aan zulke »'ntieme wetenschap'' en houden ons liever aan de ware feiten en de onweerspreekbare Verschijnselen. Zijn rede te Koningsbergen. v Gr. Hjalmar Schacht heeft dezer dagen in koningsbergen ter gelegenheid van de ope- 7? der Oostelijke Jaarmarkt weer eens een «ïoote rede gehouden, een van zijn openhar- Uge redevoeringen, waarin veel gezegd en "°g meer verzwegen wordt, waarin men tus sohen de regels moet lezen en waarbij men ^['ige oefening moet hebben in het ontraad den van toespelingen. Het openhartige in 9eze redevoering was, dat hij weer eens on derstreepte? voor welke ongelooflijke moeilijk heden het Derde Rijk zich op het gebied der duiten, der schulden, der mogelijkheid van uitbreiding van den internationalen hande. Besteld ziet. Wij schreven onlangs, dat wij het Derde R'jk zien als een mooi huis, door idealisten ontworpen, maar vol barsten en op drijfzand gebouwd. Aan barsten dachten we, toen we ons herinnerden,Hioeveel porcelein reecis stuk geslagen is in den binnenlandschen strijd tvgen het politiek katholicisme, tegen het jodendom, de conservatieven, de „Stahlhelm" en andere fladdeerende of zich in lijdelijk verzet verstijvende groepen. Aan het drijf zand echter dachten we, toen we ons ver diepten in de naaste financieel-economische misère, die Duitsehland stellig te wachten staat. Daarover heeft dr. Schacht eenige zeer duidelijke dingen gezegd, en het is nu een cwestie van beoordeeling, of men ten slotte, als hij, neigt tot een zeker optimisme, dan wel of men meent, dat het voor ondersteuning der fundamenten alreeds te laat geworden is. Het ongeluk wil nu eenmaal, dat het Derde Rijk zijn boeken niet meer open legt. Noch voor den eigen staatsburger, noch voor den vaak zeer persoonlijk geïnteresseerden bui tenlander. Hoort men verkondigen, dat de totale vlottende schuld van Duitsehland 10 tot 12 milliard bedraagt, dan wal, dat deze schuld reeds tot 18 i 20 milliard alleen voor opgedekte uitgaven voor werkverschaffing en landsverdediging aangegroeid is, dan ant woordt Duitsehland, dat de eerstgenoemde schatting overdreven, de tweede absoluut on juist is. Maar hoeveel die schuld dan werke lijk bedraagt, hoort men niet. Hoogstens, dat het reeds om „enorme bedragen" gaat. Iets, dat wel voor niemand een verrassing zal ge weest zijn! Het is van Duitsche zijde nimmer ontkend, dat het geweldige project der wericverschaf- fing-tot-elken-pnjs, waarop dan de eveneens enorme kosten vcor de wederopbouw der landsverdediging gevolgd zijn, uitgaven, die beide nog van langen duur zullen zijn, al leen door leenen, en wel leenen bij de eigen bevolking, ten uitvoer kon worden ge bracht. Het is zeker alweer drie kwart jaar geleden, dat de bescheiden en sympathieken rijksminister van financiën graaf Schwerin von Krosigk voor het eerst in het openbaar zeide: „U vraagt, waar we het geld vandaan halen? We leenen het!" Inderdaad, het is alles geleend, op korte termijn veelal, bij de spaarbanken, bij de Rijks bank, bij de gouddiscontobank, bij de ver zekeringsmaatschappijen, bij de industrie Op grond van het beginsel, dat de herleving van de economie, van handel, scheepvaart, fabriekswezen, handwerk en wat niet al, geld in de laadjes der staatsburgers gebracht heeft en dat dit geld nu weer aan den staat, die voor de herleving zorgt, moet worden uit geleend, opdat het opnieuw uitgegeven kan worden. Er zijn menschen, en heusch niet de domste, die meenen, dat daarmee het perpe tuum mobile is uitgevonden; er zijn anderen, nog minder dom, die vreezen, dat het op den duur spaak zal moeten loopen, als de staat er niet in slaagt, uit de enorme leeningen op korte termijn, die ten slotte niet anders zijn dan potverteren, dezulke op lange zicht te maken. Wie weet, vertelt ons Zondag a.s. de rijks minister van financiën op de Leipziger Jaar markt een en ander, waar we wat meer hou vast aan hebben. Voorloopig weten we alleen, dat er een zekere binnenlandsche 6chuld is, waarvoor de Staat bonnetjes afgegeven heeft, een die zoo ongeveer tusschen de 10 en de 20 milliard ligt. En het is teekenend, dat men het niet eens op 10 milliard (niet millioen maar milliard!) nauwkeurig schatten kan. En daarbij is het einde werkelijk niet te overzien. Men zal er, op deze wijze voortgaande, stellig wel in slagen het aantal controleer bare werkloozen op nul terug te brengen. En dat is dan zeker een groot succes. Een moreel echter, in hoofdzaak. Want deze werkver schaffing blijft kunstmatig, van welk stand punt uit men ze ook beziet. Ze geschiedt ten laste van staat en gemeenschap en ze schep; ten deele waarden, die pas na tientallen ja ren productief zullen kunnen worden; of het nimmer zullen zijn. Het is een teren op de substantie, een knabbelen aan het volksver mogen, en het resultaat moet volksverarming zijn. Het is juist dat deze kijk op de dingen in hooge mate materieel is, en dat hoogstwaar schijnlijk als het volk daartoe ten slotte geschikt blijkt en niet het geduld verliest waarden van ander, geven we toe van hooger karakter, gewonnen worden. Een geestelijke welstand kan een vergoeding zijn voor gemis aan materieelen welstand. Misschien heeft de nuchtere president van de rijksbank ook daar aan gedacht, zij het ook niet zoo intensief en enthousiast als het Hoofd van Staat? Fransrhe persstemmen over de Engelsche kabinetsbesluiten. Ook de Parijsche avondbladen hebben slechts lof voor de wijze, waarop het Brit- sche kabinet gisteren de ItaliaanschAbes- sinische kwestie heeft behandeld. De „Temps" schrijft, dat de Engelsche ministers met voorzichtigheid, inzicht en gematigdheid hebben gehandeld. Zij hebben daarbij zoowel het Engelsche als het inter nationaal publiek een voorbeeld van koel bloedigheid gegeven, dat in verband met den ernstigen politieken toestand hoog noo- dig was. Het blad spreekt zijn voldoening erover uit. dat Engeland het wapen-uitvoer verbod voor Abessmië nog niet heeft opge heven, aangezien door een dergelijke ophef fing de nog bestaande vooruitzichten op onderhandelingen onherroepelijk verloren zouden zijn gegaan. Deze vooruitzichten be oordeelt het blad, waarschijnlijk in verband met den iets gematigder toon der Italiaansch Engelsche perspolemieken, iets gunstiger dan twee dagen geleden. Natuurlijk kan men niet concludeeren, dat Engeland ziin princi pieel standpunt heeft laten varen. Het voor naamste blijft echter, dat de weg voor di- Elomatiek contact niet is afgesneden en dat onden, Parijs en Rome verder kunnen zoe ken naar een formule, die het streven van Italië in overeenstemming zal weten te brengen met het beginsel der Abessijnsche onafhankelijkheid en met de algemeene Vol ken bondspolitiek. De „Liberté" constateert, dat de toestand niet gewijzigd is. Wanneer echter de Negus niet meer op de leus der Engelsche socialis ten „Oorlog aan den Oorlog" kan rekenen en van het Engelsche kabinet den raad krijgt, niet meer ongenaakbaar te blijven, zal men waarschijnlijk een oplossing kun nen benaderen, die met minder kosten en bloed gepaard gaat. Pessimistisch blijft het „Journal des De- bats", dat schrijft, dat geen verstandig mensch kan gelooven, dat voor de zitting van den Vofkenbondsraad nog een regeling mogelijk is. Het optreden der Italiaansche regeering op de driemogendheden-conferen- tie en alle uit Italië komende ernstig te ne men berichten doen zien, dat Mussolini vast besloten is, Abessinië aan te vallen en dat niets hem daar meer van af kan houden. Natuurlijk moet men elke voorkomende ge legenheid om den oorlog te verhinderen aan pakken, doch men moet den a! te kostbaren tijd niet al te zeer verspillen door naar een uiterst onwaarschijnlijke oplossing te zoe ken, en in plaats daarvan pegen, de schade te beoerken, opdat niet de geheele wereld door den brand, die in Afrika ontstaat, zal worden aangetast. In dit verband acht het blad het laatste artikel in het „Giornale d' I tal ia" van gisteren hoogst betreurens waardig en verwacht het, dat de Fransche'n regeering, die de taak van scheidsrechter en bemiddelaar heeft, tot gematigdheid zal raden aangezien anders diplomatieke onder handelingen in het geheel geen zin meer hebben. Nieuwe besprekingen van Britsche ministers te Londen. Gister is in Downingstreet 10 onder voorzitterschap van den waarnemenden eersten minister Ramsay MacDonald een bespreking gehouden, die twee uur ge duurd heeft en waaraan alle nog te Londen vertoevende ministers, n.L de minister van buitenlandsche zaken, de minister van oorlog, de minister van koloniën, de Eerste Lord der Admirali teit, de afdeelingschef van het Foreign Office en verschillende andere hooge ambtenaren deelnamen. Terwijl Mac Donald gisteravond per trein naar Schot land is vertrokken, blijft Sir Samue Hoare in de omgeving van Londen om voortdurend van den gang van zaken op de hoogte te blijven. De Fransche regeering is langs diplomatie- ken weg van de beslissingen van het Brit sche kabinet op de hoogte gesteld. In wel ingelichte kringen wijst men erop, dat net niet de bedoeling is, een bijzondere meoe- deeling aan Italië te doen. Het hier en daar op 'edoken bericht, dat Eden binnenkort uaai Parijs zal gaan voor een bespreking niet Laval wordt tenminste als voorbarig be- langs diplomatieken weg voort te zetten, acht men welgemeend, doch hopeloos. Omtrent het verloop van de besprekingen van gisteren weet de „Star" nog te meiden, dat het kabinet met eenstemmigheid het stand punt aanvaardde, dat het Tana-meer en de bronnen van de Blauwe Nijl in geen geval onder toezicht van een vreemde mogendheid mogen komen te staan. Voorts zou besloten zijn, bepaal ;e strategische punten in de ver binding tusschen hei moederland en de Roode Zee te versterken. De „Manchester Guardian" weet te mel den, dat het Britsche aanbod om een ge deelte van Britsch Somaliland met de haven Zeila aan Abessinië af te staan in ruil voor Abessinische concessies aan Italië, ondanks de onvriendelijke ontvangst in het Lagerhuis toch van kracht blijft indien daardoor de vrede gehandhaafd zou kunnen worden. Nog geen Engelsche nota te Parijs. In goed ingelichte kringen bevestigt men, dat de Quai d'Orsay een mededeeling van de Engeische regeering inzake haar besluiten over het Italiaansch-Abessinische conflict ver wacht. Tot nog toe is echter niets ontvangen, zoodat men verwacht, dat de overhandiging van een nota of een daarmee gelijkstaande diplomatieke stap morgen zal geschieden. Baldw n weer te Aix-les-Bains. De Britsche minister-president Baldwin is gistermiddag te Aix-les-Bains teruggekeerd, om zijn in verband met de Britsche kabinets zitting afgebroken vacantieverblijf voort te zetten. MINISTER-CRISIS IN ZUID-SLAVIE. Drie ministers afgetreden ais gevolg van stichting van nieuwe regeeringspartii. De sedert eenige dagen te Belgrado ver wachte regeeringscrisis is gisteren uitgebro ken. Drie ministers, n.1. de minister van sociale zaken Nicolas Precca, de minister van justitie Auer en de minister van bosch- en mijnbouw Stevanowitsj, hebben hun ontslag ingediend bij minister-president Stojadino- witsj, die juist uit Veldes terugkeerde, waar hij door den prins-regent Paul in audiëntie was ontvangen. Van officieele zijde worden nog geen mede- deelingen omtrent de aanleiding tot dit af treden gedaan, maar in politieke kringen ver luidt, dat de afgetreden ministers bezwaren hebben tegen de vorming der nieuwe rege ringspartij, de Radicaal Zuid-Slavische Unie, bestaande uit de voormalige Servische radi calen, de Bosnische Mohammedanen en de Sloveensche partij. De Kroatische Volksclub, waartoe Precca en Auer behooren, heeft zich niet bij de nieuwe Unie aangesloten, aange zien zij deze een gevaar achten voor de Kroa tische kwestie. Het ontslag is nog niet aanvaard en het :s de vraag, of het geheele kabinet zal aftreden dan wel of de vacatures zullen worden aan gevuld. Een beslissing kan pas verwacht worden na de conferentie der Kleine Entente te Bied op 29 Augustus a.s. GRANAAT UIT WERELDOORLOG TE VENETIE ONTPLOFT. Drie dooden en één zwaar ge wonde. Tijdens verbeteringswerkzaamheden aan een der kanalen te Venetië stuitten de arbei ders op een granaat uit den wereldoorlog. De granaat ontplofte en drie arbeiders werden gedood, terwijl een vierde arbeider zwaar ge wond werd. OOK EEN RECORD. De 21-jarige Earl Cramer, die door de politie in New York in arrest genomen was, heeft zich gisteren tegenover er op beroemd, dat hij in den tijd van niet meer dan één jaar 27 personen vermoord had. Hij gaf daarbij nauwkeurige bijzonderheden omtrent de wijze waarop hij zijn slachtoffers had om gebracht en hoe en waar hij de lijken had ver borgen. De politie heeft terstond een onder zoek ingesteld en is er reeds in geslaagd twee lijken te vinden. DE KERKROOF IN PAMPELUNA. Naar uit Pampeluna wordt gemeld, is de politie er thans in geslaagd de werkelijke identiteit vast te stellen van den horloge maker Arias, ten huize van wien, gelijk men zich herinneren zal, een groot deel van de uit de kathedraal aldaar gestolen juweelen is teruggevonden. Foto's van het politie archief hebben n.1. uitgewezen, dat men hier te doen heeft met den Portugees Jose Garcia da Silva, oud 35 jaar, geboren te Figueira da Foz, die reeds vele diefstallen op zijn naam heeft staan en derhalve door de politie reeds geruimen tijd gezocht wordt. De pogingen het beroemcfe Arabische kistje terug te vinden zijn tot dusverre vruchteloos gebleven, Wat vandaag de aandacht trekt, PARACHUTIST DOODGEVALLEN. Tijdens het gister te Malaga gevierde „feest van de luchtvaart" zou de beroeps parachutist Casimiro Ortiz een demonstratie geven. Hij steeg met een vliegtuig tot dui zend meter hoogte en sprong toen naar be neden. Zijn valscherm weigerde echter, met het gevolg, dat hii in een korenveld te pletter sloeg. Een onmiddellijk ingesteld onderzoek bracht aan het licht, dat aan het valscherm niets mankeerde, zoodat men in het duister tast omtrent de oorzaken van dit ongeluk. TOERKMEENSCHE RUITERS TE MOSKOU. Te Moskou zijn 34 Toerkmeensche ruiters als vertegenwoordigers van de Toerkmeen sche colchozen aangekomen. Zij hebben den geheelen afstand van de Toerkmeensche hoofdstad Asjkabad naar Moskou, een traject van 4300 K.M., te paard afgelegd. Op 30 Mei j.1. hebben zij Asjkabad verlaten en hun tocht leidde door steppen, zandwoestijnen, gloeiend heete gebieden van verschillende ge aardheid, bergen enz., en leverde tal van moeilijkheden op. Alle ruiters kwamen echter in uitstekende conditie te Moskou aan. Zij werden reeds bij het naderen van de hoofd stad, in de voorstad van Moskou, waar zij* het eerst binnenreden, begroet door een dui- zendkonnige menigte, terwijl tevens aanwezig waren de waarnemende volkscommissaris van defensie Toechasjefski, de voorzitter van het Toerkmeensch centraal executief Eide- man. Toechasjefski hield een begroetingsrede, waarin hij zei, dat deze tocht van de Toerk meensche colchos-boeren opnieuw bewezen had, dat de Russische ruiters in staat zouden zijn, wanneer dat noodig was de grenzen te verdedigen. De delegatie bracht een brief van de col chos-boeren uit Toerkmeenistan mee, gericht aan Stalin, waarin den leider verzekerd werd dat men zijn beste paarden zou zadelen in dien ooit een vijand het zou wagen, het socia listische opbouwwerk te verstoren. In het Centrale Cultuurpark vieren de ar beiders van Moskou gisteravond een groot feest ter eere van de Toerkmeensche gasten HET INSTORTINGSONGEVAL TE BERLIJN. In overleg met den luitenant-generaal der Landspoljtie Daluege heeft de hoofdinge nieur van de Rijksspoorwegen eenige veilig heidsmaatregelen genomen, waardoor naar men hoopt, het bergings- en opruimingswerk met succes zal kunnen geschieden. Niettemin stuit men nog steeds op groote moeilijk heden en ondanks het feit, dat men op drie verschillende plaatsen in de puinhoopen gan gen gegraven heeft en vele honderden man nen aan het werk zijn gezet, is men er nog niet in geslaagd, een der bedolven slacht offers te naderen. MOORDENAAR TER DOOD VEROORDEELD. De rechtbank te Eischstaett heeft gisteren den 24-jarigen werklooze Schwaf wegens moord op zijn 53 jaar ouden oom ter dood veroordeeld. Schwaf had zijn oom met een bijl op beestachtige wijze afgemaakt om in het bezit van de erfenis te komen, teneinde te kunnen trouwe^ ALKMAARSCHE COURANT bCOmtrent de ontvangst van de Britsche ka binetsbesluiten te Rome melden de Engelsche correspondenten, dat er geen enkele persstem van beteekenis is inzake het besluit der Britsche regeering, zich aan haar verplich tingen volgens het Volkenbondsstatuut te houden. Tegelijkertijd laat men in Rome door schemeren. dat de kabinetszitting heeft opge leverd wat men er in Italië van had ve'- wacht. Het besluit, de onderhandelingen Gedurende de kermis het vermaarde sfrykje van „Nassau'', Bergen aan Zee. MK1.CHEKT SLHLilJRMAIM met medewerking van Staf musici uit den Helder. rü entrée. JOH. v. d. MOLEN. Vrfj entrée. Dr. Schacht in moeilijkheden. (Dag. Overz.) Het Italiaansch Abessinisch con* flict. (Buitenland). Regeeringscrisis in Zuict-SiavM. (buitenland). Te Venetië ontploft een granaat en eischt drie dooden. (Buitenland). Scheepsdrama op de Waal, vrouw en dochtertje verdronken. (Binnen land). Beperkende bepalingen voor ar beid voor vrouwen? (Binnenland). Beerta niet meer onder curateefe. (Binnenland). De Vara zwijgt op Koninginnedag. (Binnenland). Vele branden tengevolge van de droogte. (Binnenland). De Rondvlucht over Nederland. (Luchtvaart). Holland's Stedenschoon in plaat en prent. (Artikelen). (Zie verder eventueel laatste berichten.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1