DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dr. Schacht in moeilijkheden.
Centrum Hotel
fixigdiikscfi Ovtezida
^Buitenland
HET CONFLICT
ITALIË—ABESSINIE.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en cestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
maan cn bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No.
199 DU nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 24 Augustus 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Js hel reeds Ie laat om de fundamenten
te ondersteunen
Een moeilijke positie.
De minst benijdenswaardige functionaris
in het Derde Rijk is dr. Hjalmar Schacht,
president van de rijksbank en belast met de
waarneming van het hooge ambt van rijksmi
nister van economische zaken. Een merk
waardig man, deze dr. Schacht. Een persoon
lijkheid. Geen gemakkelijk mensch in den om
gang. Vaak uiterst beminnelijk, maar dan
weer uitvallend, nijdig en zijn hem niet nader
Itennende omgeving tegen zich innemend. Ik
herinner me uitingen over hem uit den mond
van hooggeplaatste buitenlandsche gedele
geerden, die in 1933 en '34 in Berlijn einde
loos over transferkwesties en andere onver
kwikkelijke dingen met hem te onderhande
len hadden. Die uitingen waren zeer kras,
getuigden van woede, van zich persoonlijk
beleedigd voelen en van den indruk, dat men
niet met iemand te doen had, die in finan-
cieele dingen altijd de volle waarheid zegt.
Merkwaardig, waar men dr. Schacht aan
den anderen kant vaak al te groote openhar
tigheid verwijt. Maar er zijn ook andere in
drukken. Nog kort geleden sprak ik met een
Nederlandsch specialist in financieel-econo-
mische dingen, die nu al eenige jaren regel
matig met den Duitschen minister en bank-
president te doen heeft en die mij als zijn eer
lijke overtuiging te kennen gaf, dat dr. 1
Schacht als leider van een circulatiebank een
stuk boven de meesten onder zijn internatio
nale collega's uitsteekt.
Latere generaties zullen beter dan wij kun
nen overzien, welke de ware beteekenis van
dezen merkwaardiger) man die bovendien
een hartstochtelijk heereboer is in
dezen merkwaardigen tijd geweest i6. Wij
tijdgenooten van hem ondervinden groote
moeilijkheid bij onze poging om, hem als
mensch, als staatsman en als vakspecialist te
rubriceeren. Het i6 slechts een zwakke karak
teristiek, als we aanteekenen, dat hij moeilijk
te benaderen en toch weer beminnelijk is, dat
hij vele menschen onmiddellijk afstoot en
toch ook weer oprechte vrienden weet te ma
ken, dat er kringen zijn, die op hem zweren,
en anderen, die hem geen oogenblik geloof of
vertrouwen zouden willen schenken Men kan
hier hooren, dat hij een oprecht nationaal-
6ocialist is, wiens vereering voor Adolf Hitier
eerlijk is en diep; en daar weer, dat hij een
opportunist is van het zuiverste water, die in
2'jn hart conservatief is en al6 't zijn moet,
straks weer democraat,
Gver één ding echter i6 men het in zeer
breede kringen eens: dat hij zijn vak ver
staat als weinigen, en dat hij als vakman
moedig en doortastend is. Daarnaast is van
secundair belang, tot welke groep in de veel
kleurige eenheid van het Duitsche fascisme
hij nu eigenlijk behoort en wie zijn intiemste
handlangers in die groep genoemd mogen
worden. Daarover wordt, als over veel soort-
&e'ijke vermoedens die oude leiders betreffen,
Vee' gemompeld en veel geheimzinnig ge-
^aan' Een geheimzinnigheid, die door het
nazi-regeeringssysteem nu eenmaal wordt
uitgelokt. Maar wij doen niet mee aan zulke
»'ntieme wetenschap'' en houden ons liever
aan de ware feiten en de onweerspreekbare
Verschijnselen.
Zijn rede te Koningsbergen.
v Gr. Hjalmar Schacht heeft dezer dagen in
koningsbergen ter gelegenheid van de ope-
7? der Oostelijke Jaarmarkt weer eens een
«ïoote rede gehouden, een van zijn openhar-
Uge redevoeringen, waarin veel gezegd en
"°g meer verzwegen wordt, waarin men tus
sohen de regels moet lezen en waarbij men
^['ige oefening moet hebben in het ontraad
den van toespelingen. Het openhartige in
9eze redevoering was, dat hij weer eens on
derstreepte? voor welke ongelooflijke moeilijk
heden het Derde Rijk zich op het gebied der
duiten, der schulden, der mogelijkheid van
uitbreiding van den internationalen hande.
Besteld ziet.
Wij schreven onlangs, dat wij het Derde
R'jk zien als een mooi huis, door idealisten
ontworpen, maar vol barsten en op drijfzand
gebouwd. Aan barsten dachten we, toen we
ons herinnerden,Hioeveel porcelein reecis stuk
geslagen is in den binnenlandschen strijd
tvgen het politiek katholicisme, tegen het
jodendom, de conservatieven, de „Stahlhelm"
en andere fladdeerende of zich in lijdelijk
verzet verstijvende groepen. Aan het drijf
zand echter dachten we, toen we ons ver
diepten in de naaste financieel-economische
misère, die Duitsehland stellig te wachten
staat. Daarover heeft dr. Schacht eenige zeer
duidelijke dingen gezegd, en het is nu een
cwestie van beoordeeling, of men ten slotte,
als hij, neigt tot een zeker optimisme, dan wel
of men meent, dat het voor ondersteuning der
fundamenten alreeds te laat geworden is.
Het ongeluk wil nu eenmaal, dat het Derde
Rijk zijn boeken niet meer open legt. Noch
voor den eigen staatsburger, noch voor den
vaak zeer persoonlijk geïnteresseerden bui
tenlander. Hoort men verkondigen, dat de
totale vlottende schuld van Duitsehland 10
tot 12 milliard bedraagt, dan wal, dat deze
schuld reeds tot 18 i 20 milliard alleen voor
opgedekte uitgaven voor werkverschaffing en
landsverdediging aangegroeid is, dan ant
woordt Duitsehland, dat de eerstgenoemde
schatting overdreven, de tweede absoluut on
juist is. Maar hoeveel die schuld dan werke
lijk bedraagt, hoort men niet. Hoogstens, dat
het reeds om „enorme bedragen" gaat. Iets,
dat wel voor niemand een verrassing zal ge
weest zijn!
Het is van Duitsche zijde nimmer ontkend,
dat het geweldige project der wericverschaf-
fing-tot-elken-pnjs, waarop dan de eveneens
enorme kosten vcor de wederopbouw der
landsverdediging gevolgd zijn, uitgaven, die
beide nog van langen duur zullen zijn, al
leen door leenen, en wel leenen bij de
eigen bevolking, ten uitvoer kon worden ge
bracht. Het is zeker alweer drie kwart jaar
geleden, dat de bescheiden en sympathieken
rijksminister van financiën graaf Schwerin
von Krosigk voor het eerst in het openbaar
zeide: „U vraagt, waar we het geld vandaan
halen? We leenen het!"
Inderdaad, het is alles geleend, op korte
termijn veelal, bij de spaarbanken, bij de Rijks
bank, bij de gouddiscontobank, bij de ver
zekeringsmaatschappijen, bij de industrie
Op grond van het beginsel, dat de herleving
van de economie, van handel, scheepvaart,
fabriekswezen, handwerk en wat niet al, geld
in de laadjes der staatsburgers gebracht
heeft en dat dit geld nu weer aan den staat,
die voor de herleving zorgt, moet worden uit
geleend, opdat het opnieuw uitgegeven kan
worden. Er zijn menschen, en heusch niet de
domste, die meenen, dat daarmee het perpe
tuum mobile is uitgevonden; er zijn anderen,
nog minder dom, die vreezen, dat het op den
duur spaak zal moeten loopen, als de staat er
niet in slaagt, uit de enorme leeningen op
korte termijn, die ten slotte niet anders zijn
dan potverteren, dezulke op lange zicht te
maken.
Wie weet, vertelt ons Zondag a.s. de rijks
minister van financiën op de Leipziger Jaar
markt een en ander, waar we wat meer hou
vast aan hebben. Voorloopig weten we alleen,
dat er een zekere binnenlandsche 6chuld is,
waarvoor de Staat bonnetjes afgegeven heeft,
een die zoo ongeveer tusschen de 10 en de 20
milliard ligt. En het is teekenend, dat men
het niet eens op 10 milliard (niet millioen
maar milliard!) nauwkeurig schatten kan.
En daarbij is het einde werkelijk niet te
overzien.
Men zal er, op deze wijze voortgaande,
stellig wel in slagen het aantal controleer
bare werkloozen op nul terug te brengen. En
dat is dan zeker een groot succes. Een moreel
echter, in hoofdzaak. Want deze werkver
schaffing blijft kunstmatig, van welk stand
punt uit men ze ook beziet. Ze geschiedt ten
laste van staat en gemeenschap en ze schep;
ten deele waarden, die pas na tientallen ja
ren productief zullen kunnen worden; of het
nimmer zullen zijn. Het is een teren op de
substantie, een knabbelen aan het volksver
mogen, en het resultaat moet volksverarming
zijn.
Het is juist dat deze kijk op de dingen in
hooge mate materieel is, en dat hoogstwaar
schijnlijk als het volk daartoe ten slotte
geschikt blijkt en niet het geduld verliest
waarden van ander, geven we toe van hooger
karakter, gewonnen worden. Een geestelijke
welstand kan een vergoeding zijn voor gemis
aan materieelen welstand. Misschien heeft de
nuchtere president van de rijksbank ook daar
aan gedacht, zij het ook niet zoo intensief en
enthousiast als het Hoofd van Staat?
Fransrhe persstemmen over de
Engelsche kabinetsbesluiten.
Ook de Parijsche avondbladen hebben
slechts lof voor de wijze, waarop het Brit-
sche kabinet gisteren de ItaliaanschAbes-
sinische kwestie heeft behandeld.
De „Temps" schrijft, dat de Engelsche
ministers met voorzichtigheid, inzicht en
gematigdheid hebben gehandeld. Zij hebben
daarbij zoowel het Engelsche als het inter
nationaal publiek een voorbeeld van koel
bloedigheid gegeven, dat in verband met
den ernstigen politieken toestand hoog noo-
dig was. Het blad spreekt zijn voldoening
erover uit. dat Engeland het wapen-uitvoer
verbod voor Abessmië nog niet heeft opge
heven, aangezien door een dergelijke ophef
fing de nog bestaande vooruitzichten op
onderhandelingen onherroepelijk verloren
zouden zijn gegaan. Deze vooruitzichten be
oordeelt het blad, waarschijnlijk in verband
met den iets gematigder toon der Italiaansch
Engelsche perspolemieken, iets gunstiger
dan twee dagen geleden. Natuurlijk kan men
niet concludeeren, dat Engeland ziin princi
pieel standpunt heeft laten varen. Het voor
naamste blijft echter, dat de weg voor di-
Elomatiek contact niet is afgesneden en dat
onden, Parijs en Rome verder kunnen zoe
ken naar een formule, die het streven van
Italië in overeenstemming zal weten te
brengen met het beginsel der Abessijnsche
onafhankelijkheid en met de algemeene Vol
ken bondspolitiek.
De „Liberté" constateert, dat de toestand
niet gewijzigd is. Wanneer echter de Negus
niet meer op de leus der Engelsche socialis
ten „Oorlog aan den Oorlog" kan rekenen
en van het Engelsche kabinet den raad
krijgt, niet meer ongenaakbaar te blijven,
zal men waarschijnlijk een oplossing kun
nen benaderen, die met minder kosten en
bloed gepaard gaat.
Pessimistisch blijft het „Journal des De-
bats", dat schrijft, dat geen verstandig
mensch kan gelooven, dat voor de zitting
van den Vofkenbondsraad nog een regeling
mogelijk is. Het optreden der Italiaansche
regeering op de driemogendheden-conferen-
tie en alle uit Italië komende ernstig te ne
men berichten doen zien, dat Mussolini
vast besloten is, Abessinië aan te vallen en
dat niets hem daar meer van af kan houden.
Natuurlijk moet men elke voorkomende ge
legenheid om den oorlog te verhinderen aan
pakken, doch men moet den a! te kostbaren
tijd niet al te zeer verspillen door naar een
uiterst onwaarschijnlijke oplossing te zoe
ken, en in plaats daarvan pegen, de schade
te beoerken, opdat niet de geheele wereld
door den brand, die in Afrika ontstaat, zal
worden aangetast. In dit verband acht het
blad het laatste artikel in het „Giornale
d' I tal ia" van gisteren hoogst betreurens
waardig en verwacht het, dat de Fransche'n
regeering, die de taak van scheidsrechter
en bemiddelaar heeft, tot gematigdheid zal
raden aangezien anders diplomatieke onder
handelingen in het geheel geen zin meer
hebben.
Nieuwe besprekingen van Britsche
ministers te Londen.
Gister is in Downingstreet 10 onder
voorzitterschap van den waarnemenden
eersten minister Ramsay MacDonald een
bespreking gehouden, die twee uur ge
duurd heeft en waaraan alle nog te
Londen vertoevende ministers, n.L de
minister van buitenlandsche zaken, de
minister van oorlog, de minister van
koloniën, de Eerste Lord der Admirali
teit, de afdeelingschef van het Foreign
Office en verschillende andere hooge
ambtenaren deelnamen. Terwijl Mac
Donald gisteravond per trein naar Schot
land is vertrokken, blijft Sir Samue
Hoare in de omgeving van Londen om
voortdurend van den gang van zaken
op de hoogte te blijven.
De Fransche regeering is langs diplomatie-
ken weg van de beslissingen van het Brit
sche kabinet op de hoogte gesteld. In wel
ingelichte kringen wijst men erop, dat net
niet de bedoeling is, een bijzondere meoe-
deeling aan Italië te doen. Het hier en daar
op 'edoken bericht, dat Eden binnenkort uaai
Parijs zal gaan voor een bespreking niet
Laval wordt tenminste als voorbarig be-
langs diplomatieken weg voort te zetten, acht
men welgemeend, doch hopeloos.
Omtrent het verloop van de besprekingen
van gisteren weet de „Star" nog te meiden,
dat het kabinet met eenstemmigheid het stand
punt aanvaardde, dat het Tana-meer en de
bronnen van de Blauwe Nijl in geen geval
onder toezicht van een vreemde mogendheid
mogen komen te staan. Voorts zou besloten
zijn, bepaal ;e strategische punten in de ver
binding tusschen hei moederland en de Roode
Zee te versterken.
De „Manchester Guardian" weet te mel
den, dat het Britsche aanbod om een ge
deelte van Britsch Somaliland met de haven
Zeila aan Abessinië af te staan in ruil voor
Abessinische concessies aan Italië, ondanks
de onvriendelijke ontvangst in het Lagerhuis
toch van kracht blijft indien daardoor de
vrede gehandhaafd zou kunnen worden.
Nog geen Engelsche nota te Parijs.
In goed ingelichte kringen bevestigt men,
dat de Quai d'Orsay een mededeeling van de
Engeische regeering inzake haar besluiten
over het Italiaansch-Abessinische conflict ver
wacht.
Tot nog toe is echter niets ontvangen,
zoodat men verwacht, dat de overhandiging
van een nota of een daarmee gelijkstaande
diplomatieke stap morgen zal geschieden.
Baldw n weer te Aix-les-Bains.
De Britsche minister-president Baldwin is
gistermiddag te Aix-les-Bains teruggekeerd,
om zijn in verband met de Britsche kabinets
zitting afgebroken vacantieverblijf voort te
zetten.
MINISTER-CRISIS IN ZUID-SLAVIE.
Drie ministers afgetreden ais
gevolg van stichting van nieuwe
regeeringspartii.
De sedert eenige dagen te Belgrado ver
wachte regeeringscrisis is gisteren uitgebro
ken. Drie ministers, n.1. de minister van
sociale zaken Nicolas Precca, de minister van
justitie Auer en de minister van bosch- en
mijnbouw Stevanowitsj, hebben hun ontslag
ingediend bij minister-president Stojadino-
witsj, die juist uit Veldes terugkeerde, waar
hij door den prins-regent Paul in audiëntie
was ontvangen.
Van officieele zijde worden nog geen mede-
deelingen omtrent de aanleiding tot dit af
treden gedaan, maar in politieke kringen ver
luidt, dat de afgetreden ministers bezwaren
hebben tegen de vorming der nieuwe rege
ringspartij, de Radicaal Zuid-Slavische Unie,
bestaande uit de voormalige Servische radi
calen, de Bosnische Mohammedanen en de
Sloveensche partij. De Kroatische Volksclub,
waartoe Precca en Auer behooren, heeft zich
niet bij de nieuwe Unie aangesloten, aange
zien zij deze een gevaar achten voor de Kroa
tische kwestie.
Het ontslag is nog niet aanvaard en het :s
de vraag, of het geheele kabinet zal aftreden
dan wel of de vacatures zullen worden aan
gevuld. Een beslissing kan pas verwacht
worden na de conferentie der Kleine Entente
te Bied op 29 Augustus a.s.
GRANAAT UIT WERELDOORLOG TE
VENETIE ONTPLOFT.
Drie dooden en één zwaar ge
wonde.
Tijdens verbeteringswerkzaamheden aan
een der kanalen te Venetië stuitten de arbei
ders op een granaat uit den wereldoorlog. De
granaat ontplofte en drie arbeiders werden
gedood, terwijl een vierde arbeider zwaar ge
wond werd.
OOK EEN RECORD.
De 21-jarige Earl Cramer, die door de
politie in New York in arrest genomen was,
heeft zich gisteren tegenover er op beroemd,
dat hij in den tijd van niet meer dan één
jaar 27 personen vermoord had. Hij gaf
daarbij nauwkeurige bijzonderheden omtrent
de wijze waarop hij zijn slachtoffers had om
gebracht en hoe en waar hij de lijken had ver
borgen. De politie heeft terstond een onder
zoek ingesteld en is er reeds in geslaagd twee
lijken te vinden.
DE KERKROOF IN PAMPELUNA.
Naar uit Pampeluna wordt gemeld, is de
politie er thans in geslaagd de werkelijke
identiteit vast te stellen van den horloge
maker Arias, ten huize van wien, gelijk men
zich herinneren zal, een groot deel van de
uit de kathedraal aldaar gestolen juweelen
is teruggevonden. Foto's van het politie
archief hebben n.1. uitgewezen, dat men hier
te doen heeft met den Portugees Jose Garcia
da Silva, oud 35 jaar, geboren te Figueira da
Foz, die reeds vele diefstallen op zijn naam
heeft staan en derhalve door de politie reeds
geruimen tijd gezocht wordt. De pogingen
het beroemcfe Arabische kistje terug te vinden
zijn tot dusverre vruchteloos gebleven,
Wat vandaag de
aandacht trekt,
PARACHUTIST DOODGEVALLEN.
Tijdens het gister te Malaga gevierde
„feest van de luchtvaart" zou de beroeps
parachutist Casimiro Ortiz een demonstratie
geven. Hij steeg met een vliegtuig tot dui
zend meter hoogte en sprong toen naar be
neden. Zijn valscherm weigerde echter, met
het gevolg, dat hii in een korenveld te pletter
sloeg. Een onmiddellijk ingesteld onderzoek
bracht aan het licht, dat aan het valscherm
niets mankeerde, zoodat men in het duister
tast omtrent de oorzaken van dit ongeluk.
TOERKMEENSCHE RUITERS TE
MOSKOU.
Te Moskou zijn 34 Toerkmeensche ruiters
als vertegenwoordigers van de Toerkmeen
sche colchozen aangekomen. Zij hebben den
geheelen afstand van de Toerkmeensche
hoofdstad Asjkabad naar Moskou, een traject
van 4300 K.M., te paard afgelegd. Op 30
Mei j.1. hebben zij Asjkabad verlaten en hun
tocht leidde door steppen, zandwoestijnen,
gloeiend heete gebieden van verschillende ge
aardheid, bergen enz., en leverde tal van
moeilijkheden op. Alle ruiters kwamen echter
in uitstekende conditie te Moskou aan. Zij
werden reeds bij het naderen van de hoofd
stad, in de voorstad van Moskou, waar zij*
het eerst binnenreden, begroet door een dui-
zendkonnige menigte, terwijl tevens aanwezig
waren de waarnemende volkscommissaris
van defensie Toechasjefski, de voorzitter van
het Toerkmeensch centraal executief Eide-
man. Toechasjefski hield een begroetingsrede,
waarin hij zei, dat deze tocht van de Toerk
meensche colchos-boeren opnieuw bewezen
had, dat de Russische ruiters in staat zouden
zijn, wanneer dat noodig was de grenzen
te verdedigen.
De delegatie bracht een brief van de col
chos-boeren uit Toerkmeenistan mee, gericht
aan Stalin, waarin den leider verzekerd werd
dat men zijn beste paarden zou zadelen in
dien ooit een vijand het zou wagen, het socia
listische opbouwwerk te verstoren.
In het Centrale Cultuurpark vieren de ar
beiders van Moskou gisteravond een groot
feest ter eere van de Toerkmeensche gasten
HET INSTORTINGSONGEVAL TE
BERLIJN.
In overleg met den luitenant-generaal der
Landspoljtie Daluege heeft de hoofdinge
nieur van de Rijksspoorwegen eenige veilig
heidsmaatregelen genomen, waardoor naar
men hoopt, het bergings- en opruimingswerk
met succes zal kunnen geschieden. Niettemin
stuit men nog steeds op groote moeilijk
heden en ondanks het feit, dat men op drie
verschillende plaatsen in de puinhoopen gan
gen gegraven heeft en vele honderden man
nen aan het werk zijn gezet, is men er nog
niet in geslaagd, een der bedolven slacht
offers te naderen.
MOORDENAAR TER DOOD
VEROORDEELD.
De rechtbank te Eischstaett heeft gisteren
den 24-jarigen werklooze Schwaf wegens
moord op zijn 53 jaar ouden oom ter dood
veroordeeld. Schwaf had zijn oom met een
bijl op beestachtige wijze afgemaakt om in
het bezit van de erfenis te komen, teneinde te
kunnen trouwe^
ALKMAARSCHE COURANT
bCOmtrent de ontvangst van de Britsche ka
binetsbesluiten te Rome melden de Engelsche
correspondenten, dat er geen enkele persstem
van beteekenis is inzake het besluit der
Britsche regeering, zich aan haar verplich
tingen volgens het Volkenbondsstatuut te
houden. Tegelijkertijd laat men in Rome door
schemeren. dat de kabinetszitting heeft opge
leverd wat men er in Italië van had ve'-
wacht. Het besluit, de onderhandelingen
Gedurende de kermis het vermaarde sfrykje van „Nassau'', Bergen
aan Zee. MK1.CHEKT SLHLilJRMAIM met medewerking van Staf musici
uit den Helder. rü entrée. JOH. v. d. MOLEN. Vrfj entrée.
Dr. Schacht in moeilijkheden.
(Dag. Overz.)
Het Italiaansch Abessinisch con*
flict. (Buitenland).
Regeeringscrisis in Zuict-SiavM.
(buitenland).
Te Venetië ontploft een granaat
en eischt drie dooden. (Buitenland).
Scheepsdrama op de Waal, vrouw
en dochtertje verdronken. (Binnen
land).
Beperkende bepalingen voor ar
beid voor vrouwen? (Binnenland).
Beerta niet meer onder curateefe.
(Binnenland).
De Vara zwijgt op Koninginnedag.
(Binnenland).
Vele branden tengevolge van de
droogte. (Binnenland).
De Rondvlucht over Nederland.
(Luchtvaart).
Holland's Stedenschoon in plaat
en prent. (Artikelen).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)