DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Uit den Alkmaarschen Raad!
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
feestdaoen. uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN s
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar olaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 209 bCSt drie b,aden- Directeur: C. KRAK. Donderdag 5 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alle raadsleden zijn wethouder geworden, omdat zij beloofd hebben
zich aan de wet te zullen houden.
De heer Govers vreest, dat, als de nieuwe weg eenmaal weg is, ook
de beloofde tunnel weg is.
f v»»s*SuffersiSroSTJ?STJ& ™die6aan
137e Jaargang
'RINSES JULIANANAARALKMAAR?
Wat vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT
Wat is dat voör comedie?, vroeg hij naïf.
Moeten de wethouderscandidaten dan niet in
het openbaar worden besproken? Ik krijg
den indruk, dat alles al in kannen en kruiken
is en dat de leden van alle fracties precies
weten wie ze zullen stemmen. Waarom pra
ten we er dan eigenlijk nog zoolang over?
Volgens den heer Bonsema is het den heer Appel te wijten als de I SnilS'6 601 gr°°t€ VCr"
arbeiders honger lijden. Men zal hem dus alleen als een Appeltje voor Het was inderdaad zeer naïf.
den dorst kunnen beschouwen.
Wie raadslid wordt weet dat hij in het
algemeen belang veel van zijn tijd en werk
kracht aan de zaken der gemeente zal moeten
geven.
Wie wethouder wordt heeft daarnaast de
zekerheid, dat hij een werkkring aanvaardt,
die nog wel niet den geheelen mensch vraagt,
maar toch zoovele verplichtingen en uren
van ingespannen arbeid zal vergen, dat dit
wethouderschap een zeer zwaar offer ten
bate der gemeenschap beteekent.
Het doet daarom zoo goed te kunnen con-
stateeren, dat onze gemeente nog zoo vele
edelachtbaren telt, die bereid zijn ter wille
van hun stadgenooten een dergelijk offer
zonder morren te aanvaarden. Het moge
waar zijn, dat de eer tot een der hoogste be
stuurders der gemeente zijn gekozen een der
weinige rozen op dit doornige pad is, maar
eerzucht is den man, die zich vrijwillig op
offert natuurlijk volkomen vreemd en wat
daarnaast het wethouderssalaris betreft,
kunnen wij volkomen onderschrijven wat het
Noord-Hollandsch Dagblad oezer dagen
gezegd heeft. Wie denkt er nu bij het aan
vaarden van het wethouderschap aan eenig
financieel gewin! Foei, het is onwaardig om
daarover verder te spreken.
Intusschen is de werkelijkheid zoo, dat een
raadslid, die wethouder wordt niet alleen
het gestoelte der eere beklimt maar tevens
een, laten we het noemen tegemoetkoming,
van 1500 mag toucheeren.
Er zijn betrekkingen, die minder opbren
gen en er zijn raadsleden, wier sociale ge
voelens hen tot elk offer bereid maken, maar
die daarnaast toch geen bezwaar zullen ma
ken als de gemeenschap hun onbetaalbare
diensten door een klein financieel souvenirtje
toont te waardeeren Het is nu eenmaal een
slechte tijd en de mensch is maar een
mensch. Én dan is er laten we dat vooral
niet vergeten nog de politiek, die elk
groepje raadsleden in een afzonderlijk hokje
gezet heeft. Ieder groepje streeft er naar zijn
invloed zoo groot mogelijk te doen zijn en
elke wethouaerszetel beteekent een sportje
hooger op de ladder der macht en een stapje
dichter bij de mogelijkheid om voor eigen
kiezers en geloofsgenooten zoo nu en dan
«as voor Sint Nico laas te kunnen spelen.
Weet deze politieke beginneling dan niet,
dat bij elk voorstel van eenige beteekenis alles
van te voren in kannen en kruiken is? Weet
hij dan niet, dat niet de Raad maar in het
algemeen de fractievergaderingen, het lot
van elk voorstel bepalen? De Raadszaal is
wie van de vele candidaten daartoe waar- I slechts een demonstratiezaal. Daar worden
dig gekeurd zou worden. Het is voldoende de argumenten naar voren gebracht waar-
gebleken, dat men daar niet altijd unaniem mede men z')n houding meent te kunnen ver
van gevoelen is geweest en het feit, dat de dedigen, daar wordt voor het publiek het pro
L i-,]j
heer Klaver zich eerst had terug getrokken en contra zorgvuldig tegen elkaar afgewo-
er. zich daarna weer beschikbaar gesteld A 1~c~'
heeft, ;s het bewijs, dat niet alleen het be
lang der gemeenschap maar ook persoonlijke
overwegingen hier de keuze der wethouders
candidaten sterk heeft beïnvloed.
Wij kunnen dit verder laten rusten om
eens de zoogenaamde oppositie voor het
voetlicht te brengen.
De heer Vogelaar kon het wethouderschap
niet accepteeren, wat voor de gemeente
zeer te betreuren is, de heer Langeveld
kon dat evenmin en hij wachtte op ver
keerd advies te lang met dit mede te deelen
en daarmee scheen de mogelijkheid uitge
put om van die zijde nog een candidaat in het
strijdperk te brengen. Zijn er ook hier edel
achtbaren geweest, die de zon niet in het wa
ter konden zien schijnen en die een ander
niet gunden wat zij zelf niet konden krijgen?
Men scheen aan die zijde „uitverkocht" te
zijn, maar toen bedachten vele Vrijheidsbon-
ders hier ter stede, dat zij toch nog twee af
gevaardigden in den Raad hebben en dat
bovendien de derde, die zeker wethouder-
fahig zou wezen, over één of twee maanden
zijn joyeuse entrée zou doen en dus de moge
lijkheid bestond den zetel zoolang in be
slag te nemen tot hij daarop zou kunnen
plaats nemen.
De afdeeling van den V B. vergaderde en
het gevolg was een tweeledig voorstel. De
heer Govers zou wethouder worden en het
baantje later aan mr. de Groot afstaan, öf
de heer Stoutjesdijk zou het gestoelte der
eere beklimen en er in de vier eerstvolgende
jaren op blijven zitten.
Wanneer aan katholieke zijde werkelijk
betreurd was, dat de oppositie geen candida
ten kon leveren, had verwacht mogen worden
dat deze wel late maar toch nog op tijd ko- I gebleken is, dat de heef Leesberg in de al-
mende voorstellen met instemming ontvan- iereerste zitting zijn partijgenooten-wethou-
gen, maar de heeren aan de perstafels weten
wel, dat in den regel de hoofden al lang ge
teld zijn en dat al die politieke debatten al
leen voor de tribune en voor de couranten
bestemd zijn. Zoo is nu eenmaal de politiek
en daarin zal geen verandering komen zoo
lang men geen raadsleden heeft, die, vrij van
elk groeps- of partijbelang, elk stedelijk
vraagstuk naar eigen inzicht kunnen beoor-
deelen.
Toen de wethouders hun oude plaatsjes
weer hadden ingenomen het was inder
daad of ze nooit weg geweest waren en
de heer Klaver, gedachtig aan de achter hem
op den schouw geschilderde spreuk, in het
Latijn een keurig bedankspeechje op des bur
gemeesters felicitatie had- gehouden, bleef
het nog vreemd in den Raad. De heer Hoy-
tink was niet verschenen, en mej. Carels, me
vrouw Jorritsma, alsmede de heeren Geels,
Grondsma en Keesom waren den raad ont
vallen. Hier en daar prijkte een nieuwe
ling, die zich nog niet heelemaal thuis scheen
te voelen en min of meer verschrikte blikken
om zich heen wierp.
Op de plaats van mevrouw Jorritsma zat
thans een jeugdige waarschijnlijk nog
zeer jeugdige partijgenoote, die naast een
bloemenhulde van haar politieke zusters nog
een vaasje rood-witte anjers als blijk van
belangstelling en aanmoediging van de aan
wezige vertegenwoordigers der dagbladpers
in ontvangst had te nemen.
Mr. Leesberg, die na vele jaren van poli
tieken schijndood springlevend en weer bla
kend van belangstelling in Alkmaar's raads
zaal was verschenen, werd er begroet als de
verloren zoon hoewel met het slachten van
het vette kalf nog even gewacht werd.
Het dier kan voorloopig blijven leven nu
ders al met een motie bestookt heeft. De heer
Raat heeft het politieke schouwspel nog maar
eens afgekeken en verscheidene raadsleden
bleken „verhuisd' te zijn zooals schooljon
gens na de groote vacantie wel eens van de
gen zouden zijn.
Evenwel is gebleken, dat men er zelfs niet
op geantwoord heeft. De heer Keijsper zat
toevallig op de Purmerender markt en mis
schien zaten de andere fractieleden ook wel
ergens op een markt. Zij waren er niet en I gelegenheid "profiteeren om naast een ander
ting deze V.B.-voorstellen naar voren bracht, Appel die in zijn isolement zijn
bleken er onoverkomelijke bezwaren te be- i^-acht zoe|jt liet een nieuw en in onzen
staan. Raad ongekend geluid hooren. Hij gaf geen
geld voor bijzonder onderwijs omdat de
Den heer Govers zoo zei de heer Venne- openbare school voor ieder toegankelijk is
ker kon men niet accepteeren. Die was te en a]s onderwijsinstituut meer dan voldoen
oud. Hij zou misschien wel een poosje wet-
ren rekening houden, eigenlijk zoo'n wender,
dat er in vrijwel alle gemeenten van ons
land voor het wethouderschap meer candi
daten dan plaatsen zijn en dat ook in Alk
maar een stille maar heftige strijd om de
door velen begeerde posten is gestreden?
De sociaal-democraten hebben ditmaal een
ongekende bescheidenheid aan den dag ge
legd.
Zij wenschten alleen den heer Bonsema
tot wethouder, hoewel men wel eens beweerd
heeft, dat hij eigenlijk voor twee telt.
De katholieken stonden voor een heel wat
moeilijker puzzle. Als fractie van zeven le
den, dus juist het derde gedeelte van den
Raad, hadden zij bij drie wethouders slechts
recht op één zetel.
Namen de oppositiegroepen het voorstel
aan om ook hunnerzijds een wethouder te
benoemen, dan zou er uit de vele katholieke
candidaten een moeilijke keus moeten worden
gedaan omdat men niet alleen rekening had
te houden met politieke en algemeene ontwik
keling maar tevens met het verschillend in
zicht van meer behoudende of meer democra
tische elementen. Twee zetels zouden de
keuze heel wat gemakkelijker maken en men
heeft van die zijde blijkbaar in stilte gehoopt,
dat men dit nog wel zou kunnen bereiken.
Nam de heer Vogelaar zijn benoeming niet
aan en dat was, zooals de heer Vogelaar
zelf heeft opgemerkt, voor 90 pCt. waar
schijnlijk en zou dus mr. Langeveld aan
bod komen, dan had men al ontdekt, dat de
politiek weegschaal te veel naar de linker
zijde zou doorslaan en er dus nog een tweede
katholieke wethouder bijgevoegd moest wor
den om het evenwicht weer te kunnen her
stellen.
De heer Vogelaar kon het wethouderschap
Riet aanvaarden en mr. Langeveld heeft
daarvoor blijkbaar geen tijd kunnen vinden
Geconstateerd moet worden, schreef het
Noord-Holl. Dagblad, eenigszins smalend,
dat de oppositiegroep dus niet in staat is een
'id van het college aan te wijzen.
Dat daarover van katholieke zijde erg ge
treurd is, kunnen we intusschen niet geloo-
ven. Integendeel, nu was het vanzeifspre
kend, dat er twee katholieke wethouders zou
den zijn en kon men in eigen fractie uitmaken
houder kunnen zijn, maar vier jaar zou hij
dat zeker niet kunnen volhouden.
Een dergelijke voorspelling moet den heer
Govers allesbehalve aangenaam zijn ge
weest, maar hij schakelde zich dadelijk uit
en wees er op, dat hij immers van plan was
maar een of twee zittingen voor wethouder
te spelen en daarna zijn zetel voor mr. de
Groot beschikbaar te stellen.
Mr. de Groot, zeiden de katholieken, die
kennen wij niet. Misschien zal hij een goed
wethouder zijn, maar misschien ook niet en
daarom beginnen wij er niet aan.
Neem dan den heer Stoutjesdijk, zei de
heer Govers.
De heer Stoutjesdijk leek „minder ge-
de is alweer zoo'n enfant terrible-stand
Cunt hij propageerde het Marxistisch-
eninnistisch principe, noemde den Staat het
onderdrukkingsinstituut van de bezittende
klasse, vond de kracht van de arbeidersklasse
gelegen in hare bereidheid tot buitenparle
mentaire actie en drong aan op massaal ver
zet tegen kapitalistische uitbuiting en over-
heersching, welk verzet bekroning moet vin
den in de sociale revolutie.
Er kan, zeide hij, minder dan ooit sprake
zijn van aanvaarding van een ambt als wet
houder of eenige verantwoordelijkheid daar
voor, de gemeentebesturen zijn volkomen on
dergeschikt aan het Staatsapparaat en het is
niet de taak van de revolutionnairen om me
de te regeeren of daarvoor eenige verant-
schikt". La mort sans phrase werd over hem woordelijkheid te aanvaarden
uitgesproken en ook de heer Vogelaar die
er zich terecht over beklaagde, dat de heer
Govers geen nader overleg had gepleegd
dikte dat nog even aan. Het is inderdaad te
betreuren, dat de zoo vaak gezamenlijk op
getrokken oppositiegroepen thans een beeld
van tweedracht en onverdraagzaamheid ga
ven en de overzijde greep dit handig aan en
verkondigde, dat gebleken was, dat de
candidaten van den V.B. alleen door die par
tij naar voren gebracht waren, zoodat men
althans voorloopig, de oppositiegroep zou
kunnen uitschakelen.
Toen kon dan eindelijk tot stemming wor
den overgegaan en werd het oude college
weer voor vier jaren ingehuurd terwijl naast
een aantal blanco stemmen nog één stem op
den heer Keijsper werd uitgebracht.
Men kan zich alleen maar afvragen waar
om hij dan eigenlijk aan de tafel onzer stede
lijke regeerders heeft plaats genomen tn
waarom hij, die buiten-parlementaire actie
en sociale revolutie predikt, nog trouw zweert
aan de wetten des Rijks en aan de grondwet.
Achtereenvolgens hebben alle raadsleden
de vereischte eeden of beloften afgelegd en
de heer Bülens was blijkbaar zóó onder den
indruk van deze plechtigheid, dat hij niet in
het traditioneel sportcostuum was versche
nen en wij hem voor het eerst in de lange
broek zagen
Hoe het ook zij, de nieuwelingen hebben
al een voorproefje gehad van hetgeen hen
bij deze samenstelling van den Raad te
„co «vcpuc. wau U.USW.».wachten staat. De politieke degens zijn al
Booze tongen beweren, dat hij dit zelf ge- gekruist, de heer Leesberg het ft als gerouti-
daan heeft, maar de heer Keijsper is een te neerd schermer al een heftigen uitval naar
maken van een verbindingsweg tusschen den
Helderschen weg en den Bergerweg beschik
baar gesteld op voorwaarden, welke in dezen
moeilijken tijd zeker voor de gemeente aan
vaardbaar waren.
In het algemeen kon men zich daarmede
dan ook vereenigen, maar er waren eenige
ondergeschikte posten waarvoor een deel van
den Raad een bijzondere belangstelling ge
toond heeft. Het bleek, dat de beveiliging
van het gevaarlijke kruispunt Heldersche
weg-nieuwe verbindingsweg 10.000 moesi
kosten en dat die beveiliging in hoofdzaak
verkregen zou worden door verruiming
van het uitzicht en verplaatsing of wegne
ming van een gebouwtje en eenige stootblok-
ken. Mr. Leesberg vond dat vreeselijk duur
en de heer Van de Vall betoogde daarentegen
dat wanneer slechts één ongeluk voorkomen
en één menschenleven gespaard zou kunnen
worden, het geld daarbij geen overwegende
rol zou mogen spelen.
Heftiger verzette mr. Leesberg zich tegen
het voornemen om de 6000, welke het nieu
we politiebureau aan inrichting zal kosten
en die volgens hem het maximum zouden
mogen bedragen van wat daarvoor mocht
worden uitgegeven op den kapitaaldienst
en niet op den gewonen dienst te plaatsen.
Het wordt elk jaar moeilijker, zoo betoog
de het college in alle toonaarden, om de be
grooting sluitend te krijgen. Nu is het geen
tijd voor sparen en waarom zouden wij nu
iets op den gewonen dienst laten drukken als
het in betere jaren al op den kapitaaldienst
geplaatst werd?
Neen, zei de heer Leesberg. Het is precies
andersom. Juist in dezen moeilijken tijd mo
gen wij geen gelden leenen, dde ons jaren
lang aan rente en aflossing zullen binden en
vooral niet als het roerende goederen betreft,
die over tien jaar óp en versleten zullen zijn.
De heeren Vogelaar en Keijsper trachten
nog wat olie op de politieke golven te schen
ken en wethouder van Slingerland wilde
een en ander later nog wel eens nader bekij
ken, maar de heer Leesberg was tot geen ge
schipper bereid. Hij wilde zooiets nu wel
eens princ:-*eel uitgemaakt zien en waagde
zich aan een krachtproef door een motie in
te dienen, die, dank zij den heer Appel, niet
in de volgende vergadering nog eens in stem
ming zal moeten komen, maar door de wet
houders op het kantje af naar de prullemand
kon worden verwezen.
Niet dat de heer Appel van plan is door
dik en dun achter het college aan te draven.
Integendeel, het liet hem koud of dt heer
Govers aan zijn zijde stond en tegen den
nieuwen weg was omdat daardoor de tunnel
plannen in het gedrang zouden komen. Hij
was tegen den weg en tegen het nieuwe po
litiebureau omdat dit met geld uit het ver
werpelijke Werkfonds gefinancierd zou moe'
ten worden en de Raad de sociaal-demo
craten incluis op dat oogenblik bezig was,
de minimum-loonen van het Landelijk Col
lectief contract voor de bouwbedrijven aan te
tasten. Hij klapte met de politieke zweep als
een circusdirecteur en de sociaal-democraten
schrikten op en betoogden uitvoerig waarom
zij eigenlijk aan deze plannen hun goedkeu-
ri verleend hadden. De heer Van de Val
betoogde, dat men met beide beenen op de
w?r' dijkheid moet blijven, dat er een crisis
was en dat men dankbaar moet zijn als er
werkgelegenheid wordt gegeven. Wij, zeide
hij, moeten als Raad niet op de stoelen van
de organisaties gaan zitten, maar zorgen dat
er arbeid komt omdat arbeid voor een be
hoorlijk loon beter dan steun is. Hij nam, zij
het in eenigszins andere bewoordingen, het
standpunt in, dat wij bij het voorstel tot
restauratie van de Groote Kerk verdedigd
hebben en hij voegde er alleen nog aan toe,
dat ook de organisaties zich thans volkomen
met de loonen konden vereenigen.
De heer Appel verklaarde, dat 90 pCt van
de Alkmaarsche bouwarbeiders daarmede
niet accoord gingen en dat het advies van
de hoofdbesturen tegen den wensch der or
ganisatieleden inging, maar de heer Van de
Vall liet zich ook hierdoor niet afschrikken
en betoogde dat de organisaties dat zei*
maar moesten uitvechten en dat de verzeke
ring van de hoofdbesturen hem meer dan
voldoende was.
Zoo werden de voorstellen van B. en W
met overgroote meerderheid van stemmen
aangenomen en verzocht alleen de heer Ap
pel aanteekening, dat hij aan een dergelijke
afbraak van arbeidsvoorwaarden in geen
enkel opzicht zijn medewerking verleend hac
Nog even wierp de heer Appel een politiek
bommetje in de raadszaal door plotseling
voor te stellen het abonnement voor de radio
distributie met zes gulden per jaar te ver
lagen, maar de heer Bonsema maakte hem
duidelijk, dat hij eerst eens de bedrijfsbe
grooting zou moeten bekijken en dat er van
abonnementsverlaging in de eerste twee jaar
voorzichtig politicus om een kansje te wagen
als hij met zekerheid weet, dat hij toch niet
zijn doel zal bereiken.
Er is een enfant terrible in den Raad ge
komen, namelijk de heer Appel van de K b
A.P.
het college gedaan en het scheelde maar een
haartje of wethouder van Slingerland had
een bloedende, zij het dan ook niet gevaar
lijke verwonding opgeloopen.
Het Rijk had respectievelijk 79.000 en
74.000 uit het Werkfonds voor den bouw
van een nieuw politiebureau en voor het
nog geen sprake zal kunnen wezen.
Zelfs de veranderingen aan het Sportpark
die als objecten voor werkverschaffing ge
zocht zijn, konden, door het daarbij gegeven
loon, geen genade in de oogen van den heer
Appel vinden en de heer Bonsema heeft er
nog eens op gewezen, dat het eenige wat de
heer Appel op deze wijze kan bereiken is,
Naar wij vernemen, bestaat er ge
grond uitzicht, dat H. K. H. prinses
Juliana op Vrijdag 13 September a.s. de
vergadering zal bijwonen van de Ned.
Vereen, voor Armenzorg en Weldadig
heid, waarvan H.K.H. Beschermvrouwe
Genève bemoeit zich met het drei
gende conflict. (Dag. Overzicht).
Nu koningin Astrid niet meer is.
(Buitenland).
De vreeselijke orkaan te Florida
(Am.) (Buitenland).
Ex-koning Alfonso te Amsterdam.
(Binnenland).
Ernstige fraude bij melkfabriek te
Helmond. (Binnenland).
Drie arbeiders nabij Oss door den
bliksem gedood. (Binnenland.)
Prinses Juliana zal waarschijnlijk
het a.s. congres van de Ned. Ver. voor
Armenzorg en Weldadigheid te Alk
maar bezoeken. (Stad.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
dat de arbeiders geen loonenden arbeid vin
den maar op niets doen en steuntrekken blij
ven aangewezen.
Dit is geen tijd voor theoretische beschou
wingen hoe het zal moeten wezen. Dit is in
derdaad een tijd waarin men iets van zijn
principes zal moeten prijs geven en zal moe
ten bedenken, dat een half ei nog altijd beter
dan een ledige dop is.
Ten slotte bleek er een meneer Nestra te
zijn, die grond gekocht had aan den Friesche
weg waarop hij niet zonder een extra-fun
deering een tweetal huizen zou kunnen zet
ten. Bouw- en Woningtoezicht had hem die
fundeering aangeraden en Gemeentewerken
had gezegd, dat een betonplaat van 15 c.M.
voldoende zou zijn. De man, die tusschen
deze twee diensten plat gedrukt werd had
voor alle voorzichtigheid maar de zware
fundeering genomen en verzocht nu als te
gemoetkoming een deel van den grondprijs
terug, maar het college stelde zich op het
standpunt, dat hij niets moest hebben omdat
inderdaad gebleken zou zijn, dat hij met de
bedoelde betonplaat geen gevaar liep dat
zijn huisjes in den grond zouden verdwijnen
en hij voortaan uit het zolderraam naar bui
ten zou moeten stappen.
Geef den man, dan de tweehonderd gul-
d van die extra-betonplaat terug, zei de
heer Keijsper
Dat is de moeite niet waard, betoogde
wethouder Klaver.
Mag er dan wel onrecht geschieden als
het 'en gedupeerde niet meer dan twee hon
derd gulden kost? informeerde de heer
Keijsper.
Maar de heer Siestma bedacht, dat de man
in allen gevalle wel op de beslissing van den
Raad had kunnen wachten en dus vond de
heer Keijsper slechts drie leden, die met hem
van oordeel waren, dat de gemeente zich in
deze affaire niet heelemaal gentlemanlike
heeft gedragen, zoodat de heer Nestra kan
concludeeren. dat hij niet alleen zijn huisjes
maar ook zijn vertrouwen op de rechtvaar
digheid van den Raad op allesbehalve stevi-
gen grond gebouwd heeft.