DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Laval houdt een groote rede.
HET CONFLICT
ITALIË—ABESSINIE.
Ho. 2) 7 Directeur; C. KRAK. Zaterdag 14 September 1935 HooMr.d.Ce,,,, Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Frankrijk zal zijn verplichtingen uit het
Handvest nakomen, zegt Laval in een
rede in de Volkenbondsvergadering,
WAT LAVAL ZEI DE.
Het Nationaal-Socialistisch
Partijcongres.
Waf vandaag de
aandacht trekt
1 -Richting-V erkeer
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
tdacen. uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENj
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Extqelijksch
Gisterochtend heeft Laval, de Fransche mi
nister-president. in de Volkenbondsvergade
ring zijn zoozeer verbeide redt gehouden en
o a. gezegdElk Volkenbondslid dient de ver
antwoordelijkheden die in het Handvest zijn
neergelegd, op zich te nemen. Ik betuig
thans nogmaals onze volstrekte trouw aan
de bepalingen van het Handvest en verklaar
dat wij onze verplichtingen zullen nakomen
De leer van de collectieve veiligheid blijft
onze wet, en elke verloochening van het
Handvest zou een verloochening van onze
idealen zijn. Onze belangen zijn ook ten
nauwste bij de verzekering der collectieve
veiligheid betrokken, al onze overeenkomsten
loopen immers over Genève en elke inbreuk
op Genève zou een inbreuk zijn op onze
eigen veiligheid. De rede van Hoare is een
gedenkwaardige gebeurtenis in de geschiede
nis van den Volkenbond en wij verheugen
ons over onze nauwe samenwerking met En
geland bij de verdediging van den vrede en
de bescherming van Europa
Hoare heeft den vasten wil van Engeland
om zonder voorbehoud aan het systeem van
collectieve veiligheid mede te werken betuigd
en geen land heeft deze woorden met grooter
voldoening ontvangen dan Frankrijk, geen
land heeft beter de verre strekking ervan
kunnen beseffen dan Frankrijk.
Ia de krachtige pogingen van den Volken
bondsraad om een oplossing (van het Itaii-
aansch Abessijnsche geschil) te vinden ben
ik vast besloten mijn plicht als lid van den
Volkenbond en als vriend van Italië te ver
vullen. Al het mogelijke zal worden gedaan
om aan je rechtmatige behoeften van Italië
tegemoet te komen onder eerbiediging der
rechten van andere leden van den Volken
bond. Er bestaat geen enkel verschil van mee
ning tusschen Engeland en Frankrijk bij het
zoeken naar een minnelijke schikking van het
conflict.
Gnze verplichtingen zijn in het Handvest
omschreven en Frankrijk zal er zich niet aan
onttrekken.
Ons land vreest den oorlog niet, ver
volgt Laval, het haat hem. Het is bezield
van een vurigen vredeswil. Wij willen vrede
VOor allen, in samenwerking van allen.
Na de overeenkomsten van Rome. kan ik
niec zonder gemoedsbeweging over het ge
schil spreken, dat zoo zwaar op deze Assem
blee rust Op 7 Januari hebben Mussolini
en ik te Rome alle vraagstukken geregeld, die
tusschen ons lagen en te Stresa hebben wij
met je Engelsche gedelegeerden, bij Mus
solini hetzelfde verlangen om de vredeszaak
je dienen, geconstateerd Ik weet zeker dat
hij bereid is deze samenwerking voort te
2etten en wat mij zelf betreft, ik heb geen
enkele poging ongedaan gelaten om tot een
verzoening te komen. Ik heb daarom de vol
doening zoowel mijn plicht als lid van den
volkenbond te hebben vervuld als de vriend
schap (met Italië) te hebben gehandhaafd.
taak die voor ons ligt is zwaar, maar ik
geloof niet dat zij hopeloos is. Er bestaat
tusschen Engeland en ons geen enkel ver
schil van meening, over de wijze waarop een
minnelijke schikking moet worden gezocht,
cn ik blijf hopen dat de Volkenbond zich
Weldra van zijn verzoeningswerk zal hebben
gekweten.
t Op 3 Februari hebben de Engelsche en de
«ransche regeering een gemeenschappelijk
Pr°gram opgesteld. Tegen de uitvoering
haarvan rezen zooveel beletselen dat men
Jch moest afvragen of het geen schoone
i r°om was aan de verwezenlijking te ge-
looven. Is het mogelijk, vroeg Laval, dat
ueze droom thans op het punt staat vervuld
'e worden?
Wij zijn allen door het Handvest gebonden
en Frankrijk zal zich niet aan zijn verplich
tingen onttrekken. (Levendig applaus op alle
banken).
Nopens het vertrouwen van Frankrijk in
den Volkenbond, zeide Laval woordelijk:
>Er komen somtijds moeilijke oogenblik ken
te Genève voor en er zijn ook werkelijke te
leurstellingen geweest, maar desondanks is
°ns vertrouwen onverzwakt gebleven.
Met een vasthoudendheid, die voor geen
enkele moeilijkheid zal terugdeinzen, zullen
de vertegenwoordigers van Frankrijk voort
durend trachten het moreele gezag van den
Volkenbnd tc versterken en hem middelen te
verscoaffen om dit gezag ook te kunnen uit
oefenen.
Laval herinnerde dan aan het protocol van
1924 en aan het beginsel dat „Frankrijk's po
litiek in zijn geheel gegrondvest blijft op den
Volkenbond".
Al onze verdragen met vrienden of bond-
genooten zijn over Genève gegaan en er be
krachtigd, en dit geldt zoowel van Locarno,
de Kleine Entente, Rusland als het jongste
accoord met Rome.
„In de commissie van vijf bestudeeren wij
elk voorstel, dat in redelijke mate zou kun
nen voldoen aan de rechtmatige aanspra
ken van Italië met eerbiediging van de soe
vereiniteit van een anderen staat, die ook lid
is van den Volkenbond".
Na over de commissie van vijf gesproken
te hebben, verklaarde Laval: „Wij hebben
in den loop van dit jaar moeilijkheden ge
kend, die onoverkomelijk leken en die toch
overwonnen zijn. En zou men uit het feit,
dat de Saarkwestie en het Hongaarsch
Zuid—Slavisch geschil Europeesche kwes
ties waren, moeten afleiden, dat zij daarom
gemakkelijker waren op te lossen?
„Waar wij gisteren geslaagd zijn, zouden
wij daar morgen schipbreuk lijden? In dat
geval zou een nieuwe toestand, nog schok
kender voor allen ons onderzoek vereischen.
Wij zijn allen gebonden door de solideriteit,
welke onze plicht zal bepalen. Onze ver
plichtingen zijn beschreven in het Hand
vest, Frankrijk zal er zich niet aan onttrek
ken".
De eerste indruk van de rede
voering van Laval.
Te bevoegder plaatse verklaart men, dat
het nog praematuur is leeds thans zijn
standpunt uiteen te zetten nopens de verkla
ring van Laval.
Toch wijst men er op, dat de redevoering
niet bizonder slecht of pessimistisch wordt
beoordeeld.
Verklaard wordt, dat men aan Italiaansche
zijde de harhaalde uitlatingen van Laval,
dat de poiltiek van Frankrijk gebaseerd is op
den Volkenbond begrijpt. Evenmin is men
verrast over de vriendschappelijke verkla
ringen van den Franschen minister tegen
over Engeland.
In het algemeen kan gezegd worden, dat
men de redevoering gunstiger beoordeelt dan
die van den Britschen minister van buiten-
landsche zaken.
Lavora fascista schrijft, dat de rede kan
worden opgevat als een toestemming tot vol
ledige toepassing van het Volkenbondspact
in het Italiaansch—Abessinische conflict,
welke toestemming noodzakelijk was wegens
de toekomstige Engelsche verplichtingen.
Daarnaast heeft Laval gewezen op de be-
teekenis van het pact van Rome en op -de
Fransch—Italiaansche vriendschap.
Het blad vraagt zich af, hoe Laval deze
beide theses met elkander in overeenstem
ming kan brengen.
Giornale d'Italia kan niet gelooven, dat de
woorden van Laval over de vriendschap
van Italië en Frankrijk niet oprecht gemeend
zouden zijn.
De overige sprekers.
De Indische gedelegeerde, Aga Khan, die
na Laval aan het woord kwam, oefende in
een korte verklaring eenige critiek uit op het
falen van den Volkenbond op verschillend
gebied, waarna hij echter naar voren
bracht, aanhanger te zijn, van het principe
der collectieve veiligheid, dat ook voor Indië
de eenige beschermnig vormt tegen inter
nationale anarchie.
Indrukwekkend was de redevoering van
den Zuid-Afrikaanschen gedelegeerde, De
Water, die uiting gaf aan de bezorgdheid
van zijn land met het oog op het oorlogsge
vaar. Hij verklaarde, dat dit gevaar drieledig
is: de inboorlingen van Afrika zullen tot
andere inzichten komen en gemilitariseerd
worden, de positie van de blanken op het
vasteland van Afrika wordt bedreigd en het
aanvallende land stort zichzelf in een avon
tuur. Wanneer een misdaad begaan wordt
tegen den laatsten, nog bestaanden zelfstan
digen staat van Afrika, moet gevreesd wor
den, dat Afrika niets vergeten en niets verge
ven zal, van wat zich in zijn lange en duis
tere geschiedenis heeft afgespeeld. De gede
legeerde eindigde zijn toespraak met een
dringend beroep op Mrssolini op het laatste
oogenblik halt te houden en tot bezinning te
komen.
Addis Abeba verwacht den oor
log. Zal Engeland er in betrokken
worden?
In politieke kringen te Addis Abeba is men
van meening, dat ondanks de bemoeiingen
van den Volkenbond en Engeland Italië op
26 September den oorlog zal beginnen. Men
houdt er rekening mee, dat ook Engeland
in den oorlog gewikkeld zal worden en dat
het zwaartepunt van den oorlog naar Egyp
te zal worden verplaatst.
De echtgenoote van den Engelschen ge
zant heeft groote voorraden verbandstoffen
voor het Abessinische Roode Kruis besteld.
De Italiaansche gezant heeft de Abessini
sche regeering militair geleide verzocht voor
de Italiaansche consuls, die naar Addis Abe
ba zijn geroepen.
Amerika hoort den Negus.
De te Addis Abeba door den keizer van
Abessinië uitgezonden radio-rede, die o.a.
bestemd was voor de Ver. Staten, is te New-
York en elders in Amerika zonder storing
ontvangen. De keizer sprak in het Fransch
en zeide o.a.: Abessinië vertrouwt op God,
wiens gerechtigheid grooter is dan die der
menschen. Abessinië is steeds al zijn plichten
nagekomen en heeft elk offer gebracht, dat
te vereenigen viel met zijn eer en waardig
heid, ter voorkoming van een oorlog. De
Abessiniërs hebben den vrede lief, doch wen-
schen boven alles hun onafhankelijkheid, en
zij kunnen goed omgaan met zwaard en
speer ter verdediging van het land, dat zij in
cultuur hebben gebracht.
RADIOREDEVOERING VAN
DEN NEGUS.
Vertrouwen in den Volkenbond.
De keizer van Ethiopië, negus Haile Se-
lassie, de koning der koningen, heeft gister
avond van Addis Abeba uit een radiotoe
spraak gehouden, Vklke speciaal bestemd
was voor Europa en Amerika.
Op de redactie hebben wij het beroep van
den regeerenden vorst van een Afrikaanschen
staat, welke zich aangetast ziet in zijn zelf'
standigheid, vernomen.
Te omstreeks tien minuten voor zeven
hoorden wij den omroeper te Addis Abeba
Halloh, halloh, here is Addis Abeba, Halloh,
Halloh, ici Addis Abeba!
Daarbij bleek, dat Addis wordt uitgespro
ken met een zachten a-klank, welke den klem
toon heeft, terwijl dis met een zachte lange
i-klank wordt uitgesproken. De e van Abeba
klonk evenzeer kort en ook deze in dit woord
valt de klemtoon op de eerste lettergreep, een
korte a-klank.
De negus, die spoedig aan het woord
kwam, sprak op bedaarden toon. Z.M. sprak
over de incidenten, welke zich in December
en Februari hebben voorgedaan en gaf voor
al uitdrukking aan zijn vertrouwen in het
vredeswerk van den Volkenbond. Hij noem
de Italië verantwoordelijk voor de huidige
situatie en zeide, dat zijn land had bewezen
concessies te willen doen en zich opofferin
gen te getroosten. De keizer sprak nog van
zijn verknochtheid aan zijn vaderland en
over diplomatieke manoeuvres van Italië. De
keizerlijke regeering van Ethiopië, aldus de
negus, is van het hartstochtelijk verlangen
bezield den vrede te handhaven en alle ver
plichtingen, welke zij heeft aangegaan, na te
komen. Zij wil daarbij nog concessies doen,
welke vereenigbaar zijn met de eer en de
waardigheid van het land.
Abessinië wenscht bovenal rechtvaardig
heid en het land brengt hulde aan degenen,
die alles in het werk stellen om den vrede te
bewaren.
„U hoorde zoojuist de vertaling van de
toespraak van dén keizer van Ethiopië", al
dus besloot de omroeper zijn werk, „Good
night, good night, everybody" waren de laat
ste woorden, welke uit het verre bergland
doordrongen tot ons lage landje aan de
Noordzee.
RICKETT OVER ZIJN CONCESSIES.
Gisteravond te Londen aange
komen. Zijn concessies blijven
geldig.
Rickett, die Vrijdagavond per vliegtuig te
Londen is aangekomen, heeft in een inter
view medegedeeld, dat hij reeds in Maart j.1.
te Addis Abeba onderhandelingen met Abes
sinië heeft gevoerd, nadat in November van
het vorige jaar reeds een reeks voorbespre
kingen gehouden waren. Hij stelde er prijs
op, dat men er kennis van nam, dat het
voornaamste gedeelte der onderhandelingen
reeds had plaats gevonden voordat de span
ning tusschen Italië en Abessinie opkwam.
Rickett verklaarde verder, dat hij de on
derhandelingen had gevoerd in opdracht van
de Standard Vacuum Oil Company en dat
niemand anders achter hem had gestaan
Den Britschen gezant te Addis Abeba had
hij niet onderricht om hem niet in moeilijk
heden te brengen. Het was onjuist, dat de
Abessinische regeering op grond van de
concessie een leening zou krijgen om daar
voor oorlogsmateriaal te koopen. De conceS'
sie hield geen enkele leening of andere gelde
lijke garantie in. De concessie bleef zijn
eigendom en bleef geldig. Wat ermee gebeu
ren zou, moesten zijn Amerikaansdie vrien
den beslissen. Binnenkort zou hij naar Ame
rika vertrekken. Hij was er trotsch op, deze
concessie tot stand te hebben gebracht, en
lij betreurde slechts, dat hij liet niet voor
Engeland had kunnen doen. De concessie
was door den Negus goedgekeurd en droeg
de onderteekening der betrokken ministers.
Zij was op het oogenblik zoo geldig als op
het moment der onderteekening. Rickett wei
gerde echter mede te deelen, of de concessie
op zijn naam stond.
Tenslotte verklaarde Rickett, dat hij er niets
van wist, dat zijn concessie zou overgaan
aan de Italiaansche regeering. Van den heer
Chertok had hij nog nooit gehoord.
Rede van Hitier voor de politieke
leiders.
Bij het appèl der politieke leiders op de
Zeppelin-weide te Neurenberg heeft Adolf
Hitier een rede gehouden, waarin hij o.a. zei:
Wij noemen ons partij, en zijn toch Duitsch-
'and, Duitschland in zijn eenheid, Duitsch-
lang in zijn nieuwen wil, in zijn nieuwe
levensopvatting, en ook in zijn nieuwen
dadendrang. Partij noemen wij ons, omdat
dit Duitschland in deze beweging, in deze
menschen zijn geestelijk en daadwerkelijk
middelpunt bezit". Hitier noemde het partij
congres het feestelijke hoogtepunt der be
rging, waar zijn grootste vreugde steeds
was het ontmoeten der oude strijdgenooten.
De leider alleen zou niets bereikt hebben zon
der de partij, en tusschen deze beide bestaat
geen enkele scheiding. Menigeen zou gaarne
willen, dat hij een veldheer zonder soldaten
zou zijn, doch daarvan was geen 6prake
Hitier bleef slechts de leider van het instru
ment, dat de macht had veroverd. De strijd
voor de nationaal-socialistische idee zal
worden voortgezet, zoodat Duitschland geen
ramp kan treffen als in 1918. De partij be
staat pas 16 jaar en kan, volgens haar
tegenstanders haar einde tegemoet zien, doch
Hitier antwoordde hierop slechts: „Gij hebt
nog niet eens het werkelijke begin beleefd".
Hij herinnerde aan het beginstadium der be
weging, toen hij nog zoo goed als alleen
stond. Het verstand had de menschen toen
moeten afraden, tot hem te komen, doch hun
gevoel, hun geloof had hun het bevel gege
ven, toch te gaan. Vandaar het idealisme der
beweging.
Het geluk, waarop het Duitsche volk dit
jaar het meest trotsch is, is het herstel van
het Duitsche leger, dat zijn grootste sterkte
vindt in het volk, waardoor het gedragen
wordt. En niemand heeft meer idealisme
noodig dan de soldaat. Het Duitsche leger
voedt niet op tot een oorlogszuchtig mili
tairisme, doch slechts tot betrouwbare, be
hoorlijke volksgenooten. Het is niet gevormd
om een aanvalsoorlog te voeren, doch om de
Duitsche vrijheid te beschermen. Het zal de
taak der politieke leiders zijn, den Duit-
schen man, die in het leger een plaats vindt,
politiek zuiver op te voeden. Zoolang dit
idealisme in Duitschland bestaat, zal
Duitschland niet ondergaan.
Rede van Hitier voor de Duitsche
vrouwen.
Vrijdagavond heeft Hitier in de Luitpold-
halle te Neurenberg het woord gevoerd voor
een vergadering van Duitsche vrouwen en
meisjes. Hij verklaarde o.a., dat de bewering
der tegenstanders, dat het nationaal-socia-
isme de vrouw lager waardeerde dan den
man, en haar niet als zijn gelijke beschouw
de, onjuist was. De werkelijkheid was, dat
het nationaal-socialisme de vrouw anders
waardeerde dan den man, wat voorvloeide uit
haar andere natuurlijke geaardheid. Hitier
critiseerde scherp het streven naar zooge
naamde gelijkheid van man en vrouw van
liberalisme en Marxisme, waarbij de natuur
lijke geaardheid van de vrouw geweld werd
aangedaan. De hoogste roeping van de
vrouw was tenslotte het moederschap, en
daarnaast moest zij de arbeids-, levens- en
strijdgezellin van den man zijn.
Hitier herinnerde eraan, dat de steun van
de vrouwen van groote beteekenis was ge
weest voor de overwinning van het nationaal-
socialisme, en eindigde met de verklaring,
dat de komende generaties een schoone toe
komst tegemoet gingen, en dat de vrouwen
zich eens met trots zouden herinneren, hoe
zij mede hadden gestreden voor de wederge
boorte van Duitschland.
IN BIJTEND POEDER GEVALLEN.
Vreeselijk ongeval in fabriek.
Een arbeider is in de chemische fabriek te
Komen (België) in een put met bijtend poe
der gevallen.
De man zonk weg in het gevaarlijke meng'
sel en de pogingen van zijn kameraden om
hem te redden, bleven vruchteloos.
Eerst eenige uren later kon men het lijk
ophalen De ongelukkige laat een vrouw en
drie jeugdige kinderen na.
De groote rede van Laval in de Vol
kenbondsvergadering. (Dag. Overzicht).
Het conflict ItaliëAbessinië. (Bui
tenland).
Rickett over zijn beruchte conces
sies. (Buitenland).
De G. G. van Indië geen N.S.B.-er.
(Binnenland).
Familiedrama te Amsterdam. (Bin
nenland).
Weer een arrestatie te Oss. (Binnen
land).
Prinses Juliana bezocht eenige Alk-
maarsche tehuizen. (Stad).
Olierook bekent den moord op zijn
vrouw. (Binnenland).
De voetbalcompetitie begint. (Sport
en Wedstrijden).
Uit het Parlementaire leven. (Arti
kelen).
Het Juliana-kanaal. (Artikelen).
De 33ste Nederlandsche Jaarbeurs.
(Artikelen).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
UIT LEISTEEN BEREIDE
NAPHTA.
Men meldt, dat de minister van marine te
Tokio, Osoemi, zijn collega's in het kabinet
reeft medegedeeld, dat de productie van de
naptha uit leistaan door de Zuid-Mandsjoe-
rijsehe spoorwegmaatschappij het volgend
jaar zal worden opgevoerd van 100.000 tot
200000 ton. De minister deelde mede, dat
de marine groote belangstelling heeft voor
déze productie, aangezien het haar zelfstan
diger maakt
HET GRAN-CHACO-CONFLICT.
Wegens vertrek van de meeste gedele
geerden zijn de zittingen van de vredescon
ferentie, voor den Gran-Chaco opgeschort.
De president van Bolivia zou hebben ge
zegd, dat de oorlog niet was afgeloopen. De
president van Paraguay heeft tegenover de
bemiddelaars uiting gegeven aan zijn vrees
dat de vijandelijkheden zullen worden her
vat.
MISS IONNARISSEN IN NOOD.
Chineesche bandieten in actie.
Volgens te Peking ontvangen berichten
worden 16 Nederlandsche en Belgische gees
telijken thans practisch belegerd in hun mis
sietehuizen, die zich bevinden in een district
van de provincie Santis. Tot dusverre is nog
geen enkel bericht ontvangen over de 12
Spaansche geestelijken, die thans reeds 2
maanden van ieder contact met de buiten
wereld zijn afgesloten.
Voorts zijn te Peking gisteren nadere bij
zonderheden ontvangen over den moord op
den geestelijke Biron in het Lololand, ten
zuidwesten van Setsjoean, op 20 Augustus j 1.
Bandieten hebben daar den geestelijke gebon
den, hem een ketting om den hals gelegd en
hem aldus over een bepaalden afstand voort
gesleept, waarna zij hem met de ketting
wurgden. Het missiehuis werd geplunderd.
Verscheidene gedoopte Chineezen werden als
gijzelaars naar de bergen meegevoerd.
In verband met bovenstaande berichten
wordt er van officieele zijde op gewezen, dat
de strijd tegen de roode legers in China wel
iswaar langzaam maar dan toch gestadig
vorderingen maakt.
RICKETT OP WAALHAVEN.
Onmiddellijk doorgereisd naar
Londen.
Ten tweede male waren gistermiddag de
Amsterdamsche journalisten naar Schiphol
opgetrokken, aangezien ditmaal met stellig
heid berichten ontvangen waren, dat Rickett
de groote en achter de schermen blijvende
man van de Abessinische concessies, uit
Praag vertrokken was en op Schiphol zou
landen. Het mocht echter niet gelukken, al
thans een poging te wagen in de hoofdstad
eenige bijzonderheden omtrent zijn plannen
te weten te komen, want op Waalhaven,
waar het toestel uit Praag volgens de
dienstregeling een korte landing maakte,
stapte de heer Rickett uit om eenige minuten
later met het gewone K. L. M.-toestel naar
Londen door te reizen.
c
Dit roode bord met
witte streep beteekent:
gesloten voor alle ver
keer in deze richting
