DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het nieuwe kabinet presenteert zich.
ONRUST IN GEHEEL EUROPA.
Minister Colijn tegen devaluatie.
Ho. dri' Directeurs C. KRAK. Woensdag 23 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
PARLEMENT.
ZULLEN DE KATHOLIEKEN DIT
MINISTERIE STEUNEN
Qjaqdiikfxh OiKttidit
Engelsche en Italiaansche kabinetsbijeen
komsten. - Diverse persstemmen.
In'ernationale kwesties.
Waf vandaag de
aandachl trekt,,.
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
0
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37069. Telef. 3320, redactie 3330.
Den Haag, 24 September
Op het Binnenhof stond een aantal men-
schen te kijken naar de aankomst der mi
nisters en van de prominente Kamerleden. In
de Kamer een drukke opkomst van leden en
overvulde tribunes. En achter de regeerings-
tafel alle ministers. Kortom, er waren alle
kenmerken van de politieke gebeurtenis, welke
het optreden van het nieuwe Kabinet-Colijn
was.
Het n i e u w e Kabinet? De meeningen
zullen misschien uiteenloopen over de vraag,
of het Kabinet nieuw is Minister Colijn zelf
versprak zich een oogenblik, toen hij „het
vorige Kabinet" bedoelde en „d i t Kabinet"
zeide. De vraag heeft op het oogenblik
slechts ecademische beteekenis.
Practische beteekenis heeft een andere vraag,
welke belangrijker is, namelijk of de katho
lieken bereid zijn, dit kabinet te steunen. Wij
weten dit nog niet. De regeering heeft nu
geantwoord op de opmerkingen, welke vóór
de schorsing van het debat over het bezui
nigingswetsontwerp in Juli vanuit de Kamer
gemaakt zijn in tweeden termijn. Minister
Colijn heeft zich bereid verklaard om des-
verlangd inlichtingen te verstrekken over cx
oplossing van de kabinetscrisis. Morgen zul
len waarschijnlijk verschillende Kamerleden
zulke inlichtingen vragen. En dan zal mi-
niter Colijn ze op één der volgende dagen
geven.
Zullen de katholieken de regeering steu
nen? Onwaarschijnlijk lijkt het niet Minister
Colijn heeft in zijn rede, welker ernst en
doorwrochtheid op vriend en tegenstander
indruk moeten hebben gemaakt, alle moei-e
gedaan om prof. Aalberse's fractie tegemoet
te komen. Dat de leider der katholieken, iri
Juli, had gemeend, dat hun critiek de regee
ring zou hebben geprikkeld, gaf minister
Colijn aanleiding om te herinneren aan
het beroemde „afschuwelijk misverstand" in
vroeger dagen in de Kamer. En, zeide Z.Exc.,
indien waar is, wat de heer Aalberse zeide,
n.1. dat de regeering door aandrang der
katholieken ertoe is gekomen, bepaalde maat
regelen voor te stellen op het gebied der
handelspolitiek, der industrialisatie, enz., be
wijst dit slechts, dat zij gaarne tot overleg
met de Kamer bereid is, en dit moet men
juist prijzen. Inzake de vaste lasten-ontwer-
pen bekende de premier ronduit, dat zijn
vorige Kabinet daarbij vergissingen nad be
gaan. Tot de wijzigingen, noodig om deze
vergissingen te herstellen, bleek de regeering
alleszins bereid
Wel betwistte Z.Exc. prof. Aalberse, dat
men zou staan voor de keuze tusschen conse
quente deflatie en devaluatie. Volgens de
regeering 1 e i d t het eerste juist tot het
tweede Want in consequente deflatie is begre
pen een wettelijke vermindering van de
hoofdsom der aangegane schulden. En zulk
een vermindering zou het vertrouwen van
ons publiek in het Nederlandsche crediet-
wezen zoodanig schokken, dat het zijn toe
vlucht zou nemen tot buitenlandsche crediet-
aanvragen, dus zijn geld zou steken in bui
tenlandsche valuta's, met als gevolg devalua
tie van den gulden. Waar is, dat onder de
katholieken sterke sympathieën leven voor
aantasting van de hoofdsommen der schul
den. Maar anderzijds vergete men niet, dat
heel wat kaholieken, met prof. Aalberse aan
het hoofd, tegenstander van devaluatie zijn
De regeering heeft consequente deflatie
krachtig afgewezen, omdat hierdoor alles
over één kam zou worden geschoren. Con
sequente deflatie brengt mede aantasting van
alle hoofdsommen, onverschillig de grootte
der schuld, onverschillig ook de positie van
schuldenaar en schuldeischer. Zij brengt
mede ook verlaging van alle loonen, ook in
die bedrijven, waarin zij reeds ver genoeg
voor de aanpassing zijn verlaagd. Misschien
zal de katholieken tot nadenken stemmen,
dat ook het systeem van den vroegeren
Duitschen rijkskanselier Brüning, dat zij
hier zoo gaarne aanbevelen, geen aantasting
van de hoofdsom kende.
Maar evenzeer heeft minister Colijn, nog
maals, zich met groote kracht tegen devalua
tie verzet. Voor verlaging van het kostenpeil
der productie in ons land helpt devaluatie
betrekkelijk weinig, omdat de vaste lasten,
waarvan men zich een verlichting als ge
volg van devaluatie voorstelt, gemiddeld
slechts twintig percent van den kostprijs be
dragen, tegen dertig percent de grondstoffen
en vijftig percent de loonen. Bovendien zou
den wij de grondstoffen na devaluatie duur
der aan het buitenland moeten betalen en
daar zij een grooter percentage van den
kostprijs uitmaken dan de vaste lasten, zou
het nadeel van devalutie grooter zijn dan het
voordeel. Wij hebben uit 's ministers mond
gehoord, dat ook zijn nieuwe kabinet al het
mogelijke zal doen om de muntpariteit te
handhaven. Zijn bestrijding van devaluatie
was een bestrijding lang niet van alle katho
lieken. Velen hunner zullen met 's ministers
opmerkingen hartelijk instemmen. Die be
strijding richtte zich tegen leden van alle
partijen Want onder alle partijen vindt men
voorstanders van devaluatie. Maar dit juist
maakt het bijna ondenkbaar, dat er een
partijengroepeering in een nieuwe regeering
mogelijk zou zijn op de basis van devaluatie.
Tegemoetkomend ook was 's ministers toon
inzake de door de katholieken zoozeer be
pleite industrialisatie. Als eerlijk man achtte
hij zich verplicht, nog eens tegen overdreven
verwachtingen van industrialisatie te waar
schuwen, maar ook vertelde hij, dat hij aan
stonds had toegestemd in de vorming van een
afzonderlijk departemest van landbouw, toen
minister Geiissen te kennen had gegeven,
zich niet genoeg op industrialisatie te kun
nen concentreeren, als hij daarnaast nog
voor landbouw ook zou moeten zorgen. Bin
nen enkele weken zal het wetsontwerp voor de
financiering van de industrialisatie worden
ingediend. Maar zal het beleggend publiek
er de noodige credieten voor willen beschik
baar stellen? Het was minister Colijn zelf,
die twijfel uitte aangaande de vraag, of de
regeering er voldoende crediet voor zou kun
nen krijgen.
Maar dit juist was één der redenen, dat hij
met diepen ernst heeft gewezen op de onrust
van de geldmarkt, waaraan een einde moet
worden gemaakt. Die onrust is gewekt door
de politieke onzekerheid. Wie vreest voor
devaluatie, steekt zijn geld niet gaarne in
obligaties. De regeering kan op het oogen
blik de schuld niet consolideeren. Ja, zij kon,
(minister Oud herinnerde er aan) twee maan
den geleden niet eens voldoende kasmiddelen
krijgen, zelfs niet tegen hooge rente. Giste
ren heeft zij wel genoeg vlottende schuld
kunnen uitgeven, maar ten koste van een al
weer hoogere rente dan twee maanden ge
leden. De vrees voor devaluatie zal, verklaar
de minister Colijn, niet worden bewaarheid,
mits het publiek rustig blijve en niet vluch'e
in buitenlandsche valuta's, mits de Kamer
met de regeering tot een goede samenwerking
kome en mits zich geen onvoorziene omstan
digheden voordoen. Het volk en de volks
vertegenwoordiging hebben het in de hand
om de beide eerste voorwaarden te verwezen
lijken. Worden zij verwezenlijkt, dan staat
men tegen onvoorziene omstandigheden ster
ker. Komt aan de politieke onzekerheid een
einde, dan zal de regeering ook weer tegen
normale rente geld kunnen opnemen.
Het beroep van den kabinetsleider op
samenwerking in verband met de onrust op
de geldmarkt, maar ook in verband met de
internationale spanningen in Europa, maakte
merkbaren indruk.
Voor minister Oud is het een moeilijkheid,
dat hij bij een dergelijke debat steeds na mi
nister Colijn het woord moet voeren. Ook nu
weer verslapte de belangstelling der Kamer
De leden gingen de indrukken uitwisselen,
welke de rede van den premier hun had ge
geven. Maar het mag toch wel algemeen be
kend worden, dat het zuivere (of moeten wij
schrijven: onzuivere?) fantasie is, wat hier en
daar is geschreven, als zou de regeering door
middel van particuliere banken veel meer
schitkistbiljetten bij de Nederlandsche bank
hebben ondergebracht dan de tien millioen,
waaraan bekendheid is gegeven. Particuliere
banken hebben haar eigen schatkistpapier be
leend om aan het geld te komen, dat zij
noódig hebben en dat zij op de enge geld
markt niet kunnen krijgen. Aan camouflage
heeft de regeering zich niet schuldig gemaakt
Toen de ministers hadden gesproken, heeft
voorzitter Ruys de Beerenbrouck de vergade
ring aanstonds verdaagd. Zoo kregen de
woordvoerders der fracties tijd om zich te be
raden over hun antwoord. Op het Binnenhof
wachtte een schare om den premier te zien
vertrekken. Maar hij bleef nog lang in het
Kamergebouw.
Gisteren is het Engelsche kabinet in
een korte zitting voltallig bijeen geko
men voor verschillende besprekingen.
Zoo heeft het kabinet kennis genomen
van den tekst van het antwoord der
Britsche regeering op de vragen van
den Franschen ambassadeur, die zooals
hekend betrekking hebb-en op de kwestie
van het standpunt van Engeland tegen-
°ver zijn Volkenbcndsverplichtingen in
geval van agressie in Europa.
Het verluidt, dat dit antwoord eind
dezer week zal worden gepubliceerd
°adat het de Fransche regeering zal
aln overhandigu.
peuter meldt voorts, dat volgens berichten,
elke het kabinet hebben bereikt de Volken-
oondsraad Donderdagochtend zal bijeen
komen. De Volkenbo.idsraad zal tusschen
wee wegen kunnen kiezen: öf hij zal moe
ten optreden overeenkomstig artikel 15 van
et Volkenbondsstatuut en een rapport aan-
nemen, öf hij zal de politiek van verzoening
moeten voortzetten om na te gaan of niet
Joch nog een andere basis zal kunnen wor-
gevonden dan is voorgesteld door de
eonanissie van vijf.
Het kabinet heeft volgens Reuter met vol
doening vastgesteld, dat in de betrekkingen
tusschen Engeland en Italië na de publica
tie van het Britsche communiqué over de
vlootbewegingen, zoomede na de persoon
lijke boodschap van Hoare aan Mussolini
een zekere ontspanning is ingetreden
De Engelsche avondbladen hebben groote
aandacht gewijd aan de berichten aangaan
de de Italiaansche kabinetszitting.
Volgens Eveninr Standaard zal Eden mo
gelijk naar Londen 'erugkeeren om persoon
lijk rapport uit te brengen aan het kabinet.
De besluiten van het Italiaansche
kabinet.
De besluiten, die de Italiaansche mi
nisterraad gister heeft genomen hebben
grootendeels betrekking op militaire
aangelegenheden in verband met de
troepenzendingen naar Oost-Afrika
Een der voornaamste besluiten is, dat
alle dienstplichtigen van de lichtingen
1901 tot 1914, die tot nog toe uit ge
zondheids- of andere overwegingen niet
moesten opkomen, zich aan een nieuwe
keuring moeten onderwerpen.
Een ander belangrijk besluit is, dat de
dienst in de naar Oost-Afrika gezonden
zwarthemden-divisies gelijk wordt ge
steld met die van het gewone leger De
hoogere officieren der fascistische militie
krijgen allen automatisch den rang van
reserve-officier. Voorts worden de trac-
tementen der naar Oost-Afrika, gezon
den reserve-officieren gelijkgesteld met
die der beroeps-officieren.
Onder de wetten die betrekking hebben op
de luchtvaart is er een, die bepaalt dat de
leden der regeering en van den Grooten
Fascistischen Raad reserve-vliegofficier
kunnen worden. Bovendien wordt een bedrag
van een millioen lire gevoteerd voor den
bouw van bomvrije schuilplaatsen op Mes-
sina.
Tenslotte is besloten, dat de subsidies, die
particulieren tot nog toe konden krijgen bij
de aanschaffing van een sportvliegtuig, ook
zal worden toegestaan aan vereenigingen,
die de luchtsport beoefenen.
Italiaansche persstemmen.
De Italiaansche pers acht de aankondi
ging van een nieuwe kabinetszitting op Za
terdag a s. van groote beteekenis en onthoudt
zich in het algemeen van een beoordeeling
van den huidigen stand van zaken en van de
vermoedelijke perspectieven.
De Tribuna" gelooft, dat de krachtige en
rustige' houding van Italië een verandering
heeft veroorzaakt in de houding van het bui
tenland, die tot nog toe zuiver negatief is ge-
WÉHet „Giornale d'Italia" bespreekt voorna
melijk het toestemmende antwoord van
Abessinië aan Genève en verklaart, dat
Abessinië de voorstellen van de Commissie
van Vijf slechts accepteert, omdat deze in
wezen het dubbele spel van Abessinie bevor
deren en gericht zijn tegen de belangen en
rechten van Italië. Na de Abessinische voor
behouden te hebben becritiseerd, wijst het
blad nogmaals eiken uitweg voor Abessinië
naar zee beslist af. Het Abessinische ant
woord, dat voor het oog van geheel Europa
met duidelijke spitsvondigheden werkt en de
Italiaansche belangen driest over het hoofd
ziet, is gegeven op het laatste oogenblik voor
de beslissing over den strijd. Het levert het
definitieve bewijs, dat het voor Italië onmo
gelijk is, met Abessinië te onderhandelen en
een formule te accepteeren, die als compro
mis tot stand is gekomen. Deze onmogelijk
heid moet thans duidelijk aan het licht wor
den gebracht. Abessinië, dat door zijn ant
woord zelf toegeeft, niet op hetzelfde peil als
de overige Volkenbondsstaten te staan, geeft
Italië op alle in wezen belangrijke punten
een afwijzend antwoord en bevestigt daar
door de onvermijdelijkheid van een conflict.
Het blad besluit, dat een Geneefsche op
lossing niet mogelijk is, zoolang Genève niet
besluit, over het starre formalisme van het
Volkenbondsverdrag heen te stappen. Zoo
lang Abessinië behandeld wordt als andere
Volkenbondsleden, ontbreekt de feitelijke ba
sis bij elke poging tot het vinden van een
oplossing.
De ontvangst der Italiaansche
besluiten in Engeland.
In Engelsche kringen te Genève, en naar
uit de Britsche hoofdstad gemeld wordt ook
te Londen, verklaart men naar aanleiding
van het communiqué van den Italiaanschen
ministerraad, dat de toon te Rome gema
tigder is geworden, doch dat er geen aan
leiding is, te hopen op een wijziging in de
feitelijke houding van Italië. Uit den toon
van de Italiaansche opmerkingen ten aan
zien van de voorstellen van de commissie
van Vijf moet men afleiden, dat men niet
met Italiaansche tegenvoorstellen, doch met
zuiver negatieve critiek heeft te maken.
In Engelsche kringen is men in den hui
digen toestand vastbesloten, alle noodige
beslissingen binnen het raam van den Vol
kenbond onder overhaasting doch ook zon
der aarzeling, ten uitvoer te brengen. Men
acht het uitgesloten, dat de Engelsche regee
ring zich met diplomatieke onderhande
lingen buiten Genève om, dus met een soort
nieuwe conferentie van Stresa of iets derge
lijks, zou inlaten.
Verder wordt verklaard, dat ondanks al
le geruchten omtrent tegenstellingen over
den omvang van eventueele sancties er vol
ledige overeenstemming in de opvattingen
der Fransch- en Britsche regeering bestaat.
In het bijzonder wordt het gerucht, dat La-
val een beperking van eventueele maatrege
len tot het economische en financieele ge
bied zou hebben voorgesteld, nogmaals te
gengesproken.
Men is in Engelsche kringen ervan over
tuigd, dat men thans weldra tot een nieuw
stadium zal'overgaan. De bijzonderheden
van de nieuwe procedure zullen Woensdag
morgen tusschen Laval en Eden besproken
worden. Gezien de huidige situatie zal dit
onderhoud vermoedelijk den grondslag voor
de a.s. besluiten van den Volkenbondsraad
leggen.
Ingeval de toepassing van artikel 16
noodzakelijk zou blijken, zou men de beslis
sing daaromtrent aan de Volkenbondsver
gadering willen overlaten, aangezien men
van meening is, dat de Volkenbondsraad al
leen de verantwoordelijkheid voor zoo be
langrijke maatregelen niet op zich kan ne
men. Indien de kwestie voor het normale
einde van de huidige Volkenbondszitting
nog niet in het stadium van een beslissing
zou zijn gekomen, zou men waarschijnlijk
de Assemblee willen verdagen. In dat geval
zou zij niet formeel gesloten en ontbonden
worden, teneinde tijdroovende formaliteiten
wanneer zij bijeengeroepen zij worden, zoo
als de verkiezing van een presidium, het on
derzoeken der volmachten, enz., te kunnen
vermijden.
Klein eiland in Straat Bab-el-
Mandeb door Britten bezet.
De correspondente van de „Oeuvre" te
Genève had gistermorgen haar blad ge
seind, dat de Engelsche regeering, zondier
van tevoren Frankrijk hierin te kennen, het
eilandje Chei-el-Saia in de Straat Bab-el-
Mandeb door militairen had laten bezetten.
In Fransche diplomatieke kringen werd dit
bericht niet tegengesproken, doch werd ver
klaard, dat dit eilandje, hoewel het de
Fransche regeering bij verdrag is toegewe
zen, door haar nooit is opgeëischt, zoodat de
zaak van geen beteekenis zou zijn.
In politieke kringen heeft men echter den
indruk, dat de Engelsche regeering pas na
overleg met Frankrijk tot de bezetting van
het eiland is overgegaan, en dat men het in
leidende Fransche kringen pijnlijk vindt, dat
de zaak waarschijnlijk door een indiscretie
toch bekend is geworden.
De regentijd in Abessinië ten einde?
De beide laatste dagen heeft het in Abes
sinië niet meer geregend, zoodat men kan
veronderstellen, dat de regentijd achter den
rug is.
Naar verluidt zal de Abessinische regee
ring Dinsdag het verzoek van den Fran
schen gezant Fransche militairen te ont
bieden voor de bescherming van den spoor
weg AddisAbebaDsjiboetie, inwilligen.
Fransche bladen pessimistisch.
Het geringe optimisme, dat naar aanlei
ding van het onderhoud tusschen den Ita
liaanschen gedelegeerde baron Aloisi en
den voorzitter van de commissie van vijf De
Madariaga Maandagmorgen in de Panjsche
bladen tot uiting kwam, heeft na de ver-
Onrust in geheel Europa. (Dag. Over
zicht).
Aan de Amerikaansche kust is een
reddingboot komen aandrijven met
zeven lijken; later zijn zes levenden
aangetroffen van het srhip „Hurry On".
(Buitenland).
In Japan richten zware regens groote
schade aan; te Tokio alleen reeds staan
40.000 huizen onder water. (Buiten
land).
In Weenen is een wapendepót ont
dekt; er zijn verschillende arrestaties
verricht. (Buitenland).
Einde Tilburgsche staking? (Binnen
land).
Op de begrooting voor sociale zaken
is een post van 3H millioen uitgetrok
ken ter bevordering van huurverla-
ging. (Binnenland).
Scheepsramp voor de kust van Ter
schelling. (Binnenland).
Den Haag door storm geteisterd.
(Binnenland).
Verscheidene doodelijke ongevallen
tengevolge van den storm. (Binnen
land).
Geruchten in verband met de L. C. O.
(Stad).
ZIJ, DIE ZICH MET INGANG VAN
1 OCTOBER VOOR MINSTENS 3
MAANDEN OP DIT BLAD ABON-
NEEREN, ONTVANGEN DE TOT
DIEN DATUM VERSCHIJNENDE
NUMMERS FRANCO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
schillende gebeurtenissen, die zich in den
loop van Maandag in Genève hebben afge
speeld, plaats gemaakt voor een uitgespro
ken pessimisme. Nu de commissie van vijf
de geheele aangelegenheid weer in handen
van den Volkenbondsraad heeft gelegd,
houdt men van Fransche zijde geen rekening
meer met de mogelijkheid van een vreedza
me bijlegging van het geschil.
Hierin worden de Parijsche bladen nog
versterkt door de verschillende berichten
over het onderhoud tusschen Laval en
Aloisi aan den eenen en Laval en Eden aan
den anderen kant, waaruit blijkt, dat Laval
zich thans volledig heeft aangesloten bij de
Engelsche opvatting.
De besprekingen tusschen Eden
en Laval.
Wat de besprekingen aangaat, die Laval
heeft gehad met oen Engelschen minister
voor Volkenbondsaangelegenheden. Eden
wordt er in de Parijsche bladen op gewezen,
dat de Fransche vragen omtrent die houding
van Engeland in geval van een Europeesch
gevaar uitvoerig besproken zijn.
De Geneefsche bijzondere correspondente
van de Oeuvre meent te weten, dat het
Engelsche antwoord op de desbetreffende
Fransche nota reeds in den loop van van
daag verwacht kan worden.
De Jour voegt hieraan toe, dat men
vooral uitvoerig gesproken heeft over het
sluiten van een luchtpact en over de Oosten-
rijksche onafhankelijkheid. Eden heeft vol
gens dit blad Laval medegedeeld, dat zijn
regeering bereid is een heele reeks overeen
komsten te sluiten met Frankrijk ter waar
borging van een duurzame en actieve
Franscn-Engelsche samenwerking in Euro
pa. Eden heeft toegegeven, dat de Engelsche
diplomatie in den loop van de laatste jaren
een reeks fouten heeft begaan. Engeland,
zoo zou hij in groote lijnen verklaard heb
ben, heeit weliswaar lang noodig gehad
om tot het inzicht te komen van de waarde
der collectieve veiligheid, maar de laatste
gebeurtenissen hebben het de oogen ge
opend en men erkent thans de noodzakelijk
heid van een zoodanige politiek, zoowel in
Afrika alsook in Europa en men is bereid
in deze richting zeer ver-gaande verplich
tingen te aanvaarden.
Wat Italië al betalen moet.
De door het Itauaansche departement van
financiën gepubliceerde cijfers over Augus
tus geven een tekort aan over deze maand
van 504 millioen Lire. Voor Oost-Afrikaan-
sche uitgaven zijn in totaal besteed 387
millioen, terwijl het deficit sedert 1 Juli is
gestegen tot 946 millioen.
Wat de algemeene financieele toestand des
lands betreft, wordt uit Milaan gemeld, dat
de beurs daar voor groote moeilijkheden is
komen te staan, daar in den loop van den
laatste paar weken verliezen zijn geleden
van niet minder dan 450 millioen, terwijl
15 belangrijke firma's waarschijnlijk niet
meer aan liun verplichtngen zullen kunnen
voldoen.