dagblad voor alkmaar en omstreken. Bxiqeliiksck OvevMl Zal graaf de Marchant et d'Ansembourg senator worden? De tijd een beste collega van dr. Colijn. Volkenbondsraadsvergadering zonder Italië. Mo. 228 nummei hPst.mt uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 27 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang PARLEMENT. Jhr. de Geer vindt deze regeering een kundig chirurg voor devaluatie. Dr. Colijn geen kermiswonder. De commissie van vijf blijft bestaan, italiaansche persstemmen over de besluiten. IN EN OM ABESSINIË. Rondom Abessinië. Wal vandaag de aandacht trekt,,. ALKMAARSCHE COURANT e Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar nlaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Eerste Kamer. Den Haag, 26 Sept. De Eerste Kamer heeft een kort vergade ringetje gehouden, waarin zij de wijziging van het tarief van justitiekosten en salaris sen in burgerlijke zaken en het aanvullende NederlandschTsjechoslowaaksche han delsverdrag zonder debat en stemming heeft goedgekeurd. Daarna is zij in de afdeelingen den geloofsbrief van graaf de Marchant et d'Ansembourg gaan onderzoeken. In den loop van October zal zij een nieuwen grif fier benoemen, die den overleden jhr. Bee- laerts van Blokland zal opvolgen. Tweede Kamer. De belangrijkheid van het debat heeft zich in zekeren zin in dalende lijn bewogen. Dit kon welhaast niet anders, sedert gisteren prof. Aalberse de discussie aanving. Van de andere sprekers kon men mm of meer zeker vooruit weten, wat zij ongeveer zouden zeg gen. Bovendien hebben vandaag vele eenlin gen het woord gevoerd en zij plegen in het algemeen geen overwegenden invloed op de politieke gebeurtenissen te oefenen. Van tijd tot tijd, als een belangrijke, parlementaire figuur aan het woord kwam, flikkerde de belangstelling wat op. Mr. Vervoorn (plattelandspartij) was de laatste afgevaardigde, die sprak. Hij vroeg, of de portefeuille van defensie nog lang va cant zou blijven. Toen minister Colijn, een aanvang met zijn rede makende, toonde, hierop eenigszins uitvoerig te willen ant woorden, kwam er op den laten namiddag zoowaar nog een oogenblik spanning in de Kamer, waar nog maar heel weinig leden aanwezig waren. Een belangrijke mededee- ling heeft Z.Exc. niet gedaan, maar aardig was het wel, wat hij vertelde. Mr. Vervoorn's vraag had hem herinnerd aan een te Geneve opgedane ervaring. Briand moest het Vol- kenbondswerk eens plotseling verlaten om een nieuw ministerie, zijn negende(l), te for- meeren. Toen hij twee dagen later uit Parijs was teruggekomen, vroeg men hem. hoe de vorming was gegaan, wel, antwoordde hij, zooals gewoonlijk, zooveel portefeuilles voor die groep, zooveel voor die en zooveel voor die, maar één portefeuille heb ik nog niet weggegeven; die is voor den tijd; de tijd is een mijner bese collega's. Dit antwoord van Briand gebruikte minister Colijn om mr. Vervoorn van repliek te dienen! De sprekers waren, al is de toon van mi nister Colijn's rede van Dinsdag zoo tege moetkomend mogelijk geweest, het erover eens, dat het program van het nieuwe kabi- net-Colijn slechts weinig verschilt van dat van het oude. De enkele verschilpunten be sprekende, zeide mr. Westerman (n.h.), dat de theelepel industrialisatie onder minister Steenberghe een eetlepel onder minister Ge- lissen was geworden, en hij voegde erbij, dat het minister Colijn blijkbaar moeite kost te, dien grooten lepel in te slikken! De Ka mer lachte. De premier ook. Blijkbaar er kende hij, niet als een kermiswonder te kun nen optreden. Is dus het verschil met het oude kabinet gering, jhr. De Geer (c.h.) merkte bovendien op, dat de kabinetscrisis van Juli niet had moeten ontstaan en niet had behoeven te ontstaan. Hij gaf te kennen, dat er aan bei de kanten was gezondigd, door de regeering èn door de katholieke fractie. Betoogde ir. Albarda gisteren, dat op de crisis de vorming van een roomsch-rood par lementair kabinet had moeten volgen, de heer Schouten (a.r.) drukte er nu zijn vreugde over uit, dat dit niet was geschied. De heeren Arts (r.k.v.p.) en Van Houten (c.d.) merkten op, dat een roomsch-rood ka binet op meer Kamerleden had kunnen steu nen dan op de vijftig katholieken en sociaal democraten, omdat ook zij aan de voorstellen van zulk een regeering wel hun stem had den willen geven. En de heer De Visser (c.p.) zegde zelfs den steun zijner fractie aan de sociale voor stellen van een roomsch-rood kabinet toe, maar hij verbond er een opwekking tot vor ming van een eenheidsfront aan, dat noch sociaal-democraten noch katholieken aan trekt. Dat een parlementair kabinet op bree- dere basis ook niet mogelijk i6, bleek heden nog eens weer uit redevoeringen van de hee ren Schouten (a.r.) en Joekes (v.d.), die be toogde, dat de verschillen tusschen de soc- dem. en hun respectievelijke partijen te groot zijn, dan dat zij in één regeering zit ting zouden kunnen nemen. Wat de vrijzin nig-democraten aangaat, is dit vroeger wel eens anders geweest, maar nu zouden zij een samengaan met de sociaal-democraten als een verloochening van minister Oud be schouwen. De heeren De Geer, Bierema (lib.) en Schouten hebben bezwaren geuit tegen de vaste-lasten-ontwerpen. Met belangstelling wachten wij af, hoe de regeering zal probee- ren, aan de bezwaren der Kamer tegemoet te komen. Jhr. de Geer, die tegen devaluatie is en ze een pijnlijke operatie noemde, verklaarde, aan zulk een operatie nochtans de voorkeur te geven boven een reeks ruw-toegebrachte messteken, welke geen genezing, maar won den veroorzaken. Als een reeks messteken be schouwt hij een aantal voorstellen tot ver betering van den toestand zonder onderling verband. En, voegde hij erbij, indien het tot devaluatie moet komen, moet zij geschieden door den kundigsten chirurg, voorzien van de modernste instrumenten, d.i. door deze regeering. Jhr. de Geer zeide, inzake de de valuatie volkomen op haar kompas te zeilen. Maar de heer Schouten verweet hem later, dat hij devaluatie voorstelde als iets, dat misschien aanlokkelijk is: 'n technische ope ratie in een steriele omgeving, buiten aanwe zigheid van Onrustige toeschouwers. Het ver wijt schijnt ons niet gerechtvaardigd. Wij hebben nog nooit iemand ontmoet, die ge lukkig was, geopereerd te moeten worden, en zich gevleid gevoelde, als een chirurg hem „een interessant geval" vond. Een soortgelijk verwijt, als de heer Schou ten jhr. de Geer maakte, deed mr. Westerman den minister-president, omdat deze had ver klaard, dat ten slotte niet de regeering, maar het volk zelf devaluatie kan voorkomen. Mr. Westerman vond dit een uiting van on macht en als zoodanig het gevaar van deva luatie in de hand werkende. Minister Colijn evenwel heeft zich er altijd afkeerig van getoond, het te laten voorko men, alsof hij meer kan, dan hij kan. Indien ons volk zoo zot mocht zijn om te vluchten in buitenlandsche valuta, zou vermoedelijk mr. Westerman zelfs als premier geen deva luatie kunnen tegenhouden! Anderzijds is het waar, dat men over de valuatie niet te veel moet praten. In vroegere dagen toonde men jit te begrijpen, maar dat ieder er nu over spreekt, valt niet te verwon deren, nadat de kabinetscrisis den goudvoor raad der Nederlandsche bank zoo heeft doen verminderen. Dat de splitsing van het departement van Economische Zaken niet alleen de industria- listen, maar ook de landbouwers gelukkig maakt, bleek uit de uitingen van instemming der heeren Bierema en Vervoorn met de op richting van een apart departement van land bouw. Uit de rede van den liberalen afge vaardigde noteeren wij nog, dat zijn fractie voor een vervanging van de contingenteerin- gen door compenseerende invoerrechten is, omdat bij de laatsten de bedrijfsvrijheid grooter en de ambtenarij kleiner kan zijn. De liberalen willen de compenseerende invoer rechten dan geleidelijk lager zien worden, naar mate onze boeren zich aanpassen aan de wijzigingen, welke hun productie moet ondergaan. Een vergadering van de raads leden zonder Italië. Uc bijeenkomst van de Volkenbondsraad ls gisteren voorafgegaan door een besloten vergadering van de raadsleden, uitgezonderd «e van Italië. Op deze vergadering is besproken hoe men verder te werk zal gaan. Zooals verwacht werd, luidt het besluit, dat men een commis sie zal vormen van alle raadsleden, zonder Italië, maar tevens besloot men de commissie van vijf in wezen te laten, opdat de verzoe ningspogingen op grond van par. 3 van art. '5 van het handvest kunnen worden voort gezet. Na afloop van deze bijeenkomst met geslo ten deuren, werd de openbare vergadering geopend, die gekenmerkt werd door een rede van den Abessinischen afgevaardigde. Op de openbare vergadering ontbrak Ita- eveneens, zulks tengevolge van het feit, dat het niet tegelijk met Abessinië aan de raadstafel wil plaats nemen. Tecle Hawa- riat, de Abessinische vertegenwoordiger, was weer vergezeld van den Franschman Jëze, den juridischen adviseur van zijn land. Een Abessinische verklaring. Nadat de Madariaga het verslag van de commissie van vijf had voorgelezen, ver klaarde Hawariat, dat zijn regeering stellig met de grootste aandacht elk denkbeeld, door den raad in overweging gegeven, zou be schouwen. De commissie van vijl blijft. Guinazu, de voorzitter van den Raad, stel de hierop voor, dat de commissie van vijf in stand zou blijven om in staat te zijn voorstel len aan de nand te doen te allen tijde, dat men zulks mocht wenschen. Hij drong er op aan, dat de verzoeningspogingen zouden worden voortgezet. De stellingen van beide partijen zijn thans bekend en daarom stelde Guinazu voor, dat de Raad onverwijld stap pen zou nemen tot het opstellen van zijn rapport volgens art. 15 4 van het hand vest. De raad, natuurlijk zonder Italië, zou de commissie moeten vormen, belast met die taak. De voorzitter stelde verder voor de zitting niet te sluiten. De voorstellen van den voorzitter werden later met algemeene stemmen aangenomen. Eden zeide het te betreuren, dat er nog geen oplossing voor de crisis is gevonden en steunde het voorstel van den voorzitter. Gedurende de opstelling van het rapport, zei hij, zullen de regeeringen de gelegenheid hebben te cerwegen of men nog meer kan doen om den vrede te bewaren en hoe men dat doen kan. Daarin, zei hij, ligt een verplichting die wij als leden van den Volkenbond met mo gen vergeten. Laval merkte op. dat hij de verklaring van Eden ten volle onderschreef en dat de raao zijn taak volgens letter en geest van het handvest moet vervullen. t De commissie van dertien (zooals ae raadscommissie genoemd wordt) zal moigen voor het eerst bijeenkomen. De voorzitter zei ten slotte, dat hij den voltalligen raad bijeen zal roepen, zoodra hem zulks noodig zal schijnen of wanneer zich een geval van nood voordoet. Italiaaansche persstemmen. In politieke Italiaansche kringen wordt er ten aanzien van het heden door den Volken bondsraad genomen besluit de nadruk op ge legd, dat dit besluit zonder medewerking van 'italië is tot stand gekomen. De „Giornale d'Italia" verklaart, dat Ita lië volledige vrijheid van handelen behoudt. Het is niet mogelijk in het kader van den Volkenbond de oplossing te vinden voor een geschil, dat naar zijn aard de grenzen van den Volkenbond overschrijdt, aldus het blad Dat Italië zich verre houdt van de ver gadering is een logisch gevolg van het dui delijke standpunt, dat de Italiaansche regee ring op 4 September te Geneve met haar me morandum en haar verklaringen heeft uiteen gezet Wat na den 4den September is gespro ken en geschied, gaat Italië niet aan. Italië erkent niet de stelling, dat de Volkenbond zoo noodig in het Abessinisch-Italiaansche conflict de in acht neming van zijn besluit moet afdwingen. Ook Japan heeft indertijd die stelling niet erkend, zonder dat de Vol kenbond daaraan iets heeft ondernomen of dat een vijandelijke handeling van een der mogendheden heeft plaats gehad. Voor Italië is het in het geheel nog niet bewezen dat de door den Volkenbond inge slagen weg de eemge is, waarin het statuut voorziet Tot dusverre, aldus vervolgt het blad, heeft men er te Geneve slechts naar gestreefd, Italië bij voorbaat in de positie van den zoogenaamden aanvaller te drin gen opdat een collectieve actie in den vorm van'sancties tegen Italië gerechtvaardigd kan worden. Italië moet zoo worden afge houden van Abessinië, dat gereserveerd moet blijven voor de belangen van anderen. Een soortgelijk standpunt als de „Giorna le d'Ha' a" nemen ook de andere Italiaansche bladen in. Is Engeland voor het zenden van waarnemers? De Engelsche bladen leggen in hun com mentaren op de besluiten van den Volken bondsraad in het bijzonder den nadruk op de verklaring van Eden, volgens welke het uiterste gedaan moet worden om een vreed zame oplossing van het geschil mogelijk te maken. De woorden van Eden, volgens welke de betreffende regeeringen gedurende den tijd der voorbereiding van het nieuwe rapport gelegenheid zullen hebben te overwegen, of verdere stappen gedaan kunnen worden tot het behoud van den vrede, worden te Londen uitgelegd als een wenk, dat er thans gele genheid tot nadenken is. Het ligt geenszins in de bedoeling, de pogingen tot het bewa ren van den vrede voort te zetten buiten den Volkenbond om. Veeleer, aldus wordt ge zegd, brengt de beslissing van den raad het conflict meer dan tevoren ondeT de onmid dellijke autoriteit van den Volkenbond. Het verzoek van den Negus van Abessinië tot het zenden van onpartijdige waarnemers naar het grensgebied in Afrika, opdat even tueel bij een incident onmiddellijk de schul dige kan worden aangewezen, is in Enge land welwillend ontvangen. Het zou zelfs kunnen worden verwacht, dat de Engelsche delegatie te Geneve dit verzoek zou steunen. Een beslissing over deze kwestie kan echter nog niet zijn gevallen. Churchill over het Italiaansch Abessinisch geschil. Winston Churchill heeft gisteren tijdens een lunch, die hem te Londen was aange boden, een rede gehouden, waarin hij o.a. sprak over het Italiaansch-Abessinische con flict en verklaarde, dat Engeland bereid was, de regeering te steunen wanneer zij, overeenkomstig de aangegane verplichtin gen, zou helpen het gezag van den Volken bond te handhaven. Dit was geen actie die van Engeland uitging, en Churchill sprak dan ook zijn leedwezen uit over de felle campagne in de Italiaansche pers tegen En geland. Het verheugde hem, dat de Engel sche pers daar niet in denzelfden toon tegen in ging. Het ging niet om een geschil tus schen Engeland en Italië, maar tusschen den Volkenbond en Italië. Churchill verklaarde te spreken als vriend van Italië, en daarom verbaasde het hem, dat een zoo groot man en verstandig bestuurder als Mussolini zijn dapper land in een der gelijke moeilijke militaire en financieele posi tie wilde brengen. Hij betreurde vooral, dat de Italiaansche kameraden en vroegere bond- genooten door dit alles vervreemd raakten van de groep groote mogendheden, die streefden naar een harmonischen opbouw van het Europeesche gezin, waarin de groot heid van het herleefde Italië een zoo belang rijke plaats innam. Van de grens Volgens een bericht van Reuter uit Addis Abeba melden Abessinische spionnen van de Italiaansch-Abessinische grens, dat de Italia nen nabij de grenzen duizenden motorrijders en honderden tanks hebben geconcentreerd, terwijl dagelijks een stuk of dertig vlieg tuigen verkenningsvluchten boven het grens gebied maken. Eiken dag fusileeren de Abessiniërs twee a drie van de vele gevangen genomen Somali- spionnen, die voor Italië werken. De Abessinische troepen in het gebied van Dagahpoer lijden aan een tekort aan levensmiddelen, en de militaire autoriteiten hebben een verzoek naar Harrar gezonden om dringend een voorraad levensmiddelen te zenden. De plannen van den goeverneur van Harrar. De gouverneur van Harrar heeft aan den correspondent van de Daily Telegraph te Dzjiboeti verklaard, dat hij vast besloten is de bronnen van Wal Wal tot het uiterste te verdedigen. Vermoeedlijk zal dit het eerste punt van aanval uitmaken van de Italianen op het Zuidelijk front. Indien hij verslagen wordt, zullen zijn troepen en guerilla zonder genade beginnen en de verbindingen van de Italianen ver nietigen. Uitingen van vreemdelingenhaat in Abessinië. In de provincie Harrar zijn naai Reuter uit Addis Abeba meldt, onlusten tegen vreem delingen voorgevallen. De autoriteiten waren niet bij machte de vreemdelingen voldoende te beschermen, niettegenstaande den goeden wil van dien Negus, die zeer goed weet hoe groot zijn verantwoordelijkheid is. De Italiaansche toebereidselen in Libye. De Daily Mail verneemt uit Mersa Matroe in Noord-Egypte, dat een betrouwbaar Europeaan, die een bezoek aan Tunis had gebiacht, meedeelde, dat in de Noord- Afrikaansche bezittingen van Italië een sterke militaire actie merkbaar is. Libye is een groote legerplaats en het schijnt dat Ben- gasi het steunpunt is van een aanzienlijke luchistrijdmacht. Volkenbondsraadsvergadering zonder Italië. (Dag. Overzicht). De politieke toestand in Estland. (Buitenland). Ernstige overstroomingen in Japan. (Buitenland). De storm aan de Duitsche Noordzee kust. (Buitenland). De pakhuisbrand te Londen. (Buiten land). Koningin en Prinses bezoeken Kweek school voor Zeevaart. (Binnenland). Cumulatie-wetsontwerp verschenen. (Binnenland). Eenige doodelijke verkeersongeval len. (Binnenland). De „Poolster aan de Groningsche kust vergaan; 5 opvarenden verdron ken? (Binnenland). De verhoogde kaasprijzen. (Stad). (Zi« verder eventueel laatste berichten.) ZIJ, DIE ZICH MET INGANG VAN 1 OCTOBER VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABON- NEEREN, ONTVANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. Tobroek hebben de Italianen tot een steunpunt voor hun vloot gemaakt, hier lig gen een kruiser, drie torpedobootjagers, twee duikbooten, drie watervliegtuigen en een groot transportschip, dat blanke soldaten aan wal heeft gezet. De bevolking is over het algemeen kalm, doch er heerscht een sterke spanning in ver band met de genoemde militaire maatregelen Engelsche voorzorgsmaatregelen. Uit Malta wordt gemeld, dat Zaterdag vele familieleden van de Britsche militairen aldaar, naar Engeland zullen terugkeeren, aan boord van het transportschip Neuralia, In alle regeeringsgebolwen, scholen, clubs enz van Malta zijn thans gas- en bomvrije schuilplaatsen ingericht. Uit Nairobi wordt bericht, dat hier Woens dagmiddag vijf bombardements- en vier transportvliegtuigen zijn geland, komend uit Egypte. Zij heben tot taak de noord grens van Kenya te patrouilleeren. In geval van een oorlog tusschen Italië en Abessinië wenscht de regeering, dat incidenten tus schen de nomadenstammen in Kenya en de vele vluchtelingen, welke ongetwijfeld zul len zoeken naar de verspreid liggende bron nen en weiden, vermeden zullen worden. De regeering heeft de troepen der kolonie een nieuwe indeeling gegeven en de posten in het Oosten versterkt. De politie zal zooveel mogelijk trachten de vluchtelingen te over reden naar hun land terug te keeren en tege lijk moet zij rekening houden met overvallen van georganiseerde rooverbenden. Hiertegen zullen de Koninklijke Afrikaansche tirailleurs op moeten treden. Men is van meening, dat vliegtuigen daar bij van groot nut zullen zijn voor verkennen en door hun groote bewegelijkheid. Italiaansche troepenverschepingen. De laatste contingenten der Siciliaansche divisie Peloratana hebben zich te Messina ingescheept aan boord van het a.s. „Princi- pessa Maria". Van Napels is de „Merano" vertrokken met 450 manschappen en 25 offi cieren, terwijl de „Colombo" zee koos met 2000 man en 138 officieren. Abessinische vliegers oefenen. De geruchten over een algemeene mobili satie in Abessinië vinden hun oorsprong in uitgebreide troepenbewegingen in het grens gebied Het beireft hier bewegingen, waar toe reeds eerder bevel is gegeven, doch die niet konden worden uitgevoerd in verband met den regenval. Wanneer inderdaad de al gehele mobilisatie zal worden bevolen, ver wacht men in Abessinische kringen, dat 1.075.000 man onder de wapenen zullen zijn Gisteren is de Abessinische luchtmacht met haar oefeningen begonnen. Nu het terrein droog genoeg is voor lichte toestellen, worden verschillende oefenvluch- ten gemaakt. De adviseur van den Negus, de Zweedsche generaal Virgin, zal Zaterdag uit Addis Abeba naar zijn vaderland vertrekken. In Abessinische kringen heerscht een rustig verbouwen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1