ïïadiopcoQcamma
"fe2105^2'-20' ÓrS»ïï
DTT HET PARLEMENTAIRE LEVEN.
Financieel Overzicht.
ALKMAARSCHE COURANT van ZATERDAG 5 OCTOBER 1935
n Sr 0liv-1- J" L^™>-
Hommeltjes-jubileum.
Zondag 6 October.
HILVERSUM I, 1875 M. (8.30—
9.30.12.15—5.— en 7.45—11.30
KRO, de NCRV van 9.30—12.15
en 5.7.45 uur). 8.30 Morgenwij
ding. 9.30 Gewijde muziek. 9.50
Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk
(Oude Kerk) te Delft. Voorg. ds
A. de Voogd. Orgel W. v. Thienen.
Hierna orgelspel. 12.15 Gr.pl. 12.30
Orkestconcert. 1.— Causerie. 1.15
Orkestconcert en gr.pl. 4.— Ziekên-
lof. 5.— Gewijde muziek. 5 50
Kerkdienst uit de Geref. kerk (Zui-
derkerk), Utrecht. Voorg. dr R. E.
v Arkel. Orgel G. Terhaak. Hierna
gr.pl. 7 45 Sportnieuws. 7.50 Cau
serie. 8.10 Ber, 8.15 Jubileum
revue. 10.30 Ber. en gr.pl. 10.40
Epiloog. 11—11.30 Esperanto.
HILVERSUM II, 301 M. (8.55
12.en 5.6.VARA, de VPRO
van 0.8. en de AVRO van
12.-5— en 8.—12.— uur). 8.55
Gr.pl. 9.— Postduiven- en voetbal
nieuws. 9.05 Tuinbouwpraatje S. S.
Lantinga. 9.30 Gr.pl. en pianospei
J Jong. 10.Ir. R. A. Gorter:
Doe het veilig. 10.15 VARA-orkest
olv. P. Tiggers. 11.15 A. Pleysier:
Van staat en maatschappij, n.30
Verv. concert. 12.Klokkenspel en
uurslag v. d. beurs te R'dam 12.01
Het Aeolian-orkest. 12.45 Fransche
gr.pl. 1.15 F. Kaufmann's orkest.
2 Boekbespreking dr. P. H. Rit-
ter Jr. 2.30 Uit „Het Hof van Hol
land", Hilversum: Het Avro-kinder
koor jubileert. 3.Moderne mu
ziek, gr.pl. 3.45 De Octophonikers
olv. B. Drukker. 4.45 Sportnieuws
en gr.pl. 5.— Zang door J. Mou-
lijn. 5.25 Orgelspel J. Jong. 5.40
Sportpr. en -nieuws. 6— Boekbe
spreking D. Coster. 6.30 Interview.
6.45 Kerkdienst uit de Ned. Herv.
Kerk te Noordwelle. Voorg ds. W.
Klaar. 8.Ber. 8.15 Ferdi Kauf-
mann en zijn orkest. 9.— Radio-
Journaal. 9.15 Het Omroeporkest
olv. A. v. Raalte mmv. R. Shemet,
viool. 9.35 Disco-nieuws. 10.Om
roeporkest olv. A. van Raalte. 10.15
Viool-recital R. Shemet. Aan den
vleugel E. Veen. 10.30 Kovacs La-
jos' orkest. 11Ber. 11.10 Gr.pl.
11.15—12.De Avro-Decibels olv.
Eddy Meenk.
DROITWICH, 1500 M. 9.50-
10.35 Oogst-Dank-Dienst. 12.50
BBC-Northern-Ireland-orkest 0. 1. v.
E. G. Brown. 1.50 BBC-militair-
orkest olv. O'Donnell mmv. T. Jo-
nes, zang. 2 35 V. Olof's Sextet m.
m. v. N. Gruhn, zang. 3.35 Gr.pl.
4 05 Reg. King en zijn orkest. 4.50
Voor de kinderen. 5.10 en 5.25 Le
zing. 5.55 Arabisch programma uit
Cairo. 6.25 Voordr. 6.50 Het Strat-
ton strijkkwartet mmv. solisten. 8 15
Oogst-Dank-Dienst. 9.05 Liefdadig,
heidsoproep. 9.10 Ber. 9.20 Saxo
foon-recital S. Rascher. 9.50 Com
modore Grand-orkest olv. H. Da-
vidson. 10.50 Epiloog.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en
8.20 en 11.20 Gr.pl. 11.35 Orgel
concert. 12.35 Gr.pl. 12.35 Orkest
concert olv. Labis. 2.35 Zang. 4.20
Hoorspel. 5.20 Goldy-orkest 8.20
Zang. 9.05 „Les mystères de Pa
ris", spel van Sue-bew. Bergerat.
11 -10—-12.35 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 11.20
12.20 Omroeporkest olv. Grön-
dahl. 2.454.35 Concert. 5 10
5.45 Gr.pl. 5.55 Zie Droitwich.
7 20 Hoorspel. 7 35 Zang en piano.
8.10 Koorconcert. 8.35 Piano-reci
tal. 8.45 Operettemuziek. 9 40 Om
roeporkest 0. 1. v. Reesen. 10 20—
11.50 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M. 6.20 Havencon
cert. 7.25 Concert. 8.35 Morgenwij
ding. 9.20 Oogstdankfeest. 10.20
Concert. 1.25 Radio-kwintet. 3 20
Omroeporkest, koor en solisten. 5.20
Hoorspel. 6.20 Vocaal concert. 7 20
Concert, rep. en taptoe uit Ham
burg. 9.5011.20 Concert olv L.
Eysoldt.
ROME, 421 M. 8.— Concert m
m. v. L. Silva, cello. 9.20 Hoorspel
9.50 Dansmuziek.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M
10.20 Gr.pl. 11.20 Salon-orkest olv.
Walpot. 12.20 Gr.pl. 1.30—2 20
Het Constantin-orkest. 5.20 Dans
muziek. 6.20 Salon-orkest. 7.35 Gr.
pl. 8.20 Symph.-concert en hoorspel.
10.30—12.20 Gr.pl. 484 M.: 10 20
Salon-orkest olv. Walpot. 11.20 Gr.
pl. 12.20, 12.50 en 1.30—2 20 Gr.
pl. 5.20 Fanfareconcert. 7 35 Gr.pl.
8 20 Variété. 9.20 Gr.pl. 9.35 Ope
rettemuziek. 10.30 Dansmuziek.
11.50-12.20 Gr.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571
M. 7.20 Zie Keulen. 9.20 Ber
9.50 Concert. 10 05 Weerber. 10.20
—11.20 Hans Bund en zijn strijk
orkest.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum I.
Lijn 2: Hilversum II.
Lijn 3: Keulen 8.3513.20,
Brussel VI. 13.20—14.2O, Luxem
burg 14.20—15.20, Keulen 15.20—
17.20, Parijs Radio 17.2019.20,
Keulen 19.20—21.20, Weenen 21.20
—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8.30—9.20,
Normandië 9.20—10 20, Brussel
10.2011.20, Parijs R. 11.20
12.50, Droitw ch 12.50—16 50,
VI
17 55'1 ff9I 17.55, Droitwich
9n n Lond Reg- 18.25—
-0.15, Droitwich 20.15—21 05 Lu-
24 Brussel Fr. 23.—
baandag 7 October.
SKWU™ M (NCRV-
tie 8 1 o ing en medita-
tie. 8.159.30 Gr.pl. 1030 Mor-
ri- Ghr. Lectuur. 1130—12
f-Ór i15Mgelspe! R' Parker
p r;P'- 1-25 Pianorecital door
2 35 o2;T Voor de scholen.
keuke? P 9i¥5o Wenken voor de
4— Ri t*?» Knipcursus,
mmv ng ds- J- Jeronimus,
vhl%?ing 6? orgel- 5 Sticht-
sche Salonorkest. 6.30 Vragenuur
ReD 7?v Chr' Persbureau. 7.15
Kep. 7.30 Vragenuur. 8.— Ber. 8 05
f ^et HaaSsch Vocaal
ensemble olv. J. Vranken. 9 15 G
^a" Ravenzwaay: Heinrich Schuetz
intrv concert- 10.- Ber.
10.30—11.30 Gr pl.
TOUM II 301 M. (AVRO-
mtz. Alg. progr.) 8— Gr.pl. 9.—
tiet Avro-Aeolian-orkest, gr.platen.
lx~ Morgenwijding. 10.15 Gr.pl.
1 -|„ n oren> haar ensemble en
Sr-Ph 12.Het Omroeporkest olv
N Treepengr.pl. 2- Orgelcon-
c* oV' Bgmond Jr. mmv. C. van
btaa—Beversluis, sopraan. 3
Voordr. K. Kleyn. 3.30-4.— Fred
Hartley's Novelty-kwintet, gr.pl.
4.15 Gr.pl. 4.30 Disco-causerie M.
Tak 5.30 Het Lyra-trio. 6.15 Ferdi
Kaufmann en zijn orkest 7
Pianovoordracht A. Földes. 7.30 G.
de Josselin de Jong: De honingbij,
haar staatsgedachte, haar liefdele
ven. 8.— Ber. 8.10 Gr.pl. 8.30 Uit
de Oude kerk te Amsterdam: De
Haarl. Motet- en Madrigaal vereen
olv. S. Dresden, mmv. A. v d.
Horst, orgel. 9.Hawaiianmuziek,
gr.pl. 9.15 F. Kaufmann en zijn
orkest. 10— Gr.pl. 10.15 Het Om
roeporkest olv. N. Treep, mmv J
v. d. Woude, viool. 11.— Ber. 11.10
12.Gr.pl. (Dansmuziek).
DROITWICH, 1500 M. 10.35
10.50 Morgenwijding. 11.05 Cau
serie. 11.20 Gr.pl. 11.50 Duitsche
les. 12.05 Het Schotsche Studio
orkest. 1,05 Gr.pl. 1.50 Orgelcon
cert A. Goldsbrough. 2.25 Voor de
scholen. 3.20 Gr.pl. 3.35 Voor de
scholen. 4.20 A. Lucchesi, viool en
M. Cunningham, piano. 4.50 Or
kestconcert olv. Powell, mmv. zang
solist. 5.35 Troise en zijn mando
lineorkest. 6.20 Ber. 6.50 Zang
door H. Heyner, bariton. 7.10, 7.30
en 7.50 Lezingen. 8.20 „The Per-
sonality Machine", gevar. progr.
9 20 Causerie. 9.35 Pianorecital J.
Wills. 9.50 Ber. 10.20 Kamermu
ziek en deel. 11.35—12.20 Sydney
Kyte en zijn band.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en
8.20 Gr.pl. 12.35 Orkestconcert olv.
Touche. 8.20 Vroolijk progr. 9.05
Concert mmv. vocaal kwartet, strijk
kwartet en solisten. 11.10—12.35
Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 11.20
1.20 Concert uit rest. Wivex. 2.50
4.50 Omroeporkest olv. Reesen.
7.20 Voordr. en zang. 8 05 Gr.pl.
8.40 Saxofoonsoli. 8.55 Reportage
9.40 Concert door strijkkwartet
10.2011.50 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M. 5 50 Orkest
concert. 11.20 Uit Hamburg: Ne-
dersaks. symph.-orkest. 1.35 Piano
duetten. 4.20 Uit Stuttgart: Landes-
oichester Gau Württemberg-Hohen-
zollern. 8.30 Omroeporkest en solis
ten olv. Snaga. 10.2011.20 Con
cert uit Breslau.
ROME, 421 M. 8.— „L'Isola ver-
de", operette van Pietri. Orkestl. R
JJosi.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12.20 en 1.30—2.20 Gr.pl. 5.20
Salonorkest olv. Dejoncker. 7.20
Gr pl. 8.20 Omroeporkest olv. Dou-
liez 10.30—11.20 Populair concert.
484 M.: 12.20 Gr.pl. 12.50 Salon
orkest olv. Dejoncker. 1.502.20,
5 20, 7.05 en 7.35 Gr.pl. 8.20 Sym-
phonieconcert olv. André. 10.30
11.20 Gr.pl.
DEUTSCHLANDSFNDER 1571
M. „Herbstgefahrten", hoorspel
met muziek. 8.20 Moderne Oosten-
rijksche muziek, mmv. solisten en
orkest. 9.20 Ber. 9.50 Zang en
piano. 10.05 Scheepsweerber. 10.20
—11.20 Concert uit Kopenhagen
(grph)
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1Hilversum I.
Lijn 2: Hilversum II.
Lijn 3: D sender 8.8.20, Keu
len 9.20—11.20. Kalundborg 11.20
-12.20, Brussel VI. 12.20—14.20,
Keulen 14.2014.50, Kalundborg
1450—15.20, D.sender 15.20—
16.20, Keulen 16.20—17.50, Brus
sel Fr. 17.50—19.05, Parijs Radio
19.05-20—, Rome 20.—22.25 en
Weenen 22.25—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8.05—8 50,
Lond. Reg. 10.35—17.35, Droitwich
17.35—18.20, D.sender 18.20-
18.50, Lond. Reg. 18.50—20 20,
Droitwich 20.20—21.20, Lond. Reg
21.20-24—
LX.
Het wetsontwerp houdende „Wijziging en
aanvulling der Hinderwet (Staatsblad 1896,
nr. 222), laatstelijk gewijzigd bij de wet
van 1 Juli 1909 (Staatsblad nr. 246)" viert
een merkwaardig jubileum.
Het heeft namelijk zijn dertigste hemme-
tje aangekregen.
U weet toch wat dit beteekent? Telken
jare na de opening der Staten-Generaal
krijgen de wetsontwerpen, die in het vorig
zittingjaar onafgedragen zijn gebleven, een
schoon omslag, met een ander nummer er
op.
Dit schoone, witte omslag heet in parle
mentaire taal „Het hemmetje", en zoo moe
ten de Kamerleden en alle anderen die „de
stukken" ontvangen in September telkens
aan het verschoonen gaan: elk onafgedaan
wetsontwerp krijgt een schoon hemmetje
aan. En het is duidelijk, dat hoe langer een
ontwerp blijft liggen, hoe meer hemmetjes
het aan heeft; voor elk jaar één.
Dezer dagen zijn de hemmetjes voor het
zitting-jaar 1935-'36 gearriveerd en ook
wij trokken weer aan het verschoonen.
En bij deze verschoon-partij ontdekten wij
eensklaps den jubilaris, wiens naam aan
het begin van dit stukje staat.
Hij hield zich bescheiden op den achter
grond, alsof hij zich een beetje schaamde
voor zijn omvangrijke toilet, maar wij pik
ten hem uit den stapel en zetten hem in het
zonnetje: het wetsontwerp tot Wijziging
enz. der Hinderwet enz. heeft z'n dertigste
hemmetje aangekregen. Het werd 26 jaar
geleden ingediend. Dat het aantal hemme
tjes niet klopt met het aantal levensjaren,
komt, omdat er ook wel eens tweemaal per
jaar bij feestelijke gelegenheden een ver
schooning plaats had (b.v. na Kamer-ont
binding), maar nu heeft het er dan toch 30.
Intusschen, terwijl wij het geachte wets
ontwerp met dit jubileum van harte geluk-
wenschen, zijn wij, der waarheid getrouw,
verplicht mede te deelen, dat het niet de Ko
ning der Hemmetjes is. Want er zijn nog
twee dikker aangekleede personages.
Die twee behooren tot de bekende familie
van de „wettelijke maatregelen tot regeling
der administratieve rechtspraak".
Het ééne daarvan draagt 31 hemmetjes,
het andere er 34. En dit laatste wetsontwerp
werd, op den kop af, 30 jaar geleden (na
melijk in dit zitting 1904'05) ingediend.
Het is al welvarender geworden, al corpu
lenter. Wij moeten eerlijk zeggen, dat wij al
die hemmetjes niet meer bezitten, want even
min als Mussolini woestijnen verzamelt, ver
zamelen wij hemmetjes, (en bovendien kan
je er zoo keurig oip schrijven), maar wij
hebben een afgevaardigde gekend, die met
onuitroeibare hartstocht de nieuwe hemme
tjes steeds om de oude deed, en dan had u
die legislatieve vetzucht eens moeten
zien
Wij complimenteeren het ontwerp inzake
de Hinderwet met zijn 30e hemmetje, wij
complimenteeren het ontwerp inzake de Ad
ministratieve Rechtspraak-Koning der Hem
metjes met zijn 34e, en met het voltooien
van zijn 30e levensjaar zij het dan ook
voltooid in den trant van de Schoone Slaap
ster.
Wij spreken de innige hoop uit, dat het in
gezondheid en voorgoed nog vele jaren ge
spaard zal blijven, en dat geen enkele ka-
binets-crisis ooit zijn sluimer zal storen.
Maar wat is dat? Nu wij dezen jubi
laris de hand willen drukken, bemerken wij,
dat hij er in onze verzameling niét meer is?
Spoorloos verdwenen. Wij hebben blijkbaar
de jaren door zóó op de hemmetjes gelet,
dat de jubilaris zélf er van door is gegaan.
Hoe sneu! En dat, terwijl wij zelfs bij zijn
geboorte aanwezig zijn geweest!
Geen nood. Wij loopen straks wel even
oip de griffie der Tweede Kamer aan. Aan
meneer Pippel ontsnapt niets en niemand.
Daar gaan wij hem feliciteeren, als de oud
ste inwoner van het Rijk der Wetsontwer
pen.
De Loges.
Aan de overzijde van de publieke tribune
bevindt zich in de Tweede Kamer de z.g.
„gereserveerde tribune".
En:
Wie daarvoor een entree-bewijs heeft be
machtigd, leest daarop, dat het toegang
verschaft tot „de kleine gereserveerde tri
bune".
Velen hebben zich in den loop der jaren al
afgevraagd, waar dan de g r 0 01 e gereser
veerde tribune zich bevindt. Laat ik allen
uit den droom helpen: onder de groote tri
bune worden de loges verstaan.
En nu moet ik ieder, die bij het vernemen
van dat woord denkt aan prachtig-uitge-
bouwde, fluweel-bekleede, elegant-ingerich-
te, knusse privé-vertrekjes, de illusie ontne
men. Er zijn in de Tweede Kamer acht „lo
ges", d.w.z. er zijn aan een der lange kan
ten acht groote gaten in den muur gehakt,
daarna van een soort leuning of horretje
voorzien, en die etablissementen noemt men
„loges". De president heeft een loge voor
zich, zijn familie, zijn vrienden en kennissen,
er zijn diplomaten-loges en er zijn nog an
dere. Ze zijn allen even onipractisch en lee-
lijk.
Onpractisch. Want om in de zaal te kun
nen zien, moet de begenadigde, die een
plaats in een loge bemachtigd heeft, aller
lei acrobatische toeren verrichten en zich
met z'n bovenlichaam in een hoek van 45
graden over het horretje heenbuigen. En dit
is dan nog maar alleen mogelijk voor wie
vooraan zit. De rest der inboorlingen ziet
hcelemaal niets, kan alleen trachten iets op
te vangen van het phonetische concert be
neden.
Loges
De voornaamste ervan dus de deftigste
toeschouwersplaats in de Kamer is de
presidents-loge, vlak boven de pers-plaat-,
sen.
Daar zitten vrouwen die hun mannen wil
len hooren spreken, of dochters die hun pa
komen bewonderen, of andere notabelen.
Toegang alleen op vertoon van het visite
kaartje van den president. Vrij van belas
ting op publieke vermakelijkheden. Riant
uitzicht op de perstribune. Een afgevaar
digde, die een knappe vrouw of dochter
heeft (zoo zijn er), moet haar liever niet in
de presidents-loge zitten. Want dat leidt
de journalisten, die zeer gevoelig zijn voor
natuurschoon, maar af en maakt de versla
gen onvolledig.
Wie in een loge gezeten heeft, is een
week lang stijf van de gymnastische evolu
ties.
Fijne loges!
De couloirs.
Nog fijner dan de loges zijn de couloirs
der Tweede Kamer.
Men leest vaak, dat in buitenlandsche
parlementen de afgevaardigden in den cou
loirs worden aangeklampt door journalis
ten. Nu, in ons Lagerhuis is er in de cou
loirs ook contact tusschen Kamer en Pers,
maar alleen als een journalist, die daar toe
vallig even toeft, tegen een afgevaardigde
aanbotst. Want het is er vrijwel stik-donker.
Het voornaamste voorwerp dat er zich be
vindt is een brandslang. En verder bevin
den er zich in hoofdzaak Kamerleden, die er
een sigaartje loopen te rooken en die je dus
herkent aan het fonkelen van de sigaar-
punt.
In deze illustre couloir heeft het befaamde
voorval plaats gehad, dat een afgevaardig
de een meneer tegenkwam, hem in het don
ker voor een bode hield en, hem op den
Svhouder kloppend, zei: „Ga maar terug
vriendje, het is nog geheime vergadering!"
Maar het vriendje bleek een nieuwe minis
ter, en toen deze in het volle daglicht stond,
was de vergissing nog alleszins verklaar
baar.
Zoodat: de couloir van onze Tweede Ka
mer niet onderdoet voor de loges.
D. HANS.
Een stap op den weg naar ver
betering van het handelsverkeer.
Amerika neemt weer voeling
met de buitenwereld. Wen-
schelijkheid van valuta stabilisa
tie voor de Ver. Staten. Enge
land blijft het groote struikel
blok. Teleurstellende week
staat van de Nederlandsche Bank.
Scherpe koersschommelingen
cp de obligatiemarkt. Flauwe
stemming voor aandeelen.
De spanning in de internationale politieke
verhoudingen heeft de aandacht van de be
sprekingen in den Volkenbond over de econo-
misch-finantieele kwesties afgeleid. Toch
moet de beteekenis van deze gedachtenwisse-
ling en van de resoluties, die er uit zijn voort
gevloeid, niet worden onderschat. In de eerste
plaats wel, omdat zij vraagstukken betreffen,
die feitelijk den ondergrond vormen van vele
politieke verwikkelingen, die den wereldvrede
dreigen te verstoren. Het zijn immers voor
namelijk de belemmeringen in het internatio
nale handelsverkeer, welke verschillende lan
den geplaatst hebben voor economische moei
lijkheden en spanningen, die thans naar bui
ten een uitweg zoeken. Pessimisten hebben
wel eens voorspeld, dat de wereld nog veel
verder in het moeras zal moeten wegzinken,
alvorens het gezonde verstand zal zegevie
ren en men met krachtige hand een aanvang
zal maken met het wegruimen van de hinder
palen, die een vrij ruilverkeer beletten. De
door 'de Volkenbondscommissie aangenomen
resoluties, waarin een grootere handelsvrij
heid wordt bepleit door het sluiten van bilate
rale verdragen met feitelijke tijdelijke stabili
satie der wederzijdsche valuta's mogen nog
lang niet voldoende zijn, zij zijn echter in elk
geval de eerste stap op den weg, die naar een
herstel van het vrije ruilverkeer kan leiden,
vóór de chaos op economisch en politiek ge
bied nog verder om zich heen zal hebben ge
grepen.
Uiteraard zal hun beteekenis nader moeten
worden getoetst naar hun practisch uitvoer
baarheid. Ook zal de toekomst moeten leeren,
of zij inderdaad het uitgangspunt kunnen
vormen voor een uiteindelijke stabilisatie der
van het goudanker geslagen valuta's. Onge
twijfeld zou dit in overeenstemming zijn met
de bedoelingen der Fransche regeering. die
echter in dit opzicht volkomen afhankelijk is
van de houding van Engeland, dat zich tot
nu toe nog steeds afkeerig heeft getoond van
een terügkeer naar den gouden standaard,
al wordt deze in de Volkenbondsresolutie als
een van de einddoelmerken der regeeringen
aangemerkt.
E>e beteekenis van de resoluties wordt ver
groot, doordien de Ver. Staten hierin aan
leiding hebben gevonden, om on economisch
gebied voeling te nemen met de buitenwe
reld, feitelijk voor het eerst sinds het tijdperk,
waarop zij de Economische Conferentie te
Londen tot mislukking doemden en den mo-
netairen chaos deden toenemen. Zou men in
de adhaesie-betuiging van Amerika met de
besluiten der Volkenbondscommissie een aan
wijzing mogen zien. dat de Amerikaansche
regeering een sooedige definitieve valuta
stabilisatie goedgunstig gezind is? In finan-
cieele kringen te New Pork gaat men reeds
zoover, ze te beschouwen als een voor berei
ding voor een Amerikaansche actie tot valu
ta-stabilisatie in de eerstvolgende maanden,
waarbij men verband legt tusschen deze plan
nen en het aan den Amerikaanschen Minister
van Financiën toegeschreven voornemen, om
tijdens zijn verblijf in Europa vooral in En
geland zijn voelhorens uit te steken. Men mag
slechts hopen, dat deze verwachtingen niet
beschaamd zullen worden en dat de laatste
maanden van dit jaar althans het begin van
internationale samenwerking tot terugkeer
naar gezonde valuta- en ruilverhoudingen
zullen brengen
De grootere bereidwilligheid van Amerika
om tot internationale samenwerking op mone
tair en economisch gebied te geraken, vindt
zijn grond in het feit. dat de Ver. Staten
steeds duidellijker aan den li,-- ideelige
gevolgen gaan ondervinden van het protec
tionistisch streven en de valuta-manipulaties
van andere landen. In het jongste maanbe-
richt van de Nederlandsch-Amerikaansche
Kamer van Koophandel werd er op gewezen,
dat de Amerikaansche export in het eerste
halfjaar van 1935, in vergelijking met de
zelfde periode van 1934, met IV2 is ver
minderd, terwijl de invoer in Amerika in de
zen tijd met bijna I8I/2 toenam. Uittt deze
ontwikkeling van den buitenlandschen han
del kan worden geconcludeerd, dat de dollar
devaluatie slechts een tijdelijke stimulans
voor Amerika's export is gebleken, terwijl
andersom de dollar-depreciatie ook geen vol
doende belemmering vormde tegen de toene
ming van den import. Deze kwam vogral tot
uiting in den invoer van voedingsmiddelen,
tengevolge van een tekort aan eigen land
bouwgewassen wegens de droogte en de
kunstmatige productiebeperking. De cijfers
leeren teven, dat de Amerikaansche export
naar Europa wegens de daar nog steeds
toenemende handels belemmeringen, met
12.6 afnam, terwijl daarentegen de export
naar de overige wereld met 8.6 steeg en
tegenover Midden- en Zuid-Amerika zelfs
met 15 Het „Journ. of Commerce" trekt
uit een en ander de leering, dat de monotaire
manipulaties en handelsbelemmeringen niet
tot wereldherstel en verbeterden1 levensstan
daard kunnen bijdragen, doch dat deze
slechts van een minder enghartige handels
politiek met beiderzijds en stabiele toeneming
van im- en export is te verwachten.
Van binnenlandsch-Amerikaansch stand
punt uit bezien zou een definitieve stabilisa
tie van den dollar ook alleszins wenschelijk
zijn, en wel voornamelijk in verband met de
problemen, waarvoor de steeds toenemende
staatsschuld de Amerikaansche regeering
stelt. De banken en overheidscredietinstellin-
gen, die reeds rond 20 milliard van de in
totaal ruim 30 milliard dollar bedragende
Amerikaansche staatsschuld bezitten, zijn
vrijwel aan het eind van hun opname-capa
citeit. Dit blijkt wel daaruit, dat de jongste
conversie van de nog uitstaande 114 milliard
dollar aan Liberty-bonds niet is geslaagd,
en dat een belangrijk deel ervan in contan
ten moest worden aigelost. Deze kon de re
geering slechts verkrijgen door het opnemen
van geld op korten termijn, dat door de
banken, mede dank zij de toestrooming van
aanzienlijke kapitalen uit het buitenland,
nog steeds beschikbaar kan worden gesteld.
Trouwens, niet alleen de regeering onder
vindt moeilijkheden van den afkeer van den
Amerikaanschen belegger, om zijn middelen
op langen termijn beschikbaar te stellen.
Ook particuliere ondernemingen zijn hier
door wel gedwongen, hun behoeften te dek
ken door het opnemen van geld op korten
termijn. Zij profiteeren zoodoende wel van
de buitengewoon lage rentekoersen, die
thans op de Amerikaansche geldmarkt geno
teerd worden, maar aan den anderen kant
bergt deze wijze van financiering ernstige
gevaren voor de toekomst in zich. Reeds eer
der heeft de methode, bank- en andere cre-
dieten op korten termijn te gebruiken voor
dekking van kapitaalsuitgaven voor uitbrei
ding van ondernemingen e.d., tot een cata-
strophe voor het Amerikaansche zakenleven
geleid. Een herhaling van deze gebeurtenis
sen zal alleen dan kunnen worden voorko
men, wanneer het Amerikaansche publiek
er weer toe gebracht kan worden, obliga-
tiën met langen looptijd op te nemen. Het
zal hiertoe vermoedelijk eerst dan overgaan,
wanneer het ervan verzekerd is, dat de dol
lar niet opnieuw geamputeerd zal worden.
Zoowel in het belang van de verdere econo
mische ontwikkeling als met het oog op de
noodzakelijkheid van de plaatsing van ver
dere staatsleeningen zou de Amerikaansche
regeering er dan ook goed aan doen, af te
zien van haar bevoegdheid, om den dollar
tot de helft van de oude goudwaarde te de-
valueeren. Waarschijnlijk zal zij hiertoe niet
besluiten, alvorens vaststaat, dat ook Enge
land zijn wisselkoers stabiliseert. De jong
ste verklaringen van den Engelschen minis
ter van financiën openen in laatstgenoemd
opzicht nog altijd weinig bevredigende pers
pectieven, doordien zij, wat den terugkeer
tot den gouden standaard door Engeland' be
treft, opnieuw tot geduld aanmanen.
In de afgeloopen week is het Pond sterling,
onder den druk van de aanhoudende kapi
taalbeweging van Engeland naar Amerika,
verder in koers teruggeloopen. Daarentegen
kon de gulden weer een krachtig herstel boe
ken, ook ten opzichte van den franc en den
dollar, die weer beneden het goud-uitvoer-
punt zijn gedaald. Aan de goudverschepin
gen uit ons land is dan ook voor het oogen-
blik een eind gekomen. Dat de jongste week
staat van de Nederlandsche Bank niettemin
nog een vermindering van den goudvoorraad
aantoont van bijna 6 millioen is het gevolg
van de goudafgiften in het midden der vori
ge week, toen de spanning met betrekking
tot den gulden nog niet geweken was. De
goudafgiften moeten toen zelfs nog aanmer
kelijk grooter zijn geweest dan bovenge
noemd cijfer; zij konden echter ten deele
worden gecompenseerd door de goudcankoo-
pen, welke de Bank dank zij den lagen stand
van den Franschen franc sindsdien kon be
werkstelligen.
Valt de Bankstaat, wat den omvang van
de goudverliezen aangaat, feitelijk nog mee,
anders staat het met verschillende andere
posten. Zoo zijn de beleeningen weder aan
zienlijk gestegen, n.1. met bijna 3U/21 mil
lioen; de wisselportefeuille daarentegen ver
toont slechts een geringe uitzetting van
D/i milioen, maar het Rijk blijkt in sterke
mate een beroep op de bank te hebben ge-
cr-an. Door deze en andere mutaties zijn de
direct opeischbare verplichtingen der bank
van 832 tot 86114 millioen toegenomen;
de gouddekking hiervan bedraagt 62.26 pCt.
tegen 65.13 pCt. een week geleden en nog
78.67 pCt. op den overeenikomstigen datum
van het vorige jaar.
Hoewel de verslechtering van de positie
der Nederlandsche Bank voor een deel het
gevolg is van het feit, dat de weekstaat is
afgesloten op den laatsten der maand, waar
door de volle druk van den ultimo-vraag erin
tot uiting kwam, heeft zij toch een ongunstb
gen indruk gemaakt. Aan het koershersfcrl
op de obligatiemarkt, dat in den aanvang
der week nog aanmerkelijke vorderingen bad
