DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE EERSTE BEGROOTINGSDAG.
De sanctie-maatregelen tegen Italië.
Qjaqetühdi OvecticfU
KINGSFOPD SMITM
VERONGELUKT?
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No 264 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 8 November 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Tweede Kamer
Fractie-leiders voeren het woord.
Geen nieuwe gezichtspunten.
Den Haag, 7 Nov.
Na het debat, dat de Kamer in September
heeft gehouden over de oplossing van de Ka
binetscrisis en het program der nieuwe re
geering, kunnen de algemeene beraadslagin
gen over de Rijksbegrooting, welke heden
zijn aangevangen, bezwaarlijk nog schok
kende nieuwigheden opleveren. Zooals ge
woonlijk, heeft de leider van de grootste
fractie der oppositie, ir. Albarda (s.d.), het
begrootingsdebat geopend. Hij critiseerde
gouverneur-generaal De Jonge wegens diens,
z.i. te vriendelijke, ontvangst van ir. Mus-
sert en klaagde, dat er onder de Haagsche
politie menschen zijn, die sympathie voor de
N.S.B. koesteren, wat hij afleidde uit het feit,
dat de politie het colporteurs dezer beweging
heeft mogelijk gemaakt, in het roode Duin
dorp verspreidwerk te verrichten.
De communist De Visser uitte een derge
lijke klacht en wenschte voorts, dat de ge
heele N.S B. zou worden verboden evenals
de andere fascistische organisaties. Intus-
schen, als alle partijen, welke den wettigen
weg niet als den eenig juisten beschouwen,
verboden worden, zou ook de partij des bee-
mDe Visser het slachtoffer worden.
Mr. Westerman (nh.) daarentegen wierp
zich op als verdediger eter N.S.B., in zoover
re hij het verbod voor ambtenaren, om er lid
van te zijn, sterk afkeurde.
Een interruptie van mr. Boon (lib.), die
vroeg, of deze afkeuring ook 't verbod betref
fende de communistische partij gold, liet mr
Westerman onbeantwoord. Zoo schijnen hij
en de heer De Visser althans hierin overeen
te stemmen, dat zij met twee maten meten
Prof. Aalberse (r.k.) gaf te kennen, dat al
leen door den economischen nood „een onbe
nullige beweging" als de N.S.B. ongedacht
veel vat op de massa heeft gekregen
Ir. Albarda uitte dezelfde gedachte. En de
laatste beval, om aan dezen nood een eind
te maken, het Plan van den Arbeid aan, van
S.D.A.P. en N.V.V. Het wil industrialisatie
en werkverruiming mogelijk zien gemaakt,
door een leening van 200 millioen per jaar,
drie jaar lang. Desnoods zal die leening ge
dwongen moeten zijn.
Prof. Aalberse sprak, opmerkelijk genoeg,
niet over het plan en volstond ermede, de
door de regeering ondernomen werkverrui
ming toe te juichen en te pleiten voor een
organisatie van het bedrijfsleven met pu-
bliekrechtelijken inslag. Dit laatste helpt niet
ter leniging van den nood van het oogenblik.
Ditzelfde kan men zeggen (jhr. de Geer (c.h.)
deed het) ten opzichte van de bedrijfsschap-
pen, in het Plan aanbevolen. De leider der
chr.-hist. merkte op, dat het Plan als mid
delen, om den toestand van het oogenblik te
verbeteren, alleen industrialisatie en uitvoe
ring van openbare werken noemt, zaken,
waar de regeering al mee bezig is en, aldus
ïhr. de Geer, „geen ontdekkingen om er de
dok voor te laten spelen". De sociaal-demo
craten verdedigen de in het Plan aanbevolen
maatregelen met te wijzen op de vermeerde
ring van koopkracht, welke er het gevolg
van zal zijn. Maar jhr. de Geer betoogde,
dat men, om iets te verteren, eerst moet kun
nen produceeren, waarvoor kapitaal noodig
is, en noemde dit beroep op de vermeerde
ring van koopkracht een onvoldragen vructit
van de devaluatiegedachte. Dat er ,ndcr de
samenstellers van het Plan verkli.arde tegen
standers van devaluatie zijn, achtte jhr. De
Geer een teeken, dat zij aan dualisme lijden.
Wenscht ir. Albarda, dat de grondwets
herziening, welke de regeering aan de orde
*al stellen, door een commissie zal worden
voorbereid, volgens prof. Aalberse en jhr. de
Geer kan men de voorbereiding tot zulk een
beperkte herziening wel aan de regeering
zelve overlaten.
Ir. Albarda vreest een aanranding van de
vrijheid van drukpers, als artikel 7 der
grondwet wordt gewijzigd. „Niemand h^eft
voorafgaand verlof noodig om door de druk
pers gedachten of gevoelens te openbaren,
gehoudens ieders verantwoordelijkheid vol
gens de wet'', zoo luidt dit artikel. Het wij
zigende, wil de regeering optreden tegen de
heerschende ongebondenheid in woord en ge
schrift. Jhr. De Geer achtte deze ongebon
denheid onhoudbaar en vergeleek een wette-
lijken maatregel ertegen bij een warenwet,
welke tegen geestelijke vergiftiging waakt.
Maar ir. Albarda, hoezeer tegen de N.S.B.
gekant, keurt zelfs de inbeslagneming van de
persen van „Volk en Vaderland" af, zooals de
sociaal-democraten vroeger die van de persen
van „De Tribune" hebben afgekeurd Even
wel, als N.S.B. of communisten het voor het
zeggen krijgen, worden alle persen van an
dersdenkende organen voorgoed in beslag ge
nomen!
Verklaarde ir. Albarda, niet te begrijpen,
wat de regeering wil wijzigen in artikel 194
der grondwet („De wet kan aan andere dan
in de grondwet genoemde lichamen veror
denende bevoegdheid geven"), prof. Aalberse
juicht een wijziging hiervan warm toe er,
denkt hierbij aan een invoering van het orga-
nisch kiesrecht, naast het algemeen kiesrecht
voor het parlement, wel te verstaan. Vermoe
delijk zweeft den leider der katholieken de in
stelling van economische parlementen voor
oogen, verband houdende met de door hem
voorgestane publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie.
Ir. Albarda heeft de democratie warm ver
dedigd en jhr. De Geer noemde lichtpunten
ten aanzien van de gevaren, die haar bedrei
gen. Zulke lichtpunten zijn, dat de katholie
ken begrijpen, dat de Kamer niet op den stoel
der regeering mag gaan zitten; dat de Ka
mer zelve bij haar debatten meer beperking
in acht neemt en dat de S.D.A.P. zich met
haar Plan van den Arbeid heeft gewend tot
ons geheele volk en allen tot medewerking
oproept, tot welke klasse ook behoorende.
Prof. Aalberse opperde bezwaren tegen de
door de regeering voorgenomen belasting-
verhooging, welke het bedrijfsleven nog
zwaarder zal belasten, en jhr. De Geer keur
de alleen de reisbelasting goed, liet zich
voorts gunstig uit over een belasting op uit
wonende Nederlanders, maar raadde der
regeering aan om niet al te veel vast te hou
den aan de andere belastingen en om te pro
beeren, de 24 millioen, welke zij moeten op
brengen, op een andere manier te verkrijgen.
De leider der christelijk-historischen waar
schuwde overigens minister Oud tegen te veel
optimisme en wees erop, dat er in de bezuini-
gingswet 33 millioen perspectiefbesparing
zit, welke dus eerst over een aantal jaren
voelbaar zal zijn, 20 millioen boekhouakun
dige besparing en 10 millioen besparing
wegens stopzetting van reserveering voor be
drijven en van afschrijving voor de spoor
wegen, ook al geen „echte" besparing dus
En daarbij komt dan nog, dat er volgens hn
dekkingsplan der regeering 26 millioen uit
nieuwe belastingen moet worden gehaald
waarvan jhr. de Geer het overgroote deel
heel bedenkelijk acht.
De heeren Kersten (s g.) en Lingboek
(h.g.) hebben gefulmineerd tegen ,„de ver-
roomsching van Nederland" en laatstge
noemde afgevaardigde beroemde zich erop,
dat hij het eenige Kamerlid was geweest, dat
minister Marchant, toen deze zijn rede over
de abdij van Egmond had gehouden, had
„doorzien"
Een artikel van de Deutsche diplomatisch-
politische Korrespondenz.
Maatregelen van Italië.
Onder den titel „Duitschland en de sanc
ties" schrijft de Deutsche diplomatisch-poli-
«ache Korrespondenz:
>,In merkwaardige tegenstelling met de
ondubbelzinnig neutrale houding welke
Duitschland heeft ingenomen tegenover het
taliaansch-Abessinische conflict, is de Duit-
*che politiek op dit punt in het buitenland
eial het object van raadselachtigheid, aan-
w ii?n sPrake is van verdachtmakingen,
rvf *ven overbodig als onbegrijpelijk rijn.
j kche politiek is in haar logica ab-
hftoi "'^'ijk en tegenover deze, de ge-
e wereld bekende, weldadige duidelijk
heid der Duitsche politiek zou het derhalve
zeer zeker niet gepast zijn, er een vraagtee-
ken achter te plaatsen.
De houding van Duitschland, aldus de
correspondentie, in dit critieke uur volgt
consequent uit zijn bijzondere volkenrechte
lijke positie, evenals uit de principes der
Duitsche vredespolitiek en de plichtsgetrou
we verantwoordelijkheid tegenover het eigen
volk.
Dat Duitschland geen aanleiding heen
zich aan te sluiten bij de procedure, waartoe
te Geneve is besloten, is slechts de conse
quentie van het feit, dat Duitschland geen
lid van den Volkenbond is,
In overeenstemming met de principes van
zijn vredespolitiek moet Duitschland aan den
anderen kant ook alles verwerpen, wat in te
genstelling is met zijn onvoorwaardelijke wil
tot vrede en dat zou kunnen bijdragen tot
een bemoeilijking van de situatie.
Uit deze overwegingen wijst Duitschland
voor zijn doel van de hand de rol van oor
logswinstmaker te spelen, aangezien deze
onvereenigbaar is met een van zijn verant
woordelijkheid bewuste gedragslijn en van
de politiek, welke bepaald wordt door zijn
zorg voor den vrede.
Aan de andere zijde kan het evenwel ook
niet toelaten het slachtoffer te worden van
directe of indirecte terugslagen, waarmede
het niets te maken heeft en welke buiten rijn
verantwoordelijkheid liggen.
Een afzonderlijke positie.
Zooals de Ver. Staten van Amerika uit
hun volkenrechtelijken politieken en geografi-
schen bijzonderen toestand, de consequentie
hebben getrokken voor hun houding, aldus
vervolgt de correspondentie, heeft ook
Duitschland een afzonderlijke positie ingeno
men, welke hem toekomt met het oog op zijn
bijzondere juridische, politieke en geografi
sche positie en die in overeenstemming is
met zijn vredespolitiek. Deze vredespolitiek
streeft ernaar alles te vermijden, wat zou
kunnen bijdragen tot verstoring der verhou
dingen tusschen de staten onderling of tot
een uitbreiding der reeds bestaande conflic
ten. Daar Duitschland erop bedacht moet zijn
zijn normale economische activiteit naar alle
zijden te handhaven en anderzijds de eigen
behoeften aan gebruiksgoederen te garan
deeren, is dit streven geenszins in strijd met
deze principes en niet te voorkomen met het
oog op de veiligstelling der Duitsche levens-
benoetten. De Duitsche politiek moet deste-
1neer aandacht aan dit punt besteden, daar
de directe uitwerking der sanctiemaatrege
len reeds heeft geleid tot een schaarscher
worden van vitale producten in den handel
tusschen de staten onderling en de Duitsche
staatsleiding het zich tot een plicht rekent
de verzorging van Duitsche binnenland-
sche markt te garandeeren.
Het artikel besluit:- Duitschland heeft in
het geschil van het begin af aan een strikt
neutraal standpunt ingenomen en gevoelt
zich in ieder opzicht buiten een conflict,
waarvoor het noch verantwoordelijk is noch
eenige verantwoordelijkheid op zich heeft ge
nomen. De Duitsche politiek werkt in het be
lang van een algemeenen vrede.
De N.S.K. over het Duitsche
standpunt.
Ook de „Nazional-sozialistische Korres
pondenz" houdt zich bezig met het Duitsche
standpunt ten aanzien van de sancties, en
wel naar aanleiding van de intusschen gede
menteerde berichten over een Duitsche de
marche te Geneve.
Het zou mogelijk zijn, aldus schrijft het
blad, dat zekere kringen op de verwerpelijke
gedachte zouden komen, profijt te trekken
uit de bloedige conflicten tusschen andere
staten, in den vorm van oorlogswinst. Het
is immers niet onbekend, hoe althans vroe
ger menige economische groep uit menigen
staat den oorlogshandel beschouwde als een
bijzonder winstgevende aangelegenheid. Het
nationaal-socialistische Duitschland zal in
ieder geval geen. gelegenheid geven voor der
gelijke overwegingen of daden. In zijn be
schouwingen over de buitenlandsche poli
tiek heeft de rijkskanselier steeds met nadruk
verklaard, dat de binnenlandsche en de bui
tenlandsche politiek der regeering slechts
bepaald worden door dit ééne beginsel: so
ciale vrede in het binnenland, beveiligde vre
de naar buiten. Dat een dergelijke opvatting
slechts gehandhaafd kan worden bij volle
dig behoud der economische en politieke neu
traliteit, zal weinig commentaar behoeven,
aldus het blad.
Duitschland zal niet nog een eigen bij
drage leveren voor de algemeene nervositeit,
die "op Europa drukt. De bijlegging van het
conflict in Oost-Afrika is de zaak van de
mogendheden, die er bij betrokken of geïn
teresseerd zijn. Het zal niet mogelijk zijn,
zoo besluit de N.S.K., Duitschland daarbij
te betrekken, daar het rijk meer beteekenis
hecht aan zijn opbouw dan aan een specu
latie op een of ander slagveld.
De „Angriff" over het Duitsche
standpunt.
De „Angriff" schrijft, dat het standpunt
van Duitschland ten aanzien der sanctie-
maatregelen gedicteerd wordt door het be
ginsel van volkomen neutraliteit en geheel
logisch moet zijn voor hem, die de Duitsche
buitenlandsche politiek niet door een ge
kleurde bril ziet.
Ten aanzien van grondstoffen en levens
middelen is Duitschland niet voornemens,
zelf gebrek te lijden om den uitvoer op on
natuurlijke wijze te doen toenemen. Wat
verder betreft de voltooide producten en de
producten der Duitsche industrie: de Duit
sche koopman is niet gewoon er naar te
vragen, of zijn cliëntele Geneve al of niet
aangenaam is Hij verdeelt ze slechts in slech
te en goede betalers en bepaalt daarnaar, of
hij zal leveren. Anderzijds bedankt hij voor
de eer, door overgroote leveranties een ge
makkelijke uitvlucht te verschaffen aan hen,
die in de toekomst een zondebok zullen zoe
ken voor een eventueel falen der sanctie
maatregelen.
Volgens het „Berliner Tageblatt" is er in
het sedert eenigen tijd bekende Duitsche
standpunt niets veranderd: Duitschland
heeft met de sancties niets uitstaande en het
heeft een verbod van uitvoer van oorlogsma
teriaal zoowel naar Italië als naar Abessinië
uitgevaardigd, zooals een neutrale staat be
hoort te doen. Niettemin behoudt het land
zich natuurlijk het recht voor, aldus dit blad,
om maatregelen te nemen tegen een oneven
redige stijging van den uitvoer van grond
stoffen, levensmiddelen enz., en dat slechts
in het belang van het Duitsche economische
leven.
De „Nachtausgabe" schrijft, dat Duitsch
land van het oogenblik af, waarop het Ita-
liaansch-Abessinische conflict tot object der
internationale politiek werd, er den nadruk
op heeft gelegd, dat het'volkomen neutraal
tegenover de zaak staat en er niet aan denkt,
zich in het conflict te laten betrekken.
Brazilië blijft bij zijn standpunt.
De Braziliaansche consul-generaal te
Genève heeft den president der sanctieconfe
rentie een door zijn regeering overgeseinde
nota doen toekomen, die den volgenden in
houd heeft:
„Ik dank Uwe Excellentie voor de mededee-
ling, waaraan de Braziliaansche regeering
haar volle aandacht heeft besteed. Daar Bra
zilië geen lid van den Volkenbond is, wenscht
het niet deel te nemen aan de maatregelen,
waartoe de Volkenbond heeft besloten, en be
houdt het zich de vrijheid voor om in iedere
eventualiteit te handelen op de wijze, die
wordt bepaald door zijn belangen, door zijn
internationale verplichtingen en door de be
ginselen, die van oudsher toonaangevend
zijn voor zijn buitenlandsche politiek".
De afweer in Italië tegen de
sancties.
De ^fiiorale d'Italia" schrijft in verband
met de ïtaliaansche afweermaatregelen tegen
de sancties, dat de buitenlandsche handel
van Italië gedurende den economischen oor
log zal worden geregeld door een centrale
deviezencomgjpsie. Deze commissie zal de
deviezen, die noodig zijn voor het koopen van
goederen in het buitenland, verdeelen.
Reeds binnen enkele dagen, aldus het blad,
zal een lijst van goederen, die voor Italië van
bijzonder belang zijn, worden gepubliceerd.
Deze goederen zullen in het vervolg naar
Italië kunnen worden ingevoerd op grond;
van vergunningen en met inachtneming van
de behoefte op elk moment.
De „Giornale d'Italia" voegt hieraan toe,
dat alle andere goederen slechts in beperkte
hoeveelheid, overeenkomende met de aller
dringendste behoeften, zullen kunnen worden
ingevoerd, terwijl daarbij streng zal worden
gelet op de herkomst en op de omstandigheid,
of de goederen al of niet als weelde moeten
worden beschouwd.
De „Giornale d'Italia" over de
afweermaatregelen.
De „Giornale d'Italia'' verklaart, dat de
koele berekening, die ten grondslag ligt
aan de sanctiemaatregelen, de bedoeling
heeft Italië uit te hongeren en de verovering
onmogelijk te maken van het koloniale ge
bied, dat bij de vredesonderhandelingen na
den wereldoorlog Italië door zijn bondgenoo-
ten Engeland en Frankrijk is geweigerd.
Met dezelfde koele berekening bereidt Ita
lië, aldus het blad, de noodige afweermaat
regelen voor, die zonder uitzondering op 18
November in werking zullen treden Men
heeft in den laatsten tijd van verschillende
zijde getracht, Italië te bewegen tot modera
tie in zijn tegenmaatregelen. Deze pogingen
kunnen goed gemeend zijn, zij gaan uit van
den wensch om heftige botsingen te ver
mijden, die van economisch gebied op politiek
gebied zouden kunnen overslaan. Het resul
taat van matigingsmethoden zou echter ge
vaarlijk voor Italië kunnen zijn.
Zonder iets te veranderen aan den eigen
lijken stand van zaken zouden zij de
manoeuvres van den tegenstander vergemak
kelijken, de krachten van Italië versnipperen
en Italië zelf onverbiddelijk in het raderwerk
der sancties trekken. In dat gevaarlijk spel
speelt Italië niet mee. De bedoeling van een
der sanctiemaatregelen der zoogenaamde
bevriende regeeringen, aldus vervolgt de
„Giornale", is de sluiting van vele ïtaliaan
sche industrieele bedrijven, zoodat de arbei
dersmassa van Italië werkloos wordt en op
straat komt te staan. Men wil gebruik maken
van de armoede van Italië om zijn bevolking
tot honger te drijven. De geschiedenis der
Eurcpeesche beschaving zal van deze ernsti
ge schandvlek nooit schoongewasschen kun
nen worden en Italië zal nooit den door zijn
vroegere bondgenooten uitgedachten moord
aanslag vergeten. De sanctiemaatregelen,
getroffen tegen de ïtaliaansche arbeiders,
zullen echter hun antwoord vinden in de
vastberaden eendracht der geheele natie.
Door het in Genève op touw gezette terrrur-
regime kan Italië echter noch worden afge
schrikt noch op de knieën gedwongen. Wat
ook het gevolg zal zijn voor Europa en de
wereld, de verantwoordelijkheid daarvoor zal
berusten bij degenen, die de sanctiemaat
regelen in zoo blinde woede hebben georga
niseerd, aldus luidt de conclusie van net
blad.
De betalingsbalans met Italië.
Talrijke staten hebben reeds gehoor gege
ven aan de uitnoodiging der werkcommissie
van de sanctieconferentie om mededeelingen
te doen over den stand van hun betalingsba
lans ten opzichte van Italië, resp. over den
stand der clearing met dat land.
De Fransche regeering heeft medegedeeld,
dat naast het eigenlijke handelsverdrag een
mondeling accoord bestaat betreffende een
evenwicht in den goederenruil. Door het in
voerverbod voor ïtaliaansche producten
wordt de compensatie der achterstallige beta
lingen, die 150 millioen francs beloopen. on
mogelijk gemaakt.
Voor Polen, dat evenals Frankrijk geen
clearingverdrag met Italië heeft, bedraagi
het crediet-overschot ongeveer 12 millioen
lire, voor Zweden iets meer dan 13 millioen
lire. Nederland had eind October een vorde
ring op Italië van ongeveer 1,4 millioen gul
den. Volgens mededeeling van de Roemeen-
sche nationale bank bedraagt het overschot
uit het clearingverdrag 105 millioen lire ten
gunste van Italië.
In antwoord op de vraag betreffende loo-
pende leveringscontracten met Italië deelde
de Siameesche regeering mede, dat zij in
Juli 9 torpedobooten en twee mijnenleggers
in Italië heeft besteld. Voor een torpedeboet
is 80 van den prijs, voor de andere sche
pen 20 betaald.
Het toestel in de Golf
van Bengalen gevallen?
Evert van Dijk over den wereld-
vlieger.
ALKMAARSCHE COURANT.
«K»
Uit Londen meldt men ons:
Te Singapore maakt men zich
ernstig ongerust over het lot van
Kingsford Smith en zijn metgezel,
die daar reeds uren geleden hadden
moeten aankomen.
Men vreest, dat hij in de buurt
van de golf van Bengalen tusschen
Rangoon en Victoria-Point een
noodlanding heeft moeten maken.
Een nader bericht meldt, dat men
vreest, dat het toestel is neerge
stort. De Australische vlieger Mel-
nox, die eveneens op weg is naar
Australië, verklaarde, een vliegtuig
te hebben gezien, dat boven hem
passeerde, toen hij over de golf van
Bengalen vloog en dat er vlammen
uit de uitlaatpijp van dit toestel
sloegen.
Men vreest, dat dit het toestel van
Kingford Smith is geweest.
Alle schepen, welke deze wateren
van Bengalen bevaren, is verzocht,
goed uit te zien en een eskader
bommenwerpers is opgestegen, om
de verongelukten te zoeken.
Kingsford Smith, de groote Australiër,
heeft meer dan iemand anders de we
reld bevlogen. Hij veroverde den Atlan-
tischen Oceaan, vloog rondom de we
reld, maakte onderzoekingsvluchten
over de Tasman-zee, had belangrijk aan
deel in tal van luchtvaartondernemin
gen, kortom, was een groot man en een
groot vlieger.
En daarbij een hartelijke kerel.
Dat moge blijken uit van Dijk's ver
haal „Over den Oceaan"
Zooals men weet, vloog Kingsford
Smith met onzen Evert van Dijk in een
Fokker, de beroemde Southern Cross
van Oost naar West. Dat was in Juni
1930 en Evert van Dijk vertelt dan over
zijr» nieuwen vriend Smith:
„Daar voor mij zat een kantige, flinke
kerel met een scherp geteekend intelli
gent gezicht, waarop alle goede vlieger-
