DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit den Alkmaarschen Raad. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, Iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NT EEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordans C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 304 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 28 December 1935 Hooidredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Bij elke begrooting blijkt, dat de beste stuurlui niet aan de tafel van B. en W. zitten. De zweep van den heer Appel heeft de soc.-dem. nog niet aan het galoppeeren kunnen brengen. Men zal spoedig inzien, dat de voor de leeuwen geworpen adjunct archivaris een minder vette kluif is dan men gedacht had. IVat vandaag de aandacht trekt iTIU De Alkmaarsche raad heeft schoon schip willen maken en alles wat er aan klachten, aan onvervulde wenschen, aan ernstige waarschuwingen en nuttige wenken in den boezem van het heterogene gezelschap verborgen was nog vóór de Kerstdagen te voorschijn willen brengen, opdat het bespro ken en geregeld kon worden en de Kerstdag sis het ware de groote verzoendag zou zijn, waarop men weer vol toekomstbeloften een volgend begrootingsjaar zou kunnen in gaan. Dat is een loffelijk voornemen geweest, slechts was het voor de journalisten, die al tot over de ooren in de drukte van de Oudejaarsavondcourant zitten, een minder aangename verrassing, vooral nu de raad het record van zijn begrootingsvergaderingen geslagen heeft en wij ditmaal niet minder dan twee middagen en drie avonden waar van twee tot in den nacht aan het be schouwen, het vragen en antwoorden zijn geweest met het resultaat dat onze begroo ting weer ongeveer vastgesteld is, zooals B. en W. ze hebben voorgedragen. Het mag hier en daar eens een paar honderd gulden verschillen, maar van Alphen heeft in zijn beroemde kinderversjes al gezegd, dat het aan «en boom zoo volgeladen op een paar pruimpjes meer of minder niet aankomt. Door de thans achter ons liggende feest dagen en door een onderlinge journalistieke afspraak verschijnt dit artikel later dan oor spronkelijk in het voornemen had gelegen. Het is daarom, dat wij onze begrootings- beschouwingen in één enkel artikel zullen samenvatten en dan beginnen wij met de opmerking, dat, ondanks de veranderdie sa menstelling, de raad ditmaal het kenmerk van gemoedelijkheid, van een zekere joviali teit en van een vriendschappelijk overleg heeft gedragen. Het is alsof ce sfeer van gebeurtenissen en debatten iets zuiverder is geworden nu er geen rood-zwart regeerings- blok meer bestaat, dat alle voorstellen van de overzijde diesgewenscht la mort sans phrase kan bezorgen en wij misten tot onze groote voldoening ditmaal voor het eerst sinds vele jaren de critiek der zoogenaamde oppositie, die zich door het vormen van een elftal of een dertiental van mede-regeeren achtte buitengesloten. Buiten deze critiek waren er natuurlijk vele andere klachten. Er waren er zelfs zeer vele en de voornaamste daarvan was, dat wij met onze gemeente-financiën langzamerhand op een he'lend vlak zijn gekomen zoover zelfs op een hellend vlak dat wij nog maar enkele duizenden guldens van den afgrond der noodlijdendheid verwijderd zijn en dat B en W niet voldoende actief geweest zijn om dit gevaar tijdig te keeren. De wethouder van financiën had niet een gemoedelijk man moeten zijn maar een dic tator, hij had zich niet alleen het hoofd moeten breken over de vraag hoe hij de thans behandelde begrooting sluitend zou kunnen krijgen, maar ook al in de toekomst naar volgende begrootingen moeten kijken als of hij voor heden al geen zorgen genoeg had. Hij had, gelet op de enorme bedragen, welke voor werkloozen en armenzorg ver- eischt worden, op zoek moeten gaan naar diaconieën, kerkelijke instellingen en andere lichamen, die nog goed in hun duiten zouden zitten en de zorgen der gemeente op be langrijke wijze zouden kunnen ontlasten Hij had met het heele college be drijven moeten reorganiseeren, zoodat er door combinatie bezuinigingen waren ver kregen. hij had de zorgen van den midden stand en van de caféhouders moeten verlich ten hij had allerlei dingen moeten doen, die hij nu eenmaal niet gedaan had en vrij zeker niet had kunnen doen, nog afgescheiden van de vraag of het financieele beeld dezer be grooting daardoor zooveel rooskleuriger zou zijn geworden. Dan was er nog een wethouder Klaver, die ook al niet gedaan had wat zoo velen van hem verwachtten. Hij had het Verdronkenoord moeten dempen en de Mient moeten dichtgooien, hij had het Victoriepark moeten afgraven of laten afgraven, hij had het bedrijf van Ge meente Werken, dat topzwaar was, van zijn zwaren kop moeten bevrijden, hij had moeten bezuinigen op Plantsoenen en op de schoon heidscommissie en hij mag geen brug voor 350 laten schilderen als f 200 voor dat werkje meer dan voldoende betaald is. Trouwens, wethouder Bonsema klein maar dapper als altijd had ook niet ge daan wat er algemeen van hem verwacht werd. Hij had met de deplorabele exploitatie rekening van bet zoogenaamde Victoriebad op de proppen moeten komen, hij had gas, radio en electriciteit tegen kostprijs moeten leveren en er op moeten letten, dat de direc teur van den G. G. D. niet zoo stelselmatig het Centraal Ziekenhuis boven de andere inrichting kon bevoordeelen. Hij had op de Reiniging moeten bezuinigen en de winstuit- keering van het Slachthuis moeten verhoo- gen en erom moeten denken, dat alle arbeid aan het Sportpark normaal werk is dat tegen het volle loon moet worden uitgevoerd. De burgemeester is nu eenmaal de burge meester, maar dat neemt niet weg, dat ook hij niet onfeilbaar is. Hij had. als voorzitter van regenten van het Centraal Ziekenhuis, een heeleboel dingen moeten doen en andere dingen moeten laten, hij had er beter op moeten letten, dat er op de scholen ondervoede kinderen komen, hij had de Handelsschool spurloos moeten laten versenken, hij had er nu einde'ijk eens voor moeten zorgen, dat de taxi's vaste stand plaatsen krijgen, hij had een openbare school moeten ontvolken en alle ambtenaren, die nog buiten de gemeente wonen op hun mo- reelen en financieelen plicht moeten wijzen. Er werd weer heel wat plichtsverzuim ge constateerd, maar zij, die dat alles naar voren brachten, waren nu eenmaal de stuur lui aan den wal, die het altijd beter weten en die critiek is nu eenmaal gemakkelijker dan de uitvoering van het werk zelf. Neem, zoo zeide wethouder van Slinger land, nu alleen maar eens de combinatie van bedrijven. Hoe kan men verwachten, dat B. en W., dat in een ommezien voor elkaar zul len brengen als de raad tot tweemaal toe be wezen heeft, dat een aparte daarvoor inge stelde commissie er totaal niets van terecht weet te brengen. Fr is een commissie-Vogelaar geweest, die de begrafeniscommissie genoemd werd om dat in verloop van tijd niemand meer iets hoorde en elk initiatief scheen uitgestorven te zijn en er is daarna een commissie Go- vers geweest, die er nog veel minder van terecht bracht. De voorzitter nam op een goeden dag zijn ontslag en de rest van de commissie kon niet meer vergaderen, daar a'le stukken spoorloos verdwenen waren. Men heeft nog maandenlang bij de afdee- ling verloren en gevonden voorwerpen op het politie-bureau geïnformeerd, maar het, resultaat was nihil en de stukken zijn nog altijd tegen goede belooning aan het adres van den secretaris terug te bezorgen. Men wilde maar radicaal op het Plant- soenbedrijf bezuinigen door de helft van de dieren van den Hout op te ruimen, blijkbaar in de veronderstelling, dat het tegen Kerst mis een goede tijd is om reeboutjes en vette ganzen te verkoopen, maar wethouder Kla ver wees er op, dat hier al voldoende bezui nigd wordt, omdat door de ontwikkeling van de stad het werk van den Plantsoen dienst vermeerderd is, hoewel geen hoogere uitgaven op de begrooting geplaatst zijn. Wethouder van Slingerland vertelde, dat hij zich wel tot diaconieën en kerken wil wenden, maar dat ook daar het spreekwoord van toepassing is, aat de muizen dood van honger voor de kast liggen. De burge meester en zijn mede-regent de heer Bakker hebben met eenige verontwaardiging stel ling genomen tegen het betoog van den heer Keijsper, dat regenten uit winstbejag een onzuiver beeld van den financieelen toe stand zouden geven en dat de directeur van den G. G. D. zijn verantwoordelijk ambt zou misbruiken om het Centraal Ziekenhuis bo ven het katholieke te bevoordeelen. Wethouder Bonsema wilde de radiomuziek wel goedkooper leveren, maar niet voordat in 1937 het bedrijf volkomen zou zijn afge schreven, hij zette zich nogal schrap om den aanval van de provincie op het vette electri- citeitsicluifje te kunnen afslaan en sprak de hoop uit, dat niet nog meerdere edelachtba- ren lid van Prov. Staten zouden worden, omdat de practijk nu voldoende bewezen heeft, dat men als Statenlid meer naar de be langen van het gewest dan naar die van de eigen gemeente wil kijken. Het was het spel van beschuldigen en ver dedigen dat elk jaar weer hetzelfde beeld geeft en waarover B en W zich niet onge rust behoeven te maken omdat de practijk leert, dat de hooge golven der critiek bij de diverse stemmingen gewoonlijk in hei spiegel gladde water van een rustig meertje zijn ver anderd. Er was dit jaar een nieuw element in den raad, een afgevaardigde van een revolutio naire partij, van wien algemeen verwacht werd, dat hij met politieke zweepslagen de S. D. A P. tot grootere activiteit zou opwek ken, maar wiens gemoedelijkheid al na de eerste raadszitting bewezen heeft, dat hij geen bommen of andere ontplofbare midde len zal meebrengen om de vertegenwoordi gers van de bourgeoisie, deze wanproduc ten van een kapitalistische maatschappij, met het geheele stadhuis in de lucht te laten springen. Het feit, dat hij naast den anti-revolutio nair heeft plaats genomen en dat zij het blijkbaar best met elkander kunnen vinden, wijst er reeds op, dat de heer Appel minder gevaarlijk is dan zijn program velen heeft doen vreezen. Dank zij het beleid van den voorzitter, die hem zoo nu en dan van zijn excursies naar Indonesië terug riep en hem er aan herinnerde, dat men in Alkmaar was en zich onledig hield met de beschouwing over de gemeentebegrooting, heeft de heer Appel geen gelegenheid gekregen al zijn politieke beginselen ten toon te spreiden en er in de raadszaal en via de pers de noodige propaganda voor te maken. Hij heeft de taak dat heeft hij nog kunnen mededeelen als lid van een par tij, die links van de Communistische Par tij Holland staat, te strijden tegen de doods vijand, de burgerlijke maatschappij en haar patriottische handlangers, waartoe ook de soc. dem. behooren, die in den val van de burgerlijke-partijen zullen worden meege sleept. Dat ziet er allemaal heel leelijk uit, maar de heer Appel, die de wetten des lands aan vaart totdat er betere zijn, heeft nog maar over 1 stem van de 21 te beschikken en het is te verwachten, dat een motie zijnerzijds om alvast' met de «Igeheele opruiming te beginnen, niet eens voldoende ondersteund zou worden om in stemming te kunnen ko men. Een verheugend verschijnsel was, dat vele afgevaardigden tevreden over de ver kiezingen bleken. De voorzitter van de katholieke fractie was zelfs meer dan voldaan en beschouw de den uitslag van de stemming als een bewijs, dat de bevolking van Alkmaar het gevoerde rood-zwarte beleid in meerderheid volkomen juist had geoordeeld Ook een woordvoerder van de soc. dem de heer Van de Vall, was tevreden. Hij kwam tot dezelfde conclusie als de heer Venneker en trok zich weinig aan van de wijze woorden van den heer Vogelaar, die beweerde, dat er bij dit stelsel van Evenre dige Vertegenwoordiging heel wat moet ge beuren om fracties verkleind of vergroot te krijgen, dat de katholieken en soc. dem overigens minder stemmen hadden verkre gen dan men had mogen verwachten en dat eerst in de komende jaren duidelijk zou blijken, dat de politiek van het rood-zwarte blok de gemeente naar den financieelen af grond heeft gedreven. Zelfs de heer Sietsma bleek over de stem ming tevreden hoewel hij alleen in den Raad teruggekeerd was en den tweeden ze tel aan de R. S. A. P. had moeten afstaan Hij vond het wel leuk, dat de heer Appel dien gekregen had en de heer Appel vond dat nog veel leuker. Het is alleen maar de groote vraag of het verdwenen vrijz. dem raadslid, die ten slotte van deze verschui ving de dupe is geworden, dit alles ook zoo leuk heeft gevonden. Trouwens, al was men over de stemmin tevreden, er waren weer proipaganda-mi delen gebruikt, die niet door den beugel konden en bij dergelijke klachten keert de Raad zich gewoonlijk unaniem tegen den heer Hoytink, die er een eigen verkiezings courantje op nahoudt en niet bang is de heer Hoytink is trouwens nooit bang om er de meest ongeloofelijke beschuldigingen in te lanceeren. De heer Van de Vall kon het nog altijd niet verkroppen, dat daarin b.v. aan de kie zers was medegedeeld, dat de soc. dem. de uitkeeringen voor de werkloozen verlaagd hadden en de belastingen hadden verhoogt voor de minst kapitaalkrachtigen. Wat de soc. dem. gedaan hadden of waaraan zij hadden medegewerkt, daartoe waren zij door bittere noodzaak gedwongen. Niet B. en W. en de raadsmeerderheic hadden schuld aan den berooiden toe stand onzer financiën, maar de malaise, de werkloosheid, die zoo enorm veel kostte dat geen enkele gemeente het op den duur zou kunnen betalen en welke kosten het Rijk daarom volledig voor zijn rekening had moeten nemen. Overigens was de toestand rooskleuriger dan men algemeen zou denken. Er is werk zoo zeide de heer Van de Vall er zijn arbeiders en er liggen on telbare millioenen veilig in diverse safes opgeborgen. Het is alleen maar de kunst deze drie factoren bij elkaar te brengen en wanneer dat gelukt is, zal de wereld van alle ellende verlost zijn. Wij zouden daarom allereerst op het Plan van den Arbeid moeten aansturen, dat, volgens den heer Van de Vall, een eer- ijk stuk arbeid is, geplaatst in het open baar leven, volgens den heer Appel een lata morgana (namaak buitenland) en volgens den heer Hoytink een plan van wanorde. Het zou wel eens interessant zijn na te gaan hoevele critici het plan in wer- celijkheid gelezen en bestudeerd hebben. De gemeente, zei de heer Van de Vall en zijn beeldspraak was inderdaad tref fend is als een werklooze. Door den nood der tijden gaat men eerst bezuinigen, dan verkoopt men een en ander van zijn bezittingen en ontdoet zich van veel dat men vroeger onontbeerlijk achtte en ten slotte gaat men naar den steun en de gemeente naar het Rijk omdat men in zulk een deplorabelen toestand verkeert, dat men in eigen onderhoud niet langer voor zien kan. Er werden diverse verkiezingscourantjes te voorschijn gehaald waarin tegenstanders ergerlijke dingen hadden geschreven en die tegenstanders kwamen al die pamfletten nog eens ophalen om ze na te lezen, daar ze er zelf hoegenaamd niets meer van wis ten. Een bewijs, dat er in verkiezingsdagen wel eens meer geschreven en geprofeteerd wordt dan men bij nadere overweging be doeld heeft te willen zeggen. Er zijn, voordat wij verder gaan, nog drie dingen, welke wij hier nadrukkelijk even naar voren willen brengen. Het eerste en naar wij gelooven voor onze gemeente het belangrijkste werd aan de orde gesteld door -den heer Grondsma, dlie na een korte afwezigheid weer in den Raad is verschenen en er als de verlo ren zoon werd ontvangen. Met zijn sonoor geluid, ditmaal in den toon van een aan spreker van begrafenissen, deed hij den Raad mededeeling van de mogelijkheid, dat onze wereldberoemde kaasmarkt gevaar loopt te verdwijnen als B. en W. niet tijdig de noodige activiteit toonen. Het is heel mooi om het bekende diorama uit Brussel weg te halen en bij de A. N. V. V onder te brengen, die het in binnen- en buitenland kan vertoonen, maar elke re clame is verbodig als de kaasmarkt zelf verdwenen zal zijn en daartoe heeft een combinatie van fabrieken, die een kaas- beurs wenscht, reeds het initiatief genomen. Er is zelfs al een pakhuis voor beurs aange wezen en B. en W. die de wik- en weeg loonen zoo noodig zullen verlagen heb ben al toegezegd de uiterste activiteit te zullen betoonen om deze ramp te voorko men. Het is inderdaad zooals de heeren Grondsma en Keysper zeggen: de regee ring, die een millioen voor reclame voor den zuivel beschikbaar stelt en de produ centen in de allereerste plaats, moesten be grijpen, dat de beste reclame die voor het product kan worden gemaakt een zomer- sche kaasmarkt met duizenden bezoekers is. Het tweede is het feit, door mr. de Groot die een zeer goed raadslid belooft te worden aangesneden, dat nog altijd ge meenteambtenaren buiten onze stad wonen Zij, die naar elders vertrekken, die daar hun belasting betalen maar in hun dagelijksch werk van onze diensten blijven profiteeren onttrekken zich ten koste van anderen aan een zekere moreele verplichting om mede te helpen de lasten van onze gemeente te dragen Men kan er niets aan veranderen als dit onafhankelijke inwoners zijn, maar men zal het zeker moeten tegengaan als het ambtenaren betreft, wier inkomen nog be taald moet worden uit de belastinggelden van hen die hier zijn overgebleven. Het derde punt, dat wij naar voren wil len brengen is dfe aanval van den heer Keysper op het Centraal Ziekenhuis en op den G.G.D., een aanval de heer Keysper moge het ontkennen die toch een beschul diging van min of meer corruptieve hande lingen in zich droeg. Het feit, dat zoowel de heer Bakker als de burgemeester eenige in correctheid nadrukkelijk ontkenden en nader onderzoek naar verschillende bezuinigingen toezegden en ook, dat de heer Keysper in tweeden termijn van een brieschenden leeuw in een mak schaapje was veranderd, zijn vol doende bewijs, dat noch de regenten, noch de directeur zich iets te verwijten hebben. Wij hopen, dat een zekere naijver tusschen ver schillende ziekenhuizen niet opnieuw tot een dergelijk onaangenaam incident zal leiden Wat zullen wij meer zeggen? Dat mej. Nierop haar maidenspeech heeft gehouden en zich in het bijzonder voor de arbeidersjeugd, voor het zetten van den rech ten man op de rechte plaats en voor loon naar prestatie bleek te interesseeren, dat weth. v. Slingerland haar jeugdige verschij ning met enthousiasme begroette omdat hij liever een mooi schilderij ziet dan een zak parelcokes? Wij kunnen slechts hopen, dat hij de vergelijking niet zal omkeeren als deze Het Wedervare nvan den „Goud maker" Dunikovski te Brussel. (Dag. Overzicht). De oorlog in Oost-Afrika. (Buiten land). De toestand in het Verre Oosten. (Buitenland). Nederlandsch visschersvaartuig vergaan voor de kust van Oostende; alle opvarenden gered. (Binnenland). Juweelendiefstal te Den Haag op gehelderd. (Binnenland) Ernstig verkeersongeluk bij Kort- gene, één persoon gedood. (Binnen land). Steunverleening aan kleine boe ren en noodlijdende tuinders. (Land en Tuinbouw). De laatste voetbalzondag in 1935: Alcmaria ontvangt Kinheim. (Sport). Euwe en Aljechin uitgenoodigd, om in de Weensche Alpen een re vanche-wedstrijd te spelen. (Sport). Uit het parlementaire leven. (Arti kelen). Holland's stedenschoon in praat ,en prent. (Artikelen). (Zie verder eventueel laatste berichten.) afgevaardigde haar plaats eens aan een oudere partijzuster mocht hebben afgestaan. Moeten wij nog op den heer Leesberg wij zen, die den fameuzen tocht van Odysseus in herinnering bracht, die het Rijk met Scylla en de gemeente met Charybdes vergeleek en al- gemeene hilariteit verwekte toen hij, zijn drinkglas ledigend, van een waterdrinkend monster heeft gesproken? Er is in de katholieke fractie niet meer de homogeniteit van vroeger. Er botsen ver schillende stroomingen op elkaar en wethou der van Slingerland is bezig zich onder het devies van het Zeeuwsche wapen, Luctor et emergo, ik worstel en kom boven uit deze wateren te verheffen. Opmerkelijk is ook, dat er een grooter ju ridisch element dan vroeger in den Raad is en de meesters bevechten elkaar alsof zij voor de rechtbank de tegenstrijdige belangen hun ner cliënten moeten verdedigen. De omvang van dit artikel noodzaakt ons tot eenige beperking. Men heeft uit het verslag van de Maandag avondzitting kunnen lezen hoe het verloopen is met diverse moties en voorstdien, hoe de meerderheid van den Raad nog niet over demping van Mient en Verdronkenoord denkt, hoe men meer contact met den midden stand zal zoeken, hoe de subsidies aan diver se vereenigingen en eenige moeilijker oolos- bare vraagstukken waaronder de ophef fing van de Handelsschool om prae-advies naar B. en W. zijn gegaan. Zij komen dus in den Raad terug, evenals de geheele begroo ting. na in Den Haag en Haarlem bekeken te zijn, nog wel eens in dezen Raad terug zal komen, daar een gemeente, die eenige tonnen Rijkssteun vraagt zich aan velerlei voorschriften zal hebben te onderwerpen, waarvoor men vroeger hooghartig de schou ders zou hebben opgehaald. Het voornaamste resultaat van 's Raads beschouwingen was, dat men, ook weer door hoogere machten gedwongen, in meerderheid een salarisverlaging voor het politiepersoneel accepteerde alsmede een verlaging van 5 pCt. op de salarissen der andere ambtenaren en een toetsing van het loon der gemeentewerk lieden aan het loonpeil in de vrije bedrijven. Aan Ged. Staten zal geadviseerd worden tot eenzelfde verlaging van de salarissen van den burgemeester, den secretaris en den ont vanger over te gaan en de raadsleden, die voor al deze verlagingen gestemd hebben gaven te kennen, dat zij dit met een bloedend hart deden, welke bloedende harten als een troost voor de gedupeerden bedoeld zijn, maar voor hun levensonderhoud geen enkele practische waarde hebben. Een motie om kindertoeslag te geven werd. rechts tegen links, verworpen en aangezien men van meening was, dat de adjunct-archi varis die tusschen twee haakjes nog meer dere jaren een goed wachtgeld zal genieten best gemist zou kunnen worden als de archivaris zelf eens wat minder naar veilin gen op stap ging, werd deze Daniël, die elk jaar in den leeuwenkuil is geworpen, maar er nog steeds tijdig weer uitgehaald werd. thans door de meerderheid van den Raad aan zijn lot overgelaten met de voor hem vrees lijke gevolgen, die men zich in een dergelijke situatie wel kan indenken. In het drama van de Alkmaarsche gemeen tebegrooting is het doek thans na het eerste bedrijf gevallen. Wij hebben zoo'n stil vermoeden, dat het tweede niet lang op zich zal laten wachten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1