NEDERLANDERS IN IRAN.
D
Brieven uil het hoede noorden.
1
2
's Nachts opstaan
ieMD.ee>*»® Jiadioptoqcxunma
fauiitelw
E ONBUIGZAMEN
Holland op zijn best. - Positie van vertrouwen.
^o©9©@o©o@oe0©oo©oo@o@ooooooo^
(Vari onzen byzonderen medewerker.)
Het landschap van Ir.an doet.denken aan
dat van Abessinië, blijkens de illustraties
en beschrijvingen. Zoo op het'eerste ge
zicht schijnen er meer punten van over
eenstemming te bestaan. Het klimaat kan
er ongemakkelijk rauw zijn, koud in de
bergen en heet in de vlakten en dalen.
Beide landen, hoe verschillend ook be
volkt, vooral uiteenloopend wat het be
schavingspeil betreft, hebben een energie
ken vorst aan het hoofd, die zijn onder
danen tracht op te heffen en daarbij zijn
blik op de Europeesche cultuur gericht
heeft. Maar terwijl Abessinië ongevraag
de hulp van buitenaf krijgt om de moder
ne beschaving te brengen door middel
van vliegtuigbommen en verderf rond-
zaaiende oorlogstanks, houdt de shah van
Iran het beschavingswerk, dat hij zich
overigens ook anders voorstelt, zelf in
handen, waarbij hij niet dan na zorgvuldig
beraad het buitenland toestaat met zijn
technische hulpmiddelen bij te dragen tot
verhooging van het welvaartspeil zijner
bevolking.
Iedere vergelijking gaat mank en deze
wel in zeer bijzondere mate. Want wij
willen er hierbij nog eens uitdrukkelijk
den nadruk op leggen dat het hedendaag-
sche Iran, zelfs het ouderwetsche Perzië
van vorige eeuwen en het begin van deze
eeuw, iets geheel anders is dan een neger
staat als Abessinië, ondanks het feit dat
de technische ontwikkeling er ver bij de
Europeesche ten achter staat. Het bleek
ons ook duidelijk uit het onderhoud, dat
wij dezer dagen mochten hebben met den
heer H. W. de Voogt, den directeur van het
Technisch bureau voor scheepsbouw te
Haarlem, die onlangs is teruggekomen van
een reis naar dit voor velen onbekende
land en ons het een en ander van zijn be
vindingen heeft verteld.
In ons vorig artikel hebben wij er op ge
wezen, dat de regeering van Iran zeer
weinig op buitenlandsche inmenging ge
steld is en niet dan na grondige overwe
gingen vreemdelingen gelegeiheid geeft
hun arbeid in dienst te stellen van het
reusachtige opbouwingswerk, dat shah
Reza Khan Pahlevi zich na zijn troonsbe
stijging tot doel heeft gekozen. Daarom is
het ook zoo belachelijk, zoo deelde de heer
De Voogt ons mede, dat na de eerste be
richten over de plannen voor het jacht van
den shah enkele avonturiers naar Teheran
hebben geschreven om een plaatsje bij de
bemanning en dat anderen op weer andere
wyze zich trachten in te dringen, in de
meening dat in Iran werk en rijkdom voor
het grijpen liggen. Afgezien v.an het feit,
dat al de moeite tevergeefs is, moet dit
toch ook een zeer zonderlingen indruk
maken op de Iraansche regeering, hetgeen
aan de positie van de daar werkende
Nederlanders geenszins ten goede moet
komen.
Met Nederland heeft Perzië al oude re
laties. De firma Enschedé te Haarlem
drukt reeds lang de postzegels voor de
regeering te Teheran en men kende er
dus onze landgenooten als degelijke en
correcte leveranciers. De Nederlandsche
maatschappij voor havenwerken heeft nu
ook het vertrouwen van de regeering
weten te wekken en men stelt er alles in
het werk om zich dit vertrouwen waar
dig te maken. De Oosterling is achter
dochtig, doch hecht zich aan den anderen
kant sterk aan iemand, die getoond heeft
met goede bedoelingen bezield te zijn. Het
feit nu, dat men in Iran ook het liefst te
doen heeft met kleine naties, die geen
politieke bijbedoelingen hebben, is onzen
landgenooten ook gunstig geweest. Naast
de Deensch-Zweedsche maatschappij, die
de spoorlijn Nowtsjahr-Bendersjah aan
legt, en de Belgische onderneming, aan
wie de aanleg van een wegennet is op
gedragen, neemt de Nederlandsche maat
schappij voor havenwerken er een belang
rijke positie in, misschien wel de belang
rijkste van alle buitenlandsche onderne
mingen.
Het is natuuruijk geen wonder, dat men
Nederlanders als waterbouwkundigen
heeft gekozen. In Nowtsjahr is een heele
Hollandsche kolonie, waaronder ook eeni-
ge jonge ingenieurs-vrouwtjes het Wester-
sche comfort hebben opgeofferd, om er
gezelligheid te brengen. Wat daar in
Nowtsjahr te zien is, aldus de heer De
Voogt, is wel Holland op zijn best. Er
wordt onverdroten gearbeid in groote
eensgezindheid en met een reusachtig
doorzettingsvermogen. De omstandig
heden, waaronder gewerkt moet worden,
zijn zwaar, vooral wegens de vele ziekten
die daar de Europeanen bedreigen. Ook
commercieel schijnt er groot risico aan het
werk verbonden te zijn, maar men zet er
de tanden op elkaar en men heeft ten
minste nu na eenige jaren van groote
krachtsinspanning de voldoening, dat de
arbeid gewaardeerd wordt.
De haven van Nowtsjahr zal geheel
Nederlandsch fabrikaat zijn. Men is er nog
lang niet gereed en daarna staan wellicht
nog andere havénwerken op het program
ma, zooals die te Bendersjah aan de Zuid
kust, waar eveneens een nieuwe stad ge
sticht wordt, die een nieuwe haven krijgt.
De Iraniërs hebben gezien, dat de Neder
landers wat kunnen en meer en meer be
gint men hun toe te vertrouwen. Dat is
begonnen met den aanleg van een straat,
die zoo glad en zoo puik werd, als men in
Iran nog nimmer gewend was. Eenigen
tijd later moest in Nowtsjahr een zieken
huis worden gebouwd, overeenkomstig de
plannen van den shah, die zijn land met
het oprichten van hospitalen een betere
medische verzorging wil geven. Op het
gebied van gebouwen hebben de onder
danen van den shah nog maar een gebrek
kige ondervinding en dit nieuwe zieken
huis werd geen meesterwerk. Toen het de
regeering niet naar den zin ging, werd de
bouw aan de Nederlanders opgedragen, die
er maar eenige maanden tijd voor kregen.
Binnen den vastgestelden termijn kwam
het groote bouwwerk, geheel naar Neder
landsch ontwerp, tot stand en het wekte
alom groote bewondering.
Nadat onze landgenooten ook nog eens
een brug hadden gebouwd van een voor
Iraansche begrippen fantastische hecht
heid, heeft de regeering eveneens de stads-
bouw gedeeltelijk aan de Nederlandsche
maatschappij opgedragen. Er is een aparte
afdeeling voor gesticht, die in Nowtsjahr
een flink arbeidsveld vindt. Er zit vooruit
gang in. De zijdecultuur daar ter plaatse
zal binnenkort een nieuw centrum krijgen
door de stichting van een zijdefabriek,
welke de Belgen er bouwen. Maar ook op
ander gebied weet men de Europeesche
cultuur te waardeeren. Een Nederlandsche
arts werd naar Iran geroepen om er de be-
s.rijding der tropische ziekten, speciaal
aan de kust van de Kaspische Zee, ter
hand te nemen. Verder worden er irriga-
tiewerken aangelegd, om de vruchtbaar
heid van het land te verhoogen.
Alles wordt er met koortsachtige haast
aangepakt en de regeering houdt van op
schieten. Het nieuwe luxe-jacht voor den
shah moet in September geleverd worden.
Het wordt in Nederland gebouwd, maar
hoe komt het in de Kaspische zee? Daartoe
verleent Rusland zijn medewerking. Het
zal n.1. naar Leningrad worden gebracht
en vandaar door het Maria-kanalenstelsel
naar de Wolga. Die kanalen hebben even
wel een te geringe diepte en nu bouwt
men een soort dok om het schip heen,
Wi armee het als vroeger hier te lande
de scheepskameelen, die de zeeschepen
over de ondiepten van Pampus naar Am
sterdam moesten brengen omhoog
wordt getild. Het dok is later nog voor
kleinere schepen als reparatie-inrichting
te gebruiken. Alles is vooraf berekend en
met veel passen en meten kan men er
komen. Ja, laat zoo iets maar aan de Ne
derlanders over!
's Nachts moeten
Beenen, Duizeligheii
Branding en Krampen
werki
komt,
opstaan, Zenuwachtigheid, Pijn in de
d, Hoofdpijnen, Verli
mpen kunnen net gevolg
werking" van de NÏEREN. Het doktersrecept Cyslex voor
ml, gegarandeerd, minder goed werken van d
geeft in 8 dagen volledige voldoening, of U
ld terug. Neem vandaag nog Cystex, Uw i
gel
of drogist neeft het.
Verlies van Energie,
gevolg zijn van slecnte
de NIEREN
krijgt Uw
apotheker
DE SPORT BETAALT ZICHZELF.
De semi-officieele Zweedsche N.V.
Gokdienst levert bijna te veel op
omdat haast iedereen mee-gokt.
Van den dag af, dat de eerste voetbal
rolde over 't groene gras en twee stel hol
lende jonge mannen trachtten hem in te
gengestelde richting te trappen, zijn er voet
balliefhebbers geweest. Én zoolang als er
voetballiefhebbers zijn, worden er harts
tochtelijke debatten gevoerd over mogelijke
uitslagen, worden er voorspellingen gedaan
van 11 en 50 en 32 en houdt de één
stokstijf vol, dat zijn club die prutskerels
uit de andere stad Zondag zoo zal kloppen,
dat ze nooit meer terug durven te komen,
terwijl de ander er al even zeker van is, dat
die lui een reuze-keeper hebben, die heusch
geen half dozijn ballen door zal laten, en
een voorhoede, die zich niet zonder één
doelpunt per man tevreden stelt. Zoodat ze
wedden om 'n kwatta, 'n kwartje of 't doet
er niet toe waar om. Maar ze wedden, want
de mensch is nog steeds onvolmaakt en het
spelen zit er bij velen nog altijd diep in.
En dan zijn er voetballiefhebbers, die in
't schaftuur op het werk of in de lunchzaal
van 't kantoor of andere zoo-maar onder 't
dagelijksche werk door een lijstje laten cir-
culeeren, waarop ze, a raison van eenige
penningen in den pot, noteeren, wat zij den
ken, dat de uitslag van den door allen be
sproken wedstrijd van den komenden Zon
dag zal zijn, of ook wel zijn daar alle mo
gelijke uitslagen tusschen 00 en 66 al
onder elkaar op een rijtje gezet en heb je
alleen maar je naam achter een van die
uitslagen te schrijven en je inzet af te dra
gen en wie het dan goed heeft gehad, krijgt
Maandag de pot of deelt die met de ande
ren, die een even vooruitzienden blik of een
even goeden kijk op de sterkte verhouding
van de twee elftallen hadden. Of evenwel
goed geluk. Zoo ging het een jaar of wat
geleden tenminste op een Nederlandsche
krantenzetterij en de heeren-van-de-redac-
tie mochten dan meedoen, al hadden zij met
uitzondering van den sportredacteur al wei
nig verstand van de zaak en vermoedelijk
wordt er ook nu op deze vrij onschuldige
wijze nog heel algemeen in ons goede landje
gegokt.
Maar hier in Zweden, waar men op een
groot kantoor of een flinke fabriek een jaar
of twee geleden met dergelijk wedden op
voetbaluitslagen „tippen" heet dat in ver-
Hollandscht-Zweedsch nog wel eens een
pot kon winnen van zoo'n duizend of twaalf
honderd kronen, doet men het zoo niet
meer. Men doet het anders en men kan nu
zijn inzet niet honderd- of duizend- maar
honderdduizendvoudig terugkrijgen.
Het is misschien meer een uiting van een
voud des harten dan een teeken van groote
verdorvenheid, dat de Zweden bijzonder be
lust op een gokje zijn. Het gaat me^r om de
kans op een gemakkelijke, zonder werken
en zonder veel risico te loopen verkregen,
vermeerdering van inkomsten en vermogen,
meer om de mogelijkheid om nu ook eens
rijk te worden of althans dingen te kunnen
koopen, waar je al jaren naar verlangt, dan
dat men gokt om de spanning van het spel.
Wel is de kans doorgaans heel klein, maar
zonder te wagen kan men niets winnen en
ieder heeft per slot van rekening toch weer
een even groote kans.
Principieel is Zweden tegen alle loterij
spel en telkens wanneer een minister van
fihanciën opnieuw probeert een staatsloterij
op touw te zetten, wordt zijn voorstel na een
paar korte redevoeringen van zeer veront
waardigde Rijksdagleden zonder hoofdelij
ke stemming verworpen. Een staatsloterij is
in Zweden even ondenkbaar als een volsla
gen verdwijnen van de goklust. Daarom
heeft men een officieele geldloterij met el
ke maand een hoofdprijs van 100.000 kro
nen, waarvan de opbrengst „voor cultureele
en andere doeleinden" gebruikt moet wor
den, zoodat de regeering uit die opbrengst
bijdragen toekent voor de dure opera en
den haast even duren koninklijken schouw
burg, voor de expedities van Sven Hedin en
anderen, voor de uitgave van wetenschap
pelijke werken en de stichting van platte-
lands-usea, bijdragen dus, die anders op de
begrooting zouden drukken. Als de staat een
binnenlandsche leening wil opnemen, dan
kan hij zich bij voorbaat van het welslagen
daarvan verzekeren door er een premie-
obligatieleening van te maken, daar twee
maal per jaar een kans op 200.000 kronen
Zaterdag 4 Januari.
HILVERSUM, 1875 M. (VARA-
uitz.) 8.— Gr.pl. 9.— Orgelspel.
9.50 Gr.pl. 10.VPRO-morgenwij-
dmg. 10.15 De Zonnekloppers en
VARA-tooneel. 12.Orvitropia en
gr.pl. 2.20 De Flierefluiters en so
list. 3.05 Gr.pl. 3.30 Lezing. 3.50
Gr.pl. 5.Esperanto. 5.20 Gr.pl.
5.40 Lezing. 6.— Orgelspel. 6.30 De
Wielewaal en lezing. 7.VRO. 8.
Ber. 8.20 Gr.pl. 8.45 VARA-orkest
en solist 9.50 Toespraak. 10.Ber.
10.05 Krontjong-orkest. 10.35 Orgel
spel. 10.55 Dampr. 11.— Orgelspel.
11.15—12.— Gr.pl.
HILVERSUM, 301 M. (KRO-uitz.)
8.—9.15 en 10.— Gr.pl. 11.30—12.—
Godsd. halfuur. 12.15 Gr.pl. 1.
K.R.O.-boys. 2.— Voor de jeugd.
2.30 Sport. 3.Kinderuur. 4.
Gr.pL en orkestconcert 6.20 Le
zingen en gr.pl. 8.Ber., rep. en
gr.pl. 8.30 „Sta op de Bres". 8.35
Gev. progr. (9.20 Voordr. en 10.30
Ber.) 11.—12.— Gr.pl.
DROITWICH, 1500 M. 11.20 BBC-
Northern orkest en solist. 12.35 Gr.
pl. 1.20 Commodore Grand orkest
2.25 Sport. 4.05 Londensch Zigeu
ner-orkest en soliste. 5.05 't Crook-
kwintet 5.35 Dansmuziek. 6.20 Ber.
6.50 Sportpr. 7.05 Welsh inter
mezzo. 7.20 Week-end-progr. 8.05
Militair orkest en solist. 8.50 Ge-
raldo's orkest en solisten. 9.50 Ber.
10.20 BBC-Symph.-orkest en solist
10.5512.20 Dansmuziek en solis
ten.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en 8.20
Gr.pl. 11.20 Het Nationaal orkest
2.50 Gr.pl. 4.20 Populair concert
5.50 Gr.pl. 8.20 Zang. 9.05 Opera-
uitz. 11.0512.35 Dansmuziek en
populair concert.
KEULEN, 456 M. 5.50 Orkestcon
cert. 10.50 Omroepkwintet en so
listen. 11.20 Populair concert. 1.35
Gr.pl. 3.20 Omroeporkest en solis
ten. 11.20 Populair concert. 1.35 Gr.
pl. 3.20 Omroeporkest en solisten.
5.50 Concert. 6.20 Omroeptrio. 7.30
Omroepkleinorkest. 9.5511.20
Vroolyk concert
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12.20 Constatin-orkest. 1.302.20
Gr.pl. 3.20 Concert. 5.05 Gr.pl. 5.20
Populair concert. 6.20 Operamuziek.
7.20 Dansmuziek. 8.20 Gr.pL 8.35
Radiotooneel. 9.20 Symph.-concert.
10.30 Dansmuziek. 11.20—12.20 Gr.
pl. 484 M.: 12.20 Gr.pl. 1.30 Con-
stantin-orkest. 2.20 Gr.pl. 3.20 Ka
mermuziek. 4.20 Dansmuziek. 5.35
Kamermuziek. 6.50 Dansmuziek.
7.20 Pianoricital. 7.40 Gr.pL 8.20
Symph.-concert 9.20 HoorspeL 9.50
en 10.30 Gr.pL 11.20-12.20 Dans
muziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.3U Dansmuziek mniv. orkesten en
solisten. 9.20 Ber. 9.50 .'ang en
piano. 10.05 Weerber. 10.20—12.15
Dansmuziek.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilver-um.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Parijs Radio 8.058.50,
Keulen 9.0513.20, Brussel VL 13.20
—14.20, Kal und borg 14.20—15.20.
Keulen 15.20—17.20, Brussel (VI.)
17.20—17.35, Berlijn 17.35—19.05,
Brussel Fr. 19.05—19.20, Berlijn
19.2021.05, Parijs Radio 21.05—
23.05, Weenen 23.05—24.—,
Lijn 4: Brussel VI. 8.9.20, Nor-
mandië 9.2010.35, Lond. Reg. 10.35
11.35, Droitwich 11.35—14.20,
Lond. Reg. 14.20—16.05, Droitwich
16.05—18.20, Keulen 18.20—18.50,
Lond. Reg. 18.5020.05, Droitwich
20.05—21.50 Lond. Reg. 21.50—24
Zondag 5 Januari.
HILVERSUM, 1875 M. (8.55—10—
en 5.-8.— VARA, de VPRO van
10.—12.— en de AVRO van 12—
5.— en 8.—12.— uur). 8.55 Orgel
spel. 9.Voetbalnieuws, tuinbouw-
praatje. 9.30 Verv. orgelspeL 9.45
Lezing. 10.ZondagsschooL 10.30
Kerkdienst. 12.Filmpr. 12.30
Avro-Aeolian-orkest 1.15 Causerie.
1.35 T*ovacs Lajos' orkest 2.Boek-
bespr. 2.30 Zang en piano. 3—
Radiotooneel. 4.15 Gr.pL 4.30 Het
Weesper Mannenkoor. 4.50 Sport
nieuws en gr.pL 5.Gr.pL 5.30
Voetbalpr., sportnieuws en gr.pL
6.Mignon-kwintet 6.30 Radio
tooneel. 7.De Flierefluiters en
solisten. 8.Ber. 8.15 Omroep
orkest mmv. solist. 9.05 Radiojour
naal. 9.20 Gr.pL 9.40 Kovacs Lajos*
orkest. 10.Voordr. 10.20 Kovacs
Lajos' orkest 11.Ber. 11.1012—
De Avro-Decibels.
HILVERSUM, 301 M. (8.30—9.30,
12.15—5— en 7.45—11— KRO, de
NCRV van 9.30—12.15 en 5—7.45).
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gr.pL 9.50
Geref. kerkdienst Hierna gewijde
muziek. 12.15 KRO-orkest, lezingen
gr.pl. 3.Causerie. 3.20 Gr.pL 4—
Ziekenlof. 5.Gewijde muziek. 5.30
OrgelspeL 6.Ned. Herv. Kerk
dienst. Hierna orgelspeL 7.45 Sport
nieuws, voordr. en ber. 8.20 Con
cert mmv. solisten, koor en orkest
8.55 Gr.pL 9.10 KRO-orkest 9.49
Gr.pl. 9.55 KRO-Melodisten. 10.20
GrpL (10.30 Ber.) 10.40—11— Epi
loog.
I
l
velen meer aanlokt dan een vaste rente
van drie of vier procent. En acht maanden
van 't jaar worden 's Zondagsavonds de
nieuwsberichten in de radio bekort om
maar de resultaten van de wedrennen en
harddraverijen uitvoerig te kunnen geven
met als slot de mededeeling, dat er aan de
totalisator 300.000 of 400.000 kronen is om
gezet, zoodat er aan de staatskas 60.000 resp.
80.000 kronen toevloeit. Gelijk gezegd, Zwe
den is principieel tegen loterijspel en gok
ken, maar laat het onder bepaalde vormen
toe, omdat de menschen het toch niet kun
nen laten, omdat men zoo in zekere mate
een behoorlijke controle kan uitoefenen en
er dan tevens voor zorgen kan, dat de op
brengst niet in de zakken van een paar on
dernemende particulieren vloeit, maar zoo
goed mogelijk ten algemeenen nutte ge
bruikt kan worden.
Zoo is het ook met het gokken op voet
baluitslagen, met het „tippen" gegaan. Be
halve de cijferlijstjes van arbeiders, kan-
toormenschen en leden van sportclubs had
men coupons van een groot aantal binnen-
en buitenlandsche ondernemingen en ver-
eenigingen, coupons, waarop men voor een
dozijn wedstrijden van de Engelsche liga of
den Zweedschen voetbalbond de verwachte
uitslagen had in te vullen of den vermoe-
delijken verliezer had door te strepen. Vol
gens een zoo nauwkeurig mogelijke schat
ting bedroegen de totale inzetten bij dit
„tippen" in 1933 ruim dertig millioen kro
nen, waarvan een derde deel als winst we< 1
uitbetaald, een ander derde part door de
agenten als provisie werd opgestreken •- i
de rest voornamelijk naar buitenlandsche
organisatoren ging. Men vond het zonde en
jammer, dat zooveel geld in verband met
de sport werd omgezet, zonder dat de sport
er van profiteerde, men betreurde het, dat
vry groote bedragen in deze moeilijke tijden
nutteloos geëxporteerd werden en men
achtte het zeer bedenkelijk, dat er geen
controle was, niet op de organisatoren, die
gemakkelijk konden knoeien, en evenmin
op de deelnemers, die voor een belangrijk
deel hun zakcenten ver-tippende schooljo-
chies waren. En de regeering heeft daarom
het „tippen" verboden. Om kort daarna met
toestemming van den Rijksdag een semi-o'-
ficieele naamlooze vennootschap, „Tipst-
janst" of „Gokdienst" geheeten, vergunning
en monopolie tot het organiseeren van dit
gokken op voetbaluitslagen te verleenen
De Gokdienst heeft o.a. ten doel, dit „tip
pen" binnen redelijke grenzen te houden en
men is daarom begonnen de inzetten op
tenminste 25 öre en ten hoogste 25 kronen
vast te stellen en de sigarenwinkeliers, die
als agenten optreden, op straffe van uit'
sluiting te verbieden coupons aan personen
beneden de 18 jaar te verstrekken. Het
30)
naar het Engelsch
van J. S. FLETCHER
door mr.
H. J. H.
„En laat ik u dan nog eens zeggenop
geld komt het niet aan! De kwestie is al
leen, dat er begonnen wordt endat
mijn plan verwerkelijkt wordt".
„En hoeveel tijd bent u van plan aan uw
architect en uw aannemer te geven?"
vroeg Brownham, zijn lastgever met ver
wonderde blikken aanstarende.
„Kan het in twee jaar., van nu af ge
rekend? Komja in twee jaar!"
„Als we dadelijk aan den gang gaan, dan
kan het!"
„Niets belet u dadelijk te binnen. We
zijn nu in het begin van Junials vol
gende maand met het werk begonnen
wordt, dan hebben we nog den heelen zo
mer en het najaar om de grondslagen te
leggen. En gewoonlijk hebben we bij ons
mooie en droge winters. Ik heb er mijn bij
zondere redenen voor om het werk in twee
jaar af te willen hebben!"
Ze spraken tenslotte af dat Brownham in
het begin van de volgende week naar Hal-
firth zou gaan, om op de plaats zelf pools
hoogte te nemen.
Nu was er nog slechts een ding, waar
voor hy in de stad moest blijven en dat
was een gouvernante voor zijn kleinzoon te
zoeken. Hij had den jongen nog nooit ge
zien, dan alleen enkele minuten bij de be
grafenis van zijn zoon en hij kende hem
dus slechts als een gezond en stevig kind,
dat reeds een sterke gelijkenis met zijn va
der vertoonde. Hy dacht er geen oogenblik
aan, dat zijn moeder over de toekomst van
haar kind ook een woordje zou hebben
mee te spreken. Alleen de jongen en diens
schitterende toekomst kwamen in aanmer
king.
Op den laatsten morgen van zijn ver
blijf in Londen keek hij rustig de adver
tenties in het ochtendblad na, noteerde het
adres van een eerste klas onderwijsinrich
ting, liet zich na het ontbijt er heen rijden
en bood zijn kaartje aan.
Het hoofd dier inrichting ontving hem
bpleefd en vroeg naar zijn verlangen.
Oliver legde het in enkele korte woorden
uit.
„Enwat voor salaris denkt u te geven,
mijnheer Carsdale?"
Oliver maakte, als bij alle geldkwesties,
een afwerende beweging.
„Dat komt er geen steek op aan, mijn
heer, als ik maar krijg, wat ik noodig heb.
Ik wil het hoogste salaris betalen. Maar
u moet goed begrijpen, wat ik verlang
een echte dame, die dien jongen als een
echten heer kan grootbrengen! Dat is het
eenige, waar het op aan komt".
„Ik denk wel, dat ik zoo iemand voor u
zou kunnen vinden. Hebt u geen bezwaar
tegen een paar honderd pond per jaar?"
„Heelemaal niet. En, dat wil ik nog wel
er bij zeggendie jonge dame krijgt een
omgeving, zooals ze niet alle dagen vinden
zal. Alle mogelijke comfort. U kent mij
nietmaar laat ik u dan even zeggen,
dat ik de rijkste man uit Halfirth ben,
waar nog al rijke lui wonen en dat mijn
leven daarnaar ingericht isook dat van
mijn huisgenooten".
„Ik al u zoo spoedig mogelijk met eenige
jongedames in relatie brengen. Het is na
tuurlijk het beste eerst persoonlijk kennis
te maken. Een mondeling
„Ja, ja, dat weet ik wel. Ik ben toch ze
ker niet heel mijn leven in den handel ge
weest, zonder te leeren, nooit te koopen,
voordat je het zelf gezien hebt? Stuur ze
maar naar me toealle kosten voor mijn
rekening... eerste klas hoor!... Dat is
mijn manier van zaken doen!"
HOOFDSTUK XIII.
Schaduwen.
Op den laatsten dag van zijn verblijf in
Londen had Oliver het te druk gehad om
zijn krant te lezen en eerst toen hij in den
restauratiewagen zat, tegen vijf uur in den
namiddag, sloeg hij het ochtendblad open.
Als de meeste ouderwetsche mensche keek
hij het eerst naar de geboorte- en doods
berichten en verdere familie-advertenties
en zoo kwam het, dat hij, nog voordat de
trein de voorsteden van Londen uit was,
had gezien, dat Louis John met Margaret
Bickerdyke getrouwd was. Daar stond het
in de Times! Een poosje later zag hij
het weer staan ditmaal in de Morning
Post. Ten derde male in de Pall Mali Ga-
zette. Hoe stil ze dan ook hun huwelijk
hadden laten voltrekken, de jongelui wa
ren er toch ongetwijfeld op gesteld, om
het zoo ruchtbaar mogelijk te maken, nu
het eenmaal een feit geworden was.
Oliver was noch verwonderd, noch boos.
Hij had voorzien, dat dit gebeuren zou. Hy
had er na zijn onderhoud met Louis geen
oogenblik meer aan getwijfeld. Het eenige,
wat hy zich afvroeg was: hoe zou Joe
Bickerdyke het opnemen? Wat zou hij
doen en zeggen? En toen kwam een andere
gedachte bij hem op. Als Bickerdyke in 't
geval bekend, geraadpleegd of om toe
stemming gevraagd was, dan zou dat voor
hemzelf erg krenkend zijndat zou een
soort verraad van Louis tegenover hem,
zijn vader, geweest zijn. Maar hoe meer
hij er over dacht, hoe meer hy tot de over
tuiging kwam, dat Bickerdyke er al even
weinig van afgeweten had, als hijzelf. Het
leek hem zoo, dat de jongelui de zaak vol
komen zelfstandig ter hand hadden geno
men, hun eigen weg waren gegaan en hun
eigen zin gevolgd hadden. Enfindat was
in orde. Ieder voor zich!
„Maar Benia zal er alles wel van af
weten", dacht hij tot besluit. ,Ze zal alle
bijzonderheden wel weten en er vol van
zyn!"
En dat Benia er vol van was, bemerkte
Oliver al dadelijk bij zijn thuiskomst.
Het was tien uur en volgens gewoonte
stond een koud souper op zijn werkkamer
hem te wachten. Hij ging zitten eten en
zijn zuster zette zich bij hem aan tafel en
begon, ook volgens gewoonte, alles te ver
tellen, wat er tijdens zijn afwezigheid was
voorgevallen. Daar hield hij van. Niets was
hem te onbeduidend en hij toonde even
veel belangstelling voor wat zijn tuinman
had gedaan als voor een groote order, die
de fabriek gekregen had.
Maar ditmaal gaf Oliver zijn zuster geen
gelegenheid voor dergelijke nieuwtjes,
maar viel haar dadelijk met de vraag op 't
lijf of ze iets over Louis gehoord had.
„Ja", antwoordde Benia, „dat heb ik!"
Oliver at bijna een heel kippepootje op,
voordat hij weer wat zei.
„Ben je er soms bij geweest?" vroeg hij
toen.
„Neen, dat niet!" antwoordde ze dadelijk.
„Ik wist er van te voren niets van af...
zelfs niets van gehoordik zag het van
morgen voor het eerst in de Yorkshire
Post. Ik heb de krant voor je bewaard
dat is te zeggen, ik heb de advertentie uit
geknipt. Ik wist niet, dat je het al gezien
had".
„Nou, het staat anders in alle Londen -
sche kranten! In drie zeker! Heelemaal
geen geheimnu het eenmaal er doo
is! Wanneer heb je hem voor het laatst ge
zien?"
„O, verleden week een keer'n dag o
wat na je vertrek... Hy sprak nergei
over".
„Eén ding zou ik toch wel willen weten'
zei Oliver na een poosje. „Wist Joe Bi"
kerdyke er iets van af? Hebben ze hèm in
vertrouwen genomen?"
„Neen, geen denken aan", antwoordde
Benia haastig. „Hy wist er net zoo min iet"
van af als jijen zyn vrouw ook niet
Ze wisten nog minder... want Louis had
jou wel verteld, dat hij 't van plan was.
maar Margaret heeft heelemaal niets ver
teld zelfs niet tegen haar moeder".
„Zoo?... en hoe weet jij dat zoo pre
cies?"
(Wordt vervolgd).
