ELECTRISCHE SPOORLIJNEN.
ALKMAARSCHE VLIEGWEEK.
ctib)
ALKMAARSCHE COURANT van DONDERDAG 9 JANUARI 1936
hoe Verstraeten 25 jaar geleden Alkmaar
vanuit de lucht zag.
Vóór de vliegtochten.
Binnenland
Baanvakken in het centrum
staan op het programma.
SAMENHANG MET WERKEN
IN AMSTERDAM.
Waf Mijnhardt maakt is goed
i
In ons beknopt luchtvaart-over
zicht 1935 beloofden wij terug te zullen
komen op de vliegfeesten, welke 25
jaar geleden in Alkmaar werden ge
organiseerd.
Wij zullen thans deze belofte na
komen en hier verschillende interes
sante momenten uit dien tijd wij
schreven 1910! - .nemoreeren.
Niet alles kan worden opgehaald!
Wij moeten de voorbereidingen van
het vliegcomité bijvoorbeeld geheel
laten rusten, omdat wij anders veel te
uitvoerig zouden worden. Maar wel
meenen wij ruimte beschikbaar te
moeten stellen voor mededeelingen,
die ons thans bijna.... voor-histo
risch voorkomen!
Daar is allereerst de komst van de
vliegmachine. Een gebeurtenis voor geheel
Noordholland!
De Alkm. Courant van Zaterdag 1 Octo-
ber vertelde:
„Hadden wij niet de couranten met hun
snelle inlichtingsdiensten en de tijdschrif
ten met hun duidelijke fotografieën, waren
we niet zoo weergaasch gauw goed op de
hoogte van wat er op de wereld gebeurt
éls we zijndan zouden wij iemand,
die met 1200 K.G. bagage aan het station
verscheen aan vracht alleen tusschen de
800 a 900 gulden had te betalen! en be
weerde met dat materiaal te zullen vlie
gen, we zouden hem van harte uitlachen
of krankzinnig verklaren, hem voor een
Tijl Uilenspiegel of voor 'n Don Quichotte
houden.
Wij weten gelukkig beter, wij weten
dat hiermee inderdaad gevlogen kan wor
den, al doet het wonderlijk vreemd aan,
als men twee, drie paarden de schoften
strak ziet spannen om het gevaarte te
trekken en twaalf mannen ziet zwoegen en
zweeten om het toestel van een wagon op
een wagen te schuiven.
Hoe men moet vliegen.
„Hoe is het mogelijk", konden we niet
nalaten den mécanicien, den heer Lucien
Chovel, te vragen. „Wel, antwoordde de
kleine, kalme Franschman, dat is nog al
eenvoudig. De Gnome-motor brengt met
zijn 40 P.K. de schrie, die 1.10 M. lang is,
in beweging. Die schroef drijft 't toestel
vooruit op dezelfde manier als een
scheepsschroef een boot in het water. Nu
zet men het voorste deel, de stabilisateur,
omhoog; de lucht door dit vlak en door de
vleugels tegengehouden, verzet zich meer
en meer tegen de vooruitgaande beweging
van het toestel op den grond, het heft ein
delijk het toestel omhoog, dat als het ware
de hoogte insteigert. Met behulp van den
stabilisateur regelt men de hoogte, met
het stuur de richting en met de kleine
vleugeltjes aan den grooten vleugel be
waart men het evenwicht.
Om al die regelingen te kunnen bedie
nen, moet de pilote, de vliegman, zijn han
den en voeten gebruiken. Als hij dat goed
doet, kan hij vliegen", merkte de heer
Chovel lakoniek op.
En verder vertelde hij dat het geheele
toestel omstreeks 10 meter lang is en
hoofdzakelijk bestaat uit bamboes, lin
nen, ijzerdraad en staal.
Even konden wij een kijkje nemen in de
kist en wat we zagen, gaf eerlijk gezegd,
niet den indruk van iets stevigs, iets dat
deed denken aan den stevigen bouw en
den breeden vleugelslag van den vogel.
Trouwens op een vogel leek dit Sommer-
toestel heelemaal niet.
Tot zoover dit verhaal over het toestel.
Merkwaardig is nog, dat de Ned. Spoor
wegen iederen dag extra-treinen naar
Alkmaar zouden laten loopen gedurende
de vliegweek, en wel van den Helder,
Schagen en Enkhuizen!
Typeerend ook zijn de advertenties,
waarin wordt aangekondigd, dat de „be
kwame Belgische aviateur, prof. Léon
Verstraeten, leeraar in de aviatiek, be
stuurder der Fransche vliegschool „Som-
mer", zal vliegen bij Alkmaar op een ter
rein, geheel door bosschen beschut.
En dan kant de krant van Maandag 3
October.
600 betalende bezoekers.
We lezen:
De vliegmachine trok Zondag reeds
bijna duizend bezoekers, onder wie meer
dan 600 betalende. Hoewel de tweedekker
nog niet geheel gemonteerd was, kon men
toch wel een denkbeeld ervan krijgen en
er zich over verbazen, dat met zoo'n toe
stel zou kunnen worden gevlogen. Het ge
heel maakte geen bijster solieden indruk
en min of meer deskundigen trokken soms
hoogst bedenkelijke gezichten.
Wat zij evenwel niet gezien hebben, is
de motor, die in de ruime werkplaatsen
van de heeren Haersma van Oucoup en de
Jong uiterst nauwkeurig werd onderzocht,
geschuurd en gewreven. De mecanicien
zei, dat het wel horlogemakerswerk was,
zoo fijn en teer was het. De geheele Gno-
me-motor met zijn 40 P.K. weegt slechts
75 K.G., maar kost 15.000 francs (7500
gulden).
Dien dag kwam de aviateur, „die ten-
eenenmale het lawaaierige en opscheppe
rige, dat velen die met koene prestaties
lauweren oogstte, eigen is", miste. Hij
werd zeer officieel ontvangen en natuur
lijk geïnterviewd, waarbij bleek, dat zijn
geheele opleiding slechts enkele dagen
geduurd had. Toen werd hij gediplomeerd
en als leeraar aangesteld.
En in optocht trok men Woensdag daar
op naar de vliegweide, waar gevlogen zou
worden, waar ook... gevlogen werd.
't Verslag is te mooi, om het niet weer
te geven. Men leze dus:
De eerste vliegtocht.
Er zullen vermoedelijk vanmorgen heel
wat menschen met kennersblikken naar
de lucht gezien hebben en er zullen wei
nig minder personen met kennersblikken
hebben uitgemaakt, dat het goed vlieg
weer was nietwaar, sinds we hier een
vliegweek hebben is het aantal vliegdes-
kundigen merkwaardig toegenomen.
Nu was het inderdaad goed weer: wei
nig wind en een dikke nevel, die als een
voorbode van de komende zon kon wor
den aangemerkt.
Intusschen omstreeks elf uur ging de
nevel over in een regen, die weinig goeds
voorspelde. Gelukkig bleek de bui slechts
van korten duur. Omstreeks één uur was
het echter het prachtigste weer, dat men
zich in dit jaargetijde kan wenschen.
In het bosch, waar de boomen nog dikke
druppen na-schreiden was het drukkend-
zwoel. Op het vliegterrein was het aange
naam te wezen, dank zij het briesje uit
het Oosten. De lucht was over het geheel
gedekt, maar hier en daar was het grijs
verscheurd en kwam een vroolijk blauw
te voorschijn. De zon kwam af en toe eens
kijken en het geheel opvroolijken. Wat een
mooie tinten, wat een verscheidenheid
van bruin biedt toch de herfst aan. Wat
een prachtige tafereelen vallen er op zoo'n
mooien herfstdag te genieten vooral als
het landschap wordt afgesloten door wa
zige duinen op den achtergrond, waarbij
een pittig molentje, een rood dak zoo aar
dig afsteken. Niet alleen de natuurlief
hebbers zullen kunnen genieten, ook
menschen, die van ander vermaak en ont
spanning houden, kunnen tot hun recht
komen. Er zijn mooie tenten met welvoor
ziene buffetten reeds nu loopen de
kellners met hun witte jasjes druk heen
en weer. Er is een sigarenkiosk, zoodat de
mannen, die er niet op gerekend hebben
sigaren mee te nemen, hier rookstof kun
nen opdoen. Voor de dames zijn er boven
dien fruitkiosken en gelegenheden om
taartjes en andere zoetigheden te snoepen.
Krachtmenschen kunnen hunne krachten
beproeven op den kop van Jut en het oud-
Hollandsch „hakvermaak" biedt den lief
hebbers de gelegenheid verveling te voor
komen.
Omstreeks half één beginnen de men
schen te komen op het terrein, waar vroo-
jlyk de Nederlandsche en Belgische kleu
ren wapperen. Op het door draad afgezet
te opsteigingsterrein zijn roode vlaggetjes
geplant, om den vliegman strakjes in de
lucht zijn landingsterrein te doen her
kennen.
Tal van bezoekers nemen plaats aan
den noordkant, aan den kant van den
feesttent, waar de muziek die er nu
nog niet is een plaatsje zal vinden. De
groote loods, die het vliegtoestel bergt is
afgesloten. Menigeen kan niet nalaten
even een onbescheiden blik te werpen
door het groote gordijn.
Even na twee kwam de muziek het
stedelijk korps onder leiding van den heer
Maas, op het terrein, gevolgd door een
auto, bestuurd door den heer Haersma
Oucoop, waarin zitting hadden de heer
LeonVerstraeten, de vliegman, zijn broeder
Jean Verstraeten, die steeds de vliegtoch
ten van zijn broeder bijwoont en de méca-
no Chovel. In 'n volgrijtuig zaten verschil
lende comité-leden. Na even te hebben
rondgereden gingen de heeren naar de
garage. De vliegman maakte in zijn sport-
pakje met hooge laarzen een fermen in
druk. Terwijl de mecano den luchtband
even oppompte keek hij nog eens kalm
pjes enkele onderdeelen na. We vroegen
hem wat hij van het weer dacht „Prachtig
mijnheer, het kan niet beter."
En""
„Voor drieën ben ik in de lucht ge
weest, mijnheeren dan zeker nog een
maal vandaag.
Twintig minuten na twee kwam het
toestel buiten. De heer Verstraeten werd
met applaus ontvangen. In een oogenblik
zat hij in den stuurstoel. Even moest nog
gewacht worden, „voor de fotografieën,"
lichtte hij zijn mécano leukkalm in. De
mécano stond klaar om den motor in be
weging te brengen, de heer Jan Ver
straeten achter hem met de vlag, teeken
voor de vier menschen die den staart
vasthielden om los te laten, zoodra er mee
gewapperd werd. Toen zette de heer Ver
straeten het kraantje van den benzine-in-
voer open, de heer Chovel begon te
draaien, nog eens en nog eens toen
pakte de motor en sloeg met zijn twaalf
honderd slagen in de minuut als een
wilde in het rond. Het was alsof een onge
kende storm het gras achter en onder het
toestel neerzwiepte en de mannen hadden
moeite om te blijven liggen. Een helsch
lawaai is het. Vier minuten voor half drie
wappert de vlag. Los laten de mannen het
toestel dat op zijn kleine wieletjes snel
over het grasveld huppelt.
Zou hij gaan ja daar ging hij, statig
de lucht in, lijnrecht in westelijke rich
ting naar de duinen toe, toen met een sier
lijke bocht naar het Zuiden. Na een eind
weggeweest te zijn draaide hij en kwam
terug. Nabij het terrein gekomen, steeg er
een daverend applaus uit het publiek naar
den vliegman op, die deze ovatie met
handgewuif beantwoordde. Duidelijk hoor
de men het snorren en zoemen van den
motor. Weer ging hij draaien, nu weer re
gelrecht naar de duinen, waar hij over een
daar liggende boerderij vloog. Eindelijk
ging de heer Jean Verstraeten met de
vlag wapperen, de vliegman had begre
pen even later huppelde hij weer in zijn
toestel over het veld en had hij zijn eerste
vlucht op schitterende wijze volbracht.
Kalm als hij opsteeg kwam hij neer, ont
vangen door het niet talrijke maar zeer
geestdriftige publiek. Het was een hand
jesgeven van je welste een van de eer
sten was de heer jhr. van Foreest, Heilo's
burgemeester. Op weg naar de feesttent
werd de vliegman toegesproken door bur
gemeester Ripping, die hem warm de
hand drukte, hem gelukwenschte met het
succes en hem toewenschte, dat Alkmaar
bij hem dezelfde prettige indrukken zou
achterlaten als hij thans aan Alkmaar
had gegeven.
Temidden van de juichende menigte
trok de vliegman naar de feesttent, waar
de voorzitter de heer de Groot namens het
comité, neen namens het geheele publiek
gelukwenschte. De spreker deed uitkomen
de benijdenswaardige kalmte en de ijzeren
wilskracht waarover de heer Verstraeten
beschikt. Voor zijn prachtige vlucht bood
hij hem een mooien lauwerkrans aan
fanfares, hoera's, handgeklap.
Toen de heer De Groot na den tocht
van negen minuten hem verzocht even
mee te gaan naar de feesttent, antwoord
de hij het teekent hem „jawel, maar
niet drinken, hé?"
De heer De Groot zei nog, dat hij in één
slag plotseling aller harten had gewonnen.
De heer Verstraeten dankte „het heele
comité" en „alle massa volk" hartelijk
voor de hem gebrachte hulde.
Nu was het eerst afgeloopen. De heer
Verstraeten verzekerde ons echter, dat hij
strakjes minstens nog eenmaal zou vlie
gen. Hoog was hij nie. geweest zijn
grootste hoogte was 60 meter, maar dat
had hij gedaan, omdat het publiek er meer
aan had.
Vijf minuten voor drie wordt het toestel
alweer klaar gezet.
Vijf minuten na half vier ging hij ten
tweeden male op en volbracht met niet
minder succes den tweeden tocht, die zes
minuten duurde. Men had thans mooie
gelegenheid het stijgen en zachtkens aan
zakken, gelijk de heer Verstraeten zeide,
te bewonderen. Hij vloog iets hooger dan
de eerste maal, maar niet veel, daar de
dikke wolken, die kwamen opzetten, een
strooming veroorzaakten.
(Wordt vervolgd).
(Van onzen bijzonderen medewerker.)
Reeds meer dan eens is erop gewezen, dat
de Nederlandsche spoorwegen geleidelijk
voort zouden gaan met electrificatie van het
spoorwegnet hier te lande. Bij de behande
ling van de begrooting van waterstaat heeft
minister v. Lidth de Jeude onlangs nog in
de Kamer zich in dezen zin uitgelaten. De
plannen, die eerst nog eenigszins vaag wa
ren, nemen nu evenwel een meer vasten
vorm aan en binnen luttele jaren zullen
waarschijnlijk eenige belangrijke nieuwe
lijnen met electrische tractie worden bere
den.
De electrificatie van de lyn Amsterdam
Rotterdam is het begin geweest van een
nieuwe faze in de exploitatie der Neder
landsche spoorwegen. Toen het bleek, dat
deze nieuwigheid, waarmee uiteraard groo
te kosten gemoeid waren, aan de verwach
tingen beantwoordde, is men overgegaan
tot uitbreiding van het geëlectrificeerde net.
Al heel spoedig volgden de lijnen Amster
dam-Alkmaar en Haarlem-Uitgeest, mede
in verband met de overbruggingen van het
Noordzee-kanaal, die een snellen dienst ge-
wenscht maakten, teneinde het scheepvaart
verkeer zoo min mogelijk te hinderen.
Daarna trad een pauze in, welke echter
geenszins als een beëindiging der electrifi
catie bedoeld was. Aan die pauze kwam een
einde door de verlenging van de eerste elec
trische lijn tot Dordrecht. Van meer localen
aard waren de lijnen, die hierop volgden.
Pas geleden is de electrificatie van de lijn
Rotterdam-Hoek van Holland tot stand ge
komen en Zandvoort zag ten slotte een lang
gekoesterden en reeds herhaalde malen voor
gedragen wensch vervuld, doordat het vo
rige jaar ook de lijn naar die plaats met
haar talrijke forensen in het electrische
spoorwegnet werd opgenomen.
We schreven reeds, dat de electrificatie
van het baanvak tusschen de twee grootste
steden van ons land aan de verwachtingen
had beantwoord. Er heeft zich daarbij een
merkwaardigheid voorgedaan, die ook reeds
in het buitenland aan den dag was gekomen.
Door de invoering 'van de electrische tractie
is het vervoer op deze lijnen en op alle
volgende lijnen, waartoe zij werd uitgebreid
in niet onbelangrijke mate toegenomen.
De snelle en aangename wijze van ver
plaatsing met de intensiveering van den
dienst heeft de gebruikmaking ervan gesti
muleerd. Men kwam daardoor in een kring
loop een, die nu eens niet fataal was
en wel in dit opzicht, dat de verhoogde ver-
voercapaciteit de vraag deed vermeerderen,
waardoor de capaciteit weer moest worden
opgevoerd.
Dit opvoeren van de vervoerscapaciteit
nu is een winstpunt van de geëlectrificeerde
lijnen. De kosten per trein-kilometer wor
den namelijk bij deze moderne tractie lager,
naarmate men meer treinen laat loopen.
Bovendien kan men hierbij naar willekeur
de treinen langer of korter maken. Electri
sche tractie werpt aan den anderen kant
evenwel alleen voordeelen af, ja, zij is
eigenlijk alleen loonend, bij een druk ver
keer. Nu kunnen de spoorwegen natuurlijk
wel eenigszins rekenen op een toename
door de electrificatie zelf, doch de basis
moet toch ook van dien aard zijn, dat de
kostbare aanleg wordt gerechtvaardigd. Dit
is nu blijkbaar het geval op eenige lijnen in
het centrum en het westen van ons land, die
dan ook binnenkort voor electrificatie in
aanmerking zullen komen.
Het betreft hier in de eerste plaats het
baanvak AmsterdamAmersfoort, waarop
veel forensentreinen loopen tusschen de
hoofdstad en het GooL Verder staan op het
programma de lijnen AmsterdamUtrecht,
Rotterdam en Den HaagUtrecht via Gou
da, UtrechtArnhem en UtrechtEindho
ven.
De electrificatie van de lijn Amsterdam
Amersfoort is reeds zeer lang in overwe
ging, doch het werd hierbij eerst als een
bezwaar gevoeld, dat deze lijn te kort was
en het „achterland" (AmersfoortZwolle en
AmersfoortDeventer) een te gering ver
keer had. Blijkens onze inlichtingen is men
thans over dat bezwaar heen gestapt. De
andere baanvakken zijn dezelfde, die nu ge
deeltelijk met diesel-electrische treinen
worden bereden. De invoering van een elec
trische tractie op deze lijnen beteekent niet,
dat de spoorwegen van het systeem der die-
seltreinen geheel zullen afstappen. Ze zijn
hier ingelegd, omdat de frequentie van het
verkeer er het meeste aanleiding toe gaf.
Straks zullen ze op andere lijnen rijden, die
er dan het meest voor in aanmerking ko
men. Ze hebben immers het voordeel, niet
aan bepaalde baanvakken gebonden te zijn,
zooals de electrische treinen. Na de „ver
bouwing" voldoen de dieseltreinen goed en
ten slotte kan dan ook deze proef als ge
slaagd worden beschouwd.
Op het hoofdbureau van de Spoorwegen
te Utrecht is men sedert kort bezig met de
uitwerking der plannen en de berekening
van de eraan verbonden kosten. Hiermede
is belast de ingenieur eerste klasse bij den
dienst van tractie ir. P. M. Quist, die vóór
dezen onder meer de leiding heeft gehad
van de electrificatie van de lijn Rotterdam-
Dordrecht en speciaal voor deze werkzaam
heden naar Utrecht is overgeplaatst. De
electrificatie namelijk en alles wat daar
mee samenhangt behooren tot den dienst
van tractie en materieel. Daar ontwerpt men
ook den aanleg van den bovenbouw en pas
de plaatsing van de door dezen dienst be
stelde palen, benevens de bouw der electri
sche onderstations zijn de taak van den
dienst van weg en werken.
Bij het uitwerken van de kostenbereke
ning speelt natuurlijk de prijs van den elec-
trischen stroom een groote rol. Naar wij
vernemen zijn de spoorwegen hierover in
onderhandeling met het Utrechtsche pro
vinciale distributiebedrijf P.E.G.U.S., waar
bij men reeds tot een eerste resultaat is ge
komen. Er is een prijs als basis vastgesteld
voor de verdere berekeningen, waarbij ech
ter nog geenszins andere leveranciers van
electrischen stroom definitief zijn uitgescha
keld.
Het ligt, naar wij verder vernemen, in de
bedoeling, de in dienst stelling dezer uit
breiding van het geëlectrificeerde spoorweg
net te doen samenvallen met het gereedko
men van de werken in Amsterdam-Oost. De
nieuwe verhoogde banen in en om de hoofd
stad zullen dadelijk voor electrische tractie
geschikt worden gemaakt. Als deze spoor-
wegwerken in 1939 zullen zijn tot stand ge
komen, zal de dienst met electrische treinen
tevens worden geopend.
Het spreekt eigenlijk van zelf, dat men
niet eerder met deze moderne tractie begint,
dan dat de spoorbanen bij het eindpunt van
de twee voornaamste erbij betrokken baan
vakken haar definitieven vorm hebben ge
kregen. Het zou immers al heel onpractisch
zijn, de thans nog in gebruik zijnde spoor
banen te Amsterdam met een duren boven
bouw voor electrische treinen geschikt te
maken, terwijl zy spoedig geheel buiten
dienst zullen worden gesteld. Daar komt nog
by, dat de noodzakelijke verleggingen voor
het gereedmaken van de hooge spoordijken
en den bouw van de nieuwe stations veel
moeilijker kunnen geschieden, indien tel
kens de palen en draden van de electrische
bovenleiding moeten mee verhuizen.
Vóór 1939 is dus de invoering der electri
ficatie op de baanvakken in kwestie niet te
verwachten. Men rekent er echter op, naar
ons is verzekerd, dat in dat jaar de electrifi
catie een feit zal zijn.
FELLE BRAND TE HAARLEM.
Een ware vlammenzee.
Gistermiddag heeft een korte doch felle
brand gewoed in de garage en machineher-
stelplaats van den heer J. Inpijn aan de
Houtmarkt te Haarlem. Het vuur dat ver
moedelijk ontstaan is door kortsluiting in
een bestelauto, welke gerepareerd werd,
greep zeer snel om zich heen en weldra
stond de werkplaats in lichter laaie. Een
vrachtauto en een luxe auto konden nog
tijdig naar buiten gereden worden.
De situatie was aanvankelijk zeer gevaar
lijk door de aanwezigheid van benzineva-
ten, vaten carbid en een cylinder met
zuurstof. De brandweer die met zes stralen
de vlammenzee bestreed, was echter na 'n
half uur het vuur meester.
De bestelauto en eenige machines wer
den vernield, terwijl de achterzijde van 't
gebouw totaal uitbrandde.
Verzekering dekt de schade.
300 IN EEN BRIEVENBUS.
De predikant der Nederduitsch herv. kerk
te Durgerdam vond een dezer dagen in zijn
brievenbus een brief, inhoudende 300 aan
bankpapier van een onbekenden gever, be
stemd voor het ter plaatse bestaande fonds
tot verhooging van het predikantensalaris.
UUUEJLt
Dat Dampo-
hoofd-bad
heeft mij
opgeknapt!
Dampo dampen diep inademen; neos,
keel en borst 's-morgens en 's-avond*
(link diep inwrijven met dampo-ba!»
sem. Maakt elke verkoudheid „los".
Doos 30 cent Pot 50 cent
VERGADERING VAN DE N. S. B. TE
AMSTERDAM.
Graaf de Marchant over zijn lid*
maatschap van de Eerste Kamer.
In de Apollohal te Amsterdam heeft
gisteravond de Nat. soc. beweging een
groote openbare vergadering gehouden die
door ettelijke duizenden bezocht was. Voor
deze vergadering was aanvankelijk irv
Mussert als spreker aangekondigd. Daar
deze door ziekte verhinderd was, traden
thans als sprekers op de heeren M. graaf
de Marchant et d'Ansembourg en ds. G.
van Duyl.
De eerste spreker vertelde eerst, dat hij
telkens zulke bijzondere korte vergade
ringen van de Eerste Kamer had bij te
wonen en dat hij daarvoor telkens heel ge
makkelijk 20 verdiende. Op één van die
vergaderingen had hij tegen het wetsont
werp tegen de cumulatie gestemd, omdat
het juist een wet wordt, die de cumulatie
in de hand zal werken. Die twintig gulden,
aldus spr., worden telkens nutteloos uitge
geven. In de Eerste Kamer heeft hij altijd
den indruk, of hij staat aan een sterfbed.
Het parlementarisme heeft z'n tijd gehad en
moet vernietigd worden, evenals het ver
foeilijke kapitalisme, dat slechts bestaan
kan bij de genade van het parlementaris
me.
De Katholieke Staatspartij heeft alleen
het ministerie-Coljjn niet laten vallen, om
dat zij Colijn beschouwt als laatsten steun
van het parlementarisme en hoe machte
loos de staat onder het tegenwoordig par
lementair stelsel is, blijkt al hieruit dat hij
aan spreker, die in de Eerste Kamer zit,
om het parlementarisme te bestrijden, een
gratis spoorwegabonnement le klasse heeft
moeten bezorgen, met welk biljet hy dan
ook dezen avond van Den Haag naar Am
sterdam is gereisd. (Stormachtige toejui
chingen).
De tweede spreker, ds. van Duyl, bracht
een boodschap van ir. Mussert over, die
thans in Zwitserland eenige weken rust
neemt en met wien hy zoo juist in telefo
nische verbinding was geweest. De leider
van de N.S.B. had hem meegedeeld, dat hij
zich beter en sterker dan ooit gevoelt.
Spr. zeide verder o.m. dat de nieuwjaars
rede van dr. Colijn hem sterk den indruk
had gegeven, dat deze minister radeloos is,
omdat hy zich omgeven weet door muren
van weerstand en bergen van verzet. Het is
hem niet gelukt door den muur van Volk
en Vaderland heen te breken. Aangenomen
dat hij de beste man is om ons land te be
sturen, zal hij moeten falen onder het voo-
ze staatkundige stelsel, waaronder hy het
wil pogen, het stelsel dat niet gelijk het
nationaal socialistische, op rechtvaardig
heid en liefde gegrondvest is.
In den loop van zyn rede verweerde ds.
van Duyl zich tegen de beschuldiging, dat
hy in zijn rede op de protest vergadering in
het Concertgebouw in zake de vertooning
van het tooneelstuk De Beul het bewijs
zou hebben geleverd van het anti-semi-
tisch karakter van de N.S.B.
Deze beschuldiging noemde hij kwaad
willig. Hy had er zijn ergernis over uitge
sproken, dat in den stadsschouwburg het
geheele Duitsche volk ongestraft belache
lijk gemaakt, beleedigd, voor een frivool
volk uitgemaakt kan worden, maar hij had
hieraan toegevoegd, dat het belachelijke
hiervan gelukkig goed uitgekomen was
door een fout in de regie, omdat de vrouw
die een bepaalden wulpschen dans uitvoer
de, gelukkig niet een blonde germaansche
maar een niet-arische was. Wie hierin een
uiting van anti-semitisme zien, aldus spr.,
weten niet dat er behalve joden nog zeer
vele andere niet-arische rassen bestaan. En
hiermede had hy met die beschuldiging
van anti-semitisme afgedaan.
FEDERATIE UIT N. A. S. GETREDEN.
De Nederl. Federatie van personeel in
openbaren dienst heeft in een circulaire
belangstellenden ervan in kennis gesteld,
dat zij haar lidmaatschap van het N.A.S.
(Nationaal Arbeidssecretariaat) heeft op
gezegd.
Voorts wordt in deze circulaire medege
deeld, dat de heer D. Schilp geschorst is
als lid en ontslagen als bezoldigd bestuur
der van de Federatie op grond van anti-
organisatorische handelingen.
Door het uittreden uit het N. A. S. hoopt
de Federatie ook weer vertegenwoordigers
te kunnen aanwijzen in het „georganiseerd
overleg" van de verschillende gemeenten.
CITAX-CHAUFFEURS VRIJGELATEN.
De acht in beslag genomen auto's
nog niet vrij gegeven.
De Maandagmiddag op het Muntplein to
Amsterdam gearresteerde twee Citaxchauf-
feurs, die deelgenomen hebben aan de blok
keering van het verkeer, zijn gisteren door
den rechtercommissaris op vrije voeten ge
steld. De acht Citax-auto's zijn nog niet vrij
gegeven,
