Voor 100 jaar.
s
H
ir
iS
iH
§p
n
IP
5
yicooiHciaai Tlieuws
HEILOO
HOORN
ABBEKERK
HOOGKARSPEL
OUDE NIEDORP
DE RIJP
DE STREEK
BERGEN
Jhiidecuèciek
SCHOORL
£oMds en Juwèotw
Qxuttcuètiek
ïfchaakcuAciek
y'
A
IP
mm
H
R
m
I
u
k
,t
in
n
SS
üp
wi
8
ss
18
il
I
HP
1
Uit de Alkmaarsche Courant
van 11 Jan. 1836.
Gedurende het jaar 1835 zijn te
Alkmaar geboren 301 kinderen,
waarvan 150 van het mannelijk
en 151 van het vrouwelijk ge-
slachts, zijnde 30 kinderen minder
dan in het jaar 1834;
Daarentegen zijn in het jaar
1835, overleden 426 personen,
waarvan 207 van het mannelijk
en 219 van het vrouwelijk ge
slacht, zijnde 40 minder dan in
het jaar 1834, waaruit blijkt, dat
in het jaar 1835 honderd vijf en
twintig personen meerder over
leden zijn dan geboren.
Er hebben 98 huwelijken plaats
gehad, zijn 35 meerder dan in
1834.
wijlen de nestor der Haagsche Hervormden
predikanten, van Gheel Gildemeester, in
zijn rede toen liet hooren. Gewagend van
hun gezamenlijken studie-tijd en van de ge
zamenlijke leermeesters, zei hij tot dr. de
Visser: „Ik heb een professor gehad, dien
gij niet hadt, namelijk B. ter Haar en mis
schien heb ik op het oogenblik nóg beter
haar!" Daverend gelach. En hij had trou
wens gelijk.
Kuyper, eenmaal sprekend, over de
hooge en voorname figuur van de Beaufort,
zei van hem „Zijn optreden werkt anti
septisch".
Beseft men goed, wat dit zeggen wil? Het
is het mooiste en nobelste compliment, dat
men in de politiek iemand kan maken. Want
de politieke atmosfeer is vol verleiding, en
wie er zuiverend optreedt, doet er groot
werk.
Een lange, politieke loopbaan is als een
gevaarlijke bergtocht. Elk oogenblik is er
kans op uitglijden. Alleen de sterke karak
ters, geleid door den veiligen gids van een
hoog beginsel, kunnen dezen tocht teil einde
toe ongerept volbrengen. En zij zijn dan
doorloopend als een suggereerend voorbeeld.
Niet alle staatslieden, niet alle politici
kunnen even groot zijn en van even hoog
karaat. Er zijn er die steeds met breeden,
voornamen blik boven alle kleine gewoel
blijven uitzien, die het spinrag van een be
nepen politiek altijd met vaste hand uiteen
slaan. Dat is de geestes-aristocratie in de
politiek. Zoo, in dien zin, zei Kuyper van de
Beaufort, dat zijn optreden „anti-septisch"
werkte. En in dienzelfden zin zeg ik het van
den staatsman-predikant de Visser. Zijn
eerlijk onderzoek, ook van anderer stand
punt, zijn zucht om het goed te behouden,
hebben hem meermalen tot een meening en
een beslissing geleid, die in botsing kwa
men met de dogmatische partij-politiek van
geest-verwanten, maar die hij als eerlijk
man bovenal gehecht aan zijn vrije en
franke overtuiging handhaafde.
Meerhalen heeft hij, door zijn vrije mee
ning geleid, en door den vrijen geest van
het protestantisme bezield, dichter bij links
gestaan dan bij velen zijner politieke vrien
den. Denk aan zijn standpunt inzake de
openbare leeszalen. Denk aan zijn steun
voor het tooneel en de dramatische kunst,
al beletten 's lands financiën hem later in dit
opzicht zijn plannen uit te voeren. Denk
aan zijn theorie in zake „den completen
mensch".
En daarom konden toen ook andersden
kenden van ganscher harte deelnemen aan
dit feest van een groot vaderlander, van
een figuur die aan „heel zijn volk" behoord»
en die, met zijn sympathieke vrouw, op zijn
feestdag stond in den glans van veler harte
lijke genegenheid.
Talloozen in den lande bewaren zijn naam
in diepen eerbied.
D. HANS.
WEGENAANLEG IN NOORD-HOLLAND.
Onteigening ten behoeve van den
weg NoordscharwoudeNiedorper
V erlaatMallegatsluis.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat ten be
hoeve van aanleg van den weg Noordschar
woudeNiedorper VerlaatMallegatsluis,
onder de gemeenten Heerhugowaard en
Harenkarspel, ten algemeenen nutte en ten
name van de provincie Noord-Holland zul
len worden onteigend een aantal perceelen,
aangeduid op de grondteekeningen, welke
ingevolge artikel 12 der onteigeningswet ter
secretarieën der gemeenten Heerhugowaard
en Harenkarspel ter inzage hebben gelegd.
S. D. A. P. en N. V. V.
♦Donderdagavond hield de S. D. A. P.
en N. V. V. een vergadering in de Rustende
Jager. Op het tooneel een embleem van de
opgaande zon, waaronder het Plan van
de Arbeid, geflankeerd door partijvlag en
planvlag. Langs de wanden transparanten
van S. D. V. C. en Vrijheid, Arbeid en
Brood.
De avond werd ingezet met een strijkje
van de pas opgerichte muziekvereeniging.
Na een openingswoord van den voorzitter
kregen we te hooren het pas opgerichte
dameskoor, bestaande uit 9 dames. De
leden die trots het slechte weer in grooten
getale waren opgekomen, waren gul met
het applaus.
Hierna was het woord aan den heer
Feenstra van Zaandam. Deze sprak over
het Plan van den Arbeid. Hij gaf (zijn rede
was in 2 deelen gesplitst) een uitvoerige
toelichting over het P. v. d. A. en kwam
vervolgens tot de conclusie, dat het plan
zeer goed uitvoerbaar is, daar hij verwees
naar Zweden en Denemarken, waar men
het ook uitvoert. Hij wees er op, dat er ook
hier wat moet gebeuren, want met de on
geveer 33 pCt. der bevolking die werkloos
is, kan men niet met steunen doorgaan.
Vooral voor de jeugdige werkloozen is
de toestand zoo critiek, dat het demorali-
seerend werkt. Met cijfers, die volgens spr.
niet waren aangevochten toonde spr. aan
dat het plan kan en moet worden uitge
voerd.
Na de pauze kregen we als extra-nummer
een solo voor trombone van Jan Smit, met
mevr. Vrijer aan de piano. Het was een bij
zonder geslaagde avond.
Stopplaats bussen.
Zonder daarvan kennis te geven heeft
men de stopplaats voor autobussen bij het
raadhuis verplaatst naar Zuidelijker rich
ting. Donderdagavond stonden in het storm
weer eenige passagiers te wachten, die hun
doel mistten. Men vond het onjuist, dat het
gemeentebestuur er geen kennis van gaf.
Hoog bezoek.
Gister werd door den minister van water
staat, jhr. Lidt de Jeude, vergezeld van den
directeur-generaal van den waterstaat, ir.
Ringers, een bezoek gebracht aan Hoorn.
Beide heeren vertoefden in het Doelen
hotel.
Gistermorgen vergaderde de raad van
Abbekerk in voltallige zitting. De agenda
was kort. Het voornaamste punt was het
afsluiten van een nieuw verlichtingscon
tract. Van het P.E.N. was een concept
contract aangeboden, dat door den voorzit
ter scherp onder de loupe genomen was. Er
bleken nogal voetangels en klemmen in te
zitten, die stuk voor stuk werden geschrapt.
De raad was het er unaniem over eens, dat
bij een contract met het P.E.N. de grootste
voorzichtigheid in acht moet worden geno
men, wil men niet voor verrassingen komen
te staan. Besloten werd een contract aan te
gaan, waarin de prijs voor een K.W. be
paald werd op 25 cent.
T. b. c.-bestrijding onder rundvee.
De vereeniging tot t. b. c.-bestrijding
onder het rundvee heeft 1379 dieren laten
tuberculineeren n.1. 1102 boven de twee
jaar en 277 beneden twee jaar.
Van de oudere dieren reageerden er 88
of 8 van het totale aantal 6.4
Loop der bevolking over het
jaar 1935.
Het aantal inwoners dezer gemeente be
droeg op 31 December 1934 1374 (735 man
nen en 639 vrouwen). Gedurende het jaar
1935 werden geboren 19 mannen en 16
vrouwen; totaal 35. Ingekomen zijn 40 man
nen en 50 vrouwen; totaal 90. Gedurende
Gedurende het afgeloopen jaar zijn over
leden 7 mannen en 6 vrouwen; totaal 13.
Vertrokken zijn 47 mannen en 47 vrouwen;
totaal 94. Er zijn dus meer bijgekomen dan
afgegaan 5 mannen en 13 vrouwen; totaal
18. De bevolking bedroeg dus op 31 Decem
ber 1935 740 mannen en 652 vrouwen;
totaal 1392.
In 1935 werden 9 huwelijken gesloten,
terwijl 1 kind levenloos werd aangegeven.
Cursus Eerste Hulp bij ongelukken.
Vanwege de afd. Het Witte Kruis de
Rijp wordt alhier in de lokalen der o. 1.
scholen een cursus gegeven voor eerste
hulp bij ongelukken. Een 50-tal personen
nemen hieraan deel. De heeren dr. Hil-
brands en dr. Schermerhorn, artsen alhier,
geven de noodige lessen.
Weer een ongunstig jaar.
De begrooting 1935 van de veilings-
vereen. „De tuinbouw" werd in pessimis
tisch verwachtingen inderd. op 1.5.00.000
geraamd. De omzet bedroeg in werkelijk
heid buiten de uitgekeerde steunbedra
gen 1.485.175.34, zoodat de sombere
voorspelling geheel in vervulling is gegaan
De tuinders hebben weer een moeilijk
jaar achter den rug. Vergelijken bij 1934,
toen de omzet 1.638.9926.05 bedroeg, is er
in 1935 weer een belangrijke achteruit
gang.
Kegelbanen.
Onder auspiciën van den Alkmaarschen
Kegelbond zullen zeer waarschijnlijk in
Bergen kegelbanen worden gebouwd. Op
12 Januari zal daarvoor een vergadering
worden gehouden. Het belang van Bergen
als badplaats bij deze populaire sport be
hoeft niet nader in het licht gesteld te wor
den.
♦Gedeputeerde Staten van Noordhol
land hebben bij hun besluit van 31 De
cember 1.1. verworpen het door E. en J.
Rijniersce ingestelde beroep tegen de be
schikkingen van B. en W. dezer gemeente
dd. 14 Augustus 1.1., waarbij de aan recla
manten verleende vergunningen voor den
verkoop van sterken drank in het klein,
geledende voor localiteiten in de percee
len aan de Jan Jacoblaan no. 3, zijn inge
trokken. Deze intrekking is geschied op
grond van het feit dat in de localiteiten is
gevestigd een motor- en autoreparatie-
inrichting, tevens opslagplaats van benzine
oli, banden, motor- en auto-onderdeelen
en benoodigdheden, welke laatste goede
ren in deze localiteiten tevens in koop ver
krijgbaar zijn gesteld, welke omstandig
heid, ware zij aanwezig of bekend geweest
ten tijde dat op de verzoeken om vergun
ning werd beslist, op grond van art. 8, le
lid onder 15o der Drankwet 1904, Stbl. No.
235, tot weigering van de vergunningen
had moeten leiden.
Overplaatsing.
♦Met ingang van 19 Januari a.s. wordt
de heer P. L. Stals, assistent v. d. stations-
Onze Eerste Januari-Opgave.
Om in te vullen.
Het diagram zag er volledig ingevuld
als volgt uit:
Tal van goede oplossingen kwamen dit
maal binnen.
Stand der lijst.
Per 1 Jan. stonden aan 't hoofd der lijst:
Mej. M. Siezen 108 p. W. C. Emwachter
en Th. Bos 105 p. Mej. Pastoor 96 p. R.
Smids 88 p. J. Jansen 79 p. Mej. G. Hoog
land en Mej. A. v. Nienes 76 p. Wed.
Schagen 74 p. Mej. L. v. Ossenbruggen
50 p. P. Haasbroek 42 p. Mevr. Hassels 38
p. en verder een groot aantal met minder
dan 30 p.
Onze Nieuwe Opgave. (No. 2 der
Januari-serie).
Welke namen?
Hieronder volgen een aantal namen uit
de aardrijkskunde (op de plaatsen der
streepjes is telkens 1 letter weggevallen).
't Zijn namen van landen, steden, ri
vieren enz.
1. eeu1
2. ahntn.
4. mrf
5. isb—n.
6. udrfed.
8. 1dwso.
9. adne.
10. ebun
Welke namen zijn bedoeld.
Oplossingen (2 p.) liefst zoo vroegtijdig
mogelijk, doch uiterlijk tot Vrijdag 17 Jan.
Jan. 12 uur aan den Puzzle-Redacteur van
de Alkmaarsche Courant.
dienst bij de Nederlandsche Spoorwegen,
verplaatst naar het station Beverwijk. De
heer Stals was reeds eerder aldaar werk
zaam.
Loop der bevolking.
Het aantal inwoners dat op 1 Januari
1935 1190 mannen en 1156 vrouwen be
droeg, samen 2346 inwoners, vermeerderde
sedert door geboorte met 19 mannen en 21
vrouwen alsmede door vestiging met 100
mannen en 100 vrouwen.
Wegens overlijden verminderde het met
9 mannen en 12 vrouwen, alsmede door
vertrek met 90 mannen en 104 vrouwen,
zoodat het aantal inwoners op 1 Januari
1936 bedroeg 2371 en wel 1210 mannen en
1161 vrouwen.
De verwachting, dat 2400 zielen bereikt
zou worden, is alzoo niet vervuld, daar de
stijging minder was dan in de jaren 1933
en 1934.
Er werden 19 huwelijken gesloten, ter
wijl een in Engeland voltrokken huwelijk
in het register alhier werd ingeschreven.
Plaatselijk crisis-comité.
Aan plm. 50 behoeftige gezinnen wer
den in de vorige week namens Commissie
A van het „Plaatselijk Crisis-Comité" 4
zak eierkolen uitgereikt, alsmede verschil
lende kleedingstukken, terwijl aan 77
werklooze gezinshoofden bons voor klee
dingstukken enz. namens Commissie B
werden verstrekt.
VAN ONZE NOORD-HOLLANDSCHE
PROEFVELDEN.
De heer S. Vlaar te Hensbroek schrijft
ons:
Hoewel het vorig jaar door de ongunstige
weersomstandigheden voor het nemen van
proeven ongunstig is geweest, willen we
toch enkele resultaten mededeelen.
Het proefveld bij den heer N. Steilig te
Obdam is zeer zeker wel een korte beschou
wing waard.
Dit veld werd voor 8 jaar aangelegd met
de speciale bedoeling na te gaan, hoe lang
de kali-bemesting kon worden weggelaten,
tot de oogst er door zou mislukken.
Reeds spoedig na den aanleg in het 2e
jaar waren de verschillen groot. Na het 4de
jaar kon men van verschillende gewassen
niet meer van een oogst spreken, deze was
zeer gering en van minderwaardige kwali
teit.
Dit was de reden, dat het zonder kali
perceel werd gehalveerd en de eene helft
met kali bemest werd. Om deze perceelen
weer op te halen, ontvingen deze een dub
bele gift kali.
Na het eerste jaar bleek, dat zelfs een
dubbele gift, n.1. 2400 K.G. Patent Kali per
H.A., niet zoo'n goede oogst opleverde als
geregeld met 1200 K.G. Patent Kali per
H.A. bemest veld. Hieruit bleek zeer duide
lijk de bekende waarheid, dat als een grond
zeer arm aan kali is (of gemaakt wordt),
zooals hier het geval was, deze van de ge
geven hoeveelheid kali vastlegt en maar
een klein gedeelte voor de planten beschik
baar komt. Dit is vaak de oorzaak geweest,
dat op kali-arme gronden het toedienen
dezer meststof niet voldoende tot uiting
kwam en men over de resultaten slecht
tevreden was.
Het vorig jaar waren deze verschillen
door nogmaals dubbele hoeveelheden toe
te dienen grootendeels verdwenen. De veld
jes waren zelfs beter, wat m.i. voortkwam
uit de reservevorming van fosforvuur en
ook van stikstof, die daar door de jaren
was gevormd, deze veldjes kregen evenals
het geheele perceel toch geregeld fosfor-
zuur en stikstof, maar konden door gebrek
aan kali geen oogst opleveren. Hier sprak
de wet van het minimum.
Voor de oogst '35 zou het veld worden
opgeheven, doch hierop is men teruggeko
men.
Nu kreeg het veld een anderen vorm van
bemesting, n.1. kalizout 40 en als proef-
gewas Flakkeesche winterwortel. De ver
onderstelling kwam naar voren, dat ook dit
gewas wel geheel zou mislukken, wat wij
tegenspraken.
De wortel toch gaat zeer diep in den
grond, veel dieper als de meeste andere
tuinbouwgewassen, bieten niet medegere-
kend, daar deze vrijwel dezelfde groeiwij
ze hebben.
Als geheele bemesting kreeg het veld per
H.A. 800 K.G. superfosfaat en 600 K.G.
kalksalpeter. Bovendien perc. 1 800 K.G.
kalizout 40 pCt. opbrengst per H.A. 81250
K.G.; perc. 2 zonder kali 40 pCt. opbrengst
per H.A. 60.000 K.G.; perc. 3 600 K.G. kali
40 pCt. opbrengst per H.A. 69.375 K.G., tus-
schen de perc 1 en 2 dus een verschil.
Van 21250 K.G. of ruim 2 wagons; perc. 3
bemest met <600 K.G. kalizout 40 pCt. bracht
9375 K.G. meer op als zonder kali.
Enorm was het verschil tusschen 1 en 2,
maar wie in Juni van 35 het veld bezocht,
vraagt zich af, evenals wij, hoe het moge
lijk was, dat zonder kali nog zooveel op
bracht.
Het was toen een vrijwel mislukt gewas
op het oog, maar in Augustus konden wij
niet gelooven dat dit hetzelfde perceel was.
De wortels hadden als men er een uittrok
een groote lengte, omdat ze steeds dieper
de akli zochten en waren tot in de klei door
gedrongen.
We bespreken nu nog even de z.g. op-
haalperceelen die nu een enorme bemesting
ontvingen.
Perc. 1 per H.A. 2400 K.G. kali 40 pCt. op
brengst 10 wagons; perc. 2 per H.A. 3600
K.G. kali 40 pCt. opbrengst 9y2! wagon ruim.
Hier was het misschien de chloor die de
opbrengst verlaagde.
Eén ding is hier ook nog van belang.
Overal was hetzelfde zaad gebruikt, doch
op de perc. die 8 jaar geen kali ontvingen,
was de wortel langer en puntiger, doordat
de plant de kali zeer diep moest zoeken.
Van de verschillende perceelen zijn wortels
uitgehouden om voor de zaadteelt te ge
bruiken. Mocht zich daarbij iets belangrijks
voordoen zullen wij dit t.z.t. vermelden.
Onze conclusie is, dat waar een andere
plant sterft of mislukt door kaligebrek, wor
telen en bieten zich zeer lang redden, maar
dan de bodem op groote diepte aan kali uit-
mergeld.
Maar dankbaar voor kalibemesting is de
ze plant zeer zeker, gezien de groote ver
schillen- ook in financieel opzicht.
Aan de Dammers!
In onze vorige rubriek gaven wij ter op
lossing probleem 1418.
Stand.
Zw. 13 sch. op: 3, 7, 10, 12, 14, 15, 17/20,
22/24.
W. 13 sch. op: 21, 25, 26, 31/34, 38, 39,
42, 43, 44, 48.
Oplossing.
1. 31—27 1. 22 31
2. 26 37 2. 17 26
3. 37—31 3. 26:28
4. 33 13 4. 19 8
5. 34—29 5. 23 34
6. 39 19 6. 14 25
7. 25: 51
Een interessante Nieuwe Uitgave.
De Nieuwste Damproblemen door W.
Hoekstra. Uitgegeven als no. 140 in de
Libellen-serie door Bosch en Keuning te
Baarn.
Dit boekje is een keurige uitgave tegen
zeer geringen prijs. De auteur W. Hoek
stra heeft in dit werkje een collectie van
de mooiste problemen, slagzetten en
partijcombinaties van den laatsten tijd
samengebracht. En de samensteller heeft
een uitstekende keus gedaan.
Men vindt er mooie composities van
B. Springer, J. de Haas, Raichenbach,
Fabre, Molimard, Weiss, Bonnard, Boissi-
not, Polman, Raman, Gebr. Mantel, P.
Kleute Jr., Winter, Wagenaar en vele
anderen, in totaal niet minder dan 136
standen. Het is een genoegen de fraaie
slagzetten na te spelen. Daar nu het dam
spel door de match VosRaichenbach in
het middelpunt der belangstelling staat,
zal velen dit boekje zeer welkom zijn.
Achterin vindt men de oplossingen.
Wij laten hier den volgenden stand uit
't boekje volgen:
Zw. 8 sch. op: 3, 4, 8, 9, 14, 19, 28, 36.
W. 8 sch. op: 29, 34, 37/40, 43.
Wit speelt hier:
1. 37—31 1. 36 27
2. 38—32 2. 27 49
3. 39—33 3. 28 30
4. 35 4 4. 49 35
5. 29—24 5. 35 19
6. 2 24!
De volgende stand is ons toegezonden
door den heer P. Kleute Jr.
Zw. 10 sch. op: 6, 11/14, 17, 24, 30, 34, 35.
W. 10 sch. op: 22, 27, 28, 32, 39, 42, 44,
47, 49, 50.
Wit speelt:
1. 44—40 1. 35:33
2. 28 39 2. 17 48
3. 47—42 3. 48:44
4. 49 16!
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 1419 van M. Fabre (Fr.)
Zw. 9 sch. op: 7, 8, 9, 19, 24, 33, 36,
37, 38.
W. 9 sch. op: 22, 28, 39, 40, 44/48.
In onze volgende rubriek geven wij de
oplossing.
Probleem 577.
R. Seewald, Feldkirch.
8J
i i
m
KJ
IJ
üül'
"8.
ab cdeigh
Tweezet.
1. Pd5! (dreigt Pc7).
Eindspel 947.
H. Rinck.
v%vW/>
a bcdeigh
Wit speelt en wint.
1. h7. Thl. 2. a7. Tal (Th6f? 3. Kg5!
Th7 a8D enz.
3. Tdl! Tdl (a en b) 4. a8Df Ke3 5.
h8D Th8 6. Dh8 Tbl 7. Ke5 en wint a)
3. Tdl 4. h8D Ta7 5. Dh5f enz. b)
3Th6f 4. Kg5 Ta7 5. Kh6 Ta8 6.
Tgl enz.
