DAGBLAD VOOR ALKMAAR Dxtqeliikscfi Omvüdit ^Buitenland Periode van groote rust in Duitschland. DE OORLOG IN OOST-AFRIKA. No. 9 Zaterdag II Januari 1936 138e Jaargang Ondanks grooten geldnoodworden enorme werken ter hand genomen. „Ankurbelung der Wirtschaft". Noodweer boven Dusseldorf IVat vandaag de aandacht trekt,.. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. (Van onzen Berlijnschen correspondent). Berlijn, 9 Januari. Het nieuwe jaar is voor Duitschland begonnen met een periode van stilte. Er is, na alle voortdurende opwindingen van de laatste jaren, plotseling merk waardig weinig aan de hand in het Derde Rijk. Althans niets, wat de alge- meene aandacht trekt. Natuurlijk be- teekent dat niet, dat er nergens iets te beleven valt. Men kan, om een enkel voorbeeld te noe men, naar Wüppertal reizen de nieuwe naam voor de vroegere duo-stad Elberfeld- Barmen en daar getuige zijn van een der monster-processen (hier gaat het om onge veer 300 beklaagden) die de Staat voert tegen communistische en socialistische op roerstokers. Maar daarvoor is in Duitsch land, dat den laatsten tijd tientallen van zulke groote processen beleefd heeft, zoo weinig belangstelling, dat de hoofdstede lijke pers er niet eens melding van maakt. Neen, er is niets van zooveel belang, dat het publiek er over spreekt en de kranten er over schrijven. Hetzij dan de omstandig heid, dat boter opeens weer in alle ge- wenschte hoeveelheden te koop is, eieren echter plotseling bijna hun gewicht in zil ver waard zijn. Of het nogal symptoma tische feit, dat de rijksspoorwegmaatschap pen, die zoo ongeveer 140 of nog meer mil- lioenen te kort heeft, de onsympathieke mededeeling gedaan heeft, dat zij, om 100 millioen van dit tekort in 1936 in te loopen, voortaan de vrachtprijzen op enkele uit- zonderingsrubrieken na met eventjes 10 procent verhoogen zal. Wat even een kijkje op den toch eigenlijk hoogst benarden toe stand der Duitsche geldmiddelen geeft. Het zijn nu eenmaal de weermacht en de werk verschaffing, die alle gelden opslokken. En de spoorwegen moeten daarvoor ongehoor de sommen mee opbrengen! Neen, er is niet al te veel binnenlandsch nieuws. Het is als altijd sinds de binnenland- sche revolte van 30 Juni 1934 rustig in Duitschland. De moeilijkheden spelen zich hoofd zakelijk achter de schermen af. Naar buiten toe is alles in beste orde. Men moppert. Maar waar moppert men tegenwoordig in de wereld niet? Intusschen: het dient er kend, dat het mopperen in Duitschland een betrekkelijk tam karakter heeft. De men- schen zijn, enkele zeer in de verdrukking gekomen groepen natuurlijk uitgezonderd, nog al tevreden met het heden, en niet al te ongerust over de toekomst. Daartoe draagt niet weinig bij, dat men dagelijks in de kranten leest, hoeveel zorg en onzekerheid, oneenigheid, stakings- en oorlogsgedoe, misère en vertwijfeling in andere landen en werelddeel en aan de hand is; waardoor men tenslotte tot de niet geheel onjuiste conclu sie komt, dat men in Duitschland eigenlijk weinig reden tot klagen heeft. Ondanks stijgende kosten voor het levensonderhoud en drukkende belastingen. Mogelijk, dat er na een of meer jaren een oogenblik komt, waarop men een afgrond voor zich ziet! Maar zoover is het heden nog niet. Nog lang niet. Voorloopig zit er hier fut in de beweging. Men bouwt in een razend tempo. Men restaureert, ontwerpt, zet geweldige ministeries neer, verplaatst standbeelden, verbetert straatverlichtingen, bouwt enorme kazernes met bijbehoorende vliegvelden, herinneringshallen, sportsta dions, legt parken aan, dwingt de industrie met zachten dwang tot het verfraaien van fabriekslokalen, schafthuizen en speelplaat sen, verbetert kanalen of graaft nieuwe, gaat, zij het ook in opvallend verminderd tempo, voort met den aanleg der geweldige autowegen, en de vreemdeling vraagt zich in stomme verbazing af, waar het geld voor dit alles vandaan komt. Het is er. Het is wel alleen maar binnenlandsch ruilmid del, maar het wordt ook in bonnetjes- vorm altijd maar weer in betaling ge nomen. En de Duitscher is, als hij eenmaal iets aanpakt, onvermoeid. Het jaar 1936 is zooeven begonnen. Vroe ger had het Hoofd van Staat de gewoonte, volgens internationaal gebruik op 1 Januari de hoofden van bestuur en het corps diplo- matique te ontvangen. Het Derde Rijk doet in principe alles anders. Hier zal die recep tie pas op 10 Januari plaats hebben. Dat is vrijwel de eenige gelegenheid, waarbij de „Führer und Reichskanzier" (een combina tie, die ook al weer eenig in haar soort is) gebruik maakt van het Paleis van den Rijkspresident in de Wilhelmstrasse. Men weet, dat Hitier na Hindenburg's dood den titel „Rijkspresident" afgeschaft heeft, naar hij het toelichtte als een eerbewijs voor den grooten „ouden heer", die dezen titel mee in het graf behoorde te nemen. Sindsdien is echter ook het paleisje, waarin Ebert en Hindenburg het hoogste gezag uitoefenden, onbewoond. Hitier huist in Berlijn in den onder Brüning gereed gekomen modernen aanbouw van het oude Rijkskanseliers- paleis, waarin reeds Bismarck gewoond en gewerkt heeft. En wel, sinds hem, Hitier, de Wilhelmplatz en het enorme verkeer te storend gebleken is, naar de tuinzijde toe, in het midden van een sindsdien overgeno men gebouwcomplex, waarin het wemelt van onder-afdeelingen en van ambtenaren en beambten, die het Derde Rijk meer noo- dig schijnt te hebben dan alle overige regeering in Duitschland. Een bezienswaardigheid is ook het in aan bouw zijnde en reeds gedeeltelijk function- neerende ministerie voor Luchtvaart, een departementspaleis met vele duizenden ver trekken, zoo overweldigend groot en zoo indrukwekkend als wellicht geen enkele andere ministerieele woning op aarde, en een der eerste ontzaglijke bouwwerken en verfraaiingen, waarmede het Hitlerbewind de eerstvolgende kwarteeuw Berlijn en ge heel Duitschland gelukkig wil maken, pro jecten, die voor de rijkshoofdstad alleen naar raming vele milliarden marken kosten zullen. Het is nu eenmaal een feit, dat Adolf Hitier en zijn nationaal-socialisme zich bij het nageslacht door geweldige bouwwerken in de herinnering willen brengen en dat daarbij de „toevallige omstandigheid", dat het Rijk tegenwoordig meer dan ooit in geldnood zit, geen rol spelen mag. Juist is in dat verband natuurlijk, dat dit koorts achtige bouwen een belangrijke „Ankur belung der Wirtschaft" beteekent. Ook het particulier bouwen echter be leeft tegenwoordig groote tijden. Dat is ten deele het verlangen van den staatsburger om zijn geld, waarin hij wel voor het he den maar daarom nog niet voor alle toe komst volledig vertrouwen heeft, zoo goed mogelijk te beleggen. Dat kan hij natuur lijk het beste door het bouwen van kleine en grootere villa's. En zoo zien we dan ook rondom Berlijn niet alleen tallooze nieuwe bloes van huurkazerne's verrijzen, maar ook tienduizenden vila's van vaak de aller goedkoopste soort, waarvoor de gelukkige bezitter niet meer dan 36000 Mark in baar betaalt, een hypotheek opneemt en nog een tweede hypotheek in den vorm van een verplichte levensverzekering, ln de hoop na lange jaren werkelijk eigenaar te worden en zijn rust te hebben. Deze neiging van de huurkazerne naar het „één familie-huis" met tuintje en garage over te gaan, is in de groote Duitsche steden thans zeer duidelijk op te merken. Met deze nieuwe mode heeft het aantal talent volle architecten niet overal gelijken tred weten te houden. Met het gevolg, dat de meeste van deze kleine „villa's" allesbe halve een sieraad voor de heerlijke omge ving en vele architecten goed zouden doen, eens in Nederland in de leer te gaan. Beter dan de particulieren, het dient er kend, bouwt tegenwoordig de Staat. Het is wei aan te nemen, dat Hitier, die eens in jonge jaren zelf architect wilde worden en die een niet-onverdienstelijk kunstschilder geweest is, zijn persoonlijken invloed doet gelden bij het ontwerpen van vrijwel alle gebouwen, die rijk en partij den laatsten tijd neergezet hebben of nog neerzetten willen. Zijn bijzondere liefde heeft het symetrische, geweldige, representatieve, waarbij hij gaarne contact zoekt met de groote tijden der antieken. Zeker is het Parthenon voor hem het meest grootsche, wat ooit door een bouwmeester is uitgedacht. Ook nu weer zoekt Duitschland het in dezen ouden stijl, aan moderne ideeën aangepast. En het moet toegegeven worden, dat bijv. het „Konink lijke Plein" in München, onder Hitler's persoonlijk toezicht tot stand gekomen, een der best geslaagde moderne stadspleinen mag genoemd worden en zeker een groote attractie voor het toekomstige vreemdelin genverkeer. Uiterst indrukwekkend wordt echter ook Berlijn met zijn nieuwe bouwwerken en toegangswegen voor de aanstaande Olym pische Spelen. Ook hier zijn geen kosten gespaard om 'n geheel tot stand te brengen, dat stellig de internationale gasten overwel digen zal en hun de overtuiging zal geven, dat geen enkel der voorgaande Olympische Spelen een zoo overweldigend geheel tot stand gebracht heeft. Want niet alleen zijn stijl en afmetingen van het eigenlijk sport- forum ditmaal uniek en met niets van vroe ger tijden te vergelijken, ook de millioenen- stad zelf zal in het teeken van deze groot sche demonstratie staan. Ruim een jaar geleden is men al begon nen eigenlijk de geheele City en het Wes ten aan de Olympische Spelen aan te pas sen, straten te verbreeden,. bruggen te bouwen, gevels te verfraaien en wat niet al. Zelfs ondergrondsche spoorwegverbin dingen, kanaliseering, een Olympiadorp, nieuwe autostraten, kortom alles, wat ge zien en beoordeeld wordt door buitenland- sche oogen, moet vóór de spelen gereed zijn. Berlijn zal zich in feestkleed vertoonen. En daarvoor heeft men zooveel tijd en werklust noodig, dat men voor andere bin- nenlandsche dingen eigenlijk weinig aan dacht meer over heeft! De strijd aan het Zuidelijk front. Volgens te Addis Abeba verstrekte mede- deelingen is aan het Zuidelijke front gedu rende de afgeloopeq week levendig gestre den. De Abessinischte troepen, en wel in de eerste plaats de af< eelingen van Dedjas- matsj Bayene Mare "t, zouden daarbij bui tengewoon veel suqees hebben geboekt. Volgens Abessinische beschrijvingen is het dezen troepen gelukt krachtige afdee- lingen Italianen te verrassen. Na een bloe dig gevecht gaven de Italianen den strijd op en trokken zich terug. Daarbij lieten zij, zooals in het Abessinische communiqué wordt gezegd, een fcocfggeplaatst officier van het blanke leger en eenige honderden Somali-Askari's in het strijdperk achter. Voorts zouden de Abessinische troepen 6 tanks, 9 machinegeweren en een radiosta tion hebben buitgemaakt. De eigen verliezen worden onbeteekenend genoemd. De Italiaansche verliezen. De eenige dagen geleden bekendgemaakte verlieslijst wordt thans door officieele be richten over het aantal gewonden en naar huis teruggebrachte zieken aangevuld. Volgens deze mededeelingen zijn sedert het begin van den Italiaanschen veldtocht in Oost-Afrika 58 soldaten van het blanke leger en 519 leden der inboorl.'ngent—^pen gewond. Verder wordt verklaard, dat in strijd met andersluidende berichten in de beide maanden November en December slechts drie stoomschepen met ziekentrans porten in Italië zijn aangekomen. Met deze drie transporten werden in totaal 1252 zie ken, waaronder één gewonde, van het le ger, de militie en de arbeiders naar het va derland teruggebracht. Tot leger, marine en luchtvloot behoor den 348 zieken, tot de militie 302, tot de ar beiders 601. Naar ten slotte nog medege deeld wordt hebben zich onder de 11.338 in het afgeloopen jaar naar het vaderland teruggebrachte arbeiders in totaal slechts 1269 zieken uit Erythrea en 76 uit Somali- land bevonden. Italiaansche berichten van het front. Over de gevechten, die gisteren geleverd zijn bij de samenvloeiing van de Gabat en de Gueva, zijn de volgende bijzonderheden bekend geworden: Twee colonnes Italianen, waarvan een gevormd was uit blanke sol daten en een tweede uit Erythreeërs, waren gewaarschuwd voor de aanwezigheid van talrijke groepen vijanden, die zich voortbe wogen in hun richting. De blanke colonne, die voorzien was van artillerie bond den strijd aan, zoodra zij ter plaatse was geko men. De tegenstanders konden geen weer stand bieden aan het Italiaansche vuur en trokken naar het Westen terug, waarbij zij echter de Ervthreesche colonne ontmoetten, die hen aanviel met machinegeweren en ge weervuur. Zij werden daardoor tot een nieuwen terugtocht gedwongen. De vijand leed zware verliezen, terwijl bij de Italiaan sche colonnes drie officieren gewond en een onderofficier en twee askari's gedood wer den. Gedurende den nacht naderden kleine vijandelijke detachementen de Italiaansche stellingen bij den pas Doghea, maar zij wer den onmiddellijk door de artillerie terug gedreven. In het Tembiengebied hebben ge durende den geheelen dag kleine gevechten plaats gehad, maar telkenmale werd de vijand gedwongen terug te trekken DE STORM IN ^ENGELAND. Tengevolge van het noodweer zijn in het graafschap Gloucestershire 180 schapen en vele andere dieren verdronken. Vooral de kustscheepvaart heeft veel van den storm te Ujden gehad, waarvan de noodseinen getui gen, die gister door verscheidene Britsche vaartuigen werden opgevangen. De visschersvloot van Lowestoft heeft de laatste 6 dagen 12 man verloren. Zeventien dooden. Als gevolg van de zware stormen, die in de afgeloopen 48 ur boven Groot Britannië hebben gewoed, zijn in totaal 17 personen om het leven gekomen. Tot dusverre 2 dooden, 13 zwaar-, talrijke lichtgewonden. Het Hevige noodweer, dat gistermiddag boven Dusseldorf gewoed heeft, ging ge paard met een zwaren hagel en een gewel digen storm. Reeds vroeg in den middag was het dui delijk, dat het noodweer groote materiee- len schade had aangericht, en dat ook ver schillende slachtoffers waren gevallen. Volgens de laatste berichten zijn twee per sonen gedood, terwijl dertien andere zwa re en talrijke personen lichtere verwon dingen opliepen. De storm was eigenlijk een windhoos, die met ontzaggelijke kracht over eenige stadsgedeelten heen ging. De windhoos kwam van DusseldorfHeerdt via Ober kassei langs den Rijn en vervolgde zijn weg over de binnenstad tot aan de ge meentelijke Tonhalle, waarna hij in de richting van Worringer Platz zwakker werd. In de deelen der stad, waar de wind hoos heeft huisgehouden, zijn tal van hoo rnen ontworteld, in Oberkassei zijn hoo rnen met een doorsnede van een meter als lucifers afgeknapt. Overal vlogen de dak pannen door de lucht en sloegen te pletter op den grond. Op sommige plaatsen leek het alsof de herstwind dorre bladeren hoog had opgewaaid, zoo zwermden de dakpan nen door elkander. Van verscheidene win kels werden groote ruiten eenvoudig inge drukt. Het totale aantal gewonden kan on der deze omstandigheden uiteraard nog niet worden vastgesteld. Nadere berichten over de gevolgen van het noodweer melden o.m. nog, dat een lange fabriekshal van de Chamottefabriek Koppers in Oberkassei is opgewaaid. De groote schoorsteenen vielen om op de na burige woonhuizen, waardoor 6 personen zwaar en 6 licht gewond werden. In den Heerdter Hafen is een locomotiefloods in gestort, waarbij één persoon werd gedood en twee personen gewond werden. Bij de Bocholter Strasse is eveneens een fabrieks hal ingestort. Hier werd 1 persoon gedood, terwijl 5 anderen zwaar gewond werden en talrijke personen lichte kwetsuren bekwa- men.Hoe groot de kracht van den wind hoos was, blijkt wel uit het feit, dat mu ren van een dikte van 50 cM. omverge- drukt werden. Het dak van de groote Kai- serhalle van de stedelijke concertzaal is door- den storm afgerukt en in brokstuk ken meegevoerd en later weer neergewor pen op huizen en straten. Ook van andere huizen en gebouwen werden daken afge rukt. 2 dooden, 15 ernstig gewonden. Ten gevolge van den storm zijn twee personen gedood en een vijftiental ernstig gewond. Het aantal peronen, dat door vallend puin e.d. gewond geraakte, is tamelijk groot. De materieele schade is aanzienlijk. De opruimingswerkzaamheden zijn in vol len gang. Er wordt gebruik gemaakt van zoeklichten. Nog meer stormschade. De storm heeft ook in Neuss en vooral in het Noorden der stad groote verwoes tingen aangericht. De brandkastenfabriek Peltz werd zwaar geteisterd, terwijl vele huizen van hun daken werden beroofd. 44 Gezinnen met in totaal 211 kinderen wer den op deze wijze dakloos. Heele straten werden van daken beroofd, terwijl in het stadsdeel Weissenberg de daken van de kerk en de school schade opliepen. Buiten de stad werd een houten boerenhuis van de fundamenten losgerukt en 300 M. ver door den storm meegesleurd. Oeroude hoo rnen werden geveld. Overal moest nood verlichting ontstoken worden, daar de elec- trische leiding eveneens schade had gele den. In het geheel zijn 250 personen dak loos geworden. Het grootste deel der daklooze kinderen is in een kindertehuis opgenomen. Een hulpactie voor de getroffenen is reeds op touw gezet. DE ORKAAN BOVEN W.-DUITSCHLAND. De orkaanachtige storm, die Vrijdagmid dag boven West-Duitschland gewoed heeft, is volgens den rijksmeteorlogischen dienst Essen-Muehlheim van de Duitsche grens via Keulen, Essen, Dortmund en het Sauerland tot aan de Weser getrokken. Het centrum van de werveling ligt bovede Noordelijke Noordzee. Om 8 uur gister avond lag 't centrum tusschen de Noord kust van Engeland en Scandinavië. In Essen-Muelhlheim werd bij de eer ste vlaag, om 1 uur des middags, 'n snel heid van den wind van 70 K.M. per uur gemeten. Wanneer een koudluchtvlaag op haar weg groote plaatselijke massa's warme lucht ontmoet, neemt de kracht toe. Dit schijnt vooral het geval te zijn geweest in Dussel dorf. Een tweede vlaag, die om 15 uur in- Periode van groote rust in Duitsch land. (Dag. Overzicht). Dr. Colijn aan de Rivièra. (Binnen land). Suikerdiefstallen te Waddinxveen. (Binnenland). Holland's stedenschoon in praat en prent. (Artikelen). Uit het parlementaire leven. (Arti kelen). Kurt Lubinsky spreekt over Abes- sinië. (Stad). De „Kerkplein" door den storm een slag gedraaid; zit thans muurvast. (Stad en Omgeving). Het Eerste Nederlandsche catapult- vliegtuig. (Luchtvaart) Noodweer boven een groot deel van Europa, 2 dooden in Dusseldorp. (Zie verder eventueel laatste berichten.) zette, had een iets geringere snelheid, n.1. 60 K. M. per uur. Nog een tweede windhoos. Gistermiddag tegen ongeveer 5 uur heeft een tweede windhoos, die een breedte had van ongeveer 15 M., gewoed boven het plaatsje Ham a.d. Sieg. De naburige plaat sen en zijdalen van de Sieg merkten van niets. In Hamm daarentegen is groote scha de veroorzaakt. De 45 M. hooge Gothische toren van de oude Evangelische kerk is gegrepen en op een hoogte van 30 M. volkomen kapotge- draaid. De hoogopstekende spits kwam te recht op het dak van de kerk, dat ernstig beschadigd werd. Door de op straat neer stortende puinen werd niemand getroffen. De 25 M. hooge brandweertóren van het plaatsje werd eveneens vernield. Alle da ken van de stad zijn beschadigd, een groot aantal werd geheel van de huizen afge rukt. ZEVEN VERMISTE JAPANSCHE STUDENTEN TERUGGEVONDEN. De zeven studenten van de keizerlijke universiteit van Kyoto, die sedert 4 Jan. vermist werden, zijn thans door vliegtuigen gevonden op een plaats, 120 K.M. ten Zui den van Hailar. Zij werden hier gistermor gen omstreeks half tien ontdekt, volgens te Tokio uit Hsinking ontvangen telegrammen. De studenten, die door gidsen worden be geleid, bevinden zich in goeden welstand en willen naar het schijnt hun tocht naar de Hingan-bergen voortzetten. ROOSEVELT TEGEN VERDERE DEVALUATIE VAN DEN DOLLAR. President Roosevelt heeft gisteren een communiqué uitgegeven, waarin hij be kend maakt op grond van de hem door de goudreservewet van Januari 1934 verleende volmachten den tienden paragraaph van die wet tot eind Januari 1937 te verlengen. Deze passage geeft den president het recht het goudgehalte van den dollar binnen zekere grenzen vast te stellen en de uit de tot dus verre toegepaste devaluatie ontstane zui vere winst van ongeveer 2 milliard dollar als regeeringsfonds tot behoud van den va lutakoers te gebruiken. Uit de door Roosevelt betreffende deze bekendmaking in een persconferentie gege ven toelichtingen bleek duidelijk, dat hij de verlenging van deze wetsbepaling uit sluitend daarom heeft geproclameerd, om dat hem met het oog op de onzekerheid van den internationalen handel en van de geldmarkt een verder gereedhouden van het stabiliseeringsfonds onvorwaardelijk noodig scheen. Evenals dit Donderdag door den minister van financiën Morgenthau reeds gedaan was, wees de president de geruch ten over een plan tot verdere devaluatie van den dollar als volkomen onjuist van de hand. Deze geruchten zijn voor een deel ont staan doordat, naar hier verklaard wordt, zekere Engelsche persvertegenwoordigers in New-York door onbekendheid met de New-Yorksche toestanden en verhoudingen een brochure van den volkomen zonder in vloed zijnden inflationistischen groep „Com- mittee for the Nation" in handen hebben gekregen. In dit vlugschrift wordt met het oog op de verwerping van de A.A.A. een verdere devaluatie van den dollar ten be hoeve van het hoog houden der prijzen voor landbouwproducten geëischt. De in houd van dit vlugschrift werd als vast staand plan van de federale regeering op gevat en op sensationeele wijze naar Lon den geseind. Uit de in Washington afgelegde verkla ringen blijkt, dat noch de federale regee ring, noch de democratische partij er aan denken dit jaar, dat in het teeken staat van den verkiezingsstrijd, te tornen aan het goudgehalte van den dollar.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1