DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. KONING GEORGE VAN ENGELAND OVERLEDEN. Koning George t Ho. 17 Dinsdag 21 Januari 1936 138e Jaargang De laatste uren. Koning George V van Engeland is gisteravond om 23 uur 55 zacht en kalm ingeslapen. Aan het sterfbed bevonden zich de koningin, de prins van Wales, de hertog van York, de princess Royal, de hertog van Kent en diens gemalin. Na het overlijden. Koning George van Engeland, wiens gezondheids toestand de laatste dagen ernstige ongerustheid wekte, is gisteravond om 23.55 uur, op 71-jarigen leeftijd overle den in het buitenverblijf der Kon. familie te Sandringham. De Koning, die Woensdag j.L een rit te paard maakte, liep toen een lichte verkoudheid op, die spoedig ernstige gevolgen had: een zware aandoening in de adem halingsorganen, gepaard gaande met verzwakking van het hart en kans op longontsteking. De eerste berichten waren al weinig geruststellend, vooral ook, omdat de koning na zijn ernstige ziekte van zes jaar geleden nimmer meer de oude geweest is. Bijna elk jaar werd hij eenige weken aan het ziekbed gekluis terd. Steeds echter kwam hij er weer bovenop. Totdat deze keer het einde kwam. Een hard werkend en bij al zijn onderdanen geliefd vorst is heengegaan. li Bij het overlijden van Koning George. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— franco door het geheele Rijk f 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Nadat den Maandag vrijwel gunstige be richten omtrent de ziekte van den koning waren binnen gekomen, bracht de avond een geheel ander beeld. De drie lijfartsen, die den zieken koning voortdurend onder zochten, wisten dat geen speciale ziekte, maar verval van krachten den koning on dermijnde. En dat was juist het gevaar lijke: een ziekte zou mogelijk bestreden kunnen worden, een uitgeleefd lichaam te behouden zou voor eiken geneesheer on mogelijk zijn geweest. Toen dan ook de bulletins meldden, dat er in de ziekte geen verandering was ge komen, beteekende dit feitelijk niets anders dan een langzaam achteruitgaan. En zoo moeten de doktoren en de naaste familie leden waarschijnlijk wel op de hoogte ge weest zijn van den juisten toestand. Zij moeten reeds den geheelen dag geweten hebben, dat di. ziekbed het sterfbed van den koning zou worden De krachten namen af. Tegen half zes gisteravond werd een offi cieel bulletin uitgegeven, waarin werd melding gemaakt van een verzwakking der krachten, die bij den zieken vorst viel waar te nemen. Dit ernstige bulletin bracht groote be zorgdheid over geheel Engeland. En het volgende, uitgeven om 21 uur 25, beteeken de het naderende einde. Het luidde: „Het leven van den koning nadert vreedzaam het einde". Toen dat bulletin uitgegeven werd, hebben alle Engelsche zenders het met een eenvoudige, doch zeer treffende plechtigheid voor het geheele Britsche Rijk uitgezonden. Na voorlezing van het bulletin ver zocht een geestelijke het Engelsche volk zich met hem in gebed te willen begeven voor den koning. Zijn een voudig maar innig gebed werd gevolgd door het uitspreken van het Onze Vader, waarna een psalm gezongen werd. De zenders zwegen daarna, doch bleven werken, ten einde het in angstige spanning wachtende publiek op de hoogte te kunnen houden omtrent de volgende bulletins. Met regelmatige tusschenpoozen herhaal de de omroeper het bulletin van 9 uur gisteravond, in afwachting van het droeve oogenblik, waarop hij het Britsche volk zou moeten mededeelen, dat koning George was overleden. Nadat door de radio het publiek verno men had, dat het einde van den koning naderde, bewoog zich al spoedig een zwiJ gende menigte in de richting van e Buckingham Palace. Eerbiedig en velen met ontbloot hoofd, stonden daar minstens 2000 Engelschen op verdere berichten wachten. Ook voor de dagbladgebouwen stond een dichte menigte belangstellenden te wachten op het laatste bulletin. De mededeeling, dat de koning stervende was, werd onmiddellijk aan alle ministers en hooge staatsambtenaren toegezonden. Aan koningin Maud van Noorwegen werd een telegram gezonden. Het einde. Toen kwam het verwachte telegram, even na middernacht afgezonden: Koning Géorge V, koning van Groot Brit- tanië en Ierland, keizer van Indië, is Maan dagavond om enkele minuten voor midder nacht ten paleize Sandringham op 70-jari gen leeftijd ontslapen na een regeerings- periode van 25 jaren en acht maanden. De officieele mededeeling. De officieele mededeeling over het overlijden van koning George luidt: „De Koning stierf vreemdzaam om 11 uur 55 vanavond in aanwezigheid van H.M. de Koningin, den Prins van den kunnen wenschen, omdat hij zonder pijn is overleden". Medeleven van het Engelsche volk. Hoe het geheele Engelsche volk 's Ko- nings laatste oogenblikken meeleefde, bleek uit de mededeeling van den omroe per van de B. B. C., die om twaalf uur Greenwich Tijd des nachts aankondigde, dat de B. B. C. den geheelen nacht zou open blijven, ten einde berichten te geven van 's Konings toestand. De berichten omtrent het verloop van de ziekte van den koning zouden elk kwartier gegeven en herhaald worden, nadat de Big Ben zijn zware geluid had laten hoo- ren. De troonopvolging. De Engelsche Constitutie bepaalt, dat de prins van Wales bij den dood van zijn vader direct koning wordt. Sedert de dagen van Hendrik VIII wordt de troonopvolger direct na den dood van den koning grondwettig diens opvolger. De prins van Wales zal als koning den naam Edward VIII dragen. Evenals dat het geval is geweest bij den dood van Edward VII werd de mededee ling van het overlijden van den koning ge telegrafeerd aan alle leden der koninklij ke familie, die zich niet te Sandringham Wales, den Hertog van York, de Prin cess Royal, den Hertog en de Hertogin van Kent. De laatste uren op Sandringham. Toen de lijfartsen van koning George Maandagavond de hoop had den opgegeven, ontboden zij koningin Mary en Haar kinderen in het vertrek, waar de koning zijn laatste uren door bracht. Urenlang hadden zij in een aangren zende zaal van het paleis gewacht op het treurige nieuws, dat, naar zij wis ten, ieder oogenblik kon worden mede gedeeld. De koningin ging haar zoons voor door de deur, welke naar de zieken kamer leidde. De' familie groepeerde zich rond het bed. Zy blikten naar den stervenden cehtgenoot en vader. De zoons stonden. Toen de koning den laatsten adem uitblies, weende de koningin diepge troffen. Vervolgens wendde zy zich tot haar oudsten zoon, den prins van Wales, die van nu af koning zal zyn. De Prins van Wales omhelsde zijn moeder en allen keken opnieuw naar den overleden koning. Koning George is overleden op de wij ze, zooals hij zou hebben gewenscht. Te Sandringham, zijn lievelings ver blijf. Te Sandringham, waar hij heeft gewandeld, gejaagd en paard gereden als een gewone Engelsche landedelman. De dorpelingen van Sandringham ver klaarden, toen zy het droeve nieuws om trent hun beminden vorst vernamen: „Hij was niet alleen een groote koning, maar hij was ook een groot edelman. Het is de beste dood, welke wij voor hem had Helaas moest de omroeper van de B. B. C. reeds bij den eersten kwartierslag van den Big Ben na twaalf uur Greenwich tijd me dedeelen, dat de koning weinige minuten voor middernacht zacht was ingeslapen. De Geheime Raad zal bijeenkomen. Na den dood van koning George V wer den direct maatregelen genomen om den Geheimen Raad bijeen te roepen. De zitting van den Geheimen Raad zal waarschijnlijk in het St. James Paleis worden gehouden. Volgens de traditie zal de prins van Wales, de troonopvolger, vandaag als Edward VIII officieel tot koning worden geproclameerd. De koninklijke herauten zullen daarbij de historische zin uitspreken: De koning is dood, leve de koning!" Dinsdag buitengewone parle- mentszitting. Enkele seconden na den dood van den koning, werd de doodstijding naar Londen getelegrafeerd. De minister-president, de minister van binnenlandsche zaken en de lord-kanselier werden direct van het overlijden in kennis gesteld. De admiraliteit deelde het overlijden van den koning draadloos mede aan alle zich op zee bevindende schepen. Om kwart vóór één (G. M. T.) werd het volgende officieele communiqué uitgege ven van nummer Tien Downingstreet: „Overeenkomstig de Wet op de Troon opvolging van 1707 moet het parlement direct bijeen komen." In verband hiermede zijn maatregelen getroffen voor de bijeenroeping van het Hooger- en het Lagerhuis op Dinsdag 21 Januari des avonds om 6 uur. bevonden, zoomede aan alle ministers van de kroon en de hoofden der vreemde mogendheden. Binnen drie dagen na 't overlijden van een koning wordt zijn opvolger formeel ge proclameerd. Nederlandsche deelneming. De tijding van het overlijden van den koning van Engeland heeft in de kringen van het Hof, de Nederlandsche regeering en het diplomatieke corps ontroering gewekt. Van alle gezantschappen en ook van vele particuliere gebouwen werd de vlag half stok uitgestoken. In de vroege ochtenduren werd de officieele mededeeling van het ver scheiden van den koning bij de Britsche le gatie aan het Westeinde ontvangen en door den gezant ter kennis van de Nederlandsche regeering gebracht. Aan het gezantschapsgebouw werden rouwregisters ter teekening gelegd. Tal van autoriteiten kwamen in den loop van den ochtend hun handteekening plaatsen. Een der eersten waren de min. van buitenland- sche zaken, de hofmaarschalk van H.M. de koningin, de voorzitter van de Eerste Ka mer en vele andere autoriteiten. Gouverneur-generaal betuigt zijn deelneming. Nadat ten paleize het bericht omtrent het overleden van koning George was ontvan gen, richtte de gouverneur-generaal zich aanstonds in een schrijven tot den Engel schen consul-generaal, waarin hy het leed wezen van de Ned.-Indische regeering be tuigde met het verlies, dat het Britsche ko ningshuis en het Britsche rijk had getrof fen. De gouverneur-generaal zond tevens een telegram, waarin deelneming werd uit gesproken aan den gouverneur van de Straight Settlements. Door het paleis zelve werd het voorbeeld gegeven om de vlaggen halfstok te hyschen, tot welk doel tevens een order werd gericht aan alle departementen. In Ned.-Indië werd het bericht behalve door de telegrammen van Reuter ook via de radio van de B.B.C., welker uitzendingen in Indië goed doorkomen, en waarnaar door velen den geheelen nacht werd geluisterd, in het vroege morgenuur bekend. Het persbureau Aneta gaf onmiddellijk na ontvangst van het bericht door middel van de in den toren van het Aneta-gebouw opgestelde sirenes een waarschuwingstee- ken, hetwelk in de geheele stad hoorbaar was. Terstond daarop werden duizenden bul letins met het bericht van het overlyden over de geheele stad verspreid, zoodat wel dra in alle deelen van Batavia de droeve tijding bekend was. Niet alleen te Batavia, doch volgens de ingekomen berichten ook in alle andere vorname centra van Ned.-Indië, waar men steeds in sympathie met het Engelsche ko ningshuis had meegeleefd, werd half stok gevlagd. Pauselijke deelneming. De Paus richtte een condoleance-telegram aan koning Edward VTII. Condoleantie-telegrammen van Rijkskanselier Hitier. De Fuhrer en Rijkskanselier Hitier heeft direct na ontvangst van het overlijdensbe richt van koning George van Engeland het volgende condoleantietelegram gezon den aan den troonopvolger: De droeve mare van het overlyden van Z. M. Koning George heeft mij diep ge troffen. Ik verzoek Uwe Majesteit de verzeke ring te willen aanvaarden van mijn en der rijksregeering oprecht leedwezen, met het zware verlies, dat het koninklijke huis en de Britsche natie heeft getroffen. Hitier heeft ook de koningin-weduwe van Engeland telegrafisch zijn deelne ming met het overlijden van haar gemaal betuigd. Volkenbondsraad rouwt. In verband met het overlyden van den koning van Engeland zijn de zittingen van den Volkenbondsraad, welke heden zouden plaats hebben, afgezegd. Vanmiddag zou den raad bijeenkomen voor een rouwzit- ting. De Britsche minister van buitenlandsche zaken en de overige leden van de Britsche delegatie zullen tot het einde der zitting te Geneve bly'ven. De werkzaamheden zullen worden bespoedigd, zoodat de zitting Don derdag kan worden beëindigd. In Canada luidden de klokken. Het bericht van den dood van den ko ning is in Canada eveneëens met droefheid ontvangen. Toen het bericht bekend werd, werden alle kerkklokken in het geheele land geluid. George V. is den 3den Juni 1865 op Marlborough House geboren. Hij was de tweede zoon van den prins van Wales, den lateren koning Eduard VII, en koningin Alexandra. Bij zijn doop kreeg hij de na men George Frederick Ernest Albert. In 1877 kwam hi; bij de marine in dienst en als zeeofficier verdiende hij den lateren bijnaam „Our Sailor King". Met zijn broer Albert deed hij verschillende reizen en in 1880 begaf hij zich met hem op een reis om de wereld. Prins George bezocht Canada en zag den Niagara, daarna studeerde hij een tijd te Lausanne. Vervolgens legde hij zyn adel borst-examen af. Na verdere opleiding aan het marine-college te Greenwich, werd hij belast met het bevel over een kanonneer boot, waarmee hij andermaal West-Indië bezocht. De plotselinge dood van zijn oudsten broer Albert Victor in 1892 maakte hem tot vermoedelijk erfgenaam van de Kroon, na zijn vader, en maakte een eind aan zijn zeeofficiersloopbaan. Hij werd tot hertog van York verheven en nam in 1892 zyn zetel in het Hoogerhuis in. Op 6 Juli 1893 trad hij in het huwelijk met Victoria Mary, eenige dochter van den hertog en de hertogin van Teek. Zijn zoon Eduard, de prins van Wales, werd op 23 Juni 1894 in White Lodge ge boren. Zijn andere kinderen zijn Albert, hertog van York, (geb. 1895), Mary, de Princess Royal, gehuwd met Lord Hare- wood, (geb. 1897), Henry, hertog van Gloucester, (geb. 1900), George, hertog van Kent, (geb. 1902), John, die in 1905 geboren werd, stierf in 1919. Het overlijden van Koningin Victoria op 22 Januari 1901 en de beklimming van den tioon door zyn vader vermeerderde zijn verantwoordelijkheid. Als hertog van Cornwall en York deed hij zijn daarvoor reeds ontworpen reis door de Britsche Dominions. Daartoe vertrok hij op 16 Maart 1901 aan boord van den kruiser Ophir. Hy opende het eerste parlement

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1