DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De politieke toestand in België. \h No. 44 Vrijdag 21 Februari 1936 138e Jaargang In het zicht van de parlementaire verkiezingen. De voorbereidende periode. Spaansch kabinet aan het werk. De Hauptmann-affaire. Arrestaties in Duitschland. Aardbeving in Japan. Uitspraak Mijdrechtsche millioenenzaak. Vijf Nederlanders verdronken. Il, ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnemen tsprjjs per 3 maanden bjj vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— franco door het geheele Ryk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. (Van onzen correspondent). Brussel, 20 Februari 1936. Alles wat er in België op het oogen- blik gebeurt, dient men te onderzoeken met 't oog gericht op de naderende ver kiezingen. Wat men in de pers te lezen krijgt, de handelingen van de leidende politici, de beraadslagingen van de politieke groepen en de parlementairen, de verschillende partij besluiten, alles geeft als een voorsmaakje van den kies strijd en men moet al heel wat scherp zinnigheid gebruiken om klaar te zien. Alles laat voorzien, dat de parlementaire verkiezingen van 21 Juni buitengewoon in teressant zullen zijn, want in de geschiede nis van dit land hebben zij slechts zelden plaats gehad in dergelijke bewogen om standigheden van economischen nood en politieke ontreddering, zoowel in nationaal als in internationaal opzicht. De regeering had, wij schreven het u reeds, een plan ge reed om de verkiezingen tot October te ver dagen, doch alleen aan katholieke zijde, en dan nog niet bij de Vlaamsche katholieken, vond dit plan een meerderheid, zoodat de regeering het heeft moeten opdoeken en de verkiezingen op 21 Juni heeft moeten vast stellen, voor Kamer en Senaat, en op 28 Juni voor de provincieraden. Normaal had den zij in Mei moeten uitgeschreven wor den, doch dit viel slecht uit, daar de periode van volmacht, welke de regeering heeft ge kregen, bij de devaluatie van den frank, einde Maart verstrijkt en de kiesstrijd dan had moeten gevoerd worden, terwijl het debat over de wijze waarop van deze vol macht is gebruik gemaakt, plaats had. Niet temin zullen de verkiezingen toch in het teeken staan van dit debat en als de ver schillende partijen gemeend hebben dat zulks beter was, of toch niet nadeelig, dan zal het wel geweest zijn, omdat zij er veel van verwachten, om er munt uit te slaan, voor de progadanda. Aan socialistische zijde was het opvallend, dat zij de verkiezingen wenschten onmiddellijk na het debat over de politiek van de devaluatie-regeering, die zij echter de regeering noemen van het nationaal herstel. De vraag is natuurlijk hoe de kiezers zullen reageeren, want de genen die door de politiek van de regeering Van Zeeland het meest hebben geleden zijn juist degenen die, voor een groot aantal be- hooren tot de cliëntèle van de socialisti sche partij. Men moet maar kennis hebben van de wrijving die er sedert maanden be staat tusschen de syndicalistische leiders bij de socialisten, en de politieke, om te besef fen dat dit geen ij del woord is. Hoe men over een devaluatie van de nationale munt ook denken kan, een feit kan men toch niet wegcijferen en dit feit is nu eenmaaL dat de levensduurte officieel met 14 is ge stegen, in werkelijkheid echter met het dubbele en dat nergens, zelfs niet eens bij het personeel van de openbare besturen, een aanpassing van de loonen is gebeurd. Gaat het beter met handel en industrie, is de werkloosheid in een kleine mate ver minderd, de levensmoeilijkheden zijn voor een groot deel van het publiek toegenomen. Bii de verkiezingspropaganda zal het er op aankomen voor de socialisten, de verant woordelijkheid voor de operatie op den van de anderen te schuiven, de voordeelen voor eigen rekening te nemen, en tevens ie doen gelooven, dat alles wel beter zal gaan, in- n zij de volstrekte meerderheid moesten hebben. Dit alles is echter nog later te onderzoe- *en> Wanneer de partijen positie zullen heb- ben gekozen. Wij bevinden ons nu in de voorbereidende periode en deze wordt be- beerscht door het militaire vraagstuk en de kwestie van de toepassing der grondwette lijke bepalingen nopens het aantal volks- vertegenwoordigers, in verhouding met de bevolking. De militaire kwestie. .De liberale minister van landsverdedi ging, Devèze, een Brusselsche bestrijder ^an al wat Vlaamsch is en francophiel tot bet uiterste, heeft, indien hij het inzicht mocht gehad hebben, de socialistische^ mi nisters niet uit de regeering kunnen jagen niet zijn plan tot verlenging van den dienst tijd op 14, 16 en 18 maanden. De socialisten Willen den kiesstrijd voeren zonder in de oppositie te zijn en willen niet dat in dezen troebelen tijd, terwijl in Duitschland de gehate Hitleriaansche dictatuur de plak zwaait, door de hyperpatriotten het militair argument tegen hen zou worden uitge speeld. De ministers hebben van den alge- meenen partijraad weten te verkrijgen, dat in hen vertrouwen wordt gesteld, opdat het Parlement in volle vrijheid en na onderzoek over het ontwerp zou beslissen. Dit is na tuurlijk nogal vaag en er valt slechts uit te onthouden, dat er geen gebiedend mandaat is gevolgd. De landsverdediging moet echter defensief zijn en territoriaal. Er is dan ook een accoord bereikt in den ministerraad over het ontwerp Devèze, dat aan de schat kist niet minder dan 70 millioen frank meer zal kosten, dan de huidige begrooting. De partijen moeten zich nog met de zaak bezig houden en als de heer Devèze zijn militair plan als een kiesmanoeuvre heeft bedoeld, dan is dit een manoeuvre, dat aan de andere zijde ook zal worden gebruikt. Het oogenblik waarop hij met zijn militaire versterkingsplannen heeft uitgepakt, de angststemming die hij heeft verwekt, en die wellicht gunstig zijn om de eischen van den legerstaf te verwezenlijken, worden critisch onderzocht en vooral aan Vlaam sche zijde is geheel het Belgische militaire probleem hiermee te berde gekomen, samen met het internationaal statuut van het land, want men verdenkt er den minister sterk van, dat hij zich te veel oriënteert naar de Fransche militaire belangen of, in andere woorden, dat zijn plannen ingegeven zijn door het Fransch-Belgisch militair accoord van 1920. Vandaag nog heeft de Vlaamsche rechterzijde het besluit genomen aan de regeering te vragen dit accoord op te zeg gen. Dit besluit is van de grootste beteeke- nis, al kan men ook den indruk niet weren dat het werd genomen om bij de verkiezin gen als propagandamiddel te worden ge bruikt. De Vlaamsche openbare meening is steeds afkeerig geweest van dit accoord en de radicale elementen in Vlaanderen vin den er steeds een wapen in om hun inzich ten te verdedigen. De nieuwe lasten, die uit de militaire plannen voortvloeien, de on voldoende rechtvaardiging door te wijzen op de Duitsche militarieering en den toe stand op den linker-Rijnoever, zijn een reden waarom men zou kunen besluiten dat minister Devèze wel eens zou kunnen misrekend hebben. In elk geval is de zaak van het militair accoord met Frankrijk in eens sterk op den voorgrond getreden en wij zulen nog gelegenheid heoben er op te wijzen, hoe meer bepaald deze aangelegen heid zich voordoet. Het aantal volksvertegenwoordigers. De Belgische dualiteit komt ook ander maal op het voorplan omdat, op grond van de jongste volkstelling, het aantal volks vertegenwoordigers en senatoren zou moe ten worden uitgebreid. Tot dusver gebeur den de verkiezingen volgens de cijfers van 1912, maar sedertdien is de bevolking toe genomen met 600.000 inwoners, en indien men het aantal van een volksvertegenwoor diger per 40.000 inwoners behoudt, dan moet de Kamer voortaan 202 leden tellen in plaats van 187. De Vlaamsche arrondisse menten zouden 9 zetels meer krijgen. Nu is er, naar aanleiding hiervan, een groot kabaal opgegaan bij de Walen die reeds spreken over Vlaamsche overheer- sching. Dit kabaal is vooral sterk bij de Waalsche socialisten, die nu plots tegen het democratische beginsel van een man, een stem, zijn gekant en tot eiken prijs willen dat het aantal zetels bij de Vlamingen niet grooter zou zijn dan bij de Walen. Dit feit is toch zeer bedenkelijk en het heeft bij de Vlamingen e enzeer onbehaaglyken indruk gemaakt. Dergelijke feiten doen meer om de verhouding tusschen Vlamingen en Walen op de spits te drijven dan de hevig ste propaganda. In Vlaanderen neemt de be volking elk jaar toe. Sedert 1930 is er in de provinciën Antwerpen, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg een totale aanwinst van 137.775 inwoners. In Hene gouwen, Luik, Luxemburg en Namen is er een gezamenlijk verlies van 5.420 inwoners. Een Waalsch blad heeft aan de hand van deze officieele cijfers uitgerekend, dat, in dien het zoo voortduurt, er in 1974 in Bel gië nog 5.431.091 Vlamingen zullen zijn tegen slechts 2.761.705 Walen. Men is nu aan 't zoeken naar een middel or.' een compromis te doen aanvaarden, doch bij de katholieke Vlamingen is er niet veel enthousiasme en eischt men de toe passing van de wet. Het eenige bezwaar waarop men stuit is, dat de openbare mee ning eerder gekant is tegen uitbreiding van het aantal volksvertegenwoordigers, zoodat de oplossing wordt gezocht in handhaving van het aantal volksvertegenwoordigers, doch met een andere verdeeling van de zetels. Dergelijke toestand behoeft niet veel com mentaar. Waalsche hooghartigheid en Waalsch imperialisme is geen fictie, zooals men ziet. Zij zouden nog wel eens de eer sten kunnen zijn om de Belgische eenheid te vrebreken, wanneer de werklykheid hun t sterk zou worden. Een besluit is nog niet genomen. Maar uit dit alles blijkt ten overvloede, dat de ko mende gebeurtenissen in België voor de verdere oriënteering van het land in elk opzicht van veel beteekenis zullen zyn. Amnestie niet vóór 16 Maart te verwachten. Het kabinet-Azana heeft gister zyn eerste bijeenkomst gehouden. Alle mi nisters namen er aan deel behalve generaal Masquelet, de minister van oorlog, en Alvarez Buylla, minister van handel, die nog niet te Madrid zyn aan gekomen. Besloten werd alle gemeenteraadsleden, die niet aan eenigerlei gerechtelijke vervol ging zijn blootgesteld, in hun functie te her stellen. Het ontslag van Pitta Romero, am bassadeur bij het Vatikaan, alsmede dat van Ricardo Samper, voorzitter van den Raad van State, werd goedgekeurd. Vervol gens benoemde de kabinetsraad een aantal onder-ministers. In een niet-officieele mededeeling, welke na afloop der bijeenkomst werd verstrekt, wordt gezegd dat de ministers „een plan be studeerden, dat de zoo snel mogelijke uit voering toestaat van een program, berustend op de verkiezingsbasis van het Volksfront". Heden zal een door den president der republiek gepresideerde ministerraad wor den gehouden. In aansluiting met den kabinetsraad gaf de minister van justitie instructie aan den pro cureur-generaal der republiek de dossiers van de nog niet berechte politieke gevange nen met den grootsten spoed te behandelen, opdat de voorwaardelijke invrijheidstellin gen of de invrijheidstelling onder toezicht zoo ruim mogelijk zullen zijn. Daar de grondwet bepaalt dat amnestie slechts krachtens de wet "-an worden verleend en anderzijds de rechtbanken ex-officio geen voorloopige invrijheidstellingen kunnen toe staan, is het kabinet voornemens een de creet op te stellen, éiat de invrijheidstelling van gedetineerden toestaat met inachtne ming van de bepalingen der grondwet. Daar het hier een zeer delicate kwestie betreft, zal het kabinet haar in den loop van zijn volgende zitting onderzoeken. Voorts is besloten dat het eerste wetsont werp, hetwelk aan de Cortes zal worden voorgelegd, dat inzake de amnestie voor politieke delicten zal zijn. Onmiddellijk daarna zal de regeering een reeks ontwerpen betreffende de agrarische hervorming en de landbouwpachten aan de Cortes voorleggen. Bovendien werd, teneinde het program ten uitvoer te brengen, hetwelk het Volks front vóór de verkiezingen publiceerde, be sloten dat elke minister den kabinetsraad de zaken van zijn departement zal voorleg gen, welke met de uitvoering van dit pro gram verband houden. In een radiorede heeft minister-president Azana een beroep gedaan op alle burgers om den vrede te handhaven. Hij deelde mede dat de regeering het program zal uitvoeren, dat als basis diende in den verkiezingsstrijd. Hij herinnerde aan de verzoeningsmaatrege len waartoe de regeering besloten had en voegde hieraan toe: „Ten aanzien van de amnestie zyn door de regeering reeds stap pen ondernomen en wij gelooven dat deze weldra zal worden afgekondigd". Azana spoorde alle Spanjaarden aan mede te wer ken aan den nationalen opbouw. Verder zeide hij nog: „Wij hebben thans geen vijanden meer, want de republiek noch Spanje mogen nog vijanden hebben". En hij besloot: „Ons wachtwoord moet zijn: „Res tauratie van de republiek en verdediging van de republiek, want de republiek betee- kent voorspoed, vrijheid en rechtvaardigheid. Onder dezen banier zijn wij bereid alle Spanjaarden te vereenigen, want wat wij bovenal wenschen is vrede, discipline en ge negenheid voor het wettig gezag". In een interview met den specialen ver slaggever te Madrid van de „Soir", ver klaarde Azana o.a.: „Wij zijn vrienden en handhavers van de grondwet. Wij willen vóór alles, dat er orde heerscht. Wij willen vrede en sociale rechtvaardigheid. Om te beginnen zullen wij trachten een oplossing te vinden van een voor Spanje zoo moeilijk probleem: degelijkheid op belastinggebied. Wij zullen ernaar streven een oplossing te vinden voor het agrarische vraagstuk, en te gelijkertijd een arbeidsregime vestigen. Wij zullen met amnestie accoord gaan, doch gewacht moet worden tot de Cortes weer bijeengekomen is om over deze wet te stemmen. Morgen zullen wij de verschillen de gevallen gaan bestudeeren. De Cortes, die van rechts tot links vrijwel eenstemmig van meening zijn, dat op groote schaal amnestie dient te worden verleend, zullen op 16 Maart over deze wet hebben te stemmen". Op de vraag of hij zonder de socialisten zou regeeren, antwoordde Azana bevesti gend, eraan toevoegend: „Vóór de verkie zingscampagne hebben wij een program met zoo weinig mogelijk hervormingen opge steld, en hieraan zullen wij ons houden. Ik wil op wettige wijze regeeren. Wij willen socialen vrede en wenschen orde". Hoeveel gevangenen zullen vrij komen? Van buitenlandsche zijde wordt medege deeld, dat 25.000 politieke gevangenen zul len worden vrijgelaten. De directie van de gevangenissen deelt evenwel mede, dat in totaal 21.000 personen gevangen zitten, zoo wel strafgevangenen als politieke gevange nen. Tot nu toe zijn behalve vijf socialisten, die tot lid van de Cortes zijn gekozen, geen ge vangenen in vrijheid gesteld. Maatregelen tegen kapitaalvlucht. De bewaking aan de grens is versterkt teneinde kapitaalvlucht te vermijden. Te Linea hebben douanebeambten een man gearresteerd, die een chèque ten bedra ge van 500.000 pesetas bij zich had. Ook aan de Portugeesche grens heeft een arrestatie plaats gehad. De advocaat Leibowitz trekt zich terug. Na een onderhoud van bijna 5 uur met Hauptmann verklaarde de advocaat Leibo witz: „ik wil niet langer een rol spelen in deze geschiedenis, ik weiger om voor dezen man te pleiten. Hij wilde niet zeggen of hij Hauptmann schuldig achtte, doch deze is zelf overtuigd, dat hij zijn laatste kaart heeft uitgespeeld en dat hij het spel heeft verloren. Het beste wat hij thans zou kun nen doen is een volledige bekentenis afleg gen van de rol, welke hij in het drama heeft gespeeld. Naar verluidt heeft Hauptmann tot het laatst in het onderhoud met Leibowitz vol gehouden, dat hij onschuldig is. Aan het onderhoud nam ook deel Lloyd Fisher, de hoofdverdediger van Hauptmann Lloyd Fisher betreurde het, dat Leibowitz zich niet heeft aangesloten by den verde diger Grenium. Hij zeide: ,Ik moet toege ven, dat de vooruitzichten niet gunstig zijn. Ik hoop echter, dat de zaken, die op het oogenblik worden onderzocht vóór on zen cliënt zullen pleiten". Talrijke arrestaties van commu nisten en katholieke geestelijken in verband met plannen tot hoog verraad. Het „Deutsche Nachrichten Buero" deelt mede: In het Rijnland en in Westfalen wordt op het oogenblik door de Geheime Staatspoli tie een actie gevoerd, met het doel de sa menwerking tusschen een katholieke jonge- mannen-vereeniging alsmede der illegale communistische organisatie in Duitsch land aan het licht te brengen, en een einde te maken aan de gemeenschappelijk geor ganiseerde hoogverraderlij ke actie. De actie der Geheime Staatspolitie heeft er toe geleid, dat tot dusver 7 communisten leiders, 10 geestelijken en 45 leekenlelders van de katholieke jongemannen-vereeni- ging zijn gearresteerd. Schade niet zeer groot, hoewel ge troffen gebied zeer groot. Kort na 10 uur in den morgen heeft te Osaka, Kioto en Kobe een zware aard beving plaats gehad. Te Osaka is op ver schillende plaats brand uitgebroken. Vele huizen in de stad en omgeving zijn inge stort. De electrische centrale is beschadigd. Volgens de eerste berichten zouden er drie dooden te betreuren zijn. In het geheel rondom Osaka zijn nieuwe aanrdschokken gevoeld; de bewoners heb ben hun huizen verlaten. Het seismografisch instituut te Tokio spreekt van een zeld zaam uitgebreid aardbevingsgebied, waar bij volgens de tot dusverre ontvangen be richten betrekkelijk weinig schade is aan gericht. Drie schoorsteenvegers gedood. Te Osaka braken op 12 plaatsen branden uit, die echter onmiddellijk konden worden gebluscht. In deze stad werden drie schoor steenvegers van het dak eener pharmaceu- tische fabriek geworpen zoodat zij werden gedood. NACHTELIJK DRAMA. Russische prinses door haar min naar zwaar gewond. Te Parijs is de 55-jarige Russische prin ses Antoinette de Katchalof in haar luxueu- se woning met een ernstige schotwond in den buik aangetroffen. In dezelfde kamer lag haar minnaar, die zich had doodgescho ten. Den geheelen nacht had de zwaar ge wonde vrouw naast het lijk van haar min naar gelegen. De Parijsche correspondent der Haagsche Crt. meldt over dit drama: De prinses had héél haar fortuin kunnen redden uit de handen der bolsjewieken. Sedert jaren hield zij een kleine hofhouding in Parijs en haar thés en soirees werden druk bezocht door de upper-ten van Parijs. Het is zoo, dat en kele jaren geleden aan haar werd voorge steld de dertien jaar jongere bankier Alexandre Felsenstein. Kort daarop werd de jonge man, die getrouwd is en huisva der, „gepromoveerd" tot huisvriend. Het schijnt, dat hy een heel jaloersch ka rakter had en herhaaldelijk woedende scè nes maakte aan de prinses, wanneer ande re invités hun opwachting bij haar kwa men maken. De ontdekking deed, toen zy haar meesteres kwam wekken, was ont zettend. Door verscheidene revolverkogels getroffen kermde de ongelukkige; wat F. betreft, hij had zelf een einde aan zijn le ven gemaakt. In de kliniek, waarheen de prinses in reddeloozen toestand werd ver voerd, heeft zy aan de justitie toch een vry omstandig relaas van het nachtelijke dra ma kunnen doen. Ze betreurde het, zonder redenen, de jaloezie van haar vriend te hebben opgewekt, vooral het gezin van F., dat geheel onkundig was van deze verhou ding. Thans tot 2 jaar veroordeeld; ver dachte zal in hooger beroep gaan. De Amsterdamsche rechtbank veroordeelde vanmorgen de Mijdrechtschen kweeker J. B. wegens het gebruikmaken van valsche ge schriften tot een gevangenisstraf van 2 jaar. De man is reeds eerder veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf, omdat hij zich met val sche documenten poogde meester te maken van een groot deel van de millioenenerfenis, nagelaten door mevr. de wed. v. Wieringen van Soest uit Mijdrecht. In het civiele proces werd dat de eerste veroordeeling door verdachte werd door gezet, legde hij stukken over, waaruit zou moeten blijken, dat hy recht had op onroe rende goederen ter waarde van 300.000. Deze koopacte bleek echter, aldus de des kundigen, eveneens valsch te zijn. De officier van justitie stelde opnieuw een vervolging in en requireerde een gevange nisstraf van 2 jaar, conform dezen eisch wees de rechtbank heden vonnis. Het vonnis is vooral gegrond op de deskundige verklarin gen van dr. Schrijver en dr. Römer, die de stukken valscch verklaarden. Ook bleek uit getuigenverklaringen de onaannemelijkheid van verdachtes bewering, dat hy de vertrou wensman van mevrouw van W. zou zijn ge weest. Naar wij vernemen, zal verdachte van dit vonnis in hooger beroep gaan. Motorschip in Duitschland gekapseisd na geramd te zijn. Een vreeselijk ongeluk. In den afgeloopen nacht is op den beneden-Weser in de nabijheid van Rechtenfleth de met hard vet geladen Nederlandsche motorlichter Dipping V, welke op weg was van Brake naar Harburg door onbekende oorzaak door het Britsche s.s. „Lagosian" van de United-Africa-Line geramd. De motorlichter Dipping V is geken terd en drijft met de kiel boven. Hier bij zijn de kapitein, zijn vrouw en twee kinderen en één lid van de bemanning om het leven gekomen. Een ander lid van de bemanning be vond zich in het voorschip en wist door klopteekenen duidelijk te maken waar hij zich bevond. In dezen verschrikke- lijken toestand moest hij vijf uur wach ten, eer hy werd gered. De bergings- maatschappij Schuchmann heeft onmid dellijk twee sleepbooten gezonden, wel ker bemanning erin slaagden den man te redden. De Dipping V hoort thuis te Rotter dam. Het schip was in 1931 gebouwd en had een inhoud van 204 bruto ton. Omtrent het vergaan van de Nederland sche motorlichter Dipping V op de beneden- Weser vernemen wij nog het volgende: Het schip, een kleine tankboot, was gis teravond te 9 uur van Brake met bestem ming naar Harburg vertrokken. Het vaar tuig voer geregeld op deze route. In ver band met de mist is de Dipping V voor an ker gegaan. Toen het schip stil lag is 't door het Britsche s.s. Lagosia overvaren en on middellijk gezonken. Aan boord van het schip bevonden zich de kapitein, de 33-jarige P. de Vries uit Groningen, en zijn vrouw geb. C. Andries, van ongeveer gelijken leef tijd; verder hun beide nog jonge kinderen. Verder bevonden zich waarschijnlijk nog een Duitsche stuurman en een knecht aan boord, van wie een gered schynt te zyn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1