DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. r~r. DERUSTIN JAPAN WEERGEKEERD? No. 49 Ofticiëele verklaring van de Japansche regeering. Minister Takahashi aan zijn verwondingen overleden. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: c. krak. Donderdag 27 Februari 1936 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. De militaire putsch in Japan. Hierboven v.l.n.r.: de portretten van minister-president Okada; zeS«-ö--. aa, ^or admiraal Saito en generaal Watanabo, die vermoord werden; daarnaast de minis ter van Financiën Takahasji, die ernstig werd gewond en later overleed en ten slotte geheel rec^*' minister van Binnenlandsche Zaken Goto, die tijdelijk als minister-president is opgetreden Uit de verschillende, in den loop van gistermiddag en vandaag binnengeko men berichten mag men opmaken, dat de militaire coup zich beperkt heeft tot de actie van één regiment en dat verder het geheele leger en de vloot zich rustig hielden. Daardoor is de rust be trekkelijk spoedig weergekeerd en kon zelfs het zakenleven in Japan al gauw weer nogmaal voortgang vinden. Het is dus niet te verwachten, dat deze putsch gevolgen zal hebben van internationale beteekenis, maar dat het gebeurde uit sluitend binne.i eigen grenzen uitge vochten zal worden. Wij mogen dus aannemen, dat de regeering den toestand meester is, ad heeft zij uit veiligheidsoogpunt den staat van beleg in Tokio gehandhaafd. Wat er gebeurde. En als wij nu nagaan, wat er precies ge beurd is, dan blijkt thans, dat het een groep jonge officieren geweest is, die gekleed wa ren als gewone soldaten, en die onder com mando stonden van een kapitein van de kei zerlijke garde, Nonaka, die aanvallen heb ben gedaan op de leden van de regeering en andere vooraanstaande politieke persoonlijk heden. Intusschen bezetten andere soldaten eenige regeeringsbureaux, het hoofdbureau van politie te Tokio (dat zij nog steeds bezet houden) en de voornaamste strategische punten van de stad. Zooals reeds gemeld was het derde regiment infanterie van de eerste divisie, die in Tokio gelegerd was, gister ochtend op weg naar de treinen die het naar Mandsjoerije zouden vervoeren. De soldaten hadden scherpe patronen gekregen. Onder weg brak de muiterij uit, maar alles ge schiedde volgens een blijkbaar weloverlegd plan. Ongeveer 3000 soldaten bezetten de genoemde punten van Tokio, en de officie ren drongen de bureaux en woningen van de voornaamste Japansche politici binnen, van wie zij den minister-president admiraal Okada, den voorzitter van den geheimen raad admiraal Saito en den leider van het instituut voor militaire opvoeding, generaal Watanabe, vermoordden. Zwaar gewond werden de minister van financiën Takahasji, de minister van oorlog generaal Kawasjima, het voormalig lid van den geheimen raad graaf Makino en de kamerheer des Keizers admiraal Soezoeki. Merkwaardig was het op te merken dat het stadsbeeld van een groot gedeelte van Tokio in den loop van den dag niet of slechts weinig afweek van het normale. Het politiebureau, dat door de opstandelingen was bezet, werd natuurlijk omringd door een cordon troepen en de militaire bewaking van het keizerlijk paleis, de departementen en de strategische punten van de stad waren aanzienlijk versterkt, maar in het algemeen ging het gewone leven zijn gang alsof er niets gebeurd was. Zelfs het feit, dat in Tokio de staat van beleg heerscht, deed overdag weinig af aan het vertier op straat en in de handels- en woonwijken. Natuurlijk doen tal van geruchten de ron de. Het bericht dat een bestuurslid van de voorname Japansche Mitsoe Bisji-bank zou zijn vermoord, hetgeen een paniek op de beurs verwekte, werd later tegengesproken. Niet weinig heeft tot het herstel van de orde het feit bijgedragen dat de regeerings getrouwe troepen in Tokio dadelijk de be velen van de officieren opvolgden en de be waking van de voornaamste gebouwen en strategische punten der stad op zich namen Later kwam een afdeeling marinetroepen in de hoofdstad aan om de departementen te bewaken. Nadat de moorden waren geschied trokken de rebellen die blijkbaar niet meer wenschten dan de bereikte resultaten zich op enkele versterkte punten terug en de troepen die tegen de muiters moesten optrekken hadden dus vrij spel. Slechts hier en daar vielen brandstichtingen en plunde ringen voor. Bij den aanval op den vroege- ren zegelbewaarder, graaf Makino, heeft diens lijfwacht den aanvoerder der muiters neergeschoten. Het kwam tot een gevecht, waarbij de villa werd veroverd en in brand gestoken. Graaf Makino slaagde er echter in met een verwonding in het gelaat te ont komen. Zoowel de Japansche ambassadeur te Londen als de Japansche legatie te Den Haag hebben communiqué's gepubliceerd waarin bekend wordt gemaakt dat de regee ring den toestand meester is en dat het ver zet der rebellen, nadat de moorden waren geschied, is gebroken. Daar de toestand toch nog ernstig blijft en niet zonder bedreiging is, blijft de staat van beleg voorloopig nog gehandhaafd. Er worden aanvallen beraamd op de punten die de muiters nog bezet hou den. Gemeld wordt nog dat 12.000 man van de Keizerlijke Garde zijn opgecommandeerd om deel te nemen aan den strijd tegen de rebellen. Goto aanvaardt zijn functie. Londen, 26 Febr. De minister van bin nenlandsche zaken Goto, die benoemd is tot interimair minister-president, heeft onmid dellijk zijn functie aanvaard. Naar van Ja pansche zijde wordt medegedeeld, is het in Japan usance dat de minister van binnen landsche zaken belast wordt met het pre mierschap indien de functie van minister president open komt. Goto is een nog be trekkelijk jonge man. Hij is de zoon van baron Goto, die vroeger ook minister van financiën is geweest. Volgens sommige berichten zou de minis ter van marine in 't kabinet-Okada, Osoemi, reeds aangezocht zijn een nieuwe regeering te vormen. Deze berichten blijken echter voorbarig te zijn geweest, en worden niet bevestigd. Men gelooft echter ook niet dat Goto belast zal blijven met de functie van minister-president. In Japansche kringen te Londen verklaart men, dat de Japansche militaire autoriteiten van meenifig zijn, dat de staatsgreep voor het Japansche leger zoo ernstig en onteerend is, dat het resultaat er van waarschijnlijk heel anders zal zijn dan de leiders er van hadden verwacht. Uit Tokio meldt Reuter dat de muiters een manifest hebben gepubliceerd, waarin zij verklaren, dat hun beweging gericht was tegen de „Genro" (Raad van keizerlijke ad viseurs), bestaande uit bejaarde staatslieden, en tegen anti-constitutioneele elementen, die zich overal in financieele en legerkringen bevinden, alsmede tegen de politici, teneinde de nationale grondwet van Japan te redden. Officieele lezing. Het Japansche ministerie van oorlog pu bliceert het volgende efficieele bericht om trent de gebeurtenissen van Woensdag: Vanmorgen vroeg om 5 uur hebben groe pen jonge officieren een aanval gedaan op: 1. Het paleis van den minister-president. De minister-president Okada is gedood. 2. De woning van den zegelbewaarder ad miraal Saito. Ook hij werd direct gedood. 3. De woning van den leider van het mi litaire instructiewezen generaal Watanabe. Hij werd eveneens direct gedood. 4. De voormalige zegelbewaarder Makino wordt vermist. 5. Bjj een aanval op de ambtswoning van ien hofmaarschalk Soezoeki, leider van de ieijoekai, werd deze zwaar gewond. 6. De minister van financiën, Takahasji, is in z(jn woning zwA*i* gewond en later over leden. Het dagblad „Asahi" heeft zijn bedrijf moeten stopzeten. De jonge officieren wilden Prins Saionji, het laatst overlevende lid van den Raad der Ouden, de oude ministers, de kapitalisten, de bureaucraten en de partijleiders uit den weg ruimen, aangezien zij in een in binnen- landsch en buitenlandsch politiek opzicht moeilijken tijd onzen staatsvorm wilden vernietigen. De jonge officieren willen door hun optreden „de gerechtigheid in den staat herstellen, om het voortbestaan van den keizerlijken staatsvorm te verzekeren". Het ministerie van marine deelt nog mede dat ter bescherming en instandhouding van de orde het eerste eskader naar Tokio en het tweede eskader naar Osaka gedirigeerd zijn. 's Avonds om acht uur was een aantal rebellen nog niet gearresteerd. Het ministerie van marine is door regee- ringsgetrouwe mariniers bezet die opdracht hebben te schieten, indien zij worden aan gevallen. Zij werden in den nacht van de vlootbasis Jokosuka nakr Tokio gezonden, klaarblijkelijk omdat men in marinekringen onlusten verwacht. Dit wijst er echter ook op dat men in marinekringen niets van het complot wist. Ogoerif chef van de politie van Tokio, werd bij den aanval van de muiters gewond. Hij werd naar den politiepost in de wijk Maroe- Nosjie gebracht, waar hij er in slaagde een politiemacht rond zich te verzamelen om de muiters te bestrijden. Naar verder wordt vernomen, is prins Saionji, die door de jongere officieren wordt geminacht, omdat hij de burgerlijke macht vertegenwoordigt, ongedeerd. Woensdagmiddag verschenen in Tokio slechts vier dagbladen. In deze bladen werd geen melding gemaakt van den staatsgreep van de militairen, hetgeen er op wijst, dat de censuur van de militaire autoriteiten zeer streng is, Hirota blijft aan. L o n d e n, 26 Febr. Het is niet waarschijn lijk, dat de gebeurtenissen te Tokio tot een wijziging in de buitenlandsche politiek van Japan zullen leiden, aldus verklaarde een hooge ambtenaar van de Japansche ambas sade te Londen aan den correspondent van Reuter. Hirota zal minister van buitenlandsche zaken blijven. Tachtig dooden? Singapore, 26 Febr. Volgens onbeves tigde, door de plaatselijke Japansche bladen gepubliceerde berichten, zou het totaal aan tal slachtoffers van de gebeurtenissen te Tokio tachtig bedragen. De motieven der opstandelingen. Diplomatieke kringen te Washington heb ben uit Tokio het bericht ontvangen, dat de leiders der militaire revolte aan alle dag bladen een verklaring hebben gezonden, waarin zij hun opstand ermede motiveeren, dat het tot dusverre bestaande Japansche kabinet zich meer en meer verwijdert van den waren Japanschen geest en wederrech telijk heeft ingegrepen in de privileges van den Mikado. De verklaring, die ondertee kend is door kapitein Nonoka en kapitein Ando van het derde regiment infanterie van Tokio, voert als bewijs voor deze be wering het Londensche vlootverdrag van 1930 aan. In de verklaring wordt verder ge zegd: „Ingeval deze toestand blijft voortbe staan, zal de verhouding van Japan tot China, Rusland, Engeland en de Vereenigde Staten een explosie-punt bereiken". Wat daarmede bedoelt wordt zegt de verklaring niet Opstand bedwongen. Moskou, 26 Febr. Volgens aan de Ja pansche ambassade verstrekte inlichtingen, zijn de aanstichters van den opstand in Tokio gearresteerd. Aan de samenzwering hebben 100 tót 300 personen deelgenomen. De troepen zouden in hun kazernes zijn te ruggekeerd. De keizerlijke garde is meester van den toestand. De opperste oorlogsraad bijeen. Tokio, 27 Febr. De opperste oorlogsraad vergaderde in het hoofdkwartier van de gendarmerie. De ministers en andere hoog waardigheidsbekleders brachten den nacht in het paleis door. Mariniers vormden een cordon rond de wijken, waar de muiters zich hadden verschanst en zetten deze met prikkeldraad af. In de andere wijken was de toestand kalm. Naar het D. N. B. meldt worden de be sprekingen van den geheimen staatsraad die ook tot afkondiging van den staat van beleg heeft besloten, voortdurend voortge zet. Het voorzitterschap wordt door den kei zer zelf waargenomen. Aan de besprekin gen nemen alle ministers deeL Shanghai, 27 Febr. In Chineesche bladen komt de vrees tot uiting, dat de ge beurtenissen te Tokio een ongunstigen in vloed zullen hebben op de Japansche po litiek ten aanzien van China. In politieke kringen, aldus meldt het D. N. B. uit Tokio, wordt de meening te ken nen gegeven, dat wellicht reeds Vrijdag een nieuw kabinet zal zijn gevormd. De opstandelingen eischen. Na de onder leiding van den keizer ge houden conferentie hebben eenige gene raals, onder anderen Araki, zich naar het hoofdkwartier der muiters begeven en hem verzocht de bezette gebouwen te ontrui men. De leiders der rebellen verklaarden hierop, dat zij slechts zouden gehoorzamen indien een kabinet werd gevormd, dat mi- litairistisch georiënteerd was. Zij beloofden echter zich te zullen onthouden van ieder optreden, waardoor het leven van de bur gerij in gevaar zou kunnen worden ge bracht. Het is niet waarschijnlijk dat de autoriteiten tegenover de muiters geweld zullen gebruiken, tenzij als laatste middel. De rust geheel hersteld? Shanghai, 27 Febr. Naar uit Japan sche bron wordt gemeld, zijn de muiters met de vreedzame ontruiming hunner stel lingen begonnen. Men acht een treffen tus- schen de opstandelingen en de troepen, die voor de handhaving van den staat van be leg waken, weinig waarschijnlijk. Een nader telegram dat uit Tokio komt, meldt thans, dat de orde hersteld schynt te zijn. De muiters zouden bereid zijn de openbare gebouwen zonder tegenstand te ontruimen. Verder verluidt, dat na afloop van een in het paleis gehouden conferentie, generaal Oeda, de commandant der Japan sche strijdkrachten, tijdens de gevechten te Shanghai in 1932, naar Odawara is vertrok ken, teneinde de goedkeuring te verkrijgen van den chef van den generalen staf, prins Kanin, voor de politiek die ten opzichte van de muiters moet worden gevolgd. In af wachting van zijn terugkomst, die heden avond wordt verwacht, is de rust weerge keerd. Waarom de opstand geschiedde. Het blad Sjoentau, dat te Shanghai ver schijnt, geeft een opsomming van de omstan digheden, die tot den opstand te Tokio zou den hebben geleid: 1. het succes van de Minseito-partij bij de verkiezingen voor den landdag, waardoor de positie van het kabinet-Okada werd ver sterkt; 2. de incidenten aan de grens tusschen Mandsjoekwo en Siberië en de grens tus schen Mandsjoekwo en Mongolië; 3. het proces tegen kolonel Aizawa, die in Juli 1935 generaal Nagata heeft vermoord, welke laatste werd geacht niet zeer gunstig tegenover de wenschen der jonge officieren te staan. Het thans in behandeling zijnde proces tegen kolonel Aizawa heeft de ge moederen geprikkeld; 4. de felheid, waarmee militaire kringen gekant zijn tegen de stelling van prof. Mi- nobe, volgens welke de keizer een orgaan van den staat is en niet de staat zelf. Het blad herinnert eraan, hoe deze doc trine heeft geleid tot een aanslag op den geestelijken vader ervan, waarbij prof. Minobe werd gewond. Geruststellende commentaren. Batavia, 27 Febr. Het Japansche consulaat geeft geruststellende com mentaren op de berichten omtrent den staatsgreep in Japan. De Japansche bla den in Batavia melden het volgende:, De Nichiran Siogio Shimbun zegt: Wij zijn te ver verwijderd van de plaats van het gebeurde om nu reeds een juiste meening te kunnen uiten. Het geldt hier een strijd tusschen de jonge en oude gedachte. Men moet niet ver geten, dat beide partijen slechts één doel beoogen n.L Japan vooruitbrengen. Revolutie zal Japan nooit of nimmer beleven. Geen Japanner geeft zich re kenschap van eigen leven als het gaat om zijn land en den Mikado. De Java Nippo schrijft: Wij vertolken de meening van de Japanners hier te lande, wanneer wij zeggen dat wij het gebeurde betreuren. Wij zijn diep ge troffen door het bericht, dat de aanran ders ook een aanslag pleegden op Ta kahashi, die te beschouwen is als een van de grootste economen van Japan. Tenslotte zal de liberale gedachte in Japan zegevieren. Een revolutie in Ja pan is ondenkbaar. Aneta trachtte wederom telefonische verbinding te verkrijgen met Tokio. Wederom werd vernomen dat vandaag en morgen geen verbinding te verkrij gen is. De oorlogsraad bijeen. Tokio, 27 Febr. Om half elf hedenmor gen is de opperste oorlogsraad in het keizer lijk paleis bijeengekomen. In welingelichte kringen verwacht men, dat het leger zijn voordeel met het gebeurde zal doen ondanks het mislukken van den opstand. Men meent, dat de staat van beleg het leger de gelegen heid zal bieden ten eerste om een kabinet der nationale vereeniging te vormen en ten tweede om invloed op de openbare mee ning uit te oefenen. Naar het D.N.B. meldt, beschouwt men in politieke kringen in de hoofdstad de vor ming van een krachtige van ieder invloed van welken aard ook vrije regeering als een onmisbare voorwaarde voor het herstel van den normalen toestand. Zooals reeds officieel is medegedeeld, verlangen de door jonge officieren geleide nationalie activisten der Sjowa-restauratie een doortastend onafhankelijk kabinet, ten einde de tegenwoordige crisis te overwin nen en den keizerlijken staatsvorm te ver zekeren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1