DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Internationale besprekingen.
Het Fransche plan.
Ho. 89
Donderdag 9 April 1936
138e Jaargang
De Commissie van Dertien.
De oorlog in Oost-Afrika.
Jonge Gorilla in Artis.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTEK ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. AOEMA.
Woensdagavond werd te Berlijn een of-
ficieuse nota, gedateerd uit Genève, gepu
bliceerd. Hierin wordt verklaard, dat het
Fransche plan ontstaan is uit eischen der
verkiezingscampagne in Frankrijk. Verder
zegt de nota, dat het Fransche plan, dat als
constructief werd bestempeld, teleurstelde,
daar het, in plaats van practisch bruikbare
voorstellen te geven, zich bepaalt tot het
herhalen van oude formules.
Nadere bijzonderheden omtrent
het Fransche plan.
Uit het Fransche vredesplan kunnen nog
de volgende details gememoreerd worden:
In het memorandum in antwoord op de
Duitsche voorstellen bedoelt de Fransche
regeering achtereenvolgens de verschillende
argumenten te weerleggen, waarmede de
Duitsche regeering de opzegging van het
Locarnopact heeft meenen te kunnen moti-
veeren. Er wordt op gewezen, dat Duitsch-
land zich tot eigen rechter heeft opgewor
pen, hoewel in geval van geschillen arbi
trage was voorgeschreven. De Fransche
regeering herinnert er aan, dat de vier
Locarno-mogendheden alles hebben gedaan
om een regeling met Duitschland tot stand
te brengen en haar eischen tot een minimum
hebben beperkt, doch dat Duitschland al
deze voorstellen heeft verworpen.
De Duitsche voorstellen kunnen naar de
meening der Fransche regeering slechts dan
van waarde zijn, wanneer de Duitsche re
geering duidelijk wil zeggen, hoe zij de na
koming der verplichtingen, die zij op zich
zou nemen, zal waarborgen. Voorts wil de
Fransche regeering weten, hoe de houding
der Duitsche regeering is ten aanzien van
het voorstel der Locarno-mogendheden, vol
gens hetwelk in een nader aan te duiden
grenszone geen versterkingen zouden wor
den aangelegd, waarop de Duitsche regee
ring nog in het geheel niet heeft geant-<
woord. De Fransche regeering betoogt
verder, dat de Europeesche veiligheid een
geheel vormt. Zij zou niet kunnen deel
nemen aan een regeling voor de veiligheid
in West-Europa, indien zij zich daartoe bij
de veiligheid in de rest van Europa zou
moeten desinteresseeren. Het Duitsche voor
stel tot instelling van een internationaal
hof van arbitrage acht Frankrijk onaan
nemelijk. De Duitsche voorstellen tot beper
king der bewapening worden onvoldoende
geacht en inplaats van humaniseering van
den oorlog acht Frankrijk het beter, tegen
een eventueelen aanvaller een onmiddellijke
collectieve actie te organiseeren.
Tenslotte stelt de Frmsche regeering
Duitschland de vraag, of het zonder eenig
voorbehoud het tegenwoordige territoriale
en politieke statuut van Europa als geldig
erkent, en of het toegeeft, dat dit statuut
gewaarborgd kan worden door accoorden,
die op de basis van wederkeerigen bijstand
gesloten worden.
Wederkeerige bijstand voor inter
nationaal recht.
In het constructieve vredesplan beveelt
Frankrijk het systeem van den wederkee
rigen bijstand aan als een middel tegen
schending van het internationale recht, in
dien mogelijk in het kader van den Volken
bond, anders door middel van regionale
venragen.
Frankrijk stelt voor de organisatie op te
dragen aan een Europeesche commissie, die
gevormd moet worden in het kader van den
Volkenbond. In de nieuwe Europeesche or
ganisatie, waartoe alle volken met gelijke
rechten vrijelijk zullen toetreden, moet
iedere staat zich verplichten tot eerbiedi
ging van het territoriaal statuut, dat slechts
met algemeene toestemming zal kunnen
Worden gewijzigd.
Geen verzoek om wijziging zal kunnen
Worden ingediend vóór den afloop van een
Periode van 25 iaar. Handelt een der landen
in strijd met de verplichtingen, dié het op
zich heeft genomen, dan zouden sancties
moeten worden toegepast en desnoods zelfs
tot wapengeweld moeten worden overge
gaan. Hiertoe zullen de staten strijdkrach
ten ter beschikking van de Europeesche
commissie of den volkenbondsraad moeten
houden. De Europeesche commissie zal
tevens toezien op de naleving der ver
plichtingen.
De Fransche regeering stelt dan voor, dat
de staten, als de collectieve veiligheid een
maal georganiseerd is, overgaan tot be
perking der bewapening onder toezicht der
Europeesche commissie of eenig ander
orgaan, aan te wijzen door den Volken
bondsraad. Alle bestaande of nog te sluiten
verdragen tusschen de leden der Europee
sche gemeenschap moeten worden voorge
legd aan de Europeesche commissie, die zal
beoordeelen of zij vereenigbaar zijn met het
Europeesche pact.
Tenslotte stelt de Fransche regeering een
aantal maatregelen van economischen aard
voor, o.a. het sluiten van een tolunie, het
instellen van een internationaal gerechtshof
voor toezicht op de naleving der handels
verdragen, stabiliseering der valuta's enz.
Ook op koloniaal gebied acht Frankrijk
wijzigingen noodzakelijk, niet ten aanzien
der politieke souvereiniteit, doch meer ten
aanzien der gelijkheid van economische
rechten.
Duitschland en het Fransche
vredesplan.
Alle Berlijnsche ochtendbladen leveren
uitvoerig critisch commentaar op de in
Genève gepubliceerde Fransche docu
menten. De Völkische Beobachter" spreekt
over een bijna eindeloozen vloed van frases,
waarmee klaarblijkelijk ieder concreet
detail moet worden weggeredeneerd.
Deze nota is een schoolvoorbeeld voor den-
Parijschen geest, gelijk die met scheeve
rechtsinterpretaties en valsche moreele ge
zwollenheid sinds de oorlogsjaren boven
Europa hangt. De geest van de Parijsche
nota is een enkele weigering van rechtsge
lijkheid aan Duitschland.
Wat het vredesplan betreft, zal moeten
worden afgewacht, wat in den loop der
besprekingen tusschen de Europeesche
mogendheden aan den dag treedt.
De „Berliner Lokal Anzeiger" schrijft
o.m.: Frankrijk vertrouwt het grootmoedige
Duitsche vredesplan als geheel niet, maar
klampt zich vast aan details, om aldus de
houding van het rijk omlaag te halen. Het
memorandum laat een pijnlijken indruk
achter. Wat bevat echter het Parijsche
contraplan? Het doet bijna als een hoon
aan, wanneer de verklaring plechtig aan
vangt met den Franschen wil tot een vrede
met allen, een vrede der rechtsgelijkheid,
van vertrouwen en van eer. En dan worden
die beginselen in details ontwikkeld, maar
moeten het geen leege woorden blijven,
zoolang de eerlijke geest van verzoening
ontbreekt?
Frankrijk heeft gesproken, het heeft niet
veel nieuws gebracht en desondanks kunnen
de volkeren daarmede niet tevreden zijn,
zij moeten verder. Wij gelooven, dat de Pa
rijsche documenten den vooruitgang naar
den vrede niet zullen tegenhouden.
De Germania schrijft, dat geen van de
twee Fransche documenten richtingaan-
gevende gedachten en nieuwe doelstellingen
bevat. Ook de overige bladen achten de
Fransche plannen teleurstellend.
De Britsche pers over de Fransche
voorstellen.
Het Fransche vredesplan wordt in de
Britsche pers lauw ontvangen, en algemeen
dringen de bladen er by de Britsche regee
ring op aan, dat zij haar pogingen zal her
vatten om de landen tot elkaar te brengen,
teneinde een regeling in Europa tot stand
te brengen.
Naar de „Daily Telegraph" verklaart, zijn
de Fransche voorstellen voor een gedeelte
totaal onuitvoerbaar. Het Fransche ant
woord wentelt de taak, den weg te effenen
voor onderhandelingen, af op de Britsche
regeering.
De „Daily Herald" schrijft, dat de eerste
vereischte thans is, een collectieve poging te
doen om de Fransche en Duitsche plannen
en de voorstellen van andere landen onder
te brengen in een practisch en algemeen
aanvaardbaar geheel.
Volgens de „Times" kan eraan getwijfeld
worden of alle Fransche voorstellen prac
tisch uitvoerbaar zijn. De voorstellen in hun
geheel vormen een veelomvattend en ver
strekkend plan, dat niet met zuiver af
brekende kritiek mag worden ontvangen,
doch tezamen met de Duitsche voorstellen
moet worden bestudeerd.
In de Woensdag te Geneve gehouden
bijeenkomst der Commissie van Dertien
stelde de voorzitter de Madariaga de
vraag, of hij zich naar Rome moest be
geven. Daar slechts een klein gedeelte
der afgevaardigden zich hiervoor ver
klaarde, waaronder die van Frankrijk
en Chili, zal de Madariaga zich te Ge
neve in verbinding stellen met de afge
vaardigden van Italië en Abessinië.
Tijdens de besprekingen wees Eden er op,
dat sedert de oproep tot toenadering tot de
beide strijdende partijen werd gericht de
vijandelijkheden nog in hevigheid waren
toegenomen, en dat het tijd werd ze te zien
beëindigen. Hij drong er dan ook op aan,
dat de Madariaga van de beide partijen on
middellijke staking der vijandelijkheden zal
verlangen alsmede het zonder verwijl ope
nen van vredesonderhandelingen.
Eden voegde er aan toe dat voor het ge
val er in deze zitting van de commissie geen
resultaat zou kunnen worden bereikt, de
Britsche regeering voornemens was zich
volledige vrijheid van handelen voor te be
houden.
Flandin wees er op dat het slechts van
belang is, dat de onderhandelingen succes
afwerpen en vroeg zijn collega's, door welke
middelen een onmiddellijke einde aan den
oorlog kon worden gemaakt, indien de strij
dende partijen zich niet leenen tot herstel
van den vrede.
Italië, zelfs indien het militair overwin
naar is, moet zich verzoeningsgezind toonen
in zyn eischen. Maar ook Abessinië kan niet
elke onderhandeling van de hand wijzen tot
aan den dag dat het volledige souvereiniteit
over zijn grondgebied zal hebben heroverd.
Eden herinnerde er aan, dat Italië en
Abessinië de conventie hebben ondertee
kend, waarbij het gebruik van gifgassen
wordt verboden en stelde namens Engeland
voor deze conventie uit te breiden door
voortaan ook de vervaardiging van gifgas
sen te verbieden. Hij verklaarde dat de toe
komst van Europa afhangt van de oplos
sing die aan de schending van de oorlogs-
wetten zal worden gegeven.
Flandin deed opmerken, dat het gebruik
van gifgas algemeen wordt veroordeeld,
doch dat misschien andere inbreuken op de
oorlogswetten aan het gebruik van gifgas
waren voorafgegaan aan beide zijden, te
oordeelen naar de door de oorlogvoerenden
gepubliceerde stukken.
Als een onderzoek door het Roode Kruis
moet worden ingesteld, moet dit zich uit
strekken over alle gevallen van gesigna
leerde wreedheden en niet slechts over het
gebruik van chemische en verboden mid
delen.
Flandin gaf verder als zyn meening
te kennen, dat de commissie van der
tien niet de macht had zich uit te spre
ken over dit soort schendingen.
Er werd daarom een commissie van
juristen belast met het bestudeeren van
deze kwestie en deze zal Donderdag
aan de Commissie van Dertien rapport
uitbrengen.
Italië acht Commissie van Dertien
onbevoegd.
De Italiaansche regeering heeft den Vol
kenbond doen weten, dat zij de Commissie
van Dertien niet competent acht voor de
bespreking der door de Abessinische regee
ring tegen Italië ingediende beschuldigin
gen, volgens welke het Italiaansche leger in
Oost-Afrika gebruik van gifgas zou maken.
Italië houdt vast aan de opvatting, dat de
commissie zich slechts heeft bezig te houden
met de regeling van het conflict. Slechts
een speciaal door den Volkenbond aangewe
zen orgaan kan over deze beschuldigingen
oordeelen. Bovendien verlangt de Italiaan
sche regeering, dat een dergelijk orgaan al
lereerst zich uitspreekt over de door Italië
aangevoerd en gedocumenteerde beschuldi-
gingen, waarin het Abessinische leger het
j plegen van wreedheden tegen krijgsgevan
genen en arbeiders en het toepassen van
barbaarsche oorlogsmethoden wordt verwe
ten.
Dit verzoek, aldus meldt Stefani. is door
de Commissie van Dertien ingewilligd.
Italië wordt weer bedreigd. Door
tweede mobilisatie in Abessinië.
In een artikel van zijn editie van Woens
dagmorgen schrijft de „Popoio d'Italia", dit
terwijl men in Geneve spreekt over een op
schorting der vijandelijkheden, de negus
een tweede mobilisatie afkondigt, de vitale
veiligheidsnoodzakelijkheden die voor Italië
geboren werden uit de eerste mobilisatie in
Abessinië blijven bestaan tegenover deze
tweede mobilisatie. Men heeft steeds gespro
ken over veiligheid in Europa. Italië wil
zijn eigen veiligheid waarborgen in Afrika.
Het blad besluit met te verklaren, dat
aangezien de negus bevel heeft gegeven tot
de uiterste mobilisatie, de Italiaansche ope
raties ten behoeve van de veiligheid tot het
einde doorgezet zullen worden.
Dessie opnieuw gebombardeerd.
Zeven Italiaansche vliegtuigen hebben
Dessie gistermorgen opnieuw hevig gebom
bardeerd.
Geen wrijving tusschen Badoglio
en Graziani.
Naar aanleiding van het feit, dat zekere
buitenlandsche bladen melding hebben ge-
i maakt van een wrijving tusschen maar
schalk Badoglio en generaal Graziani, welke
laatste geen vergunning zou hebben gekre
gen om tot een offensief over te gaan, ver
klaart men in bevoegde Romeinsche krin
gen, dat deze berichten niet alleen tenden
tieus maar ook belachelijk zyn. Uit het rap
port van maarschalk Badoglio, dat vandaag
gepubliceerd is, blijkt duidelijk, aldus zegt
men, dat het plan van den opperbevelheb
ber van voortreffelijke strategie getuigt. Het
plan betreft niet dezen of genen sector,
maar het geheele front, en niets wordt daar
bij verwaarloosd.
Indien Badoglio het dus noodig zal oor
deelen, zal ook Graz'ani optrekken, hetgeen
zich niet meer lang zal laten wachten.
Italiaansche protestnota aan den
Volkenbond.
In een nota aan den Volkenbond pro
testeert de Italiaansche onderstaatssecreta
ris van buitenlandsche zaken Suvich na
mens zijn regeering tegen de Abessinische
beweringen, met betrekking tot het bom
bardement van Addis Abeba.
In deze nota wordt verklaard:
1. Dat geen enkele aanval op Addis Abe
ba heeft plaats gehad, doch slechts op de mi
litaire vliegtuigen, die op het vliegveld de
zer stad stonden opgesteld.
2. Vanuit de beweerde open en onverde
digde stad Addis Abeba werd een hevig
vuur uit lucht-afweergeschut geopend, waar
door alle toestellen getroffen en twee vlie
gers ernstig gewond zijn.
3. De Abessiniërs blijven onmenschelijke
projectielen, die door de internationale con
venties verboden zijn, gebruiken.
Het 180ste legerbericht.
Maarschalk Badoglio telegrafeert: In het
gebied van Gondar duren de onderwerping
der stamhoofden en notabelen en de trouw-
betuigingen der bevolking nog steeds voort.
De luchtmacht heeft het zeer druk gehad
met het achtervolgen van den vy'and en het
ravitailleeren van de Italiaansche colonnes,
die verder naar het zuiden opmarcheeren.
„Jaapje" is het troetelkindje van
iedereen.
Voor het eerst gedurende het thans
ruim 98-jarig bestaan van Artis is
dit genootschap op het oogenblik in
het bezit van een Gorilla, een ge
schenk van de vereeniging Artis-
fonds. Het dier is een jong mannetje,
naar schatting ongeveer 1% jaar oud.
Eenige dagen na aankomst woog het
12 K K.G., veertien dagen later 13.16
K.G. en nog weer veertien dagen later
Maandag j.L 13,65 K.G.
Jaapje, die in Equatoriaal Afrika
(Kameroen) vanwaar hij werd meege
bracht door opvarenden van het s.s.
„Reggestroom" Jacquot genoemd werd, is
een door en door gezond, bijzonder leven
dig kereltje. Zoo nu en dan voert hij ware
negerdansen uit.
Jaapje is reeds buitengewoon goede
vrienden met zijn oppasser en ook elke
andere bezoeker die zijn verblijf betreedt
wordt met vreugde begroet en vriendelijk,
zij het soms handtastelijk, ontvangen. Hij
eet zeer behoorlijk zijn bordje leeg, waar
bij hij zich reeds van lepel en vork bedient.
Een buitengewone attractie is het bad dat
hij dagelijks om twee uur des middags
krijgt en waarbij hij duchtig met zeep ge-
wasschen wordt. Dat deze plechtigheid
zeer veel publiek trekt behoeft nauwelijks
gezegd te worden.
Een groote attractie is voorts het ser
veeren van den lunch tusschen half één en
één uur, evenals hel opdienen van het
ontbijt, des morgens om even over half
negen. Maar het hoogtepunt vormt wel
het naar bed brengen des middags tusschen
half zes en zes uur. Nadat de oppasser
Jaapje in zijn bedje toegedekt heeft en
het verblijf verlaten heeft, wil het ondeu-
i gende jong nog wel eens uit bed komen.
Een enkel streng vermanend woord van
den oppasser is dan echter voldoende om
hem weer ijlings in bed te doen schieten,
waarna hij dan als een ondeugend kind de
dekens over zijn kop trekt.
Gorilla's behooren tot de zeldzaam
heden in dierentuinen. Over het algemeen
heeft men ze alleen in grootere, werkelijk
Zoölogische tuinen kunnen aantreffen. En
dat is dan maar goed ook. Want alleen in
dergelijke inrichtingen, waar men over
voldoende natuur-wetenschappelijke ken
nis en inzicht beschikt, is het houden van
Gorilla's en andere mensch-apen, zooals
Orangs-Oetans en Chimpanse's verant
woord. De Gorilla is de grootste on
der de mensch-apen. Een volwassen
Gorlla-man is een enorme, angstwekkende
verschijning. Een mannelijke Gorilla kan
zelfs langer dan twee meter worden ter
wijl gewichten van meer dan 250 K.G. en
meer geconstateerd worden.
Van de Gorilla zijn twee vormen, soor
ten of ondersoorten bekend. De eene soort,
waartoe ook Jaap behoort, leeft in de tro
pische oerwouden van den Franschen
Congo en Kameroen, in het gebied gelegen
tusschen de Sanago (of Lom- de Kame
roen-rivier) en de Congo-rivier.
De tweede vorm, de Berg-Gorilla of Go
rilla van Von Beringen komt uitsluitend
voor in het gebergte, gelegen tusschen het
Edward meer en het Kiwoe meer, op den
grens van den Belgischen Congo en het
Tanganjika Territorium, de dieren leven
daar in uitgestrekte bamboebosschen en
schiinen zich ook voor een belangriik ge-
dpnltn nW hamb-" cnruitpn te voeden.
Van verdere aanwinsten voor Artis
mogen nog genoemd worden een paar
Casuarissen, geschenk var den heer A.
Brouwer, gezagvoerder van het motor
schip „Polyphemus", eenige Magellaan
pinquins, geschenk van de heeren J. A.
Berkhout en L. J. H. Peters, resp. gezag
voerder van en hofmeester aan boord van
het s.s. „Alkmaar", alsmede een paar
Chileensche zwarthals zwamen.
LUDENDORFF OEFENT CRITIEK OP
DE NAZI'S.
De Daily Telegraph meldt uit München,
dat de vroegere chef van den Duitschen
generalen staf, generaal Ludendorff, die
thans leider is van de anti-christelijke be
weging in Duitschland zijn volgelingen heeft
medegedeeld, dat hij zijn 71sten verjaardag,
op 19 April, niet wenscht te vieren. Verleden
jaar was zijn verjaardag gevierd als een na-
tionalen feestdag.
Ludendortf
In zyn anti-christelijke publicatie: de hei
lige bron van de Duitsche macht critiseert
de generaal het gebrek aan vrijheid, dat
thans in Duitschland bestaat.
Ik wensch diegenen onder mijn vrienden,
die denken mij op mijn verjaardag met een
bezoek te vereeren, er voor te waarschuwen,
dat zy omringd zullen zijn door de poli
tieke politie, indien zij in mijn nabijheid
komen.
Het is een buitengewone stand van zaken
in het tegenwoordige Duitschland, dat een
vrije Ariër er minder rechten heeft dan een
jood. De joden kunnen nog steeds in hun
loges van Zion bijeengekomen, maar vrije
Germanen zijn direct verdacht, indien zij
blijken vrienden van mij te zijn.
De verjaardagsgeschenken van den staat
zyn dit jaar politie-onderzoeken bij en ar-,
restaties van mijn vrienden. Naar rnyn
meening bewijst my, dat meer eer dan de
officieele viering van het vorige jaar.
INVAL IN SPEELHUIS.
Haagsche politie slaat haar slag.
In den afgeloopen nacht heeft de zeden
politie een inval gedaan in een perceel aan
de Toussaintkade 71 te Den Haag.
Zij heeft zich toegang tot het huis ver
schaft, door de buitendeur open te breken.
Er is hier vermoedelijk gelegenheid tot
hazardspel gegeven. De politie trof dertien
mannen en vijf vrouwen aan in de achter
kamer van de eerste verdieping. Zij heeft
een speeltafel, een groote partij fiches, een
roulette en een croupierhark in beslag ge
nomen, benevens bier en andere dranken,
tot het schenken waarvan geen vergun
ning was verleend.
Onder de personen die hier aanwezig
waren, bevonden zich vier vreemdelingen,
van wie een man en een vrouw in hechte
nis zijn genomen, de overigen werden na
verhoor op vrije voeten gesteld.
Nadat de inval was geschied, hebben
verschillende prsonen getracht te ont
vluchten, wat hun niet is gelukt.
AMMONIAK-CYLINDER ONTPLOFT.
Naar uit Ryssel wordt gemeld is te Es-
cautpont op een fabrieksterrein een op een
vrachtauto geladen ammoniak-cylinder ont
ploft. Drie werklieden werden bij deze ont
ploffing gedood, terwijl een vierde wordt
vermist.
ZWARE STORM OP DE KASPISCHE
ZEE.
Sedert eenige dagen woedt er op de Kas
pische zee een hevige storm, die hier en
daar de kracht van een orkaan heeft. De
schepen, die in volle zee waren, hebben
hun toevlucht in de havens gezocht. In de
streek van Makatskala woeden sneeuwstor
men.
BRAND MET MELK GEBLUSCHT.
In het noorden van Zweden heeft een
felle brand in een houtzaagmolen gewoed.
Daar de waterleiding bevroren was, heeft
men den brand met 40.000 liter melk ge-
bluscht.