DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De oorlog in Oost-Afrika.
£uchtoaact
Ho. 98
138» Jaargong
Het oprukken der Iialiaansche troepen
Groofe spanning aan het Zuidelijk bont.
NAAR ADDIS-ABEBA
Voorbarig doodsbericht.
De koning van Egypte
is ernstig ziek.
De onlusten in Palestina.
Waarom tot onlusten
overgegaan
Viruly neemt ontslag als
officier-vlieger.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTUBN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordans C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Bit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 25 April 1936 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De Italiaansche troepen, die bij
Djanagobo ras Desta Damtoe versla
gen hebben, en die onafhankelijk ope-
reeren van de beide andere divisies,
moeten de laatste drie dagen goede
vorderingen gemaakt hebben, merkt
de N. R. C. op. Een bericht van Itali
aansche zijde uit Gorrahei meldt, dat
zij er in geslaagd zijn Dagamodo te
bezetten. Als dit inderdaad het. geval
is en het legerbericht van vandaag
zal hieromtrent opheldering verschaf
fen dan hebben zij een belangrijk
succes behaald.
De linkervleugel van de hoofdmacht
van generaal Nassiboe steunde op deze
plaats en een bezetting door de Italianen
zou dus kunnen beteekenen, dat ook deze
Abessinische troepen verslagen zijn. Mo
gelijk beteekent het Italiaansch bericht
ook, dat de Italianen de versterkte linies
van Nassiboe bereikt hebben en dat de
beslissende slag om het bezit van Harrar
en Diredawa op het punt staat te beginnen.
Ook de middelste van de drie Italiaan
sche colonnes, die op het oogenblik aan
het Zuidelijk front oprukken en die onder
leiding staat van generaal Augustini, moet
vorderingen gemaakt hebben. De opmarsch
van deze colonne vindt plaats in het dal
van de Fafan, de troepen moeten Goenoe
Gadoe bereikt hebben en thans van plan
zijn af te buigen naar Sasa Baneh.
De spanning aan het Zuidelijk front
neemt dus toe. Dat de Italianen hier on
danks de bijzonder slechte weersomstan
digheden vorderingen maken, bewijst, dat
de Italianen het van bijzonder veel betee-
kenis achten om Harrar en Diredawa spoe
dig te bezetten. Of generaal Nassiboe nog
langen tijd tegenstand kan bieden, staat te
bezien. De gevechten bij Djanagobo brach
ten zijn linkervleugel in een gevaarlijKe
positie. Als de Italianen er inderdaad in
geslaagd zouden zijn om Dagamodo te be
reiken, bestaat de mogelijkheid, dat Nassi
boe, als hij zich eenmaal verdedigen moet
tegen de beide andere optrekkende legers,
ook in den rug zal worden aangevallen, als
deze eerste Italiaansche colonne bij Daga
modo verdere successen behaalt.
Aan het Noordelijk front zijn de Italia
nen genoodzaakt geweest een anderen weg
te kiezen om Addis Abeba te bereiken. De
bezetting van Worra Hailoe is gemeld. De
ze weg biedt veel grooter moeilijkheden en
het is dus wel zeker, dat de Abessiniërs er
in korten tijd in geslaagd zijn, den weg
naar Ankobar van een goede verdediging
te voorzien. Hoe het met de Abessinische
verdediging van den Westelijken weg ge
steld is, is niet bekend.
Over de plaats waar de negus zich be
vindt is nog altijd niets bekend. De Itali
aansche vliegtuigen hebben gisteren de
streken, Noordwestelijk van Dessié, bij
zonder intensief gebombardeerd; het is
dus mogelijk, dat zij hier de troepen van
den negus zoeken. Als dat inderdaad het
geval is, dan hebben de Italianen alle re
den om de actie van hun luchtmacht op
dit gebied te concentreeren. Het gevaar
van bedreigde verbindingslinies weegt
thans zwaarder dan ooit.
De Abessiniërs maken met veel genoe
gen melding van operaties van de Asbo en
Galla stammen en stammen uit de provin
cie Wollo, die met de wapenen, die zij van
de Italianen ontvangen hebben, de Itali
aansche transporten overvallen.
Vermelding verdient het bericht volgens
hetwelk de bezetting van Worra Hailoe
geschied is door een afdeeling Eritreesche
troepen. Er was in den overwinningsroes
reeds medegedeeld, dat deze troepen niet
aan den opmarsch naar Addis Abeba zou
den deelnemen, om de eer van de bezet
ting van Addis Abeba aan de nationale
troepen over te laten. Hun verschijnen in
Worra Hailoe wil vermoedelijk zeggen, dat
de Italianen het om en bij Dessié toch
moeilijker hebben, dan hun aangenaam
kan zijn.
De toestand te Addis Abeba.
Gistermorgen is Addis Abeba wederom
bezocht door een esquadrille Italiaansche
vliegtuigen. De toestellen vlogen laag over
de stad, doch er brak geen paniek uit on
der de bevolking. De stad is trouwens
bijna leeg. De inwoners zijn voor zoover
zij daartoe ook maar eenigszins in staat
zijn, naar het Noorden vertrokken om te
helpen bij de verdediging van hun stad.
De legaties van de vreemde mogend
heden zijn alle afgezet met prikkeldraad
versperringen. Op het terrein van de
Fransche legatie bevinden zich niet min
der dan 1500 menschen van 14 nationali
teiten.
De bezetting van Worra Hailoe.
Stefani verneemt uit Dessié dat de be
volking van Worra Hailoe, waar de Eri
treesche afdeeling zonder eenig verzet
binnenrukte, de troepen tegemoet kwam,
de priesters voorop.
De Italiaansche troepen ontdekten voed
selvoorraden, die de Abessiniërs hadden
aangelegd. Tevens viel hun een aantal
vrachtauto's in handen.
Geen tegenstand ten zuiden van
Dessie?
In tegenstelling met de berichten van
Abessinische zijde verklaren de Italiaan
sche militaire autoriteiten, dat geen enkel
gevecht ten zuiden van Dessie heeft plaats
gehad. Tot nu toe hebben de troepen van
maarschalk Badoglio nog slechts een open
ruimte voor zich.
Verkenningsvluchten boven
Addis Abeba.
Een Italiaansch vliegtuig heeft een
vlucht boven Addis Abeba gemaakt. Naar
het scheen wilde de piloot zich op de
hoogte stellen van de juiste ligging van
het vliegveld Akaki en de koninklijke pa
leizen.
Bij het vliegveld voegde zich na eenigen
tijd een tweede, waarop de beide toestellen
gezamenlijk koers zetten naar het noorden.
De bezittingen van den Negus te
Dziboeti aangekomen.
Uit Dzjiboeti wordt gemeld, dat daar
een zending huisraad en andere persoon
lijke bezittingen van den Negus uit het
keizerlijk paleis van Addis Abeba is
aangekomen.
Koning Foead van Egypte is sedert een
paar dagen zeer ernstig ziek en reeds gis
teravond werd in Cairo het einde verwacht
Hedenmorgen ontvingen wij het overlij
densbericht vart den volgenden inhoud:
Koning Foead van Egypte is na een
korte, doch ernstige ziekte, hedenmor
gen overleden.
In den loop van den morgen bleek echter,
dat dit bericht zeer voorbarig was, want om
11 uur seinde Londen het volgende tele
gram:
Bericht nog steeds niet bevestigd.
De correspondent van Reuter heeft
zich naar aanleiding van het bericht,
dat koning Foead om 10 uur hedenmor
gen was overleden, om half twaalf tele
fonisch met het koninklijk paleis in
verbinding gesteld. De ambtenaar, die
hem toen te woord stond, deelde mede,
dat het den koning iets beter ging.
Ondanks dit geruststellende bericht, blijkt
echter het hardnekkig gerucht de ronde te
doen, dat de koning dood is, en van enkele
legaties waait de vlag dan ook halfstok.
Te Londen weet men nog van niets.
In Egyptische kringen weet men niet, wat
te denken van het bericht, dat koning
Foead overleden zou zijn. Naar men gelooft,
is hedenmorgen te Londen een officieel be
richt uit Caïro ontvangen, volgens hetwelk
de bloedingen zouden zijn opgehouden, en
eenige verbetering in den toestand van den
koning zou zijn ingetreden.
Een dementi.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt, dat
de berichten, die hedenmorgen omtrent
het overlijden van koning Foead de
ronde deden, ongegrond gebleken zijn.
De toestand van den koning is even
wel zeer ernstig. In den afgeloopen
nacht is een bloedtransfusie toegepast,
waarvan het resultaat echter nog moet
worden afgewacht.
De leider der Arabische beweging in Pa
lestina, Fakri Bey, heeft volgens het Hbld.,
een onderhoud gehad met den vertegen
woordiger van Havas te Jaffa naar aanlei
ding van de jongste onlusten.
Fakri Bey verklaarde, dat de onlusten het
gevolg zijn van een sedert lang bestaande
politieke tegenstelling en geen uiting van
anti-semitisme. Het Arabische volk wil
vreedzaam in zijn land leven en zal zijn
onafhankelijkheid .weten te verdedigen. De
Arabieren hebben alle reden om aan te ne
men dat de mandaatregeering onder invloed
der Joden handelt. Zij vreezen dat zij over
steeds minder land zullen beschikken.
„Men verwijt ons onze houding", aldus
Fakri Bey, „maar wat kunnen wij anders
doen? Wij zijn tot onlusten overgegaan na
dat wij alle wettige middelen hadden aan
gewend om voldoening te krijgen. Wij heb
ben gevraagd, gesmeekt, gebedeld en ge
dreigd. De Arabieren zullen den strijd
voortzetten totdat hun eischen zullen wor
den gevoerd met wettige en niet-wettige
middelen".
De vijandschap begon op den dag toen,
zonder raadpleging van de Arabieren, Ro
nald Storch, de toenmalige militaire gou
verneur, het wettelijk statuut voor het
oJodsch Nationaal Tehuis instelde. Alle
Arabische congressen sedert 1919 hebben
de opheffing van het Joodsche Nationaal
Tehuis geëischt, evenals de instelling van
democratisch-parlementaire regeering. Een
Engelsche parlementaire commissie, die een
enquête instelde, adviseerde in 1930 o.a. be
scherming van den eigendom der Arabieren.
De mandaatregeering aanvaardde deze poli
tiek en legde zich daarop vast in het Wit
boek van 1931. De Joden verzetten zich
krachtig tegen dit Witboek. Twee maanden
later zond MacDonald een rectificeerenden
brief, waardoor het Witboek radicaal werd
geannuleerd.
Tenslotte verklaarde de Bey: „Engeland
moet de sympathie van het Arabische volk
trachten te winnen, anders zullen de Ara
bieren ophouden aan de zijde van Engeland
te staan en dit als hun vijand beschou
wen".
De speciale correspondent van Havas
heeft verder een onderhoud gehad met den
burgemeester van Tel Aviv, Rockah, een
van de voornaamste Joodsche magistraten.
Deze zeide dat Tel Aviv de jongste stad van
de wereld is. De Joden zijn hierheen geko
men om hun oude vaderland te herstellen er
zijn hier thans ten getale van 150.000. Z»;
doen niemand kwaad en hebben onbewoon
de streken in bezit genomen, welke zij door
hun arbeid vruchtbaar hebben gemaakt. Tel
Aviv is een bron van rijkdom zoowel voor
de Arabieren als voor de Joden. Van cultu
reel standpunt gezien hebben de Joden een
groot werk volbracht. Verder is Tel Aviv
de eepige stad in het Oosten, waar koste
loos, verplicht onderwijs wordt gegeven.
Hoewel onder Britsch mandaat staande is
de stad aan alle zijden omsingeld. De ge
beurtenissen zijn schrikkelijk, het was een
strijd van man tegen man, van kracht tegen
kracht. Wij zijn vredelievend, aldus de bur
gemeester en hebben slechts constructieve
bedoelingen. De slachtoffers zijn onverhoeds
aangevallen en vermoord.
De burgemeester betreurde het dat dege
nen, die de verantwoordelijkheid voor de
onlusten dragen, niet gestraft worden. Hij
hoopte dat het wereldgeweten de plaatse
lijke overheid zal dwingen maatregelen te
nemen om dergelijke misdaden in de toe
komst te voorkomen. Hiervoor acht hij het
nodzakelijk dat de stad een rechtbank krijgt
en een autonome haven.
In afwachting van verdere hulp is ^en
afweerdienst van vrijwilligers georgani
seerd, die bereid zijn hun leven te offeren.
Het aantal vluchtelingen te Tel Aviv be
droeg gister 8000.
TERDOODVEROORDEELDEN
ONTSNAPT.
Uit de gevangenis van de Macedonische
stad Gorna-Djoemaja zijn vier gedetineer
den, van wie drie ter dood veroordeeld wa
ren, ontsnapt door een onderaardsch kanaal,
dat zijzelf hadden gegraven. De politie
heeft hen nog niet kunnen opsporen. Men
gelooft, dat zij naar Griekenland of Zuid-
Slavië zijn ontkomen.
BANKROOVER-ZELFMOORDENAAR.
Te Kronberg in Taunus (Duitschland)
heeft Donderdagavond een jonge man met
zwart masker voor het gezicht de beambten
van een bank gedwongen hem den inhoud
van de kas, bestaande uit 1700 mark, te ge
ven. Hierna verdween hij op een fiets.
Kort hierop wilde de roover, nu zonder
masker, 20 mark op een Conto storten. Hij
werd evenwel door de beambten herkend
en door de inmiddels gewaarschuwde poli
tie gearresteerd. Het geroofde geld had hij
nog bij zich.
Toen men in den laten avond den man
aan een verhoor wilde onderwerpen, bleek,
dat hij zich in zijn cel door ophangen van
het leven had beroofd.
SPIONNEN GEARRESTEERD.
Te Cormesse nabij Verviers (België) zijn
twee personen gearresteerd, verdacht van
spionnage. De „Derniere Heure" verklaart,
dat hier sprake is van twee werklieden, die
werkten aan het fort Tancremont. Zij zou
den inlichtingen hebben verstrekt aan een
centrale, welke zetelt te Herbestal, nabij de
Duitsche grens.
ONLUSTEN IN BRITSCH-INDIE.
Tusschen Hindoes en Mohammedanen te
Poona in Britsch-Indië hebben gister ernsti
ge botsingen plaatsgehad. Van betrouwbare
zijde wordt vernomen, dat 85 personen wer
den gewond en in het ziekenhuis moesten
worden opgenomen, 12 van hen zijn ernstig
gekwetst.
Op de Daruwalla-brug in het centrum
van Poona zijn twee mitrailleurs opgesteld
en politie en militairen bewaken de Mos
keeën en Hindoe-bedehuizen. Twee Mos
keeën en vier Hindoe-tempels zijn in vlam
men opgegaan.
ALARMTOESTAND OPGEHEVEN.
De Spaansche ministerraad heeft in zijn
zitting van gisteren besloten, met het oog
op de verkiezing der compromissario's, die
a.s. Zondag plaats vindt, den alarmtoestand
en de preventieve censuur op de pers in het
geheele land op te heffen. De alarmtoestand
werd in Februari afgekondigd, kort voor de
regeering-Azana aan de macht kwam.
Uitgeweken socialisten teruggekeerd,
121 Spaansche socialisten die betrokken
geweest waren bij de October-revolutie en
in verband daarmede naar Rusland gevlucht
waren, zijn gisteravond in Madrid aangeko
men. Op het station, waar ook vertegen
woordigers van de stad en van de socialisti
sche organisaties ter verwelkoming aanwe
zig waren werd een optocht gevormd, welke
bij het stadhuis door den burgemeester Pe-
dro Rico werd begroet.
Handhaving, van den alarmtoestand.
De regeering heeft op het laatste oogen
blik haar gisteren genomen besluit den al
armtoestand en de censuur in het geheele
land op te heffen, met het oog op de a.s.
verkiezingen, gewijzigd. Zij heeft besloten,
ondanks de eischen van de pers, den uitzon
deringstoestand en derhalve ook de censuur
op de pers te handhaven. Het schijnt, dat
vooral minister-president Azana heeft aan
gedrongen op een terugkomen op het oor
spronkelijke besluit.
Overval op autobus.
Drie gewapende bandieten hebben bij
Barcelona een autobus aangehouden, waar
in zich 25 passagiers bevonden. Deze men
schen werden geplunderd en vervolgens ge
bonden aan den kant van den weg achter
gelaten.
De bandieten zijn er met de autobus van
door gegaan.
PREDIKANT GEARRESTEERD.
Hij had geprotesteerd tegen bedrog
bij rijksdagverkiezingen.
De Berlijnsche correspondent van de Pra-
ger Presse verneemt, dat in Scuttdorff in
Hannover een predikant is gearresteerd,
aangezien hij een schrijven gezonden had
aan den plaatselijken groepsleider der N.S,
D.A.P., waarin hij verklaarde, dat hij als
christelijk predikant het bij de rijksdagver
kiezingen gepleegde bedrog niet zonder pro
test voorbij kon laten gaan.
AANVALLERS VAN BLUM
VEROORDEELD.
Het gerecht te Parijs heeft de aanvallers
van Leon Blum, Courtois en Andurand, ver
oordeeld tot respectievelijk drie maanden
en veertien dagen gevangenisstraf.
Zooals bekend hebben zij de socialisten
leider Leon Blum, het kamerlid Monnet en
diens echtgenoote, mishandeld op den dag
van de begrafenis van het lid van de Action
Francaise, Jaques Bainville. Courtois en An
durand zijn beiden eveneens lid van de Ac
tion Francaise.
SCHADE DOOR EEN SNEEUWSTORM.
Nu de sneeuw door de hoogere tempera
tuur is gesmolten, is gebleken, hoe groote
schade in West-Duitschland door den
sneeuwstorm van 17 April is aangericht. Al
leen al in het spoorwegdistrict Wuppertal
zijn ongeveer 3000 telegraafpalen vernield
terwijl niet minder dan 4000 kilometer tele
graafdraad vernieuwd moet worden.
DE ONLUSTEN TE POONA.
Bij de botsingen, die gisteren in Britsch-
Indië tusschen Mohammedanen en Hindoes
hebben plaats gehad, zijn twee personen
gedood en 200 gewond. In de stad Poona is
politieversterking aangekomen, terwijl
voorts troependetachementen in de stad ge-
stationneerd zijn. Twee moskeeën en 4
Hindoe-tempels zijn door fanatici van de
beide godsdiensten verbrand.
HEVIGE BRAND IN KATOENVERVERIJ.
Uit Carlisle (Pennsylvanië) wordt gemeld,
dat tengevolge van een brand in een ka
toenververij een schade van 75.000 dollar
is aangericht. De brand ontstond, doordat
de behandeling van katoenen goederen in
deze onderneming bij een hooge tempera-
tuui geschiedt.
SPECULATIESCHANDAAL TE LONDEN.
Maandag zullen in het Engelsche Lager
huis door vertegenwoordigers van alle
partijen inlichtingen worden verzocht in
verband met een fraude-affaire, die in de
City en in de wandelgangen van het parle
ment groote beroering heeft gewekt.
Zooals men weet, voorzag de zoo juist in»
gediende begrooting in een belastingver-
hooging van 3 pence per pond sterling, en
in de invoering van een belasting op thee
van 2 pence per pond.
Thans is gebleken, dat even voor de In
diening van de begrooting een abnormaal
grooot aantal verzekeringen tegen deze
verhooging is afgesloten.
Men gaat thans na, hoe deze bizonder-
heden van de begrooting, waaromtrent zoo»
als gewoonlijk de grootste geheimhouding
is betracht, hebben kunnen uitlekken. De
Verzekerings Mij. Lloyds heeft reeds op»
dracht laten geven, lijsten te laten aan*
leggen met de namen van degenen, die zich
op het laatste oogenblik hebben laten
zekeren.
Afschuw van den oorlog da voov»
naams te drijfveer.
De verkeersvlieger Viruly publiceert In
de „Groene Amsterdammer" van deze week
de volgende brief, die hij aan minister-pre»
sident Colijn geschreven heeft:
Aan zijnen Excellentie den minister
van Staat, den minister van Defen
sie ad interim.
Excellentie!
In de Groene Amsterdammer van 19 Oc-
tober 1935 schreef ik een artikel „Boven de
oorlogsgedachte uit" naar aanleiding waar
van u mij door den commandant der lucht-
vaartafdeeling de vraag deed stellen of op
mij met het oog op de mij toegedachte oor
logsbestemming ten volle zou kunnen wor
den gerekend en mij werd opgedragen, mijn
zonder commentaar gevraagd bevestigend
standpunt in hetzelfde blad te publiceeren.
Ik heb er mij toen rekenschap van gegeven,
dat uwe Excellentie hiermede van mij vroeg
een openlijk getuigenis van bereidheid in
geval van oorlog een Nederlandsche belang
te dienen in strijd met een christelijk gebod
en een persoonlijk eergevoel, maar ik heb
deze bereidverklaring om in de huidige
oorlogsomstandigheden menschen te gaan
dooden, toch gegeven, op grond van een op
jongen leeftijd eenmaal gedane officierseed
en in de overweging dat iemand zich in
dezen tijd niet aan de ordegevende wetten
van zijn volksgemeenschap moest onttrek
ken.
Het is mij echter duidelijk geworden, dat
ik mij aan deze verklaring in feite niet zal
kunnen houden en dat juist in dezen tijd
het zwaarste het zwaarst moet wegen. Voor
den daad staande, zou ik toch nimmer een
nationaal belang hebben of kunnen dienen,
indien dit moest wezen door willekeurige,
niet schuldige menschen te gaan dooden,
met verloochening van een duidelijk chris
telijk beginsel, mijn belangrijkste levenser
varing en menschelijk eergevoel.
Daar uwe Excellentie mij destijds pu
blieke bekendmaking van mijn standpunt
heeft opgedragen, stel ik er prijs op in het
zelfde blad mede kennis te geven van het
feit, dat ik mij verplicht gevoel u bij deze
te verzoeken om ontslag als reserve-offi
cier-vlieger. Ik kan mij namelijk niet meer
beschikbaar stellen voor eenige bestemming
tot militaire oorlogswerkzaamheid, doch ik
verklaar mij bereid tot de uitvoering van
andere staatsdiensten als bedoeld in de des
betreffende wet van 13 Juli 1923.
A. VIRULY, Schiphol, 22 April.
DE „LEOPOLD MOTT" VAN SCHIPHOL
VERTROKKEN.
Vanochtend om half acht is de sportvlie
ger, de heer H. S. Heymans, met zijn toe
stel „Leopold Moth" in gezelschap van den
heer A. F. Postma, den instructeur van de
N. L. S., naar Caïro vertrokken.
Ondanks het vroege uur bestond voor het
vertrek tamelijk groote belangstelling.
De „Leopard Moth" maakt een
noodlanding.
De „Leopard Moth", het sportvliegtuig
PH-JUH van den heer H. S. Heymans, die
tezamen met den instructeur van de N.L.S.,
den heer A. F. Postmaa, vanmorgen om half
acht van Schiphol voor een vlucht naar
Caïro is vertrokken, heeft na nog geen half
uur vliegen, vanwege de mist een nood
landing moeten maken, op een stuk bouw
land van den heer J. Schaberg .gelegen in
den polder „Lange Bakkersood", vroeger
gelegen onder Pernis, thans onder Rotter
dam.
Bij deze noodlanding werd de schroef van
het toestel licht beschadgd. Personeel van
Waalhaven was spoedig aanwezig met het
vliegtuig van een nieuwe schroef te voor
