DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Addis Abeba door benden geplunderd
L
Kerken en paleizen in brand gestoken.
De Negus vlucht naar Djibouti.
Ho. 105
Maandag 4 Mei 1936
Einde van den oorlog
Italiaansche
opmarsch.
Vreemdelingen gedood door
de roovers.
Van Zaterdag op Zondag.
138e Jaargang
Zondagavond.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—
franco door het geheele Ryk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTEN TIEN i
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. kh\k.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Zondag 3 Mei.
Het jongste week-end heeft be
langrijke beslissingen gebracht in den
oorlog tusschen Italië en Abessinië en
hoewel wij op dit oogenblik nog
slechts de berichten van Zondag tot
Zondagmiddag 5 uur in ons bezit
hebben, kunnen wij met vrij groote
zekerheid constateeren, dat de oorlog
definitief door Italië is gewonnen.
Al beteekent dit niet, dat de vijan
delijkheden nu ook geëindigd zijn!
Verre van dat. Het is meer waar
schijnlijk, dat nog heel lang Italië een
sterke troepenmacht in Abessinië moet
houden, omdat ongeordende benden
het land nog geruimen tijd onveilig
zullen maken en omdat er nog steeds
kans is op een zoogenaamden guerilla-
oorlog.
Reeds in het laatst van de vorige week
werd de val van Addis Abeba gemeld,
maar toen bleek het bericht wel wat voor
barig en werd het ook door Rome tegen
gesproken. Toch schijnt men in Italië ge
hoopt te hebben op verovering der stad
voor den Zondag, want uit tal van berich
ten blijkt, dat de Italiaansche bevolking
den heelen Zaterdag met spanning zat te
wachten op den val van Addis Abeba. Dat
dit niet geschiedde, werd niet veroorzaakt
door den tegenstander, maar door gebrek
aan goede wegen.
Want van verdediging van de hoofdstuk
was geen sprake meer. De Negus heeft
daar geen kans toe gezien, omdat zijn krij
gers wanhopig bleken en niet meer ge
hoorzaamden. Integendeel: het bleek zelfs,
dat de Abessiniërs de Italianen behulpzaam
waren met het aanleggen en verbeteren
van wegen!
Op die manier is de strijd wel hopeloos-
In de hoofdstad werd het de laatste da
gen steeds meer critiek. De vreemdelingen
zochten en vonden hulp bij de buitenland-
sche ambassades en vooral op het terrein
der Engelsche ambasade, dat bovendien in
goed verdedigbaren vorm was gebracht,
vonden duizenden een toevluchtsoord.
Toen kwam onder hoogspanning de
Zaterdag. En met deze laatsten weekdag
de vlucht van de Abessinische regeering
en den Negus. En vanaf dat oogenblik is
de stad vrij gegeven, niet direct nog voor
de Italianen die nog steeds op vrij
grooten afstand legerden maar van de
bar.dieten.
En zoo kan het gebeuren, dat de Abes
siniërs hun eigen stad plunderden, het kei
zerlijk paleis van hun vorst vernielden en
eenige uren angst en vrees verwekten bij
de bevolking.
Dat zal duren tot het oogenblik, dat de
Italianen bezit nemen van Addis Abeba.
Dan is het uit met plunderen en moorden,
dan wordt de orde hersteld, dan kan men
weer rustig ademhalen. «jj:»
En met de in bezitneming van Addis
Abeba is de eigenlijke oorlog feitelijk voor
bij, vooral ook, omdat de Negus ver r°
is en thans op een Britschen oorlogsbodem
op de zee dobbert.
Het hoofdkwartier va het j n°°rdel£k
Italiaansche leger in Abessinië deelt me
dat de gemotoriserde koionne, die langs
het zigzag opklimmende pad van e
maberpas opklimt, zich Vrijdag den w g
versperd zag door een instorting, we
was veroorzaakt door het slechte wer.
Het herstel van den weg nam verschei
dene uren in beslag, de manschappen v
de genie en de overige wapens werkten
samen om de moeilijkheden van het te -
reir. op te ruimen.
Zaterdag kon de colonne verder opruk-
ken.
De bevolking werkte met de Italiaan
sche soldaten samen om de wegen weer
begaanbaar te maken, welke op last van
den Negus waren vernield om den door
tocht van het Italiaansche leger te bemoei
lijken.
Deze houding van de bevolking toont,
volgens de Italianen, dat het Rijk, dat de
opvolgers van Menelik hebben opgebouwd,
zijn einde nadert.
De Negus verlaat Addis Abeba.
Sir Sidney Barton, de Britsche ge
zant te Addis Abeba heeft aan het
Foreign Office geseind, dat de Negus
en zijn familie Zondagochtend de
hoofdstad hebben verlaten.
Negus Negesti
Zij zijn met den trein naar Djiboeti
vertrokken.
Verder deelt Sir Sidney mede, dat
reeds ongeregeldheden hebben plaats
gehad in Addis Abeba. Bandieten zijn
aan het plunderen geslagen en op
verscheidene plaatsen hoort men
schieten.
De buitenlanders, in de hoofdstad,
hebben hun toevlucht gezocht op de
legatie, voornamelijk de Britsche.
Het detachement Sikhs, dat hier de
wacht vormt, heeft een verdedigings
positie ingenomen.
Voor zoover tot nu toe werd gemeld,
zijn onder de vreemdelingen nog geen
slachtoffers gevallen.
Het keizerlijk paleis geplunderd.
Volgens een Zaterdagmiddag te Parijs
uit Addis Abeba ontvangen telegram, zou
het keizerlijk paleis geplunderd zijn.
In hetzelfde telegram wordt bevestigd,
dat de Negus zich op het laatste oogenblik
bij de keizerin en de leden van de keizer
lijke familie heeft gevoegd, die per speci-
alen trein van Addis Abeba naar Djiboeti
zijn vertrokken.
De Keizerin
In Addis Abeba hebben zich tooneelen
van groote wanorde afgespeeld, terwijl
zich bovendien gevallen van plundering
hebben voorgedaan.
De toestand te Addis Abeba.
Volgens de laatste berichten, die uit
Addis Abeba ontvangen zijn, is bijna de
geheele buitenlandsche bevolking in ie
verschillende legaties ondergebracht en
wat de veiligheid der buitenlanders be
treft, was de toestand Zaterdagavond be
vredigend. Tot dusver is onder de buiten
landers niemand gedood of gewond. De
wanorde en plunderingen in de hoofdstad
duren echter voort. Er is nog geen enkel
bericht ontvangen van de komst der Ita
liaansche troepen.
De reis van den Negus.
In officieele kringen kon men niets te
weten komen omtrent de uiteindelijke be
stemming van den keizer. In Abessinische
kringen te Londen geloofde men, dat de
keizer den trein nog op Abessinisch grond
gebied zou verlaten, doch in Britsche krin
gen was men van meening, dat hij naar
Djiboeti zou gaan.
Het bericht, dat de keizer met een
Britsch schip naar Palestina zou gaan,
werd noch bevestigd, noch tegengesproken.
Wat de positie van den keizer betreft,
indien deze Abessinië verlaat, doet men
opmerken, dat hij de jure keizer blijft, of
schoon niet meer de facto regeerende. Men
neemt aan, dat hij op vreemd grondgebied
zal worden behandeld met alle onder
scheiding, aan zijn rang en positie als
opperbevelhebber der Abessinische legers
verschuldigd.
Regeering verlaat Addis Abeba
eveneens.
Volgens de jongste berichten, die te Pa
rijs zijn binnen gekomen, zijn de leden der
Abessinische refgeering Zaterdag van
Addis Abeba vertrokken en hebben zy de
keizerlijke archieven in een automobiel
medegenomen. Zij zijn in westelijke rich
ting vertrokken.
Addis Abeba staat in brand.
De Amerikaansche gezant te Addis
Abeba, Cornelius Venengert, heeft aan
zijn departement van staat geseind,
dgt het centrum van Addis Abeba in
brand staat.
Addis Abeba in handen van
plunderaars.
In het telegram van den Amerikaanschen
gezant te Addis Abeba wordt verder me
degedeeld, dat de stad in handen van een
opstandige menigte is. Er wordt overal op
groote schaal geplunderd. Voortdurend
weerklinken schoten. De Amerikaansche
legatie is door verscheidene kogels ge
troffen.
Dooden en gewonden.
De Amerikaansche gezant te Addis Abe
ba seint, dat in de straten der Abessinische
hoofdstad verscheidene dooden zijn geval
len, terwijl vele menschen gewond zijn.
Een Amerikaansch correspondent en zijn
tolk werden door zwaardhouwen gewond,
toen zij met hun auto door het gepeupel
reden.
De wanorde te Addis Abeba.
Volgens de telegrammen van den Ame
rikaanschen gezant is de plundering te
Addis Abeba Zaterdagnacht begonnen, na
dat de regeering de stad had verlaten. De
muiters hebben zich blijkbaar meester ge
maakt van de geweren en de munitie, die
door politie en soldaten waren tchterge-
laten. De groote zender te Addis Abeba
staat in brand.
De Negus te Djibouti.
De Negus is Zondag in Djibouti aan
gekomen.
Volgens in Londen ontvangen in
lichtingen, zouden de Italiaansche
troepen Zondag Addis Abeba kunnen
binnen trekken.
Geruchten rondom den Negus.
In welingelichte kringen weet men niets
af van het bericht, volgens hetwelk de
trein, met bagage, voorafgaande aan die
waarin zich de Negus en zijn familie be
vond, door Italiaansche vliegtuigen zou
zijn gebombardeerd.
Uit Djibouti wordt gemeld, dat naar
men verwacht, de Negus en zijn familie
zich zullen inschepen aan boord van een
Britschen onderzeeër, die hem naar een
nog niet aangeduide bestemming zal bren
gen. In officieele kringen te Londen was 't
niet mogelijk van dit bericht een bevesti
ging of ontkenning te verkrijgen.
Wel deelde de Britsche admiraliteit
mede, dat de torpedojager „Diana" in Dji
bouti is aangekomen, „teneinde in geval
van nood als verbindingsmiddel dienst te
doen."
De Fransche pers over den toestand.
Nu de Negus het land verlaten heeft,
geven alle Parijsche bladen als hun mee
ning te kennen, dat de tegenstand der
Abessiniërs verdwenen is en dat het einde
van den oorlog in zicht is. Hoe men de
daad van den Negus ook kwalificeert, zegt
de „Petit Parisien", hij staat gelijk met een
abdicatie „De Facto".
De Italiaansche troepen hebben nog
slechts gedemoraliseerde benden voor zich,
zonder leider, zonder samenhang, men kan
derhalve rustig zeggen, dat Badoglio zijn
taak met succes heeft volbracht.
Badoglio
In sommige Romeinsche kringen is men
ervan overtuigd, dat Badoglio een ontwerp
heeft opgesteld, waaraan de zoon van den
Negus in principe zijn goedkeuring heeft
gehecht en dat zou neerkomen op een
Italiaansch protectoraat over Abessinië,
met behoud van een theoretische regee
ring onder den kroonprins.
De „Populaire" schrijft, dat de oorlog
anders had kunnen afloopen en zelfs niet
had kunnen beginnen.
Indien Frankrijk en Engeland verleden
jaar gemeenschappelijk waren opgetreden,
zou de Duce den vrede bewaard hebben.
Indien de onderteekenaars van 't volken
bondspact, dit by het begin der Italiaan
sche vijandelijkhden hadden toegepast, zou
Mussolini van zijn plannen hebben afge
zien. Thans vragen degenen, die den Vol
kenbond verhinderd heben in het vervul
len van zijn zending zich af, wat er zal
worden van Genève en van de collectieve
veiligheid.
De berichten uit Abessinië zijn van
middag en vanavond in zeer grooten ge
tale binnengekomen. Uit alles blijkt wel,
hoe volkomen de nederlaag is voor de
Abessiniërs.
Hoewel verschillende berichten over
den oorlog en over de politieke kwestie
natuurlijk van belang zijn, domineeren
twee punten: de vlucht van den negus en
de situatie in en om Addis Abeba.
Wij meenen niet beter te kunnen doen,
dan hier de berichten in volgorde van
aankomst door te geven.
De negus aan boord van En-
gelsch oorlogsschip?
De negus is Zondagmiddag te 14.10
met zijn gezin te Djibouti aangeko
men. Hij weigerde een verklaring af
te leggen. Hij heeft zich met zijn ge
volg aan boord van een Engelsch
oorlogsschip begeven.
Alvorens de inscheping van den negus
bekend was geworden, achtte men het in
Britsche kringen niet uitgesloten, dat de
Britsche torpedojager „Diana" in Dji
bouti was aangekomen, om den negus en
zijn gevolg naar Palestina te vervoeren.
De „Diana" is een vaartuig van 1400
ton en behoort tot het achtste flottielje
eskader uit de Chineesche wateren, thans
in Aden gestationneerd.
Bovenstaande twee telegrammen
worden tegengesproken door het
volgende, dat een uur later bin
nenkwam:
De negus en de andere leden der
keizerlijke familie zullen zich Maan
dagochtend inschepen aan boord van
den Engelschen torpedojager 549.
Het reisdoel is niet bekend gemaakt.
Men gelooft, dat het schip allereerst
naar Aden zal vertrekken.
De aankomst te Djibouti.
Verscheidene autoriteiten in uniform
te Djibouti wachtten Zondag de aankomst
van den trein uit Addis Abeba af. Een
compagnie Senegaleezen vormde een
eerewacht. Als gevolg van de verstikken
de hitte was de belangstelling van de
zijde der bevolking betrekkelijk gering.
Eenige minuten na 14 uur reed de trein
het station binnen. De keizerin stapte het
eerst uit, gevolgd door den keizer, die
blootshoofds was, en den kroonprins. De
negus weigerde een verklaring af te leg
gen en verzocht den Franschen autoritei
ten persoonlijk de journalisten afzijdig te
houden.
In door den gouverneur van Djibouti
ter beschikking gestelde auto's reed het
gezelschap vervolgens naar het paleis van
den gouverneur tusschen een dubbele
haag tirailleurs. Met den trein waren te
vens ongeveer 30 Abessinische hove
lingen aangekomen, alsmede ras Kassa,
de minister van buitenlandsche zaken, de
kleine prins Makonnen en de prinsessen.
De negus zag er vermoeid uit en scheen
magerder te zijn geworden. De keizerlijke
familie werd door de menigte met respect
begroet.
Behoudens tegenbericht zouden zij den
nacht in het paleis van den gouverneur
doorbrengen en Maandag met de Engel
sche torpedoboot 549 vertrekken, ver
moedelijk eerst naar Aden en naar men
denkt vervolgens naar Engeland.
Bevestigd wordt, dat alle leden der re
geering en hovelingen den negus verge
zellen.
De chaos in Addis Abeba.
Volgens Zaterdagnacht aan de Quai
d'Orsay te Parijs ontvangen telegrammen
duurden de onlusten en plunderingen den
geheelen dag voort. Het keizerlijk paleis
en de handelswijk staan in brand. In de
straten wordt geschoten en overal ziet
men gewonden liggen. Deze onlusten zijn
te wijten aan de soldaten die naar de
hoofdstad terugvloeien, aan benden die
door den Italiaanschen opmarsch worden
voortgedreven, en aan duistere elemen
ten. De nacht op den Zondag is betrekke
lijk kalm verloopen. Heden ontbrandde
de strijd in verschillende deelen der stad
opnieuw. Het centrum van Addis Abeba
is volkomen leeggeplunderd, afgebroken
en verbrand.
Een Amerikaansche vrouw gedood.
De Amerikaansche gezant te Addis
Abeba heeft geseind naar het departement
van buitenlandsche zaken te Washington,
dat de Amerikaansche mevrouw Stadin
uit Lomalinda in Californië, tijdens een
vuurgevecht in de hoofdstad door een
verdwaalden kogel is getroffen en ge
dood. Zij is de echtgenoote van dr. Sta
din, behoorende tot de zending der Ze
vende Dags Adventisten. Dr. Bergman,
van dezelfde zending, zal trachten het
lijk te balsemen, totdat het begraven kan
worden.
Op zoek naar Europeanen.
Het Duitsche gezantschap heeft twee
patrouilles op vrachtauto's door de straten
van de brandende stad laten rijden om
achtergebleven Europeanen te Zoeken.
Men werkte samen met een dergelijke
patrouille van de Engelsche legatie en'een
aantal Europeanen konden in veiligheid
worden gebracht.
Onder de dooden zijn ook eenige Zwe
den Grieken en Franschen.
Belangrijke verklaring van
Mussolini verwacht.
De zitting van de Italiaansche Kamer,
die vandaag zal plaats vinden en waarop
de afgevaardigden in de fascistische uni
form zullen verschijnen, zal per radio
worden uitgezonden. Hierin zit men een
bevestiging van de verwachting, dat Mus
solini belangrijke verklaringen zal afleg
gen. Vandaag zijn op alle belangrijke pun
ten in de hoofdstad luidsprekers geplaatst
om de verzamelde fascisten in de gelegen
heid te stellen de woorden van den duce
aan te hooren.
Noord-Italiaansche bladen over
het vertrek van den negus.
Het vertrek van Haile Selassie uit Ad
dis Abeba naar Djibouti wordt door de
Noord-Italiaansche bladen voorgesteld
als het einde van den Abessinischen veld
tocht.
Uitvoerig wordt melding gemaakt van
de oproeren, de verbreking van alle tele
fonische en telegrafische verbindeng met
Addis Abeba, etc.
De negus, zoo schrijft de Gazette Del
Popoio, in Turijn, krijgt wegens zijn hou
ding tegenover Italië het lot, dat hij ver
dient. De oorlog is ten einde. Er kunnen
zich nog wel strijdoperaties ontwikkelen
uit den tegenstand van de rechtervleugel
Ras Nassiboe
van den legergroep van ras Nassiboe of
uit een verdedigingspoging voor de poor
ten van Addis Abeba, maar de oorlog is
toch geëindigd met de volledige overwin
ning van Italië en den volledigen neder
laag van Abessinië. Daar moeten allen
nota van nemen. Een herleving van en
oorlog in Abessinië zal niet mogelijk zijn,
daar Italië het land zal ontwapenen en in