LANDBOUW EN MAATSCHAPPIJ.
Die NACHT-HOEST
zal ophouden!
akker's Abdijsiroop
het beproefde hoest-geneesmiddel I
'fooMHciaat 'flieuws
HEILOO
OUDE NIEDORP
NOORDSCHARWOUDE
LANGENDIJK
ZUIDSCHARWOUDE
BERGEN
EGMOND BINNEN
Openbare vergadering van het Gewest
Noordholland van den Nationalen
Bond Landbouw en Maatschappij
Nauwelijks hebt Ge U ter ruste begeven,
of die kwellende nachthoest begint weer I
Neem daarvoor nu de vanouds beproefde
Akker's Abdijsiroop, welke door een nieuwe
toevoeging van Apotheker Dumont thans
nog sneller en nóg krachtiger werkt.
Begin vandaag nog en vannacht reeds zult
Ge rustig kunnen slapen door de bekende
Verlaagde prijzen i f 0.75, f 1.25, f 2.- per flacon.
ZOUTGEHALTE IJSELMEER DAALT
SNEL.
Water thans behalve voor men-
schelijk drinkwater als zoet te
beschouwen.
In het jongste driemaandelyksch bericht
van de Zuiderzeewerken lezen wy\ dat het
zoutgehalte in den laatsten tijd sterk is ge
daald. Was het omstreeks 20 December
1935 nog 535 m.g. chloor per liter, in eind
Februari werd 390 m.g. per liter gevonden.
Thans is het gehalte zoo laag, dat voor ge
bruik anders dan voor menschelyk
drinkwater in landbouw- en veeteeltge-
bieden het IJselmeerwater als zoet mag
worden beschouwd.
ANNIE VAN RIEMSDIJK OVERLEDEN.
In den ouderdom van 55 jaar is in de
Boerhaavekliniek te Amsterdam overleden
mevrouw Annie van RiensmdykAltona, de
vrouw van den Veluwschen boerenzanger
Jan van Riemsdijk. De overledene bege
leidde haar echtgenoot bij zyn .voordrach
ten op de piano.
FELLE BOSCHBRAND TE UCHELEN.
Gistermiddag omstreeks 3 uur werd brand
ontdekt in het „Willemsbosch" te Uchelen
by Apeldoorn.
Het vuur vond gretig voedsel in de denne-
bosschen, behoorende aan den heer Witte-
veen te Apeldoorn. De boschbrandweer
onder leiding van den opperhoutvester jhr.
van Suchtelen van de Haare bestreed den
brand, welke door een straffen oostenwind
zich snel uitbreidde. Ook de brandweren
van Apeldoorn, Beekbergen en Uchelen
verleenden assistentie.
Door de groote hitte smolt een kabel van
de bovengrondsche hoogspanning, waardoor
kortsluiting ontstond.
Door het krachtig ingrijpen van de onder
scheiden brandweren kon het vuur tenslotte
na ongeveer 11/2 uur bedwongen worden.
Vele H.A. dennebosch zijn door den brand
vernietigd. Naar de oorzaak tast men nog in
het duister.
UITVOERING DER VLEESCH-
KEURINGSWET.
Verplicht gebruik van destructor
wederom drie jaar uitgesteld.
Blijkens het in Stsbl. 852 afgekondigd
Kon. Besl., is de verplichting voor de ver
schillende gemeenten, tot het onbruikbaar
maken van vleesch en vleeschwaren, door
behandeling in een destructor, welke van
kracht zou worden op 1 Juni 1936, thans
weer uitgesteld tot 1 Juni1939.
Toen op 23 Juni 1920 de bestuursmaat
regel werd afgekondigd inzake onbruikbaar
maken van vleesch en vleeschwaren met
behulp van een destructor, werd tegelijker
tijd bepaald, dat de minister aan de ge
meenten voor ten hoogste 5 jaren ontheffing
van dat voorschrift kon verleenen. Sinds
dien zijn herhaaldelijk besluiten versche
nen tot verschuiving van den datum, waar
op alle gemeenten tot aansluiting by een
destructor verplicht zouden worden. Ten
slotte werd het Kon. Besl. van 13 April
1933 afgekondigd, waarbij werd bepaald,
dat op 1 Juni 1936 de gemeenten definitief
bij een destructor aangesloten zouden moe
ten zijn.
Intusschen werden hier en daar Woer
den, Purmerend, en andere plaatsen
destructors opgericht, waarbij tal van ge
meenten zich aansloten. Op verschillende
gemeentehuizen ten plattelande werden
voor voor de belanghebbenden lezingen ge
houden over de noodzakelijkheid van on
bruikbaar maken van vleesch door middel
van een destructor (vooral de bodemont-
ontreiniging bij het begraven van cadavcrs
speelde een zeer groote rol), en zoo gingen
vele gemeenten zij het dan ook noodge
dwongen over tot den destructor-maat
regel, welke echter alweer nieuwe lasten op
de schouders dier gemeenten legde. Men
deed zulks echter, omdat briefwisseling met
het betrokken Departement had geleerd,
dat de datum van 1 Juni 1936 als uiterste
termijn beschouwd moest worden.
Uit het thans verschenen Stsbl. blykt
echter, dat de betrokken destructor-maat
regel wederom voor 3 jaren is uitgesteld.
Naar ons bij onderzoek bleek, werd hiertoe
overgegaan, in verband met den hoogst on-
gunstigen toestand der gemeentefin ancien
m tal van groote en kleine gemeenten. Ons
kwam reeds ter oore, dat sommige platte
landsgemeenten wier budget door aanslui
ting bij den destructor belangrijk verzwaard
wordt, na het afkondigen van het bovenbe
doeld besluit, trachten zullen, zich van de
getroffen overeenkomst inzake den destruc
tor, los te maken.
WEDER TOLHEFFING OP DE
IJPONTEN.
Ook West-Friesland gedupeerd.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
met slechts 8 stemmen tegen besloten we
derom tot tariefheffing op de IJponten over
te gaan.
Deze tarieven zullen luiden als volgt:
Voor groote voertuigen, als personenauto's,
paardenwagens, trailers, etc., een kwartje
per vaart.
Voor Amsterdammers kan dit veergeld
op een dubbeltje teruggebracht worden,
mits ieder der betrokkenen zich een legiti-
matiekaart aanschaft, die elk jaar opnieuw
2.50 kost.
De bewoners van Amsterdam-Noord (als
mede de leiders van te A'dam gevestigde
bedrijven, kunnen voor het pontverkeer een
abonnement krijgen, gesteld op f 15 per jaar
of 4 per kwartaal.
Voor de kleine voertuigen (handkarren,
motorcarriers, driewielers, etc.) zal 5 cent
per overvaart geheven worden (abonnemen
ten zijn voor deze categorie verkrijgbaar te
gen den prys van 7.50 per jaar of 2 per
maand.
Wielrijders en voetgangers blijven buiten
de heffing.
Ook West-Friesland wordt hierdoor ern
stig gedupeerd; mogelijk valt er door een
scherpe en snelle actie by Ged. Staten nog
iets te bereiken, doch groot lijkt ons deze
kans niet.
Bekeuringen,
De rijkspolitie had Zondagnacht een
goede vangst. Een zekere A., diè voor het
eerst stekken had gezet en ook had gevan
gen, liep in den val. Hy kreeg drie bekeu
ringen en wel rijden zonder licht, vervoer
van verboden vischtuig en vervoer van
visch in een tijd, dat het seizoen gesloten is.
Waarschuwing,
De gemeentepolitie is Maandag begon
nen om te waarschuwen tegen hen, die zon
der vergunning van B. en W. een stand
plaats innemen met een ijswagen.
Bond voor Staatspensionneering
Hier had een vergadering plaats van de
afd. Oude Niedorp van den Bond voor
Staatspensionneering.
Tot afgevaardigde naar de gewestelijke
vergadering te Schagen werden benoemd de
heeren Klaver en Helleman, die vrij man
daat verkregen.
Naar het congres te Amsterdam zullen
wegens financieele redenen geen afgevaar
digden worden gezonden.
Uit het financieel overzicht bleek, dat de
kasstand onvreanderd is gebleven. De op
voering van het tooneelstuk „Het licht in
den nacht" leverde een klein nadeelig saldo,
dat door de vereeniging voor hare rekening
werd genomen.
By de rondvraag kwam ter sprake het
plegen van overleg tusschen den Bond voor
Staatspensionneering en de Vereeniging
Plaatselijk Belang. Besloten werd een ge-
comb. bestuursvergadering te houden.
Hierna sluiting.
Vergadering A. N. G. O. B.
De afdeeling Langendijk van den al-
gem. Ned. geheelonth. bond vargaderde ten
huize van den heer J. Meeldijk.
Met de sterrit van 14 Juni zullen uit
Noordholland 200300 personen meegaan
naar Beekbergen.
1000 manifesten „Wij allen" zullen be
steld worden voor de verspreiding.
De propaganda-avond met Daan Pool
werd vastgesteld. Ook de propaganda voor
de Blauwe Week werd geregeld.
R.-K. Blindenbond.
Vanwege den r. k. blindenbond werd
Dinsdag een propaganda-tournee gehou
den in deze gemeente.
's Middags werd in „de Burg" een kin
dervoorstelling gegeven, terwijl 's avonds
voor ouderen een bijeenkomst werd gehou
den, n.1. vertooning van een blindenfilm,
welke toegelicht werd door een blinde.
Voor een en ander was veel belangstel
ling.
Een onderscheiding.
Wegens opheffing van het Nationaal
Crisis-comité is aan 't dagelyksch bestuur
van het plaatselijk crisiscomité n.1. de hee
ren J. Ootjers, voorzitter; Ir. G. Reinders,
secretaris en P. Duyves penningmeester, 'n
medaille uitgereikt door den burgemeester
dezer gemeente, namens het Nationaal-co-
mité als een bewijs van waardeering voor
wat dor het plaatselijk comité gedaan is.
Naar wij vernemen blijft het plaatselijk
comité in anderen vorm voort werken.
Naar het Bio-vacantie-oord.
Naar wij vernemen, is alhier bericht
ontvangen, dat drie kinderen van den
Langendijk kunnen worden uitgezonden
naar het Bio-vacantie-oord.
Aan komen vliegen.
Alhier is bij den heer H. Dirks een
postduif komen aanvliegen met een gum
mi-ring aan de poot, waarop de nummers
162 en 721 zijn aangebracht.
De Red Head-band in de Rustende
Jager.
De directie van de Rustende Jager te
Bergen is er met veel moeite en opofferin
gen in geslaagde de bekende Show, concert
Tango en Jaszband Red Head te engagee-
ren. Genoemde band bestaat uit 10 perso
nen en oogstte reeds veel successen in de
jSfeden van Duitschland, Zweden en
aa Zlj 1S daar steeds de groote
«den!? geKeCSt Wy kunne" ieder aan
raden deze band eens te gaan hooren.
Openbare verkooping.
Dinsdagmorgen werd ten overstaan van
notaris Verkade publiek verkocht een
woonhuis met schuur en erf, groot 4 A.
20 c.A. staande te Rinnegorm, tegenover de
r. k. kerk, en eigendom van de Erven J.
Eeltink.
Het perceel werd in bod gebracht op
1300 door den heer D. Tromp te Egmond-
binnen, daarna afgeslagen en niet gemijnd,
zoodat de heer D. Tromp eigenaar werd.
Deze vergadering werd hedenmorgen in
de lang niet gevulde zaal van 't Gulden
Vlies geopend door den heer A. B r e u r e,
van Haarlemmermeer, met een woord van
welkom tot de aanwezigen, speciaal den
spreker prof. van Vuuren, ir. de Vries,
zuivelconsulent, en den heer Brakman.
Gaarne had spr. meerdere belangstellen
den gezien.
Sinds de vorige vergadering, een paar
maanden gelegen gehouden, is er nog niets
gedaan om het platteland recht te doen.
De werkzaamheid der bevolking wordt
beloond met slechts 70 der vooroorlog-
sche prijzen; de stedelijke bevolking ge
niet zeker 150 van haar loon van voor
den oorlog. En nog steeds wordt door de
regeering het inkomen van de plattelan
ders verminderd, gezien de verlaging van
de richtprijzen.
De samenwerking met de H. M. v. L. is
zeer wel mogelijk, zooals een bespreking
aantoonde, maar het hoofdbestuur dier
organisatie was er in meerderheid tegen
en verdoezelde alzoo de groote beginselen
van Landbouw en Maatschappij, welke
bond strijdt voor een belooning voor den
boerenarbeid op dezelfde wijze als anderer
werk.
Met een voorbeeld van de salarissen van
polderambtenaren meende spr. te mogen
zeggen, dat aan de boeren onrecht wordt
gedaan. Dit kan veranderen, mits ook
Noordholland éénparig achter den heer
Smid gaat staan in den bond L. en M. De
strijd, dien wij moeten voeren, is een strijd
op politiek terrein.
Het is de plicht der boeren onze gelede
ren te versterken; door achter te blijven
verzwaart men den strijd onzer kinderen.
Jaarverslag.
In zyn jaarverslag beperkte de secre
taris zich tot het geven van een over
zicht van hetgeen de Bond deed sinds de
vergadering te Purmerend. Hij sprak
daarin van ijverige propaganda, die het
stichten van verschillende afdeelingen
tengevolge had, terwijl er ook jeugd
organisaties werden opgericht. Leedwezen
werd uitgesproken over het negatieve
resultaat der besprekingen met de H. M.
v. L. inzake samenwerking.
De penningmeester deelde mede,
dat er op 1 Jan. j.1. een kas van ruim 14
was. De afdracht per lid is 50 ct. per jaar,
waarvan de helft ten deel valt aan het
hoofdbestuur. De prov. vereeniging ge
bruikt de andere helft voor propaganda.
Hierna hield prof. L. v a n V u u r e n uit
Utrecht zijn rede over
De sociale gerechtigheid en de
strijd der boeren.
Hoewel hy de uitnoodiging op prijs stel
de om nogmaals te spreken voor „Land
bouw en Maatschappij", meende spr .toch,
dat er eenige moed toe behoorde die uit
noodiging te aanvaarden omdat hy na
zyn te Assen in Sept. 1934 gehouden,
weinig nieuws meer te zeggen had.
Wanneer ik dan toch besloten heb deze
spreekbeurt te vervullen, dan was dat om
dat de beginselen, die toen door mij ont
wikkeld werden niet genoeg herhaald
kunnen worden.
Een der belangrijkste gevolgtrekkingen
uit die beginselen was n.1. dat geen volk,
noch een volksgroep, en zeker niet de
agrarische groep ,ooit is ondergegaan door
druk „van buiten", dit kan alleen geschie
den door het verlies van het vertrouwen
in eigen kracht.
Tot het handhaven van dat vertrouwen
in eigen kracht, gegrond op de onwrikbare
overtuiging, dat de gerechtigheid van
Uwen strijd, mits gestreden met open oog
voor erkenning van de nooden van an
dere groepen, de overwinning brengen
moet, daartoe wilde spr. opwekken.
Er is reden tot blijdschap veel meer dan
tot zwaarmoedigheid. Wat kan onze sa
menleving eraan hebben, indien wij allen
tesamen hokken om te betuigen, dat de
spanningen zoo hoog gestegen zijn, dat er
slechts plaats is voor moedeloosheid, wan
hoop en radeloosheid, wanneer wij niet de
waarheid beseffen dat deze spanningen in-
haerent zijn aan het aardsche leven, ja
den zin daarvan vormen! Zonder deze
spanningen ware het aardsche leven zin
loos.
Ieder die U tracht wijs te maken, dat
hij een systeem heeft uitgevonden waarbij
die spanningen voor goed tot het verleden
zullen behooren, miskent de beteekenis
dier spanningen, zoowel in materieelen
zin ,als in hare diepe zedelijke en cultu-
reele waarden.
In korte trekken ging spr. in een alge-
meene inleiding na, hoe en waarom de
spanningen reeds vóór den wereldoorlog
zoo hoog gestegen waren, dat zij noodzake
lijk leiden moesten tot een vastloopen van
het welvaartsstreven des menschen. In
hoofdzaak door de miskenning van de be
langrijke taak die door de groep van de
primaire productie (waarmede spr. be
doelde de agrarische groep) te vervullen
heeft. Een lichtzijde hiervan is daarin ge
legen, dat juist door deze miskenning ook
de welvaart in de groep van de secundaire
productie (de groote industrieele centra)
zoó diep gezonken is, dat de erkenning van
de gemaakte fout niet verre meer kan
zyn.
ook iedere „verheid, 8ep".ÏÏV"v"^
een klein land als Nederland klemt dTt te
meer. Spr. wekte op in dat licht de maat
regelen van onze overheid te zien. Zij kan
slechts slagen, wanneer door volledig be
grijpen van elkanders nooden, allen be
reid zyn tot samenwerking, die onafwijs'
baar offers eischt.
Teekenen die wijzen op juistere be
grippen ten aanzien van de ethische
grondslagen van de productie.
Nu stemde het hem tot bijzondere blijd
schap, dat hij de gelegenheid had erop te
mogen wijzen, dat er inderdaad teekenen
zijn van een groeiend besef van de sociale
gerechtigheid, als eenige aanvaardbare
grondslag van het welvaartsstreven. Met
ongemeen scherp sarcasme heeft Charley
Chaplin in de film „Moderne Tijden" blijk
baar met een open oog voor de lijdende
menschheid, geteekend, hoe de mechani
seering geleid heeft tot een volkomen op
den achtergrond dringen van iedere zede
lijke waarde in het gemechaniseerde pro'
ductieproces.
Allerwege is het besef groeiende, dat
slechts een innige samenwerking tusschen
beide vormen der productie de oplossing
kan brengen. Moeizaam is de strijd naar
omhoog, maar hij is er.
Het tweede teeken, dat heen wyst naar
juiste opvattingen ten aanzien van de
sociale gerechtigheid, is gelegen in de rede
van prof. mr. F. de Vries, uitgesproken op
den verjaardag van de handelshoogeschool
te Rotterdam op 15 November 1935. Hij
stelde daar de vraag of een inkomensop-
bouw, die tot stand gekomen is door het
stelsel van de „vrye prijsvorming" en den
„vryen ruil", of de mate van ongelijkheid
die daarvan noodzakelijk 't gevolg is, wel
gerechtvaardigd geacht kunnen worden.
Hij vult dit aan met de probleemstelling:
hoe waardeer en wij de resultaten, Waartoe
een samenleving leidt, waarin de onder
linge verhoudingen en het wel en wee der
menschen enkel door „vrije prijsvorming"
geregeerd worden? Zijn de resultaten
daarvan ethisch aanvaardbaar? is een har
monische samenleving op die wijze wel
mogelyk? Zijn ze vereenigbaar met de
doeleinden, die de samenleving, de staat
zich gesteld heeft?
Deze woorden vervullen ons met groote
blijdschap ,zei spr., daarin vermeen ik een
duidelijk teeken te mogen zien van het
groeiende besef der fouten die tot nu toe
het welvaartsstreven eigen waren onder
het regime van het individualistische
systeem.
Deze beide teekenen hebben in dit op
zicht verschillende waarde en beteekenis.
Aan den eenen kant doet het eerste zien
hoe groot ook de ellende is,de werkloosheid
en de honger in het andere kamp, in dat
der geïndustrialiseerde centra, die naar de
hegemonie streefden; aan de andere zijde
doet het tweede teeken zien dat bij hunne
geestelijke leiders de „vrye prijsvormfhg"
en de „vrije ruil" niet meer als regulateur
van den inkomensopbouw aanvaard kun
nen worden. Daarvoor dienen ethische
maatstaven, gefundeerd in de sociale ge
rechtigheid te worden aangelegd. Dat is
juist wat de boeren met hun strijd wilden
bereiken.
Het systeem van de boerenhof
stede, de boerderij en den grond.
Onder den invloed dezer lichtpunten
heeft de overheid in ons land verschillen
de maatregelen genomen om de gevolgen
van de hegemonie van de stad (dat zijn le
industrieele centra) over het land (dat <s
de agrarische productiegroep, dat zijn de
boeren) ten deele te verzachten, ten deele
op te heffen. En nu is het wel bekend, dat
wy nog veel te wenschen hebben over de
wyze waarop de daartoe genomen maat
regelen tot uitvoering komen, maar dit
doet niets af aan de principieele erkenning
door de regeering van de beteekenis van
een gezonden welvarenden boerenstand
voor onze samenleving.
Spr. wees erop, dat verschillende wen
schen der boeren zyn verhoord en dat de
stichter van L. en M., de heer Smid, zyn
stem in de centrale commissie kan doen
hooren. En ad is die stem daar voorloopig
nog die van den roepende in de woestijn,
dan mogen wy daarbij niet vergeten, dat
het hier gaat om een volledige vernieuwing
van inzichten, die tot nu toe heerschten in
het welvaartsstreven. Het dualisme dat nog
duidelijk aanwezig is in den gevolgden weg
waarop ook gewezen is op de 141e vergade
ring van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw te Amsterdam, zal plaats moeten
maken voor een synthetischen opbouw, die
meer rekening houdt met de werkelijke toe
standen in de zoo gedifferentieerde bedrij
ven, maar dat alles zal moeten groeien.
Er is dus reden tot verheugenis, er is nog
veel dat moet veranderen. Daarom wilde
spr. in het kort nog een principieel punt be
handelen, dat wel de aandacht heeft gehad
ook in dezen tyd maar waarin het in
zicht nog onvoldoende scherp geformuleerd
schijnt. Dit punt is gelegen in de bijzondere
positie die de grond inneemt in het systeem
van de Boerenhofstede.
Een boerderij vormt een eigen systeem.
Dat systeem bestaat uit een zeker aantal
hectaren grond afhankelijk van de economi
sche eischen die daaraan de gesteldheid van
den bodem en den aard van het bedrijf
stelt, en uit den boer en de boerin, die met
het gezin en de daarby behoorende meiden
en knechts of landarbeiders het bedrijf lei
den. Het is een onverbreekbaar systeem.
Ieder stuk grond heeft daarin zyn eigen
fuctie. vervreemding van dat stuk grond-
vernielt het systeem. Vandaar dat vroeger
in debuerschappen allerlei maatregelen ge
nomen werden om de doorbreking van dit
systeem te voorkomen. Niet overal is men
daarin geslaagd. De afdeeling is bijna overal
zóó ver gegaan dat het productieproces vol
ledig vastliep en slechts door ruilverkave
ling een nieuw gezond bedryf tot stand kon
komen. Misschien' is alleen in Groningen
onder het regime van den bekenden
„metier waarvan wij den oorsprong niet
eens goed kennen, het systeem van de
Boerden]I bewaard, met zyn lage vaste on
veranderlijke rente. Het verschil is dat L
beklemming" één en ondeelbaar is en
de grond blijft in handen van den gebrui
ker, die den grond zelf bewoont en weet
dat het gebruiksrecht onopzegbaar is, waar
door hy alle vruchten van zyn arbeid plukt"
De oude buerschap ging onder van het
oogenblik af dat de aandeelen (of de rech
ten) op den grond verhandelbaar waren"
Dat is het begin van de ellende geweest dié
steeds sterker om zich heen gegrepen heeft
en waardoor het prachtige sterke systeem
van de één en ondeelbare Boerenhoeve
werd ondermijnd en aangetast en daarmede
de kracht van onzen boerenstand en dus
van het Nederlandsche volk.
Dit Is geheel iets anders dan de oude
grondmonopolie-theorie en men- komt er
ook niet door te stellen dat de grondeigen
dom van een andere orde is dan de eigen
dom van de andere kapitaalsgoederen
Neen! men moet het zien van het func-
tioneele, één en ondeelbare systeem dat een
boerderij is.
Op tal van wyzen wordt van de nood
wendigheid van dit systeem, dat de Boerde-
ry nu eenmaal is, gebruik gemaakt. Met
den hoogleeraar Siccama van de juridische
faculteit te Utrecht besprak prof Van
Vuuren deze aangelegenheid en gaf ter
voorkoming van deze wantoestanden een
suggestie die zeker nadere overweging ver
dient. Eigenlyk is dit gebruik of liever mis",
bruik van de noodwendigheid die opgeslo-
ten ligt in het economische systeem van de
hoeve, vergelijkbaar met het oude misbruik
van de zgn. gedwongen winkelnering in het
secundaire productieproces. Ook daartegen
heeft de overheid maatregelen genomen.
Het wilde spr. voorkomen, dat er alle aan
leiding bestaat om dergelijke maatregelen
te nemen tegen de vervreemdbaarheid van
een boerderij, die in zichzelf één gesloten
systeem vormt. Die mag niet by stukken en
brokken verkocht worden als ware het een
doodgewone handelszaak. De functionneel
en economische volledig uitgeruste boerde
rijen, die by den tegenwoordigen stand van
het productieproces en by bekwame leiding
een in zich zelf gesloten systeem vormen,
dat een behoorlijk bestaan kan opleveren,
behoort door de zorgen van de overheid in
dien toestand behouden te blijven.
Gaat men er dan toe over, gebruik ma
kend van de gunstige omstandigheden, die
daarvoor nu door de werkloosheid aanwezig
zyn, om door ruilverkaveling waar die noo-
dig is, dergelijke bedrijven te stichten, dan
zal daardoor een groote schrede voorwaarts
gedaan zyn, om onzen boerenstand een zelf
standige krachtige positie te hergeven, ver
gelijkbaar met de beste tijden van de
krachtige eigengeërfde boeren, die in vrije
democratische buerschappen het bedryf
hebben geleid.
Daarvoor is uw aller medewerking
noodig.
De vaste lasten, die op hei bedrijf
en den grond drukken.
Het wordt thans wel door een ieder er
kend, zoo ging spr. voort, dat de sociale en
alle andere vaste lasten, die op den grond
drukken, ot een volkomen ondraaglijke
hoogte gestegen zyn. Iedereen is ervan
overtuigd, dat, op welke wyze dan ook,
daarin heel spoedig verandering zal moeten
komen. Het zijn inderdaad zeer moeilijke
problemen vooral ten aanzien van de hy
potheken, waarvoor de overheid zich thans
geplaatst ziet. Maar het gaat hier voor de
boeren, wier bedryf en bestaan den grond
slag vormen van onze volkswelvaart, om
een levensbelang. Daarin, in dat opzicht,
gaat het inderdaad om de sociale gerechtig
heid, waarby evenwel met groote voorzich
tigheid en toch snel gehandeld zal moeten
worden.
Een andere vraag is of het niet mogelyk
zal zyn de waterschapslasten die op den
grond drukken minder drukkend te maken.
Uit de beurtschappen, waarin de eigengc-
erfden alleen de kosten droegen, groeiden
vanzelf de waterschappen. De groote heem
raadschappen zij van lateren datum. Het
zyn prachtige, autonome, sociale figuren ge
weest in ons volk, die zonder kleerscheuren
ook door de Fransche revolutie zijn heenge-
komen. Tevoren had de stad zich ook wel
in den regel buiten de kosten weten tq hou
den, maar nu alle andere belastingen ge
lijkelijk op stand en land gingen drukken,
bleef de stad vry van de kosten die ge
maakt worden om toch ook haar te bescher
men. Het waterschap houdt aan de grenzen
van de stad op. Hiervoor kan geen enkele
reden aangevoerd worden. De waterschap
pen en de polders met eigen beheer behoo
ren zelfstandig te blijven, maar het geheeia
Nederlandsche volk behoort de lasten te
dragen. Het beheer blyve in handen van de
ingelanden, die de beschikking krijgen, naar
nader vast te stellen regelen, over een dee
van de aldus opgebrachte gelden.
Deze beide maatregelen gaf spr. in over-
weging. Zy zijn, zei hij, van principieel be
lang voor het herstel van de sociale ge
rechtigheid tegenover onzen boerenstand,
die te lang reeds gebukt gaat onder de hege
monie van de centra der secundaire pro
ductie. Zij beiden kunnen en moeten uitein
delijk leiden tot de herleving van een
krachtige agrarische groep in ons vol*,
welke groep door haar gesaneerd bedry
onder eigen onafhankelijke leiding, nieuwe
welvaart om zich heen zal kunnen versprei
den. (Applaus.)
De voorzitter bracht prof. van
Vuuren dank voor zyn bezielend woord en
schorste daarna de vergadering, mededce-
lende dat in de middagbijeenkomst gelegen
heid zou worden gegeven vragen te stellen
naar aanleiding van de gehouden rede.
Eerst naar LINKS,
dan naar RECHTS
uitkijken vóór u
oversteekt, en...»
even uw beurt af
wachten. (Neem lie
ver een latere tram
dan., de auto van
den „Eerste Hulp
dienst".)
