DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Kgmer-verkiezingen in België. Stemming van onbehaaglijkheid in Frankrijk. No. 122 Maandag 25 Mei 1936 138e Jaargang Naast het verstapte politieke leven is het „groote seizoen" van de sport reeds in vollen gang Bal des Petits Lits Blancs. Winsten voornamelijk voor fascisten en communisten Katholieken verliezen 1/3 van stemmenaantal. De toestand van Carl von Ossietzky ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 -naanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— franco door het geheele Ryk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIRN: Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, greote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordans C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. (Van onzen Paryschen correspondent.) We leven hier op allerlei gebied in een periode van overgang, die veel on zekerheid en een daaraan verbonden ongerustheid meebrengt. Op het terrein van de buitenlandsche politiek bestaat de eenige oplossing die de hooge heeren gevonden schijnen te hebben, in een telkens hernieuwd uitstellen van elke beslissing, hoewel men zeker niet zeg gen kan dat tegenwoordig de tijd werkt voor de democratische landen, met al hun aarzelingen. In de binnenlandsche politiek kan er nu eenmaal niets gebeuren tot de volgende maand de nieuwe Kamer geconstitueerd is. Gegeven de wetenschap dat er een aantal van de voor heel ons maatschappelijk be staan allergewichtigste problemen op oplos sing liggen te wachten, geeft dit een stem ming van onrust en onbehagelijkheid, die zich uit in een algemeene apathie, en een angst om maar iets te ondernemen zoo lang we niet beter weten waar we naar toe gaan. Intusschen bereidt de toekomstige minis ter-president, Léon Blum, in dagelij ksche gesprekken met de kopstukken van zijn eigen en aanverwante partijen zijn bewind voor. We weten nu al dat hijzelf gematigd en verstandig genoeg is om niet met revolu- tionnaire oplossingen te willen aankomen vóór de tijden daartoe rijp zijn, en de rede die hij enkele dagen geleden in de „Ameri can Club", waar hij te gast was, heeft uit gesproken, en waarin hij het tusschen Fran- schen en Amerikanen altijd pijnlijke pro bleem van de schulden heeft aangeroerd, heeft een gunstig denkbeeld gegeven van zijn voorzichtigheid en diplomatie. De vraag is maar in hoeverre hij bestand zal zijn te gen den drang van andere politieke en eco nomische groepen, de communisten, die zoo als te voorzien was blijven weigeren zelf aan de regeering deel te nemen, en de „Con- federation Générale du Travail", de oude C. G. T., die uit de herstelde eenheid nieu we krachten heeft geput, en van plan schijnt zich, nu de linksche partijen aan het be stuur komen, krachtig te doen gelden. Samenwerking met C.G.T. Ook aan deze C.G.T. heeft Léon Blum een of meer portefeuilles aangeboden, een aan bod dat ze overeenkomstig haar grondrege len, die de politieke bemoeienis uitsluiten, van de hand gewezen heeft. Maar omdat ze toch graag invloed op de komende beslissin gen wil uitoefenen, heeft ze een balletje opgegooid van samenwerking met de nieu we regeering in zekere comité's, waarin over vraagstukken die met de regeling van den arbeid en daarmee met de bestrijding van de werkloosheid samenhangen, beslist zal worden. Dit heeft ook alweer ongerustheid gewekt, omdat het niet zonder bedenking is dat bepaalde ministers in plaats van zelf te bepalen hoe het gaan zal zouden zitting nemen in lichamen, waar ze op voet van ge lijkheid beraadslagen zouden met niet-ver- antwoordelijke personen, die zullen trach ten hun zekere beslissingen op te leggen. Nog te gevaarlijker lijkt dit omdat de hee ren syndicalisten bij de groote plannen die ze hebben, al weinig geneigd schijnen zich te storen aan wat financieel al dan niet mogelijk is. Ze hebben reeds nu gesproken van te ondernemen groote werken, die een eind zouden moeten maken aan de werk loosheid hier in Frankrijk, en waarvoor bedragen van den omvang van 25 tot 30 milliard francs noodig zouden zijn! Nu de staat voor zijn normale behoeften al ver plicht is elke maand anderhalf tot twee mil liard te leenen is het goedschiks bijeenbren gen van zulke sommen bij wijze van vrij willige leeningen tegen een aannemelijke rente vrijwel uitgesloten, en dit vervult hen die gewoon zijn zich met financieele kwes ties bezig te houden met bange vrees voor wat we op die wijze wel eens tegemoet zou den kunnen gaan. „Saison de Paris". In deze gedrukte stemming zyn hier de diverse feestelijkheden begonnen, die de laatste jaren in dit seizoen plaats hebben om wat luister bij te zetten aan het „saison de Paris" en aldus een prikkel te vormen voor de vreemdelingen om weer wat meer naar Parijs te komen. Het programma ervan vertoont opnieuw veel aantrekkelijks, en nu er hier in het geheel geen gevaar is voor eenigerlei rustverstoringen, daar alle par tijen het Volksfront-experiment zijn volle kans willen geven, kunnen de bevoorrech ten die in dezen tijd hun vacantie kunnen nemen, daarvan zonder bijgedachten komen genieten. Zooals vorige jaren heeft men het ^groote seizoen" aantrekkelijk weten te maken voor de meest uiteenloopende smaken. Zij die van sport houden, kunnen hun hart opha len aan wedstrijden in polo en tennis, aan wielerwedstrijden en de snelheids-proues- ses van race-auto's op de speciale baan te Monthléry. Natuurlijk krijgt de paarden sport ruim haar deel; de „groote week" met de courses van Auteuil en Longchamp, in de ideale omgeving van het Bois de Boulog- ne, valt van 21 tot 28 Juni, en ook dit jaar zal den bezoekers het prachtige schouwspel worden geboden van courses bij nacht, op de hel-verlichte baan van Longchamp. Voor de muziekliefhebbers zijn er een aantal gala's georganiseerd, waar beroemde buitenlandsche dirigenten als Furtwaengler en Bruno Walter de leiding zullen hebben, en waar zoowel klassieke als moderne mu ziek zal worden uitgevoerd. Wat geeft het tooneel? Op tooneelgebied krijgen we dit jaar in de eerste plaats een herhaling van de ver tooningen van het middeleeuwsche myste riespel voor de Notre-Dame, waarbij zekere fouten die het vorige jaar voorkwamen, ge corrigeerd zullen worden. Verder worden ditmaal uiterst-curieuse voorstellingen ge geven op de binnenplaats van het Louvre, dat geheel als openlucht-schouwburg zal worden ingericht, en waarvan de bekende regisseur Paul Colin de opperleiding heeft. Het is een soort van apotheose van Moliè re, waartoe elementen uit verschillende zij ner stukken zullen worden bijeengevoegd, en waarop men den grooten comicus in ge zelschap van Lodewijk XIV en zijn hof op de planken zal zien. Colin heeft een plan uitgedacht om op een reusachtig achterdoek eerst de schaduwen van de spelers te pro jecteeren, en ze dan zelf de actie te laten overnemen, en we zijn erg benieuwd wat dat opleveren zal. Op een mooien zomer avond en in de imposante omgeving van het oude paleis kan dat iets heel bijzonders worden. Aan beeldende kunsten krijgen wij, be halve de gewone jaarlij ksche salons die het Grand Palais vullen, een tentoonstelling van over de honderd werken van Cézanne, uit alle landen bijeengebracht en een ten toonstelling in de Bibliothèque Nationale ter eere van het „cinquantenaire" van het sym bolisme. Maar hetgeen ik dengenen die naar hier komen in het bijzonder kan aanbeve len is een avondbezoek aan het Louvre-mu- seum, waarvan de electrische verlichting thans eindelijk gereed gekomen is. Zooals men weet wordt in het Fransche nationale museum een zeer belangrijke reorganisatie uitgevoerd, die jaren vereischt en enorme verbetering brengt. De eerste „tranche" daarvan hebben we twee jaar geleden inge wijd, toen de nieuwe rangschikking van de beeldhouwwerken uit Middeleeuwen en Re naissance tot stand gekomen was. Thans is die van de klassieke beeldhouwkunst en de Egyptische oudheden gereed gekomen, waarvoor men gewacht heeft op het uitvoe ren van de zoo hoog noodige electrische ver lichting. Het effect is ongelooflijk. Niet al leen is er „lucht" gebracht in de oude beeld houwwerken, die veel te dicht opeengepakt stonden, en zijn de minder belangrijke over gebracht naar de reserves, zoodat de gewo ne bezoeker nu van de rest veel meer ge> nieten kan, maar de wijze waarop alles ge plaatst en indirect verlicht is, maakt dat het juist met kunstlicht misschien nog wel het allerbest tot zijn recht komt. Voortaan zal in het Louvre deze afdeeling iederen Zater dagavond geopend zijn, en alleen reeds de „Victoire de Samothrace", die bovenaan de hooge marmeren trap door een zacht licht beschenen tegen den halfdonkeren achter grond uitkomt, en nu waarlijk haar vlucht schijnt te zullen gaan nemen, verdient dan een bezoek. Concours d' Elégance. Niet minder aantrekkelijk dan de kunst manifestaties zullen voor de buitenlandsche gasten de mondaine feestelijkheden zijn. Een „Concours d'Elégance Automobile" op een mooien zomerochtend te Bagatelle, waar men de mooiste vrouwen, de sierlijkste en best-gedragen toiletten, de kostbaarste auto's en de mooiste honden pleegt te zien, is een specifiek-Parijsch schouwspel, dat men niet licht vergeet! In Versailles en in Fontaine- bleau worden feesten voorbereid, die de pracht van het zeventiende- en achttiende- eèuwsche hofleven zullen evoceeren. Het „Bal des Petits Lits Blancs" is elk jaar een gebeurtenis. Doch het meeste succes ver wacht men van het aardige denkbeeld, een groot gecostumeerd bal te houden in den tuin van het Palais-Royal, die eens het cen trum geweest is van het vroolyke leven in Parijs en waar nu de „incroyables" en de „merveilleuses" uit den Directoiretijd nog weer eens bij zich thuis zullen zijn. In dezen tijd is de omgeving van Parijs op zijn mooist. Naar alle kanten zijn prach tige tochtjes mogelijk. Versailles met zijn tuinen en paleizen, Saint-Germain met zijn terras en zijn bOsch, Fontainebleau in zijn onvergelijkelijk woud, het dal van Chevreu- se, Chantilly in het Noorden, het oude stad je Provins in het Oosten, Chartres met zijn wondere kathedraal, en verderop het „vette Normandië", met, zijn hoofdstad Rouen, een van waar museum van kunstschatten uit het verleden, het ligt alles open voor den toe rist en de tegenwoordig zeer uitgebreide bus- en Jutocar-diensten maken het bezoe ken ervan gemakkelijk en goedkoop. Ik moet zeggen het is voor de vreemde gas ten wel verleidelijk en men begrijpt dat de Amerikanen dit jaar weer in grooten getale komen opzetten. Als ik er niet al woonde, wel dan ging ik er zeker óók heen! Als gevolg van het ingewikkelde verkie zingsstelsel, dat in België wordt toegepast, waren de autoriteiten gistermorgen om twee uur nog niet in staat, cijfers te ver schaffen over de voorloopige resultaten. Op het ministerie van binnenlandsche zaken raamde men evenwel, dat de katho lieken 1015 zetels zullen verliezen en de Rexisten 2025 zetels winnen; voorts ver wachtte men, dat de socialisten enkele zetels zouden moeten afstaan aan de com munisten, die met 7 of 8 vertegenwoordi gers in de Kamer zouden komen, terwijl de Vlaamsch-nationalisten 1415 zetels zou den behalen. Van de liberalen verwachtte men, dat zij stationnair zouden blijven. Een zuivere vergelijking is nog niet mo gelijk, omdat de nieuwe Kamer, als gevolg van bevolkingstoeneming, 15 leden meer zal tellen dan de oude. De oude Kamer bestond uit 187 leden, de nieuwe zal 202 zetels heb ben. Deze 187 zetels waren als volgt verdeeld: 79 katholieken, 73 socialisten, 24 liberalen, 8 Vlaamsch-nationalisten, 3 communisten. Naarmate meerverkiezingsuitslagen be kend werden, trokken de successen der Rexisten meer de aandacht. Het bleek nl., dat zij op tal van lijsten belangrijke stem- mencijfers -hadden behaald, grooter dan men had verwacht. In Aarle b.v. behaalden zij 38.16 pCt. van het totaal aantal stem men. In de Vlaamsche streken behaalden de Frontisten, die, zooals men weet, adminis tratieve autonomie voor Vlaanderen wen- schen, groote winsten, o.a. in Gent, Eecloo, Tongeren en Maeseyck. De eerste volledige uitslag, die bekend werd, was die der provincie Luxemburg. Hier werden in totaal uitgebracht 65.866 stemmen; daarvan behaalden: Katholieken 22.538 of 34.21 Socialisten 16.004 24.29 Liberalen 8.180 12.41 Rex-partij 19.144 29.06 De katholieken krijgen 2 zetels (2 zetels verlies), de socialisten 2 (onveranderd), de liberalen 0 zetels, de Rexisten 2 zetels. Het totaal aantal zetels in deze provincie is ge lijk gebleven aan dat der vorige verkiezin gen, nl. 6. De resultaten der verkiezingen weerspie gelden zich in de zalen, waar de partijen de geleidelijk bekend wordende cijfers aan haar leden mededeelen. De stemmingen in Brussel. Er heerscht, zegt de Tel., enthousiasme in 't Rex-gebouw der Karthuizerstr.; er heerscht een gemengde stemming in het socialisti sche volksgebouw; er heerscht een gedruk te en lankmoedige stemming in het Patria- gebouw der katholieken en in het liberale gebouw van de Ladderstraat is de stem ming zoo slecht geweest, dat men van den nood een deugd heeft gemaakt en lacht, al is het ook zuur. Het Rex-gebouw. Een gang, waarin zich een opgewekte jeugd met Rex-insignes verdringt. Achteraan een zaal met rondom drie balcons. Aan biertafels zitten de ge trouwen, te midden van roode Rex-vlaggen en de Belgische driekleur. Aan den wand reusachtige aanplakbiljetten met reus achtige beeltenissen van Léon Degrelle. Maar niemand ziet naar deze beeltenis om. Iedereen heeft het gezicht naar omhoog ge heven, waar van een balcon de cijfers wor den afgelezen. Honderden geïllumineerde gezichten; een speaker leest cijfers en nog eens cijfers en telkens wanneer een resul taat wordt gehoord, dat speciaal vleiend is voor Rex, gaat er een gejubel op. Piepjonge studentjes met astrakan mutsen op, steken soms vol bezieling den arm op om een Rex- groet te brengen. Het groote socialistische volksgebouw biedt een drievoudig beeld. Honderden ar beiders staan er voor, meestal zwijgend. Zij lezen steeds nieuwe cijfers van een trans parant en luisteren naar een radio-stem. In de volle gelagzaal gebruiken Zondagsche arbeidsrgezinnen het avondmaal. Hier ligt een kind op'een zak, daar loopt een jongen tusschen de banken en de radio-stem met cijfers begeleidt het stilzwijgend eten. En dan is er de volle voordrachtszaal. Een scene in rood doek; op een zwarten achter grond drie pylen, symbool van de socialis tische verweer-actie. Groote zwarte borden met cijfers; een onzichtbare radio-stem Als de door de socialisten behaalde cijfers gunstig zijn, wordt gejuicht. Ook voor som mige goede communistische cijfers weer klinkt handgeklap. Maar de Rex-cijfers be derven de vreugde, ook van de radio-stem, die vinnig commenteert. Successen der Rexisten en communisten. Volgens de eerste aanwijzingen hebben de partijen van uiterst rechts en uiterst links de grootste successen behaald, voor namelijk als gevolg van de ontevredenheid bij het volk over den langen duur van de crisis, de devaluatie van den frank en eeni ge financieele schandalen, waarbij voor aanstaande politici betrokken waren. De „Rexisten" de partij van Degrelle, zullen 15 a 20 zetels in de nieuwe kamer verkrijgen. Ook de communisten en de Vlaamsch-nationalisten hebben een stem busoverwinning behaald. De katholieken verliezen de meeste door de „Rexisten" verworven zetels. De socialisten verliezen een enkelen ze tel aan de „Rexisten" maar hun grootste verlies komt toch ten goede aan de com munisten; dit neemt niet weg, dat de so>- cialisten de sterkste kamerfractie zullen voeren. Het schijnt dat de liberalen zich 21 „Rexisten" (winst 21 zetels). De samenstelling der Kamer. De samensteling der nieuwe kamer zal bestaan uit: 70 socialisten' (verlies drie zetels). 63 katholieken (verlies 16 zetels). 23 Liberalen (verlies één zetel). 2- „Rexisten" (winst 21 zetels). 16 Vlaamsch nationalisten (winst 8 zetels). 9 Communisten (winst zes zetels). 202 zetels totaal, de oude kamer telde 187 zetels. Bezoek aan het concentratiekamp Esterwegen. Op verzoek van het Centraal Wupper- tal-comité bezocht een delegatie, gevormd door mr. Clara Enthoven den Haag, mr. H. van Zutphen, Amsterdam, en ds. N. Padt, Zutfen, het concentratiekamp Ester wegen bij Papenburg (Dtl.), teneinde zich op de hoogte te stellen van den gezond heidstoestand van Carl von Ossietzky, om trent wien zulke onrustbarende geruchten de ronde doen. Zooals men weet, is Carl von Ossietzky de bekende Duitsche paci fist, die dit jaar voor de derde maal can- daat gesteld is voor den Nobelvredesprijs, ditmaal zelfs door meer dan 3000 organi saties en groote troepen van bekende par lementsleden in verschillende landen. Geen persoonlijk contact. Ofschoon de delegatie niet in de gele genheid werd gesteld persoonlijk met Os sietzky in contact te komen, aangezien hiervoor een volmacht van den opperchef der S. S., Himmler noodig bleek te zijn, had toch een langdurig onderhoud plaats met den commandant van het kamp, die de bezoekers op zeer correcte wijze te woord stond. Volgens de mededelingen van den com mandant was de gezondheidstoestand van Ossietzky redelijk te noemen, gezien de omstandigheden, waarin hij zich bevond. Hij was nog lijdende aan een hartkwaal, die evenwel, naar de arts van het kamp aan de bezoekers vërzekerde, geen ernstig karakter zou dragen. Juist omdat men zich van de belangstelling in het buiten land bewust was, had men nog ten over vloede maatregelen getroffen en Ossietzky niet alleen onder controle van den kamp arts te laten, maar hem bovendien onge veer elke veertien dagen door een burger lijken geneesheer uit Oldenburg te doen controleeren. Het stond Ossietzky vrij, we der volgens de verklaringen van den kampcommandant, te arbeiden, wanneer hij daartoe lust had en zich ook aan weten schappelijk werk te wijden, terwijl hem ook de noodige bewegingsvrijheid werd toegestaan en hij bed rust kon nemen wan neer hij dat wenschte. In Juni 1935 had hij voor het eerst en voor het laatst bezoek gehad van zijn echtgenoote. Geldmiddelen bleken niet ter zijner beschikking te staan. De delegatie heeft daarop een bedrag ten behoeve van Ossitzky aan den kampcom mandant overhandigd. Het is mogelijk Ossietzky tot een bedrag van 15 mark per week te ondersteunen. Volgens de com mandant bracht von Ossietzky zyn gevan genschap in gemeenschap door. Op de vraag, hoelang Ossietzy nog in ge vangenschap zou moeten blijven, ver klaarde de commandant zich niet in staat te antwoorden. De commandant deelde nog mede, dat Ossietzky zelf op de hoogte was van het feit, dat men hem voor den nobelprys voor de vrede had gecandi- deerd. Het bleek nog, dat in 't algemeen bezoe ken aan de gevangenen slechts by hooge uitzondering en zooals reeds gezegd slechts met bijzondere toestemming van den op perchef van de S. S. konden plaats vinden. Uit het buitenland was dit tijdens het verblijf van Ossietzky in Esterwegen klaarblijkelijk het eerste bezoek. Op de vraag van de delegatie, of Ossietzky wel eens aan mishandeling was blootgesteld geweest, verklaarde de commandant, dat zoolang hij de leiding van het kamp had, hetgeen sinds 1 April 1936 het geval is, daarvan geen sprake is geweest. Aan het slot van het onderhoud drukte de delegatie haar leedwezen uit over het feit, niet in de gelegenheid gesteld te kun nen worden, door een persoonlijk onder houd met Ossietzky volledige bevestiging van de verstrekte gegevens te verkrijgen. LONDEN'S EISCH AAN DEN NEGUS. „Geen anti-italiaansche actie tijdens zyn verblijf op Britsch gebied". Naar thans bekend wordt, heeft de Britsche regeering aan het verblijf van den negus in Engeland, waarheen hy zich naar men weet op weg bevindt, de voor waarde verbonden ,dat hij zich zoolang hij op Engelsch grondgebied vertoeft, van elke tegen Italië gerichte activiteit ont houden zal. De negus zal te Londen vermoedelijk zijn intrek nemen in een der hotels, in het Westend en niet in het gebouw in Princess Gate, dat de Abessinische gezant dr. Mar tin onlangs gekocht heeft. Dit laatste ge bouw zal dienen voor de handhaving van het Abessinische legatiepersoneeL De Britsche onderofficier Bonner, die onlangs door de Italiaansche autoriteiten te Diredaua earresteerd werd, is thans in vrijheid gesteld. Hij is intusschen te Dji- boeti aangekomen, waar hij zich onder geneeskundige behandeling bevindt, aan gezien hij te Addis Abeba door een dollen hond gebeten was. Zijn arrestatie zou, naar men gelooft, aan een vergissing der Italianen te wijten geweest zyn. Ten slotte wordt nog gemeld, dat de 82- jarige Fransche geestelijke mgr. Jarous- seau uit Harrar te Diredaua aangekomen is. Mgr. Jarousseau was, zooals bekend, door de Italiaansche autoriteiten uitgewe zen, doch Mussolini heeft het uitwijzings bevel ingetrokken. De geestelijke was toen echter al uit Harrar vertrokken. Of hij thans naar zijn standplaats zal terugkee- ren, is niet bekend. SOVJET-UNIE MET EEN PARLEMENT? De leuze: „Proletariërs aller landen, vereenigt u", zou komen te ver vallen. Volgens berichten uit particuliere bron zal de Sovjetunie een uit twee Huizen be staand parlement krijgen, dat op dezelfde leest als het Zwitsersche geschoeid zal zijn. Een der beide Huizen van het parle ment zou uit afgevaardigden bestaan, die rechtstreeks bij algemeen kiesrecht geko zen zouden worden. Zij zullen zich echter niet individueel candidaat kunnen stellen, doch moeten door erkende organisaties candidaat gesteld worden, zooals door fa brieken, trusts, enz. Naast deze Kamer van Afgevaardigden zou een Nationaliteiten kamer geschapen worden, bestaande uit afgevaardigden van de diverse Sovjet republieken, die te zamen de Sovjetunie vormen. Volgens inlichtingen uit dezelfde bron zou ook het wapen der Sovjetunie een wijziging ondergaan. Het devies „Prole tariërs aller landen vereenigt u" zou komen te vervallen. Daarentegen zouden de in korenhalmen gevatte hamer en sikkel met een ster er boven behouden bilijven. DE KINDERMISHANDELING TE MEGEN. Verdachte tot 4 maanden gevange nisstraf veroordeeld. Het Bossche gerechtshof heeft arrest ge wezen in de zaak tegen de 61-jarige vrouw M. W. uit Megen, die in beroep was geko men van het vonnis van den Bosschen po litierechter, waarbij zij was veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 maanden, wegens mishandeling van twee aan aar toevertrouwde voogdijkinderen. Overeenkomstig den eisch werd ver dachte tot 4 maanden gevangenisstraf ver oordeeld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1