DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Grieven van Russische zijde.
No. 160
Donderdag 9 Juli 1936
138e Jaargang
De conferentie te Montreux
Rusland dreigt de conferentie te verlaten.
Een bespreking van Lord Stanley
met Litwinoff.
De senaat wil met de oppo
sitie afrekenen.
Lijdt Eden aan hartzwakte?
De zitting van het
Engelsche Lagerhuis.
Verlenging van de
crisis-pachtwet.
De droogte in de Ver.Staten
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj, N. ADEMA.
De besprekingen ter conferente over
het Engelsch-Russische amendement op
art. 16 hebben niet tot resultaat geleid,
aangezien de meeste delegaties ver
klaarden, dat zü eerst de opvatting ha-
rer regeeringen wilden vragen. De bei
de amendementen werden gister hoofd
zakelijk besproken van het standpunt
van hun effect ten aanzien van de
niet-onderteekenaars der zee-engtencon-
ventie en de niet-leden van den Volken
bond.
Aan Engelsche zijde gelooft men, dat het
Russische voorstel van een automatisch slui
ten der zee-engten, onverschillig waar en
onder welke omstandigheden een oorlog uit
breekt, te algemeen en tegelijkertijd te
nauw is gehouden en dat het doelmatiger
is, zooals het Engelsche ontwerp dat wil, de
beslissing in dat geval aan Turkije zelf
over te laten. Naast de kwestie het geldig
heidsterrein in ruimtelijk opzicht van het
Volkenbondshandvest is bij deze besprekin
gen ook de kwestie van de vereenigbaar-
heid van neutraliteit en volkenbondsactie
van beteekenis. Terwijl de Russische gede
legeerden trachten de formeele Geneefsche
bepalingen zooveel mogelijk te benaderen,
heeft men den indruk, dat aan de Engelsche
voorstellen in de praktijk op zijn minst een
verzwakkende interpretatie der sanctiebe-
palingen van het handvest ten grondslag
ligt
De eerstvolgende zitting der conferentie
Vindt hedenmorgen plaats. De besprekingen
van de gister te berde gebrachte
problemen zal echter eerst voortgezet wor
den, wanneer de instructies der verschillen
de regeeringen zullen zijn ontvangen.
De Engelsch-Russische tegenstellingen.
Op grond van de moeilijkheden, die zich
hebben voorgedaan ten aanzien van de te
genstelling in de opvattingen betreffende de
zee-engten tusschen de Russische en Engel
sche delegaties, dreigt Rusland thans de
conferentie te verlaten, wanneer het geen
voldoening krijgt op zekere punten.
Men is een weinig verbaasd over de drei
gementen van Rusland de conferentie te
zullen verlaten. Men wijst erop, dat nog
geen enkele eisch der Russische delegatie
is afgewezen en dat de meeningsverschillen
niet onoverkomelijk zijn, terwijl de loopen-
de besprekingen er naar streven ze uit den
weg te ruimen.
Litwinoff onderhandelt met Lord
Stanley.
Gistermiddag heeft Litwinoff een bespre
king gevoerd met lord Stanley, waarna in
den avond ook Paul Boncour en Rustu Aras
aan de besprekingen deelnamen.
In Britsche kringen heeft men op het
oogenblik den indruk dat Litwinoff niet
meer een zoo hardnekkige houding aan
neemt. Naar vernomen wordt is in déze be
sprekingen niet alleen de regeling van de
doorvaart door de zee-engten in tijd van
oorlog behandeld, doch ook de verhouding
van de Russische vloot en vreemde strijd
krachten in de Zwarte zee.
Moskou ontsticht over den gang
van zaken te Montreux.
Men maakt zich te Moskou bezorgd over den
gang van zaken te Montreux en men acht
zich zeer teleurgesteld door de onvriend
schappelijk geachte houding van Turkye te
genover de Sovjet Unie. Men is van mee
ning, dat het weinige begrip dat Ankara
voor'de vitale belangen van Sovjet-Rusland
heeft, veroorzaakte, dat 't Engelsche tegen
voorstel, dat minder gunstig voor Rusland is
dan 't oorspronkelijk Turksche ontwerp, is in
gediend. Nadat eenige dagen geleden de
„Pravda" gewezen heeft op het onvriend
schappelijke van de houding van Akara je
gens de Sovjet-Unie, schrijft thans het dag
blad van Moskou o.a.: De jongste gebeur
tenissen hebben de noodzaak aangetoond, de
veiligheid van Turkije te versterken. De
Sovjet-Unie kan deze ten volle verzekeren,
en alle Turksche eischen tot versterking
van de Turksche veiligheid steunen. Waar
om toont Turkije zoo weinig begrip, wan
neer de Sovjet-Unie haar eigen veiligheid in
de Zwarte zee wil waarborgen? Het blad
spreekt den wensch uit, dat de Turksche de
legatie de positie van de Sovjet-Unie in aan
merking zal nemen en hoopt op versterking
van de Russisch-Turksche betrekkingen.
Russische bezwaren tegen Engelsche
ontwerp-conventie.
Het agentschap Tass merkt ten aanzien
van de Engelsche ontwerpconventie inzake
de zee-engten op, dat in de kringen der En
gelsche delegatie het begrip voor het onder
scheid tusschen formeele en feitelijke rechts
gelijkheid ontbreekt.
Engeland kan zijn vloot van haven tot
haven en naar iedere plaats ter wereld zen
den, terwijl het de Sovjet-Unie van een
dergelijke vrijheid wil berooven, wanneer
dit land b.v. zijn Zwarte zee-vloot door de
zee-engten naar de Oostzee wil zenden of
omgekeerd.
Engeland wil ten aanzien van de door
vaart der zee-engten de oeverstaten van de
Zwarte zee op gelijke basis behandeld zien
als de niet-oeverstaten, ofschoon deze laat
ste in de Zwarte zee noch vlootsteunpunten
noch grondbezit hebben.
Litwinoff zal niet uit Montreux
vertrekken.
Litwinoff ontkent, dat hij instructies zou
hebben ontvangen de conferentie te verla
ten, indien hij geen voldoening zou ontvan
gen op zekere punten.
De Britsche gedelegeerde Stanley heeft
gistermiddag een onderhoud gehad met Lit
winoff, waarvan het resultaat was een we
zenlijke vooruitgang by het bereiken eener
oplossing.
De Danziger kwestie.
Socialisten- en communisten-leiders
verlaten Danzig.
Het laat zich aanzien, dat de Danziger
Senaat met de oppositie wenscht af te re
kenen. De vergunning tot het dragen van
wapens werd aan de leiders en de vooraan
staande leden der oppositie ontnomen. Uit
vrees voor represailles hebben verschillen
de socialisten- en communistenleiders het
grondgebied der vrije stad Danzig verlaten.
Er zijn slechts nat.-soc. bladen te krijgen,
daar alle oppositiebladen, zelfs die in de
Duitsche taal, in het buitenland verschij
nen, in beslag werden genomen.
De Poolsche commissaris-generaal voor
Danzig, Papee, is te Warschau aangekomen.
Na een onderhoud met minister Beek is Pa-
pee naar Danzig teruggekeerd.
In de kringen van het Poolsche ministerie
van buitenlandsche zaken is men van mee
ning, dat het voor den senaat van Danzig
veel voordeel zou zijn indien men geen
enkele essentieele wijziging zou brengen in
het statuut van Danzig. Indien de senaat
een der essentieele clausules, welke hem
hinderlijk voorkomt, zou willen wijzigen,
zou Polen er toe kunnen komen verschillen
de wijzigingen te vragen in clausules, welke
geen voldoening geven aan de belangen van
den Poolschen staat. Slechts onder die om
standigheden zouden de partijen tot over
eenstemming kunnen komen. In ieder geval
zou de Poolsche regeering zich dan genood
zaakt zien voor zichzelf regelingen te
eischen, welke haar zouden veroorloven
zich niet te vaak, zooals tot nu toe bezig te
houden met de aangelegenheden van Dan
zig, welke veel onbeteeker.ender zijn, en den
handel van Polen het voordeel zouden ge
ven gebruik te maken van Danzig onder
rustige en veilige omstandigheden, zonder
dat zich voortdurend politieke complicaties
voordoen.
De houding van Polen.
De officieuze „Poolsche politieke infor
matie" publiceert een artikel over Danzig,
waarin o.m. gezegd wordt:
De eerste kwestie betreffende Danzig, die
zich voorgedaan heeft tijdens de laatste
Volkenbondszitting, was het bezoek van
den kruiser „Leipzig". Deze kwestie ver
toont een internationaal karakter. Men moet
haar duidelijk scheiden van de andere Dan-
zigsche problemen. Zij vloeit voort uit het
achterwege laten bij de officieele bezoeken
van een bezoek aan den Volkenbopdscom-
missaris, Lester, door den commandant van
de „Leipzig". Tot dusverre hebben wij nog
geen enkele officieele verklaring van dit
gebaar gekregen. Het Duitsche nieuwsbu
reau kwalificeert dit feit als een reactie op
de uitnoodiging, verleden jaar, van verte
genwoordigers der oppositiepartijen ter ge
legenheid van een dergelijk bezoek van de
Duitsche vloot uit Danzig, waarin het D.N.B.
een beleediging wil zien van den oppersten
chef der Duitsche strijdkrachten. Toch moe
ten wij van meening zijn, dat de kwestie of
de betoogingen, die volgden, een verklaring
langs diplomatieken weg eischen en een
aangeven van de motieven, die den com
mandant van het Duitsche oorlogsschip de
den handelen als hij gedaan heeft. Alleen
de Duitsche regeering kan bevoegde verkla
ringen geven en men moet hopen, dat dat
gebeuren zal. Overgaande tot de tweede
kwestie, de betooging van Greiser te Gene-
ve, schrijft de „Poolsche politieke informa
tie" afgezien van den vorm, die niet in
overeenstemming was met den ernst van
de plaats, waar de vertegenwoordigers van
talrijke staten zitten hebben, moet gecon
stateerd worden, dat wanneer in zijn eerste
redevoering Greiser zich beklaagd heeft
over ingrijpen van den internationalen fac
tor in de persoon van den vertegenwoordi
ger van den Volkenbond in binnenlandsche
Danzigsche zaken, hij in zijn tweede, op
agressieven toon uitgesproken rede, een ra
dicale herziening heeft geëischt van het sta
tuut van de vrije stad. De senaatspresident
heeft er nadrukkelijk op gewezen, dat de
rechten van Polen volkomen döor Danzig
zullen worden geëerbiedigd, hetgeen de
Poolsche openbare meening niet onverschil
lig zal laten. Desondanks is de zaak daar
mede niet afgehandeld.
Zelfs al vertoont het statuut zekere zwak
heden, het vormt een eenheid en wanneer
bijgevolg de senaat van de vrije stad ten
aanzien van verschillende onderdeelen zou
willen overgaan tot de orde van den dag,
zou men van meening kunnen zijn, dat de
waarborgen die verzekeren, dat de andere
deelen van het statuut geëerbiedigd zullen
worden, onvoldoende zijn. Onafhankelijk
van de verplichtingen, die de Volkenbond
Polen heeft opgelegd, zou dat een probleem
worden, dat Polen individueel rechtstreeks
raakt. Behalve de clausules van het Ver
drag van Versailles bestaat het statuut van
de vrije stad uit een reeks bilaterale con
venties tusschen Danzig en Polen. Dit laat
ste gedeelte is herhaalde malen aangevuld,
gewijzigd. Dit soort van wijziging vormde
een vrij normaal proces. Wanneer echter de
senaat er naar mocht streven wijziging of
verandering aan te brengen in een der es
sentieele clausules, welke ook, die door hem
hinderlijk worden geacht, zou Polen van
zijn kant er toe gebracht worden verschil
lende wijzigingen te eischen op gebieden,
diduoor Polen nietifbevredigend zijn.
Voortgaande schrijft de „Poolsche politie
ke informatie" dan: Alleen onder die voor
waarden zou er sprake van kunnen zijn, dat
de beide partijen tot overeenstemming zou
den kunnen komen. Het zou goed zijn, wan
neer men te Danzig zou overwegen en zich
zou afvragen of in dat geval de tegenwoor
dige toestand in alle bijzonderheden niet
voordeeliger is, aangezien zij in staat stelt
talrijke loopende practische kwesties te re
gelen dan wel of het beter is een actie te
ondernemen tot dieper gaande wijzigingen,
welke noch gemakkelijk, noch eenvoudig
zou zijn. In ieder geval zou de Poolsche re
geering er dan toe komen voor zich zelve
aanpassingen te eischen, die haar in staat
zouden stellen zich niet al te dikwijls, zooals
tot dusverre, bezig te houden met dikwijls
onbelangrijke Poolsche zaken en die den
Poolschen handel zouden veroorloven de
haven van Danzig te gebruiken in rustige
en veilige omstandigheden zonder voortdu
rende politieke complicaties.
Hij heeft 8 dagen rust genomen.
Volgens de „Daily Mail" zou de En
gelsche minister van buitenlandsche
zaken, Eden, lijden aan hartzwakte,
waarvan hij ook reeds het vorige jaar
last heeft gehad, na zijn bezoeken aan
Moskou, Warschau en Berlijn, üm de
zen reden, aldus het blad, heeft hij zich
voor acht dagen aan zijn bezigheden
onttrokken.
GRAAF CAVADONGA VRAAGT
ONGELDIGHEID VAN ZUN HUWELIJK.
De graaf van Cavadonga, zoon van 'den
koning van Spanje, heeft hij het opperste
gerechtshof van New-York een eisch tot on-
geldigverklaring van zijn huwelijk inge
diend.
REDE VAN Dr. SCHACHT.
De klein industrie zal gesteund
worden.
De minister voor economische zaken, dr.
Schacht heeft gister te Dortmund in de in
dustrie- en handelskamer een rede gehou
den, waarin hij o.a. het volgende verklaar
de:
Voor mij als minister voor economische
zaken is een zelfstandige organisatie der
klein-industrie een noodzakelijkheid, daar
wij deze noodig hebben voor 't overbrengen
van voorschriften aan de industrie en tot
het op ordelijke wijze verzamelen der wen-
schen, welke de industrie aan de regeering
kenbaar wenscht te maken. Ik zal ervoor
zorgen dat de organisatie der kleinindustrie
in de toekomst op sterker wijze in 't rader
werk der economische politiek zal worden
ingeschakeld.
Met betrekking tot de rijksleening zeide
dr. Schacht, den indruk te hebben dat in
alle lagen der bevolking er een levendige
belangstelling voor de leening bestaat en
dat de tot nu toe binnengekomen inschrij
vingen volkomen bevredigend zijn. HU
deed echter een beroep op de industrie,
tijdens de voor inschrijving nog openge-
stelden termijn te overwegen, in hoeverre
de in het laatste jaar aanzienlijk gestegen
winsten en reserves aan deze leening ten
goede zouden kunnen komen. Een beleg
ging daarvan in de rijksleening bevordert
de liquiditeit der industrieën, daar de mo
gelijkheid voor het verkrijgen van kasgeld
op elk oogenblik openstaat, door het feit,
dat de stukken ter beurze verhandeld en
belegd kunnen worden.
Verder mag de industrie, zoo ging dr.
Schacht voort, niet vergeten, dat haar te
genwoordige gunstige toestand ontstaan is
door het beschikbaar stellen van openbare
geldmiddelen. De wijze waarop deze open
bare gelden werden aangewend, n.1. niet
tot versterking der koopkracht van de ver
bruikers, doch tot onmiddellijke vergroo
ting der productie-capaciteit, is in de eer
ste plaats de klein-industrie ten goede ge
komen, zoodat deze industrie het ook als
in haar eigen belang en als een verplich
ting moet beschouen, de voortzetting dezer
politiek mogelijk te maken.
Tenslotte sprak dr. Schacht de hoop uit,
dat de klein-industrie haar eigen belang
zou inzien en haar plicht zou doen.
Motie van wantrouwen verworpen.
De door het labour-lid Johnston inge
diende motie van vertrouwen werd door het
Lagerhuis met 359 tegen 139 stemmen ver
worpen.
Tegen het eind van het debat ging het
vrij rumoerig toe in het Huis, daar er een
levendige woordenwisseling ontstond tus
schen de labour-afgevaardigden en de con
servatieve leden.
Protest tegen het passeeren van de
Hindenburg.
De conservatief Adams protesteerde tegen
het passeeren van de „Hindenburg" boven
Leeds op geringe hoogte. Sir Philip Sassoon
herinnerde eraan, dat was overeengekomen,
dat de Hindenburg slechts in noodgevallen
boven het land zou vliegen. De onderstaats
secretaris voegde daaraan toe, dat de kwes
tie der recente overlandsvluchten onderwerp
van bespreking met de Duitsche regeering
is geweest.
Adams wees er vervolgens op, dat dc in
dustriegebieden van het Noorden buiten de
route liggen en dat de Hindenburg er niet
boven behoefde te vliegen.
De labour-afgevaardigde Thorne merkte
op, dat Duitschland voldoende is ingelicht
over de Britsche tuighuizen en dokken zon
der met vliegbooten boven Engeland te be
hoeven te kruisen.
Toen de arbeidersafgevaardigde Isach
herinnerde aan de verklaring van sir John
Simon, dat hij niet bereid was een Brit-
schen bodem in de Middellandsche zee op te
offeren voor Abessinië, antwoordde Bald-
win tot algemeene verrassing, dat hij niet
van deze verklaring op de hoogte was.
Naar wy vernemen, wordt door de
regeering een wetsontwerp voorbereid
tot verlenging van den werkingsduur
der crisispachtwet.
EEN OOSTENRIJKSCH-DUITSCH
ACCOORD?
Binnenkort te verwachten.
Politieke kringen te Rome hechten groot
belang aan uit Weenen komende berichten,
volgens welke een Duitsch-Oostenryksch
accoord binnenkort verwacht zou kunnen
worden, waarvan de basis zou worden ge
vormd door een formeele Duitsche verkla
ring betreffende de eerbiediging van de
territoriale onaantastbaarheid van Oosten
rijk. Het was te Rome bekend, dat von
Papen de Oostenryksche regeering reeds
verscheidene malen ontwerpen ten aanzien
van een accoord had voorgelegd. Geen enkel
was echter aanvaard, niets was nog bereikt,
toen Schuschnigg te Rocca Della Caminatie
een maand geleden een ontmoeting met
Mussolini had. De beide staatslieden hebben
toen de Oostenryksch-Duitsche betrekkin
gen besproken.
Het is zeker, dat een Duitsche verklaring
in bovenaangeduiden zin den laatsten hin
derpaal uit den weg zou ruimen voor een
eventueele Duitsch-Italiaansche toenade
ring en tegelijkertijd de hervatting zou ver
gemakkelijken van een politiek, welke die
van Locamo zou opvolgen, waarbij Italië
zijn positie tusschen de waarborgende mo
gendheden zou kunnen hernemen.
Het aantal slachtoffers thans
gestegen tot 143.
Gisteren was het totaal aantal doo-
den tengevolge van de hitte gestegen
tot bijna 200, terwijl de aan de eigen
dommen door de droogte, die onver
minderd voortduurt, toegebrachte scha-
de geraamd wordt op 200 millioen dol
lar. Officieel zijn thans 71 districten
aangewezen, in 7 staten, welke be
schouwd moeten worden als door de
droogte geteisterde gebieden, die voor
steunmaatregelen in aanmerking ko
men. 55.000 gezinshoofden werden te
vens op één lijst geplaatst voor het
ontvangen van steun in contanten uit
federale crisisfondsen.
Het ergste getroffen zijn noord- en zuhi-
Dakota, Minnesota en Monta, hoewel de
oogsten over een nog veel uitgestrekter ge
bied verspreid zijn. De hoogste tempera
tuur, die waargenomen is, kwam voor in
Forest park in Illinois, waar het kwik steeg
tegen 107 graden.
Wel verwacht men thans, dat spoedig
eenige regen zal gaan vallen, maar het ziet
er niet naar uit, dat dit voldoende zal zijn
om nog iets van belang goed te maken.
Hitte, boschbranden, sprinkhanen.
Het aantal slachtoffers van de reusach
tige hitte is gestegen tot 143. In noord-Da-
kota is de temperatuur opgeloopen tot 45
graden celsius. Terwijl Kansas door een
sprinkhanenplaag wordt bezocht, woeden in
Wyomlng boschbranden, zooals ze de laat
ste vyf jaar niet zijn voorgekomen.
Naar schatting heeft een derde van het
bouwland der Vereenigde Staten onder de
verschillende plagen te lijden. In noord-Da-
kota moet 90 pet, der landbouwers gerui-
neerd zijn.
72 slachtoffers in het midden-westen.
Het aantal slachtoffers van de hitteglof
in 't midden-Westen is thans gestegen tot 72
De terjnometer bereikte een hoogte van 49
graden celcius.
Te Oakpark in Illinois was de hitte zoo
groot, dat het asphalt van de straten smolt
en in de riolen liep. In Wyoming zijn een
aantal boschbranden ontstaan door bliksem
inslag. In het door de droogte getroffen ge
bied sterft het vee van honger en dorst.
Een reis van Roosevelt naar de
geteisterde gebieden.
President Roosevelt heeft gister aange
kondigd, dat hij in Augustus een reis zal
maken naar de door de droogte geteisterde
gebieden van Dakota en Minnesota, om per
soonlijk de vorderingen van de zoojuist in
geleide hulpactie teinspecteeren.
Deze. actie, die verscheidene honderden
millioenen dollars zal kosten, bestaat hier
in, dat-de boeren in de door de droogte en
de zandstormen getroffen staten, in de ge
legenheid gestéld worden inplaats van tar
we en mais te verbouwen, de veeteelt te be-
oefepen, terwijl voorts de aanplant van jong
bout zal worden .bevorderd.
Roosevelt sprak de geruchten tegen, vol
gens welke gebrek aan graan zou ontstaan.