DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De positie der regeering wordt netelig.
138* Jaargang
De Spaanache revolutie
Weer verschillende successen der
nationalisten.
Bnjadoz gevallen.
f r QAWKQ'JK
■Xsiisr-t «Sr* 5 1
-V-i I,fN1
r .Ajj«-9«iuiÉ
i
i
SS
Om de Spaansche burger
oorlog.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 3.
franco door het geheele Rijk 3.50.
Loase nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENi
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
poetgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
j92 Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 15 Augustus 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Volgens de laatste berichten uit Bur
gos hebben de opstandelingen onder
generaal Franco in den loop van giste
ren Badajoz volledig bezet Een groot
deel der loyale troepen is naar Portugal
uitgeweken.
Volgens mededeelingen van het hoofd
kwartier van generaal Mola zal Zaterdag
de normale spoorwegverbinding van
Burgos door extremadura naar Portu
gal en de verbinding via Saragossa naar
Frankrijk hervat worden. Voorts deelt
het hoofdkwartier mede, dat gisteren
het telegraaf- en telefoonverkeer van
Burgos met Sevilla hersteld is.
De Jaime I vernield?
Het radio-station van Sevilla deelt mede,
dat de kruiser „Jaime Priroero" van de re-
guartigsvloot geheel is vernield in de haven
van Malaga. Afdeelingen opstandelingen
ztin uit Algeciras vertrokken en rukken op
io de richting van Malaga. De actie van de
troepen van Franco in de omgeying van
Grenada wordt sterker en de roode militie
is hier op de vlucht geslagen.
Het hoofdkwartier van de opstandelingen
ta Burgos geeft het 16e communiqué uit,
waarin generaal Mola verklaart, dat de op-
marsch wordt voortgezet. De kolonne Valera
is te Oüadalajara aangekomen en rukt van
hier op in de richting van Madrid. De lich
tingen 1933, 1934 en 193S zijn onder de wa
penen geroepen.
In alle steden, waar de opstandelingen
meester zijn, zullen morgen groote feesten
worden gehouden ter eere van de rood
gouden vlag, het nationaal embleem voor
alle gebieden, waar de beweging van gene
raal Franco vasten voet heeft
Te Hendaye wordt vernomen, dat in twee
villa's te Saintjean de Luz een centrum voor
de activiteit van de opstandelingen is ge
vormd. Een suto, welke te Bilbao thuis
hoort is met een radio-installatie uitgerust
en zendt op een golflengte van 15 meter.
Verder worden valsche papieren verstrekt
aan vrijwilligers, die de grens willen over
schrijden. Van welingelichte zijde wordt
medegedeeld, dat werkelijk een radio
station van de opstandelingen aan de Bas-
kische kust is gevestigd, doch verscheidene
dagen heeft deze zender zich niet laten
hooren. De autoriteiten oefenen strenge
controle uit
Vele vrijwilligers zijn intusschen bij de
grens aangekomen, vooral Polen, die aan de
zgde van de regeering tegen de opstandelin
gen willen strijden.
Hevig gevecht bij Marbelle.
Gisternacht heeft een bloedig gevecht
plaats gehad in het gebied van Marbella
tusschen Estepona en Malaga. De opstan
delingen hebben een aanzienlijke hoeveel
heid geweren, mitrailleurs en munitie buit
gemaakt. Men schat, dat 6 a 7.000 man re
geringstroepen zich wilden verzetten tegen
den opmarsch van de opstandelingen,
waarbij een bataillon van het vreemdelin
genlegioen. De slag had plaats op een zeer
geaccidenteerd terrein.
Tegelijkertijd zette de kolonne Vareba, die
eveneens op weg was vanaf Malaga, den
opmarsch voort
Badajoz werd eveneens weer aangevallen.
De stad is in donker gehuld, aangezien de
electrische centrale is vernield.
De strijd ia het Noorden.
Gisterochtend hebben in den sector van
Tardienta aan het Noordelijk front de op
standelingen een gezamenlijken aanval van
infanterie en artillerie ingezet naar het
schijnt tot het opnieuw innemen van Tar
dienta en het beletten van de bezetting van
Huesca, die men aanstaande acht Er ont
stond een langdurige strijd, zonder dat de
opstandelingen echter ook maar een meter
terrein konden winnen. Een eskader repu
blikeinse!» vliegtuigen heeft twee toestel
len der opstandelingen neergeschoten, die
brandend omlaag stortten. De inzittenden
kwamen daarbg om bet leVen.
In de omgeving van Alcala de Lobispo
hadden kleine gevechten plaata, waarbij de
republikeinsche aanvoerder Juan gewond
werd. Kapitein Medrano werd tot leider van
alle artillerie benoemd, die aan het Noorde-
ijk front opereert Het front van Tardienta
zal worden versterkt om zich tegen een
nieuwe poging der opstandelingen te ver
zetten daar deze thans met uitputting van
al hun hulpmiddelen pogen alle mogelijke
beletselen aan de inneming van Huesca in
den weg te leggen. In de stad Barbastro
heerscht groote opwinding. Behalve de
stoottroepen is uit Barcelona een colonne
militie aangekomen, die den naam draagt
van Franco ij Ascasso, den anarchist die 20
Juli te Barcelona werd gedood. Z|j bestaat
uit 2000 man, met tanks en een afdeeling
cavallerie.
Incident van Almirante Cervante
met buitenlandsche kanonneerbooten.
De „Matin" maakt melding van een
incident dat zich naar het schijnt heeft
voorgedaan tusschen den Spaanschen
kruiser Almiranta Cervers (die zich in
handen der opstandelingen bevindt)
en een Engelschen en Amerikaansche
kanonneerboot
De Spaansche kruiser, die evenals de
beide vreemde oorlogsbodems voor de
kust van San Sebastian kruist, zou te
genover deze schepen hebben verklaard,
hst vuur te zullen openen, indien rjj
onder het mom van bescherming van
eigen onderdanen, Spanjaarden uit San
Sebastian aan boord zouden nemen, die
tot nu toe trouw aan de regeering wa
ren geweest
Men weet niet, hos het antwoord der
Kngelsche- en Amerikaansche schepen luid
de, aldus de Matin, maar men verzekert,
dat de Engelsche kanonneerboot slechts een
halve draai heeft gemaakt de kanonnen
op den Spaanschen kruiser heeft gericht en
geantwoord heeft: „Tliank You".
Een der naar Spanje vertrokken
vliegtuigen terncsekeerd.
Het verluidt dat sen der gisteren van
Heston naar Spanje vertrokken vliegtuigen
laat in den nacht neer dit vliegveld is te
ruggekeerd en later Haar Crydon verder
gevlogen.
Voor zoover de aatonteiten te Heston
bekend is, wordt bet andere toestel te Le
Bourget bij Pargs vastgehouden.
Engrlseben opgesloten In 4e mijn
van Rio Tinta.
Te Londen is bericht ontvangen aan
gaande moeilijkheden, welke gerezen
rgn bij de Evacuatie van Brtteche on
derdanen, die in dienst zijn bij de Rio
Ttnto-mtfnen (SpanjeV
Huelva «- 4e vertrek haven ligt
in het gebied, dat thans door de op
standelingen wordt gecontroleerd. De
mijnen liggen ia het gebied, waar de
strijd tegen de opstandelingen nog
voortduurt.
Daarom zijn schikkingen getroffen
om met beide partijen de Britsche le
den van het personeel te doen vertrek
ken.
De opstandelingen hebben geen moeilijk
heden in den weg gelegd ten aanzien van
den doortocht van vluchtelingen, die zich
te Huelva aan boord van een Britschen
torpedojager zullen begeven, doch het
plaatse lgk myn werkers-comité heeft be
zwaar gemaakt tegen hun vertrek. Slechts
een klein gedeelte van het Britsche perso
neel is in de mijnen achtergebleven, waar
sedert eenigen tijd niet meer gewerkt
wordt
E endag of tien geleden zijn ongeveer 100
Britsche leden van het personeel naar Enge-
Boootsv*
*Oviioo
%SpuLooa*
.ntiiAOA /UjrsMÓii' ^V>Vicro«i«>
p 'A. -h, U 5ur&oi -7 V W '•P
^VALl ADOclQ. - IUUOH. 'UA^.aLtB D», BABceLilk
avabra r
-Ai
VlAMAM^k
JV .CAi.AT.yuo -y
be«5v^- c-oLMtMJka--r\
L»ya»Mjv &UAOALSJAB av. MMTA^SM ALLANIa
avTla /maorioJTenueu,'"1JL,
tlAAOCO a A\ALA,-» -'Mosoutaucit.' MoqtbCr
v- -.Mscoio NOilfco TriJur; m'
^TALAVIB* .CUCHCA T%
Al»
WAWbMbO w
'V V ,".UT.Ct j
/aftAOAJOZ ««*1. Man/anaAa% *t»ACfrt 1 .Al
- «/««mbrul v aSnanmKws.J
ciudad nzal wm
V ^JCOBPOBA A-J
'732u., a\ co/xv muac,a. v f
lp}* 'SCVIILA'...<1 •Abuilao I I
.5mttA
T. 0<UHA -
trbO'jA
Muotu
'6IUIIADA.-
«CUAUAUA cutw»/
kJj&A.
HOT.a., ijlLN
tvtoiau
4»a
y CM_£AOO«KOjr-'
a
f
<1-
land teruggekeerd, op advies van den raad
van bestuur der maatschappij, welke te
Londen gevestigd is. Het betreft thans de
evacuatie der overige 38 Engelschen.
Volgens het laatste te Londen ontvangen
bericht maken de Britten het goed en zijn
zij op goeden voet met de Spaansche arbei
ders.
Twee dagen geleden werd hun een vrijge
leide aangeboden om de mijnen te verla
ten, maar zij besloten te blijven. De reden
voor de veranderde houding van het plaat
selijk mijnwerkers-comité is niet bekend.
De Britsche regeering heeft door bemid
deling van den Britsche consul te Madrid
en den Spaanschen ambassadeur te Lon
den verzocht, den palatselijken vertegen
woordigers der Spaansche regeering draad
loos instructie te geven het vertrek van de
Britsche bedienden te vergemakkelijken.
De Britsche consul te Huelva zet even
eens zijn pogingen voort om het vertrek te
verzekeren en er voor te zorgen, dat zij
veilig aan boord van den torpedojager ko
men, welke intusschen te Huelva gemeerd
is.
Santander gebombardeerd.
Vliegtuigen der muiters hebben boven
Santander zes bommen laten vallen. De Al
mirante Cervera, die aan den kant der re
bellen strijdt, heeft vier granaten afge
vuurd, die weinig slachtoffers maakten. De
granaten troffen geen doel.
Britsche regeering beraadslaagt
over levering van vliegtuigen aan
Spanje.
De regeering heeft gistermorgen in een
spoedvergadering de kwestie besproken, of
belet kan worden, dat vanuit Engeland
burgervliegtuigen naar Spanje kunnen
worden gezonden. Het is nog te vroeg om
te kunnen zeggen, welke houding de Brit
sche regeering uiteindelijk zal aannemen,
doch in elk geval zal zij beslist iets doen,
zonder te wachten tot ander landen soort
gelijke maatregelen nemen.
Regeering meldt ook successen.
De minister van oorlog heeft medege
deeld, dat de Loyalisten het dorp Belalca-
zer, nabij Pozo Blanco in de provincie Cor-
doba, hebben bezet
De minister deelde over de rsdio mede,
dat te Oviedo verwoed gestreden werd.
Regeeringsvliegtuigen hebben een vliegtuig
der opstandelingen neergeschoten, waarvan
de drie inzittenden zijn verbrand.
De luchtmacht der regeering heeft voorts
twee kazernes te Saragossa, die zich in han
den der rebellen bevinden, gebombardeerd.
Verder sprak d<- minister nog het bericht
tegen, dat de opst. ndelingen zich van Gua-
dalajara meester zouden hebben gemaakt
en Alcala de Henares bedreigen.
Provincie Badajoz geheel in handen
der nationalisten.
De Portugeesche radioclub deelt mede,
dat behalve de stad, ook de provincie Bada
joz sedert gisteravond geheel in het bezit
der nationalisten is.
Een mededeeiing van Queipo de
Llano.
Oeneraal Queipo de Llano zeide in een
radiorede, het te betreuren, dat hij zich ver
gist had, toen hg de inneming van Madrid
tegen 15 Augustus aankondigde. „Oorzaken
van technischen aard hebben de operaties
vertraagd, doch spoedig zal de inneming
van Madrid een feit zijn".
Vervolgens doelend op de geruchten, dat
de regeering te Madrid zou denken aan In
terventie van een buitenlandsche mogend
heid om een einde aan den oorlog te ma
ken, zei de generaal, dat geenerlei interven
tie mogelijk ia: „de Marxisten en communs-
ten moeten zich overgeven".
Troepentransporten uit Marokko
dr ren voort.
Het transport van Marokkaansche troe
pen naar Spanje duurt nog steeds voort. De
„Times" meldt uit Gibraltar, dat dagelijks
minstens 200 man per vliegtuig van Ceuta
naar Sevilla worden vervoerd.
Successen der nationalisten.
De speciale verslaggever van de „Diario
da Manha" meldt uit Salamanca, dat een
mitrailleurafdeeling der nationalisten een
regeeringsvliegtuig heeft neergeschoten.
De communisten zouden bij de nadering
der nationalistische troepen de stad Na-
valperal onder tegenstand hebben ont
ruimd.
Vechtpartij in de Spaansche lega
tie te Berlijn.
De „Paris Soir" bericht uit Berlijn, dat
gisteren een ware veldslag heeft plaats
gehad in het Spaansche gezantschap al
daar. Een deel van het personeel is met
den gezant Agramonte Y Cortjjo, op de
hand van de opstandelingen. Een ander
deel is de regeering trouw gebleven. De
eersten hebben de woonruimten bezet, de
anderen de bureaux met de telefooncen
trale. Maandag is een vertegenwoordiger
van de Spaansche regeeruig met vier lijf
wachten per vliegtuig te Berlijn aange-
komen om de „opstandelingen" uit dp
legatie te verwijderen met behulp van de
trouw geblevenen. Laat in den avond wer
den buiten het gebouw, dat gesloten bleef,
hevige kreten en andere geluiden verno
men, waaruit bleek, dat een hefitig ge
vecht aan den gang was. De Duitsche con
ciërge van het gezantschap wilde zijn pa
troon helpen, doch werd van een marme
ren trap omlaag gegooid en gewond. Hij
waarschuwde de politie, die zich beperkte
met hem te verbinden en naar buiten te
brengen. Overeenkomstig de internationale
wetten greep zij niet in bij de vechtpartij.
Instructie aan consul der V. S. te
Sevilla.
De plaatsvervangende minister van
buitenlandsche zaken Phillips heeft een
dringend telegram gezonden aan den con
sul der Vereenigde Staten te Sevilla, waar
in hg den consul opdraagt van de Spaan
sche autoriteiten maatregelen te eischen
voor de veiligheid van den Amerikaan
Ambler, die volgens berichten uit Brit
sche bron tezamen met eenige Engelschen
in de mijn Rio de Tinto door communisten
in gijzeling wordt gehouden.
Engelsche communisten vragen
Baldwin Lagerhuis bijeen te roepen.
Uit naam van het centraal comité der
communistische partij in Groot-Britannië
heeft Harry Pollïtt Baldwin een telegram
gezonden waarin hij den premier verzoekt
het parlement dringend bijeen te roepen op
grond van de wending, die is ingetreden
door de gebeurtenissen in Spanje. Na te
hebben verklaard, dat Duitsche en Itali-
aansche vliegtuigen dagelijks ter onder
steuning naar de opstandelingen gezonden
worden, welke bovendien gesteund worden
door uit Engeland gekomen toeetellen,
hetgeen een staat van zaken doet ontstaan,
welke een bedreiging vormt voor de de
mocratie in Spanje en voor den wereld
vrede zegt Pollitt: „De belangen van het
Britsche volk eischen, ten eerste een ver
bod van het zenden van vliegtuigen en
munitie aan de Spaansche muiters, ten
tweede dat de wettige Spaansche regee
ring volledig geniet van het recht krach
tens de internationale wetten om munitie
te harer verdediging te ontvangen, ten
derde een bijeenroeping van het parlement
en ten slotte het vastleggen van een poli
tieke samenwerking met Frankrijk en de
andere democratische leden van den Vol
kenbond met het doel allen noodigen
steun te verleenen aan de door het volk
gekozen Spaansche democratische regee
ring.
Zwitserland en de niet-inmenging.
De Bondsraad heeft een verbod uitge
vaardigd voor alle Zwitsersche burgers, of
personen, die in Zwitserland wonen, met
uitzondering van Spanjaarden, het land te
verlaten om deel te nemen aan de vijande
lijkheden in Spanje. Voorts heeft hij ver
boden de vijandelijkheden in Spanje te
steunen of te begunstigen op Zwitsersch
grondgebied. De uitvoer en heruitvoer be
nevens het transito van wapenen, munitie
en oorlogsmateriaal bestemd voor Spanje.
Spaansche bezittingen, de Spaansche zone
van Marokko of voor een ander land, van
waar heruitvoer naar Spanje zou kunnen
geschieden.
Het Zweedsche antwoord op het
Fransche voorstel.
De Zweedsche regeering heeft in een
definitief antwoord op het Fransche voor
stel inzake niet-inmenging bevestigd, dat
zij een voorloopig uitvoerverbod voor oor
logsmateriaal naar Spanje zal uitvaardi
gen. Zg is bereid de door de Fransche re
geering voorgestelde verklaring goed te
keuren, doch moet zich het recht voorbe
houden den definitieven tekst der verkla
ring aan een nauwekurig onderzoek te
onderwerpen.
De regeering is van meening dat het doel
van het Fransche voorstel slechts zal kun
nen worden bereikt, wanneer de maatre
gelen algemeen zullen worden toegepast.
De paus over den huidigen
toestand.
In een rede tot de afgevaardigden van de
Diocesane Katholieke Actie zeide de Paus
gisterochtend:
„God alleen, die alles ziet en aan alles
denkt, kan iets goed doen komen uit de
chaos van ideeën, woorden en menschelijke
zaken en dikwijls zelfs onmenschelgke
zaken".
De Paus voegde hieraan toe, dat hij nog
nooit zulke smartelijke mededeelingen had
ontvangen als de laatste tijden over het
geen gebeurt en dreigt te gebeuren in ver
scheidene deelen van de wereld. Nog nooit
heeft hij zoo de behoefte gehad aan den bij
stand van het gebed als in deze dagen.
Verder wordt vernomen, dat de religieu-
sen van de congregatie „Pate Bene Fratel-
li", die de geneeskunde in het Vatikaan be
oefenen, uit Spanje hebben vernoipen, dat
18 van hun ordebroeders, die een kinder
tehuis te Calasellas nabij Barcelona leidden,
zijn doodgeschoten. Alleen een Argentgn
.wist naar Frankrijk te ontkomen.