DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De inneming van Badajoz als aanloop
voor den strijd om Madrid.
Binnenland
Maandag 17 Augustus 1936
138* Jaargong
De Spaansche revolutie
Duizenden regeeringsgezinden tegen den muur...
Franco te Burgoe.
Verkeersongelukken.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENi
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groots
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 193
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Het is bekend geworden, dat er zich
verschrikkelijke tooneelen hebben af
gespeeld te Badajoz voor en na de in
neming der stad door de opstandelingen.
Een Portugeesch journalist meldt aan
zijn blad, dat in alle straten der stad
barricades waren opgericht en dat bij al
deze barricades de lijken van verdedi
gers en aanvallers waren opgehoopt.
Een door kogels doorzeefde muur en
een groote plas bloed duiden de plaats
aan, waar de opstandelingen, die de
overwinning hebben behaald in den
hevigen strijd om het bezit der stad,
bijna 2000 personen, die de regeering
waren trouw gebleven, hebben terecht
gesteld.
In de straten zoeken vrouwen en kin
deren naar de lijken van echtgenoot of
vader.
Badajoz werd aan een zijde aange
vallen door een colonne Marokkanen
en aan de andere zijde door afdee-
lingen van het vreemdelingen legioen.
Een kolonel der opstandelingen zegt, dat
300 geweren, eenige mitrailleurs en een bat
terij infanteriegeschut in handen van zijn
troepen is gevallen. Voorts wordt verno-
Hllh, dat de opstandelingen, in de" verschil
lende riviermondingen mijnen hebben ge
legd om het onmogelijk te maken, dat re-
feeringstroepen aan land zouden gaan.
De vreemde oorlogsbodems zijn door de
belanghebbenden in kennis gesteld van de
aanwezigheid van mijnen.
Volgens een bericht uit Madrid aan de
„New York Times", dat de censuur is ont
gaan, zijn 53 leden van de partijen der
rechterzijde, met inbegrip van priesters,
door manschappen der regeeringsmilitie te
Madrid terecht gesteld.
Deze executies werden verricht geduren
de de eerste drie weken van den burger
oorlog.
Van officieele zijde wordt medegedeeld,
dat 7000 personen zijn gearresteerd.
De soldy verhoogd.
De Gaceta de Madrid, publiceert een
circulaire van den minister van oorlog,
waarbij de soldij wordt vastgesteld op 10
peseta's per dag voor vrijwilligers, die deel
uitmaken van de militie en aan het front
staan, zoomede voor hen, die permanent
dienst doen achter het front.
Gisteravond tegen half acht heeft een
driemotorig Spaansch vliegtuig, dat zien
boven Fransch grondgebied bevond, zich in
de richting der Spaansche grens begeven.
Het vliegtuig heeft drie bommen laten
vallen boven het dorp Biriatou, dat aan de
Bibassoa is gelegen, welke ter plaatse de
grenslijn vormt Een der bommen is te
rechtgekomen op een huis, waar vier man
nen kaart speelden. Het huis werd geheel
verwoest, doch gelukkig, werd geen der
mannen getroffen. De andere bommen zijn
honderd meter verder terechtgekomen, doch
hebben geen schade aangericht
Het schijnt een vergissing van den vlie
ger te zijn, daar het plaatsje juist op de
grens ligt.
Driemotorig vliegtuig bom
bardeert Fransch grensplaats je.
Gisteravond nog hebben eenige autoritei
ten een onderzoek ter plaatse ingesteld De
bewoners waren nog zeer onder den indruk
van het gebeurde.
Het huis, waarop de bom was neergeko
men, lag op vijftig meter van de kerk. De
bom kwam precies op het dak terecht dat
geheel werd doorboord.
Toeristen hebben met hun kijkers kun
nen waarnemen, dat het vliegtuig inderdaad
een driemotorig toestel was, dat op den
linkervleugel de letters A. A. Y. en op den
rechtervleugel de letters E. C. H. droeg,
met een rooden band terzijde.
Zij verklaren, dat militairen van het
volksfront bij het zien van het vliegtuig
dekking zochten en het vuur openden op t
toestel, dat dus wel tot de vliegergroep der
opstandelingen zal behooren.
Niettemin verdiept men zich nog in gis
singen of men hier te doen heeft met een
toestel der opstandelingen of niet.
Het is mogelijk, dat de bestuurder meen
de boven Enderlaza of Behobia te zijn. Het
richt was n.L zeer slecht.
Het onderzoek is nog niet ten einde. Van
andere zijde wordt gemeldt, dat hier spra
ke zou zijn van een tweemotorig Douglas-
vliegtuig, dat boven Iran en het Fransche
gebied ten Oosten van Hendaye zou hebben
gevlogen.
Irun en San Sebastian ingesloten.
Iran en San Sebastian zijn thans door
de troepen der opstandelingen geheel
ingesloten. De burgerbevolking verlaat
Iran.
De Almirante Cervera, het oorlogs
schip, dat de zijde der opstandelingen
heeft gekozen, verscheen Zondagavond
voor Bilbao en beschoot de kustplaats
Santurce, welke 20 K.M. van Bilbao is
gelegen, evenals Portugalete, waar alle
benzinetanks tot ontploffing werden
gebracht.
Radio Sevilla meldt...
Generaal de Llano heeft voor den zender
van Sevilla verklaard, dat de troepen van
generaal Barela er in geslaagd zijn Acedona
te veroveren. Ook de plaatsen Hoiguera en
Hoiguera de la Siërra zijn in handen der
opstandelingen gevallen. Hierdoor is de
omsingeling van de belangrijke mijnen van
Rio Tinto mogelijk geworden. En generaal
de Llano riep de mijnwerkers op zich over
te geven. Wanneer zij tegenstand mochten
bieden zou hij de 71 mijnwerkers, die zich in
zijn handen bevinden, als gijzelaars ge
bruiken.
Verder deelde de generaal mede, dat de
plaats Baena, op 60 K.M. ten Z.O. van Cor-
doba door volksfronttroepen is aangevallen.
Dezen werden echter afgeslagen, waarbij
zü drie vrachtauto's, verscheidene machine
geweren en munitie achterlieten.
Tenslotte deelde de Llano mede, dat de
oorlog met de onvoorwaardelijke onder
werping van de regeeringstroepen zou ein
digen. Een compromis is onmogelijk.
De fokker in La Roebelle vast
gehouden.
Na beëindiging van het onderzoek is de
bestuurder van het fokkervliegtuig, dat gu
termiddag in de omgeving van la Roebelle
geland was, weer op vrije voeten gesteld.
De piloot was een PooL Het toestel heeft men
echter in beslag genomen. Het is gebleken,
dat de fokker toebehoort aan een particulier
in Londen. Uit het logboek van het vlieg
tuig blijkt, dat men hier te maken heeft met
een der vier vliegtuigen, die eenige dagen
geleden reeds te Bordeaux waren vastge
houden.
Een Japansche persstem.
In een commentaar op den Spaanschen
opstand schrijft de Yokioeri SjimBoen, dat
er geen waarborg bestaat, dat de huidige
burgeroorlog niet zal leiden tot een tweeden
wereldoorlog met gewapende interventie
van Italië, Duitschland en misschien zelfs
Engeland. Yokioeri Sjimboen wijst er ver
volgens op dat de practische mislukking van
het Fransche niet-inmengingsplan Italië en
Duitschland prikkelt een overheersching
onder oogen te zien van de passage van
Europa naar het Oosten, waarbij Engeland
groote belangen heeft.
De Miyako Sjimboen schrijft in een hoofd
artikel, dat de Spaansche rebellie niet an
ders is dan een conflict tusschen socialisme
en fascisme, die beiden in Europa over-
heerschen. De Miyako schrijft verder, dat,
terwjjl Engeland en Frankrijk in verwarring
verkeeren, Italië en Duitschland den weg
voorbereiden voor een voltooiing van hun
politie in de Middellandsche Zee.
Aanval op Irun.
Gisterochtend vroeg is de aanval op het
Guipuzcoafront door de opstandelingen her
vat Drie kolonnes rukken op. Een naar
Irun, langs de Fransche grens, een tweede
in het westen vanuit Tolosa naar Hernani
en een derde in het centrum in de richting
van Lasarte. Men verwacht, dat de kruisers
„Canarias", „Espana" en „Almirante Cer
vera", die voor de kust kruisen, de Pigueldo
Ulio zullen bestoken, welke bij San Sebas
tian liggen. Van welingelichte zijde wordt
vernomen, dat de opstandelingen nog niet
zullen trachten San Sebastian te bemachti
gen, de leiders van de opstandelingen wil
len de stad insluiten en hopen zoo de stad
in een onverdedigbare positie te brengen,
zoodat de regeeringstroepen deze vanzelf
moeten verlaten. De commandanten van de
drie kolonnes hebben opdracht zich van de
groote steden meester te maken, zoo moge
lijk zonder bombardement. Indien evenwel
San Sebastian tegenstand zal blijven bie
den, zal het met groote hevigheid worden
aangegrepen.
Vermoedelijk zal de aanval op Irun tegen
den avond alle verbindingen tusschen
Frankrijk en Spanje in handen van de re
geering in het westen afsnijden.
Doodstraf gerLscht tegen de kolonels
Fanjul en Quintana.
De kolonels Fanjul en Quintana, die het
commando hadden in de Montankazerne,
zijn voor den krijgsraad verschenen. De
procureur-geraal eischte tegen beiden den
doodstraf. De verdediger verklaarde, dat
generaal Miaja de bezetting van de kazerne
niet had gewaarschuwd, dat hij een roode
militie zou organiseeren en de manschap
pen in de kazerne meenden dus dat opstan
delingen tegen hen oprukten toen de roode
militie de kazerne aanviel
Fanjul «lf 8®* *°n dergelijke verklaring
en verklaarde dat zijn eenige wensch is dat
rechtvaardigheid wordt gedaan en dat de
bloedige strijd in Spanje wordt beëindigd.
Binnenkort bombardement van
Santander?
Het blad „Frente Popular" verklaart
van een schip vernomen te hebben, dat de
kruiser der opstandelingen .Almirante Cer
vera" de buitenlandsche schepen in de wa
teren van Santander heeft gewaarschuwd,
dat het schip binnenkort zal beginnen met
een bombardement van de kust
Het blad bericht verder, dat de mijnwer
kers van Asturië den strijd dapper voort
zetten en Oviedo blijven belegeren. Zelfs
zijn zij in enkele voorsteden doorgedron
gen, zoodat straatgevechten zijn ontstaan.
De opstandelingen krijgen hier gebrek aan
levensmiddelen en het drinkwater moest
gerantsoeneerd worden. Het blad is van
meening, dat over het algemeen de dag van
gisteren voordeelig was voor de regeerings
troepen.
De slag bij Iran.
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat bij den slag b(j Irun guteren een vijf
tigtal opstandelingen zijn gevallen, terwijl
in totaal een honderdtal gewonden zijn
gevallen, waaronder de commandant van
de troepen van het Volksfront
Dd strijdkreet va» de opstandelingen was
„Viva Maria". Bij den aanval van de op
standelingen weken de eerste linies van de
verdedigende Volksfronten terug op de
tweede linie, waar zij plotseling rechts om
keert maakten en de aanvallen onder vuur
namen. Tegen den avond werd het gevecht
hervat en bezetten de Volksfronten weer
hun eerste linie.
San Sebastian is tot het oogen blik kalm,
een nieuwe vliegtuigaanval heeft niet
plaatsgehad.
Later in den avond werd vernomen, dat
de opstandelingen het dorp Encernaza heb
ben bezet
De nationale vlag te Sevilla geheschen.
Met groote plechtigheid is Zaterdag te
Sevilla de oude nationale Spaansche vlag,
geel-rood, geheschen. Reeds vroeg in den
ochtend had zich een aanzienlijke men-
schenmenigte verzameld voor het raadhuis
Na een défilé van de nationale jeugd-
vereenigingen verscheen omstreeks 12 uur
generaal Queipo de Llano, die de eere-
compagniën van het vreemdelingenlegioen
en de andere formaties inspecteerde, en
vervolgens den aartsbisschop van Sevilla
begroette. De bevolking was buitengewoon
enthousiast.
Na eenige toespraken heesch generaal
Queipo de Llano vervolgens de vlag, welke
door den aartsbisschop was gewijd.
Nederlaag van de regeerings
troepen.
De troepen van het Volksfront hebben
nabij Laline een ernstige nederlaag geleden.
Zij lieten 170 dooden op het slagveld ach
ter.
Verder wordt vernomen, dat de regeering
van Columbia bij de regeering te Madrid
heeft geprotesteerd tegen het feit, dat 8
Columbianen op reis van Madrid naar Bar-
celona werden vermoord.
Generaal Queipo de Llano deelde door de
radio van Sevilla mede, dat verscheidene
dorpen rond Rio Tinto door de opstandelin
gen zijn bezet. Auto's uit Burgos zijn onge
hinderd te Sevilla aangekomen, waardoor
bewezen is, dat de verbinding tusschen de
troepen van generaal Mola en die van
generaal Franco tot stand is gebracht
Uit Oran wordt gemeld, dat het schip
„Oranaise" is vergaan, waarbij 30 slacht
offers zijn omgekomen. Het gerucht ging,
dat het schip op een mijn zou zijn geloopen
welke van Algeciras was afgedreven. Deze
bewering wordt evenwel door niets ge
steund. Geen van de opvarenden, die gered
werden, heeft een ontploffing gehoord.
1000 Volksfronten te Badaloz
terechtgesteld.
Naar vernomen wordt zijn 1000 regee-
ringsgetrouwen te Badajoz terechtgesteld,
nadat de stad door de opstandelingen was
genomen. De gevechten bij het innemen
van de stad waren zeer bloedig en men kan
het aantal gesneuvelden moeilijk schatten.
Tallooze huizen van de stad, welke 15000
zielen telt, zijn onbewoonbaar geworden
door de beschieting.
Iersche vrijwillige, s voor Spanje.
Te Dublin is een recruteeringsbureau
geopend voor vrijwilligers, die aan de zijde
van de opstandelingen in Spanje willen
strijden, deelt de correspondent van de
„Sunday Chronicle" mede. De vrijwilligers
zouden voornamelijk voortkomen uit de
rijen van den „groenhemden" van generaal
O'Duffy.
Franco zou Riffkabylen recruteercn.
De regeering van Madrid deelde draad
loos mede, dat generaal Franco Riffkabylen
zou recruteeren om in Spanje te strijden,
Dit zou ontstemming hebben verwekt onder
de opstandige officieren. Bovendien zouden
een aantal caids geweigerd hebben te ge
hoorzamen en zou de officier, die belast is
metde recrateering zelfmoord hebben ge
pleegd.
In westelijk-Afrika zouden zich afdeelin-
gen hebben geformeerd om aan de zijde
van de regeering te strijden.
De minister van oorlog deelde mede, dat
in Estramadura verbitterd wordt gestreden.
Bij Grenada zfn de regeeringtroepen erin
geslaagd 15 K.M. op te rakken en hebben
zy een vliegtuig van de rebellen neerge
schoten. De troepen uit Valencia rakken
verder op naar Teruel, teneinde de opstan
delingen in te sluiten. Ook bij Huesca en
Saragossa duurt de strijd nog voort. Te
Lalinea en Cadiz worden de opstandelingen
bestookt door de artillerie en de lucht
macht Vele opstandelingen zijn gevangen
genomen.
Generaal Franco.
Franco verklaart: geen beschieting
van Madrid.
In een interview, dat generaal Fran
co met een vertegenwoordiger van de
„Petit Parisien" heeft gehad, heeft hij
verklaard, dat hij in geen geval Madrid
zal bombardeeren, aangezien hij niet
wil, dat onschuldigen en aanhangers
der nationale beweging zullen lijden.
Regeeringstroepen naar Majorca
ontscheept
De socialistische afgevaardigde Galarga
en Ruiz Le Cina hebben vanuit Mahon pre
sident Companys getelegrafeerd, dat vol
gens inlichtingen afkomstig van het oor
logsschip „Almirante Miranda" de eerste
regeerings-colonne zoo juist op Majorca
ontscheept is. De leider der expeditie, de
kapitein der luchtvaart Bayo, heeft als eer
ste voet aan wal gezet, om negen des mor
gens.
Stierengevecht ten bate van de
slachtoffers.
Een stierengevecht te Barcelona, dat ge
organiseerd werd ten bate van de slachtof
fers van het fascisme werd door een talrijk
publiek bijgewoond. Ook president Com
panys woonde het stierengevecht bij en
werd luide toegejuicht door de aanwezigen.
Aanval op San Sebastian
verwacht.
De kruiser der opstandelingen „Espana"
is gisteravond voor San Sebastian versche
nen, doch twee uur na zijn aankomst had
hij de stad nog niet gebombardeerd. Vol
gens geruchten uit San Sebastian, bevonden
de kruiser Espana en de torpedoboot Ve-
lasco zich gisteren voor Bilbao, op onge
veer 2 K.M. uit de kust.
Het vuur op de stad werd geopend en de
benzine reservoirs aan de monding der
Bilbao-rivier werden opgeblazen. Het aan
tal slachtoffers is nog niet bekend. Te San
Sebastian loopt het gerucht dat de opstan
delingen voorbereidingen treffen om een
hevigen aantal te land en ter zee tegen de
stad te ontketenen.
Generaal Franco te Burgos.
Generaal Franco is in gezelschap van vier
officieren per vliegtuig uit Sevilla te Bur
gos aangekomen. Hy werd op het vliegveld
door de generaals Cabanelias en Mola en
alle leden der junta ontvangen. In 't paleis
der junta hebben de drie generaals een be
spreking van anderhalf uur gevoerd, waar
over echter het stilzwijgen wordt bewaard.
In de kathedraal van Burgos werd vervol
gens een mis bijgewoond. Vervolgens is ge
neraal Franco met zyn gevolg weer per
vliegtuig naar Sevilla vertrokken.
Nachtelijke aanval op Irun
verwacht.
Het gerucht gaat, dat de opstandelingen
dezen nacht den aanval op Iran zouden
ontketenen. De stad Irun is in duisternis
gehuld, daar de electrische stroom werd
betrokken uit Enderlaza, dat sedert giste
ren in handen der troepen van generaal
Mola is.
DE VACANTIETOCHf VAN KONING
EDUARD.
Dc kruistocht van den koning van En
geland in de Dalmatische wateren zal nog
drie weken duren. Het jacht zoekt vooral
de stille havens op. De koning is niet te
Spalato (Split) van boord gegaan, om een
betooging te voorkomen.
Het jacht Anne Mary, aan boord waar
van de Britsche ministers van Koloniën
en Oorlog met leden van den generalen
staf vertoeven, blijft in voortdurend con
tact met het jacht van Lady Yule.
Men gelooft, dat de hertog en de her
togin van Kent den koning te Ragusa zul
len ontmoeten.
BOM UIT TREIN GEWORPEN.
Uit den trein Jaffa-Tel-Aviv-Lydda.
welke midden in Tel-Aviv in Palestina de
hoofdstraat passeert, werd gisterochtend
een bom op straat geworpen, waardoor
een kind werd gedood en 20 personen ge
wond. van wie 11 ernstig.
De dader kon niet worden opgespoord.
In de laatste paar dagen zijn bij verschei
den aanslagen 20 personen gedood.
EDl'ARD VAN BEINUM BENOEMD TOT
BESTUURSLID VAN DE INTERN.
BRUCKNER-GESELLSCHAFT.
e
Op de laatste algemeene vergadering van
de Internationale Brackner-Gese Ilse haft, ge
houden te Zürich, is de Nederlandsche diri
gent Eduard van Beinum benoemd tot lid
van het bestuur van de Internationale
Brackner-Gesellachaft. Als medebestuurders
vindt hij o.a. naast zich Furtwaengler,
Abendroth, Franz Moissl, Robert Haas,
Frits Graeniger, Oskar Lang en Jan Go-
verts, nder het presidium van Max Auer,
Siegmund von Hausegger en Ernst Kurth.
VIERING BRl'CKNER'S STERFDAG TE
WEENEN.
De 40ste herdenking van den sterfdag
van Anton Bruckner zal dit jaar met groote
plechtigheid te Ween en plaats vinden. De
internationale Bruckner-Gesellschaft zal in
samenwerking met officieele instanties een
grootach Brackner-feest organiseeren, waar
op nagenoeg het geheele Oeuvre van den
meester ten gehoore zal worden gebracht
Verschillende orkesten en voorname diri
genten zullen in de Stephansdom en andere
kerken worden uitgevoerd. Het fee6t zal
van 7 tot 14 October duren.
Op 11 October Brackner's sterfdag
zal Jan Goverts, bestuurslid Sfan de Neder
landsche Bruckner-vereeniging en Intern.
Bruckner-Gesellschaft, de herdenkingsrede
uitspreken en het thema behandelen:
„Brackner's beteekenis voor de tegen
woordige generatie".
DE HEER EN MEVR. GOSELING
GEWOND BIJ AUTO-ONGELUK.
Chauffeur en reiziger gedood.
Een met 25 personen bezette post
autobus is op den Gross-Glockner-weg
naby Heiligenblut in Oostenrijk een 50-
meter diepe begroeide helling afgestort
verscheidene malen over den kop gesla
gen. De chauffeur en een reiziger wer
den gedood, de overige inzittenden
werden gewond. Hieronder bevonden
zich drie Amsterdammers n.L dr. M.
Marres, die een verwonding aan den
rug opliep en vermoedelijk ook een her
senschudding, Elisabeth Goseling, die
snywonden kreeg boven het rech
teroog en mr. C. Goseling, die er met
lichte ontvellingen afkwam.
MOTORONGELUK ONDER VOOR
SCHOTEN.
Op den Leidschenweg te Voorschoten, ter
hoogte van het Vroomenpark heeft Zater
dag omstreeks half vyf een ernstige botsing
plaats gehad tusschen een auto, bestuurd
door den heer v. d. V. uit Leiden en met den
heer P. v. d. H. uit den Haag op de duo.
Het ongeval geschiedde, toen de auto een
vrachtauto wilde passeeren. De motor, die
uit de richting Leiden kwam, botste in volli^
vaart tegen de naar links uitwijkende auto'
met het gevolg, dat de motorrijder ernstig
aan het hoofd werd gewond. De duo-passa
gier was er minder ernstig aan toe.
De slachtoffers zijn ter plaatse verbon
den en vervolgens door dr. Fruijtier naar
het Academisch ziekenhuis te Leiden over
gebracht. v. d. H. ia na behandeld te zyn,
naar zyn woning te Den Haag vervoerd, v. d.
V. is in het ziekenhuis opgenomen. De be
stuurder van de auto bleef ongedeerd.
De motor werd geheel vernield, de auto
werd vrij ernstig beschadigd.
