DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Koninklijke Familie naar het Loo. Het Alcazar van Toledo gevallen. No. 222 138e Jaargang Langs den weg groote belangstelling. Het vertrek uit den Haag. r ïven later bleek echt*r'^a s h. M. de vjjj^g maar ten deele juist bui- De Spaansche revolutie De verdedigingswerken in de lucht gevlogen. De strijd in het Noorden. Na de rede van Blum. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk- kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 19 September 1936 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. HM- de koningin is gistermiddag om half j van het paleis Noordeinde naar het Loo ~*~tjcrl Vergezeld van een hofdame, nam Skoningin plaats in haar open Cadillac- 1 ndaulette- Achter de koninklijke auto reed hofauto, waarin twee leden van de .lof- houding hadden plaats genomen. Hierop vojgde een open hofauto voor Hare Ma- j—teits persoonlijk gebruik te Apeldoorn. Een auto van de rijkspolitie escorteerde den -toet Er waren slechts weinige belangstel- in de omgeving van het paleis aan- rcij. die van dit vertrek getuige waren en de koningin hartelijk toejuichten, toen zij op het bordes verscheen en enkele oogenblik- ken later wegreed. Precies een half uur later heeft het prin- paar het paleis aan de achterzijde, door bel tuinhek verlaten om zich eveneens n8ar het Loo te begeven. Prins Bernhard zat zelf achter het stuur van zijn populaire pjjze Ford, waarvan de kap was opengesla gen. Naast den prins had prinses Juliana plaats genomen, jyditer het Fordje van den prins volgde tegknmende zwarte auto van de prinses. la tweetal auto's, van de rijkspolitie en na de Haagsche politie, volgden achter de lofcuto. Een motor met zijspan van de Haagsche politie opende den stoet Het escorte van de Haagsche politie deed het prinselijk paar tot het viaduct op den Lódsehenstraatweg uitgeleide. Ook bij het vertrek van de prinses en prins Bernhard was weinig publieke belang- stelling Onder luide hoera's reed het jonge paar het hek uit De prinses droeg een bont jas en kad een grijs hoedje op. De pr^ps Md een licht grijs pek aan. een mode anjes in bet knoopsgat en was blootshoofds. Bjj het viaduct heeft prins Bernhard even gestopt en zich enkele oogenblikken met in specteur van der Laan, die het jonge paar al deze dagen op zijn tochten heeft verge zeld, onderhouden. De prins dankte hem voor zijn geleide en reikte hem, evenals de prinses, de hand ten afscheid. Hoofdinspec teur Preler, die bij het viaduct voor de goe de orde zorgde, werd vervolgens door het prinselijk paar ontboden. Ook deze politieman werd bedankt voor de diensten, door hem jegens het jonge paar bewezen. H.K.H. voegde hieraan toe, dat zij vol be wondering was voor de wijze, waarop de Haagsche politie zich van haar taak heeft gekweten. Met een handdruk namen de vorstelijke verloofden van den heer Preller afscheid. Aardig intermezso te Soesterberg. Gistermiddag om even over vijven pas- werden prinses Juliana en prins Bernhard, die van den Haag naar Apeldoorn reden, Soesterberg, waar de geheele schooljeugd was opgesteld voorzien van oranje-vlaggen. Toen de vorstelijke auto midden in het dorp was gekomen, begonnen de beide fan- iw*-corpsen van Soesterberg het Wilhelmus «pelen, hetgeen door de hooge gasten zoo w«rd geapprecieerd, dat prins Bernhard zijn iwo-seater tot stilstand bracht. Op dat mo ttent trad de voorzitter van de oranje-ver eniging Wilhelmina, de heer A. Mulder, "aar voren en overhandigde het vorstelijk P«ar namens de burgerij van Soesterberg een felicitatie-register. De prinses en de Prins dankten voor deze spontane attentie er> vervolgden, luide door de aan den kant v#n den weg opgestelde menigte, hun reis "aar het Loo. Reusachtige geestdrift te Amers foort en omgeving. Als een loopend vuurtje was gistermid dag het bericht door de stad gegaan, dat de koningin, prinses Juliana en P11'--" fcrnhard op hun doorreis naar Het Loo, Amersfoort Lden pieren. Op dit bericht kdden zich duizenden reeds vroeg in den ""ddag langs de route geschaard, die de koninklijke auto's zouden volgM. In een ?°«enblik tijds bood de stad een feestely ke" aanblik, want overal werden de vlag *en uitgestoken, het heugely e ook op de scholen bekend gemaakte "mstreeks half vyf stonden dan ook groote groepen schoolkinderen met h ^llen *D«rs langs de wegen opgesteld Allen *aren voorzien van oral?,e af het toen Een bittere ontgoocheling was dat omstreeks vijf uur b^en^ ^,-èiken ket vorsteüjk. gezelscha/by(hetbe J* de grens van de vervolgd. 'ersfoort om zijn tocht ha drommen eP teleurgesteld trokken re f had_ J^chen af, die urenlang tevergeefs gewacht. jeze rnede- jgjin was Amersfoort fjjjgjj pflar °m gepasseerd doch het wiettegen- °u door de binnenstad komen. Nietteg staande zich reeds talloozen naar huis hadden begeven, was de belangstelling toch nog reusachtig en de geestdrift kende geen grenzen meer, toen het grijze Fordje met daarin de prinses en prins Bernhard in zicht kwam. Op het Stationsplein werd het politie- cordon gewoonweg verbroken en de auto tot stoppen gedwongen. Slechts met moei te kon de politie den weg vrij maken. Overal in de stad heerschte groot enthou siasme. Te ongeveer half zes had het paar de grens der gemeente bereikt en ging het op Hoevelaken aan. Ook daar was de be langstelling enorm en werden de prinses en prins Bernhard hartstochtelijk toege juicht. Verkeersopstopping te Voorthuizen. Op hun doorreis naar het Loo kwamen prinses Juliana en prins Bernhard om kwart voor zes door het dorpje Voorthuizen. Hoe de bevolking van de komst van de vorste lijke personen op de hoogte is gebracht is een raadsel, doch langs den geheelen Rijks straatweg Terschuur-Voorthuizen stroomden de ingezetenen den weg op, zoodat de prins zich genoodzaakt zag te stoppen. De politie maakte den weg spoedig vrij, waarop het vorstelijk paar onder luide toe juichingen zijn reis voortzette. De aankomst te Apeldoern. In alle stilte heeft H M. de koningin gis termiddag haar zomerresidentie bereikt. Reeds den geheelen middag had een kleine groep belangstellenden op den Amersfoort- schen straatweg ter hoogte van de Konings laan, welke direct naar bet Loo voert, ge wacht in deh oop een glimp van de konink lijke familie op te vangen. In den loop van den middag groeide het groepje menschen aan den drukken verkeersweg tusschen Apeldoorn en Amersfoort tot eenige honder den aan. Het wachten werd rijkelijk be loond. Toen omstreeks kwart voor zes de open Cadillac, waarop de koninklijke standaard wapperde, vooraf gegaan door een auto van de rijkspolitie, uit de richting Amersfoort naderde. Met groote snelheid verdween de auto waarin H.M. de koningin en een hof dame gezeten waren in de Koningslaan. Een kwartier later kwam de grijze Ford, bestuurd door prins Bernhard met H.K.H. prinses uJliana aan zijn zijde, in zicht. Met uitbundige hoera's werden de vorstelijke verloofden begroet. Tot ieders verrassing reed de prins niet de Koningslaan in, doch recht door den Amersfoortschen weg af. Ter hoogte van den gedenknaald stonden vele honderden kijkers vol bewondering voor de illuminatie en bloemversiering van dit mo nument, dat voor den ingang van de Paleis laan is opgericht. Met een handigen zwaai stuurde de prins den wagen om den aald, voordat de honder den van hun verbazing waren bekomen was de prinselijke auto reeds in de Paleislaan verdwenen. Het automobielnuminer van prins Bernhard H. Z. 36200. De plotseling populair geworden kleine, grijze auto van prins Bernhard, de two- seater, waarmee het jongverloofde vorste lijke paar zoo huiselijk ongedwongen en zoo gewoon, dat het ieders sympathie wek te, in de Residentie zyn intocht deed, die het begin was van dien glorieuzen verove ringstocht, waarbij de prins stormender hand aller harten won, droeg nog het Duitsche autonummer I A 105108. In een van de feestelijk gestemde courantenver slagen, waarin die blijde intocht en de aankomst van het koninklijk paleis in het Noordeinde uitvoerig werden beschreven, werd toen de vraag gesteld, wanneer dit nummer door een nederlandsch zou wor den vervangen. Die vraag kan, naar de A. N. W. B. ons meldt, nu reeds worden beantwoord. Het nummer is al namens prins Bernhard aan gevraagd en het rij- en nummerbewüs is heden door den commissaris der koningin in de provincie Zuid-Holland afgegeven. Het nieuwe Nederlandsche nummer van de prinselijke auto is: H. Z. 36200. Direct na ontvangst hiervan heeft prins Bernhard by den A. N. W. B. waarvan Z. H. in het begin van deze week lid ge worden is, de noodige grensdocumenten aangevraagd, ten behoeve van een even- tueele reis per auto buiten de grenzen van Nederland. Prins Bernhard heeft motorpech. Een grappig incident. Gistermiddag tijdens den onverwachten door tocht van prinses Juliana en prins Bernhard door Leiden heeft zich een grappig incident voorgedaan. Toen de prinselijke auto nJ. aan den Hoogen Rjjndjjk ter hoogte van de Fordgarage was gekomen, openbaarde zich plotseling een motordefect. De prins liet zyn auto vlak voor de garage stoppen en wenkte een monteur. Bij onderzoek bleek, dat er een draad van de dynamo was losgetrild. Het euvel was binnen enkele minuten ver holpen, waarna de prins naar de kosten in formeerde. De monteur weigerde echter eenige betaling te accepteeren, waarop de prins hem spontaan de hand toestak om hem te bedanken. Het gebaar beantwoordde de monteur door den prins in zijn overall gul den arm toe te steken, waarop de prins niette min de met olie en vet besmeurde hand greep en die hartelijk drukte. De diensten van den monteur werden ook op andere wijze dan door dezen handdruk beloond. Gistermiddag is de republikeinsche vlag geheschen op de puinhoopen van 't Alcazar van Toledo, hoewel op dat mo ment nog een honderdtal opstandelin gen weerstand boden. Gedurende de laatste weken hadden lucht macht en artillerie der regeeringstroepen al ten groot gedeelte van het gebouw ver woest en gedurende de laatste dagen was men er toe overgegaan om mijnen te leg gen onder de gedeelten, welke nog overeind stonden. Gistermorgen nu gaf het opper commando bevel de( krachtigste myn tot ontploffing te brengen. De ontploffing was geweldig en hoorbaat tot in de buitenwij ken van Madrid. Een jontzaglyke rookkolom, zichtbaar tot op kilometers afstand, steeg omhoog. De hoektoren werd verpulverd en dc rest van het gebouw viel in puin. Alle ruiten in Toledo sprongen. Het oppercom mando had van. tevoren de bevolking ven Toledo een omtrek ven 2 K.M. doen ontrui men. Na de ontploftfcig begonnen 200 gar desoldaten en miliciens een aanval op de rookende puinhoopen en er ontstond een hevig gevecht met de overlevende verdedi gers, die in de keldergewelven waren ge vlucht. De miliciens wisten een aantal kin deren ongedeerd uit de ruïnes te voorschijn te brengen. Men meende te weten dat gis teren in den namiddag nog een honderd opstandelingen tegenstand bleven bieden in de gewelven. Later kwamen uit Madrid nog eeni ge bijzonderheden omtrent de wijze waar op het Alcazar in de lucht is gevlogen. De gebeurtenis vormde het eenige punt van ge sprek in de hoofdstad. Twee van de drie mijnen, welke men onder de fundamenten van het gebouw geplaatst had, werden om half acht gisterochtend tot ontploffing pe- bracht en nadat de dikke muren ingestort waren, liepen de belegeraars, die sedert het begin van den burgeroorlog te Toledo wer keloos waren gebleven, storm op de puin hoopen. Volgens het verhaal van een oog getuige was de ontploffing enorm: groote steenbrokken werden in de lucht geslingerd met onstuimige kracht en eenige daarvan vielen op de huizen in de buurt, welke zij van den zolder tot den kelder doordrongen. Alle vensters in Toledo zyn gesprongen. In Toledo is geen enkel slachtoffer gevallen, omdat de burgerlijke bevolking reeds Don derdag aanzegging had gekregen de stad te ontruimen. Gisteravond hielden nog een handvol ver dedigers in de keldergewelven stand, doch dit kon slechts een kwestie van eenige uren zijn. Men meent te weten, dat het meeren- deel der vrouwen en kinderen, die zich in de diepste gewelven bevonden, niet ge deerd is. De strijd om San Sebastian. Intusschen zetten de rechtsche troepen hun opmarsch van San Sebastian naar Bil- bao voort. Daar bevinden zich, volgens een byzonderen correspondent van Havas, op het oogenblik 40.000 vluchtelingen zoowel uit San Sebastian als uit Irun, die voor het meerendeel zijn ondergebracht bij ingezete nen dan wel in hotels, waarbij de betaling geschiedt door middel van speciale bons. De burgerlijke gouverneur van Bilbao, in wien de Baskische nationalisten alle vertrouwen hebben, is Echeverria en hy wordt in zyn moeilijke taak terzijde gestaan door den na- tionalistischen afgevaardigde De la Torre. De stad (zij telt bijna 150.000 inwoners) be vat thans 45.000 verdedigers, die tot ieder offer bereid zijn, en welgewapend. Al moge de munitie schaarscher worden, men hoopt genoeg te hebben om een aanval te weer staan en ook de voorraad levensmiddelen is nog toereikend. Nieuwe voorraden te ver krijgen valt echter zeer moeilijk en is van de zeezijde nagenoeg onmogelijk, want hier zyn de kruisers der opstandelingen waak zaam. Intusschen houden de regeeringstroe- pen nog de belangrijke wegen en strategi sche stellingen bezet. Gewichtige punten zijn Ohoi, Speitia, Vergara, Durango, Val- maseda en een gedeelte van Vitoria. Het leven in Bilbao blijft vrijwel op de gewone wijze voortgaan. Alle Britache onderdanen, die de stad wenschten te verlaten, zijn nu vertrokken en nog slechts 70 zijn voor hun zaken overgebleven. De consul en het per soneel van het consulaat zijn gistermiddag te St. Jean de Luz aangekomen. Oneenigheid onder de regeerings- troepen te Malaga. Het Engelsche slagschip Queen Elizabeth, dat Donderdag uit Malaga te Gibraltar was aangekomen om vervolgens naar Malta door te gaan, is gisteren op het laatste oogenblik naar Malaga teruggekeerd in gezelschap van den torpedobootjager Anthony. De torpedo- bootjager Worcester bevindt zich reeds te Malaga. De reden daarvan is, dat 800 mili ciens van het Volksfront, zeggende, dat zij niet langer tegen de rechtsche troepen wil len strijden, schoten gelost hebben op com munisten en leden van arbeidersorganisa ties. De gouverneur van Malaga heeft drin gend hulp uit Madrid verzocht om te voor komen, dat de miliciens zullen overlocpen. Gistermorgen hebben eenige regeerings- trawlers, begunstigd door mist. La Linea ge bombardeerd en o.m. de muren van het zie kenhuis beschadigd. Er waren eenige ge wonden. Vliegtuigen kwamen de verdedigers van La Linea te hulp en wierpen eenige bommen op de regeeringsvaartuigen, zonder deze echter te treffen. Aanval op Santander begonnen. Gisteravond heeft het radiostation van Cadix medegedeeld, dat de aanval op San tander begonnen is en dat de verdedigers cm versterkingen hebben gevraagd. Uit Melilla wordt bevestigd, dat de be manning van twee oorlogsschepen der re geering den wensch te kennen heeft gege ven zich over te geven. Te Madrid werden tengevolge van de ontdekking van een sa menzwering tegen Azana een aantal maat regelen getroffen. Azana verlaat het natio naal paleis, dat streng bewaakt wordt, niet. Te Bilbao is de bevolking gedeeltelijk van brood verstoken. Groote opwinding te Madrid? Het radiostation van Burgos deelt mede, dat te Madrid groote opwinding heerscht over het voortdurend oprukken van de rechtsche troepen. Hoewel geheimhouding wordt bewaard ten aanzien van den toestand aan het front, schijnt de bevolking zich toch van den toe stand bewust te worden. Donderdag verza melden zich vele volksfronters in het cen trum van de stad en demonstreerden drei gend by de regeeringsgebouwen. Verder wordt medegedeeld, dat zy een delegatie naar het ministerie van binnen- landsche zaken zonden, om te eischen, dat de ware toestand aan het front werd mee gedeeld. Werkkamer van Largo Caballero door een vliegerbom vernield. Volgens berichten uit Burgos heeft men te Parijs in welingelichte kringen vernomen, dat by de laatste luchtraid op Madrid door rechtsche vliegtuigen een bom is gevallen op het ministerie van oorlog, het zoogenaam de Palacia de Buenavista. De bom sloeg door de bovenste verdieping en ontplofte op vyf meter afstand van de werkkamer van Lar go Caballero, den minister-president. Cabal lero moest eerst het puin voor de deur weg ruimen, voor hy zich naar buiten kon be geven. De voornaamste afdeelingen van het ministerie van oorlog zyn sindsdien naar een ander gebouw verplaatst. ERNSTIG ONGELUK OP DEN NIJL. 46 menschen verdronken. Naar uit Kaïro wordt gemeld, vreest men, dat by een aanvaring op den Nyl by Kaïro 46 menschen, werklieden, vrouwen en kin deren, zyn verdronken. Volgens een nader bericht is een boot van de spoorwegmaatschappij, die den dienst onderhoudt tusschen Kaïro en de stu wen by Rod-el-Faraq midden op den Nyl, die sterk gezwollen was, gezonken. Van de 50 passagiers moeten er slechts vier gered zyn. De boot had slechts twee reddingboeien aan boord. HEVIGE KOUDE IN NOORD RUSLAND. Daarna warmte. Uit Leningrad werd gemeld, dat een he vige koude en zware sneeuwval in het noorden van Rusland woedde, doch deze zijn plotseling opgevolgd door een hitte golf. In Leningrad steeg de thermometer 30 graden Celsius. In Duitschland acht men haar te theoretisch. Een gunstige indruk in Engeland. Havas ontleent aan de beschouwing over de rede van Blum van de National Zeitung, het officieele partijblad te Essen het vol gende: De Fransche minister-president heeft als een welsprekend theoreticus in een welge kozen en voorzichtige taal gesproken. On gelukkigerwijze aldus het blad heeft Blum in zyn rede, ondanks alle vredelie vende vérzekeringen, geen noemenswaarden vooruitgang in de oplossing van de groote politieke buitenlandsche vraagstukken en met name in de betrekkingen tusschen Frankryk en Duitschland kunnen consta- teeren. De Deutsche diplomatisch politische Kor- respondenz is van meening, dat Blum over den internationalen vrede stellingen ontwik keld heeft, die mijlen ver verwijderd zyn van de praktijk, zooals die in het verdrag van Versailles tot uitdrukking is gekomen, dat met een democratische en menschelyke opvatting van den vrede niets te maken heeft Wanneer Blum den vry'en wil der vol ken en de gelijkheid van rechten voorwaar de van den Franschen vrede maakt, dan geeft hy een karakterestiek van den Fran schen vrede die met de tegenwoordige Magna Charta van de Fransche politiek, het verdrag van Versailles en de daaruit voort vloeiende politieke bemoeiingen van Frank rijk, evenmin iets te maken heeft en er zelfs een directe antihese van vormt. De werke lijke vrede kan moeiljjk met de bevestiging van een toestand verkregen worden, die in geen enkel opzicht de eigenschappen ver toont die Blum voor een vrede noodzake lijk acht. Broederlijke verzoeningsgezindheid wederzydsch begrijpen en samenwerking, de ware fundamenten voor vrede en veilig heid, laten zich nu eenmaal niet door een besluit van den Volkenbond afdwingen. Het zal er veeleer van afhangen o'f de beginse len waarover Blum heeft gesproken ook in de practjjk tot uitdrukking worden ge bracht. De indruk in Engeland. In Engelsche kringen is men het over het algemeen eens met de karakteristiek die de Times van de rede gegeven heeft, door hem „krachtig en waardig" te noemen. Een ver tegenwoordiger van Havas, die zyn licht heeft opgestoken in politieke kringen te Londen, heeft daar in uiteenloopende kringen waardeering voor de rede van Blum gevonden, behalve by de uiterste Conserva tieven, die ageeren tegen alles wat het Volksfront doet. In officieele kringen gaf men den correspondent te verstaan, dat ei tusschen Engeland en Frankrijk een over- eensteming bestaat tusschen de door Blum ontwikkelde gedachte en de door hen ge propageerde politiek. Deze overeenstem ming heeft 'n meer dan academisch be tee kenis op twee punten uit de rede van Blum, die men met nadruk naar voren bracht. In de eerste plaats is dit de verdediging van de democratie en in de tweede plaats de verdraagzaamheid jegens andere regiemes, ten opzichte waarvan Blum blijk gaf van dezelfde houding, als de Engelsche politiek voorop stelt. Bovendien acht men de verdediging van de democratie door Blum juist als een krachtig antwoord op de aanvallen, die reeds geruimen tijd worden gedaan op het beginsel van de democratie. Ook de eer, die Blum aan de parlementaire methoden van Engeland gebracht heeft, is niet onopge merkt gebleven. Als Blum stelling neemt tegen een strijd van ideologieën, vooral waar deze op inter nationaal terrein gebracht zou kunnen wor* den, denkt mep aan de rol, die Frankrijk ge speeld heeft by de actie van niet-inmen- ging in den Spaanschen burgeroorlog, bij welke actie woorden alleen nu eenmaal niet voldoende kunnen zyn. De verzekering van Blum hieromtrent hebben in Engeland zeer geruststellend gewerkt, evenals de ver zekering dat de solidariteit tusschen de Fransche en de Britache democratie niet is aangetast. Men hoopt, dat de democratie tegenover een internationaal en ideologisch zoo verdeeld terrein voet bij stuk zal kunnen houden en haar rol van bemiddelaar zal kunnen blijven vervullen. Nadat in den Europeeschen toestand het antagonisme tusschen Frankrijk en Duitschland gedu rende geruimen tijd overheerscht heeft, terwijl Engeland tusschen deze beide ele menten een evenwicht moest bewaken, wordt de rol die Frankrijk den laatsten tijd speelt als een vermindering van het gevaar gevoeld. De rede van Blum acht men in dit opzicht weer een belangrijken vooruitgang, waarvan men de beteekenis zeer hoog aan slaat. De ontvangst in Italië. Komt Blum te Genève met concrete voor stellen? Volgens Havas heeft men in officieele kringen te Rome de rede van Blum met ernst bestudeerd. De Romeinsche bladen leveren er echter geen commentaar op. Wel geven zy den inhoud vry uitvoerig weer.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1936 | | pagina 1